Weta 5

Nawẹ Yẹn Sọgan Yinuwa hẹ Alọwle Vọbasi Mẹjitọ Ṣie lẹ Tọn Gbọn?

“Azán he gbè Papa wlealọhẹ Raymonde yin azán he ylan hugan de to gbẹzan ṣie mẹ,” wẹ Serge flin. “Homẹ gble mi. Yẹn duadi do Papa go na eyin mẹblutọ de hlan Mama wutu. Nukun ṣie sọ bia do Mama ṣie go ga na jijó míwlẹ kẹdẹ do nado yì wehọmẹ osẹ́n pinplọn tọn. Yẹn duadi do ovi légbènọ awe lẹ go, yèdọ ovi Raymonde tọn, he ja nado wá nọ owhé mítọn gbè lẹ . . . Ṣigba dehe hugan popolẹpo, yẹn duadi do Raymonde go . . . yẹn gbẹwanna ẹn. Podọ na yẹn yise dọ e mayin nuhe sọgbe nado gbẹwannamẹ wutu, yẹn duadi do dee go, ga.”—Les remariages—de nouveaux modèles d’harmonie (Glẹnsigbe) gbọn Linda Craven dali.

ALỌWLE vọbasi mẹjitọ de tọn nọ hẹn nukundido lọ gble dọ mẹjitọ towe lẹ ma sọgan vọ́ gọ̀ wá jẹpọ gbede ba. E sọgan hẹn we tindo numọtolanmẹ ayimajai, mẹbublu, po awuwhàn tọn po.

Alọwle vọbasi lọ sọgan yin awugblenamẹnu taun eyin e wá aimẹ to okú mẹjitọ yiwanna dopo tọn godo tlolo. Owhe 16 mẹvi Mireille yigbe dọmọ: “Okú onọ̀ ṣie tọn hẹn mi gblehomẹ zẹjlẹgo. Yẹn lẹndọ asi dà-do-aliji otọ́ ṣie tọn to otẹn onọ̀ ṣie tọn yí wẹ sin enẹwutu yẹn nọ fiẹ do e go.”To nugbonọ-yinyin hlan mẹjitọ jọwamọ towe mẹ, hiẹ tlẹ sọgan tindo numọtolanmẹ whẹgbledo tọn eyin hiẹ jẹ numọtolanmẹ owanyi tọn tindo ji hlan mẹjitọ mẹgopọntọ de.

Abajọ, to whelọnu lo, bọ susu jọja lẹ tọn nọ do numọtolanmẹ yetọn hia to aliho nuhẹngble tọn lẹ mẹ. Delẹ tlẹ nọ blase nado sánkanna alọwle yọyọ mẹjitọ yetọn lẹ tọn. Ṣigba flindọ, mẹjitọ jọwamọ towe po mẹjitọ mẹgopọntọ towe po ko nùalẹ to Jiwheyẹwhe nukọn. “Enẹwutu, onú he Jiwheyẹwhe kọndopọ mì dike gbẹtọ [kavi ovi] klan ẹn blo.” (Matiu 19:6) Podọ eyin hiẹ tlẹ penugo nado sọgan gbà yé kija, ehe ma sọgan hẹn mẹjitọ jọwamọ towe lẹ wá kọndopọmẹ whladopo dogọ gba.

Mọjanwẹ e ma tindo lẹnpọn depope do niyẹn nado nọ saba tin to avùn mẹ hẹ mẹjitọ mẹgopọntọ de gba. Howhinwhẹn lẹ 11:29 gbẹnunamẹ dọmọ: “Ewọ he nọ hẹn tukla wá whẹndo etọn ji na dugu jẹhọn kẹdẹ tọn,” enẹ wẹ yindọ, ma na tindo kọdetọn dagbe depope. (Pierre de Beaumont) Homẹgble Géraldine owhe fọtọ̀n mẹvi tọn do onọ̀ mẹgopọntọ etọn go wá tọnkọdo avùn sinsinyẹn de mẹ. Etẹwẹ yin kọdetọn etọn? Onọ mẹgopọntọ etọn biọ dọ otọ́ Géraldine tọn ni yí dopo to emi po oviyọnnu etọn po mẹ. Géraldine wá vivọnu lọ gbọn lilẹkọyi onọ̀ jọwamọ etọn tọn dè—mẹhe ko vọ́ alọwle basi.

