Duvivi Oplọn Mẹdetiti Ohó Jiwheyẹwhe Tọn Tọn
‘Na jide tọn yẹn na lẹnayihamẹpọn do azọ́n towe lẹpo ji, bo nasọ nọ lẹn nuyiwa towe lẹ pọ́n.’—PSALM 77:12.
1, 2. (a) Naegbọn mí dona de whenu dovo na ayihamẹlẹnpọn? (b) Etẹwẹ e zẹẹmẹdo nado lẹnayihamẹpọn?
TAIDI devi Jesu Klisti tọn lẹ, haṣinṣan mítọn hẹ Jiwheyẹwhe po nuhewutu mí to sinsẹ̀n Ẹn po dona nọ duahunmẹna mí sisosiso. Ṣigba, to egbehe, alọnu suhugan gbẹtọ lẹ tọn ján sọmọ bọ yé ma nọ de whenu dovo nado lẹnayihamẹpọn. Yé ko tlọ́ yede pete do nuwiwa agbasanu lẹ bibẹpli tọn mẹ, nuyizan lẹ hihọ̀ po afọdidona gbẹdudu ovọ́ lẹ po. Nawẹ míwlẹ sọgan dapana tuklajijẹ ovọ́ mọnkọtọn gbọn? Kẹdẹdile mí nọ de whenu tangan de dovo egbesọegbesọ na onú mananọmawà lẹ taidi núdùdù po amlọndidọ po, mí sọ dona de whenu dovo egbesọegbesọ nado nọ lẹnayihamẹpọn do azọ́n po nuyiwa Jehovah tọn lẹ po ji.—Deutelonomi 8:3; Matiu 4:4.
2 Be a ko yì agbọji bo lẹnayihamẹpọn gbede ya? Etẹwẹ e zẹẹmẹdo nado lẹnayihamẹpọn? Wezẹhomẹ de dọ dọ hogbe lọ zẹẹmẹdo nado ze linlẹn mẹtọn do nude ji: nado nọ whii bo lẹnnupọndo nude ji sisosiso. Etẹwẹ ehe zẹẹmẹdo na mí?
3. Etẹwẹ nukọnyiyi gbigbọmẹ tọn bibasi tindo kanṣiṣa hẹ tlọlọ?
3 Jẹnukọn whẹ́, mí dona flin nuhe apọsteli Paulu wlan hlan devizọnwatọ hatọ etọn Timoti dọmọ: ‘Kaka yẹn nado wá, nọ yí dewe zan na wehihia gbangba tọn, homẹjladoho po mẹpinplọn po. . . . Nọ lẹnnupọndo onú helẹ ji, jo dewe hlan yé petepete; na nukọnyiyi towe nido diun jẹgbonu to omẹ popo dè.’ Mọwẹ, nukọnyiyi yin nukundo, podọ nuhe Paulu dọ lẹ dohia dọ kanṣiṣa tlọlọ de tin to nulinlẹnpọn do gbigbọmẹnu lẹ ji po nukọnyiyi bibasi po ṣẹnṣẹn. Onú dopolọ yin nugbo to egbehe. Nado duvivi pekọ he nọ wá sọn nukọnyiyi gbigbọmẹ tọn tintindo mẹ, mí dona gbẹsọ ‘lẹnnupọndo’ nuhe gando Ohó Jiwheyẹwhe tọn go lẹ ji bo ‘jo míde hlan yé petepete.’—1 Timoti 4:13-15.
