Tenọgligo-Hinhẹn Nọ Deanana Nugbonọ Lẹ

“GBẸTỌ he yè ji sọn yọnnu de mẹ yin azán lẹ vude tọn, bosọ gọ́ na tukla,” wẹ Biblu dọ. (Job 14:1) E taidi dọ gbẹninọ gbẹtọvi tọn blebu wẹ gọ́ na awufiẹsa po yajiji po. Etẹ, gbẹzan egbesọegbesọ tọn tlẹ sọgan gọ́ na magbọjẹ po hunyanhunyan po! Etẹwẹ na deanana mí gbọn ninọmẹ mẹtẹnpọn tọn lẹ mẹ po kọdetọn dagbe po bo nasọ gọalọna mí nado tindo teninọ dagbe de hẹ Jiwheyẹwhe?

Lẹnnupọndo apajlẹ dawe adọkunnọ de tọn ji. Yinkọ etọn nọ yin Job, e nọgbẹ̀ to nudi owhe 3 500 die wayi to fie yin yinyọnẹn taidi Arabie todin. Lehe nugbajẹmẹji he Satani hẹn wá dawe budisi-Jiwheyẹwhe tọ́ ehe ji sù sọ! E hẹn kanlinpa etọn lẹpo bu bosọ hẹn ovi yiwanna etọn lẹ bu to okú mẹ. Ojlẹ vude to enẹgodo, Satani hò Job po nútitẹ̀ vẹadi lẹ po sọn ota jẹ afọ. (Job, weta 1, 2) Job ma yọ́n nuhewutu onú ylankan lẹ to jijọ do e go gba. Ṣogan, “Job ma yí nùflo etọn lẹ do waylando gba.” (Job 2:10) ‘Kaka yẹn nido kú yẹn ma na dè tenọgligo-hinhẹn ṣie sọn dè e gba!’ wẹ e dọ. (Job 27:5) Mọwẹ, tenọgligo-hinhẹn Job tọn deanana ẹn gbọn whlepọn lẹ gblamẹ.

Tenọgligo-hinhẹn yin zẹẹmẹ basina taidi oblọ-matindo kavi nado sọgbe mlẹnmlẹn to walọyizan mẹ podọ e bẹ gbigbọṣi oblọ-matindo to nukun Jiwheyẹwhe tọn mẹ hẹn. Ṣigba, e ma zẹẹmẹdo pipé-yinyin to hodidọ po nuyiwa po mẹ gbọn gbẹtọvi mapenọ, he ma sọgan jẹ nujinọtedo Jiwheyẹwhe tọn lẹ kọ̀n mlẹnmlẹn dali gba. Kakatimọ, tenọgligo-hinhẹn gbẹtọ tọn zẹẹmẹdo blebu-yinyin kavi gbesisọ-yinyin mẹdezejo ahun mẹ tọn hlan Jehovah podọ hlan ojlo po lẹndai etọn po. Mẹdezejo hlan Jiwheyẹwhe mọnkọtọn nọ deanana nugbonọ lẹ to ninọmẹ lẹpo glọ podọ to ojlẹ lẹpo mẹ. Adà tintan weta 11tọ owe Howhinwhẹn lẹ tọn do lehe tenọgligo-hinhẹn mítọn sọgan deanana mí to adà voovo gbẹzan tọn mẹ do hia bosọ hẹn mí tindo nujikudo na dona he na bọdego lẹ. To whelọnu lo, mì gbọ mí ni lẹhlan nuhe yin kinkàndai to finẹ lẹ po ojlo zogbe po.

