Nawẹ Mí Dona Nọ Yinuwa hẹ Mẹdevo lẹ Gbọn?
“Le mì jlo dọ gbẹtọ lẹ ni wà hlan mì do, mọkẹdẹ wẹ mì ni wà hlan yé do.”—LUKU 6:31.
1, 2. (a) Etẹwẹ nọ yin yiylọdọ Yẹwhehodidọ Osó ji tọn? (b) Etẹwẹ mí na gbadopọnna to hosọ ehe po dehe bọdego po mẹ?
NA NUGBO tọn, Jesu Klisti wẹ Mẹplọntọ Daho lọ. Whenuena sinsẹ̀ngán he jẹagọdo e lẹ do awhàngán lẹ hlan nado wle e, yé lẹkọ asigbá-alọgbá bo dọmọ: “Mẹde ma dọho domọ gbede.” (Joh. 7:32, 45, 46) Dopo to hodidọ ayidego tọn Jesu tọn lẹ mẹ wẹ Yẹwhehodidọ Osó ji tọn lọ. E yin kinkàndai to weta 5 jẹ 7 owe Wẹndagbe Matiu tọn mẹ, podọ nudọnamẹ mọnkọtọn sọ tin to Luku 6:20-49 mẹ.a
2 Vlavo hodidọ he yin yinyọnẹn hugan to yẹwhehodidọ enẹ mẹ wẹ dehe nọ saba yin yiylọdọ Osẹ́n Sika tọn. E gando lehe mí nọ yinuwa hẹ mẹdevo lẹ do go. “Le mì jlo dọ gbẹtọ lẹ ni wà hlan mì do, mọkẹdẹ wẹ mì ni wà hlan yé do,” wẹ Jesu dọ. (Luku 6:31) Podọ ewọ lọsu wà dagbe na gbẹtọ lẹ taun! Jesu gbọazọ̀nna awutunọ lẹ bo tlẹ sọ fọ́n oṣiọ lẹ. Ṣigba, whenuena gbẹtọ lẹ kẹalọyi wẹndagbe he e lá na yé wẹ yé nọ mọaleyi hugan. (Hia Luku 7:20-22.) Taidi Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ, homẹ mítọn nọ hùn nado tindo mahẹ to azọ́n yẹwhehodidọ Ahọluduta tọn mọnkọtọn mẹ. (Mat. 24:14; 28:19, 20) To hosọ ehe po dehe bọdego po mẹ, mí na gbadopọnna nuhe Jesu dọ gando azọ́n ehe go lẹ gọna nuagokun devo lẹ sọn Yẹwhehodidọ Osó ji tọn lọ mẹ he gando lehe mí dona nọ yinuwa hẹ mẹdevo lẹ do go.
Mì Yin Homẹmimiọnnọ
3. Nawẹ hiẹ na basi zẹẹmẹ homẹmimiọn tọn gbọn?
3 Jesu dọmọ: “Donanọ wẹ homẹmimiọnnọ lẹ; na yé na dugu aigba tọn.” (Mat. 5:5) To Owe-wiwe mẹ, homẹmimiọn didohia ma yin ohia madogán tọn gba. Gbigbọ dẹdẹwiwa tọn he mí nọ dohia nado setonuna nubiọtomẹsi Jiwheyẹwhe tọn lẹ wẹ e yin. Gbigbọ ehe nọ sọawuhia to aliho he mẹ mí nọ yinuwa hẹ mẹdevo lẹ te mẹ. Di apajlẹ, mí ma nọ “yí oylan do yiahọsu oylan tọn to mẹde go.”—Lom. 12:17-19.
4. Naegbọn homẹmimiọnnọ lẹ do yin ayajẹnọ?
4 Homẹmimiọnnọ lẹ yin donanọ kavi ayajẹnọ na “yé na dugu aigba tọn.” Jesu, he yin “homẹmimiọnnọ podọ ayiha whiwhẹnọ,” wẹ mẹhe yin dide taidi “whédutọ onú popo tọn” podọ na enẹwutu ewọ wẹ Omẹ tintan he dugu aigba tọn. (Mat. 11:29; Heb. 1:2; Ps. 2:8) E yin didọdai dọ Mẹssia, yèdọ “visunnu gbẹtọ tọn” na tindo gandutọgbẹ́ delẹ to Ahọluduta olọn tọn mẹ. (Dan. 7:13, 14, 21, 22, 27) Taidi “whédutọ dopọ hẹ Klisti,” homẹmimiọnnọ yiamisisadode 144 000 lẹ na dugu aigba tọn hẹ Jesu. (Lom. 8:16, 17; Osọhia 14:1) Homẹmimiọnnọ devo lẹ na duvivi ogbẹ̀ madopodo tọn to aigba ji to Ahọluduta lọ glọ.—Ps. 37:11.
