Etẹwẹ Ahọluduta Jiwheyẹwhe Tọn Yin?

 1. Odẹ̀ he diyin tẹwẹ mí na gbadopọnna todin?

GBẸTỌ livi susu lẹdo aihọn pé wẹ jẹakọ hẹ odẹ̀ lọ he mẹsusu nọ ylọdọ Odẹ̀ Otọ́ Mítọn tọn, kavi Odẹ̀ Oklunọ tọn. Hogbe awe lọ lẹ dlẹnalọdo odẹ̀ apajlẹ tọn he diyin lọ he Jesu Klisti lọsu titi zedai. Odẹ̀ ayidego tọn de wẹ e yin, podọ eyin hiẹ gbadopọnna obiọ atọ̀n tintan etọn lẹ e na gọalọna we nado yọ́n nususu dogọ gando nuhe Biblu plọn mí taun lẹ go.

 2. Onú atọ̀n tẹlẹ go wẹ hiẹ sọgan donù to nuhe Jesu plọn devi etọn lẹ nado nọ biọ to odẹ̀ mẹ lẹ mẹ?

² To bẹjẹeji odẹ̀ ehe tọn, Jesu plọn hosetọ etọn lẹ dọmọ: “Enẹwutu le wẹ mì ni nọ hodẹ̀ do: Otọ́ mítọn he tin to olọn mẹ, hihiọ wẹ oyín towe. Ahọludu towe ni wá. Ojlo towe ni yin wiwà to aigba go, dile e te to olọn mẹ.” (Matiu 6:9-13) Etẹwẹ obiọ atọ̀n ehelẹ zẹẹmẹdo?

 3. Etẹwẹ mí dona yọnẹn gando Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn go?

³ Onú susu wẹ mí ko plọn gando yinkọ Jiwheyẹwhe tọn, he nọ yin Jehovah go. Podọ mí ko dọhodo ojlo Jiwheyẹwhe tọn ji jẹ obá de mẹ—enẹ wẹ nuhe e ko wà todin lẹ po nuhe e na wà to nukọnmẹ na gbẹtọvi lẹ po. Ṣigba, etẹwẹ Jesu to alọdlẹndo to whenuena e dọna mí nado nọ hodẹ̀ dọ: “Ahọludu towe ni wá”? Etẹwẹ Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn yin? Nawẹ wiwá etọn na hẹn oyín Jiwheyẹwhe tọn yin hihiọ, kavi hẹn ẹn zun wiwe gbọn? Podọ nawẹ wiwá Ahọluduta lọ tọn gando ojlo Jiwheyẹwhe tọn wiwà go gbọn?

 4. Etẹwẹ Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn yin, podọ mẹnu wẹ yin Ahọlu etọn?

⁴ Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn yin gandudu de he Jehovah Jiwheyẹwhe zedai podọ ewọ lọsu wẹ de Ahọlu lọ. Mẹnu wẹ yin Ahọlu Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn? Jesu Klisti wẹ. Ahọlu lọ, Jesu, klohugan gbẹtọvi gandutọ lẹpo podọ ewọ yin yiylọdọ “Ahọlu yé he dugán di ahọlu lẹ tọn, podọ Oklunọ yé he dugán di oklunọ lẹ tọn.” (1 Timoti 6:15) Ewọ tindo huhlọn nado wà onú dagbe susu hugan gbẹtọvi gandutọ depope, etlẹ yin gandutọ dagbe hugan gbẹtọ tọn lẹ.

 5. Fie wẹ Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn na dugán sọn, podọ do etẹ ji?

⁵ Fie wẹ Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn na dugán sọn? Jẹnukọn whẹ́, fie wẹ Jesu tin te? Hiẹ na flindọ mí ko plọn dọ ewọ yin hùhù to yatin ji, podọ to enẹgodo e yin finfọnsọnku. To ojlẹ vude godo, e yì olọn mẹ. (Owalọ lẹ 2:33) Enẹwutu, olọn mẹ wẹ ofìn Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn na yin didoai do. Enẹ wẹ zọ́n bọ Biblu ylọ ẹ dọ “ahọludu . . . olọn tọn.” (2 Timoti 4:18) Dile etlẹ yindọ olọn mẹ wẹ ofìn Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn te, e na dugán do aigba ji.—Osọhia 11:15.

