Weta 20
Alọ Jehovah Tọn Ma Whète
1. Ninọmẹ tẹwẹ tin to Juda, podọ etẹwẹ yin nupaṣamẹ mẹsusu tọn?
AKỌTA Juda tọn to alọsọakọ́n dọ emi tin to alẹnu haṣinṣan tọn de mẹ hẹ Jehovah. Ṣogan, nuhahun tin to filẹpo. E vẹawu nado mọ whẹdida dodo, sẹ́nhẹngba po kọgbidinamẹ po ko gbayipe, bọ todido diọdo tọn lẹ ma mọ hẹndi yí. Nude ko jẹdò sinsinyẹn. E paṣa mẹsusu eyin Jehovah na vọ́ ninọmẹ lẹ jlado pọ́n gbede. Ninọmẹ he tin to azán Isaia tọn lẹ gbè niyẹn. Ṣigba kandai Isaia tọn gando ojlẹ ehe go ma yin whenuho hohowhenu tọn de poun gba. Ohó etọn lẹ bẹ avase dọdai tọn lẹ hẹn na mẹdepope he sọalọakọ́n nado to sinsẹ̀n-basi hlan Jiwheyẹwhe ṣigba bo gbẹkọ osẹ́n Etọn lẹ go. Podọ dọdai gbọdo lọ he yin kinkandai to Isaia weta 59 mẹ wleawuna tuli ojlofọndotenamẹ tọn na mẹhe to kanván nado sẹ̀n Jehovah mahopọnna gbẹninọ to ojlẹ awusinyẹn po owùnọ po mẹ lẹpo.
Jijẹlá sọn Jiwheyẹwhe Nugbo lọ Dè
2, 3. Naegbọn Jehovah ma to hihọ́-basina Juda?
2 Saa lẹnnupọndeji—yèdọ mẹhe tin to alẹnu Jehovah tọn mẹ lẹ ko lẹzun atẹṣitọ! Yé ko gbẹkọ Basitọ yetọn go, bo gbọnmọ dali de yedelẹ sẹ̀ sọn hihọ́ etọn glọ. Na ehe wutu, yé to numimọ ayimajai sinsinyẹn tọn tindo. Vlavo be yé gblewhẹdo Jehovah na ojlẹ awusinyẹn tọn he yé tindo lẹ wutu wẹ ya? Isaia dọna yé dọmọ: “Doayi e go, alọ OKLUNỌ tọn ma whète, bọ e ma do sọgan whlẹnmẹ; mọ otó etọn ma pẹ̀n, bọ e ma nado sọgan sè; ṣigba ylankan mìtọn wẹ klán mì sọn Jiwheyẹwhe mìtọn go, podọ ylando mìtọn wẹ yí nukun etọn whlá sọn mì dè, bọ ewọ ma na do sè.”—Isaia 59:1, 2.
3 Ohó nẹlẹ to tlọlọ ṣigba yé yin nugbo. Jehovah gbẹ́ pò to Jiwheyẹwhe whlẹngán tọn yin. Taidi ‘Sisètọ odẹ̀ tọn,’ e nọ dotoai hlan odẹ̀ devizọnwatọ nugbonọ etọn lẹ tọn. (Psalm 65:2) Ṣigba, e ma nọ dona ylanwatọ lẹ gba. Omẹ lọ lẹ lọsu wẹ na dogbè na jijẹlá yetọn sọn Jehovah dè. Kanyinylan yetọn titi ko hẹn ẹn nado whlá nukunmẹ etọn do yé.
4. Whẹsadokọnamẹ tẹlẹ wẹ yin sislẹ́ dokọna Juda?
4 Nugbo lọ wẹ yindọ, nuhe Juda wà ylan zẹjlẹgo. Dọdai Isaia tọn slẹ́ delẹ to whẹgbledomẹ yetọn lẹ mẹ dọmọ: “Alọ mìtọn zun mawé na ohùn, podọ alọvi mìtọn na ylankan; nùflo mìtọn to lalodo, odẹ́ mìtọn sọ to onú gbigble dọ.” (Isaia 59:3) Gbẹtọ lọ lẹ nọ dolalo bo nọ dọ ohó heyin mawadodo tọn lẹ. Alọdlẹndonu lọ hlan “alọ . . . zun mawé na ohùn” dohia dọ mẹdelẹ tlẹ ko hù hlọ̀n. Yẹyi-desọnmẹgo nankọ die na Jiwheyẹwhe, mẹhe Osẹ́n etọn ma gbẹ́ hlọnhuhu kẹdẹ gba ṣigba sọ jẹagọdo ‘wangbẹna mẹmẹsunnu towe to ahun towe mẹ’ ga! (Levitiku 19:17) Ylanwiwa zẹjlẹgo tòmẹnu Juda tọn lẹ tọn po kọdetọn etọn lẹ po dona flinnu dopodopo mítọn lẹ to egbehe dọ mí dona dava linlẹn po numọtolanmẹ ylanwiwa tọn lẹ po. Eyin e ma yinmọ, mí sọgan jai biọ walọ ylankan he na klán mí sọn Jiwheyẹwhe go mẹ.—Lomunu lẹ 12:9; Galatianu lẹ 5:15; Jakobu 1:14, 15.
