Ayidedai He Sọgbe Bosọ Nọ Hẹn Awuvivi Wá Lẹ
“Eyin mì to dùdù, kavi eyin mì to nùnù, kavi nudepope mì to wiwà, mì nọ wà popo hlan gigo Jiwheyẹwhe tọn.”—1 KỌLINTINU LẸ 10:31.
1, 2. Naegbọn nuwiwa he nọ hẹn awuvivi wá lẹ sọgan yin pinpọnhlan taidi “nunina Jiwheyẹwhe tọn,” ṣogan avase tlọlọ tẹwẹ Biblu na?
JỌWAMỌNU wẹ e yin nado tindo ojlo to nuwiwa he nọ hẹn awuvivi wá na mí lẹ mẹ bo doalọ to yé mẹ. Jiwheyẹwhe ayajẹnọ mítọn, Jehovah, jlo dọ mí ni dugbẹ, podọ e wleawuna aliho susu nado hẹn enẹ yọnbasi. (1 Timoti 1:11; 6:17) Ahọlu nuyọnẹntọ Sọlọmọni wlan dọmọ: “Yẹn yọnẹn dọ dagbe de ma tin . . . adavo na gbẹtọ ni to ayajẹ . . . podọ na mẹdopodopo ni to dùdù, bosọ to nùnù, na e ni to vivi magbọjẹ etọn lẹpo tọn dù, nunina Jiwheyẹwhe tọn wẹ.”—Yẹwhehodọtọ 3:12, 13.
2 Ayajẹ he nọ yin mimọ to whenuena gbẹtọ yì agbọji bo lẹnnupọndo azọ́n dagbe he e wadotana lẹ ji nọ hẹn awuvivi wá nugbo, titengbe to gbẹdido dagbe hẹ whẹndo po họntọn lẹ po whenu. Mí sọgan ylọ ẹ po gbesisọ po dọ “nunina Jiwheyẹwhe tọn.” Na nugbo tọn, nuhe Mẹdatọ lọ wleawuna susugege ehelẹ ma na mí aṣẹ nado pò na agọdudu kẹdẹ gba. Biblu jẹagọdo ahànnumu, adọwhẹ́n, po fẹnnuwiwa po, bo na avase dọ mẹhe nọ doalọ to onú mọnkọtọn lẹ mẹ “ma na dugu ahọludu Jiwheyẹwhe tọn.”—1 Kọlintinu lẹ 6:9, 10; Howhinwhẹn lẹ 23:20, 21; 1 Pita 4:1-4.
3. Etẹwẹ na gọalọna mí nado gbọṣi nukle to gbigbọ-liho bo hẹn azán daho Jehovah tọn do ayiha mẹ?
3 To ojlẹ awusinyẹn tọn ehelẹ mẹ, Klistiani lẹ pannukọn avùnnukundiọsọmẹnu lọ hugan gbede pọ́n tọn nado nọ̀ aṣeji to aihọn gblezọn de mẹ bo ma hodo walọ etọn lẹ. (Johanu 17:15, 16) Dile e yin didọdai do, gbẹtọ lẹ to egbehe ko lẹzun “wanyina aṣọ́ [kavi gbẹdudu] hú Jiwheyẹwhe tọ” jẹ obá lọ mẹ bọ yé ‘ma doayi’ kunnudenu lọ go dọ “nukunbibia daho” ko sẹpọ. (2 Timoti 3:4, 5; Matiu 24:21, 37-39) Jesu na avase hodotọ etọn lẹ dọmọ: “Mì ni payi mìde go, vlavo ayiha mìtọn nikaa yin yíyí gigọfla do doagbànna, po núnùmú ogbẹ̀ tọn po, bọ azán lọ nado wá mì ji ajiji di omọ̀ de.” (Luku 21:34, 35) Taidi devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ, mí magbe nado payi avase Jesu tọn go. To vogbingbọn mẹ na mẹhe lẹdo mí pé to aihọn lọ mẹ lẹ, míwlẹ to vivẹnudo nado gbọṣi nukle to gbigbọ-liho bo hẹn azán daho Jehovah tọn do ayiha mẹ.—Zẹfania 3:8; Luku 21:36.
