‘Omẹ Zinzin Nọ Jlẹ Aliho Ede Tọn Pọ́n Tlala’

MẸHE yin zinzintọ nọ yọ́n whẹho lẹ didẹ bo nọ bikan, bosọ nọ tindo lẹnpọn dagbe, owùnza, wuntuntun, mẹdehihọ́ po nuyọnẹn po. E ma nọ yin mẹklọtọ kavi ayiha gigẹdẹnọ gba. “Gbẹtọ zinzintọ lẹpo wẹ nọ yí nuyọnẹn do wazọ́n,” wẹ Howhinwhẹn lẹ 13:16 dọ. Mọwẹ, zinzin yin jẹhẹnu dagbe de.

Nawẹ mí sọgan do zinzin hia to gbẹzan egbesọegbesọ tọn mítọn mẹ gbọn? Nawẹ jẹhẹnu ehe nọ sọawuhia to nudide mítọn lẹ, nuyiwa mítọn hẹ mẹdevo lẹ, podọ aliho he mẹ mí nọ yinuwa to ninọmẹ voovo lẹ mẹ te gbọn? Ale tẹlẹ wẹ zinzintọ lẹ nọ gbẹ̀n? Nugbajẹmẹji tẹlẹ wẹ yé nọ dapana? Ahọlu Sọlọmọni Islaeli hohowhenu tọn na gblọndo yọn-na-yizan lẹ na kanbiọ ehelẹ, dile mí hia do to Howhinwhẹn lẹ 14:12-25 mẹ.a

Yí Nuyọnẹn do De Aliho Towe

Na jide tọn, nudide nuyọnẹn tọn lẹ bibasi po kọdetọn dagbe tintindo to gbẹ̀mẹ po nọ biọ dọ mẹde ni tindo nugopipe lọ nado yọ́n dagbe gbọnvona oylan. Ṣigba, Biblu na avase dọmọ: “Aliho de tin he taidimẹ e jlọ to gbẹtọ nukunmẹ, ṣigba podo etọn aliho okú tọn [lẹ] wẹ.” (Howhinwhẹn lẹ 14:12) Enẹwutu, mí dona plọn nado yọ́n nuhe sọgbe nugbonugbo gbọnvona nuhe taidi nuhe sọgbe. Hodidọ lọ ‘aliho okú tọn lẹ’ dohia dọ omọ́-liho mẹkiklọ tọn mọnkọtọn susu wẹ tin. Lẹnnupọndo nuhe mí dona họ́ míde sọta bosọ dapana delẹ ji.

Mẹhe yin adọkunnọ bo diyin to aihọn mẹ lẹ nọ saba yin pinpọnhlan taidi mẹjọmẹ he dona yin sisi. Otẹn yetọn po kọdetọn dagbe he yé tindo to akuẹzinzan-liho po sọgan zọ́n bọ aliho nuyiwa tọn yetọn na taidi nuhe sọgbe. Ṣigba, etẹwẹ dogbọn aliho he susu omẹ mọnkọtọn lẹ tọn nọ yizan nado wàdọkun kavi diyin lẹ dali? Be aliho yetọn lẹ nọ jlọ bo nọ sọgbe to whepoponu ya? Mẹdevo lẹ sọ tin he nọ do zohunhun nujọnu tọn hia na nuyise sinsẹ̀n yetọn tọn lẹ. Ṣigba be ahundoponọ-yinyin yetọn dohia dọ nuyise yetọn lẹ sọgbe wẹ ya?—Lomunu lẹ 10:2, 3.

Aliho de sọ sọgan taidi nuhe jlọ na mẹdetiti kiklọ wutu. Eyin mí nọ ze nudide mítọn lẹ sinai do nuhe sọgbe to nukun mítọn titi lẹ mẹ ji, be mí to ginganjẹ ahun mítọn, he yin anademẹtọ oklenọ de go niyẹn. (Jẹlemia 17:9) Ayihadawhẹnamẹnu he ma yin anadena ganji bo masọ yin pinplọn sọgan hẹn mí nado yí aliho ylankan do mọ dagbe. Eyin mọwẹ, etẹwẹ na gọalọna mí nado de aliho he sọgbe?