5. Nawẹ walọ gblezọn Juda tọn ko ylan sọ?
5 Ylanwiwa ko gbayipe to akọta lọ pete mẹ. Dọdai lọ dọmọ: “Mẹde ma dín whẹwhinwhẹ́n, mọ mẹde ma to owhẹ̀ nugbo dá: yé dotudo nuvọ́ go, yé to lalodo; yé mọhò okà tọn, bo ji ylando.” (Isaia 59:4) Mẹdepope ma to hodọ gando dodowiwa go. Yèdọ to whẹdatẹn osẹ́n tọn lẹ mẹ, e vẹawu nado mọ mẹhe go yè sọgan dejido kavi heyin nugbonọ. Juda ko gbẹkọ Jehovah go mlẹnmlẹn bo ze jide etọn do alẹnu gbekọndopọ tọn hẹ akọta lẹ mẹ, yèdọ do boṣiọ he ma tindo gbọfufu lẹ mẹ. Ehe lẹpo yin “nuvọ́,” yèdọ onú tata. (Isaia 40:17, 23; 41:29) Taidi kọdetọn de, hodọdopọ susu wẹ tin, ṣigba popolẹpo wẹ yin onú tata. Tito lẹ yin bibasi, ṣigba yé dekọtọndo nuhahun po awuhẹngblenamẹ po mẹ.
6. Nawẹ whenuho Mẹylọhodotọklisti tọn taidi Juda tọn gbọn?
6 Mawadodo po danuwiwa po he to Juda sọgbe pẹpẹ hẹ Mẹylọhodotọklisti mẹ tọn. (Pọ́n “Jelusalẹm Atẹṣitọ—Sọzẹn hẹ Mẹylọhodotọklisti,” to weda 294.) Wẹkẹ-whàn sinsinyẹn awe he ko yin fùnfùn lẹ bẹ akọta he ylọ yede dọ Klistiani lẹ hẹn. Kakajẹ din, wunmẹ sinsẹ̀n Mẹylọhodotọklisti tọn ko gboawupo nado doalọtena akọ̀ zizasẹ po mẹhuhu akọ̀ voovo lẹ tọn po to hagbẹ etọn titi lẹ ṣẹnṣẹn. (2 Timoti 3:5) Dile etlẹ yindọ Jesu plọn hodotọ etọn lẹ nado dejido Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn go, akọta Mẹylọhodotọklisti tọn lẹ zindonukọn nado ganjẹ agbànhọ awhànfunnu lẹ tọn po alẹnu gbekọndopọ tòhódidọ tọn lẹ po go na hihọ́. (Matiu 6:10) Na nugbo tọn, akọta Mẹylọhodotọklisti tọn lẹ mẹ wẹ suhugan awhànfunnu basitọ akonká lẹ yin mimọ te! Mọwẹ, to whenuena Mẹylọhodotọklisti dejido huhlọn po tito zedai gbẹtọvi tọn lẹ po go na hihọ́ sọgodo tọn, “nuvọ́” go dejido wẹ ewọ lọsu te.
Kọdetọn Ylankan Lẹ
7. Naegbọn tito gigẹdẹ Juda tọn lẹ do dekọtọn do awugblenamẹnu lẹ kẹdẹ mẹ?
7 Boṣiọ-sinsẹ̀n po nugbomadọ po ma sọgan wleawuna ogbẹ́ gbẹtọvi tọn dagbe de gba. Na afọdide mọnkọtọn lẹ wutu, Ju he mayin nugbonọ lẹ to kọdetọn nuhahun he yé lọsu lẹ ko yí alọ do dọ̀n lẹ tọn mọ todin. Mí hia dọmọ: “Yé flé azìn lopá tọn, bo lọ̀n okàn tọgboyẹyẹ tọn: ewọ he dù to azìn yetọn mẹ na kú, podọ [azìn heyin gbigbà lẹ na flé, NW] amapoe jẹgbonu.” (Isaia 59:5) Sọn bẹjẹeji kakajẹ vivọnu etọn, tito gigẹdẹ Juda tọn lẹ ma de nujọnu depope tọ́n gba. Oylan kẹdẹ mẹ wẹ nulẹnpọn he ma sọgbe yetọn lẹ dekọtọndo, kẹdẹdile azìn odàn adínọ de tọn nọ flé odàn adínọ lẹ do. Podọ akọta lọ jiya.