5. Dagbe tẹwẹ homẹmimiọn Klisti tọn nkọ tintindo nọ wà na mí?
5 Eyin mí yin fifiẹtọ, enẹ sọgan zọ́n bọ mẹdevo lẹ ma na nọ vò to apá mítọn bo na nọ họ̀nna mí. Ṣigba, homẹmimiọn Klisti tọn nkọ tintindo nọ hẹn mí zun mẹhe yọ́n dọnsẹpọ bo nọ jlọmẹdote to agun lọ mẹ. Homẹmimiọn kavi walọmimiọn yin apadewhe sinsẹ́n he huhlọn-yido-wazọ́n Jiwheyẹwhe tọn nọ wleawu do ahun mítọn mẹ eyin mí ‘tin to ogbẹ̀ bosọ to zọnlinzin to gbigbọ mẹ.’ (Hia Galatianu lẹ 5:22-25.) Na nugbo tọn, ojlo mítọn wẹ nado tin to homẹmimiọnnọ he gbigbọ wiwe Jehovah tọn nọ deanana lẹ mẹ!
Ayajẹ Lẹblanunọ lẹ Tọn Sù!
6. Jẹhẹnu vonọtaun tẹlẹ wẹ “lẹblanunọ lẹ” nọ tindo?
6 To Yẹwhehodidọ Osó ji tọn etọn mẹ, Jesu sọ dọmọ: “[Ayajẹnọ] wẹ lẹblanunọ lẹ; na yé na mọ lẹblanu yí.” (Mat. 5:7) “Lẹblanunọ lẹ” nọ do awuvẹmẹ po mẹtọnhopọn po hia agbátọnọ lẹ bọ ninọmẹ yetọn sọ nọ blawuna yé. Jesu hẹn kọgbọ wá na mẹhe to yaji lẹ to azọ́njiawu-liho na “lẹblanu yetọn wà ẹ” kavi ‘lẹblanu whàn ẹn’ wutu. (Mat. 14:14; 20:34) Enẹwutu, awuvẹmẹ po mẹtọnhopọn po dona nọ whàn mí nado do lẹblanu hia.—Jak. 2:13.
7. Etẹwẹ lẹblanu whàn Jesu nado wà?
7 Whenuena gbẹtọgun de pé Jesu dile e jei gbọjẹ yí gbé, “e . . . tindo lẹblanu to yé ji, na yé taidi lẹngbọ he ma tindo hihọ́tọ de wutu.” Enẹwutu, “e sọ ṣẹ nususu plọn yé.” (Malku 6:34) Ayajẹ nankọ die mí nọ tindo dile mílọsu to owẹ̀n Ahọluduta lọ tọn lá na mẹdevo lẹ bosọ to nuplọn yé gando lẹblanu daho Jiwheyẹwhe tọn go!
8. Naegbọn lẹblanunọ lẹ nọ tindo ayajẹ?
8 Lẹblanunọ lẹ nọ tindo ayajẹ na yé nọ “mọ lẹblanu yí.” Eyin mí do lẹblanu hia gbẹtọ lẹ, yé nọ saba yinuwa hẹ mí to aliho dopolọ mẹ. (Luku 6:38) Humọ, Jesu dọmọ: “Eyin mì jona gbẹtọ lẹ ylando yetọn lẹ, Otọ́ mìtọn olọn tọn nasọ jona mì ga.” (Mat. 6:14) Lẹblanunọ lẹ kẹdẹ wẹ nọ mọ ayajẹ he nọ wá sọn jona ylando tọn po nukundagbe Jiwheyẹwhe tọn mimọyi po mẹ.