4. (a) Naegbọn e do vẹawu nado mọ ayidedai he sọgbe lẹ? (b) Ayinamẹ he yin mimọ to Efesunu lẹ 5:15, 16 mẹ tẹwẹ mí jlo na hodo?
4 E ma nọ bọawu nado dapana walọ gblezọn aihọn lọ tọn lẹ, na Lẹgba ko doaṣọ́na yé bosọ hẹn yé tin-to-aimẹ susugege. Na taun tọn, avùnnukundiọsọmẹnu wẹ e nọ yin to whenuena mí to ayidedai po aihundida he sọgbe po dín. Suhugan nuhe aihọn nọ zedonukọnnamẹ lẹ tọn wẹ yin awuwlena nado fọ́n “wantuntun agbasalan tọn” lẹ dote. (1 Pita 2:11) Ayidedai he nọ gbleawunamẹ lẹ tin to nọtẹn gbangba tọn lẹ mẹ, ṣigba yé sọ sọgan mọ ali biọ abò mítọn mẹ gbọn owe zinjẹgbonu lẹ, televiziọn, Internet, po video lẹ po gblamẹ. Enẹwutu, Ohó Jiwheyẹwhe tọn gbọn nuyọnẹn dali na ayinamẹ Klistiani lẹ dọmọ: “Mì nọ payi do zinzọnlin to jijọ pipé mẹ, e ma yin di nulunọ gba, ṣigba di nuyọnẹntọ. Mì nọ fli ojlẹ; na ylankan wẹ azán lẹ wutu.” (Efesunu lẹ 5:15, 16) Eyin mí hodo ayinamẹ ehe pẹkipẹki, mí na penugo bo dapana ayidedai he nọ gbleawunamẹ lẹ podọ yé ma na hẹn whenu mítọn gú, kavi hẹn haṣinṣan mítọn hẹ Jehovah gble, ehe na dekọtọn do vasudo mẹ na mí.—Jakobu 1:14, 15.
5. Etẹwẹ nọ hẹn kọfanamẹ nujọnu tọn wá na mí?
5 To whenuena e yindọ alọnu Klistiani lẹ tọn nọ ján taun, nuhe sọgbe wẹ e yin dọ yé ni tindo ojlo nado duvivi nuwiwa ayidedai delẹ tọn to whedelẹnu. Na nugbo tọn, Yẹwhehodọtọ 3:4 dọ dọ “whenu nukiko tọn” tin podọ “whenu wedudu tọn” tin ga. Enẹwutu Biblu ma do ayidedai hia taidi whenu-hẹngunamẹnu de gba. Ṣigba lẹndai ayidedai tọn wẹ nado vọ́ huhlọn na mí, kakati nado ze gbigbọnọ-yinyin mítọn do owù mẹ kavi glọnalina nuwiwa gbigbọmẹ tọn lẹ. Klistiani he whèwhín lẹ yọnẹn sọn numimọ yetọn lẹ mẹ dọ nunamẹ wẹ nọ hẹn dona kavi ayajẹ wá hugan. Yé nọ ze ojlo Jehovah tọn wiwà do otẹn tintan mẹ to gbẹzan yetọn lẹ mẹ bo nọ mọ ‘gbọjẹ kavi kọfanamẹ nujọnu tọn hlan alindọn yetọn lẹ’ gbọn alọkikẹyi zẹgẹ Jesu tọn he bọawu dali.—Matiu 11:29, 30; Owalọ lẹ 20:35.
Ayidedai He Sọgbe lẹ Dide
6, 7. Etẹwẹ sọgan gọalọna we nado yọ́n ayidedai he sọgbe po dehe ma sọgbe po?
