Eyin Gbemanọpọ Fọndote to Alọwlemẹ lẹ Ṣẹnṣẹn

ASU kavi asi lẹnpọn dagbenọ depope ma nọ jlo dọ gbemanọpọ de ni tin to ewọ po alọwlemẹ etọn po ṣẹnṣẹn, ṣigba ninọmẹ enẹ nọ saba fọndote. To paa mẹ, dopo to alọwlemẹ lẹ mẹ nọ dọ nude he nọ gblehomẹna omẹ awetọ. Ogbè lẹ nọ yiaga, adi nọ fọndote, bọ ehe nọ dekọtọn do nudindọn sinsinyẹn po danú didọ namẹ po mẹ. To enẹgodo, okẹ̀n nọ wá aimẹ bọ depope to alọwlemẹ lọ lẹ mẹ ma nọ jlo na dọho ba. Homẹgble lọ nọ wá depò to nukọnmẹ bọ alọwlemẹ awe lẹ nọ vẹvẹ na yedelẹ. Jijọho nọ gọwá—e whè gbau kakajẹ whenuena gbemanọpọ devo na fọndote.

Dẹ́sọ-dẹ́mẹ alọwlemẹ lẹ tọn ko lẹzun nujidọhodo aslan po tito-to-whinnu susu po tọn to televiziọn ji, ṣigba, nado dọ hójọhó, whẹho lọ ma yin aihun gba. Na nugbo tọn, howhinwhẹn Biblu tọn de dọmọ: “hodidọ lẹnpọn matindo tọn lẹ sọgan gbleawunamẹ sinsinyẹn taidi ohí de.” (Howhinwhẹn lẹ 12:18, Today’s English Version) Mọwẹ, hodidọ fifiẹ tọn lẹ sọgan hẹn awugble numọtolanmẹ tọn lẹ wá, he na dẹ̀n-to-aimẹ tlala to wiwọ́ lọ godo. Nudindọn tlẹ sọgan dekọtọn do danuwiwa mẹ.—Eksọdusi 21:18.

Nugbo wẹ dọ e nọ vẹawu to whedelẹnu nado dapana nuhahun lẹ to alọwle mẹ na mapenọ-yinyin gbẹtọvi tọn wutu. (Gẹnẹsisi 3:16; 1 Kọlintinu lẹ 7:28) Etomọṣo, wiwọ́ sinsinyẹn he nọ wá aimẹ whẹwhẹ lẹ ma dona nọ yin pinpọnhlan taidi jọwamọnu gba. Dodinnanutọ lẹ doayi e go dọ eyin wiwọ́ lẹ jẹ whẹwhẹ to asu po asi po de ṣẹnṣẹn e nọ hẹn yọnbasi gbẹdai tọn jideji. Enẹwutu, onú titengbe de wẹ e yin dọ hiẹ po alọwlemẹ towe po ni plọn nado nọ didẹ gbemanọpọ lẹ to aliho jijọho tọn mẹ.

Ayihamẹlinlẹnpọn do Ninọmẹ lọ Ji

Eyin dẹ́sọ-dẹ́mẹ susu nọ fọndote to alọwle towe mẹ, tẹnpọn nado yọ́n lehe nudindọn lọ lẹ nọ saba wá aimẹ gbọn. To paa mẹ, etẹwẹ nọ jọ to whenuena hiẹ po asi towe po ma kọngbedopọ do whẹho de ji? Be hodọdopọ lọ nọ zẹ̀pá to afọdopolọji bo nọ dekọtọn do mẹzunzun po whẹsadokọnamẹ po mẹ wẹ ya? Eyin mọwẹ, etẹwẹ a sọgan wà?

Tintan whẹ́, yí ahun dopo do dindona adà he hiẹ nọ yiwà to nuhahun lọ finfọndote mẹ. Be a nọ yawu gblehomẹ wẹ ya? Be aṣa towe wẹ e yin nado nọ dọnnu ya? Etẹwẹ alọwlemẹ towe sọgan dọ do gowe to whẹho ehe mẹ? Kanbiọ he gbọngodo ehe yin titengbe, na hiẹ po alọwlemẹ towe po sọgan tindo pọndohlan voovo do nuhe sọgan yin yiylọdọ walọ nudindọn tọn ji.

