WETA 21
Ahọluduta Jiwheyẹwhe Tọn Na De Kẹntọ Etọn lẹ Sẹ̀
1, 2. (a) Kunnudenu tẹwẹ dohia dọ Ahọlu mítọn ko to gandu sọn 1914 gbọ́n? (b) Etẹwẹ mí na gbadopọnna to weta ehe mẹ?
DOGBIGBAPỌNNA nuhe Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn ko wadotana to kẹntọ etọn lẹ ṣẹnṣẹn ko hẹn yise mítọn lodo. (Salm. 110:2) Ahọlu mítọn ko wleawuna awhànpa yẹwhehodọtọ mẹdezejotọ lẹ tọn. E ko basi klọ́we na hodotọ etọn lẹ bo ko hẹn yé zun wiwe to gbigbọ-liho podọ to walọyizan-liho. Podọ mahopọnna vivẹnudido kẹntọ Ahọluduta lọ tọn lẹ tọn lẹpo nado klan mí, mí gbẹ́ tin to kọndopọ mẹ lẹdo aihọn pé to egbehe. Wadotana Ahọluduta lọ tọn ehelẹ po susu devo lẹ po he mí gbadopọnna yin kunnudenu he dutomẹji dọ Ahọlu mítọn ko to gandu to kẹntọ Ahọluduta lọ tọn lẹ ṣẹnṣẹn sọn 1914 gbọ́n.
2 To madẹnmẹ to sọgodo, Ahọluduta lọ nasọ wà nudagbe devo lẹ. E na “wá” nado ‘gídí bo hẹn opodo wá na’ kẹntọ etọn lẹ. (Mat. 6:10; Dan. 2:44) Ṣigba, whẹpo e nado jẹ whenẹnu, nujijọ ayidego tọn devo lẹ na wá aimẹ. Nujijọ tẹlẹ wẹ? Dọdai Biblu tọn susu lẹ na gblọndo kanbiọ enẹ tọn. Mì gbọ mí ni gbadopọnna dọdai enẹlẹ nado yọ́n nujijọ he to nukọn ja lẹ.
Nujijọ He Na Jẹnukọnna “Vasudo Ajiji”
3. Etẹwẹ yin nujijọ tintan he mí to nukundo?
3 Jijọho lilá. To wekanhlanmẹ apọsteli Paulu tọn hlan Tẹsalonikanu lẹ mẹ, e basi zẹẹmẹ nujijọ tintan he donukun mí te tọn. (Hia 1 Tẹsalonikanu lẹ 5:2, 3.) Paulu dohia to wekanhlanmẹ ehe mẹ dọ “azán Jehovah tọn” na bẹjẹeji po mẹgbeyinyan sọta “Babilọni Daho lọ” po. (Osọ. 17:5) Amọ́, whẹpo azán Jehovah tọn lọ nado bẹ, akọta lẹ na to awhá “Jijọho po hihọ́ po” tọn do! Ehe sọgan zẹẹmẹdo dọ yé na lá ẹ whladopo kavi to aliho debọdo-dego tọn mẹ. Be sinsẹ̀ngán lẹ na tindo mahẹ to e mẹ wẹ ya? To whenuena e yindọ yé yin apadewhe aihọn tọn, vlavo yelọsu na kọnawudopọ hẹ akọta lẹ to awhá “Jijọho po hihọ́ po” tọn dido mẹ! (Jel. 6:14; 23:16, 17; Osọ. 17:1, 2) Awhá jijọho po hihọ́ po tọn ehe wẹ na dohia dọ azán Jehovah tọn ko to na bẹ. Kẹntọ Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn lẹ “ma nasọ họ̀ngán to aliho depope mẹ.”