6, 7. Etẹwẹ hẹn Jesu nado yin Ahọlu ayidego de?

⁶ Etẹwẹ hẹn Jesu nado yin Ahọlu ayidego de? Whẹwhinwhẹ́n dopo wẹ yindọ, ewọ ma na kú gbede. To Jesu yiyijlẹdo ahọlu gbẹtọvi tọn lẹ go mẹ, Biblu ylọ ẹ dọ “mẹhe ewọ dopo kẹdẹ wẹ tindo makú, bo nọ nọ̀ hinhọ́n mẹ, he mẹde ma sọgan sẹpọ.” (1 Timoti 6:16) Ehe zẹẹmẹdo dọ onú dagbe he Jesu wà lẹpo wẹ na dẹn-to-aimẹ. Podọ matin ayihaawe, ewọ na wà onú dagbe susu na alemọyi mítọn.

⁷ Lẹnnupọndo dọdai Biblu tọn he gando Jesu go ehe ji: “Gbigbọ OKLUNỌ tọn na jẹ do e ji, gbigbọ wuntunnugo po zinzin po tọn, gbigbọ lẹnpọn po huhlọn po tọn, gbigbọ nuyọnẹn po osi OKLUNỌ tọn po tọn. Bo na yí ì do basi zinzin to osí OKLUNỌ tọn mẹ: e ma to na dawhẹ dile nukunmẹ etọn te, mọ e ma na dawhẹ di sise otó etọn tọn. Ṣigba e na yí dodo do dawhẹ wamọnọ lẹ tọn, bosọ yí nugbo do dawhẹna homẹmiọnnọ aigba lọ tọn lẹ.” (Isaia 11:2-4) Ohó enẹlẹ dohia dọ Jesu na yin Ahọlu dodonọ po awuvẹmẹtọ po do gbẹtọvi lẹ ji to aigba ji. Be e na jlo we nado tindo gandutọ mọnkọtọn de ya?

 8. Mẹnu lẹ wẹ na dugán hẹ Jesu?

⁸ Nugbo devo die gando Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn go: Jesu ma na dugán ede ṣokẹdẹ gba. Mẹdevo lẹ na dugán hẹ ẹ. Di apajlẹ, apọsteli Paulu dọna Timoti dọmọ: “Eyin mí jiya [kavi doakọnnanu], mí na duahọlu hẹ ẹ ga.” (2 Timoti 2:12) Mọwẹ, Paulu, Timoti, po nugbonọ devo he Jiwheyẹwhe ko ṣinyan lẹ po na dugán hẹ Jesu to Ahọluduta olọn tọn mẹ. Omẹ nẹmu wẹ na tindo lẹblanulọkẹyi mọnkọtọn?

 9. Omẹ nẹmu wẹ na dugán hẹ Jesu, podọ whetẹnu wẹ Jiwheyẹwhe ko jẹ omẹ ehelẹ ṣinyan ji?

⁹ Dile e yin didọ do to Weta 7tọ owe ehe tọn mẹ, numimọ de yin didohia apọsteli Johanu to ehe mẹ e mọ “Lẹngbọvu de [Jesu Klisti] ṣite to osó Ziọni ji [ofìn etọn to olọn mẹ], po gbẹtọ fọtọ́n [donu] kantọ̀nkonukunẹnẹ po e po, yé sọ tindo oyín Otọ́ etọn tọn he yè wlan do nukọn yetọn.” Mẹnu wẹ gbẹtọ 144 000 enẹlẹ yin? Johanu lọsu dọna mí dọmọ: “Ehelẹ wẹ nọ hodo Lẹngbọvu lọ to godo yì fidepope e jei. Ehelẹ wẹ yè fligọ sọn gbẹtọ lẹ mẹ, nado yin sinsẹ́n tintan hlan Jiwheyẹwhe podọ hlan Lẹngbọvu lọ.” (Osọhia 14:1, 4) Mọwẹ, yé yin hodotọ nugbonọ Jesu Klisti tọn lẹ he yin dide tlọlọ nado dugán hẹ ẹ to olọn mẹ. To whenuena yé na ko yin finfọ́n do ogbẹ̀ olọn tọn mẹ godo, ‘yé nasọ to ahọludu do aigba ji’ hẹ Jesu. (Osọhia 5:10) Sọn apọsteli lẹ whenu gbọ́n wẹ Jiwheyẹwhe ko to Klistiani nugbonọ lẹ ṣinyan nado sọgan hẹn sọha 144 000 lọ pé.