6 Nawẹ mí na wagbọn do yọnẹn eyin Klistiani de sọgan doalọ to ayidedai wunmẹ tangan de mẹ kavi lala? Mẹjitọ lẹ nọ wleawu anademẹ tọn na ovi yetọn lẹ, podọ mẹho agun tọn lẹ nọ gọalọ eyin nuhudo lọ fọ́n. Na nugbo tọn, e ma yin dandan dọ mẹdevo lẹ ni dọna mí dọ owe tangan de, sinemoto de, aihundida, wedudu, kavi ohàn de ma yọ́n gba. Paulu dọ dọ “yé he tindo azán susu to ota lẹ . . . gbọn linlẹn zinzan tọn dali [plọn huhlọn nulẹnpọn tọn yetọn lẹ nado yọ́n] dagbe po oylan po” gbọnvo. (Heblu lẹ 5:14; 1 Kọlintinu lẹ 14:20) Nunọwhinnusẹ́n he na deanana mí lẹ tin to Biblu mẹ. Podọ ayihadawhẹnamẹnu towe, he ko yin pinplọn gbọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn dali, na gọalọna we eyin hiẹ dotoaina ẹn.—1 Timoti 1:19.
7 Jesu dọ dọ “sinsẹ́n atin tọn wẹ yè do nọ yọ́n atin.” (Matiu 12:33) Eyin nuwiwa ayidedai tọn de nọ de sinsẹ́n ylankan ojlo tintindo to danuwiwa, fẹnnuwiwa, kavi afinyọnnuwiwa mẹ tọn lẹ tọ́n, e dona yin gbigbẹdai. Podọ e na yin nuhe ma sọgbe eyin ayidedai lọ ze ogbẹ̀ kavi agbasalilo mẹtọn do owù mẹ, eyin e hẹn nuhahun akuẹzinzan tọn wá kavi hẹnmẹ gbọjọ, kavi eyin e hẹn mẹdevo lẹ dahli. Apọsteli Paulu na mí avase dọ eyin mí hẹn ayihadawhẹnamẹnu mẹmẹsunnu mítọn tọn hoapa, mí ko waylando. Paulu wlan dọmọ: “Whenuena mì to ylanwa do mẹmẹsunnu lẹ go do le, bosọ to awugblena [ayihadawhẹnamẹnu] madogánnọ yetọn, Klisti wẹ mì to ylanwa do. Enẹwutu, eyin núdùdù hẹn mẹmẹsunnu ṣie dahli, yẹn ma to na dù olàn whenuena aihọn gbẹ́ to ote, na yẹn nikaa hẹn mẹmẹsunnu ṣie dahli.”—1 ọlintinu lẹ 8:12, 13.
8. Owù tẹlẹ wẹ aihun he nọ yin didà to ọdinatẹẹ ji lẹ po video lẹ po bẹhẹn?
8 Aihun he nọ yin didà to ọdinatẹẹ ji lẹ po video lẹ po gọ́ nusatẹn lẹ mẹ. Delẹ sọgan yin aihun nukiko-donamẹ tọn he ma bẹ owù hẹn lẹ, ṣigba ayidedai mọnkọtọn lẹ to nuhe Biblu jẹagọdo lẹ zedonukọnnamẹ hú gbede pọ́n tọn. Na jide tọn, mí ma sọgan dọ dọ aihun poun wẹ e yin to whenuena e biọ dọ mẹhe to aihun lọ dà lẹ ni doalọ to mẹgbeyinyan po mẹhuhu po mẹ kavi yinuwa to aliho fẹnnuwiwa tọn mẹ! Jehovah gbẹwanna mẹhe ‘yiwanna danuwiwa’ lẹ. (Psalm 11:5; Howhinwhẹn lẹ 3:31; Kọlọsinu lẹ 3:5, 6) Podọ eyin aihun de didà fọ́n nukunkẹn kavi kanyinylan dote to hiẹ mẹ, hù numọtolanmẹ towe lẹ, kavi hẹn whenu họakuẹ towe gú, to whenẹnu payi awugble gbigbọmẹ tọn he e nọ hẹnwa lẹ go bosọ yawu basi vọjlado lẹ.—Matiu 18:8, 9.
Pekọ Hinhẹnwa Na Nuhudo Ayidedai Tọn lẹ to Aliho He Sọgbe Mẹ
9, 10. Etẹwẹ nuyọnẹntọ lẹ sọgan wà nado hẹn pekọwana nuhudo ayidedai tọn yetọn lẹ?