4. Nawẹ nukunnumimọjẹ zẹẹmẹ dọdai Paulu tọn gando jijọho po hihọ́ po go mẹ nọ hẹn ale wá na mí gbọn?
4 Ale tẹwẹ e na hẹnwa na mí eyin mí mọnukunnujẹ zẹẹmẹ dọdai ehe tọn mẹ? Paulu dọmọ: “Mì ma tin to zinvlu mẹ, bọ azán enẹ nado wá mì ji dile e nọ yin do na ajotọ lẹ.” (1 Tẹs. 5:3, 4) Gbẹtọ lẹ to paa mẹ ma yọ́n fie nujijọ dintọn lẹ na dekọtọn do, amọ́ míwlẹ yọnẹn. Ṣigba, aliho tẹ mẹ taun wẹ dọdai he gando jijọho po hihọ́ po go lọ na yin hinhẹndi te? Mí dona whesọ bo pọ́n lehe nulẹ na wá yì do. Enẹwutu, “mì gbọ mí ni nọ nukle bo gbọṣi lẹnpọn dagbenọ-yinyin mítọn mẹ.”—1 Tẹs. 5:6; Zef. 3:8.
Nukunbibia Daho lọ Bẹjẹeji
5. Etẹwẹ na yin bẹjẹeji “nukunbibia daho lọ” tọn?
5 Mẹgbeyinyan sọta sinsẹ̀n. Mì flin nuhe Paulu wlan dọmọ: “To whenue yé na to didọmọ, ‘Jijọho po hihọ́ po!’ whenẹnu wẹ vasudo ajiji na wá yé ji to afọdopolọji.” Kẹdẹdile hẹviosò nọ dọnú to abì godo tlolo do, mọ wẹ “vasudo ajiji” na wá to ojlẹ awhá “Jijọho po hihọ́ po!” tọn dido godo tlolo do. Etẹlẹ wẹ na yin vivasudo? Jẹnukọn whẹ́, “Babilọni Daho lọ,” yèdọ sinsẹ̀n lalo lẹpo to pọmẹ, he sọ nọ yin yiylọdọ “galọtọ” lọ na yin vivasudo. (Osọ. 17:5, 6, 15) Vasudo sinsẹ̀n Mẹylọhodotọklisti tọn po pipli sinsẹ̀n lalo he pò lẹpo tọn po wẹ na yin bẹjẹeji “nukunbibia daho” lọ tọn. (Mat. 24:21; 2 Tẹs. 2:8) Nupaṣamẹ de wẹ nujijọ ehe na yin na mẹsusu. Etẹwutu? Na kakajẹ whenẹnu, galọtọ lọ nọ mọ ede taidi “ahọsi” de he “ma na nọ aluẹmẹ pọ́n.” Ṣigba, e na wá mọ to ajiji mẹ dọ jidide ovọ́ wẹ emi tindo. E na yin didesẹ bleun taidi “to azán dopo gblamẹ.”—Osọ. 18:7, 8.
6. Mẹnu kavi etẹwẹ na yangbé “Babilọni Daho lọ” tọn?
6 Mẹnu kavi etẹwẹ na yangbé “Babilọni Daho lọ” tọn? “Gbekanlin” he tindo “azò ao” de wẹ. Owe Osọhia tọn dohia dọ Plidopọ Akọta lẹ tọn (ONU) wẹ gbekanlin ehe nọtena. Azò ao lọ lẹ nọtena aṣẹpipa tonudidọ tọn lẹpo he to godonọna “gbekanlin vẹẹ ṣẹ́ṣẹ́” ehe. (Osọ. 17:3, 5, 11, 12) Nawẹ vasudo enẹ na jọ gbọn? Akọta he tin to ONU mẹ lẹ na bẹ adọkun galọtọ lọ tọn lẹ bo na hù i sudo bo nasọ “yí miyọ́n do fiọ ẹ gbidigbidi.”—Hia Osọhia 17:16.a
7. Nawẹ hogbe Jesu tọn lẹ to Matiu 24:21, 22 mẹ yin hinhẹndi to owhe kanweko tintan W.M. gbọn, podọ hẹndi tẹwẹ yé na tindo to sọgodo?