Di apajlẹ, mí ni dọ dọ alọwlemẹ towe nọ saba nọ̀ jlẹkaji to numọtolanmẹ etọn lẹ didohia mẹ to whenue hiẹ nọ dọ yé tlọlọ po zohunhun po. Hiẹ sọgan dọmọ: “To whenuena yẹn to whinwhẹ́n, mọwẹ mẹlẹpo nọ dọho do to whẹndo ṣie mẹ. E ma yin nudindọn nẹ!” Podọ vlavo na hiẹ, enẹ ma yin nudindọn. Ṣigba e yọnbasi dọ nuhe hiẹ to pinpọnhlan taidi hodidọ tlọlọ to jọwamọ-liho sọgan yin pinpọnhlan gbọn alọwlemẹ towe dali taidi nudindọn awugblenamẹ po avùntọ́nmẹ po tọn. Nado yọnẹn poun dọ aliho hodọdopọ tọn wunmẹ voovo wẹ hiẹ po alọwlemẹ towe po tindo sọgan gọalọ nado dapana nukunnumamọjẹnumẹ lẹ.

Sọ flin ga dọ nudindọn ma nọ bẹ awhádido hẹn dandan gba. Paulu wlan hlan Klistiani lẹ dọmọ: “Mì gbọ . . . nutlọ, po ohó ylankan po, yè ni de e sọn mì dè.” (Efesunu lẹ 4:31) “Nutlọ” nọ dlẹnalọdo ogbè zizedaga, to whenuena “ohó ylankan” gando nuhe hodidọ lọ bẹhẹn lẹ go. Sọn pọndohlan enẹ mẹ, ohó he tlẹ yin didọ dẹẹdẹ lẹ sọgan yin nudindọn tọn eyin yé gọ́ na fifiẹ kavi mẹdèpo.

Po nuhe ko yin didọ jẹnukọn lẹ po to ayiha mẹ, sọ lẹnnupọndo lehe a nọ didẹ gbemanọpọ lẹ hẹ alọwlemẹ towe do ji whladopo dogọ. Be a nọ dọ̀nnu wẹ ya? Dile mí ko mọ do, gblọndo kanbiọ enẹ tọn sinai tlala do pọndohlan alọwlemẹ towe tọn ji. Kakati nado yí nukun pẹvi do pọ́n linlẹn alọwlemẹ towe tọn, dọ e yin wazẹjlẹgonọ to numọtolanmẹ-liho, tẹnpọn nado pọ́n dewe dile ewọ nọ pọ́n we do, bo basi diọdo he nuhudo etọn tin lẹ. Paulu wlan dọmọ: “Mẹde dín onú etọn titi blo, ṣigba omẹ dopodopo dagbe kọmẹnu etọn tọn.”—1 Kọlintinu lẹ 10:24.

‘Payi Lehe Hiẹ to Sisè Do Go’

Aliho devo nado didẹ gbemanọpọ lẹ yin mimọ to hogbe Jesu tọn lẹ mẹ dọmọ: “Mì . . . payi le mì to sisè do go.” (Luku 8:18) Nugbo wẹ dọ Jesu ma to hodọdo hodọdopọ to alọwlemẹ lẹ ṣẹnṣẹn ji gba. Ṣogan, nunọwhinnusẹ́n lọ yọn-na-yizan. Nawẹ hiẹ nọ dotoai na alọwlemẹ towe ganji sọ? Be a tlẹ nọ dotoaina ẹn ya? Kavi a nọ gbòhódonù na ẹn gbọn pọngbọ mọmọ tọn lẹ nina do nuhahun he mẹ a ma tlẹ ko mọnukunnujẹ to gigọ́mẹ lẹ ji dali wẹ ya? “Ewọ he gblọnho jẹnukọnna sisè, nululu po winyan po wẹ na ẹn,” wẹ Biblu dọ. (Howhinwhẹn lẹ 18:13) Enẹwutu, eyin gbemanọpọ de fọndote, hiẹ po alọwlemẹ towe po dona dọhodopọ do whẹho lọ ji bo dotoai na ode awetọ nugbonugbo.

Kakati nado yí nukun pẹvi do pọ́n nuhe yin linlẹn alọwlemẹ towe tọn, tẹnpọn nado nọ “kọ̀nhomẹdai”. (1 Pita 3:8) To Glẹkigbe dowhenu tọn mẹ, hogbe ehe zẹẹmẹdo yajiji hẹ mẹdevo. Eyin nude to tuklado alọwlemẹ towe, hiẹ lọsu dona tindo numọtolanmẹ dopolọ ga. Tẹnpọn nado pọ́n whẹho lọ sọn pọndohlan etọn mẹ.

