Gbọṣi Nukle Dile Jelemia Wà Do
“Yẹn [Jehovah] gbọṣi nukle gando ohó ṣie go na yẹn nido sọgan hẹn ẹn di.”—JEL. 1:12, NW.
1, 2. Naegbọn ‘nukleninọ’ Jehovah tọn do yin yiyijlẹdo atin almọndi tọn go?
DOPO to atin he nọ yawu gbàsẹ́ to okọ́ta Lẹbanọni po Islaeli po tọn ji lẹ mẹ wẹ atin almọndi tọn. Vivọnu osun janvier tọn kavi bẹjẹeji osun février tọn wẹ e nọ de osẹ́ vẹẹ ṣẹ́ṣẹ́ po osẹ́ wewe whanpẹnọ etọn lẹ po tọ́n te. To paa mẹ, yinkọ Heblugbe tọn etọn zẹẹmẹdo “mẹhe to finfọn.”
2 To whenue Jehovah de Jelemia taidi yẹwhegán etọn, osẹ́ he atin almọndi tọn nọ detọ́n enẹ yin yiyizan po gbesisọ po nado basi zẹẹmẹ nujijọ titengbe de tọn. To bẹjẹeji lizọnyizọn yẹwhegán lọ tọn, Jehovah do atinvu almọndi tọn de hia ẹ to numimọ mẹ. Etẹwẹ atinvu lọ zẹẹmẹdo? Jehovah dọmọ: “Yẹn gbọṣi nukle gando ohó ṣie go na yẹn nido sọgan hẹn ẹn di.” (Jel. 1:11, 12) Kẹdẹdile atin almọndi tọn ‘nọ fọ́n’ to afọnnu fuu do, mọ wẹ Jehovah nọ ‘fọ́n to afọnnu fuu’ to yẹhiadonu-liho nado do yẹwhegán etọn lẹ hlan na yé nido na avase omẹ etọn lẹ gando kọdetọn tolivivẹ tọn lẹ go do niyẹn. (Jel. 7:25) Podọ Jehovah ma to na gbọjẹ—e na “gbọṣi nukle”—kakajẹ whenue dọdai etọn na mọ hẹndi. Whẹdida Jehovah tọn wá akọta atẹṣitọ Juda tọn ji to ojlẹ he yin dide lọ mẹ pẹpẹ, enẹ wẹ to 607 J.W.M.
3. Jidide tẹwẹ mí sọgan tindo gando Jehovah go?
3 Mọdopolọ to egbehe, Jehovah to nukle—enẹ wẹ yindọ e to aṣeji nado hẹn ojlo etọn di. E na hẹn ohó etọn di dandan. Nawẹ aṣejininọ Jehovah tọn gando gowe gbọn? Be a kudeji dọ to owhe 2011 tọn ehe mẹ, Jehovah to “nukle” gando hẹndi opagbe etọn lẹ tọn go ya? Eyin mí tindo ayihaawe depope gando opagbe dejidego Jehovah tọn lẹ go, din wẹ ojlẹ lọ nado fọ́n sọn amlọn gbigbọmẹ tọn mẹ. (Lom. 13:11) Taidi yẹwhegán Jehovah tọn, Jelemia gbọṣi nukle. Dogbigbapọnna aliho he mẹ Jelemia gbọṣi nukle gando azọ́n he Jiwheyẹwhe de na ẹn go te po nuhe whàn ẹn nado wàmọ po na gọalọna mí nado yọ́n lehe mí sọgan sinyẹnlin do to azọ́n he Jehovah dena mí lọ kọ̀n.