Nuhewutu “Jijọho-Dintọ lẹ” Nọ Tindo Ayajẹ
9. Nawẹ mí na nọ yinuwa gbọn eyin mí yin jijọho-dintọ?
9 Jesu dlẹnalọdo onú devo he nọ hẹn ayajẹ wá dọmọ: “[Ayajẹnọ] wẹ jijọho-dintọ lẹ; na yè na ylọ yé visunnu Jiwheyẹwhe tọn.” (Mat. 5:9) Eyin mí yin jijọho-dintọ, mí ma na kẹalọyi kavi doalọ to nudepope he sọgan “klan họntọn dovo” lẹ mẹ, taidi hodidọ mẹhẹngble tọn lẹ. (Howh. 16:28) To ohó po walọ po mẹ, mí na nọ doafọna jijọho to agun Klistiani tọn mẹ podọ to gbonu. (Heb. 12:14) Na taun tọn, mí na wà nuhe go mí pé lẹpo nado tin to jijọho mẹ hẹ Jehovah Jiwheyẹwhe.—Hia 1 Pita 3:10-12.
10. Naegbọn “jijọho-dintọ lẹ” do yin ayajẹnọ?
10 Jesu dọ dọ “jijọho-dintọ lẹ” yin ayajẹnọ, “na yè na ylọ yé visunnu Jiwheyẹwhe tọn.” Na yé do yise hia to Jesu mẹ taidi Mẹssia lọ wutu, Klistiani yiamisisadode lẹ mọ “jlọjẹ nado lẹzun visunnu Jiwheyẹwhe tọn.” (Joh. 1:12; 1 Pita 2:24) Etẹwẹ dogbọn “lẹngbọ devo” Jesu tọn he yin jijọho-dintọ lẹ dali? Ewọ na yin “Otọ́ Madopodo” yetọn to Gandudu Owhe Fọtọ́n tọn etọn whenu to pọmẹ hẹ whédutọgbẹ́ olọn mẹ tọn etọn lẹ. (Joh. 10:14, 16; Isa. 9:6; Osọhia 20:6) To vivọnu Gandudu Owhe Fọtọ́n tọn lọ tọn, jijọho-dintọ enẹlẹ na lẹzun ovi Jiwheyẹwhe tọn lẹ to aigba ji to gigọ́ mẹ.—1 Kọl. 15:27, 28.
11. Eyin “nuyọnẹn he sọn aga” nọ deanana mí, nawẹ mí na nọ yinuwa hẹ mẹdevo lẹ gbọn?
11 Nado sọgan duvivi haṣinṣan pẹkipẹki de tọn hẹ Jehovah, “Jiwheyẹwhe jijọho tọn” lọ, mí dona nọ hodo apajlẹ jẹhẹnu etọn lẹ tọn, he bẹ jijọho-dindin hẹn. (Flp. 4:9) Eyin mí dike “nuyọnẹn he sọn aga” ni deanana mí, mí na nọ yinuwa hẹ mẹdevo lẹ to jijọho mẹ. (Jak. 3:17) Mọwẹ, mí na yin jijọho-dintọ ayajẹnọ lẹ.
Mì “Gbọ Hinhọ́n Mìtọn Ni Họnwun”
12. (a) Etẹwẹ Jesu dọ gando hinhọ́n gbigbọmẹ tọn go? (b) Nawẹ mí sọgan gbọ hinhọ́n mítọn ni họnwun gbọn?
12 Aliho dagbe hugan he mẹ mí sọgan yinuwa hẹ gbẹtọ lẹ te wẹ nado gọalọna yé nado mọ hinhọ́n gbigbọmẹ tọn yí sọn Jiwheyẹwhe dè. (Ps. 43:3) Jesu dọna devi etọn lẹ dọ yewlẹ wẹ “hinhọ́n aihọn tọn” bo dotuhomẹna yé nado gbọ hinhọ́n yetọn ni họnwun na gbẹtọ lẹ nido sọgan mọ “azọ́n dagbe” yetọn lẹ. Ehe na hẹn hinhọ́n gbigbọmẹ tọn lọ họnwun “to gbẹtọ lẹ nukọn” kavi hẹn ale wá na gbẹtọvi lẹ. (Hia Matiu 5:14-16.) Mí nọ hẹn hinhọ́n mítọn họnwun to egbehe gbọn dagbe wiwà na kọmẹnu mítọn lẹ dali podọ gbọn mahẹ tintindo to azọ́n wẹndagbe lilá tọn lọ mẹ “to aihọn lẹpo mẹ” dali, yèdọ to “akọta lẹpo ṣẹnṣẹn.” (Mat. 26:13; Malku 13:10) Lẹblanulọkẹyi nankọ die!