Tenọgligo-Hinhẹn Nọ Dekọtọn do Nugbodidọ to Ajọwiwa Mẹ

Kakati nado yí hogbe tlọlọ lẹ zan nado zinnudo nunọwhinnusẹ́n nugbodidọ tọn ji, Ahọlu Sọlọmọni Islaeli hohowhenu tọn yí hogbe milomilo lẹ zan bo dọmọ: “Ojlẹnu oklọ tọn de osùnú de wẹ na OKLUNỌ: ṣigba nujlẹnu nugbo tọn de wẹ homẹhunhun etọn.” (Howhinwhẹn lẹ 11:1) Tintan die to fie ojlẹnu po nujlẹnu po sọawuhia te whla ẹnẹ to owe Howhinwhẹn lẹ tọn mẹ nado dohia dọ Jehovah nọ jlo dọ sinsẹ̀n-basitọ etọn lẹ ni yin nugbodọtọ to ajọwiwa yetọn lẹ mẹ.—Howhinwhẹn lẹ 16:11; 20:10, 23.

Kọdetọn dagbe tintindo mẹhe nọ yí ojlẹnu oklọ tọn kavi nugbomadọ zan lẹ tọn sọgan dọnmẹdogo. Ṣigba be mí na jlo nado gbẹkọ nujinọtedo Jiwheyẹwhe tọn lẹ gando dagbe po oylan po go gbọn mahẹ tintindo to ajọwiwa nugbomadọ tọn lẹ mẹ dali wẹ ya? Mí ma na wàmọ eyin tenọgligo-hinhẹn nọ deanana mí. Mí gbẹ́ nugbomadọ dai na ojlẹnu he sọgbe, yèdọ nujlẹnu nugbo tọn he nọtena nugbodidọ nọ hẹn homẹ Jehovah tọn hùn wutu.

“Nuyọnẹn Tin to Whiwhẹnọ Dè”

Ahọlu Sọlọmọni zindonukọn dọmọ: “Whenuena sakla wá, whenẹnu wẹ winyan wá: ṣigba nuyọnẹn tin to whiwhẹnọ dè.” (Howhinwhẹn lẹ 11:2) Sakla—vlavo e do ede hia taidi goyiyi, tolivivẹ, kavi nuvẹun—nọ hẹn winyan wá. To alọ devo mẹ, whiwhẹ yíyí do yọ́n dogbó mítọn lẹ yin nuyiwa nuyọnẹn tọn. Lehe apajlẹ Owe-wiwe tọn lẹ do nugbo-yinyin howhinwhẹn ehe tọn hia do sọ!

Kola, heyin Levinu nuvẹunnọ de nọ nukọn na gbẹtọgun atẹṣitọ lẹ sọta aṣẹpipa devizọnwatọ dide Jehovah tọn lẹ heyin Mose po Aalọn po tọn. Etẹwẹ yin kọdetọn nuyiwa sakla tọn enẹ? ‘Aigba kẹ̀ onù etọn bo ze delẹ to atẹṣitọ lọ lẹ mẹ mì’ to whenuena miyọ́n fiọ mẹdevo lẹ gọna Kola. (Osọha lẹ 16:1-3, 16-35; 26:10; Deutelonomi 11:6) Winyan nankọtọn die! Sọ lẹnnupọndo Uza, he gbọn sakla dali dlẹnalọ bo hẹn alki alẹnu tọn lọ go nado glọnalina aijijẹ etọn ji. E yin hùhù to afọdopolọji. (2 Samuẹli 6:3-8) Lehe e yin nujọnu dọ mí ni dapana sakla do sọ!

Whiwhẹnọ ma nọ yin winyando to whenuena e tlẹ ṣinuwa. Dile etlẹ yindọ Job ze apajlẹ dagbe susu dai, mapenọ de wẹ ewọ yin. Whlepọn etọn lẹ do madogán sinsinyẹn de hia to nulẹnpọn etọn delẹ mẹ. To avunlọyiyina ede to whẹsadokọnamẹtọ etọn lẹ nukọn, Job hẹn jlẹkaji-ninọ etọn bu jẹ oba de mẹ. E tlẹ dohia dọ emi yin dodonọ hú Jiwheyẹwhe. (Job 35:2, 3) Nawẹ Jehovah jla nulẹnpọn Job tọn do gbọn?