4. Azọ́nwanu tẹlẹ wẹ a sọgan yizan he na gọalọna we nado nọ lẹnnupọndo Ohó Jehovah tọn ji to gbesisọmẹ?
4 Ojlẹ dagbe hugan nado lẹnayihamẹpọn sinai do hiẹ po tito-to-whinnu whẹndo towe tọn po ji. Mẹsusu nọ lẹnnupọndo wefọ Biblu tọn de ji to afọnnu fuu dile yé to hihia Dogbapọnna Owe-Wiwe Egbesọegbesọ. Na nugbo tọn, nudi mẹdezejotọ 20 000 he tin to owhé Bẹtẹli tọn lẹ gbè lẹdo aihọn pé nọ bẹ azán yetọn jẹeji po dogbapọnnanu nukunwhiwhe 15 tọn po do wefọ Biblu tọn de ji na azán lọ. Dile etlẹ yindọ omẹ vude poun to whẹndo Bẹtẹli tọn mẹ wẹ nọ dọhodo wefọ lọ ji to afọnnu dopodopo, mẹhe pò lẹ nọ lẹnnupọndo nuhe to yinyin didọ bo to yinyin hihia lọ ji. Kunnudetọ devo lẹ nọ lẹnnupọndo Ohó Jehovah tọn ji dile yé jei azọ́nmẹ. Yé nọ dotoaina kasẹti yidokanji Biblu tọn gọna linlinnamẹwe Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ Lọ Tọn po Réveillez-vous! po tọn he tin-to-aimẹ to ogbè delẹ mẹ. Whési susu nọ wà ehe dile yé to whégbè-zọ́n lẹ wà. Matin ayihaawe, yé to apajlẹ psalm-kàntọ Asafu tọn hodo, mẹhe wlan dọmọ: ‘Yẹn na flin azọ́n OKLUNỌ tọn lẹ: na yẹn na nọ flin azọ́njiawu towe hoho tọn lẹ. Podọ na jide tọn yẹn na lẹnayihamẹpọn do azọ́n towe lẹpo ji, bo nasọ nọ lẹn nuyiwa towe lẹ pọ́n.’—Psalm 77:11, 12.
Walọ Dagbe Nọ Hẹn Kọdetọn Dagbe lẹ Wá
5. Etẹwutu mí dona yí nukun nujọnu tọn do pọ́n oplọn mẹdetiti tọn?
5 Na televiziọn, video, po ọdinatẹẹ lẹ po ko gbayipe tlala to azán mítọn gbè wutu, mẹsusu ma nọ hiawe sọmọ ba. Whẹho lọ ma dona yinmọ to Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ ṣẹnṣẹn gba. To popolẹpo mẹ, Biblu hihia tin taidi okàn-gbẹwhlẹngán tọn he kọ̀n mí dopọ hẹ Jehovah. Owhe fọtọ́n susu die wayi, Jọṣua jẹ otẹn Mose tọn mẹ taidi nukọntọ Islaeli tọn. Nado duvivi dona Jehovah tọn, Jọṣua dona hia Ohó Jiwheyẹwhe tọn. (Jọṣua 1:8; Psalm 1:1, 2) Nubiọtomẹsi de wẹ enẹ gbẹsọ yin to egbehe. Ṣigba, na wemase ganji wutu, wehihia sọgan sinyẹnawuna mẹdelẹ kavi hẹn apọṣi yé. Enẹwutu, etẹwẹ sọgan hẹn mí tindo ojlo nado hia bo plọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn? Gblọndo lọ sọgan yin mimọ to ohó Ahọlu Sọlọmọni tọn heyin kinkàndai to Howhinwhẹn lẹ 2:1-6 mẹ lẹ mẹ. Jaale hùn Biblu towe bo hia wefọ ehelẹ. Enẹgodo mí na dọhodo yé ji to pọmẹ.