8. Etẹwẹ do nulẹnpọn Juda tọn hia taidi oklọ?
8 Tòmẹnu Juda tọn delẹ sọgan lẹhlan danuwiwa to vivẹnudido mẹ nado basi hihọ́na yedelẹ, ṣigba yé na gboawupo. Huhlọn agbasa tọn ma sọgan diọtẹnna jide do Jehovah go po azọ́n dodowiwa tọn lẹ po nado hẹn hihọ́ wá gba kẹdẹdile okàn tọgboyẹyẹ tọn lẹ ma sọgan diọtẹnna avọ̀ nujọnu tọn taidi hihọ́ sọn ninọmẹ aimẹ tọn lẹ mẹ do. Isaia lá dọmọ: “Okàn yetọn ma na lẹzun avọ̀, mọ yé ma na yí azọ́n yetọn ṣinyọ́n yede: azọ́n yetọn wẹ azọ́n okà tọn, nudakàn-dakàn sọ tin to alọ yetọn mẹ. Afọ yetọn họ̀nwezun hlan oylan, yé sọ nọ yawu nado kọ̀n ohùn homẹvọnọ tọn dai: linlẹn yetọn linlẹn ylankan wẹ, gbakija po hẹngble po tin to aliho yetọn ji.” (Isaia 59:6, 7) Lẹnpọn Juda tọn ma sọgbe. Gbọn lilẹhlan danuwiwa to vivẹnudido mẹ nado didẹ̀ nuhahun etọn lẹ dali, e do walọyizan jijọ-madi-Jiwheyẹwhe tọn hia. E ma tlẹ kiya dọ susu mẹhe e to yasana lẹ tọn wẹ yin homẹvọnọ podọ delẹ to yé mẹ yin devizọnwatọ nugbonọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ.
9. Naegbọn e gló nukọntọ Mẹylọhodotọklisti tọn lẹ nado mọ jijọho nugbo tọn?
9 Ohó gbọdo helẹ flinnu mí gando kandai hùnhọ́dudu Mẹylọhodotọklisti tọn go. Na jide tọn, Jehovah na hẹn ẹn dogbè na dohia agọ̀ sinsẹ̀n Klistiani tọn etọn! Taidi Ju azán Isaia gbè tọn lẹ, Mẹylọhodotọklisti ko doafọna aliho walọyizan he gblezọn tọn na nukọntọ etọn lẹ yise dọ enẹ wẹ yin dehe yọ́n hugan wutu. To whenue yé to hodọ gando jijọho go, yé yinuwa po mawadodo po. Yẹnuwiwa nankọ die! To whenuena e yindọ nukọntọ Mẹylọhodotọklisti tọn lẹ zindonukọn nado to ayiha oklọ tọn ehe zan, jijọho nugbo na dẹn do yé tlala. E taidi lehe dọdai lọ zindonukọn do dọmọ: “Aliho jijọho tọn wẹ yé ma yọnẹn; whẹdida ma sọ tin to yìyì yetọn mẹ: yé ko basi ali gbíngbán na yede: mẹdepope he gbọn e ji ma na yọ́n jijọho.”—Isaia 59:8.
Avìdidla to Zinvlu Gbigbọmẹ Tọn Mẹ
10. Gbeyina ylando tẹwẹ Isaia basi do ota Juda tọn mẹ?
10 Jehovah ma sọgan dona aliho oklọ po nuvasudo Juda tọn lẹ po gba. (Psalm 11:5) Enẹwutu to hodidọ do ota akọta lọ blebu tọn mẹ, Isaia yigbe whẹhuhu Juda tọn dọmọ: “Whẹdida [dodo] dẹn do mí, mọ dodo ma sọ plá mí: mí nọtepọn hinhọ́n, ṣigba doayi e go, avìvì; mí nọtepọn hinhọ́n, ṣigba mí to zọnlinzin to zinvlu mẹ. Mí to alọdlá adó go di nukuntọ́nnọ, mí sọ to alọdlá di mẹhe ma tindo nukun: mí to ahlida to owhè ṣadádá mẹ di to ozán mẹ; mí tin to ofi jẹvọ́ di oṣiọ. Mímẹpo to lìlì di beali, bosọ to awubla di apoe.” (Isaia 59:9-11a) Ju lẹ ma ko dike Ohó Jiwheyẹwhe tọn ni yin miyọngbán de na afọ yetọn lẹ podọ hinhọ́n de to aliho yetọn ji gba. (Psalm 119:105) Taidi kọdetọn de, onú lẹ dozinvlu. Etlẹ yin to owhè ṣadádá mẹ, yé to avìdla taidi dọ zánmẹ wẹ e yin nkọtọn. E taidi dọ yé ko kú wẹ nkọtọn. To ojlo vẹkuvẹku yetọn mẹ nado mọ pọngbọ, yé do avigbè sinsinyẹn di beali he huvẹ hù kavi he yin awugblena. Mẹdelẹ to awubla di awhànnẹ he tin edeṣo.