7 Azán lẹ sinsán-dogli. Ahọlu mítọn dọ nuhe na jọ to ojlẹ enẹ mẹ to nukunbibia daho lọ whenu. Jesu dọmọ: “Na mẹdide lẹ tọn wutu, azán enẹlẹ na yin sinsán-dogli.” (Hia Matiu 24:21, 22.) Hogbe Jesu tọn ehelẹ yin hinhẹndi to adà kleun de mẹ to owhe 66 W.M. tọn, to whenue mẹgbeyinyan awhànpa Lomunu lẹ tọn do Jelusalẹm ji yin “sinsán-dogli” gbọn Jehovah dali. (Malku 13:20) Enẹ zọ́n bọ Klistiani he tin to Jelusalẹm po Jude po lẹ yin whinwhlẹngán. Amọ́, etẹwẹ na jọ lẹdo aihọn pé to nukunbibia daho he ja lọ whenu? Jehovah na yí Ahọlu mítọn zan bọ e na ‘sán’ mẹgbeyinyan ONU tọn sọta sinsẹ̀n lẹ ‘dogli’ bọ sinsẹ̀n nugbo ma nado yin vivasudo hẹ sinsẹ̀n lalo. Gbọnmọ dali, to whenue pipli sinsẹ̀n lalo lẹpo tọn na yin kúnsúdona, sinsẹ̀n nugbo dopo kẹdẹ wẹ na luntọ́n. (Salm. 96:5) Todin, mì gbọ mí ni gbadopọnna nujijọ he na bọdo enẹ go lẹ to nukunbibia daho lọ whenu.
Nujijọ He Na Dekọtọn Do Amagẹdọni mẹ Lẹ
8, 9. Nujijọ dobu tẹ hodọ wẹ Jesu na ko te, podọ nawẹ gbẹtọ lẹ na yinuwa gando nuhe yé na mọ lẹ go gbọn?
8 Dọdai Jesu tọn gando azán godo tọn lẹ go dohia dọ nujijọ ayidego tọn susu na wá aimẹ to ojlẹ he na dekọtọn do Amagẹdọni mẹ lọ whenu. Nujijọ awe he mí na gbadopọnna jẹnukọn lẹ yin nùdego to Wẹndagbe Matiu, Malku po Luku po tọn lẹ mẹ.—Hia Matiu 24:29-31; Malku 13:23-27; Luku 21:25-28.
9 Nujijọ dobu olọn tọn lẹ. Jesu dọ dọdai dọmọ: “Owhè na yin hinhẹn dózin, osun ma na na hinhọ́n etọn, sunwhlẹvu lẹ nasọ flẹ sọn olọn.” Matin ayihaawe, mẹde ma na donukun hinhọ́n sọn sinsẹ̀ngán lẹ dè—podọ yé ma na nọ yin pinpọnhlan di sinsẹ̀ngán lẹ ba. Be nujijọ dobu olọn tọn de dlẹnalọdo wẹ Jesu sọ te ya? E sọgan yinmọ. (Isa. 13:9-11; Joẹ. 2:1, 30, 31) Nawẹ gbẹtọ lẹ na yinuwa gando nuhe yé na mọ lẹ go gbọn? Yé na to “awufiẹsa” mẹ, na “yé ma na yọ́n nuhe yé na wà” wutu. (Luku 21:25; Zef. 1:17) Mọwẹ, kẹntọ Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn lẹ—sọn ‘ahọlu lẹ ji jẹ afanumẹ lẹ ji’—na “dakú na obu podọ na nukundido nuhe ja” lẹ tọn wutu, bo na họ̀n whlá. Amọ́, yé ma na mọ hihọ́tẹn de he na whlá yé sọn homẹgble Ahọlu mítọn tọn mẹ.—Luku 21:26; 23:30; Osọ. 6:15-17.