13. Etẹ go wẹ gbẹtọ lẹ nọ doayi to mí go?
13 “Otò he yè doai do osó ji, ma sọgan yin whiwhla gba,” wẹ Jesu dọ. Otò depope he tin to osó ji na bọawu mimọ. Mọdopolọ, mẹdevo lẹ nọ doayi azọ́n dagbe he mí to wiwà taidi lilatọ Ahọluduta lọ tọn lẹ go gọna jẹhẹnu mítọn lẹ, taidi jlẹkajininọ po wiwenọ-yinyin po.—Titu 2:1-14.
14. (a) Nawẹ hiẹ na basi zẹẹmẹ miyọ́ngbán he nọ yin yiyizan to owhe kanweko tintan whenu tọn gbọn? (b) Aliho tẹ mẹ wẹ mí ma nọ whlá hinhọ́n gbigbọmẹ tọn do “ojlẹnu” glọ te?
14 Jesu dọho do miyọ́ngbán he yin titá bo yin zizedo miyọ́ngbántin de ji, kakati nido yin ohà de glọ, na e nido na hinhọ́n mẹhe to owhé lọ gbè lẹpo. Miyọ́ngbán owhe kanweko tintan whenu tọn nọ saba yin kòmiyọ́ngbán de he nọ tindo sékàn he nọ dọ̀n amì (to paa mẹ, amì olivieli tọn) nado na hinhọ́n. Miyọ́ngbán ehe nọ saba yin zizedo miyọ́ngbántin owhlẹnọ kavi ogànnọ de ji, bo nọ “họ́nhinhọ́n hlan mẹhe to owhé gbè lẹpo.” Mẹde ma na tá miyọ́ngbán bo na ze e do “ojlẹnu,” yèdọ ohà daho he sọgan hẹnnu yì litli ṣinẹnẹ glọ gba. Jesu ma jlo dọ devi etọn lẹ ni whlá hinhọ́n gbigbọmẹ tọn yetọn do ojlẹnu yẹhiadonu tọn de glọ. Enẹwutu, mí dona gbọ hinhọ́n mítọn ni họnwun, bo ma dike nukundiọsọmẹ kavi homẹkẹn ni hẹn mí nado whlá nugbo Owe-wiwe tọn kavi ṣí e ji.
15. Nawẹ “azọ́n dagbe” mítọn lẹ nọ yinuwado mẹdelẹ ji gbọn?
15 To whenue Jesu ko donù miyọ́ngbán titá go godo wẹ e dọna devi etọn lẹ dọmọ: “Mọkẹdẹ wẹ mì ni gbọ hinhọ́n mìtọn ni họnwun to gbẹtọ lẹ nukọn do, na yé nido mọ azọ́n dagbe mìtọn lẹ bo pagigona Otọ́ mìtọn he tin to olọn mẹ.” Na “azọ́n dagbe” mítọn lẹ wutu, mẹdelẹ nọ “pagigona” Jiwheyẹwhe gbọn lilẹzun devizọnwatọ etọn lẹ dali. Mẹwhinwhàn nankọ die nado to “wunhọ́n . . . di hinhọ́n to aihọn mẹ”!—Flp. 2:15.
16. Etẹwẹ e nọ biọ to mí si nado yin “hinhọ́n aihọn tọn”?
16 Nado yin “hinhọ́n aihọn tọn” nọ biọ dọ mí ni tindo mahẹ to azọ́n yẹwhehodidọ Ahọluduta lọ tọn po mẹhẹnzun devi po tọn mẹ. Ṣigba e sọ nọ biọ nudevo to mí si. “Mì nọ zinzọnlin kẹdẹdi ovi hinhọ́n tọn lẹ,” wẹ apọsteli Paulu wlan, “na sinsẹ́n [gbigbọ] tọn tin to dagbewà, dodo, po nugbo lẹpo po mẹ.” (Efe. 5:8, 9) Mí dona yin apajlẹ dagbenọ to nujinọtedo Jiwheyẹwhe tọn lẹ hihodo mẹ. Na nugbo tọn, mí dona hodo ayinamẹ apọsteli Pita tọn dọmọ: “Na walọ mìtọn ni yin dagbe to Kosi lẹ ṣẹnṣẹn; dọ, le yé to hodọdo mì go di ylanwatọ, gbọn azọ́n dagbe mìtọn dali he yé na to pinpọn, na yé nido pagigona Jiwheyẹwhe to azán dlapọn tọn gbè.” (1 Pita 2:12) Ṣigba etẹwẹ dona yin wiwà eyin nuhahun de fọ́n to yisenọ hatọ lẹ ṣẹnṣẹn?
