19, 20. (a) Aliho tẹ mẹ wẹ Jehovah hẹn nudindọn etọn wá vivọnu te? (b) Dọdai ojlofọndotenamẹ tọn tẹlẹ wẹ Jehovah dọ na omẹ etọn lẹ, podọ mẹnu wẹ e na yizan nado hẹn onú helẹ di?

¹⁹ Todin Jehovah hẹn nudindọn sọgbe hẹ osẹ́n etọn wá vivọnu huhlọnnọ de kọ̀n. To madẹnmẹ e na ze gblọndo etọn donukọnnamẹ gando whlepọn sinsinyẹn Jiwheyẹwhe-yinyin tọn lọ go—yèdọ nugopipe lọ nado dọ dọdai sọgodo tọn po gbesisọ po. Weyọnẹntọ Biblu tọn dopo ylọ wefọ atọ́n weta 44tọ Isaia tọn he bọdego lẹ dọ “ohó-milomilo Jiwheyẹwhe Islaeli tọn he nkọtọn ma ko tin pọ́n,” yèdọ Mẹdatọ dopo akàn lọ, Dehiatọ sọgodo tọn dopo gee lọ po todido tundote Islaeli tọn po. Nudindọn lọ yin hinhẹnwa vivọnu ayidego tọn etọn kọ̀n vudevude gbọn oyín dawe he na tún akọta lọ dote sọn Babilọni tọn lilá dali.

²⁰ “Le wẹ OKLUNỌ Mẹflitọ towe, podọ mẹhe dó we sọn ohò mẹ, dọ, dọmọ, yẹn wẹ OKLUNỌ mẹhe basi onú lẹpo: omẹ dopo he dlẹn olọn; bosọ tẹ́ aigba na dee. Mẹhe diọ ohia lalonọ lẹ tọn zun nuvọ́, bosọ hẹn tamẹgblena núdáwatọ lẹ; mẹhe lẹ́ nuyọnẹntọ lẹ hlan godo, bosọ hẹn nuyọnẹn yetọn zun nululu. Mẹhe hẹn ohó devi etọn tọn dote, bosọ hẹn linlẹn mẹdagun etọn lẹ tọn ṣẹ; mẹhe dọ hlan Jelusalẹm dọmọ, yè na yí ì do dó otò; podọ hlan otò Juda tọn lẹ dọmọ, Yè na ze mì dote, yẹn nasọ ze ofi etọn he yè dọ̀ngble lẹ yiaga. Mẹhe dọ hlan osẹ́dò, dọmọ, Hú, yẹn nasọ hẹn otọ̀ towe lẹ hú. Mẹhe dọna [Kilusi], dọmọ, lẹngbọhọtọ ṣie wẹ, e na hẹn ojlo ṣie lẹpo di: bo dọna Jelusalẹm tọn, dọmọ, Yè na ze we dote: podọ na tẹmpli tọn dọmọ, yè na yí odòdo towe hẹnai.”—Isaia 44:24-28.

22. Basi zẹẹmẹ lehe Tọ̀sisa Euflate tọn hú gbọn.

²² Dọdai-dọtọ he mayin gbigbọdo lẹ ma hà nado to tlọlọ to dọdai yetọn lẹ mẹ gba na obu lọ dọ yé na wá yin lalonọ to nukọnmẹ wutu. To vogbingbọnmẹ, gbọn Isaia gblamẹ, Jehovah dọ oyín dawe lọ tọn he e na yizan nado tún omẹ etọn lẹ dote sọn kanlinmọgbenu na yé nido yì whé bo vọ́ Jelusalẹm po tẹmpli etọn po gbá. Kilusi wẹ oyín etọn nọ yin, bọ ewọ yin yinyọnẹn taidi Kilusi Daho Pẹlsia tọn. Jehovah sọ basi zẹẹmẹ ayiha wintinwintin he Kilusi na yizan nado biọ tito avùnlọ-yíyí sinsinyẹn Babilọni tọn mẹ tọn. Babilọni na yin hihọ́-basina gbọn adó he yiaga lẹ dali podọ gbọn osinwhín he lẹdo tòdaho lọ bo gbọn ṣẹnṣẹn etọn lẹ dali. Kilusi na lẹ́ adà tangan tito enẹ tọn—yèdọ Tọ̀sisa Euflate tọn—zun dagbenu de na ede. Dile whenuho-kantọ hohowhenu tọn lẹ Hérodote po Xénophon po dọ do, Kilusi deanana osin Euflate tọn lẹ yì otẹn de mẹ fie otọ̀ lọ ma nọ sà yì to Babilọni, kakajẹ whenuena otọ̀ lọ hú yìdò sọmọ bọ awhànfuntọ etọn lẹ sọgan zinzọnlin gbọn e mẹ. Na nuhe dù nugopipe etọn nado basi hihọ́na Babilọni, Euflate huhlọnnọ lọ hú.

23. Kandai tẹwẹ tin gando hẹndi dọdai lọ tọn go dọ Kilusi wẹ na tún Islaeli dote?

²³ Etẹwẹ dogbọn opagbe lọ dali dọ Kilusi na tún omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ dote bo nasọ hẹn ẹn diun dọ Jelusalẹm po tẹmpli etọn po yin vivọgbá? Kilusi lọsu, lá to nulila ahọlu tọn de mẹ heyin kinkandai to Biblu mẹ, dọmọ: “Le wẹ Kilusi ahọlu Pẹlsia tọn dọ, dọmọ, Ahọludu aigba tọn lẹpo wẹ OKLUNỌ, Jiwheyẹwhe olọn tọn, na mi; e ko sọ naṣẹ mi nado dó ohọ̀ de na ẹn to Jelusalẹm mẹ, he tin to Juda mẹ. Mẹdepope tin finẹ to mì ṣẹnṣẹn sọn omẹ etọn lẹpo mẹ, Jiwheyẹwhe etọn ni tin po e po, bosọ gbọ e ni hẹji yì jẹ Jelusalẹm, he tin to Juda mẹ, bo dó ohọ̀ OKLUNỌ tọn lọ, Jiwheyẹwhe Islaeli tọn, (ewọ wẹ Jiwheyẹwhe,) he tin to Jelusalẹm mẹ.” (Ẹzla 1:2, 3) Ohó Jehovah tọn gbọn Isaia gblamẹ mọ hẹndi yí to gigọ́mẹ!