Etẹwẹ Hodidọ lọ “Nukun Na Nukun” Zẹẹmẹdo?
Gblọndo Biblu tọn
Hodidọ lọ “nukun na nukun” yin apadewhe Osẹ́n he Jiwheyẹwhe na akọta Islaeli hohowhenu tọn gbọn Mose gblamẹ tọn, podọ Jesu donù e go to Yẹwhehodidọ Osó ji tọn etọn mẹ. (Matiu 5:38; Eksọdusi 21:24, 25; Deutelonomi 19:21) Osẹ́n enẹ zẹẹmẹdo dọ to whenue yè to whẹdana ylanwatọ lẹ, yasanamẹ he yé na mọyi dona sọgbe hẹ sẹ́nhẹngba lọ.a
Osẹ́n ehe nọ yin yiyizan na mẹhe desọn ojlo mẹ nado gbleawuna mẹdevo. Osẹ́n Mose tọn dọ gando mẹhe wadanu domẹgo sọn ojlo mẹ wá lọ go dọmọ: “Ohú na ohú, nukun na nukun, adú na adú, awugble wunmẹ dopolọ he e hẹnwa mẹde ji wẹ dona yin hinhẹnwa ewọ lọsu ji.”—Levitiku 24:20.
Lẹndai tẹ wutu wẹ osẹ́n lọ “nukun na nukun” do yin didoai?
Osẹ́n “nukun na nukun” tọn ma nagbè kavi na jlọjẹ mẹde nado yiahọsu na ede. Kakatimọ, e nọ gọalọna whẹdatọ he yin dide lẹ nado hẹn yasanamẹ he sọgbe wá ylanwatọ de ji, bọ whẹdida lọ ma na sinyẹn gbau kavi depò hugan.
Osẹ́n lọ sọ gọalọ nado glọnalina mẹdepope ma nado desọn ojlo mẹ bo gbleawuna mẹdevo kavi kàn ayiha nado wàmọ. Osẹ́n lọ dohia dọ, “mẹhe pò lẹ [mẹhe mọ bọ whẹdida dodo Jiwheyẹwhe tọn to yinyin hinhẹn ṣẹ lẹ] nasọ sè bo dibu, bọ yé ma na vọ́ wà nuylankan mọnkọtọn devo depope to ṣẹnṣẹn mìtọn gbede ba.”—Deutelonomi 19:20.
Be osẹ́n lọ “nukun na nukun” gando Klistiani lẹ go wẹ ya?
Lala, osẹ́n ehe ma yin nubiọtomẹsi de na Klistiani lẹ. Osẹ́n Mose tọn mẹ wẹ e tin te, yèdọ osẹ́n de he okú avọ́sinsan tọn Jesu tọn ko doalọtena.—Lomunu lẹ 10:4.
Etomọṣo, osẹ́n lọ gọalọ nado yọ́n aliho nulẹnpọn tọn Jiwheyẹwhe tọn. Di apajlẹ, e dohia dọ Jiwheyẹwhe nọ yí nukun nujọnu tọn do pọ́n whẹdida dodo. (Salmu lẹ 89:14) E sọ de nujinọtedo whẹdida dodo tọn etọn de hia—enẹ wẹ yindọ mẹplọnlọ dona yin dido ylanwatọ lọ go “jẹ obá he jẹ mẹ.”—Jelemia 30:11.
Pọndohlan agọ̀ delẹ gando osẹ́n “nukun na nukun” tọn go
Pọndohlan agọ̀: Osẹ́n “nukun na nukun” tọn sinyẹn zẹjlẹgo.
Nugbo lọ: Osẹ́n lọ ma namẹ jlọjẹ nado yí whẹdida dodo zan nado sayanamẹ zẹjlẹgo, kavi po kanyinylan po. Kakatimọ, to whenue e yin yiyizan ganji, whẹdatọ he pegan lẹ nọ gbeje ninọmẹ he gando whẹho lọ go lẹpo gọna obá he mẹ ylanwiwa lọ wá sọn ojlo mẹ jẹ pọ́n whẹpo do dọ yasanamẹ wunmẹ he jẹna whẹhutọ lọ. (Eksọdusi 21:28-30; Sọha lẹ 35:22-25) Gbọnmọ dali, osẹ́n “nukun na nukun” tọn nọ gọalọ nado dapana yasanamẹ zẹjlẹgo.
Pọndohlan agọ̀: Osẹ́n “nukun na nukun” tọn nọ hùn dotẹnmẹ ahọsuyiyi gbọn kámẹ-gòmẹ tọn dote.
Nugbo lọ: Osẹ́n Mose tọn lọ dọmọ: “Hiẹ ma dona yiahọsu kavi hẹn omẹ towe lẹ do homẹ, podọ hiẹ dona yiwanna gbẹtọ hatọ towe di dewe.” (Levitiku 19:18) Kakati nado ze ahọsuyiyi mẹdetiti tọn daga, Osẹ́n lọ na tuli mẹlẹ nado dejido Jiwheyẹwhe po aliho whẹdida tọn he e zedai po go nado vọ́ nudepope he ylanwiwa lọ ko hẹngble jlado.—Deutelonomi 32:35.
a Nunọwhinnusẹ́n whẹdida tọn ehe, he nọ saba yin alọdlẹndo gbọn hogbe Latingbe tọn lọ lex talionis dali, sọ nọ yin yiyizan to aliho whẹdida tọn he akọta hohowhenu tọn devo lẹ nọ hodo lẹ mẹ.