Owẹ̀n Niyaniya Tọn De
4. Nuhahun tẹlẹ wẹ Jelemia pehẹ to owẹ̀n etọn lilá whenu, podọ etẹwẹ hẹn owẹ̀n lọ yin niyaniya tọn?
4 Jelemia na ko dibla tindo owhe 25 to whenue e mọ azọ́ndenamẹ yí sọn Jehovah dè taidi nuhọ́tọ de. (Jel. 1:1, 2) Ṣigba e tindo numọtolanmẹ dọ emi gbẹ́ yin yọpọvu, bo ma pegan nado dọhona mẹho akọta lọ tọn lẹ, yèdọ sunnu he owhe yetọn ko sẹyì taun bosọ tin to otẹn aṣẹpipa tọn mẹ lẹ. (Jel. 1:6) E tindo whẹgbledomẹ sinsinyẹn po whẹdida budonamẹ tọn lẹ po nado lá, titengbe na yẹwhenọ lẹ, yẹwhegán lalo lẹ, gandutọ lẹ gọna mẹhe ze ‘ali paa’ bo wleawuna ‘nugbonọ-mayin tẹgbẹ tọn’ lẹ. (Jel. 6:13; 8:5, 6) Tẹmpli gigonọ Ahọlu Sọlomọni tọn he ko yin ahọnkan sinsẹ̀n-bibasi nugbo tọn na nudi owhe kanweko ẹnẹ nkọ na yin hihọliai. Jelusalẹm po Juda po na jẹvọ́ podọ tòmẹnu etọn lẹ na yin bibẹ yì kanlinmọgbenu. E họnwun dọ owẹ̀n niyaniya tọn de wẹ Jelemia yin azọ́ndena nado lá!
5, 6. (a) Nawẹ Jehovah to hagbẹ Jelemia tọn lẹ yizan to egbehe gbọn? (b) Etẹwẹ mí na gbadopọnna to hosọ ehe mẹ?
5 To egbehe, Jehovah ko gbọn owanyi dali wleawuna pipli Klistiani yiamisisadode tọn de na gbẹtọvi lẹ, mẹhe to nuyiwa taidi nuhọ́tọ to yẹhiadonu-liho nado na avase gando whẹdida etọn he ja aihọn ehe ji go. Na owhe susu lẹ, hagbẹ Jelemia tọn ehelẹ ko to tudohomẹna gbẹtọvi lẹ nado payi ojlẹ he mẹ mí to gbẹnọ te lẹ go. (Jel. 6:17) Biblu zinnudeji dọ Jehovah he yin Gànmẹjinọtọ Daho lọ ma na dọngbàn gba. Azán etọn na wá do gànmẹ pẹpẹ, yèdọ to ojlẹ he mẹ gbẹtọ lẹ ma lẹn do.—Zẹf. 3:8; Malku 13:33; 2 Pita 3:9, 10.
6 Mì gbọ mí ni hẹn do ayiha mẹ dọ Jehovah to nukle bo na hẹn aihọn yọyọ dodowiwa tọn etọn wá to ojlẹ sisọ mẹ. Enẹ yinyọnẹn dona dozolanmẹna hagbẹ Jelemia tọn lẹ bosọ gọalọna gbẹdohẹmẹtọ yetọn he klan yede do wiwe na Jiwheyẹwhe lẹ nado gbọṣi nukle gando owẹ̀n niyaniya tọn yetọn go. Nawẹ enẹ gando gowe gbọn? Jesu dohia dọ mẹlẹpo wẹ dona de nado sẹ̀n Jehovah kavi lala. Mì gbọ mí ni gbadopọnna jẹhẹnu atọ̀n he gọalọna Jelemia nado gbọṣi nukle to azọ́ndenamẹ etọn kọ̀n lẹ podọ enẹ na gọalọna mílọsu nado wà nudopolọ.
Owanyi Na Gbẹtọ Lẹ
7. Basi zẹẹmẹ lehe owanyi whàn Jelemia nado dọyẹwheho mahopọnna ninọmẹ sinsinyẹn lẹ do tọn.
7 Etẹwẹ whàn Jelemia nado dọyẹwheho mahopọnna ninọmẹ sinsinyẹn lẹ? Owanyi he e tindo na gbẹtọ lẹ wẹ. Jelemia yọnẹn dọ lẹngbọhọtọ lalonọ lẹ wẹ adọ̀ nuhahun susu he gbẹtọ lẹ to pipehẹ to whenẹnu lẹ tọn. (Jel. 23:1, 2) Ehe yinyọnẹn gọalọna ẹn nado yí owanyi po awuvẹmẹ po do wà azọ́n etọn. Ojlo etọn wẹ yindọ tòmẹnu etọn lẹ ni sè ohó Jiwheyẹwhe tọn bo nọgbẹ̀. Enẹ duahunmẹna ẹn sọmọ bọ e viavi na nugbajẹmẹji he ja yé ji lọ tọn. (Hia Jelemia 8:21; 9:1.) Owe Avigbè Jelemia tọn do owanyi sisosiso gọna ahunmẹdunamẹnu he Jelemia tindo na oyín Jehovah tọn podọ na gbẹtọ lẹ hia. (Avi. 4:6, 9) Eyin a mọ lehe gbẹtọ lẹ yin “hinhẹn jẹ agbá bosọ yin kọgbẹ́ e go taidi lẹngbọ lẹ he ma tindo lẹngbọhọtọ de” do to egbehe, be e ma nọ jlo we nado yí wẹndagbe Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn do miọnhomẹna yé ya?—Mat. 9:36.