9 To whedelẹnu, Klistiani lẹ nọ kanse dọ: “Ayidedai tẹwẹ sọgbe taun? Suhugan nuhe aihọn to zizedonukọnnamẹ lẹ tọn wẹ jẹagọdo nujinọtedo Biblu tọn lẹ.” Tindo jide dọ ayidedai he nọ hẹn pekọ wá lẹ sọgan yin mimọ, ṣigba e nọ biọ vivẹnudido. E nọ biọ nulẹnpọn po tito bibasi jẹnukọn po, titengbe to adà mẹjitọ lẹ tọn mẹ. Mẹsusu nọ duvivi ayidedai dagbe tọn to whẹndo mẹ podọ to agun mẹ. Núdùdù pọmẹ tọn de dùdù to whenue numimọ azán lọ gbè tọn lẹ kavi hosọ Biblu tọn de to yinyin hodọdeji nọ hẹn awuvivi wá bosọ nọ jlọmẹdote. Ayidedai sadidi tọn lẹ, ajì-lilẹ̀ he sọgbe lẹ, po gbejizọnlin zinzin yì fie dọnmẹdogo lẹ po sọgan yin titobasina. Ayidedai he sọgbe mọnkọtọn lẹ sọgan yin awuvivinu bo hẹn pekọ wá.
10 Mẹho agun tọn de po asi etọn po ko pọ́n ovi atọ̀n go whẹ́n. Yé na linlin dọmọ: “Sọn whenue ovi mítọn lẹ to ovu, yelọsu nọ dọ linlẹn yetọn gando fie mí na yì to gbọjẹwhenu go. To whedelẹnu, mí nọ na dotẹnmẹ ovi dopodopo nado basi oylọna họntọn vivẹ de, ehe nọ hẹn gbọjẹwhenu lọ yin awuvivinu dogọ. Mí gbẹ́ flin ojlẹ delẹ he gọ́ na zẹẹmẹ taun to gbẹzan ovi mítọn lẹ tọn mẹ. Sọn ojlẹ de mẹ jẹ devo mẹ, mí nọ basi oylọna whẹndo po họntọn lẹ po to agun mẹ wá owhé mítọn gbè. Mí nọ danú bo nọ duvivi etọn to gbonu bọ aihun voovo lẹ nọ yin didà. To whedelẹnu mí nọ kùnhún yì lẹdo osónọ lẹ mẹ bo nọ disa gbọ̀n finẹ, bosọ nọ yí ojlẹ mọnkọtọn lẹ zan nado plọnnu dogbọn nuhe Jehovah dá lẹ dali.”
11, 12. (a) Etẹwẹ hiẹ sọgan wà nado yí mẹdevo lẹ dogọ tito ojlẹ ayidedai tọn towe lẹ? (b) Pipli pọmẹ tọn nankọtọn lẹ wẹ ko gbọṣi ayiha mẹsusu tọn mẹ?
11 Be hiẹ kavi whẹndo towe sọgan dovivẹnu nado yí mẹdevo lẹ dogọ tito ayidedai tọn he mì nọ basi sọn ojlẹ de mẹ jẹ devo mẹ lẹ ya? Mẹdelẹ, taidi asuṣiọsi lẹ, tlẹnnọ lẹ, kavi whẹndo godoponọ lẹ, sọgan tindo nuhudo tulinamẹ tọn. (Luku 14:12-14) Hiẹ sọgan sọ yí mẹhe ṣẹṣẹ to gbẹdo hẹ agun lọ lẹ vude dogọ, ṣigba tin to aṣeji ma nado dike ogbẹ́ ylankan ni bẹpla mẹdevo lẹ. (2 Timoti 2:20, 21) Eyin e nọ sinyẹnawuna madogánnọ lẹ nado tọ́n, vlavo tito lẹ sọgan yin bibasi nado hẹn núdùdù wá owhé yetọn gbè nado má hẹ yé.—Heblu lẹ 13:1, 2.