Owanyi Na Gọalọna We Nado Doakọnna

Etẹwẹ yin aṣli akọndona Alọwle vọbasi mẹjitọ de tọn po kọdetọn dagbe po? Yiyi nunọwhinnusẹ́n owanyi tọn he yin zẹẹmẹ basina to 1 Kọlintinu lẹ 13:4-8 mẹ do yizanmẹ:

Owanyi “ma nọ dín onú etọn titi.” Ehe zẹẹmẹdo ma nado ‘din ale míde titi tọn, ṣigba ehe yin mẹdevo lẹ tọn ga.’ (1 Kọlintinu lẹ 10:24) Eyin mẹjitọ de ko de dide dọ ewọ sunnu kavi yọnnu jlo gbẹdido alọwlemẹ awetọ tọn de, be hiẹ dona gblehomẹ na ehetọn wutu wẹ?

“Onú ma nọ vẹunna owanyi.” Jọja lẹ ma nọ saba jlo nado má owanyi jọwamọ mẹjitọ yetọn tọn hẹ mẹdevo depope gba. Ṣigba hiẹ ma dona dibú dọ owanyi mẹjitọ towe tọn to didepo gba, dile e yindọ owanyi sọgan dlẹnkan deji. (Yijlẹdo 2 Kọlintinu lẹ 6:11-13 go.) Mẹjitọ jọwamọ towe sọgan hẹn owanyi ewọ sunnu kavi yọnnu tọn gblodeji na alọwlemẹ yọyọ de to ma de owanyi pẹkipẹki etọn tọn na hiẹ pò gba! Be hiẹ na hùn ayiha towe nado kẹalọyi mẹjitọ mẹgopọntọ de ya? Mọbibasi to aliho depope mẹ ma zẹẹmẹdo dọ hiẹ ma yin nugbonọ na mẹjitọ towe he ko yì lọ gba.

Owanyi “ma nọ hẹn ede wà onú jẹagọ.” Pọninọ hẹ nọvisunnu kavi nọviyọnnu yọyọ he yin vijinu awetọ nọ lẹ sọgan wleawuna kọgbidinamẹnu walọ dagbe tọn lẹ. Dile linlin etọn yin nina do, zanhẹmẹ he jẹagọdo osẹ́n lẹ nọ wá aimẹ to hagbẹ whẹndo lẹ tọn ṣẹnṣẹn he 25 to kanweko ji yin sọn whẹndo mẹgopọntọ lẹ mẹ.

David, mẹhe alọwle vọbasi onọ etọn tọn hẹn nọviyọnnu aflanmẹ ẹnẹ wá owhé lọ gbè dọmọ, “E yin dandannu na mi nado hẹn alọdotena nulinlẹn apọnmẹ tọn ṣie gando numọtolanmẹ zanhẹmẹ tọn lẹ go.” Hiẹ lọsu na jlo nado yí sọwhiwhe do dapana haṣinṣan pẹkipẹki hugan, bo hẹn diun dọ vlavo nusisọ towe wẹo kavi walọ towe mayin dehe nọ fọ́n ojlo zanhẹmẹ tọn dotenamẹ gba.—Kọlọsinu lẹ 3:5.

