Jehovah Nọ Dona Tonusetọ lẹ bo Nọ Họ́ Yé
“Mẹhe tuntoai hlan mi na tin mahanú, bo nasọ nọ̀ blẹo matin obudi oylan tọn.”—HOWHINWHẸN LẸ 1:33.
1, 2. Naegbọn tonusisena Jiwheyẹwhe yin nujọnu? Na apajlẹ.
KOKLOVI whanpẹnọ he ofún gọ́ agbasa go na lẹ to núdùdù ṣinyan to ogbó ji, bo ma mọ gàngàn he to dudlupé to aga paali. To ajiji mẹ, koklosi lọ dọnú daga to aliho de mẹ nado na avase owù tọn bo kẹ̀ awà etọn lẹ. Ovi etọn lẹ họnyi e dè, bọ to niyaniya mẹ yé ko tin to hihọ́ glọ to awàfún etọn lẹ mẹ. Gàngàn lọ doalọtena mẹgbeyinyan etọn.a Etẹwẹ mí plọn sọn ehe mẹ? Tonusise nọ whlẹn ogbẹ̀ gán!
2 Nuplọnmẹ enẹ yin nujọnu taun na Klistiani lẹ to egbehe, na Satani to vivẹnu lẹpo dó nado domọwle omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ. (Osọhia 12:9, 12, 17) Yanwle etọn wẹ nado hẹn haṣinṣan mítọn hẹ Jehovah gble na mí nido hẹn nukundagbe etọn po todido ogbẹ̀ madopodo tọn po bu. (1 Pita 5:8) Ṣigba, eyin mí tẹdo Jiwheyẹwhe go bo yawu kẹalọyi anademẹ he mí nọ mọyi gbọn Ohó po titobasinanu etọn po gblamẹ, mí sọgan tin to jidide mẹ na hihọ́ basinamẹ etọn. “E na yí awà etọn lẹ ṣinyọ́n ojí we, podọ to awà etọn lẹ glọ wẹ hiẹ na nọ dín fibẹtado te,” wẹ psalm-kàntọ lọ wlan.—Psalm 91:4.
Akọta Tolivẹtọ de Jẹ Omọ̀ Mẹ
3. Etẹ mẹ wẹ tolivivẹ pludopludo Islaeli tọn dekọtọn do?
3 Akọta Islaeli tọn nọ duvivi hihọ́ basinamẹ Jehovah tọn to whenuena yé setonuna ẹn. Ṣigba e blawu dọ whlasusu wẹ yé jo Mẹdatọ yetọn do bo lẹhlan yẹwhe atin po zannu tọn lẹ po dè—yèdọ ‘onú ovọ́ lẹ he ma doale bo ma sọgan whlẹnmẹ.’ (1 Samuẹli 12:21) To owhe kanweko susu he yé do ṣiatẹ godo, akọta lọ blebu ko tlọ́ biọ atẹṣiṣi mẹ sọmọ bọ vọjlado de ma tin ba. Enẹwutu, Jesu doavigbe dọmọ: “Jelusalẹm E, Jelusalẹm, hiẹ mẹhe hù yẹwhegán lẹ, bosọ dlan zannu do mẹhe yè dohlan we lẹ, whla nẹmu wẹ yẹn do ko bẹ ovi towe lẹ pli, dile koklosi de nọ bẹ ovi etọn lẹ do awà etọn glọ do, bọ mìwlẹ ma jlo! Pọ́n, yè jo owhé mìtọn dai hlan mì ovọ́.”—Matiu 23:37, 38.