To alọdindlẹndo aigba, ohù, olọn he gọ́ na sunwhlẹvu lẹ, kanlin delẹ, po nujiawu nudida tọn devo lẹ po mẹ, Jehovah plọnnu Job dọ gbẹtọ ma sọtẹ́n to yiyijlẹdo kiklo-yinyin Jiwheyẹwhe tọn go gba. (Job, weta 38-41) Jehovah ma dọ nuhewutu Job to yaji gba podọ e ma tlẹ tindo nuhudo nado wàmọ. Job yin whiwhẹnọ. E gbọn whiwhẹ dali kẹalọyi vogbingbọn daho he tin to ewọ po Jiwheyẹwhe po ṣẹnṣẹn, to mapenọ-yinyin podọ madogánnọ-yinyin etọn po dodowiwa gọna huhlọn Jehovah tọn po ṣẹnṣẹn. “Yẹn ṣì dee,” wẹ e dọ, “bosọ lẹnvọjọ to kọgudu po afín po mẹ.” (Job 42:6) Tenọgligo-hinhẹn Job tọn deanana ẹn nado kẹalọyi wọhẹ to afọdopolọji. Etẹwẹ dogbọn míwlẹ dali? Be tenọgligo-hinhẹn na deanana mí nado kẹalọyi wọhẹ kavi vọjlado to afọdopolọji ya?

Mose lọsu yin whiwhẹnọ. To whenuena e to ede hù do apò to nukunpipedo nuhahun mẹdevo lẹ tọn go mẹ, asitọ́ etọn, Jẹtlo, na pọngbọ yọn-na-yizan de: Má azọngban delẹ hẹ sunnu he pegan devo lẹ. To yinyọ́n dogbó etọn titi lẹ mẹ, Mose gbọn nuyọnẹn dali kẹalọyi ayinamẹ lọ. (Eksọdusi 18:17-26; Osọha lẹ 12:3) Whiwhẹnọ ma nọ whleawu nado ze aṣẹpipa jo na mẹdevo lẹ, mọjanwẹ e ma nọ dibu dọ emi to aṣẹpipa hẹnbu gbọn azọngban he sọgbe lẹ mimá hẹ sunnu he pegan devo lẹ dali gba. (Osọha lẹ 11:16, 17, 26-29) Kakatimọ, e nọ tin to jejeji nado gọalọna yé nado yinukọn to gbigbọ-liho. (1 Timoti 4:15) Be enẹ ma dona yin nugbo gando mílọsu lẹ go ya?

‘Aliho Oblọ-Matindonọ Tọn Jlọ’

To yinyọnẹn mẹ dọ tenọgligo-hinhẹn ma nọ basi hihọ́na nugbonọ lẹ sọn owù kavi nugbajẹmẹji si to whepoponu, Sọlọmọni dọmọ: ‘Tenọgligo-hinhẹn nugbonọ lẹ tọn na deanana yé: ṣigba yẹwiwa ylanwatọ lẹ tọn na hù yé sudo.’ (Howhinwhẹn lẹ 11:3) Na nugbo tọn, tenọgligo-hinhẹn nọ deanana nugbonọ lẹ nado wà nuhe sọgbe to nukun Jiwheyẹwhe tọn lẹ mẹ, etlẹ yin to ninọmẹ sinsinyẹn lẹ glọ, bo nọ hẹn ale lẹ wá to godo mẹ. Job gbẹ́ nado jo tenọgligo-hinhẹn etọn do, podọ Jehovah “dona ogbẹ̀ godo Job tọn . . . hú whẹwhẹwhenu etọn.” (Job 42:12) Ylanwatọ lẹ sọgan lẹndọ yé to ninọmẹ yede tọn hẹn pọnte gbọn mẹdevo titafu dali podọ yé tlẹ sọgan taidi mẹhe tindo kọdetọn dagbe na ojlẹ de. Ṣigba e ya wẹ o kavi e dẹn, oklọ yetọn titi na và yé sudo.