11. Naegbọn todido Juda tọn na whẹdida dodo po whlẹngán po do yin to ovọ́ mẹ?
11 Isaia yọnẹn ganji dọ atẹṣiṣi sọta Jiwheyẹwhe wẹ zọ́n bọ Juda do to yaji. E dọmọ: “Mí donukun whẹdida [dodo], ṣigba e ma tin; na whlẹngán, ṣigba e dẹn do mí. Na sẹ́nmẹjijẹ mítọn to susudeji to nukọn towe, ylando mítọn sọ dekunnu do mí go: na sẹ́nmẹjijẹ mítọn tin to mí dè: eyin ylankan mítọn tọn, mí yọ́n yé. To sẹ́nmẹjijẹ po lalodido po do OKLUNỌ go mẹ, tintọ́nsọn Jiwheyẹwhe mítọn dè, didọhó awusinyẹnnamẹ tọn po atẹṣiṣi po, hómimọ́n po ohó lalo-didọ po sọn ayiha mẹ jẹgbonu.” (Isaia 59:11b-13) To whenuena e yindọ tòmẹnu Juda tọn lẹ ma ko lẹnvọjọ, ylando yetọn lẹ gbẹ́ pò to yé ji. Whẹdida dodo ko tọ́nsọn aigba lọ ji na gbẹtọ lọ lẹ ko jo Jehovah do. Yé ko do yedelẹ hia di lalonọ to aliho lẹpo mẹ, bo tlẹ nọ gbidikọna nọvisunnu yetọn lẹ. Lehe yé di mẹhe tin to Mẹylọhodotọklisti mẹ to egbehe lẹ do sọ! E ma yindọ mẹsusu gbẹkọ whẹdida dodo go poun wẹ gba ṣigba yé sọ yí zohunhun do dohomẹkẹn Kunnudetọ nugbonọ Jehovah tọn, he dín nado wà ojlo Jiwheyẹwhe tọn lẹ.
Jehovah Hẹn Whẹdida Ṣẹ
12. Etẹwẹ yin walọyizan mẹhe tindo azọngban nado dawhẹ dodo to Juda mẹ lẹ tọn?
12 E taidi dọ whẹdida dodo, dodowiwa, po nugbo po ma tin to Juda ba. “Yè lẹ́ whẹdida [dodo] do godo, whẹwhinwhẹ́n sọ nọte to aganu: nugbo jai to tòhomẹ, nugbowa ma sọgan biọ whégbè.” (Isaia 59:14) To họngbó tòdaho lọ tọn lẹ godo to Juda, nọtẹn gbangba tọn lẹ tin fie mẹho sunnu lẹ nọ pli do nado gbadopọnna whẹho osẹ́n tọn lẹ. (Luti 4:1, 2, 11) Sunnu mọnkọtọn lẹ dona nọ dawhẹ to dodowiwa mẹ bo nọ doafọna whẹdida dodo, bo ma dona yí alọgodo-kuẹ. (Deutelonomi 16:18-20) Kakatimọ, yé dawhẹ sọgbe hẹ linlẹn ṣejannabi yetọn titi lẹ. Nuhe ylan hugan wẹ yindọ, yé nọ pọ́n mẹhe to tintẹnpọn nado wadagbe sọn ahun mẹ wá lẹ hlan taidi nuhe bọawu nado wledù. Mí hia dọmọ: “Nugbo vọ̀, ewọ he sọ tọ́nsọn oylan mẹ yí ede do basi ogbànna.”—Isaia 59:15a.
13. To whenuena e yindọ whẹdatọ Juda tọn lẹ ko dovọ́na azọngban yetọn, etẹwẹ Jehovah na wà?
13 Mẹhe gboawupo nado dọho tọ́njẹgbonu sọta walọ gblezọn lẹ wọnji dọ Jiwheyẹwhe ma yin nukuntọ́nnọ, wunvinọ, kavi madogánnọ gba. Isaia wlan dọmọ: “[Jehovah, NW] mọ ẹn, e sọ gblehomẹ na ẹn na whẹdida [dodo] ma tin wutu. E mọdọ mẹde ma tin, e sọ jiawu do e dọ vẹvẹtọ ma tin: enẹwutu alọ etọn hẹn whlẹngán wá na ẹn, dodo etọn, e gọalọna ẹn.” (Isaia 59:15b, 16) To whenuena e yindọ whẹdatọ he yin dide lẹ ko dovọ́na azọngban yetọn, Jehovah na dádo whẹho lọ mẹ. To whenuena e na wàmọ, ewọ na yinuwa to dodo mẹ podọ po huhlọn po.