Owanyi “nọ doakọnnanu to onú depope glọ . . . E nọ na mí huhlọn nado doakọnna nudepope.” (Lẹdogbedevomẹ Charles B. Williams tọn) To ojlẹ delẹ mẹ e nọ taidi dọ nudepope matin he sọgan hẹn numọtolanmẹ awufiẹsa towe tọn lẹ tọ́n nado yì sọn dè we gba! Marlène yigbena dọmọ: “Yẹn nọ tindo numọtolanmẹ dọ yẹn ma tindo tẹnmẹ depope to owhé lọ gbè gba. Yẹn tlẹ nọ dọna onọ̀ ṣie dọ yẹn na tlẹ ko nọ ma yin jiji gba.” Marlène ṣiatẹ bo tlẹ họ̀n jẹgbé! Ṣigba, ewọ dọ todin dọmọ: “Nuhe yọ́n hugan wẹ nado doakọnna.” Eyin hiẹ doakọnna do mọ ga, to whenu vude godo awugble, bẹwlu, po awufiẹsa he hiẹ nọ tindo numọtolanmẹ etọn dai po na busẹ sọn aimẹ.

‘Hiẹ Ma Yin Onọ Kavi Otọ́ Nujọnu Tọn Ṣie Gba!’

Mẹplọnlọ domẹgo mẹjitọ yọyọ de tọn ma nọ bọawu gba, podọ to whenuena hiẹ yin didọna nado wà onú de gbọn mẹjitọ mẹgopọntọ de dali, e sọgan yin whlepọn de nado wula dọmọ, ‘Hiẹ ma yin onọ̀ kavi otọ́ nujọnu tọn ṣie gba!’ Ṣigba flin nunọwhinnusẹ́n he yin kinkandai to 1 Kọlintinu lẹ 14:20 mẹ dọmọ: “Whẹ́n to nulẹnpọn towe tọn mẹ.”—Français courant.

Alọkẹyi aṣẹpipa mẹjitọ mẹgopọntọ towe tọn nado wọhẹ we yin aliho dopo nado do dewe hia dọ hiẹ ko ‘whẹ́n to nulẹnpọn towe tọn mẹ.’ Ewọ vlavo sunnu kavi yọnnu lọ to azọ́n mẹjitọ jọwamọ towe tọn lẹ yí wà bo jẹ na osi towe. (Howhinwhẹn lẹ 1:8; Efesunu lẹ 6:1-4) To ojlẹ Biblu tọn lẹ mẹ Ẹsteli yin pinpọn e go whẹ́n gbọn otọ́ mẹgopọntọ, kavi “nugopọntọ” de dali, to whenuena mẹjitọ etọn lẹ kú. Dile e tlẹ yindọ ewọ ma yin mẹjitọ jọwamọ etọn do sọ, Mọldekai ‘ze aṣẹ lẹ doai na ẹn’ ehe ewọ nọ setonuna yèdọ biọ mẹho mẹ! (Ẹsteli 2:7, 15, 17, 20) Na nugbo tọn, mẹplọnlọ domẹgo mẹjitọ mẹgopọntọ de tọn nọ saba yin dohia owanyi ewọ tọn po tintin to lẹnpọn mẹ na we etọn tọn po.—Howhinwhẹn lẹ 13:24.

Ṣogan, whẹgbe he jẹ lẹ na tin janwẹ. Eyin mọwẹ, do dewe hia nado yin mẹhe ko ‘whẹ́n’ dogbọn bibasi tudohomẹnamẹnu he tin to Kọlọsinu lẹ 3:13 mẹ he dọmọ: “Mì sọ nọ sinyẹnlin hẹ mìnọzo, mì nọ jona mìnọzo, eyin mẹde tindo wiwọ́ do mẹde go.”

Plọn Nado Má, Plọn Nado Jogbe

To whenuena owhe 15 mẹvi Jacqueline nọ ede ṣo po onọ etọn po, e tindo abò ede titi tọn bo nọ doaṣọ po avọ̀ akuẹgegenu tọn lẹ po. To whenuena onọ etọn vọ́ alọwle basi bọ Jacqueline wá mọ ede to whẹndo de mẹ po ovi ẹnẹ po, onú lẹ diọ. E dọ po awubla po dọmọ: “Todin yẹn ma tlẹ sọ tindo abò yẹn lọsu titi tọn ba. Yẹn dona má onú lẹpo.”