8. Etẹwẹ dohia dọ yajiji ma hẹn Jelemia nado duadi?
8 Jelemia jiya to alọ mẹhe e jlo na gọalọna lẹ tọn mẹ, ṣigba e ma yiahọsu kavi duadi. E sinyẹnlin bo do homẹdagbe hia yé, etlẹ yin Ahọlu Zedekia kanylantọ lọ! To whenue Zedekia ko ze Jelemia jo na yè nido hù i godo, Jelemia gbẹsọ vẹ̀ ẹ nado setonuna ogbè Jehovah tọn. (Jel. 38:4, 5, 19, 20) Be owanyi mítọn na gbẹtọ lẹ sinyẹn dile e yin do na Jelemia ya?
Adọgbigbo He Jiwheyẹwhe Nọ Namẹ
9. Nawẹ mí wagbọn do yọnẹn dọ Jiwheyẹwhe wẹ na adọgbigbo Jelemia?
9 Whla tintan he Jehovah dọhona Jelemia, e tẹnpọn nado dín whẹjijọ. Ehe gọalọna mí nado mọdọ e ma tindo adọgbigbo po nujikudo po to jọwamọ-liho. Mọwẹ, adọgbigbo vonọtaun he Jelemia dohia to azọ́ndenamẹ etọn mẹ taidi yẹwhegán dohia dọ e deji mlẹnmlẹn do Jiwheyẹwhe go. Na nugbo tọn, Jehovah tin hẹ yẹwhegán lọ “di hlọnhlọnnọ de mẹdobu de” to enẹ mẹ dọ e gọalọna Jelemia bo na ẹn huhlọn nado hẹn azọ́ndenamẹ etọn di. (Jel. 20:11) Jelemia do adọgbigbo hia sọmọ bọ to lizọnyizọn aigba ji tọn Jesu tọn whenu, mẹdelẹ lẹndọ Jelemia wẹ lẹkọwa ogbẹ̀!—Mat. 16:13, 14.
10. Naegbọn mí sọgan dọ dọ pipotọ mẹyiamisisadode lẹ tọn yin dide “do akọta lẹ ji . . . podọ do ahọludu lẹ ji”?
10 Na Jehovah wẹ “[Ahọlu] akọta lẹ tọn” wutu, e deazọ́nna Jelemia nado lá owẹ̀n whẹdida tọn de na akọta lẹ po ahọluduta lẹ po. (Jel. 10:6, 7) Ṣigba linlẹn tẹ mẹ wẹ pipotọ mẹyiamisisadode lẹ tọn yin dide “do akọta lẹ ji . . . podọ do ahọludu lẹ ji” te? (Jel. 1:10) Taidi yẹwhegán hohowhenu tọn enẹ, mẹhe yin Nupojipetọ wẹkẹ lọ tọn ko deazọ́n de na hagbẹ Jelemia tọn lẹ. Devizọnwatọ yiamisisadode Jiwheyẹwhe tọn lẹ tindo aṣẹ lọ nado basi nulila lẹdo aihọn pé sọta akọta po ahọluduta lẹ po. Na Jiwheyẹwhe Gigogán lọ ko na aṣẹ hagbẹ Jelemia tọn lẹ wutu, yé nọ yí Ohó gbọdo etọn zan to aliho he họnwun mẹ nado lá na akọta po ahọluduta egbezangbe tọn lẹ po dọ Jiwheyẹwhe na họ̀nadọna yé bo và yé sudo to ojlẹ sisọ etọn mẹ gbọn mẹdide etọn lẹ dali. (Jel. 18:7-10; Osọ. 11:18) Hagbẹ Jelemia tọn lẹ to vivẹnudo klinkán-klinkán do azọ́ndenamẹ Jiwheyẹwhe tọn go nado lá owẹ̀n whẹdida tọn etọn lẹ lẹdo aihọn pé.