14. (a) Walọyizan tẹwẹ mẹsusu tindo to egbehe? (b) Nawẹ Jehovah wleawuna ede nado yinuwa gbọn?
14 Ninọmẹ mọnkọtọn de tin to egbehe. Mí to gbẹ̀nọ to aihọn de mẹ fie mẹsusu ko hẹn “ayiha yetọn jẹgló” te. (Efesunu lẹ 4:19) Omẹ vude yise dọ Jehovah ma na dádemẹ nado de ylanwiwa sẹ̀ sọn aigba ji gbede gba. Ṣigba dọdai Isaia tọn dohia dọ Jehovah nọ doayi whẹho gbẹtọvi lẹ tọn go pẹkipẹki. E nọ dawhẹ, podọ to ojlẹ etọn titi mẹ, e nọ yinuwa sọgbe hẹ whẹdida mọnkọtọn lẹ. Be whẹdida etọn lẹ nọ yin jijlọ ya? Isaia dohia dọ mọwẹ. To whẹho akọta Juda tọn tọn mẹ, e wlan dọmọ: “[ Jehovah] ze dodo dogo di akọ́nnupánko, bo yí ogàn-gbakun whlẹngán tọn ṣinyọ́n ota etọn ji; e ze awù ahọsuyi tọn dó di avọ̀, yè sọ ze vivẹnu dó na ẹn di tewu.” (Isaia 59:17) Ohó dọdai tọn ehelẹ do Jehovah hia di awhànfuntọ de he to gbaja blá nado yì awhàn. Lẹndai etọn wẹ nado mọ whlẹngán na omẹ etọn lẹ. E tindo jide gando dodowiwa mlẹnmlẹn nujikudonọ etọn titi go. Podọ e na yin adọgbotọ zohunhunnọ to nuyiwa whẹdida etọn lẹ tọn mẹ. Ayihaawe depope ma tin dọ dodowiwa na gbawhàn.
15. (a) Aliho tẹ mẹ wẹ Klistiani nugbo lẹ na yinuwa te to whenuena Jehovah na to whẹdida hẹn ṣẹ? (b) Etẹwẹ sọgan yin didọ dogbọn whẹdida Jehovah tọn lẹ dali?
15 To aigba delẹ ji to egbehe, kẹntọ nugbo lọ tọn lẹ nọ tẹnpọn nado glọnalina azọ́n devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ tọn gbọn nujijlá lalo po mẹhẹngble tọn lẹ po dali. Klistiani nugbo lẹ ma nọ whleawu nado ze nugbo lọ daga gba, ṣigba yé ma nọ dín ahọsuyíyí mẹdetiti tọn pọ́n gbede. (Lomunu lẹ 12:19) To whenue Jehovah na tlẹ hẹn whẹdida ṣẹ do Mẹylọhodotọklisti atẹṣitọ lọ ji, sinsẹ̀n-basitọ etọn aigba ji tọn lẹ ma na doalọ to nuyiwa mẹvasudo etọn lẹ tọn mẹ gba. Yé yọnẹn dọ Jehovah ko yí ahọsuyíyí do alọ ede tọn mẹ podọ e na ze afọdide he jẹ to whenuena ojlẹ lọ wá. Dọdai lọ na jide mí dọmọ: “Kẹdẹdi walọ yetọn, mọkẹdẹ wẹ e na suahọ do, homẹgble hlan kẹntọ etọn lẹ, ahọsu hlan kẹntọ etọn lẹ; na olopo lẹ e na yiahọsu.” (Isaia 59:18) Kẹdẹdi azán Isaia gbè tọn, whẹdida Jiwheyẹwhe tọn lẹ ma na yin jijlọ kẹdẹ gba ṣigba yé na sọgbe ga. Yé na tlẹ jẹ “olopo lẹ” ji, yèdọ jẹ fidindẹn lẹ. Mẹdepope ma na tin to olá kavi fidindẹn sọmọ bọ nuyiwa whẹdida Jehovah tọn ma na wá e ji gba.