4. Nawẹ e lẹzun nuhe họnwun to owhe 70 W.M. dọ Jehovah ko jo Jelusalẹm do gbọn?
4 Gbigbẹ́ Islaeli atẹṣitọ dai Jehovah tọn yin hinhẹn họnwun to aliho he blawu mẹ to owhe 70 W.M. To owhe enẹ mẹ, awhànpa Lomunu lẹ tọn, he hẹn asia he go yẹdide akùn tọn tin te lẹ, zlọ́n jẹ Jelusalẹm ji bo hù mẹsusu po kanyinylan po. To ojlẹ lọ mẹ tòdaho lọ gọ́ na mẹhe to hùnwhẹ Juwayi tọn basi lẹ. Avọ́sinsan yetọn lẹpo ma hẹn nukundagbe Jiwheyẹwhe tọn wá yé ji gba. Enẹ yin nuflinmẹ sinsinyẹn de gando nuhe Samuẹli dọna Ahọlu Sauli tolivẹtọ lọ go dọmọ: “Be OKLUNỌ tindo homẹhun he klo to avọ́ nunina mimẹ̀ lẹ mẹ po avọ́ lẹ po di to tonusisena ogbè OKLUNỌ tọn mẹ? Doayi e go, nado setonu yin pọnte hú avọ́, podọ nado tuntoai hú ojó agbò lẹ tọn.”—1 Samuẹli 15:22.
5. Tonusise nankọtọn wẹ Jehovah nọ biọ, podọ nawẹ mí wagbọn do yọnẹn dọ tonusise mọnkọtọn yọnbasi?
5 Mahopọnna nùzindonuji etọn do tonusise ji, Jehovah yọ́n dogbó gbẹtọvi mapenọ lẹ tọn ganji. (Psalm 130:3, 4) Nuhe e biọ lẹ wẹ ahundoponọ-yinyin po tonusise po sinai do yise, owanyi, po obu he sọgbe ma nado hẹn homẹgblena ẹn po ji. (Deutelonomi 10:12, 13; Howhinwhẹn lẹ 16:6; Isaia 43:10; Mika 6:8; Lomunu lẹ 6:17) ‘Aslọ daho kunnudetọ he jẹnukọnna ojlẹ Klistiani tọn lẹ’ dohia dọ tonusise mọnkọtọn yọnbasi. Yé hẹn tenọgli yetọn go to whlepọn he sẹhundaga lẹ glọ, etlẹ yin to okú lọsu nukọn. (Heblu lẹ 11:36, 37; 12:1) Lehe yé hẹn homẹ Jehovah tọn hùn do sọ! (Howhinwhẹn lẹ 27:11) Nalete, mẹdevo lẹ yin nugbonọ to bẹjẹeji ṣigba gboawupo nado hẹn nugbonọ-yinyin yetọn go. Ahọlu Joaṣi Juda hohowhenu tọn yin dopo to omẹ ehelẹ mẹ.
Ahọlu de He Ogbẹ́ Ylankan Súdo
6, 7. Ahọlu wunmẹ tẹwẹ Joaṣi yin to gbẹwhenu Jehọiada tọn?
6 Alọ wẹ yá bọ ahọlu Joaṣi ma do yin hùhù to pẹvi etọn. To whenuena e pé owhe ṣinawe mẹvi, Yẹwhenọ Daho Jehọiada yí adọgbigbo do de e sọn fihe e yin whiwhla do bo yí ì do basi ahọlu. Na Jehọiada budisi Jiwheyẹwhe tọ́ lọ yinuwa taidi otọ́ po ayinamẹtọ po na Joaṣi wutu, ahọlu jọja lọ “sọ wà enẹ heyin jijlọ to nukun OKLUNỌ tọn lẹ mẹ to azán Jehọiada yẹwhenọ lọ tọn lẹpo mẹ.”— 2 Otannugbo lẹ 22:10–23:1, 11; 24:1, 2.