10. Whẹdida tẹwẹ Jesu na lá, podọ nawẹ godonọnamẹtọ po kẹntọ Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn lẹ po na yinuwa gbọn?
10 Whẹdida lilá. To whenẹnu, kẹntọ Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn lẹpo na to dandannu glọ nado mọ nujijọ de he na yidogọna awufiẹsa yetọn. Jesu dọmọ: “Yé nasọ mọ Visunnu gbẹtọ tọn ja to aslọ lẹ mẹ to huhlọn daho po gigo po mẹ.” (Malku 13:26) Nujijọ dobu huhlọnnọ ehe na yin ohia de dọ Jesu ko wá nado lá whẹdida. To adà dọdai he gando azán godo tọn lẹ go ehe tọn devo mẹ, Jesu basi zẹẹmẹ gigọ́ gando whẹdida he na yin lilá to ojlẹ ehe mẹ go. Nudọnamẹ enẹ tin to oló lẹngbọ po gbọgbọẹ lẹ po tọn lọ mẹ. (Hia Matiu 25:31-33, 46.) Godonọnamẹtọ nugbonọ Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn lẹ na yin whẹdana taidi “lẹngbọ lẹ” bo na “ze ota [yetọn] daga,” na yé yọnẹn dọ “whlẹngán [yetọn] to sisẹpọ.” (Luku 21:28) Ṣigba, kẹntọ Ahọluduta lọ tọn lẹ na yin whẹdana taidi “gbọgbọẹ lẹ” bo na “do awubla hia,” na yé yọnẹn dọ yé na “yin sinsánsẹ kakadoi.”—Mat. 24:30; Osọ. 1:7.
11. Etẹwẹ mí dona hẹn do ayiha mẹ dile mí to dogbapọnna nujijọ he to nukọn ja lẹ?
11 To whenue Jesu na ko lá whẹdida etọn do “akọta lẹpo” ji godo, nujijọ ayidego tọn susu devo lẹ na gbẹ́ jọ whẹpo awhàn Amagẹdọni tọn nido bẹ. (Mat. 25:32) Mí na gbadopọnna awe to nujijọ ehelẹ mẹ: mẹgbeyinyan Gọgi tọn podọ mẹyiamisisadode lẹ bibẹpli. Dile mí na to dogbapọnna nujijọ awe enẹlẹ, mí dona hẹn do ayiha mẹ dọ Ohó Jiwheyẹwhe tọn ma dọ ojlẹ tangan he mẹ onú ehelẹ na jọ. Na taun tọn, e taidi dọ yé na dibla jọ to ojlẹ dopolọ mẹ wẹ nkọ.
12. Mẹgbeyinyan egblemaku tọn tẹwẹ Satani na fọndote sọta Ahọluduta lọ?
12 Mẹgbeyinyan egblemaku tọn de. Gọgi Magọgi tọn na yangbé pipotọ mẹyiamisisadode lẹ tọn po hagbẹ yetọn lẹngbọ devo lẹ po tọn. (Hia Ezekiẹli 38:2, 11.) Mẹgbeyinyan Satani tọn ehe sọta Ahọluduta he ko yin didoai lọ wẹ na yin awhàn godo tọn he e na fún sọta pipotọ mẹyiamisisadode lẹ tọn sọn whenue gbọ́n e ko yin yinyan sọn olọn mẹ. (Osọ. 12:7-9, 17) Satani ko tẹnpọn nado hù gbigbọnọ-yinyin mẹyiamisisadode lẹ tọn, titengbe sọn whenue yé jẹ yinyin bibẹpli do agun Klistiani tọn he yin kiklọ́we lọ mẹ ji, ṣigba e ma pà ẹ. (Mat. 13:30) Amọ́, to whenue pipli sinsẹ̀n lalo lẹpo tọn na ko yin kúnsúdona godo bọ e na di dọ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ma tin to hihọ́ mẹ taidi dọ yè “ma yí adó, dòtin kavi họngbo lẹ do basi hihọ́na” yé nkọ, Satani na mọ ẹn taidi dotẹnmẹ hundote dagbe de. E na sisẹ́ gandudu gbẹtọvi tọn lẹ nado yangbé godonọnamẹtọ Ahọluduta lọ tọn lẹ tọn to aliho egblemaku tọn mẹ.