16. Mẹnu lẹ wẹ na lùn nuyiwa whẹdida Jehovah tọn lẹ tọ́n, podọ etẹwẹ yé na plọn sọn lunluntọ́n yetọn mẹ?
16 Jehovah nọ dawhẹ dodo na mẹhe nọ vánkan nado wà nuhe jlọ lẹ. Isaia dọdai dọ sọn opodo aigba tọn de jẹ devo—yèdọ lẹdo aigba lọ blebu—omẹ mọnkọtọn lẹ na luntọ́n. Podọ hihọ́ Jehovah tọn he yé tindo na hẹn obu po sisi yetọn po lodo na ẹn tlala. (Malaki 1:11) Mí hia dọmọ: “Yé nasọ dibuna oyín [Jehovah, NW] tọn sọn whèyihọ, gigo etọn sọn whèzizẹ. Whenuena kẹntọ na wá di otọ̀ gigọ́, gbigbọ [Jehovah, NW] tọn na ze asia daga do e ji.” (Isaia 59:19) Dile yujẹhọn sinsinyẹn de nọ sisẹ́ agbówhẹn osin susu he to nukọn etọn bo nọ plọ́ nuhe tin to aliho ji na ẹn lẹpo sẹ̀ do, mọwẹ gbigbọ Jehovah tọn na zà nuhe to aliglọnna hẹndi ojlo etọn tọn lẹpo sẹ̀ do. Gbigbọ etọn tindo huhlọn tlala hugan huhlọn depope he gbẹtọ tindo. To whenuena e na yí ì zan nado hẹn whẹdida ṣẹ do gbẹtọ lẹ po akọta lẹ po ji, e na tindo kọdetọn dagbe mlẹnmlẹn.
Todido po Dona po na Mẹhe Lẹnvọjọ Lẹ
17. Mẹnu wẹ yin Mẹflitọ Ziọni tọn, podọ whetẹnu wẹ e flí Ziọni gọ̀?
17 To Osẹ́n Mose tọn glọ, Islaelivi de he sà ede do kanlinmọgbenu sọgan yin hihọ̀ lẹkọsọn kanlinmọgbenu gbọn mẹflitọ de dali. Jẹnukọn to owe dọdai Isaia tọn mẹ, Jehovah ko yin yiylọdọ Mẹflitọ mẹhe lẹnvọjọ lẹ tọn. (Isaia 48:17) Whladopo dogọ todin e sọ yin zẹẹmẹ-basina taidi Mẹflitọ mẹhe lẹnvọjọ lẹ tọn. Isaia kàn opagbe Jehovah tọn dai dọmọ: “Mẹflitọ de na wá Ziọni, podọ hlan yé he lẹ́ sọn sẹ́nmẹjijẹ mẹ to Jakobu mẹ lẹ, wẹ [Jehovah, NW] dọ.” (Isaia 59:20) Opagbe jidenamẹ tọn ehe yin hinhẹndi to 537 J.W.M. Ṣigba e tindo hẹndi devo de. Apọsteli Paulu yihodọ sọn ohó helẹ mẹ sọn vọkan Septante tọn mẹ bo yí ì zan na Klistiani lẹ. E wlan dọmọ: “Mọwẹ yé na whlẹn Islaeli lẹpo gán: dile yè wlan dọ, Whlẹngántọ lọ na tọ́nsọn Ziọni wá. Bo nasọ lẹ́ jijọ-madi-Jiwheyẹwhe tọn sọn Jakobu mẹ. Na ehe wẹ alẹnu ṣie hlan yé, whenuena yẹn na ze ylando yetọn lẹ sẹ̀.” (Lomunu lẹ 11:26, 27) Na nugbo tọn, dọdai Isaia tọn tindo yọn-na-yizan he gbloada tlala de—he dlẹnkan kakajẹ podọ zẹ̀ ojlẹ mítọn go. Nawẹ e yinmọ gbọn?
18. Whetẹnu podọ nawẹ Jehovah hẹn “Islaeli Jiwheyẹwhe tọn” wá aimẹ gbọn?
18 To owhe kanweko tintan mẹ, pipotọ vude sọn akọta Islaeli tọn mẹ kẹalọyi Jesu taidi Mẹssia. (Lomunu lẹ 9:27; 11:5) To azán Pẹntikọsti 33 W.M. tọn gbè, Jehovah kọ̀n gbigbọ wiwe etọn do nudi omẹ 120 ji to yisenọ enẹlẹ mẹ bo hẹn yé biọ alẹnu yọyọ etọn he Jesu Klisti yin whẹgbọtọ na lọ mẹ. (Jẹlemia 31:31-33; Heblu lẹ 9:15) To azán enẹ gbè wẹ “Islaeli Jiwheyẹwhe tọn” wá aimẹ, yèdọ akọta yọyọ de he hagbẹ etọn lẹ yin yinyọnẹn, e mayin taidi apadewhe kúnkàn agbasamẹ Ablaham tọn gba, ṣigba di ovi he yin jìjì gbọn gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn dali de. (Galatianu lẹ 6:16) Bẹsọn Kọneliọsi ji, akọta yọyọ lọ bẹ Kosi he ma gbowhẹ̀ lẹ hẹn. (Owalọ lẹ 10:24-48; Osọhia 5:9, 10) Gbọnmọ dali yé yin hinhẹnzun ovi gbọn Jehovah Jiwheyẹwhe dali bo lẹzun ovi gbigbọmẹ tọn lẹ, yèdọ whédutọgbẹ́ hẹ Jesu.—Lomunu lẹ 8:16, 17.