7 Onú dagbe he Joaṣi wà lẹ bẹ tẹmpli Jehovah tọn jijlado hẹn—yèdọ nuyiwa de he ‘duahunmẹna Joaṣi.’ E flin Yẹwhenọ Daho Jehọiada dọ takuẹ tẹmpli tọn dona yin bibẹpli sọn Juda po Jelusalẹm po, dile ‘Mose ko degbè etọn’ do, nado sọgan penukundo azọ́n nuvọjlado lọ tọn go. E họnwun dọ, Jehọiada ko tindo kọdetọn dagbe to tulinina ahọlu jọja lọ nado plọn Osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn bo setonuna ẹn mẹ. Taidi kọdetọn de, azọ́n tẹmpli lọ po nuyizan etọn lẹ tọn po yin tadona to niyaniya mẹ.—2 Otannugbo lẹ 24:4, 6, 13, 14; Deutelonomi 17:18.
8. (a) Etẹwẹ yin onú tangan he yidogọna aijijẹ gbigbọmẹ tọn Joaṣi tọn? (b) Etẹwẹ tolivivẹ ahọlu lọ tọn wá plan ẹn nado wà to godo mẹ?
8 E blawu dọ, tonusise Joaṣi tọn hlan Jehovah ma dẹn-to-aimẹ gba. Etẹwutu? Biblu dọna mí dọmọ: “To okú Jehọiada tọn godo wẹ ahọvi Juda tọn lẹ wá, bo basi whékanbiọ hlan ahọlu lọ. Whenẹnu wẹ ahọlu tuntoai hlan yé. Yé sọ gbẹ́ ohọ̀ OKLUNỌ tọn dai, po Jiwheyẹwhe otọ́ yetọn lẹ tọn po, bosọ to Aṣelimi po boṣiọ lẹ po sẹ̀n: homẹgble sọ wá Juda po Jelusalẹm po ji na whẹyinylan yetọn he.” Nuyiwadomẹji ylankan ahọvi Juda tọn lẹ tọn sọ hẹn ahọlu lọ ma nado dotoaina yẹwhegán Jiwheyẹwhe tọn lẹ, he dopo to yé mẹ yin Zekalia, visunnu Jehọiada tọn, he yí adọgbigbo do wọhẹ Joaṣi po gbẹtọ lọ lẹ po na tolivivẹ yetọn. Kakati nado lẹnvọjọ, Joaṣi degbè dọ Zekalia ni yin zannu dlan do jẹ okú. Gbẹtọ tolivẹtọ, he ahun etọn ko tliji nankọtọn die Joaṣi wá lẹzun—popolẹpo yin na awujijona nuyiwadomẹji ogbẹ́ ylankan tọn lẹ wutu!—2 Otannugbo lẹ 24:17-22; 1 Kọlintinu lẹ 15:33.
9. Nawẹ kọdetọn godo mẹ tọn Joaṣi po ahọvi lọ lẹ po tọn do nululu tolivivẹ tọn hia gbọn?
9 Todin he yé ko jo Jehovah do, nawẹ Joaṣi po ogbẹ́ ahọvi ylankan tọn etọn lẹ po te do? Awhànfuntọ Silianu lẹ—yèdọ “ogbẹ́ pẹvi gbẹtọ lẹ tọn” de poun—yangbé Juda tọn bo ‘và ahọvi gbẹtọ lọ lẹ tọn lẹpo sudo.’ Mẹgbeyantọ lọ lẹ sọ hẹn ahọlu lọ gánnu-gánnu nado bẹ nutindo etọn titi lẹ gọna sika po fataka fiwiwe lọ tọn po jo. Dile etlẹ yindọ Joaṣi ma yin hùhù, e lẹzun madogánnọ po awutunọ po. To madẹnmẹ to enẹgodo, devi etọn titi delẹ blasé bo hù i. (2 Otannugbo lẹ 24:23-25; 2 Ahọlu lẹ 12:17, 18) Lehe ohó Jehovah tọn lẹ hlan Islaeli yin nugbo do sọ dọmọ: “Eyin hiẹ ma na tuntoai hlan ogbè OKLUNỌ lọ Jiwheyẹwhe towe tọn gba, nado nọ payi nado basi gbedide etọn lẹpo po aṣẹdai etọn lẹ po . . . , dẹ̀hodo helẹ pó na wá ojí we bosọ plá we”!—Deutelonomi 28:15.