Kunnudenu dohia dọ Isaki, dawe budisi Jiwheyẹwhe tọ́ lọ wàmọ. Biblu dọna mí dọ asi etọn, Lebeka, yin awublanọ tlala na whẹho whẹndo tọn de he gando visunnu etọn Jakobu go wutu. “Onú ogbẹ̀ ṣie tọn dikọna mi, na viyọnnu Heti tọn lẹ wutu,” wẹ e dọna Isaki. “Eyin Jakobu yí asi to viyọnnu Heti tọn lẹ mẹ, di ehelẹ nkọ sọn viyọnnu aigba lọ tọn lẹ mẹ, dagbe tẹwẹ ogbẹ̀ ṣie na wà na mi?”—Gẹnẹsisi 27:46.

Nugbo wẹ dọ, ayimajai Lebeka tọn zọ́n bọ e do whẹho lọ hia to aliho he sinyẹn zẹjlẹgo mẹ. Be e gbẹwanna ogbẹ̀ etọn nugbonugbo wẹ ya? Be ewọ na ko jlo nado kú okú nujọnu tọn eyin visunnu etọn wlealọ hẹ viyọnnu Heti tọn de wẹ ya? Vlavo, e ma yinmọ dandan gba. Ṣigba, Isaki ma yí nukun pẹvi do pọ́n numọtolanmẹ Lebeka tọn lẹ gba. Kakatimọ, Isaki mọdọ ahunmẹdunamẹnu Lebeka tọn jẹna ayidonugo, bo ze afọdide he sọgbe lẹ. (Gẹnẹsisi 28:1) Tẹnpọn bo yinuwa to aliho dopolọ mẹ whedevonu he alọwlemẹ towe na tindo ahunmẹdunamẹnu de. Kakati nado pọ́n whẹho lọ taidi onú pẹvi, dotoaina alọwlemẹ towe, do sisi hia na linlẹn etọn lẹ, bo yinuwa po awuvẹmẹ po.

Nujọnu-Yinyin Todidoai po Zinzin po Tọn

Howhinwhẹn Biblu tọn de dọmọ: “Zinzin gbẹtọ tọn hẹn ẹn whleawu nado gblehomẹ.” (Howhinwhẹn lẹ 19:11) Eyin gbemanọpọ de wá sinyẹn, e nọ bọawu nado yinuwa po sọmawhe po hlan hogbe sinsinyẹn he alọwlemẹ towe dọ lẹpo. Ṣigba ehe nọ saba hẹn nudindọn lọ sinyẹn deji poun wẹ. Enẹwutu, to whenuena hiẹ to todoaina alọwlemẹ towe, magbe ma nado sè hogbe he to yinyin didọ lẹ kẹdẹ ṣigba nado mọnukunnujẹ numọtolanmẹ he hogbe lọ lẹ bẹhẹn mẹ ga. Zinzin mọnkọtọn na gọalọna we ma nado yin ayihafẹsẹna gbọn nuhe sọgan gblehomẹna we lẹ dali bo mọ fie nuhahun lọ wá sọn.

Di apajlẹ, mí ni dọ dọ asi towe dọna we dọ, “A ma nọ yí whenu zan hẹ mi gbede!” Ehe sọgan vẹna we bọ hiẹ na jlo nado dohia gbọn ninọmẹ tangan delẹ sislẹ dali dọ linlẹn lọ ma sọgbe. “Azán dopo blebu wẹ n’yizan hẹ we to osun he wayi mẹ!” wẹ hiẹ sọgan gblọn dọ. Ṣigba eyin a dotoai po sọwhiwhe po, a sọgan mọdọ e ma yin whenu wẹ asi towe to bibiọ dogọ na nugbo tọn gba. Kakatimọ, e sọgan yindọ jidevọnamẹ biọ wẹ e te, bo to didọna we dọ e taidi dọ a gbẹkọ emi go bo masọ yiwanna emi ba.