“Adọkun ma doale to azán homẹgble tọn gbè:” wẹ ahọlu nuyọnẹntọ lọ dọ, “ ṣigba dodo wẹ nọ whlẹn omẹ sọn okú si.” (Howhinwhẹn lẹ 11:4) Lehe e na yin nululu do sọ nado jẹtukla na agbasanu lẹ bo gbẹkọ oplọn mẹdetiti tọn, odẹ̀, opli yìyì, po lizọnyizọn kunnudegbe tọn po go—yèdọ nuwiwa he nọ hẹn owanyi mítọn na Jiwheyẹwhe siso deji bo nọ hẹn mẹdezejo mítọn hlan ẹn lodo lẹ! Adọkun depope ma sọgan whlẹn mí gán to nukunbibia daho he ja lọ whenu. (Matiu 24:21) Dodowiwa nugbonọ lẹ tọn kẹdẹ wẹ na wàmọ. (Osọhia 7:9, 14) Enẹwutu, nuyọnẹnnu wẹ e na yin nado setonuna ovẹvivẹ Zẹfania tọn dọmọ: “Whẹpo azán adi Oklunọ tọn tọn wá mì ji, mì dín Oklunọ, mì homẹmimiọnnọ aigba lọ tọn lẹ, he ko basi whẹdida etọn; mì dín dodo, mì dín homẹmiọn.” (Zẹfania 2:2, 3) Todin whẹ́, mì gbọ mí ni yí ì do basi yanwle mítọn nado ‘gbògbéna Jehovah po nutindo họakuẹ mítọn lẹ po.’—Howhinwhẹn lẹ 3:9.

To nùzinzindo nuhọakuẹ-yinyin afọdidona dodowiwa tọn ji yinukọn dogọ mẹ, Sọlọmọni yí kọdetọn oblọ-matindonọ tọn jlẹdo mẹylankan tọn go, dọmọ: ‘Dodowiwa oblọ-matindonọ tọn wẹ na hẹn aliho etọn jlọ: ṣigba mẹylankan na jai gbọn ylankan etọn mẹ. Dodowiwa nugbonọ lẹ tọn na whlẹn yé: ṣigba ylanwatọ lẹ wẹ yè na wle to oylan yetọn mẹ. Whenuena mẹylankan kú, nukundido etọn na sudo: todido he tlẹ yin zize sinai do huhlọn ji sudo. Yè whlẹn nugbonọ sọn tukla mẹ, mẹylankan nasọ jẹ otẹn etọn mẹ.’ (Howhinwhẹn lẹ 11:5-8) Oblọ-matindonọ ma nọ jai to aliho etọn titi lẹ ji gba mọjanwẹ e ma nọ yin wiwle to nuyiwa etọn titi lẹ mẹ do niyẹn. Jijlọ wẹ aliho etọn. To godo mẹ, nugbonọ lẹ na yin whinwhlẹn sọn tukla mẹ. Mẹylankan lẹ sọgan taidi mẹhe dohuhlọn, ṣigba yé ma na mọ whlẹngán mọnkọtọn gba.

“Otò Nọ Jaya”

Tenọgligo-hinhẹn nugbonọ lẹ tọn po kanyinylan mẹylankan lẹ tọn po sọ nọ yinuwado mẹdevo lẹ ji ga. “Onù wẹ ylanwatọ do nọ hù kọmẹnu etọn sudo,” wẹ ahọlu Islaeli tọn dọ, “ṣigba nuyọnẹn wẹ yè nado whlẹn nugbonọ lẹ dai.” (Howhinwhẹn lẹ 11:9) Mẹnu wẹ ma na yigbe dọ mẹnudidọ mẹhẹngble tọn, ajàndido, hodidọ agbaagba lẹ, po nuwhedọ po nọ gbleawuna mẹdevo lẹ? To alọ devo mẹ, hodidọ dodonọ tọn nọ wé, nọ yin nulẹnpọndeji po sọwhiwhe po, bosọ nọ jọmẹ. Nuyọnẹn wẹ yè nado whlẹn ẹn na tenọgligo-hinhẹn etọn na ẹn kunnudenu he jẹ lẹ nado dohia dọ lalo wẹ whẹsadokọnamẹtọ etọn lẹ to didó.