Tonusise Whlẹn Wekantọ de Gán
10, 11. (a) Naegbọn e yin alọgọnamẹnu nado lẹnnupọndo ayinamẹ he Jehovah na Baluki ji? (b) Ayinamẹ tẹwẹ Jehovah na Baluki?
10 Be a nọ gbọjọ to whedelẹnu na susu to mẹhe a nọ dukosọ hẹ to lizọnyizọn Klistiani tọn mẹ lẹ ma do ojlo nujọnu tọn hia to wẹndagbe lọ mẹ wutu wẹ ya? Be a nọ whànwu adọkunnọ lẹ po aliho gbẹzan pekọ-mẹdetiti tọn dindin yetọn po to whedelẹnu wẹ ya? Eyin mọwẹ, lẹnnupọndo Baluki heyin wekantọ Jẹlemia tọn ji, podọ do ayinamẹ owanyinọ he Jehovah na ẹn ji.
11 Baluki to awuwle nado kàn owẹ̀n dọdai tọn de dai to whenuena Jehovah na ayidonugo hlan ewọ lọsu tlọlọ. Etẹwutu? Na Baluki jẹ lewú do ninọmẹ etọn ji bo jẹ nude he pọnte hugan lẹblanulọkẹyi vonọtaun he e tindo to sinsẹ̀nzọn Jiwheyẹwhe tọn mẹ dín ji wutu wẹ. To diọdo ehe mimọ to walọyizan Baluki tọn mẹ, Jehovah na ẹn ayinamẹ he họnwun to aliho he jọmẹ mẹ dọmọ: “Be hiẹ to onú dahodaho lẹ dín na dewe wẹ? A dín yé blo: na, doayi e go, yẹn na hẹn oylan wá agbasalan lẹpo ji, . . . ṣigba ogbẹ̀ towe wẹ yẹn na jo hlan we na wẹnyannu de to otẹn fie dali hiẹ to yìyì lẹpo mẹ.”—Jẹlemia 36:4; 45:5.
12. Naegbọn mí ma dona dín “onú dahodaho lẹ” na mídelẹ to titonu ehe mẹ?
12 To nuhe Jehovah dọna Baluki lẹ mẹ, be a sọgan mọ mẹtọnhopọn sisosiso Etọn na dawe dagbe ehe, he ko yí nugbonọ-yinyin po adọgbigbo po do sẹ̀n ẹn to apá Jẹlemia tọn ya? Mọdopolọ to egbehe, Jehovah nọ hò mẹhe yin whiwhlepọn nado doafọna nuhe yé lẹndọ e to sisẹ́ to aihọn ehe mẹ lẹ tọn pọ́n sisosiso. Pẹdido wẹ dọ, taidi Baluki, suhugan yetọn ko yigbena ayinamẹ owanyinọ mẹmẹsunnu he whèwhín to gbigbọmẹ lẹ tọn. (Luku 15:4-7) Mọwẹ, na mímẹpo ni yọnẹn dọ sọgodo he họnwun de ma tin na mẹhe to “onú dahodaho lẹ” dín na yedelẹ to titonu ehe mẹ. E mayin dọ omẹ mọnkọtọn lẹ ma nọ mọ ayajẹ nujọnu tọn kẹdẹ wẹ gba ṣigba, dehe tlẹ sọ ylan hugan, yé na juwayi to madẹnmẹ po aihọn ehe po gọna ojlo ṣejannabi tọn etọn lẹpo.—Matiu 6:19, 20; 1 Johanu 2:15-17.