13. Nawẹ Jehovah na dademẹ, na omẹ etọn lẹ wutu gbọn?
13 Ezekiẹli basi zẹẹmẹ nuhe na jọ lọ tọn. Dọdai lọ dọ gando Gọgi go dọmọ: “Hiẹ na wá sọn nọtẹn towe, sọn fie to olá hugan to agewaji, yèdọ hiẹ po gbẹtọ susu he topọ hẹ we lẹ po, he yemẹpo hẹ osọ́ lẹ, yèdọ pipli daho de, awhànpa susu tlala de. Hiẹ na wá sọta omẹ ṣie . . . lẹ taidi aslọ he ṣinyọ́n aigba lọ ji.” (Ezek. 38:15, 16) Nawẹ Jehovah na yinuwa gando mẹgbeyinyan madoalọte ehe go gbọn? “Yẹn na biọ adi sinsinyẹn mẹ,” wẹ Jehovah dọ. “Yẹn na ylọ ohí de.” (Ezek. 38:18, 21; hia Zekalia 2:8.) Jehovah na dademẹ, na devizọnwatọ etọn he to aigba ji lẹ wutu. Ehe wẹ awhàn Amagẹdọni tọn.
14, 15. Nujijọ devo tẹwẹ na wá aimẹ to ojlẹ de mẹ to whenue mẹgbeyinyan egblemaku Satani tọn na ko bẹjẹeji godo?
14 Whẹpo mí nido gbadopọnna lehe Jehovah na yiavùnlọna omẹ etọn lẹ to nukọn mẹ to awhàn Amagẹdọni tọn whenu do, mì gbọ mí ni yì agbọ́ji vude bo gbadopọnna nujijọ ayidego tọn devo. Nujijọ ehe na wá aimẹ to bẹjẹeji mẹgbeyinyan egblemaku Satani tọn po bẹjẹeji avùnlọyiyi Jehovah tọn to Amagẹdọni po ṣẹnṣẹn. Dile mí mọ to hukan 11tọ mẹ do, pipotọ mẹyiamisisadode lẹ tọn bibẹpli wẹ yin nujijọ awetọ.
15 Mẹyiamisisadode lẹ bibẹpli. Matiu po Malku po basi kandai hogbe Jesu tọn lọ tọn gando “mẹdide lẹ” go—yèdọ Klistiani yiamisisadode gbọn gbigbọ dali lẹ—taidi apadewhe nujijọ debọdo-dego lẹ tọn he na wá aimẹ jẹnukọnna bẹjẹeji Amagẹdọni tọn. (Pọ́n hukan 7tọ.) Jesu dọ dọdai gando ede go taidi Ahọlu dọmọ: “Whenẹnu, ewọ nasọ do angẹli lẹ hlan bọ yé na bẹ mẹdide etọn lẹ pli sọn agosu ẹnẹ aihọn tọn lẹ mẹ, sọn opodo aigba tọn jẹ opodo olọn tọn.” (Malku 13:27; Mat. 24:31) Azọ́n mẹbẹpli tọn tẹ hodọ wẹ Jesu te tofi? E ma to hodọ gando hiadogonamẹ godo tọn na pipotọ Klistiani yiamisisadode lẹ tọn he na wá aimẹ jẹnukọnna bẹjẹeji nukunbibia daho lọ tọn go gba. (Osọ. 7:1-3) Kakatimọ, nujijọ he na wá aimẹ to nukunbibia daho he ja lọ whenu hodọ wẹ Jesu te. Enẹwutu, e taidi dọ ojlẹ de mẹ to whenue mẹgbeyinyan egblemaku Satani tọn sọta omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ na ko bẹjẹeji godo wẹ mẹyiamisisadode he gbẹ́ pò to aigba ji lẹ na yin bibẹpli do olọn mẹ.