6. Etẹwẹ dona yin walọ mítọn dohlan oyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn?
6 Nado bẹjẹeji, mí mọ tudohomẹnamẹ ehe dọmọ: ‘Ovi ṣie, eyin hiẹ na yí ohó ṣie lẹ, bosọ bẹ gbedide ṣie lẹ pli do dè we, sọmọ bọ hiẹ doayi nuyọnẹn go, bosọ dẹ́ ahun towe hlan wuntuntun; . . . ’ (Howhinwhẹn lẹ 2:1, 2) Etẹwẹ mí plọn sọn ohó ehelẹ mẹ? Dọ azọngban lọ tin to abọji na dopodopo mítọn. Doayi hodidọ lọ “eyin hiẹ na yí ohó ṣie lẹ” go. “Eyin” mẹhẹnlẹnnupọn tọn de wẹ enẹ yin, na suhugan gbẹtọ lẹ tọn ma nọ na ayidonugo depope hlan Ohó Jiwheyẹwhe tọn wutu. Nado mọ ayajẹ to Ohó Jiwheyẹwhe tọn pinplọn mẹ, mí dona yí ojlo do kẹalọyi nuhe Jehovah dọ lẹ bo pọ́n yé hlan taidi adọkunnu he mí ma jlo na hẹnbu. Mí ma dona dike nuyiwa egbesọ tọn lẹ ni hẹn alọnu mítọn ján kavi fẹayihasẹna mí sọmọ bọ mí na hẹn ojlo bu to Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ, bo tlẹ tindo ayihaawe gandego.—Lomunu lẹ 3:3, 4.
7. To whedepopenu he e yọnbasi, naegbọn mí dona nọ tin to opli Klistiani tọn lẹ ji bo doayinugo?
7 Be mí nọ ‘doayinugo’ bo nọ dotoai po sọwhiwhe po dile Ohó Jiwheyẹwhe tọn to yinyin dogbapọnna to opli Klistiani tọn mítọn lẹ ji ya? (Efesunu lẹ 4:20, 21) Be mí nọ ‘dẹ́ ahun’ mítọn nado sọgan tindo wuntuntun ya? Hodọtọ de sọgan nọma tindo numimọ sọmọ, ṣigba eyin e to Ohó Jiwheyẹwhe tọn yizan, e jẹna ayidonugo gigọ́ mítọn. Nugbo wẹ dọ nado sọgan na ayidonugo hlan nuyọnẹn Jehovah tọn, mí dona nọ tin to opli Klistiani tọn lẹ ji to whedepopenu he e yọnbasi. (Howhinwhẹn lẹ 18:1) Yí nukun homẹ tọn do pọ́n lehe mẹdepope he sọgan ko gọ̀n opli heyin bibasi to abò aga Jelusalẹm tọn mẹ to Pẹntikọsti 33 W.M. na ko jẹflumẹ do sọ! Dile opli mítọn lẹ ma tlẹ nọ dọ̀n ayidonugo di enẹ sọ, nuplọnmẹwe tangan mítọn heyin Biblu, nọ yin hodọdeji. Enẹwutu, opli lẹpo sọgan hẹn ale wá na mí eyin mí nọ doayinugo bo nọ hodo wefọ lẹ to Biblu mítọn lẹ mẹ.—Owalọ lẹ 2:1-4; Heblu lẹ 10:24, 25.
8, 9. (a) Etẹwẹ oplọn mẹdetiti tọn biọ to mí si? (b) Nawẹ a na yí nuhọakuẹ-yinyin sika tọn jlẹdo nukunnumimọjẹ oyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn go gbọn?
8 Hodidọ ahọlu nuyọnẹntọ lọ tọn he bọdego lẹ wẹ: ‘Nugbo eyin hiẹ to awhádo ylọ nukunnumọjẹnumẹ, bosọ ze ogbè towe daga na wuntuntun, . . . ’ (Howhinwhẹn lẹ 2:3) Walọ kavi gbigbọ tẹwẹ ohó ehelẹ to didohia mí? Ojlo vẹkuvẹku nado mọnukunnujẹ Ohó Jehovah tọn mẹ wẹ! Yé to didohia dọ mí dona plọnnu sọn ojlo mẹ nado sọgan tindo wuntuntun, bo yọ́n nuhe ojlo Jehovah tọn yin. Na nugbo tọn, ehe nọ biọ vivẹnudido, podọ enẹ plan mí jẹ hodidọ po nuyijlẹdonugo Sọlọmọni tọn he bọdego lẹ po kọ̀n.—Efesunu lẹ 5:15-17.