13. Etẹwẹ kandai lọ gando Baluki go plọn mí dogbọn whiwhẹ dali?
13 Kandai lọ gando Baluki go sọ plọn mí nupinplọn dagbe de dogbọn whiwhẹ dali. Doayi e go dọ Jehovah ma na ayinamẹ Baluki tlọlọ gba ṣigba dọho gbọn Jẹlemia gblamẹ, mẹhe Baluki sọgan ko yọ́n awugbopo po jijọ etọn delẹ po ganji. (Jẹlemia 45:1, 2) Ṣogan, goyiyi ma dù to Baluki ji gba; e gbọn whiwhẹ dali yọ́n asisa tangan ayinamẹ lọ tọn—yèdọ Jehovah. (2 Otannugbo lẹ 26:3, 4, 16; Howhinwhẹn lẹ 18:12; 19:20) Enẹwutu eyin mí ‘ṣinuwa to mayọnẹn mẹ’ bo mọ ayinamẹ he jẹ yí sọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ, mì gbọ mí ni hodo apajlẹ whinwhẹ́n, wuntuntun gbigbọmẹ tọn, po whiwhẹ Baluki tọn po.—Galatianu lẹ 6:1.
14. Naegbọn e yin alenu na mí nado setonuna mẹhe to nukọntọ yin to mí mẹ lẹ?
14 Walọ whiwhẹ tọn mọnkọtọn sọ nọ gọalọna mẹhe to ayinamẹ lọ na lẹ. Heblu lẹ 13:17 dọmọ: ‘Mì nọ setonuna mẹhe yin nukọntọ to mì mẹ lẹ bo nọ litaina yé: na yé to alindọn mìtọn lẹ họ́, yé he ma sọgan nọma dogbè nuhe yé wà lẹ tọn, na yé nido yí ayajijẹ do basi i, e yin po homẹgble po blo: na enẹ ma yin alenu na mì gba.’ Lehe mẹho lẹ nọ saba kọ̀n ahun yetọn lẹ jẹgbonu na Jehovah to odẹ̀ mẹ nado biọ adọgbigbo, nuyọnẹn, po wuntuntun he jẹ po nado hẹn adà sinsinyẹn azọ́n lẹngbọhọtọ tọn yetọn ehe di do sọ! Mì gbọ mí ni “nọ yí homẹhunhun do yí omẹ mọtọnnkọ tọn lẹ.”—1 Kọlintinu lẹ 16:18.
15. (a) Nawẹ Jẹlemia do jidide etọn hia to Baluki mẹ gbọn? (b) Nawẹ Baluki yin ahọsuna na tonusise whiwhẹ tọn etọn gbọn?
15 E họnwun dọ Baluki vọ́ nulẹnpọn etọn jlado na Jẹlemia dè azọ́n sinsinyẹn de na ẹn to enẹgodo—nado yì tẹmpli mẹ bo yí ogbè lélé do hia owẹ̀n whẹdida lọ tọn he ewọ lọsu ko kàn dai sọn onù Jẹlemia tọn mẹ. Be Baluki wàmọ ya? Mọwẹ, e wà “kẹdẹdi ehe Jẹlemia yẹwhegán lọ degbena ẹn lẹpo.” Na nugbo tọn, e tlẹ hia owẹ̀n dopolọ na ahọvi Jelusalẹm tọn lẹ. Matin ayihaawe, ehe wiwà na ko biọ adọgbigbo susu. (Jẹlemia 36:1-6, 8, 14, 15) To whenuena tòdaho lọ jai jẹ alọ Babilọninu lẹ tọn mẹ to nudi owhe 18 godo, yí nukun homẹ tọn do pọ́n lehe Baluki na ko jaya do sọ nado yin whinwhlẹngán na e ko setonuna avase Jehovah tọn bo doalọtena “onú dahodaho lẹ” dindin na ede wutu!—Jẹlemia 39:1, 2, 11, 12; 43:6.
Tonusise to Mẹgbeyinyan de Whenu Whlẹn Ogbẹ̀ lẹ Gán
16. Nawẹ Jehovah do awuvẹmẹ hia Ju he tin to Jelusalẹm to mẹgbeyinyan Babilọninu lẹ tọn whenu to owhe 607 J.W.M. lẹ gbọn?