16. Nawẹ mẹyiamisisadode he yin finfọnsọnku lẹ na tindo mahẹ to awhàn Amagẹdọni tọn mẹ gbọn?
16 Nawẹ pipotọ mẹyiamisisadode lẹ tọn bibẹpli ehe gando nujijọ he na wá aimẹ bọdego, yèdọ Amagẹdọni go gbọn? Ojlẹ he mẹ mẹbibẹpli lọ wá aimẹ dohia dọ mẹyiamisisadode lẹpo wẹ na ko tin to olọn mẹ whẹpo awhàn Jiwheyẹwhe tọn, Amagẹdọni nado bẹjẹeji. Ganduhẹmẹtọ Klisti tọn 144 000 lẹ na mọ aṣẹpipa yí to olọn mẹ nado yí “opò gànyuu tọn” de zan hẹ Jesu nado và kẹntọ Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn lẹpo sudo. (Osọ. 2:26, 27) Enẹgodo, mẹyiamisisadode he ko yin finfọnsọnku lẹ to pọmẹ hẹ angẹli huhlọnnọ lẹ na hodo Klisti, Ahọlu-Awhàngbatọ lọ, dile ewọ na to pipehẹ “awhànpa susu tlala” kẹntọ lẹ tọn he to ogbé omẹ Jehovah tọn lẹ tọn yàn. (Ezek. 38:15) To whenue awhànpa awe ehelẹ na to ahidi hẹ yede sinsinyẹn, awhàn Amagẹdọni tọn na bẹjẹeji!—Osọ. 16:16.
Nujijọ He Na Hẹn Nukunbibia Daho lọ Wá Vivọnu
17. Etẹwẹ na jọ do “gbọgbọẹ lẹ” go to Amagẹdọni whenu?
17 Whẹdida hinhẹnṣẹ. Awhàn Amagẹdọni tọn wẹ na yin adà godo tọn nukunbibia daho lọ tọn. To ojlẹ enẹ mẹ, Jesu na mọ azọngban devo yí dogọ. Gbọnvona dọ e yin Whẹdatọ “akọta lẹpo” tọn, ewọ nasọ lẹzun Whẹdida-hẹnṣẹtọ akọta lẹ tọn—yèdọ mẹhe e ko dawhẹna taidi “gbọgbọẹ” lẹpo. (Mat. 25:32, 33) Ahọlu mítọn na yí “ohí didá gaa de” “do hò akọta lẹ.” Mọwẹ, mẹhe taidi gbọgbọẹ lẹpo—yèdọ sọn “ahọlu lẹ” ji jẹ “afanumẹ lẹ” ji—na “yin sinsánsẹ kakadoi.”—Osọ. 19:15, 18; Mat. 25:46.
18. (a) Nawẹ ninọmẹ lẹ na diọ na “lẹngbọ lẹ” gbọn? (b) Nawẹ Jesu na dotana awhàngbigba etọn gbọn?
18 Lehe ninọmẹ lẹ na diọ na mẹhe Jesu ko dawhẹna taidi “lẹngbọ lẹ” do sọ! Kakati nado taidi mẹhe awhànpa susu tlala Satani tọn he yin “gbọgbọẹ lẹ” ko dibla sukúndona, “gbẹtọ susugege” he taidi “lẹngbọ” he ma tindo hihọ́ lẹ na lùn mẹgbeyinyan kẹntọ yetọn lẹ tọn tọ́n bo na “jugbọn nukunbibia daho lọ mẹ.” (Osọ. 7:9, 14) Enẹgodo, whenue Jesu na ko gbawhàn bo na ko de kẹntọ Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn lẹpo sẹ̀ godo, e na dọ̀n Satani po aovi etọn lẹ po dlan odò mapote lọ mẹ. Yé na yin ginglọndo ninọmẹ nudemayiwà tọn de mẹ taidi oṣiọ lẹ na owhe fọtọ́n.—Hia Osọhia 6:2; 20:1-3.