11. Etẹwẹ na gọalọna mí nado to yẹwhehodọ mapote mahopọnna ninọmẹ sinsinyẹn lẹ?
11 E nọ wá jọ bọ mí nọ gbọjọ to whedelẹnu eyin mí pehẹ nukundiọsọmẹ po ojlo matindo po gọna ninọmẹ sinsinyẹn lẹ. (2 Kọl. 1:8) Ṣigba taidi Jelemia, mì gbọ mí ni to linsinyẹn zọnmii. Mì dike mí gbọjọ blo. Dile mí to alọgọ Jiwheyẹwhe tọn biọ to odẹ̀ mẹ, mì gbọ dopodopo mítọn ni zindonukọn nado to vivẹ̀ ẹ bo ganjẹ ewọ go bosọ “wleawuna adọgbigbo.” (1 Tẹs. 2:2) Na mí yin sinsẹ̀n-basitọ nugbo lẹ wutu, mí dona zindonukọn nado gbọṣi nukle to azọ́n he Jiwheyẹwhe dena mí lẹ kọ̀n. Mí dona magbe nado to yẹwhehodọ mapote gando vasudo Mẹylọhodotọklisti tọn he Jelusalẹm he ma yin nugbonọ lọ nọtena go. E ma yin “owhe alọkẹyi OKLUNỌ tọn” kẹdẹ wẹ hagbẹ Jelemia tọn lẹ to lilá gba, ṣigba “azán ahọsuyi Jiwheyẹwhe mítọn tọn” ga.—Isa. 61:1, 2; 2 Kọl. 6:2.
Ayajẹ Nujọnu Tọn
12. Naegbọn mí sọgan dọ dọ Jelemia ma hẹn ayajẹ etọn bu, podọ onú tangan tẹwẹ gọalọna ẹn nado wàmọ?
12 Jelemia mọ ayajẹ to azọ́n etọn mẹ. E dọna Jehovah dọmọ: “Yè mọ ohó towe lẹ, yẹn sọ dù yé; ohó towe lẹ lọ sọ yin ayajẹ de hlan mi po homẹhun ayiha ṣie tọn po: na yè nọ ylọ mi gbọn oyín towe dali, OKLUNỌ E.” (Jel. 15:16) Lẹblanulọkẹyi de wẹ e yin na Jelemia nado yin afọzedaitọ Jiwheyẹwhe nugbo lọ tọn podọ nado lá ohó etọn. E jẹna ayidego dọ to whenue Jelemia ze ayiha etọn do mẹṣanko gbẹtọ lẹ tọn ji, e hẹn ayajẹ etọn bu. Ṣigba to whenue e ze ayiha etọn do whanpẹ po nujọnu-yinyin owẹ̀n etọn tọn po ji, e gọ̀ ayajẹ etọn mọ.—Jel. 20:8, 9.
13. Eyin mí ma na hẹn ayajẹ mítọn bu, naegbọn e yin nujọnu nado nọ plọn nugbo sisosiso gbigbọmẹ tọn lẹ?
13 Eyin mí ma na hẹn ayajẹ mítọn bu to azọ́n yẹwhehodidọ tọn lọ mẹ to egbehe, dandannu wẹ e yin dọ mí ni nọ dù “núdùdù sinsinyẹn,” yèdọ nugbo sisosiso Ohó Jiwheyẹwhe tọn lẹ. (Heb. 5:14) Nupinplọn sisosiso nọ gọalọ nado hẹn yise lodo. (Kọl. 2:6, 7) Nuhe mí nọ plọn lẹ nọ gọalọna mí nado yọnẹn dọ nuyiwa mítọn lẹ nọ duahunmẹna Jehovah sisosiso. Eyin e nọ vẹawuna mí nado mọ whenu nado hia Biblu bo plọnnu, mí dona vọ́ tito mítọn gbeje pọ́n. Eyin mí tlẹ nọ plọnnu na nukunwhiwhe kleun de bo nọ lẹnayihamẹpọn do e ji egbesọegbesọ, e na gọalọna mí nado dọnsẹpọ Jehovah dogọ bo yidogọna ‘ayajẹ po homẹhun ayiha tọn po,’ kẹdẹdile e yin do na Jelemia.