16 To whenuena vivọnu Jelusalẹm tọn wá to owhe 607 J.W.M., awuvẹmẹ he Jiwheyẹwhe tindo na tonusetọ lẹ yin mimọ whladopo dogọ. Dile mẹgbeyinyan lọ wá agayiyi pete etọn kọ̀n, Jehovah dọna Ju lẹ dọ: “Doayi e go, yẹn ze aliho ogbẹ̀ tọn po aliho okú tọn po do mì nukọn. Ewọ he nọ̀ tòdaho he mẹ na kú gbọn ohí dali, podọ gbọn huvẹ dali, podọ gbọn azọ̀nylankan dali: ṣigba ewọ he tọ́n yì bo jai yì jẹ Kaldeanu he glọn mì do lẹ dè, ewọ na nọgbẹ̀ ogbẹ̀ etọn nasọ tin hlan na nuyànwẹnna de.” (Jẹlemia 21:8, 9) Dile etlẹ yindọ tòmẹnu Jelusalẹm tọn lẹ jẹna vasudo, Jehovah do awuvẹmẹ hia mẹhe setonuna ẹn lẹ, etlẹ yin to ojlẹ sinsinyẹn godo tọn pete enẹ mẹ.b
17. (a) Aliho awe tẹlẹ mẹ wẹ tonusise Jẹlemia tọn yin whiwhlepọn te to whenuena Jehovah degbena ẹn nado dọna Ju he ko yin ginglọn lẹ nado ‘ze yede jo na Kaldeanu lẹ’? (b) Nawẹ mí sọgan mọaleyi sọn apajlẹ tonusise adọgbigbo tọn Jẹlemia tọn mẹ gbọn?
17 Matin ayihaawe, didọna Juvi lẹ nado ze yede jo na mẹgbeyantọ yetọn lẹ whlé tonusise Jẹlemia lọsu tọn pọ́n ga. Whẹwhinwhẹ́n dopo wẹ yindọ, yinkọ Jiwheyẹwhe tọn to ahunmẹduna ẹn. E ma jlo dọ yinkọ lọ ni yin vivlẹko gbọn kẹntọ he na yí pipà awhàngbigba yetọn tọn hlan boṣiọ kúkú yetọn lẹ dali. (Jẹlemia 50:2, 11; Avigbè Jẹlemia Tọn 2:16) Humọ, Jẹlemia yọnẹn dọ gbọn didọna gbẹtọ lẹ nado ze yede jo dali, e to ogbẹ̀ ede tọn zedo owù mẹ, na mẹsusu na mọ nuhe dọ e te taidi gufinfọn. Ṣogan, e ma dibu gba, kakatimọ e gbọn tonusise dali dọ nulila Jehovah tọn lẹ. (Jẹlemia 38:4, 17, 18) Taidi Jẹlemia, mílọsu to owẹ̀n he mẹsusu ma yiwanna de lá. Owẹ̀n dopolọ wutu wẹ Jesu yin vivlẹko. (Isaia 53:3; Matiu 24:9) Enẹwutu mí ni ma ‘dibuna gbẹtọ’ blo, ṣigba taidi Jẹlemia, mì gbọ mí ni yí adọgbigbo do setonuna Jehovah, bo dejidego mlẹnmlẹn.—Howhinwhẹn lẹ 29:25.