9 E zindonukọn dọmọ: ‘Eyin hiẹ dín in [nukunnumọjẹnumẹ] di fataka, bosọ dín in di adọkunnu he whlá, . . . ’ (Howhinwhẹn lẹ 2:4) Ehe hẹn mí flin nuyiwa sunnu he ko kùndò to owhe kanweko lẹ gblamẹ nado dín nuhe yé ylọ dọ ogàn họakuẹ lẹ, yèdọ fataka po sika po. Gbẹtọ lẹ ko hù mẹdevo lẹ do sika nù. Mẹdevo lẹ ko yí gbẹwhenu yetọn lẹpo do to tintẹnpọn nado mọ ẹn. Ṣigba, nuhọakuẹ nugbo tọn tẹwẹ sika tindo? Mí ni dọ dọ a bú to danfafa de ji bọ nùgbla ko hú we taun, etẹwẹ a na yí: sika kavi osin? Ṣogan, zohunhun nankọtọn die gbẹtọ lẹ ko yí do dín sika, he tindo nuhọakuẹ nukunta tọn bọ ahivivẹ etọn sọ to aijẹ!a Míwlẹ dona yí zohunhun daho hugan do dín nuyọnẹn, wuntuntun, po nukunnumọjẹnumẹ po gando Jiwheyẹwhe po ojlo etọn po go. Ṣigba ale tẹlẹ wẹ tin to nudindin mọnkọtọn mẹ?—Psalm 19:7-10; Howhinwhẹn lẹ 3:13-18.
10. Etẹwẹ mí sọgan mọ eyin mí plọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn?
10 Hodidọ Sọlọmọni tọn zindonukọn dọmọ: “Whenẹnu wẹ hiẹ na tunwun osi OKLUNỌ tọn, bo nasọ mọ oyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn.” (Howhinwhẹn lẹ 2:5) Linlẹn jiawu nankọtọn die—dọ mí he yin mapenọ lẹ sọgan mọ “oyọnẹn Jiwheyẹwhe,” Jehovah, Oklunọ Nupojipetọ wẹkẹ lọ tọn tọn! (Psalm 73:28; Owalọ lẹ 4:24) Tamẹnuplọnmẹtọ po mẹhe ylọ yede dọ nuyọnẹntọ aihọn tọn lẹ po ko tẹnpọn na owhe kanweko susu nado mọnukunnujẹ nudabla ogbẹ̀ po wẹkẹ po tọn lẹ mẹ. Ṣigba, yé ko gboawupo nado mọ “oyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn.” Etẹwutu? Dile etlẹ yindọ e ko tin to Ohó Jiwheyẹwhe tọn, Biblu lọ mẹ na owhe fọtọ́n susu, yé gbẹkọ e go taidi nuhe bọawu gbau bo gbọnmọ dali gboawupo nado kẹalọyi i bosọ mọnukunnujẹemẹ.—1 Kọlintinu lẹ 1:18-21.
11. Alemọyi tẹlẹ wẹ tin to oplọn mẹdetiti tọn mẹ?
11 Mẹwhinwhàn devo he Sọlọmọni zinnudeji wẹ yindọ: ‘OKLUNỌ wẹ nọ na nuyọnẹn omẹ; onù etọn mẹ wẹ oyọnẹn po wuntuntun po nọ sọn.’ (Howhinwhẹn lẹ 2:6) Jehovah nọ desọn ojlo mẹ bo nọ na nuyọnẹn, oyọnẹn, po wuntuntun po mẹdepope he jlo nado dín yé lẹ vọ́nu. Na jide tọn, mí tindo whẹwhinwhẹ́n lẹpo nado wlebòna oplọn mẹdetiti Ohó Jiwheyẹwhe tọn tọn, eyin e tlẹ biọ vivẹnudido, mẹplọnlọ, po avọ́sinsan po. To popolẹpo mẹ, mí tindo vọkan zinjẹgbonu Biblu tọn lẹ bo ma tindo nuhudo nado yí alọ do basi vọkan lẹ, dile mẹdelẹ wà do to ojlẹ hohowhenu tọn lẹ mẹ!—Deutelonomi 17:18, 19.