10. Naegbọn e do yin tito owanyinọ de dọ Jesu po gbẹtọ144 000 lẹ po ni dugán do gbẹtọvi lẹ ji?

¹⁰ Tito he Jehovah basi nado dike Jesu po gbẹtọ 144 000 lẹ po ni dugán do gbẹtọvi lẹ ji yin dohia owanyi tọn. Whẹwhinwhẹ́n dopo wẹ yindọ, Jesu yọ́n lehe yajiji podọ gbẹninọ taidi gbẹtọ de nọ vẹawu sọ. Paulu dọ dọ Jesu ma yin mẹhe “ma yọ́n vivẹ́ madogán mítọn lẹ tọn; ṣigba to onú lẹpo mẹ he yè whlepọn kẹdẹdi míwlẹ, ṣigba to matin ylando mẹ.” (Heblu lẹ 4:15; 5:8) Mẹhe na dugán hẹ ẹ lẹ lọsu ko jiya bo ko doakọnnanu taidi gbẹtọ de. Humọ, yé ko diahi hẹ mapenọ-yinyin bo ko doakọnna azọ̀n voovo lẹ. Na nugbo tọn, e na bọawuna yé nado mọnukunnujẹ nuhahun gbẹtọvi tọn lẹ mẹ!

11. Etẹwẹ Jesu dọ dọ devi etọn lẹ dona biọ to odẹ̀ mẹ gando ojlo Jiwheyẹwhe tọn go?

¹¹ To whenuena Jesu dọ dọ devi etọn lẹ dona hodẹ̀ dọ Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn ni wá, e sọ yidogọ dọ yé dona hodẹ̀ dọ ojlo Jiwheyẹwhe tọn ni yin wiwà “to aigba go, dile e te to olọn mẹ.” Jiwheyẹwhe tin to olọn mẹ, podọ angẹli nugbonọ lẹ nọ to ojlo etọn wà to whepoponu to finẹ. Ṣigba to Weta 3tọ owe ehe tọn, mí plọn dọ angẹli ylankan de doalọtena ojlo Jiwheyẹwhe tọn wiwà bo hẹn Adam po Evi po nado waylando. To Weta 10tọ mẹ, mí na plọn nususu dogọ dogbọn nuhe Biblu plọn mí gando angẹli ylankan enẹ go dali, mẹhe nọ yin yiylọdọ Satani Lẹgba. Satani po angẹli heyin nudida gbigbọnọ devo lẹ po he basi nudide nado hodo afọ̀domẹ etọn—he nọ yin yiylọdọ aovi lẹ—yin dotẹnmẹna nado gbọṣi olọn mẹ na ojlẹ de. Enẹwutu, e ma yin nudida he tin to olọn mẹ lẹpo wẹ to ojlo Jiwheyẹwhe tọn wà gba. Ṣigba enẹ na diọ to whenuena Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn na bẹ gandudu jẹeji. Ahọlu yọyọ heyin zizedo ofìn ji lọ, Jesu Klisti, na fùnawhàn sọta Satani.—Osọhia 12:7-9.

12. Nujijọ titengbe awe tẹlẹ wẹ yin zẹẹmẹ etọn basi to Osọhia 12:10 mẹ?

¹² Hogbe dọdai tọn he bọdego helẹ basi zẹẹmẹ nuhe na jọ lẹ tọn dọmọ: “Yẹn . . . sè ogbè lélé de to olọn mẹ, to didọmọ, Dinvie wẹ whlẹngán, huhlọn, ahọludu Jiwheyẹwhe mítọn tọn, po huhlọn Klisti etọn tọn po wá: na yè ko yàn mẹslẹtọ mẹmẹsunnu mítọn lẹ tọn [Satani] dlan odò, he nọ to owhẹ̀ yetọn jẹ to Jiwheyẹwhe mítọn nukọn to okle po ozán po.” (Osọhia 12:10) Be hiẹ doayi nujijọ titengbe awe he wefọ Biblu tọn enẹ basi zẹẹmẹ etọn lẹ go ya? Tintan, Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn he Jesu Klisti yin ahọlu etọn ko jẹ gandu ji. Awetọ, Satani yin yinyan sọn olọn mẹ wá aigba ji.