Ahọlu lọ zindonukọn dọmọ: “Whenuena jijọho tin na dodonọ, otò nọ jaya: [ṣigba] whenuena mẹylankan dọ̀n, abobo nọ di.” (Howhinwhẹn lẹ 11:10) To paa mẹ, mẹdevo lẹ nọ yiwanna dodonọ lẹ, podọ yé nọ hẹn kọmẹnu yetọn lẹ jaya. Mẹde ma nọ hùnhomẹ do “mẹylankan” lẹ go na taun tọn gba. Eyin mẹylankan lẹ kú, gbẹtọ lẹ to paa mẹ ma nọ nọ̀ aluẹmẹ na yé gba. Na jide tọn, awubla de ma na tin to whenuena Jehovah ‘na sán mẹylankan lẹ sẹ sọn aigba ji bo dọ̀n sẹnmẹjẹtọ lẹ sún sọn e mẹ.’ (Howhinwhẹn lẹ 2:21, 22) Kakatimọ, ayajẹ na tin na yé ko yin didesẹ sọn aimẹ wutu. Ṣigba etẹwẹ dogbọn míwlẹ dali? Mí na wadagbe nado lẹnnupọn eyin aliho gbẹzan mítọn tọn nọ hẹn ayajẹ wá na mẹdevo lẹ.

‘Otò Yin Zizedaga’

Sọlọmọni zindonukọn nado yí nuyiwadomẹji he nugbonọ lẹ nọ tindo do lẹdo de ji jlẹdo mẹylankan lẹ tọn go dọmọ: “Gbọn dona nugbonọ lẹ tọn dali otò yin [zizedaga]: ṣigba yè gbọn onù mẹylankan lẹ tọn dali họ́ ẹ liai.”—Howhinwhẹn lẹ 11:11.

Tomẹnu heyin nugbonọ lẹ nọ ze jijọho po dagbemẹ-ninọ po daga bo nọ jlọ mẹdevo lẹ dote to lẹdo lọ mẹ. Gbọnmọ dali, otò nọ yin zizedaga—e nọ tindo kọdetọn dagbe. Mẹhe nọ dọ ohó gbigble, awugblenamẹ tọn, po onú ylankan lẹ po nọ hẹn ayimajai, awubla, kinklan, po nuhahun po wá. Ehe nọ yinmọ na taun tọn eyin omẹ ehelẹ tin to otẹn nukundeji de mẹ. Otò mọnkọtọn nọ jiya bẹwlu, mẹhodu, po doyìyì walọ dagbe kavi akuẹzinzan po tọn.

Nunọwhinnusẹ́n he tin to Howhinwhẹn lẹ 11:11 yọn-na-yizan na omẹ Jehovah tọn lẹ ga dile yé to gbẹdo hẹ ode awetọ to agun yetọn he taidi otò lẹ mẹ. Agun de fie omẹ gbigbọnọ lẹ—yèdọ nugbonọ he tenọgligo-hinhẹn yetọn nọ deanana lẹ—tindo nuyiwadomẹji te nọ yin pipli omẹ ayajẹnọ, zohunhunnọ, alọgọnamẹtọ, he nọ gbògbéna Jiwheyẹwhe lẹ tọn. Jehovah nọ dona agun lọ, podọ e nọ tindo kọdetọn dagbe to gbigbọ-liho. Sọn ojlẹ de mẹ jẹ devo mẹ, omẹ vude he sọgan nọ hlunnudọ bo ma tindo pekọ, he nọ dín nuṣiwa bo nọ mọhodọ sinsinyẹn do aliho he mẹ onú lẹ to yinyin wiwà te go, tin taidi “adọ̀ vivẹ” he sọgan gbayipe bo bẹpla homẹvọnọ devo lẹ. (Heblu lẹ 12:15) Omẹ mọnkọtọn lẹ nọ saba jlo aṣẹpipa po yindidi po dogọ. Yé nọ jẹ hopadọ ji dọ whẹdida mawadodo, nuvẹun akọ tọn, kavi onú mọnkọtọn lẹ tin to agun lọ mẹ kavi to mẹho lẹ ṣẹnṣẹn. Na nugbo tọn, onù yetọn sọgan hẹn kinklan wá agun lọ mẹ. Be e ma jẹ dọ mí ni sútò do hodidọ yetọn bo dovivẹnu nado yin omẹ gbigbọnọ he nọ yidogọna jijọho po pọninọ agun lọ tọn po ya?