Dandannu wẹ e yin dọ mí ni nọ plọn nugbo sisosiso Ohó Jiwheyẹwhe tọn lẹ po sọwhiwhe po nado sọgan yí “nuyọnẹn [kavi huhlọn nulẹnpọn tọn lẹ] . . . do to dagbe po oylan po yọnẹn.” Humọ, mí dona hẹn huhlọn ehelẹ pọnte “gbọn linlẹn zinzan tọn dali” to nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ yiyizan mẹ. (Heblu lẹ 5:14) Mí dona tin to aṣeji ma nado dike aliho de he taidi nuhe sọgbe ni hẹn mí nado zẹ̀ sọn ‘aliho bibó he nọ planmẹ yì ogbẹ̀ mẹ lọ’ ji.—Matiu 7:13, 14.

Whenuena “Ayiha Nọ Blawu”

Be mí sọgan yin ayajẹnọ eyin mí ma vò to ayiha mẹ ya? Be nukiko po ayidedai po nọ de awubla sinsinyẹn pò ya? Be nuyọnẹnnu wẹ e yin nado tẹnpọn nado duto numọtolanmẹ apọṣimẹ sinsinyẹn tọn lẹ ji gbọn ahàn sinsinyẹn po amasin adínọ ṣiṣizan po dali, kavi gbọn gbẹzan fẹnnuwiwa tọn zinzan dali ya? Lala wẹ gblọndo lọ. “To nukiko mẹ ayiha nọ blawu ga,” wẹ ahọlu nuyọnẹntọ lọ dọ.—Howhinwhẹn lẹ 14:13a.

Nukiko sọgan ṣinyọnnudo awubla, ṣigba e ma nọ de e sẹ gba. “Onú dopodopo wẹ ojlẹ de tin na,” wẹ Biblu dọ. Na nugbo tọn, “whenu avi vivi tọn de; podọ whenu nukiko tọn; whenu awubibla tọn de, podọ whenu wedudu tọn” tin. (Yẹwhehodọtọ 3:1, 4) Eyin apọṣimẹ sinsinyẹn to yasana mí, mí dona ze afọdide lẹ nado dudeji, bo nọ dín “linlẹn [kavi anademẹ] nuyọnẹn tọn” to whenuena e biọ domọ. (Howhinwhẹn lẹ 24:6)b Nukiko po aihundida po yin nujọnu jẹ obá de mẹ, ṣigba yé ma doale sọmọ. To avase nina sọta aihundida he ma sọgbe lẹ po ayididedai zẹjlẹgo po mẹ, Sọlọmọni dọmọ: “Opodo homẹvivi tọn, nukunbibia wẹ.”—Howhinwhẹn lẹ 14:13b.

Nawẹ Mayisenọ po Gbẹtọ Dagbe po Nọ Mọ Pekọ Gbọn?

“Mẹgọ̀dogodo [kavi mayisenọ] to ayiha mẹ yè na hẹn aliho etọn titi pekọ na ẹn,” wẹ ahọlu Islaeli tọn zindonukọn dọ, “ṣigba gbẹtọ dagbe sọn onú he yin etọn mẹ.” (Howhinwhẹn lẹ 14:14) Nawẹ mayisenọ po gbẹtọ dagbe po nọ mọ pekọ to kọdetọn nuyiwa yetọn lẹ tọn mẹ gbọn?