Mí ni dọ dọ asi de wẹ a yin bọ asu towe dọ ahunmẹdunamẹnu etọn na we dogbọn nuhihọ̀ agọe tọn de dali. “Nawẹ a sọgan zan akuẹ susu sọmọ gbọn?” wẹ e kanse po nupaṣamẹ po. Hiẹ sọgan yin whinwhàn nado yiavunlọna dewe gbọn onú delẹ sislẹ gando akuẹzinzan whẹndo lọ tọn lẹ go dali kavi gbọn nuhihọ̀ towe yiyijlẹdo nuhe ewọ lọsu ko họ pọ́n de go dali. Ṣigba, zinzin na gọalọna we nado mọdọ e sọgan nọma yin akuẹ ji wẹ asu towe to hodọdo tlọlọ. Kakatimọ, e sọgan yindọ e mọdọ linlẹn emitọn ma yin kinkanse to whenuena nudide nuhihọ̀ titengbe de tọn to yinyin bibasi, bọ ehe hẹn ẹn jẹflumẹ.

Na nugbo tọn, asu po asi po dopodopo wẹ tindo aliho he mẹ yé nọ yinuwa te na nuhe dù whenu he yé na yizan dopọ kavi lehe yé na basi nudide nuhe yé na họ̀ lẹ tọn do. Nuhe yin titengbe lọ wẹ yindọ, to whenuena whẹho lẹ lẹzun nudindọn, zinzin na dekanpona adidudu towe bo na gọalọna we nado mọ fie nuhahun lọ te na taun tọn. Kakati nado yinuwa to aliho sọmawhe tọn mẹ, hodo ayinamẹ Biblu kàntọ Jakobu tọn nado nọ “yawu nado sè, [bo] whleawu nado gblọn, bosọ whleawu nado gblehomẹ.”—Jakobu 1:19.

To hodidọ towe mẹ, nọ flindọ aliho he mẹ a nọ dọho na alọwlemẹ towe te yin nujọnu taun. Biblu dọ dọ “odẹ́ nuyọnẹntọ lẹ tọn, wẹ núgángán,” kavi nuhe nọ hẹnmẹ jẹ gángán. (Howhinwhẹn lẹ 12:18) Eyin gbemanọpọ de fọndote to hiẹ po alọwlemẹ towe po ṣẹnṣẹn, be hogbe towe lẹ nọ gbleawunamẹ wẹ kavi yé nọ hẹnmẹ jẹ gángán? Be yé nọ yinuwa taidi aliglọnnamẹnu wẹ kavi yé nọ hùn ali whẹgbigbọ tọn donuvo? Dile mí ko mọ do, homẹgble kavi gblọndo sọmawhe tọn lẹ nọ fọ́n nudindọn dote dogọ wẹ.—Howhinwhẹn lẹ 29:22.

Eyin gbemanọpọ de sinyẹn deji bo lẹzun nutitlọ daho, dovivẹnu nado didẹ nuhe yin nuhahun nujọnu tọn lọ. Ze ayidonugo do nuhe dọ̀n wiwọ́ wá lọ ji e ma yin do gbẹtọ lọ ji gba. Nuhe dona duahunmẹna we hugan wẹ yin nuhe na jla ninọmẹ lọ do kakati nido yin mẹhe tindo whẹwhinwhẹ́n. Payi na hogbe towe lẹ nikaa hẹn nudindọn lọ sinyẹn deji. Biblu dọmọ: “Ohó sinsinyẹn wẹ nọ fọ́n homẹgble daga.” (Howhinwhẹn lẹ 15:1) Mọwẹ nuhe a dọ po lehe a dọ ẹ do po sọgan zọ́n bọ alọwlemẹ towe na jlo nado kọngbedopọ hẹ we kavi lala.

Tẹnpọn Nado Gbọwhẹ, E Ma Yin Nado Dudeji Gba

To whenuena mí to nuhahun de didẹ, yanwle mítọn wẹ nado mọ pọngbọ de e ma yin nado dudeji gba. Nawẹ mí sọgan mọ pọngbọ de gbọn? Aliho dagbe hugan lọ wẹ nado dín ayinamẹ Biblu tọn lẹ bo yí yé do yizan mẹ, podọ titengbe asu lẹ wẹ dona nọ ze afọdide tintan nado wà enẹ. Kakati nado dọ linlẹn towe to aliho sinsinyẹn mẹ do whẹho po nuhahun he to yìyì to alọnu lẹ po ji, naegbọn hiẹ ma na lẹnnupọndo yé ji sọn pọndohlan Jehovah tọn mẹ? Hodẹ̀ hlan ẹn, bo dín jijọho Jiwheyẹwhe tọn he na whlá ayiha towe po linlẹn towe lẹ po. (Efesunu lẹ 6:18; Filippinu lẹ 4:6, 7) Dovivẹnu vẹkuvẹku ma nado dín dagbe towe kẹdẹ ṣigba alọwlemẹ towe lọsu tọn ga.—Filippinu lẹ 2:4.