Hiẹ sọgan tindo nuhudo nado hẹn otẹn towe taidi ovi mẹho kavi ovi dopo akàn tọn bu. Eyin hiẹ yin ovisunnu de, hiẹ sọgan ko nọ yinuwa taidi sunnu owhé lọ gbè tọn na whenu dindẹn—otẹn lọ todin he ko to yinyin nukunpedego gbọn otọ́ mẹgopọntọ towe dali. Kavi e yindọ hiẹ yin yọnnu de, e sọgan yindọ hiẹ po onọ̀ towe po ko tin taidi nọvi-nọvi lẹ dai, bo tlẹ nọ damlọn to abò dopolọ mẹ, ṣigba todin hiẹ ko wá yin didetọn gbọn otọ́ mẹgopọntọ towe dali.

Biblu na ayinamẹ dọmọ: “Mì gbọ homẹmimiọn mìtọn ni zun yinyọnẹn hlan omẹ popo.” (Filippinu lẹ 4:5) Hogbe dowhenu tọn he yin yiyizan lọ zẹẹmẹdo “awujonanu” bo do gbigbọ mẹhe ma nọ tẹ́kú do jlọjẹ sọgbe hẹ osẹ́n etọn lẹ go tọn hia. Enẹwutu, tẹnpọn nado nọ joawu, bo nọ jogbe. Yí ninọmẹ yọyọ towe tọn lọ zán ganji, bo dapana nulẹnpọn do nuhe ko wayi ji. (Yẹwhehodọtọ 7:10) Tindo ojlo nado tindo mahẹ nulẹ tọn hẹ nọvisunnu po nọviyọnnu towe heyin alọwle vọbasi tọn lẹ po, bo ma yinuwa hẹ yé taidi gbonutọ lẹ nkọ blo. (1 Timoti 6:18) Lehe mì jẹeji do mẹwhenu nado nọ yinuwa hẹ ode awetọ mìtọn taidi nọvisunnu po nọviyọnnu nujọnu tọn lẹ po do sọ, mọwẹ numọtolanmẹ mìtọn hlan mìnọzo na yawu whẹn deji do niyẹn. Podọ na dawe yọyọ owhé lọ gbè tọn, ma gblehomẹ do e blo. Yin homẹhunnọ dọ ewọ tin to finẹ nado gọalọ to azọngban whédo lọ tọn lẹ hinhẹn mẹ.

Pipehẹ Nuyiwahẹmẹ he Ma Sọgbe Lẹ

To gbeyiyi dọ otọ́ mẹgopọntọ etọn nọ do owanyi hia po godo, viyọnnu jọja de yidogọ dọmọ: “Ṣigba vogbingbọn de tin. Ewọ nọ donukun onú susu, nọ wọhẹmẹ zẹjlẹgo, ma nọ tindo nukunnumọjẹnumẹ sọmọ gando mí go . . . hugan lehe ewọ nọ basi do na ovi etọn titi lẹ he tindo owhe dopolọ. Ehe yin nuhe nọ hẹn awufiẹsa wá na mí whepoponu.”

Yọnẹn dọ na paa tọn otọ́ mẹgopọntọ de ma nọ tindo numọtolanmẹ to aliho dopolọ mẹ gando ovi alọwlemẹ etọn tọn de go taidi lehe e nọ basi do gando ovi etọn titi go gba. Ehe yinmọ, e ma yin kanṣiṣa ohùn tọn hugan po ovi etọn titi lẹ po gba, ṣigba numimọ gbẹninọ dopolọ he yé tindo lẹ wẹ. To popolẹpo mẹ, mẹjitọ he tindo kanṣiṣa pẹkipẹki ohùn tọn lẹ tlẹ sọgan yiwanna ovi de hugan awetọ. (Gẹnẹsisi 37:3) Nalete, vogbingbọn titengbe de tin to onú dopolọ pẹẹ po ehe taidi onú dopo-lọ po ṣẹnṣẹn. Gbẹtọ lẹ nọ tindo walọyizan voovo lẹ po nuhudo voovo lẹ po. Enẹwutu kakati nado tin to lẹnpọn mẹ hugan dogbọn vlavo hiẹ yin nuyiwahẹ do zẹnzẹn po mẹhe pò lẹ po dali, tẹnpọn nado mọ eyin mẹjitọ mẹgopọntọ towe to vivẹnudo nado pekọna nuhudo towe lẹ. Eyin hiẹ tindo numọtolanmẹ dọ ehelẹ ma tlẹ yin pekọ hẹnwana, whelọnu lo hiẹ tindo whẹjijọ nado dọhodopọ do whẹho lọ ji hẹ mẹjitọ mẹgopọntọ towe.