Mayisenọ ma nọ yin ahunmẹduna dogbọn gbedido na Jiwheyẹwhe dali. Enẹwutu, nuhe sọgbe to nukun Jehovah tọn mẹ wiwà ma nọ yin nujọnu na mẹhe ma tindo yise. (1 Pita 4:3-5) Omẹ mọnkọtọn nọ tindo pekọ to kọdetọn gbẹzan agbasanu bibẹpli etọn tọn lẹ mẹ. (Psalm 144:11-15a) To alọ devo mẹ, gbẹtọ dagbe nọ jlo nado wà nuhe sọgbe to nukun Jiwheyẹwhe tọn mẹ. To nuyiwa etọn lẹpo mẹ, e nọ tẹdo nujinọtedo dodo Jiwheyẹwhe tọn lẹ go. Omẹ mọnkọtọn nọ tindo pekọ to kọdetọn lẹ mẹ na Jehovah wẹ Jiwheyẹwhe etọn podọ e nọ mọ ayajẹ mayọnjlẹ yí sọn devizọnwiwa na Gigogán lọ mẹ.—Psalm 144:15b.

Ma “Yí Ohó Popo Sè” Blo

To vogbingbọn didohia to aliho wunvinọ tọn po zinzintọ tọn lẹ po mẹ, Sọlọmọni dọmọ: “Wunvinọ yí ohó popo sè: ṣigba omẹ zinzin [nọ] jlẹ aliho ede tọn pọ́n tlala.” (Howhinwhẹn lẹ 14:15) Zinzintọ ma nọ yọ́n kiklọ. Kakati nado yí nuhe jẹ otó etọn mẹ lẹpo sè kavi kẹalọyi nuhe mẹdevo lẹ lẹn poun, e nọ yí nuyọnẹn do jlẹ aliho ede tọn pọ́n. Gbọn nudọnamẹ he tin-to-aimẹ lẹpo bibẹpli dali, e nọ yinuwa po oyọnẹn po.

Di apajlẹ, lẹnnupọndo kanbiọ lọ “Be Jiwheyẹwhe de tin ya?” ji. Wunvinọ nọ yin whinwhàn nado kẹalọyi pọndohlan he gbayipe kavi hodo nuhe omẹ nukundeji lẹ yise. To vogbingbọnmẹ, zinzintọ nọ yí whenu zan nado gbadopọnna whẹho lẹ. E nọ lẹnnupọn do wefọ delẹ ji taidi Lomunu lẹ 1:20 po Heblu lẹ 3:4 po. To whẹho gbigbọmẹ tọn lẹ mẹ, zinzintọ ma nọ kẹalọyi nuhe sinsẹ̀ngán lẹ dọ poun gba. E ‘nọ tẹ́n hodidọ gbọdo lẹ pọ́n eyin yé jọ sọn Jiwheyẹwhe dè.’—1 Johanu 4:1.

Lehe e yin nuyọnẹnnu do sọ nado setonuna ayinamẹ lọ ma nado nọ “yí ohó popo sè”! Titengbe mẹhe tindo azọngban lọ nado nọ na ayinamẹ mẹdevo lẹ to agun Klistiani tọn mẹ lẹ dona hẹn ehe do ayiha mẹ. Ayinamẹtọ lọ dona mọnukunnujẹ nuhe jọ lọ mẹ to gigọ́mẹ. E dona dotoai ganji bo bẹ nudọnamẹ lẹ pli sọn adà lẹpo mẹ na ayinamẹ etọn nikaa jẹagọ kavi sinai do pọndohlan adà dopo gee tọn ji.—Howhinwhẹn lẹ 18:13; 29:20.

‘Gbẹtọ He Tindo Nugopipe Nulẹnpọn Tọn Wẹ Yè Gbẹwanna’

Ahọlu Islaeli tọn dlẹnalọdo vogbingbọn devo he tin to nuyọnẹntọ po nulunọ po ṣẹnsẹn dọmọ: “Gbẹtọ nuyọnẹntọ dibu, bosọ fọnyi sọn oylan mẹ: ṣigba nulunọ glawà, bosọ gbotu. Ewọ he nọ yawu gblehomẹ wanu di nulunọ: gbẹtọ [he tindo nugopipe nulẹpọn tọn, NW] wẹ yè gbẹwanna.”—Howhinwhẹn lẹ 14:16, 17.