Nado Zinzọnlin Dile E Jẹna Jehovah Do
12. Etẹwẹ dona yin lẹndai he wutu mí to oyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn dín?
12 Etẹwẹ dona yin lẹndai he wutu mí to oplọn mẹdetiti tọn basi? Be nado sọawuhia di mẹhe pọnte hú mẹdevo lẹ wẹ? Nado jlá oyọnẹn daho wẹ ya? Kavi nado lẹzun Biblu-yọnẹntọ akonka de? Lala. Yanwle mítọn wẹ nado yin Klistiani he nọ wà nuhe yelọsu dọ lẹ, bo nọ tin to awuwle mẹ whepoponu nado gọalọna mẹdevo lẹ nado mọ kọfanamẹ Klisti tọn. (Matiu 11:28-30) Apọsteli Paulu na avase dọ: “Oyọnẹn nọ kla, ṣigba owanyi nọ hẹn omẹ dote.” (1 Kọlintinu lẹ 8:1) Enẹwutu, mí dona tindo walọ whiwhẹ tọn he Mose dohia to whenuena e dọna Jehovah dọ: “Yẹn vẹ̀ we, . . . do aliho towe lẹ hia mi dinvie, na yẹn nido yọ́n we, hlan opodo lọ dọ yẹn nido mọ ojọmiọn to nukun towe mẹ.” (Eksọdusi 33:13) Mọwẹ, mí dona dín oyọnẹn nado sọgan hẹn homẹ Jiwheyẹwhe tọn hùn, e mayin nado jla glòlò na gbẹtọ lẹ gba. Mí jlo nado yin devizọnwatọ whiwhẹnọ he jẹna Jiwheyẹwhe lẹ. Nawẹ mí sọgan jẹ yanwle enẹ kọ̀n gbọn?
13. Etẹwẹ e biọ to mẹde si nado lẹzun devizọnwatọ he jẹna Jiwheyẹwhe?
13 Paulu na ayinamẹ Timoti gando lehe e sọgan hẹn homẹhun Jiwheyẹwhe do go dọmọ: ‘Wà nuhe go a pé lẹpo nado do dewe hia di mẹhe pegan hlan Jiwheyẹwhe, azọ́nwatọ he ma dona kuwinyan, ehe nọ yí ohó nugbo tọn zan dile e jẹ do.’ (2 Timoti 2:15) Hogbe lọ ‘yizan dile e jẹ do’ yin didesọn hogbe Glẹki tọn de he zẹẹmẹ dowhenu tọn etọn yin nado “sánnú do jijlọ ji” mẹ. (Kingdom Interlinear) Sọgbe hẹ wesetọ delẹ, ehe na linlẹn avọ̀tọtọ́ de tọn he to avọ̀ sán sọgbe hẹ ohia de, kavi glesi de he to owhẹ̀n jijlọ lẹ lẹ̀ to ogle mẹ, po mọmọ po sọyi. Depope he whẹho lọ yin, kọdetọn godo mẹ tọn lọ dona to tlọlọ bo jlọ ganji. Nuhe dọ mí te wẹ yindọ nado yin devizọnwatọ he jẹ bọ Jiwheyẹwhe kẹalọyi de, Timoti dona ‘wà nuhe go e pé lẹpo’ nado mọdọ nuplọnmẹ etọn po walọyizan etọn po tin to gbesisọmẹ hẹ ohó nugbo tọn.—1 Timoti 4:16.