Nuhe nọ saba hẹn ninọmẹ he ylan de sinyẹn deji wẹ nado dike numọtolanmẹ agọ̀ he ma yin didava lẹ ni deanana linlẹn po nuyiwa towe lẹ po. To alọ devo mẹ, ojlo tintindo nado yin kọgọna gbọn ayinamẹ Ohó Jiwheyẹwhe tọn dali nọ hẹn jijọho, gbekọndopọ, po dona Jehovah tọn po wá. (2 Kọlintinu lẹ 13:11) Enẹwutu, gbọ “nuyọnẹn he sọn aga” ni deanana we, do jẹhẹnu Jiwheyẹwhe tọn lẹ hia, bo mọaleyi taidi “yé he to jijọho basi lẹ.”—Jakobu 3:17, 18.

Na nugbo tọn, mẹlẹpo wẹ dona plọn nado nọ didẹ gbemanọpọ lẹ to jijọho mẹ, eyin ehe tlẹ biọ dọ nujlomẹ mẹdetiti tọn lẹ dona yin yíyí do sanvọ́. (1 Kọlintinu lẹ 6:7) Yí ayinamẹ Paulu tọn do yizan mẹ, nado klọ́n ‘homẹgble, adi, homẹkẹn, nutlọ po ohógblo po sọn onù towe mẹ. Klọ́n gbẹtọ hoho lọ dai po azọ́n etọn lẹ po, bosọ ze dawe yọyọ lọ dogo.’—Kọlọsinu lẹ 3:8-10.

Nugbo wẹ dọ e sọgan jọ bọ hiẹ na dọho delẹ he na wá vẹna we to godo mẹ. (Jakobu 3:8) Eyin ehe jọ, vẹvẹ na alọwlemẹ towe. Zindonukọn nado to vivẹnudo. To nukọnmẹ, hiẹ po alọwlemẹ towe po na wá mọdọ aliho he mẹ mì nọ didẹ gbemanọpọ lẹ te pọnte tlala.

[Apotin/Yẹdide to weda 22]

Afọdide Atọ̀n Nado Ṣizò Na Nudindọn De

• Nọ dotoaina alọwlemẹ towe. Howhinwhẹn lẹ 10:19

• Nọ do sisi hia na linlẹn etọn lẹ. Filippinu lẹ 2:4

• Nọ yinuwa to aliho he jọmẹ de mẹ. 1 Kọlintinu lẹ 13:4-7

[Apotin/Yẹdide to weda 23]

Nuhe Hiẹ Sọgan Wà Todin

Kàn kanbiọ he bọdego lẹ sè alọwlemẹ towe, bo dotoaina ẹn po sọwhiwhe po. Enẹgodo, ewọ lọsu sọgan wà nudopolọ.

• Be aṣa ṣie wẹ e yin nado nọ dọ̀nnu ya?

• Be n’nọ dotoai nugbonugbo to whenuena a to hodọ ya kavi n’nọ gblọn whẹpo hiẹ nado dotana hodidọ towe?

• Be hodidọ ṣie lẹ nọ taidi mẹtọnmahopọn tọn kavi homẹgble tọn na we wẹ ya?

• Etẹwẹ mí omẹ awe lẹ sọgan wà nado hẹn aliho hodọdopọ tọn mítọn pọnte—titengbe to whenuena mí ma kọngbedopọ do whẹho de ji?

[Yẹdide to weda 21]

Be a nọ dotoai ya?

[Yẹdide to weda 22]

“E taidi dọ a gbẹkọ go e bo masọ yiwanna mi ba”

[Yẹdide to weda 22]

“A ma nọ yí whenu zan hẹ mi gbede!”

[Yẹdide to weda 22]

“Azán dopo blebu wẹ n’yizan hẹ we to osun he wayi mẹ!”