13. Etẹwẹ yin kọdetọn lọ to whenuena Satani yin yinyan sọn olọn mẹ?

¹³ Etẹwẹ ko yin kọdetọn nujijọ awe enẹlẹ tọn? Gando nuhe jọ to olọn mẹ go, mí hia dọmọ: “Enẹwutu mì to ayajẹ, mì olọn lẹ emi, po mì he nọ nọ̀ yé mẹ lẹ po.” (Osọhia 12:12) Mọwẹ, angẹli nugbonọ he to olọn mẹ lẹ jaya, na todin he Satani po aovi etọn lẹ po masọ tin to olọn mẹ ba, mẹhe tin to olọn mẹ lẹpo wẹ yin nugbonọ hlan Jehovah Jiwheyẹwhe. Jijọho po kọndopọ mlẹnmlẹn madoalọte po wẹ tin to dọ́n. Todin, ojlo Jiwheyẹwhe tọn to yinyin wiwà to olọn mẹ.

14. Etẹwẹ yin kọdetọn lọ to whenuena Satani yin yinyan hlan aigba ji?

¹⁴ Ṣigba, etẹwẹ dogbọn aigba dali? Biblu dọmọ: “Dindọn hlan aihọnmẹnu lẹ, podọ hlan yé he tin to ohù mẹ lẹ, na Lẹgba lọ ko jẹte wá mì dè, po homẹgble daho po wutu, na e yọnẹn dọ whenu gli de wẹ e tindo.” (Osọhia 12:12) Homẹgble Satani na e yin yinyan sọn olọn mẹ bọ whenu he pò na ẹn sọ whègli wutu. To homẹgble etọn mẹ, e hẹn awufiẹsa, kavi “dindọn” wá aigba ji. Mí na plọn nususu dogọ gando “dindọn” enẹ go to weta he bọdego mẹ. Ṣigba po enẹ po to ayiha mẹ, mí sọgan kanse dọ, Nawẹ Ahọluduta lọ sọgan hẹn ojlo Jiwheyẹwhe tọn nado yin wiwà to aigba ji gbọn?

15. Etẹwẹ yin ojlo Jiwheyẹwhe tọn na aigba?

¹⁵ Flin nuhe yin ojlo Jiwheyẹwhe tọn na aigba. Hiẹ ko plọnnu gandego to Weta 3tọ mẹ. Jiwheyẹwhe dohia to Edẹni dọ ojlo etọn na aigba wẹ yindọ e ni lẹzun paladisi de he ji gbẹtọvi dodonọ he ma nọ kú lẹ na nọ nọ̀. Satani hẹn Adam po Evi po nado waylando, podọ enẹ wẹ zọ́n bọ ojlo Jiwheyẹwhe tọn na aigba ma ko yin hinhẹndi kakajẹ din, ṣigba e ma diọ lẹndai enẹ gba. Jehovah gbẹsọ tindo lẹndai lọ dọ “dodonọ wẹ na dugu aigba tọn, bo nasọ nọ nọ̀ e mẹ kakadoi.” (Psalm 37:29) Podọ Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn wẹ na basi enẹ. To aliho tẹ mẹ?

16, 17. Etẹwẹ Daniẹli 2:44 dọna mí gando Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn go?

¹⁶ Lẹnnupọndo dọdai he tin to Daniẹli 2:44 mẹ ji. Mí hia dọmọ: “To azán ahọlu nẹlẹ tọn lẹ mẹ wẹ Jiwheyẹwhe olọn tọn na ze ahọludu de daga, he ma na yin vivà gbede, mọ yè ma na jo ahọludu etọn dai hlan gbẹtọ devo lẹ gba; ṣigba e na gbà ahọludu do flinflin bo sú ahọludu he lẹpo do, ewọ bo nasọ nọte kakadoi.” Etẹwẹ ehe gọalọna mí nado yọnẹn dogbọn Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn dali?