12 Pipli pọmẹ tọn lẹ he hùn dotẹnmẹ dote na jonọ lẹ nado dù onú kleun de, bo sè lehe mẹdevo lẹ mọ nugbo gbọn, bosọ sè nuhe ko gọalọna yé nado gbọṣi nugbonọ-yinyin mẹ hlan Jiwheyẹwhe ko sọawuhia nado yin nujijọ ayidego tọn he gbọṣi ayiha mẹsusu tọn mẹ. Hosọ Biblu tọn lẹ sọgan yin hodọdeji, bọ mẹhe tin to finẹ lẹpo, gọna ovi lẹ, na yin tulina nado tindo mahẹ. Hodọdopọ mọnkọtọn lẹ nọ hẹn ẹn yọnbasi nado na tuli ode awetọ bọ mẹlẹpo nọ voawu podọ mẹde ma nọ mọ ede taidi mẹhe ma pegan gba.
13. Nawẹ Jesu po Paulu po ze apajlẹ dagbe dai to johẹmẹ didohia po alọkikẹyi i po mẹ gbọn?
13 Jesu ze apajlẹ dagbe dai to johẹmẹ didohia po alọkikẹyi i po mẹ. E nọ yí ojlẹ mọnkọtọn lẹ zan to whepoponu nado na nuplọnmẹ gbigbọmẹ tọn lẹ. (Luku 5:27-39; 10:42; 19:1-10; 24:28-32) Devi dowhenu tọn etọn lẹ hodo apajlẹ etọn. (Owalọ lẹ 2:46, 47) Apọsteli Paulu wlan dọmọ: “Yẹn to jijlo nado mọ mì, na yẹn nido na nunina gbigbọnọ vude mì, na yè nido hẹn mì lodo; enẹ wẹ, dọ yè nido miọnhomẹna mi hẹ mì gbọn yise dali, mìtọn po ṣie po.” (Lomunu lẹ 1:11, 12) Mọdopolọ, pipli pọmẹ tọn mítọn lẹ dona hẹn ẹn yọnbasi nado na tuli ode awetọ mítọn lẹ.—Lomunu lẹ 12:13; 15:1, 2.
Nuflinmẹ po Avase Delẹ Po
14. Naegbọn e ma yin nuyọnẹnnu nado basi tito pipli gbẹtọgun daho tọn?
14 E ma yin nuyọnẹnnu nado basi tito pipli gbẹtọgun daho tọn, na e nọ saba vẹawu nado deanana ẹn wutu. Whẹndo kleun delẹ sọgan basi dide nado duvivi ayidedai sadidi tọn de to pọmẹ kavi daihun he ma bẹ agbàwhinwhlẹn hẹn zẹjlẹgo de to ojlẹ he ma na glọnalina nuwiwa gbigbọmẹ tọn lẹ mẹ. To whenuena delẹ to mẹho lẹ, devizọnwatọ lizọnyizọnwiwa tọn lẹ, po mẹhe whèwhín devo lẹ po mẹ tin to ayidedai pọmẹ tọn lẹ tẹnmẹ, yé na yinuwado mẹdevo lẹ ji to aliho dagbe mẹ podọ nujijọ lọ tlẹ sọgan miọnhomẹnamẹ dogọ.
15. Naegbọn mẹhe to tito ayidedai pọmẹ tọn de basi dona deanana ẹn to aliho he sọgbe mẹ?
15 To ayidedai pọmẹ tọn lẹ tẹnmẹ, mẹhe to tito lọ basi lẹ ma dona yí nukunpẹvi do pọ́n nujọnu-yinyin anadenanu he sọgbe tọn. Dile etlẹ yindọ homẹ nọ hùn we nado do johẹmẹ hia mẹdevo lẹ, be e ma na vẹ́ na we eyin a wá sè dọ nuhe jọ to owhé towe gbè de hẹn jonọ de dahli na vọdonanu towe wutu ya? Lẹnnupọndo nunọwhinnusẹ́n he yin hodọdeji to Deutelonomi 22:8 mẹ ji. E yin bibiọ to Islaelivi he gbá ohọ̀ yọyọ de si nado basi oglọ́n de lẹdo họta lọ, fie jonọ lẹ nọ saba yin yíyí te. Etẹwutu? “Dọ hiẹ hẹn ohùn wá ohọ̀ towe ji eyin mẹde flẹ́ sọn finẹ yì blo.” Mọdopolọ, nuhe hiẹ wà—dile etlẹ yindọ a ma na dosẹ́n hẹngogo tọn lẹ—nado basi hihọ́na jonọ towe lẹ to ayidedai pọmẹ tọn de whenu dona dohia dọ dagbemẹninọ yetọn to agbasa-liho podọ to gbigbọ-liho to ahunmẹduna we.