Nuyọnẹntọ nọ dibuna kọdetọn ylankan nuyiwa agọ̀ tọn lẹ. Enẹwutu, e nọ họ́ ede bo nọ yí nukun nujọnu tọn do pọ́n ayinamẹ depope he na gọalọna ẹn nado dapana ylanwiwa. Nulunọ ma tindo obu mọnkọtọn gba. Na e gbotu, kavi dejido ede go wutu, e nọ gbọn goyiyi dali gbẹkọ ayinamẹ mẹdevo lẹ tọn go. Na omẹ mọnkọtọn nọ yawu gblehomẹ wutu, e nọ wà nulunu. Ṣigba naegbọn mẹhe tindo nugopipe nulẹnpọn tọn na yin wangbẹna?

Hodidọ dowhenu tọn he yin lilẹdo “nugopipe nulẹnpọn tọn” tindo zẹẹmẹ awe. Sọn pọndohlan dagbe de mẹ, e sọgan zẹẹmẹdo wuntuntun kavi nuyọnẹn. (Howhinwhẹn lẹ 1:4; 2:11; 3:21, NW) Kavi sọn pọndohlan agọ̀ mẹ, hodidọ lọ sọgan dlẹnalọdo linlẹn ylankan lẹ kavi nulẹnpọn kanyinylan tọn lẹ.—Psalm 37:7; Howhinwhẹn lẹ 12:2; 24:8.

Eyin kanylantọ ayiha gigẹdẹnọ de wẹ hodidọ lọ ‘gbẹtọ he tindo nugopipe nulẹnpọn tọn’ to alọdlẹndo, e bọawu nado mọ nuhewutu omẹ mọnkọtọn yin wangbẹna. Ṣigba, be e ma yin nugbo wẹ dọ mẹhe tindo wuntuntun sọgan sọ yin wangbẹna gbọn mẹhe gbọagba jẹhẹnu ehe tọn lẹ dali ya? Di apajlẹ, mẹhe yí nugopipe apọ̀nmẹ tọn yetọn lẹ zan bo gbẹ́ nado “yin aihọn tọn” lẹ nọ yin wangbẹna gbọn aihọn lọ dali. (Johanu 15:19) Jọja Klistiani he nọ yí nugopipe nulẹnpọn tọn yetọn zan bo nọ nọavunte sọta kọgbidinamẹ agọ̀ hagbẹ lẹ tọn nado sọgan dapana walọ he ma sọgbe lẹ nọ yin ṣinṣanko. Nugbo lọ wẹ yindọ sinsẹ̀n-basitọ nugbo lẹ yin wangbẹna gbọn aihọn, he mlọnai to anademẹ Satani Lẹgba tọn glọ lọ dali.—1 Johanu 5:19.

‘Mẹylankan Na Jẹklo’

Zinzintọ sọ gbọnvona wunvinọ to aliho devo mẹ ga. “Wunvinọ lẹ dugu nululu tọn: ṣigba omẹ zinzin lẹ wẹ yè yí [oyọnẹn] do ṣinyọ́n jẹgbakun na.” (Howhinwhẹn lẹ 14:18) Na wunvinọ lẹ gbọagba wuntuntun tọn wutu, yé nọ de nuhe yin nululu. Ehe nọ lẹzun aliho gbẹninọ tọn yetọn. To alọ devo mẹ, oyọnẹn nọ doaṣọ́na zinzintọ lẹ kẹdẹdile jẹgbakun nọ doyẹyigona ahọlu de do.