Sọlọmọni zindonukọn dọmọ: “Ewọ he ma tindo nuyọnẹn nọ vlẹ kọmẹnu etọn: ṣigba gbẹtọ he zìn bọ̀ onù etọn do. Ewọ he nọ doajan dè ohó nuglọ tọn hia: ṣigba ewọ he yin nugbonọ to ayiha mẹ yí ohó lọ whlá.”—Howhinwhẹn lẹ 11:12, 13.

Mẹhe ma tindo zìnzìn kavi he “ma tindo nuyọnẹn” sọgan gbleawunamẹ tlala. E nọ to hofusa etọn dọ pé jẹ obá mẹnudidọ mẹhẹngble tọn kavi mẹzunzun tọn mẹ. Mẹho dide lẹ dona yawu doalọtena nuyiwadomẹji ylankan mọnkọtọn. To ma taidi mẹhe “ma tindo nuyọnẹn” mẹ, zìnzìntọ yọ́n whenue e dona nabọẹ. Kakati nado dè aṣliho gba, e nọ yí ì whlá. To yinyọnẹn dọ odẹ́ he mayin anadena sọgan hẹn awugble susu wá, zìnzìntọ nọ yin “nugbonọ to ayiha mẹ.” E nọ yin nugbonọ hlan yisenọ hatọ lẹ bo ma nọ jlá aṣliho he sọgan hẹn owù wá na yé lẹ gba. Dona nankọtọn die tenọgligo-hẹntọ mọnkọtọn lẹ yin na agun lọ!

Nado gọalọna mí nado zinzọnlin to aliho oblọ-matindonọ lẹ tọn mẹ, Jehovah nọ na mí núdùdù gbigbọmẹ tọn susugege he nọ yin awuwlena to anademẹ “hagbẹ afanumẹ nugbọnọ, nuyọnẹntọ” lọ tọn glọ. (Matiu 24:45) Mí sọ nọ mọ alọgọ susu yí sọn mẹho Klistiani lẹ si to agun mítọn he taidi otò lẹ mẹ. (Efesunu lẹ 4:11-13) Na nugbo tọn, mí dopẹ́ na ehelẹ, na “fie mẹdèdaliji nuyọnẹn tọn ma tin te gbẹtọ lẹ jai: ṣigba susugege tohodọtọ lẹ tọn mẹ wẹ jijọho te.” (Howhinwhẹn lẹ 11:14) Mahopọnna nuhe sọgan jọ, mì gbọ mí ni magbe gligli nado ‘zinzọnlin to tenọgligo-hinhẹn mítọn mẹ.’—Psalm 26:1.

[Yẹdide to weda 24]

Tenọgligo-hinhẹn Job tọn deanana ẹn, podọ Jehovah dona ẹn

[Yẹdide to weda 25]

Sakla Uza tọn hẹn okú wá na ẹn

[Yẹdide to weda 26]

Lehe e yin nululu nado jẹtukla na agbasanu lẹ bo gbẹkọ nuwiwa yẹwhehọluduta tọn lẹ go do sọ!