14, 15. (a) Etẹwẹ yin kọdetọn lọ to whenue Jelemia yí nugbonọ-yinyin do tẹdo azọ́ndenamẹ etọn go? (b) Etẹwẹ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ yọnẹn gando azọ́n yẹwhehodidọ tọn lọ go to egbehe?
14 Nugbo wẹ dọ Jelemia lá avase po owẹ̀n whẹdida tọn Jehovah tọn lẹ po mapote, ṣigba e ma wọnji azọ́ndenamẹ etọn “nado bẹpli, podọ nado do” go. (Jel. 1:10) Azọ́ndenamẹ etọn enẹ tindo kọdetọn dagbe. Ju po mẹhe ma yin Islaelivi delẹ po lùn vasudo Jelusalẹm tọn tọ́n to 607 J.W.M. Delẹ to yé mẹ wẹ Lekabinu lẹ, Ebẹdi-melẹki po Baluki po. (Jel. 35:19; 39:15-18; 43:5-7) Na nugbo tọn, họntọn nugbonọ Jelemia tọn he dibusi Jiwheyẹwhe ehelẹ nọtena gbẹdohẹmẹtọ hagbẹ Jelemia tọn lẹ tọn he tindo todido aigba ji tọn to egbehe lẹ. Hagbẹ Jelemia tọn lẹ nọ jaya nado jlọ “gbẹtọ susugege” lọ dote to gbigbọ-liho. (Osọ. 7:9) Mọdopolọ, alọgigọna ahunjijlọnọ lẹ nado wá oyọnẹn nugbo lọ tọn kọ̀n nọ hẹn ayajẹ daho wá na gbẹdohẹmẹtọ nugbonọ mẹyiamisisadode lẹ tọn ehelẹ.
15 Omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ yọnẹn dọ wẹndagbe lọ lilá ma yin sinsẹ̀nzọn gbangba tọn de poun na mẹhe nọ sè e lẹ gba, ṣigba e sọ yin sinsẹ̀n-bibasi hlan Jiwheyẹwhe mítọn ga. Vlavo gbẹtọ lẹ dotoaina mí kavi lala, sinsẹ̀nzọn wiwe he mí to wiwà na Jehovah gbọn yẹwhehodidọ dali nọ hẹn ayajẹ daho wá na mí.—Ps. 71:23; hia Lomunu lẹ 1:9.
“Gbọṣi Nukle” to Azọ́ndenamẹ Towe Kọ̀n!
16, 17. Nawẹ Osọhia 17:10 po Habbakuk 2:3 po zinnudo niyaniya-yinyin ojlẹ mítọn tọn ji gbọn?
16 Eyin mí gbadopọnna dọdai gbọdo he tin to Osọhia 17:10 mẹ, mí na mọdọ e zinnudo niyaniya-yinyin ojlẹ he mẹ mí to gbẹnọ te tọn ji. Ahọlu ṣinawetọ lọ he yin Huhlọn Aihọn tọn, yèdọ Anglo-Amérique ko wá aimẹ. Mí hia gandego dọmọ: “To whenue [huhlọn aihọn tọn ṣinawetọ lọ] na wá, ojlẹ gli de wẹ e dona gbọṣi aimẹ na.” Kakajẹ din “ojlẹ gli” enẹ dona ko sẹpọ vivọnu. Yẹwhegán Habbakuk na mí jide gando opodo aihọn ylankan ehe tọn go dọmọ: “Numimọ lọ gbẹsọ tin na ojlẹ dide lọ . . . Nọtepọn ẹn; na e ma na nọma wá wutu, e ma na gọ̀n gba.”—Hab. 2:3.
17 Kanse dewe dọ: ‘Be gbẹzan ṣie nọ dohia nugbonugbo dọ n’yọ́n niyaniya-yinyin ojlẹ he mẹ mí to gbẹnọ te tọn ya? Be gbẹzan ṣie nọ dohia dọ n’to nukundo dọ opodo lọ ni yawu wá ya? Kavi be nudide ṣie po nuhe tin to otẹn tintan mẹ na mi lẹ po nọ dohia dọ n’ma to nukundo opodo lọ tlolo din wẹ ya, kavi dọ n’ma tindo nujikudo eyin opodo lọ na tlẹ wá?’