16. Zinzin tẹwẹ dona yin yiyizan eyin ahàn sinsinyẹn yin hinhẹnwa ayidedai pọmẹ tọn de tẹnmẹ?
16 Eyin ahàn sinsinyẹn yin hinhẹnwa ayidedai pọmẹ tọn de tẹnmẹ, ehe dona yin mimá po zinzin daho po. Klistiani he basi tito ayidedai tọn susu nọ basi nudide nado na ahàn sinsinyẹn jonọ lẹ kiki eyin yelọsu sọgan deanana ahàn he yin bibà na jonọ lọ lẹ kavi dehe yé na nù. Nudepope he sọgan hẹn mẹdevo lẹ dahli kavi whlé yé pọ́n nado nùahàn zẹjlẹgo ma dona yin gbeyina. (Efesunu lẹ 5:18, 19) Na whẹwhinwhẹ́n voovo lẹ wutu, jonọ delẹ sọgan basi dide ma nado nùahàn sinsinyẹn. Otò susu tindo osẹ́n gando owhe he mẹde dona tindo whẹpo do nùahàn go, podọ Klistiani lẹ dona setonuna osẹ́n Sesali tọn lẹ eyin ehelẹ tlẹ taidi nuhe sinyẹn hugan.—Lomunu lẹ 13:5.
17. (a) Eyin ohún na yin hihò to ayidedai pọmẹ tọn de tẹnmẹ, naegbọn e do yin nujọnu dọ jonọyitọ lọ ni ṣinyan húnhiho lọ ganji? (b) Eyin nuwiwa lọ na bẹ wedudu hẹn, nawẹ jlẹkajininọ dona yin didohia gbọn?
17 Jonọyitọ lọ dona hẹn ẹn diun dọ húnhiho, wedudu, kavi aihundida devo lẹ tin to kọndopọ mẹ hẹ nunọwhinnusẹ́n Klistiani tọn lẹ. Húnhiho he mẹdopodopo yiwanna gbọnvo, podọ húnhiho wunmẹ voovo lẹ wẹ tin. Etomọṣo, suhugan húnhiho he tin to egbehe lẹ tọn wẹ nọ nọgodona gbigbọ atẹṣiṣi, fẹnnuwiwa, po danuwiwa po tọn. Dandannu wẹ e yin nado yí sọwhiwhe do ṣinyan dehe sọgbe lẹ. E ma yin dandan dọ húnhiho he sọgbe ni miọn zẹjlẹgo gba, mọjanwẹ e ma dona fọ́n numọtolanmẹ dote zẹjlẹgo kavi bẹ hogbe fẹnnuwiwa tọn lẹ hẹn, bo yin hihò po awhá lélé po do niyẹn. Hẹn ẹn diun dọ a ma ze azọngban lọ nado ṣinyan húnhiho he na yin yiyizan lẹ do alọmẹ na mẹhe ma ko mọ nujọnu-yinyin ogbè húnhiho lọ tọn hinhẹn do jlẹkaji tọn gba. E họnwun dọ wedudu he zẹ̀pá, he biọ dọ wedutọ lọ ni to alinmẹ lilẹ́ bo to anọ́ lẹ húnhún to aliho gblewa tọn mẹ na yin nuhe ma sọgbe na Klistiani de.—1 Timoti 2:8-10.