“Gbọwhẹ hẹ Mẹmẹsunnu Towe”
17-19. (a) Etẹwẹ “nunina” he yin nùdego to Matiu 5:23, 24 mẹ lọ? (b) Nawẹ e yin nujọnu sọ nado gbọwhẹ hẹ mẹmẹsunnu de, podọ nawẹ Jesu do ehe hia gbọn?
17 To Yẹwhehodidọ Osó ji tọn etọn mẹ, Jesu na avase devi etọn lẹ ma nado gbọn adi kavi homẹgble dali hẹn mẹmẹsunnu de do homẹ. Kakatimọ, yé dona nọ yawu dín jijọho hẹ mẹmẹsunnu he yé ṣinuwa do lẹ. (Hia Matiu 5:21-25.) Lẹnnupọndo ayinamẹ Jesu tọn ji po sọwhiwhe po. Eyin hiẹ hẹn nunina towe jei agbà kọ̀n bo flin to finẹ dọ mẹmẹsunnu towe tindo nude do gowe, etẹwẹ hiẹ dona wà? Hiẹ dona jo nunina towe dai to agbà lọ nukọn bo yì gbọwhẹ hẹ mẹmẹsunnu towe. To enẹ wiwà godo, hiẹ sọgan lẹkọyi nado na nunina towe.
18 “Nunina” he hodọ Jesu te nọ saba yin avọ́nunina he mẹde sọgan na to tẹmpli Jehovah tọn mẹ to whenẹnu. Avọ́sinsan kanlin tọn lẹ yin nujọnu taun, na gbedide Jiwheyẹwhe tọn wẹ yé yin taidi apadewhe sinsẹ̀n-bibasi Islaeli tọn to Osẹ́n Mose tọn glọ. Ṣigba eyin hiẹ flindọ mẹmẹsunnu towe tindo nude do gowe, gbemanọpọ enẹ dididẹ sọ yin whẹho niyaniya tọn hugan nunina towe. “Jo nunina towe dai to finẹ to agbà nukọn, bo yì,” wẹ Jesu dọ. “Gbọwhẹ hẹ mẹmẹsunnu towe whẹ́; whenẹnu wẹ a ni wá bo na nunina towe.” Whẹgbigbọ hẹ mẹmẹsunnu de yin dandannu hugan nubiọtomẹsi Osẹ́n tọn de hinhẹndi.
19 Hodidọ Jesu tọn ma gando nunina tangan po nuṣiwa taun taun delẹ po go gba. Enẹwutu, eyin mẹde flindọ mẹmẹsunnu etọn tindo nude do e go, nunina depope he e jlo na basi dona yin sisisẹ hlan nukọn. Eyin kanlin de wẹ avọ́nunina lọ, e dona yin jijodo “agbà” avọ́nunina mimẹ́ tọn nukọn gbẹ̀te, to awánu yẹwhenọ lẹ tọn mẹ to tẹmpli mẹ. To whenuena nuhahun lọ ko yin dididẹ godo, mẹhe ṣinuwa do hatọ etọn lọ na lẹkọyi nado na nunina etọn.