¹⁷ Tintan, e gọalọna mí nado yọnẹn dọ Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn na yin zizedai “to azán ahọlu nẹlẹ tọn lẹ mẹ,” kavi to whenuena ahọluduta devo lẹ na gbẹ́ pò to aimẹ. Awetọ, e dohia dọ Ahọluduta lọ na nọte kakadoi. E ma na yin vivasudo bo yin tẹndiọna gbọn gandudu devo dali. Atọ̀ntọ, mí mọdọ awhàn na tin to Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn po ahọluduta aihọn ehe tọn lẹ po ṣẹnṣẹn. Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn wẹ na gbawhàn. To godo mẹ, gandudu dopo ehe kẹdẹ wẹ na pò nado to gandu do gbẹtọvi lẹ ji. To whelọnu lo, gbẹtọvi lẹ na duvivi gandudu dagbe hugan ehe nkọ yé ma ko mọ pọ́n tọn.

18. Nawẹ awhàn godo tọn lọ to Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn po gandudu aihọn ehe tọn lẹ po ṣẹnṣẹn nọ yin yiylọdọ?

¹⁸ Nususu wẹ Biblu tindo nado dọ gando awhàn godo tọn he na yin fùnfùn to Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn po gandudu aihọn ehe tọn lẹ po ṣẹnṣẹn go. Di apajlẹ, e plọnmẹ dọ dile opodo to dindọnsẹpọ, gbigbọ ylankan lẹ na hẹn lalo lẹ gbayipe nado klọ “ahọlu aigba po aihọn lẹpo po tọn lẹ.” Etẹwutu yé nado wàmọ? “Nado bẹ yé [ahọlu lẹ] pli hlan awhàn azán daho Jiwheyẹwhe Ganhunupo tọn lọ gbè.” Ahọlu aigba tọn lẹ na yin bibẹpli do “ofi yè nọ ylọ Amagẹdọni to ogbè Heblu tọn mẹ.” (Osọhia 16:14, 16) Na nuhe yin didọ to wefọ awe enẹlẹ mẹ wutu, awhàn godo tọn he na tin to gandudu gbẹtọ tọn lẹ po Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn po ṣẹnṣẹn yin yiylọdọ awhàn Amagẹdọni tọn.

19, 20. Etẹwẹ glọnalina ojlo Jiwheyẹwhe tọn wiwà to aigba ji todin?

¹⁹ Etẹwẹ Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn na yí awhàn Amagẹdọni tọn zan nado wà? Lẹnnupọn whladopo dogọ do nuhe yin ojlo Jiwheyẹwhe tọn na aigba ji. Ojlo Jehovah Jiwheyẹwhe tọn wẹ yindọ gbẹtọ pipé, dodonọ lẹ ni gọ́ aigba ji bo to sinsẹ̀n ẹn to Paladisi mẹ. Etẹwẹ glọnalina ninọmẹ enẹ todin? Tintan, mí yin ylandonọ, podọ mí nọ jẹazọ̀n bosọ nọ kú. Ṣigba, mí plọn to Weta 5tọ mẹ dọ Jesu kú na mí, na míwlẹ nido sọgan nọgbẹ̀ kakadoi. Vlavo, hiẹ flin hogbe heyin kinkàndai to Wẹndagbe Johanu tọn mẹ he dọmọ: “Jiwheyẹwhe yiwanna aihọn sọmọ bọ e yí Ovi detọ́n etọn dopo akàn namẹ, na mẹdepope he yí ì sè ma nado dọ̀n, ṣigba e nido tindo ogbẹ̀ madopodo.”—Johanu 3:16.

²⁰ Nuhahun devo wẹ yindọ mẹsusu wẹ nọ wà onú ylankan lẹ. Yé nọ dolalo, nọ tafu mẹdevo lẹ, bo nọ doalọ to fẹnnuwiwa mẹ. Yé ma jlo nado wà ojlo Jiwheyẹwhe tọn. Mẹhe nọ wà onú ylankan lẹ na yin vivasudo to awhàn Jiwheyẹwhe tọn he nọ yin Amagẹdọni whenu. (Psalm 37:10) Whẹwhinwhẹ́n devo he wutu ojlo Jiwheyẹwhe tọn ma to yinyin wiwà to aigba ji wẹ yindọ gandudu lẹ ma to tulina gbẹtọ lẹ nado wàmọ. Gandudu susu wẹ nọ joalọdokọjinamẹ, yin kanylantọ, kavi nọ hòmẹdu. Biblu dọ madoadudẹ́ji dọmọ: “Mẹde to gandu do omẹ awetọ ji . . . na awugble etọn.”—Yẹwhehodọtọ 8:9.