14. Nawẹ oplọn mẹdetiti tọn mítọn dona yinuwado nuhe mí nọ wà bo nọ dọ lẹ ji gbọn?
14 Onú dopolọ dọ wẹ Paulu te to whenuena e dotuhomẹna Klistiani hatọ lẹ to Kọlọsi ‘nado zinzọnlin dile e jẹna Jehovah do to nukundagbe lẹpo mẹ’ gbọn ‘yinyin sinsẹ́nnọ to azọ́n dagbe lẹpo mẹ, bosọ to susu to oyọnẹn he pegan Jiwheyẹwhe tọn mẹ’ dali. (Kọlọsinu lẹ 1:10) Tofi Paulu blá yinyin mẹhe jẹna Jehovah dopọ hẹ ‘sinsẹ́n didetọ́n to azọ́n dagbe lẹpo mẹ’ gọna ‘susu to oyọnẹn he pegan Jiwheyẹwhe tọn mẹ.’ To hogbe devo lẹ mẹ, nuhe yin nujọnu na Jehovah mayin lehe mí yọ́n nuhọakuẹ-yinyin oyọnẹn tọn sọ kẹdẹ gba ṣigba lehe mí nọ tẹdo Ohó Jiwheyẹwhe tọn go gligli to nuhe mí nọ wà bo nọ dọ lẹ mẹ do ga. (Lomunu lẹ 2:21, 22) Ehe zẹẹmẹdo dọ oplọn mẹdetiti tọn mítọn dona nọ yinuwado nulẹnpọn po walọyizan mítọn po ji eyin mí jlo na hẹn homẹ Jiwheyẹwhe tọn hùn.
15. Nawẹ mí sọgan whlá bo deanana ayiha po linlẹn mítọn lẹ po gbọn?
15 To egbehe, Satani ko magbe nado hẹn gbigbọnọ-yinyin mítọn gble gbọn awhàn de finfọndote to ayiha mítọn mẹ dali. (Lomunu lẹ 7:14-25) Enẹwutu, mí dona whlá bo deanana ayiha po linlẹn mítọn lẹ po nado sọgan do míde hia di mẹhe jẹna Jiwheyẹwhe mítọn, Jehovah. Avùnhonu he mí tindo wẹ “oyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn,” he sọgan ‘hẹn linlẹn lẹpo wá mẹmẹglọ mẹ nado hẹn ẹn setonuna Klisti.’ Whẹwhinwhẹ́n ehe tlẹ sọ dona whàn mí nado na ayidonugo hlan oplọn Biblu egbesọ tọn, dile mí to vivẹnudo nado de linlẹn ṣejannabi, agbasalan tọn lẹ sọn ayiha mítọn mẹ.—2 Kọlintinu lẹ 10:5.
Alọgọ lẹ Nado Mọnukunnujẹnumẹ
16. Nawẹ mí sọgan mọaleyi dile Jehovah to pinplọn mí gbọn?
16 Mẹpinplọn Jehovah tọn nọ hẹn ale gbigbọmẹ po agbasa tọn lẹ po wá. E ma yin nuplọnmẹ he nọ hẹn apọṣimẹ bo ma tindo yọn-na-yizan họakuẹ de gba. Abajọ mí hia dọmọ: “Yẹn wẹ OKLUNỌ Jiwheyẹwhe towe, he plọn we na ale, he plan we gbọn aliho he ji hiẹ na gbọ̀n.” (Isaia 48:17) Nawẹ Jehovah nọ hẹn mí zinzọnlin to aliho alemọyi tọn etọn ji gbọn? Tintan, mí tindo Ohó gbọdo etọn, Biblu Wiwe lọ. Nuplọnmẹwe tangan mítọn he mí nọ dlẹnalọdo gbọzangbọzan wẹ ehe yin. Nuhe zọ́n niyẹn bọ e do yin ayinamẹ etọn na dọ mí ni nọ hùn Biblu mítọn bo payi nuhe yin didọ to opli Klistiani tọn lẹ ji go. Kandai ojọ̀ Etiopianu tọn he tin to Owalọ lẹ weta 8 mẹ do kọdetọn dagbe mọwiwà tọn lẹ hia.