Tonusise to Mẹgbeyinyan Gọgi Tọn Nukọn
18. Mẹtẹnpọn tonusise tọn tẹlẹ wẹ devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ na pannukọn to sọgodo?
18 To madẹnmẹ, titonu Satani tọn blebu na yin vivasudo to “nukunbibia daho” he ma ko tin pọ́n de mẹ. (Matiu 24:21) Matin ayihaawe, jẹnukọnna podọ to ojlẹ enẹ mẹ, omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ na jugbọn whlepọn tangan yise po tonusise tọn lẹ po mẹ. Di dohia, Biblu dọna mí dọ Satani, to otẹn etọn taidi ‘Gọgi sọn aigba Magọgi tọn mẹ,’ na yangbé devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ tọn, bo wleawuna awhànpa heyin zẹẹmẹ basina taidi “awhànfuntọ huhlọnnọ . . . , di aslọ de nado ṣinyọ́n aigba ji.” (Ezekiẹli 38:2, 14-16) Omẹ Jiwheyẹwhe tọn he ma sù to sọha mẹ sọmọ bo tin asigbá-alọgbá lẹ na dín fibẹtado to “awà” Jehovah tọn mẹ, ehe e nọ dlẹn nado basi hihọ́na tonusetọ lẹ.
19, 20. (a) Naegbọn tonusise Islaelivi lẹ tọn do yin nujọnu taun to whenuena yé tin to Ohù Vẹẹ mẹ? (b) Nawẹ ayihamẹlẹnpọn po odẹ̀ po do kandai Ohù Vẹẹ tọn lọ ji sọgan hẹn ale wá na mí to egbehe gbọn?
19 Ninọmẹ ehe flin mí gbejizọnlin he Islaelivi lẹ zin to pọmẹ sọn Egipti. To azọ̀nylankan ao lẹ yíyí do hò Egipti godo, Jehovah plan omẹ etọn lẹ, e mayin gbọ̀n ali he whègli hugan yì Aigba Pagbe tọn ji gba, ṣigba kaka yì gbọ̀n Ohù Vẹẹ mẹ, fie yé sọgan yin wiwle po awubibọ po bo yin awhàn tọ́n te. Sọn pọndohlan awhànfuntọ de tọn mẹ, enẹ taidi afọdide mẹvasudo tọn de. Eyin hiẹ ko tin to finẹ wẹ, be a na ko setonuna ohó Jehovah tọn gbọn Mose gblamẹ bo zinzọnlin kaka yì gbọ̀n Ohù Vẹẹ mẹ po jidide gigọ́ po, to yinyọnẹn mẹ dọ awà devo ji wẹ Aigba Pagbe tọn lọ tin te ya?—Eksọdusi 14:1-4.
20 Dile mí zindonukọn to Eksọdusi weta 14 hihia mẹ, mí mọ lehe Jehovah whlẹn omẹ etọn lẹ gán to dohia huhlọn tọn he sẹhundaga de mẹ do. Kandai mọnkọtọn lẹ sọgan hẹn yise mítọn lodo eyin mí yí whenu zan nado plọn yé bo lẹnayihamẹpọn do yé ji. (2 Pita 2:9) To adà awetọ mẹ, yise he dolido nọ na huhlọn mí nado setonuna Jehovah, eyin e tlẹ taidi dọ nubiọtomẹsi etọn lẹ jẹagọdo nulẹnpọn gbẹtọ tọn. (Howhinwhẹn lẹ 3:5, 6) Enẹwutu kanse dewe dọ, ‘Be yẹn to vivẹnudo nado jlọ yise ṣie dote gbọn Biblu pinplọn vẹkuvẹku, odẹ̀, ayihamẹlẹnpọn, po gbẹdido to gbesisọmẹ hẹ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ po dali ya?’—Heblu lẹ 10:24, 25; 12:1-3.