21. Nawẹ Ahọluduta lọ na hẹn ojlo Jiwheyẹwhe tọn nado yin wiwà to aigba ji gbọn?

²¹ To Amagẹdọni godo, gandudu dopo kẹdẹ wẹ na paṣẹ do gbẹtọvi lẹ ji, enẹ wẹ Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn. Ahọluduta enẹ na hẹn ojlo Jiwheyẹwhe tọn di bo na hẹn dona dagbedagbe susu wá. Di apajlẹ, e na de Satani po aovi etọn lẹ po sẹ̀. (Osọhia 20:1-3) Huhlọn avọ́sinsan Jesu tọn na yin yiyizan to gigọ́mẹ bọ gbẹtọ nugbonọ lẹ ma nasọ jẹazọ̀n kavi kú ba. Kakatimọ, yé na penugo nado nọgbẹ̀ kakadoi to Ahọluduta lọ glọ. (Osọhia 22:1-3) Aigba na yin hinhẹnzun paladisi. Gbọnmọ dali, Ahọluduta lọ na hẹn ojlo Jiwheyẹwhe tọn nado yin wiwà to aigba ji, podọ e nasọ klan oyín Jiwheyẹwhe tọn do wiwe. Etẹwẹ ehe zẹẹmẹdo? E zẹẹmẹdo dọ, to Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn glọ, mẹhe to ogbẹ̀ lẹpo wẹ na nọ gbògbéna oyín Jehovah tọn.

22. Nawẹ mí wagbọn do yọnẹn dọ Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn ma wá to whenuena Jesu tin to aigba ji kavi to fọnsọnku etọn godo tlolo?

²² To whenuena Jesu dọna hodotọ etọn lẹ nado nọ hodẹ̀ dọ, “Ahọludu towe ni wá,” e họnwun dọ Ahọluduta lọ ma ko wá to ojlẹ enẹ mẹ. Be to whenuena Jesu hẹji yì olọn mẹ wẹ e wá ya? Lala, na Pita po Paulu po dọ dọ to fọnsọnku Jesu tọn godo, dọdai Psalm 110:1 tọn yin hinhẹndi to ewọ mẹ dọmọ: “OKLUNỌ dọ hlan Oklunọ ṣie, dọ, Hiẹ sinai to adusilọ ṣie mẹ, kaka yẹn nado yí kẹntọ towe lẹ do basi tokloafọligbe towe.” (Owalọ lẹ 2:32-35; Heblu lẹ 10:12, 13) Ojlẹ teninọ tọn de tin.

23. (a) Whetẹnu wẹ Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn jẹ gandu ji? (b) Etẹwẹ na yin hodọdeji to weta he bọdego mẹ?

²³ Nawẹ ojlẹ teninọ tọn lọ dẹnsọ? To owhe kanweko 19tọ po 20tọ po mẹ, Biblu plọntọ ahundoponọ lẹ mọnukunnujẹemẹ vudevude dọ ojlẹ teninọ tọn lọ na wá vivọnu to 1914. (Gando azán ehe go, pọ́n Nudọnamẹ Dogọ, “1914—Owhe Ayidego Tọn de to Dọdai Biblu Tọn Mẹ.”) Nujijọ aihọn tọn lẹ he bẹjẹeji to 1914 dohia hezeheze dọ nukunnumọjẹnumẹ Biblu plọntọ ahundoponọ ehelẹ tọn sọgbe. Hẹndi dọdai Biblu tọn lẹ tọn dohia dọ Klisti lẹzun Ahọlu to 1914, podọ Ahọluduta olọn mẹ tọn Jiwheyẹwhe tọn jẹ gandu ji. Gbọnmọ dali, mí to gbẹnọ to “whenu gli” he pò na Satani lọ mẹ. (Osọhia 12:12; Psalm 110:2) Mí sọgan sọ dọ po nujikudo po dọ, to madẹnmẹ Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn na dlẹnkan wá aigba ji nado hẹn ojlo Jiwheyẹwhe tọn yin wiwà tofi. Be e ma yin owẹ̀n jiawu de wẹ ehe yin ya? Be hiẹ yise dọ nugbo wẹ e yin ya? Weta he bọdego na gọalọna we nado mọdọ Biblu plọn mí onú ehelẹ na taun tọn.