Lehe Mí Na Wleawudaina Míde Do
19, 20. Nawẹ mí sọgan yí anademẹ he tin to Isaia 26:20 po 30:21 po mẹ do yizan mẹ gbọn?
19 Nawẹ mí sọgan wleawudaina míde na nujijọ mẹhẹnjọsi tọn he ja lẹ gbọn? Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn de dọ to owhe delẹ die dọmọ: “Lunluntọ́n na sinai do tonusise ji.” Naegbọn e do yinmọ? Gblọndo lọ yin mimọ to avase he Jehovah na Ju he yin kanlinmọ to Babilọni hohowhenu tọn lẹ mẹ. Jehovah dọ dọdai dọ yè na gbawhàn Babilọni tọn, amọ́ etẹwẹ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ dona wà nado wleawudaina nujijọ enẹ? Jehovah dọmọ: “Omẹ ṣie lẹ emi, mì yì bo biọ abò mìtọn lẹ mẹ, bosọ sú ohọ̀n mìtọn lẹ. Mì ze mìde whlá na ojlẹ kleun de kaka homẹgble lọ nido juwayi.” (Isa. 26:20) Doayi hogbe he yin yiyizan to wefọ ehe mẹ lẹ go: “yì,” “biọ,” “sú,” “whlá”—popolẹpo wẹ yin anademẹ; gbedide lẹ wẹ yé yin. Ju he setonuna gbedide ehelẹ na ko gbọṣi ohọ̀ yetọn lẹ mẹ, bo nọla na awhànpa he to awhàngba to tòhomẹ-liho lẹ ji lọ. Enẹwutu, lunluntọ́n yetọn sinai do tonusisena anademẹ Jehovah tọn lẹ ji.b
20 Etẹwẹ mí sọgan plọn sọn e mẹ? Taidi devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn hohowhenu tọn enẹlẹ, eyin mí na lùn nujijọ he ja lẹ tọ́n, mí dona setonuna anademẹ Jehovah tọn lẹ. (Isa. 30:21) Mí nọ mọ anademẹ mọnkọtọn lẹ yí gbọn tito agun tọn gblamẹ. Enẹwutu, mí dona wleawuna ahun tonusise tọn na anademẹ he mí nọ mọyi lẹ. (1 Joh. 5:3) Eyin mí nọ wàmọ todin, e na bọawuna mí nado nọ setonu sọn ojlo mẹ wá to sọgodo bo gbọnmọ dali tindo hihọ́ Otọ́ mítọn, Jehovah po Ahọlu mítọn Jesu po tọn. (Zef. 2:3) Hihọ́ Jiwheyẹwhe tọn enẹ na zọ́n bọ mí na yí nukun mítọn do mọ lehe Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn na de kẹntọ etọn lẹ sẹ̀ mlẹnmlẹn do. Nujijọ he ma sọgan yin winwọn nankọ die!
a E taidi nuhe sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe dọ vasudo “Babilọni Daho lọ” tọn to alọdlẹndo vasudo pipli sinsẹ̀n lẹ tọn tlọlọ, e ma yin vasudo sinsẹ̀nnọ lẹpo tọn to pọmẹ. Enẹwutu, suhugan mẹhe ko nọ kọnawudopọ hẹ Babilọni dai lẹ tọn wẹ na lùn vasudo enẹ tọ́n, podọ enẹgodo yé na tẹnpọn nado nọla na sinsẹ̀n, dile Zekalia 13:4-6 dohia do.
b Na nudọnamẹ dogọ, pọ́n Dọdai Isaia Tọn—Hinhọ́n de na Gbẹtọvi Lẹpo I, weda 282-283.