18. Nawẹ mẹjitọ lẹ sọgan basi hihọ́na ovi yetọn lẹ gbọn dodindinna tito ayidedai pọmẹ tọn yetọn lẹ dali gbọn?
18 Mẹjitọ Klistiani lẹ dona dindona tito he yin bibasi na ayidedai pọmẹ tọn he ovi yetọn lẹ yin oylọ basina nado yì lẹ ganji, podọ to suhugan ninọmẹ lẹ tọn mẹ, nuyọnẹnnu wẹ e na yin nado hodo yé yì. E blawu dọ, mẹjitọ delẹ ko jotẹndona ovi yetọn lẹ nado yì agọ́ he ma tin to anademẹ mẹhomẹ de tọn glọ lẹ, fie susu to mẹhe wá lẹ mẹ yin kiklọ biọ fẹnnuwiwa kavi walọyizan he ma sọgbe devo lẹ mẹ te. (Efesunu lẹ 6:1-4) Eyin jọja lẹ tlẹ ko sẹpọ owhe 20-mẹvi yinyin mẹ bo ko do yedelẹ hia nado yin mẹhe go yè sọgan dejido lẹ, nuhudo gbẹ́ tin nado gọalọna yé nado “họ̀nna wantuntun yọpọ whenu tọn.”—2 Timoti 2:22.
19. Nugbo tangan tẹwẹ sọgan gọalọna mí nado ze ayidonugo lẹpo do nuhe mí dona nọ ‘dín whẹ́’ ji?
19 Ayidedai po aihundida vlavo tọn he sọgbe bosọ nọ hẹn awuvivi wá lẹ po sọgan hẹn gbẹzan gọ́ na ayajẹ dogọ. Jehovah ma tẹ̀ ayajẹ ehe mí gba, ṣigba nado dọ hójọhó, mí yọnẹn dọ nuwiwa mọnkọtọn lẹ kẹdẹ ma nọ gọalọna mí nado bẹ adọkun gbigbọmẹ tọn lẹ pli do olọn mẹ gba. (Matiu 6:19-21) Jesu gọalọna devi etọn lẹ nado mọnukunnujẹemẹ dọ “ahọludu Jiwheyẹwhe tọn, po dodo etọn po [dindin whẹ́]” wẹ yin onú titengbe hugan to gbẹ̀mẹ, e ma yin nuhe mí sọgan dù kavi nù kavi dó gba, yèdọ ‘nuhe Kosi lẹ to dindin pé.’—Matiu 6:31-34.
20. Onú dagbe tẹlẹ wẹ devizọnwatọ nugbonọ Jehovah tọn lẹ sọgan donukun sọn Awuwledainanutọ Daho Hugan lọ dè?
20 Mọwẹ, vlavo mí to ‘dùdù kavi mí to nùnù kavi to nudevo depope wà,’ mí dona nọ wà “popo hlan gigo Jiwheyẹwhe tọn,” bo nọ dopẹna Awuwledainanutọ Daho Hugan lọ na onú dagbe he mí sọgan duvivi etọn do jlẹkaji lẹ. (1 Kọlintinu lẹ 10:31) To Paladisi aigba ji tọn etọn he ko sẹpọ lọ mẹ, dotẹnmẹ madosọha lẹ na hundote nado duvivi alọtútlú Jehovah tọn to gigọ́ mẹ, to pọmẹ hẹ mẹhe jẹ nubiọtomẹsi dodo tọn etọn lẹ kọ̀n lẹpo.—Psalm 145:16; Isaia 25:6; 2 Kọlintinu lẹ 7:1.
Be Hiẹ Flin Ya?
• Naegbọn e do nọ vẹawuna Klistiani lẹ to egbehe nado mọ ayidedai he sọgbe lẹ?
• Ayidedai tẹlẹ wẹ ko sọawuhia nado yin pekọhẹnwanamẹnu na whẹndo Klistiani lẹ?
• To whenuena mí to vivi ayidedai he sọgbe lẹ tọn dù, nuflinmẹ po avase tẹlẹ po wẹ mí dona hẹn do ayiha mẹ?
[Yẹdide to weda 18]
De ayidedai he nọ de sinsẹ́n dagbe lẹ tọ́n
[Yẹdide to weda 19]
Ayidedai wunmẹ tẹlẹ wẹ Klistiani lẹ nọ dapana?