Tọvi sunnu kavi yọnnu towe lẹ lọsu sọgan sọ yin asisa wiwọ́ tọn de ga. Ma wọnji e go pọ́n gbede blo dọ yé lọsu ga sọgan to awusinyẹnnamẹnu tindo nado diọada sọgbe hẹ ninọmẹ whẹndo mẹgopọntọ tọn. Vlavo yé tlẹ nọ gblehomẹ do gowe taidi mẹhe mayin oylọ basina wá whẹndo yetọn mẹ. Enẹwutu wà nuhe go huhlọn towe pe lẹpo nado jọmẹ. Eyin yé zan walọ kanyinylan tọn hẹ we to wunvi mẹ, tẹnpọn ‘nado to awhàn oylan tọn gbà po dagbe po.’ (Lomunu lẹ 12:21) Gbọnvona ehe, e ma tlẹ yin onú yọyọ de na nọvisunnu po nọviyọnnu mẹdetiti tọn lẹ po nado nọ wọ́ sọn ojlẹ de mẹ jẹ devo mẹ gba.—Pọ́n Weta 6.

Homẹmimiọn Nọ Tindo Ale!

“Opodo onú tọn pọnte hu dodo etọn; podọ ayiha mimiọnnọ hú ayiha saklanọ.” (Yẹwhehodọtọ 7:8) Na paa tọn, e nọ yí owhe susu lẹ whẹpo jidedomẹgo do nọ yin awuwlena jẹ obá he mẹ hagbẹ whẹndo mẹgopọntọ de tọn lọ lẹ do nọ tindo numọtolanmẹ vivomẹninọ tọn hẹ ode awetọ. To whenẹnu kẹdẹ wẹ walọyizan voovo lẹ po nuhọakuẹ kọndopọ tọn lẹ po do sọgan yin azọ́nwadeji to ninọmẹ titojininọ tọn mẹ. Enẹwutu miọnhomẹ! Ma donukun numimọ “owanyi niyaniya” tọn kavi dọ “whẹndo niyaniya” tọn de na dekọtọn blo.

To whenuena onọ̀ Thomas tọn vọ́ alọwle basi, desọn nugbo de mẹ, e ma bọawu na ẹn depope gba. Onọ etọn tindo ovi ẹnẹ, podọ dawe he ewọ wlealọhẹ tindo ovi atọ̀n. “Mí ko hoavun susu lẹ, nudindọn lẹ, bẹwlu lẹ, po numọtolanmẹ awusinyẹnnamẹ tọn lẹ po,” wẹ Thomas wlan. Ṣigba etẹwẹ hẹn kọdetọn dagbe wá to godomẹ? “Gbọn nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ yido-yizan mẹ dali, onú lẹ yin pọngbọ hẹnwana; e ma nọ saba yin to afọdopolọji gba, ṣigba po whenu lọ po podọ gbọn yíyí sinsẹ́n gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ do yizan mẹ dali, ninọmẹ lẹ wá jẹ yinyọ́n ji.”—Galatianu lẹ 5:22, 23.