Tonusise Nọ Namẹ Todido
21. Dona tẹlẹ wẹ mẹhe nọ setonuna Jehovah lẹ na tindo numimọ etọn todin podọ to sọgodo?
21 Mẹhe yí tonusisena Jehovah do basi aṣa yetọn lẹ na tindo numimọ hẹndi Howhinwhẹn lẹ 1:33 tọn etlẹ yin todin. E dọmọ: “Mẹhe tuntoai [po tonusise po] hlan mi na tin mahanú, bo nasọ nọ̀ blẹo matin obudi oylan tọn.” Lehe hogbe homẹmiọnnamẹ tọn ehelẹ na yọn-na-yizan to aliho he jiawu mẹ to azán ahọsuyi Jehovah tọn he ja lọ whenu do sọ! Na nugbo tọn, Jesu dọna devi etọn lẹ dọmọ: “Whenuena onú helẹ na ṣẹ̀ jijọ, mì ni pọ́n aga, bosọ ze ota mìtọn daga; na ofligọ mìtọn to dindọnsẹpọ wutu.” (Luku 21:28) E họnwun dọ, mẹhe nọ setonuna Jiwheyẹwhe lẹ kẹdẹ wẹ na tindo jidide lọ nado payi ohó ehelẹ go.—Matiu 7:21.
22. (a) Whẹwhinwhẹ́n tẹwẹ omẹ Jehovah tọn lẹ tindo na jidide? (b) Etẹlẹ wẹ na yin hodọdeji to hosọ he bọdego mẹ?
22 Onú devo he wutu mí na deji wẹ yindọ “Oklunọ JIWHEYẸWHE ma na wà nude, adavo ewọ de aṣli etọn hia hlan devi etọn yẹwhegán lẹ.” (Amọsi 3:7) To egbehe, Jehovah ma nọ gbọdo yẹwhegán lẹ taidi to hohowhenu ba; kakatimọ, e ko degbena hagbẹ afanumẹ nugbonọ de nado wleawu núdùdù gbigbọmẹ tọn na whèdo etọn to osaa sisọ mẹ. (Matiu 24:45-47) Enẹwutu, lehe e yin nujọnu do sọ, dọ mí ni setonuna “afanumẹ” enẹ! Dile hosọ he bọdego na dohia do, tonusise mọnkọtọn sọ nọ do walọyizan mítọn dohlan Jesu, ogán ‘afanumẹ’ lọ tọn hia. Hlan Ewọ dali wẹ ‘tonusise gbẹtọ lẹ tọn te.’—Gẹnẹsisi 49:10.
[Nudọnamẹ odò tọn]
a Dile e tlẹ nọ saba yin zẹẹmẹ basina taidi winyannọ, “koklosi de na hoavùn jẹ kúdonu nado basi hihọ́na ovi etọn lẹ sọn awugble mẹ,” wẹ owe titobasinanu he nọ basi hihọ́na kanlin lẹ dopo dọ.
b Jẹlemia 38:19 dohia dọ sọha Juvi delẹ tọn ‘jai jẹ alọ’ Kaldeanu lẹ tọn mẹ bo ma yin hùhù ṣigba yin bibẹ sọyi kanlinmọgbenu. Mí ma yọnẹn vlavo eyin ohó Jẹlemia tọn lẹ wutu wẹ yé ze yedelẹ jo. Etomọṣo, lunluntọ́n yetọn do nugbo-yinyin ohó dọdai lọ tọn lẹ hia.
Be Hiẹ Flin Ya?
• Etẹwẹ yin kọdetọn tolivivẹ pludopludo Islaeli tọn tọn?
• Nawẹ Ahọlu Joaṣi yin nuyiwadeji gbọn gbẹdido etọn lẹ dali to fliflimẹ gbẹzan etọn tọn podọ to godo mẹ gbọn?
• Etẹwẹ mí sọgan plọn sọn Baluki dè?
• Naegbọn omẹ Jehovah tọn heyin tonusetọ lẹ ma dona dibu dile titonu ehe to dindọnsẹpọ vivọnu etọn?
[Yẹdide to weda 13]
Jọja Joaṣi setonuna Jehovah to anademẹ Jehọiada tọn glọ
[Yẹdide to weda 15]
Ogbẹ́ ylankan yinuwado Joaṣi ji nado hù yẹwhegán Jiwheyẹwhe tọn
[Yẹdide to weda 16]
Be a na ko setonuna Jehovah bo yí nukun towe do mọ huhlọn jiawu mẹwhlẹngán tọn etọn ya?