18, 19. Naegbọn ojlẹ lọ ma die nado dekanpona nuwiwa Klistiani tọn lẹ?
18 Azọ́n hagbẹ nuhọ́tọ lọ tọn gbẹ́ to nukọnzindo. (Hia Jelemia 1:17-19.) Lehe e yin ayajẹnu nado mọdọ pipotọ mẹyiamisisadode lẹ tọn nọte masẹafọ taidi “dòtin ogàn tọn” po “otò dòkọnọ de” po do sọ! Yé yí “nugbo do blagbajana adàja” yetọn to enẹ mẹ dọ yé nọ dike Ohó Jiwheyẹwhe tọn ni hẹn yé lodo kakajẹ whenue yé na dotana azọ́ndenamẹ yetọn. (Efe. 6:14) Gbẹtọ susugege lọ yí gbemima dopolọ do to godonọna hagbẹ Jelemia tọn lẹ to azọ́n he Jiwheyẹwhe dena yé lọ hinhẹndi mẹ.
19 Ojlẹ lọ ma die nado dekanpona mahẹ tintindo to azọ́n Ahọluduta lọ tọn mẹ, ṣigba nado lẹnnupọndo nujọnu-yinyin Jelemia 12:5 tọn ji. (Hia.) Mímẹpo wẹ nọ pehẹ whlepọn lẹ podọ nujọnu wẹ e yin nado nọ doakọnna yé. Akọndidona whlepọn yise tọn ehelẹ sọgan yin yiyijlẹdo wezunhinhọ̀n nado whlẹnagbà hẹ “afọnọ” kavi mẹhe nọ họ̀nwezun taun lẹ go. Na nugbo tọn, dile “nukunbibia daho” lọ to dindọnsẹpọ, nuhahun lẹ na fọ́n bo na to sinsinyẹn deji janwẹ. (Mat. 24:21) Awuwiwle nado pehẹ nuhahun sinsinyẹn he ja to nukọn mẹ lẹ sọgan yin yiyijlẹdo wezunhinhọ̀n ‘hẹ osọ́ lẹ’ go. E na biọ akọndonanu sinsinyẹn to gbẹtọ si nado to wezunhọ̀n hẹ osọ́ lẹ mapote. Enẹwutu nujọnu wẹ e yin nado nọ doakọnna whlepọn he pehẹ mí te todin lẹ podọ mọwiwà na gọalọna mí nado doakọnna dehe mí na pehẹ to nukọn mẹ lẹ.
20. Etẹwẹ a magbe nado wà?
20 Mímẹpo wẹ sọgan hodo apajlẹ Jelemia tọn bo hẹn azọ́ndenamẹ yẹwhehodidọ tọn mítọn di po kọdetọn dagbe po! Jẹhẹnu taidi owanyi, adọgbigbo po ayajẹ po wẹ whàn Jelemia nado hẹn lizọnyizọn etọn di po nugbonọ-yinyin po na owhe 67 plipli. Osẹ́ whanpẹnọ he atin almọndi tọn nọ detọ́n lẹ flin mí dọ Jehovah na to “nukle” tẹgbẹ gando ohó etọn go nado hẹn ẹn di. Enẹwutu, mí tindo whẹwhinwhẹ́n susu nado wà nudopolọ. Jelemia “gbọṣi nukle,” podọ mí sọgan wà nudopolọ.
Be Hiẹ Flin Ya?
• Nawẹ owanyi gọalọna Jelemia nado “gbọṣi nukle” to azọ́ndenamẹ etọn kọ̀n gbọn?
• Naegbọn mí tindo nuhudo adọgbigbo he Jiwheyẹwhe nọ namẹ tọn?
• Etẹwẹ gọalọna Jelemia ma nado hẹn ayajẹ etọn bu?
• Naegbọn a dona “gbọṣi nukle”?
[Yẹdide to weda 31]
Be hiẹ na zindonukọn to yẹwhehodidọ mẹ mahopọnna nukundiọsọmẹ ya?