17. Etẹwẹ jọ to whẹho ojọ̀ Etiopianu lọ tọn mẹ, podọ etẹwẹ ehe dohia?
17 Ojọ̀ Etiopianu lọ ko diọ do sinsẹ̀n Ju lẹ tọn mẹ. E yí ahundopo do yise to Jiwheyẹwhe mẹ, bosọ plọn Owe-wiwe. Dile e to gbejizọnlinzin to kẹkẹ etọn mẹ, e to owe Isaia tọn hia to whenuena Filipi dowezun yì e dè bo kanse dọmọ: “Hiẹ tunwun nuhe hiẹ to hihia?” Etẹwẹ yin gblọndo ojọ̀ lọ tọn? “Nawẹ yẹn sọgan do, adavo mẹde deana mi? E sọ vẹ̀ Filipi nado hẹji wá bo sinai po e po.” Enẹgodo, Filipi he gbigbọ wiwe deanana, gọalọna ojọ̀ lọ nado mọnukunnujẹ dọdai Isaia tọn mẹ. (Owalọ lẹ 8:27-35) Etẹwẹ ehe dohia? Dọ Biblu hihia na míde ma ko pé gba. Gbọn gbigbọ wiwe etọn gblamẹ, Jehovah nọ yí hagbẹ afanumẹ nugbonọ nuyọnẹntọ lọ zan nado gọalọna mí nado mọnukunnujẹ Ohó etọn mẹ to ojlẹ sisọ mẹ. Nawẹ ehe nọ yin wiwà gbọn?—Matiu 24:45-47; Luku 12:42.
18. Nawẹ hagbẹ afanumẹ nugbonọ nuyọnẹntọ lọ nọ gọalọna mí gbọn?
18 Dile etlẹ yindọ hagbẹ afanumẹ lọ yin yiylọdọ “nugbonọ, nuyọnẹntọ,” Jesu ma dọ dọ e na yin pipé gba. Pipli mẹmẹsunnu yiamisisadode ehelẹ tọn gbẹsọ yin Klistiani mapenọ lẹ. Eyin yé tlẹ tindo ayilinlẹn dagbe hugan lẹ, yé sọgan ṣinuwa, dile hagbẹ owhe kanweko tintan whenu tọn lẹ wà do to whedelẹnu. (Owalọ lẹ 10:9-15; Galatianu lẹ 2:8, 11-14) Etomọṣo, mẹwhinwhàn yetọn ma tindo oblọ, podọ Jehovah to yé yizan nado wleawu owe sinai do Biblu ji lẹ tọn na mí nado jlọ yise mítọn dote to Ohó Jiwheyẹwhe tọn po opagbe etọn lẹ po mẹ. Azọ́nwanu tangan he afanumẹ lọ ko na mí na oplọn mẹdetiti tọn wẹ Les Saintes Écritures—Traduction du monde nouveau. E ko tin-to-aimẹ todin, to blebu mẹ kavi to apadewhe, to ogbè 42 mẹ, bọ vọkan voovo livi 114 ko yin zinzinjẹgbonu. Nawẹ mí sọgan yí i zan po kọdetọn dagbe po to oplọn mẹdetiti tọn mítọn mẹ gbọn?—2 Timoti 3:14-17.