Dọ nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn mọnkọtọn lẹ hihodo nọ hẹn kọdetọn dagbe nujọnu tọn wá to whẹndo mẹgopọntọ de mẹ yin didohia gbọn numimọ jọja he bọdego he mí kanhose lẹ tọn dali:

Jọja lẹ to Whẹndo Mẹgopọntọ Kọdetọn Dagbe Tọn lẹ Mẹ

Hokansemẹtọ: Nawẹ hiẹ nọ dapana homẹgble do wọhẹmẹ otọ́ mẹgopọntọ towe tọn go gbọn?

Loïc: Onọ ṣie po otọ́ mẹgopọntọ ṣie po nọ saba dogbepọ to wọhẹmẹ whenu. To whenuena onú de jọ, yé omẹ awe lẹ nọ wá dide dopolọ kọ̀n nado basi i. Enẹwutu eyin yẹn mọ afínfẹ́n-limẹ de yí, yẹn nọ yọnẹn dọ yé omẹ awe lẹ dè wẹ e wá sọn.

Linda: E vẹawu tlala to tintan whenu na yẹn nọ dọmọ, “Jlọjẹ tẹwẹ hiẹ tindo nado dọ ehe na mi?” Ṣigba enẹgodo yẹn lẹnnupọn do nuhe Biblu dọ ji nado ‘gbògbéna onọ̀ towe po otọ́ towe po’. Dile e tlẹ yindọ ewọ mayin otọ́ ṣie titi, to nukun Jiwheyẹwhe tọn mẹ otọ́ ṣie wẹ e gbẹ́ to yinyin.

Robert: Yẹn yọnẹn dọ e na vẹna onọ̀ ṣie sisosiso na yẹn nado hẹn homẹgble mẹhe ewọ yiwanna.

Hokansemẹtọ: Etẹwẹ hùn dotẹnmẹ hodọdopọ dagbe tọn dote?

Loïc: Hiẹ dona tindo ojlo to nuhe otọ́ mẹgopọntọ towe nọ wà mẹ. Yẹn nọ gọalọna ẹn to agbasazọ́n etọn mẹ. Podọ dile mí to azọ́nwa mí nọ to hodọdopọ poun. Ehe gọalọna mi nado yọ́n lehe ewọ nọ lẹnnupọn do. To whedelẹnu yẹn nọ sinai po e po poun, bo ma nọ dọho dogbọn ‘nudepope’ dali.

Valerie: Yẹn po onọ̀ mẹgopọntọ ṣie po nọ yí ojlẹ susu zán dopọ, podọ yẹn tindo nukunnumọjẹnumẹ nujọnu tọn dogbọn ewọ dali. Mí lẹzun họntọn pẹkipẹki hugan lẹ.

Robert: Otọ́ ṣie kú owhe dopo poun whẹpo onọ̀ ṣie do vọ́ alọwle basi. Yẹn gbẹ́ nado dọnsẹpọ otọ́ mẹgopọntọ ṣie na yẹn ma jlo dọ e ni gọjẹ otẹn otọ́ ṣie tọn mẹ wutu. Yẹn hodẹ̀ dọ Jiwheyẹwhe ni gọalọna mi nado duto okú otọ́ ṣie tọn ji bo dọnsẹpọ otọ́ mẹgopọntọ ṣie pẹkipẹki. Yẹn hodẹ̀ bo hodẹ̀ bosọ vọ́ odẹ̀ hò. Na nugbo tọn Jehovah na gblọndo odẹ̀ ehelẹ tọn.

Hokansemẹtọ: Etẹwẹ hiẹ basi nado dọnsẹpọ mẹjitọ mẹgopọntọ towe lẹ pẹkipẹki?

Valerie: To ojlẹ delẹ mẹ yẹn nọ biọ to onọ̀ mẹgopọntọ ṣie si nado yì pọnnu to aihundatẹn de po yẹn po—yèdọ mí omẹ awe lẹ poun. Kavi e yindọ yẹn tọ́nyi gbonu, yẹn nọ họ vounvoun lẹ wá na ẹn kavi ozẹ́n vounvoun tọn, nudepope nado dohia ẹ dọ yẹn to etọn lẹnpọn. Ewọ nọ tindo pinpẹn nutọn yinyọnẹn na ehe taun.