“Mẹylankan [na] jẹklo to mẹdagbe nukọn,” wẹ ahọlu nuyọnẹntọ lọ dọ, “podọ mẹylankan lẹ to họngbo dodonọ lẹ tọn ji.” (Howhinwhẹn lẹ 14:19) To hogbe devo mẹ, e yá wẹo kavi e dẹ̀n, dagbe na gbawhàn oylan tọn. Lẹnnupọndo jideji to sọha mẹ podọ aliho yiaga gbẹninọ tọn he omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ to numimọ etọn tindo to egbehe ji. Dona he devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ to vivi etọn dù ehelẹ mimọ na hẹn nukundiọsọmẹtọ delẹ po huhlọn po nado “jẹklo,” kavi litaina yọnnu yẹhiadonu olọn mẹ tọn Jehovah tọn, he pipotọ mẹyiamisisadode lẹ tọn to afọ etọn zedai to aigba ji. E dẹ̀n gbau to Amagẹdọni, nukundiọsọmẹtọ enẹlẹ na yin hinhẹn gánnugánnu nado kẹalọyi dọ adà aigba ji tọn titobasinanu Jiwheyẹwhe tọn nọ ze afọ adà olọn mẹ tọn dai nugbonugbo.—Isaia 60:1, 14; Galatianu lẹ 6:16; Osọhia 16:14, 16.

“Walẹblanuna Wamọnọ”

Sọlọmọni dọ gando jijọ gbẹtọvi tọn go dọmọ: “Yè tlẹ gbẹwanna wamọnọ sọn kọmẹnu etọn si: ṣigba adọkunnọ tindo họntọn susu.” (Howhinwhẹn lẹ 14:20) Lehe ehe yin nugbo gando gbẹtọvi mapenọ lẹ go do sọ! Na ayilinlẹn ṣejannabi tọn yetọn wutu, yé nọ jlo nado do nukundagbe hia adọkunnọ hugan wamọnọ. Dile etlẹ yindọ họntọn adọkunnọ tọn lẹ nọ sù, ojlẹ gli de wẹ yé nọ nọ̀ aimẹ na kẹdẹdi adọkun etọn. Eyin mọwẹ, be e ma jẹ dọ mí ni dapana họntọnjiji gbọn akuẹ kavi oklọ yiyizan dali ya?

Eyin mí gbadopọnna míde po ahundopo po bo doayi e go dọ mí nọ dín nukundagbe adọkunnọ lẹ tọn bo nọ yí nukunpẹvi do pọ́n wamọnọ lẹ lo? Mí dona yọnẹn dọ mẹnukuntahihopọn mọnkọtọn yin whẹgbledo to Biblu mẹ. Owe-wiwe dọmọ: “Ewọ he vlẹ kọmẹnu etọn waylan: ṣigba ewọ he walẹblanuna wamọnọ, wẹ jijọhonọ.”—Howhinwhẹn lẹ 14:21.

Mí dona nọ do mẹtọnhopọn hia mẹhe tin to ninọmẹ sinsinyẹn mẹ lẹ. (Jakobu 1:27) Nawẹ mí sọgan wà ehe gbọn? Gbọn awuwiwlena “adọkunnu aihọn he tọn” lẹ dali, he sọgan bẹ akuẹ, núdùdù, fininọ, avọ̀, po ayidonugo mẹdetiti tọn po hẹn. (1 Johanu 3:17) Ayajẹnọ wẹ mẹhe to lẹblanuwa na omẹ mọnkọtọn lẹ na “nado namẹ do dona [kavi ayajẹ] hú nado mọyi.”—Owalọ lẹ 20:35.

Kọdetọn Tẹwẹ Yé Nọ Tindo?

Nunọwhinnusẹ́n lọ dọ “nudepope gbẹtọ dó, enẹ wẹ e na gbẹ̀n ga” nọ mọ hẹndi do zinzintọ po nulunọ po go to pọmẹ. (Galatianu lẹ 6:7) Zinzintọ nọ wà nuhe sọgbe, nulunọ nọ lẹn ayiha ylankan. “Be yé he to ayiha ylankan tọn lẹn ma buali lee?” wẹ ahọlu nuyọnẹntọ lọ kanse. Gblọndo lọ wẹ yin mọwẹ; yé nọ danbú. “Ṣigba lẹblanu po nugbo po na tin na yé he dagbe lẹn lẹ.” (Howhinwhẹn lẹ 14:22) Mẹhe nọ wà dagbe lẹ nọ duvivi homẹdagbe mẹdevo lẹ tọn gọna lẹblanu kavi dagbewanyi Jiwheyẹwhe tọn.