19. Alẹnu tẹwẹ Jehovah basi hẹ Islaeli Jiwheyẹwhe tọn?
19 Todin Jehovah basi alẹnu de hẹ Islaeli Jiwheyẹwhe tọn. Mí hia dọmọ: “Na yẹn tọn, ehe wẹ alẹnu ṣie hẹ yé, wẹ [Jehovah, NW] dọ; gbigbọ ṣie he tin to hiẹ go, po ohó ṣie he yẹn yí do onù towe mẹ po, ma na tọ́nsọn onù towe mẹ, kavi sọn onù okún towe tọn mẹ, kavi sọn onù okún okún towe tọn mẹ, wẹ [Jehovah, NW] dọ sọn dinvie kakadoi.” (Isaia 59:21) Eyin ohó helẹ ma tlẹ gando Isaia lọsu go, na jide tọn yé mọ hẹndi yí to Jesu mẹ, mẹhe yin jide na dọ ‘e na mọ kúnkàn etọn.’ (Isaia 53:10) Jesu dọ ohó he e ko plọn sọn Jehovah dè lẹ, podọ gbigbọ Jehovah tọn jẹ do e ji. (Johanu 1:18; 7:16) Po gbesisọ po, nọvisunnu po whédutọgbẹ́ hatọ etọn lẹ po, heyin hagbẹ Islaeli Jiwheyẹwhe tọn lẹ, sọ mọ gbigbọ wiwe Jehovah tọn yí bo dọyẹwheho wẹndagbe he yé ko sè sọn Otọ́ olọn mẹ tọn yetọn dè tọn. Yemẹpo wẹ yin ‘mẹhe yin pinplọn gbọn Jehovah dali.’ (Isaia 54:13; Luku 12:12; Owalọ lẹ 2:38) Vlavo gbọn Isaia gblamẹ kavi gbọn Jesu, mẹhe Isaia nọtena to dọdai-liho lọ gblamẹ, Jehovah basi alẹnu de todin ma nado diọ yé pọ́n gbede ṣigba nado yí yé zan taidi kunnudetọ etọn lẹ kakadoi. (Isaia 43:10) Ṣigba, mẹnu lẹ wẹ yin “okún” yetọn he sọ mọaleyi sọn alẹnu ehe mẹ?
20. Nawẹ opagbe Jehovah tọn na Ablaham mọ hẹndi yí to owhe kanweko tintan whenu gbọn?
20 Jehovah dopagbe na Ablaham to ojlẹ hohowhenu tọn lẹ mẹ dọmọ: “To okún towe mẹ wẹ yè na dona akọta aigba ji tọn lẹpo.” (Gẹnẹsisi 22:18) To kọndopọmẹ po ehe po, pipotọ Islaelivi agbasamẹ tọn pẹvide he kẹalọyi Mẹssia lọ tọ́njẹgbonu yì akọta susu mẹ, bo to yẹwheho wẹndagbe Klisti tọn dọ. Bẹsọn Kọneliọsi ji, susu Kosi he ma gbowhẹ lẹ ko ‘dona yedelẹ’ gbọn Jesu, heyin Okún Ablaham tọn lọ gblamẹ. Yé lẹzun apadewhe Islaeli Jiwheyẹwhe tọn podọ adà awetọ okún Ablaham tọn. Yé yin apadewhe “akọta wiwe” Jehovah tọn, heyin gbedena nado “jlá pipà ewọ he ylọ [yé] sọn zinvlu mẹ do hinhọ́n ablanọ etọn tọn mẹ.”—1 Pita 2:9; Galatianu lẹ 3:7-9, 14, 26-29.
21. (a) “Okún” tẹwẹ Islaeli Jiwheyẹwhe tọn ko detọ́n to ojlẹ egbezangbe tọn lẹ mẹ? (b) Nawẹ “okún” lọ lẹ yin homẹmiọnna gbọn alẹnu, kavi gbekọndopọ, he Jehovah ko basi hẹ Islaeli Jiwheyẹwhe tọn lọ dali gbọn?