Eric: Hiẹ dona dindona onú de he mì omẹ awe lẹ nọ duvivi etọn. Onú dopo akàn he yẹn po otọ́ mẹgopọntọ ṣie po tindo wẹ yindọ ewọ wlealọ hẹ onọ̀ ṣie bọ mí nọ nọ owhé dopolọ gbè. Alọgọna daho hugan lọ sọawuhia to whenuena yẹn jẹ ojlo dopolọ tindo to Biblu mẹ hẹ ewọ ji. Dile yẹn dọnsẹpọ Jehovah Jiwheyẹwhe pẹkipẹki, yẹn sẹpọ otọ́ mẹgopọntọ ṣie hugan. Na nugbo tọn todin mí tindo onú de to kọndopọ mẹ!

Hokansemẹtọ: Nawẹ hiẹ na dewe titi ko mọ ale yí sọn e mẹ gbọn?

Robert: To whenuena yẹn nọpọ poun po onọ̀ ṣie po, yẹn yin atẹṣitọ bosọ gble. Yẹn nọ basi nuhe jlo mi to whepoponu. Todin yẹn ko plọn nado lẹn mẹdevo lẹ tọn pọ́n bo gbẹkọ walọ ṣejannabi tọn go.

Loïc: Otọ́ mẹgopọntọ ṣie gọalọna mi nado nọ lẹnnupọn taidi sunnu de. Ewọ ko gọalọna mi nado duale azọ́nyinyọnẹn tọn lẹ bo yọ́n lehe yẹn sọgan yí alọ ṣie lẹ zán gbọn. Eyin whenu lẹ wá sinyẹn na mi bọ yẹn tindo nuhudo mẹde tọn, ewọ nọ tin to finẹ. Mọwẹ, ewọ yin otọ́ dagbe hugan lọ he mẹdepope ko sọgan tindo pọ́n.

Kanbiọ Hodọdopọ Tọn Lẹ

◻ Numọtolanmẹ tẹwẹ susu jọja lẹ tọn nọ tindo to whenuena mẹjitọ yetọn lẹ vọ́ alọwle basi? Etẹwutu?

◻ Nawẹ dohia owanyi Klistiani tọn gọalọna jọja de nado doakọnnanu gbọn?

◻ Be hiẹ dona kẹalọyi mẹplọnlọ domẹgo otọ́ mẹgopọntọ de tọn ya?

◻ Naegbọn e do yin onú titengbe nado yọ́n lehe yè nọ jogbe bo má onú lẹ hẹ mẹdevo lẹ gbọn?

◻ Be hiẹ dona donukun nado yin nuyiwa hẹ to aliho dopolọ mẹ po nọvisunnu po nọviyọnnu otọ́ kavi onọ mẹgopọntọ towe tọn lẹ po ya? Etẹwẹ lo e yindọ hiẹ tindo numọtolanmẹ lọ dọ a to yinyin nuyiwahẹ jẹagọ?

◻ Etẹwẹ yin delẹ to nuhe hiẹ sọgan basi mẹ he na gọalọna we nado tindo hodọdopọ dagbe hẹ mẹjitọ mẹgopọntọ de?

[Nudọnamẹ tangan lẹ to weda 45]

“Yẹn lẹndọ asi dà-do-aliji otọ́ ṣie tọn to otẹn onọ̀ ṣie tọn yí wẹ sin enẹwutu yẹn nọ fiẹ do e go”

[Yẹdide to weda 43]

Alọwle vọbasi mẹjitọ de tọn nọ saba dekọtọn do numọtolanmẹ homẹgble, hihọ́ matindo, po awuwhàn tọn po mẹ

[Yẹdide to weda 46]

Mẹplọnlọ domẹgo mẹjitọ mẹgopọntọ tọn de nọ saba yin homẹgblenu