Sọlọmọni kọ̀n kọdetọn dagbe tintindo dopọ hẹ azọ́n sinsinyẹn wiwà bo dohia dọ ohó susu didọ matin nuyiwa nọ hẹn awugbopo wá. E dọmọ: “To tuklajẹ lẹpo mẹ wẹ ale te: ṣigba hodidọ nùmẹ tọn, vọ́tọ wẹ.” (Howhinwhẹn lẹ 14:23) Matin ayihaawe, nunọwhinnusẹ́n ehe gando vivẹnudido gbigbọmẹ tọn mítọn lẹ go. Eyin mí wazọ́n sinsinyẹn to lizọnyizọn Klistiani tọn mẹ, mí nọ gbẹ̀n dona he nọ dekọtọn sọn nugbo gbẹwhlẹngán Ohó Jiwheyẹwhe tọn zizedonukọnna mẹsusu devo lẹ mẹ. Hinhẹn azọ́ndenamẹ yẹwhehọluduta tọn depope he mí mọyi di po nugbonọ-yinyin po nọ hẹn ayajẹ po pekọ po wá.

Howhinwhẹn lẹ 14:24 dọmọ: “Jẹgbakun nuyọnẹntọ lẹ tọn wẹ adọkun yetọn: ṣigba nululu nulunọ lẹ tọn nuvọ́tọ wẹ.” Ehe sọgan zẹẹmẹdo dọ nuyọnẹn he nuyọnẹntọ lẹ nọ tẹnpọn nado tindo yin nutindo họakuẹ de taidi adọkunnu lẹ, podọ e nọ ṣinyọ́n jẹgbakun na yé, kavi doaṣọ́na yé. To alọ devo mẹ, nululu tata wẹ nulunọ nọ mọyi. Sọgbe hẹ owe alọdlẹndonu tọn de, howhinwhẹn ehe sọgan sọ de linlẹn lọ tọ́n dọ “adọkun yin aṣọ́donu de na mẹhe nọ yí ì zan ganji lẹ . . . [ṣigba] nululu yede titi tọn kẹdẹ wẹ nulunọ lẹ nọ tindo.” Depope he whẹho lọ yin, ninọmẹ nuyọnẹntọ tọn nọ pọnte hú nulunọ tọn.

“Kunnudetọ nugbonọ whlẹn ayiha dai,” wẹ ahọlu Islaeli tọn dọ, “ṣigba kunnudetọ oklọ tọn dọho lalo.” (Howhinwhẹn lẹ 14:25) Dile etlẹ yindọ ayihaawe ma tin dọ ehe yọn-na-yizan to whẹho whẹdida tọn mẹ, lẹnnupọndo lehe e gando lizọnyizọn mítọn go do ji. Azọ́n yẹwhehodidọ Ahọluduta tọn po mẹhẹnzun devi tọn mítọn po bẹ kunnudidena nugbo Ohó Jiwheyẹwhe tọn hẹn. Kunnudide enẹ nọ tún ahunjijlọnọ lẹ dote sọn sinsẹ̀n lalo mẹ bo nọ whlẹn ogbẹ̀ lẹ gán. Eyin mí nọ payi mídelẹ po mẹpinplọn mítọn po go to whepoponu, mí na whlẹn mídelẹ po mẹhe to ohó mítọn sè lẹ po. (1 Timoti 4:16) Dile mí to ehe wà zọnmii, mì gbọ mí ni tin to aṣeji nado nọ do zinzin hia to adà gbẹzan tọn lẹpo mẹ.

[Nudọnamẹ odò tọn]

[Yẹdide to weda 18]

Dandannu wẹ e yin dọ mí ni nọ plọn nugbo sisosiso lẹ po sọwhiwhe po nado sọgan yọ́n dagbe gbọnvona oylan

[Yẹdide to weda 18]

Be gbẹzan adọkunnu bibẹpli tọn nọ hẹn pekọwa nugbonugbo ya?