21 To egbehe sọha pipé Islaeli Jiwheyẹwhe tọn tọn sọawuhia taidi nuhe ko yin bibẹpli. Ṣogan, akọta lọ zindonukọn nado yin didona—podọ to obá daho hugan de mẹ. Gbọnna? To enẹ mẹ dọ Islaeli Jiwheyẹwhe tọn tindo “okún,” heyin devi Jesu tọn lẹ he tindo todido ogbẹ̀ madopodo to paladisi aigba ji tọn de mẹ tọn. (Psalm 37:11, 29) “Okún” helẹ lọsu yin pinplọn gbọn Jehovah dali bo yin anadena do aliho etọn lẹ ji. (Isaia 2:2-4) Dile yé ma yin bibaptizi po gbigbọ wiwe po kavi ma yin pinpọnhlan nado yin mahẹtọ to alẹnu yọyọ lọ mẹ, yé yin hinhẹn lodo gbọn gbigbọ wiwe Jehovah tọn dali nado dùto aliglọnnamẹnu lẹpo he Satani nọ yí do glọnalina azọ́n yẹwhehodidọ tọn yetọn ji. (Isaia 40:28-31) Sọha yetọn ko biọ livi livi lẹ mẹ bosọ zindonukọn nado to jijideji dile yé to okún yetọn titi lẹ detọ́n. Alẹnu kavi gbekọndopọ Jehovah tọn, hẹ mẹyiamisisadode lẹ na jide “okún” helẹ dọ Jehovah na zindonukọn nado to yé lọsu lẹ yizan taidi hoyidọtọ etọn kakadoi.—Osọhia 21:3, 4, 7.
22. Jide tẹwẹ mí sọgan tindo to Jehovah mẹ, podọ nawẹ ehe sọgan yinuwado mí ji gbọn?
22 To whelọnu lo, na mímẹpo ni hẹn yise mítọn go to Jehovah mẹ. Ewọ jlo bosọ penugo nado whlẹn mí! Alọ etọn ma na whète pọ́n gbede; e na nọ whlẹn omẹ nugbonọ etọn lẹ gán to whepoponu. Mẹhe dejido e go lẹpo na zindonukọn nado hẹn ohó dagbe etọn lẹ do onù yetọn mẹ “sọn dinvie kakadoi.”
[Apotin to weda 294]
Jelusalẹm Atẹṣitọ—Sọzẹn hẹ Mẹylọhodotọklisti
Jelusalẹm, tòdaho tatọ-tònọ akọta dide Jiwheyẹwhe tọn, nọtena titobasinanu olọn mẹ Jiwheyẹwhe tọn he bẹ nudida gbigbọnọ lẹ po pipli Klistiani yiamisisadode lẹ tọn he yin finfọnsọnku yì olọn mẹ taidi asiyọyọ Klisti tọn lẹ po hẹn ga. (Galatianu lẹ 4:25, 26; Osọhia 21:2) Etomọṣo, gbọzangbọzan wẹ tòmẹnu Jelusalẹm tọn lẹ ma nọ yin nugbonọ hlan Jehovah, podọ tòdaho lọ yin zẹẹmẹ-basina taidi ogalọtọ po ayọdetọ de po. (Ezekiẹli 16:3, 15, 30-42) To ninọmẹ enẹ mẹ, Jelusalẹm wleawuna apajlẹ de he sọzẹn hẹ Mẹylọhodotọklisti atẹṣitọ lọ tọn.
Jesu ylọ Jelusalẹm dọ “hiẹ he hù yẹwhegán lẹ, bosọ dlán zannu do yé he yè dohlan we lẹ.” (Luku 13:34; Matiu 16:21) Taidi Jelusalẹm he ma yin nugbonọ lọ, Mẹylọhodotọklisti sọalọakọ́n nado to Jiwheyẹwhe nugbo lọ sẹ̀n ṣigba e zẹpá mlẹnmlẹn sọn aliho dodo tọn etọn lẹ ji. Mí sọgan deji dọ Jehovah na dawhẹna Mẹylọhodotọklisti gbọn nujinọtedo dodo tọn dopolọ lẹ he e yí do dawhẹna Jelusalẹm atẹṣitọ lọ dali.
[Yẹdide to weda 296]
Whẹdatọ de dona dawhẹ to dodowiwa mẹ, bo dín whẹdida dodo, bo ma dona yí alọgodo-kuẹ
[Yẹdide to weda 298]
Taidi tọ̀sisa to singigọ mẹ, whẹdida Jehovah tọn na zà nuhe to aliglọnna ojlo etọn wiwà lẹpo sẹ̀
[Yẹdide to weda 302]
Jehovah basi alẹnu dọ omẹ etọn lẹ ma na hẹn lẹblanulọkẹyi yinyin kunnudetọ etọn lẹ tọn bú pọ́n gbede