19. Adà Traduction du monde nouveau—avec notes et références tọn tẹlẹ wẹ sọgan gọalọna mí to oplọn mẹdetiti tọn mẹ?
19 Di apajlẹ, gbadopọnna Les Saintes Écritures—Traduction du monde nouveau—avec notes et références. E tindo alọdlẹndonu ṣẹnṣẹn mẹ tọn lẹ, nudọnamẹ odò tọn lẹ, sándogli todohukanji alọdlẹndonu tọn de taidi “Todohukanji Hogbe Biblu tọn lẹ tọn” po “Todohukanji Nudọnamẹ Odò tọn lẹ” po, gọna nudọnamẹ dogọ lẹ to adà vivọnu etọn he bẹ dogbapọnnanu gbloada hogo 43 tọn hẹn, bosọ tindo yẹdide otò tọn po apotin nudọnamẹ tọn lẹ po. Humọ, e sọ tindo “Homẹbibiọ,” he basi zẹẹmẹ asisa susu heyin yiyizan na lẹdogbedevomẹ vonọtaun Biblu tọn ehe. Eyin e tin-to-aimẹ to ogbè he a se de mẹ, wà nuhe go a pé lẹpo nado jẹakọ hẹ adà ehelẹ bo yí yé zan. Depope he whẹho lọ yin, tito-to-whinnu nupinplọn tọn mítọn dona bẹsọn Biblu ji, podọ to Traduction du monde nouveau mẹ, mí tindo lẹdogbedevomẹ de he zinnudo yinkọ Jiwheyẹwhe tọn ji bosọ ze ayidonugo do gandudu Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn tọn ji.—Psalm 149:1-9; Daniẹli 2:44; Matiu 6:9, 10.
20. Kanbiọ tẹlẹ gando oplọn mẹdetiti tọn go wẹ dona yin gblọndona na?
20 Todin, mí sọgan kanse dọ: ‘Alọgọ devo tẹwẹ mí tindo nuhudo etọn nado mọnukunnujẹ Biblu mẹ? Nawẹ mí sọgan mọ whenu na oplọn mẹdetiti tọn gbọn? Nawẹ mí sọgan hẹn oplọn mítọn yin kọdetọn dagbenọ dogọ gbọn? Nawẹ oplọn mítọn dona yinuwado mẹdevo lẹ ji gbọn?’ Hosọ he bọdego na gbadopọnna adà titengbe nukọnyiyi Klistiani tọn mítọn ehelẹ.
[Nudọnamẹ odò tọns]
a Sọn 1979 gbọ́n, akuẹ sika tọn ko jai sọn $850.00 [nudi 573 750F CFA] na gramme 31 to 1980 wá $252.80 [nudi 170 775F CFA] to 1999.
Be Hiẹ Flin Ya?
• Etẹwẹ e zẹẹmẹdo nado lẹnayihamẹpọn?
• Walọ tẹwẹ mí dona tindo dohlan Ohó Jiwheyẹwhe tọn pinplọn?
• Etẹwẹ dona yin lẹndai oplọn mẹdetiti tọn mítọn?
• Alọgọ tẹlẹ wẹ mí tindo nado mọnukunnujẹ Biblu mẹ?
[Yẹdide to weda 15]
Hagbẹ whẹndo Bẹtẹli tọn lẹ mọ ẹn taidi nuhe nọ hẹnmẹ lodo to gbigbọmẹ nado bẹ azán dopodopo jẹeji gbọn dogbigbapọnna wefọ Biblu tọn de dali
Ojlẹ he họakuẹ sọgan yin yiyizan gbọn todidoai na hoyidokanji Biblu tọn lẹ dali dile mí to gbejizọnlinzin
[Yẹdide to weda 16]
Gbẹtọ lẹ ko wazọ́n sinsinyẹn na ojlẹ dindẹn nado mọ sika. Nawẹ vivẹnu he a nọ dó nado plọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn sù sọ?
Gbọn alọkẹyi California State Parks, 2002 tọn dali
[Yẹdide to weda 17]
Biblu yin adọkunnu he sọgan planmẹ yì ogbẹ̀ madopodo mẹ