20. Naegbọn mí dona nọ yawu dọwhẹgbọ eyin mí gblehomẹ do mẹmẹsunnu de go?
20 To nukun Jiwheyẹwhe tọn mẹ, haṣinṣan he mí tindo hẹ mẹmẹsunnu mítọn lẹ yin adà titengbe de to sinsẹ̀n-bibasi nugbo mẹ. Avọ́sinsan kanlin tọn lẹ ma doale to nukun Jehovah tọn mẹ eyin mẹhe to nunina lọ basi ma nọ yinuwa hẹ hatọ etọn to aliho he sọgbe mẹ. (Mika 6:6-8) Enẹwutu, Jesu dotuhomẹna devi etọn lẹ nado nọ “yawu gbọwhẹ.” (Mat. 5:25) To kọndopọ mẹ hẹ ehe, Paulu wlan dọmọ: “Eyin mì gblehomẹ, mì waylando blo; mì sọ dike owhè biọ do homẹgble mìtọn ji blo: mì natẹn [Lẹgba] blo.” (Efe. 4:26, 27) Eyin mí gblehomẹ po whẹjijọ po, mí dona nọ yawu gbọwhẹ na mí nikaa gbọṣi homẹgble mẹ bo gbọnmọ dali natẹn Lẹgba nado duto mí ji.—Luku 17:3, 4.
Nọ Yinuwa hẹ Mẹdevo lẹ po Sisi po to Whepoponu
21, 22. (a) Nawẹ mí sọgan hodo ayinamẹ Jesu tọn he ji mí ṣẹṣẹ dọhodo lẹ gbọn? (b) Etẹwẹ mí na gbadopọnna to hosọ he bọdego mẹ?
21 Nulinlẹnpọndo nuhe Jesu dọ to Yẹwhehodidọ Osó ji tọn etọn mẹ delẹ ji dona gọalọna mí nado nọ yí homẹdagbe po sisi po do yinuwa hẹ mẹdevo lẹ. Dile etlẹ yindọ mapenọ wẹ mímẹpo, mí sọgan hodo ayinamẹ Jesu tọn na e ma nọ donukun nususu sọn mí si hú nuhe mí sọgan wà, podọ Otọ́ olọn mẹ tọn mítọn lọsu ma nọ wàmọ gba. Gbọn dẹ̀hiho, vivẹnudido ahundopo tọn po alọgọ Jehovah Jiwheyẹwhe tọn po dali, mí sọgan yin homẹmimiọnnọ, lẹblanunọ podọ jijọho-dintọ. Mí sọgan de hinhọ́n gbigbọmẹ tọn he nọ pagigona Jehovah hia. Humọ, mí na nọ penugo nado gbọwhẹ hẹ mẹmẹsunnu mítọn lẹ to whedepopenu he e biọ domọ.
22 Sinsẹ̀n-bibasi he Jehovah kẹalọyi nọ biọ dọ mí ni yinuwa hẹ kọmẹnu mítọn lẹ to aliho he sọgbe mẹ. (Malku 12:31) To hosọ he bọdego mẹ, mí na gbadopọnna hodidọ devo lẹ sọn Yẹwhehodidọ Osó ji tọn lọ mẹ he na gọalọna mí nado to dagbe wà na mẹdevo lẹ zọnmii. Ṣigba, to ayihamẹlinlẹnpọn do nuagokun he yin dide sọn hodidọ ayidego tọn Jesu tọn mẹ ehelẹ ji godo, mí sọgan kanse mídelẹ dọ, ‘Nawẹ yẹn nọ yinuwa hẹ mẹdevo lẹ gbọn?’
[Nudọnamẹ odò tọn]
a To oplọn mẹdetiti tọn towe whenu, hiẹ sọgan mọ ẹn taidi alenu nado hia wefọ ehelẹ whẹpo do gbadopọnna hosọ ehe po dehe bọdego po.
Nawẹ Hiẹ Na Na Gblọndo Gbọn?
• Etẹwẹ e zẹẹmẹdo nado yin homẹmimiọnnọ?
• Naegbọn “lẹblanunọ lẹ” nọ tindo ayajẹ?
• Nawẹ mí sọgan gbọ hinhọ́n mítọn ni họnwun gbọn?
• Naegbọn mí dona nọ yawu ‘gbọwhẹ hẹ mẹmẹsunnu mítọn’?
[Yẹdide to weda 4]
Owẹ̀n Ahọluduta lọ tọn lilá yin aliho titengbe de nado gbọ hinhọ́n mítọn ni họnwun
[Yẹdide to weda 5]
Klistiani lẹ dona yin apajlẹ dagbenọ to nujinọtedo Jiwheyẹwhe tọn lẹ hihodo mẹ
[Yẹdide to weda 6]
Nọ wà nuhe go a pé lẹpo nado gbọwhẹ hẹ mẹmẹsunnu towe