Hodo Apajlẹ Whiwhẹ po Awuvẹmẹ Jesu Tọn Po

 1. Naegbọn apajlẹ Jesu tọn hihodo do nọ dọ̀n mí sẹpọ Jehovah?

EYIN mí yiwanna gbẹtọ-yinyin po nuyiwa mẹde tọn po, mí nọ tẹnpọn nado hodo apajlẹ etọn. To gbẹtọvi he ko nọgbẹ̀ to aigba ji lẹpo mẹ, mẹhe jẹ hugan dọ mí ni hodo apajlẹ etọn wẹ Jesu Klisti. Etẹwutu? Jesu lọsu dọmọ: “Ewọ he ko mọ mi ko mọ Otọ́ lọ ga.” (Joh. 14:9) Jesu do jẹhẹnu Otọ́ etọn tọn lẹ hia to aliho pipé mẹ sọmọ bọ eyin mẹde to Visunnu lọ pọ́n, e nọ taidi dọ Otọ́ lọ mọ wẹ e te nkọ. Enẹwutu, dile mí to apajlẹ Jesu tọn hodo, mí nọ dọnsẹpọ Jehovah dogọ, yèdọ Mẹhe klo hugan to wẹkẹ lọ mẹ. Lehe apajlẹ Visunnu etọn tọn hihodo po jẹhẹnu etọn lẹ didohia po nọ hẹn ale wá na mí do sọ!

2, 3. (a) Naegbọn Jehovah do wleawu kandai de tọn he do omẹ he nkọ Visunnu etọn yin hia, podọ etẹwẹ Jehovah nọ donukun dọ mí ni wà? (b) Etẹ ji wẹ mí na dọhodo to hosọ ehe po dehe bọdego po mẹ?

² Ṣigba, nawẹ mí sọgan yọ́n omẹ nankọ he Jesu yin gbọn? Mí dopẹ́ dọ mí tindo kandai gbọdo de he do omẹ he nkọ Jesu yin hia. Jehovah wleawuna kandai enẹ to Owe-wiwe Glẹki tọn lẹ mẹ, na ewọ jlo dọ mí ni jẹakọ hẹ Visunnu emitọn, bo gbọnmọ dali hodo apajlẹ etọn. (Hia 1 Pita 2:21.) To Biblu mẹ, apajlẹ he Jesu zedai lẹ yin yiyijlẹdo “afọdòmẹ” go. Nuhe Jehovah to didọna mí wẹ yindọ, mí ni nọ hodo Jesu bo nọ ze afọ do afọdò etọn lẹ mẹ. Na nugbo tọn, apajlẹ pipé wẹ Jesu zedai na mí, bọ míwlẹ ka yin mapenọ. Ṣigba, Jehovah ma nọ donukun dọ mí ni hodo apajlẹ Jesu tọn to pipé mẹ. Kakatimọ, Otọ́ lọ jlo dọ mí ni wà nuhe go mí pé lẹpo nado hodo apajlẹ Visunnu etọn tọn mahopọnna dọ mí yin mapenọ.

³ Todin, mì gbọ mí ni gbadopọnna jẹhẹnu ayidego tọn he Jesu dohia delẹ. To hosọ ehe mẹ, mí na dọhodo whiwhẹ po awuvẹmẹ etọn po ji, podọ to hosọ he bọdego mẹ, mí na gbadopọnna adọgbigbo po wuntuntun etọn po. Mí na nọ na gblọndo kanbiọ atọ̀n delẹ tọn to whenue mí na to dogbapọnna jẹhẹnu lọ lẹ dopodopo, enẹ wẹ: Etẹwẹ e zẹẹmẹdo? Nawẹ Jesu do e hia gbọn? Nawẹ mí sọgan hodo apajlẹ etọn gbọn?

 4. Etẹwẹ whiwhẹ zẹẹmẹdo?

⁴ Etẹwẹ whiwhẹ zẹẹmẹdo? To aihọn he mẹ goyiyi gbayipe te ehe mẹ, mẹdelẹ sọgan nọ pọ́n mẹhe yin whiwhẹnọ hlan taidi madogánnọ kavi butọnọ. Ṣigba, e ma nọ yinmọ to whelẹponu. Whiwhẹ didohia nọ biọ huhlọn po adọgbigbo po. Whiwhẹ nọ yin zẹẹmẹ basina taidi “adà awetọ goyiyi po glòlò-jijlá po tọn.” To Owe-wiwe Glẹki tọn lẹ mẹ, hogbe he yin lilẹdogbedevomẹ dọ “whiwhẹ” sọgan sọ yin lilẹdo “mẹdezewhè.” (Flp. 2:3) Whiwhẹ didohia nọ bẹjẹeji sọn nukun he mí nọ yí do pọ́n míde ji. Wezẹhomẹ Biblu tọn de dọmọ: “Nuhe whiwhẹ yin wẹ, nado yọnẹn dọ mí whè taun to nukun Jiwheyẹwhe tọn mẹ.” Eyin mí nọ whiwhẹ míde to Jiwheyẹwhe nukọn nugbonugbo, mí ma na nọ pọ́n míde hlan taidi mẹhe yiaga hugan mẹdevo lẹ. (Lom. 12:3) E ma nọ bọawuna gbẹtọvi mapenọ lẹ nado wleawuna whiwhẹ. Ṣigba, mí sọgan plọn nado nọ do whiwhẹ hia, eyin mí nọ lẹnnupọndo teninọ mítọn to Jiwheyẹwhe nukọn ji bo nọ hodo afọdòmẹ Visunnu etọn tọn.

5, 6. (a) Mẹnu wẹ yin Mikaẹli angẹligán lọ? (b) Nawẹ Mikaẹli do pọndohlan whiwhẹ tọn hia gbọn?

⁵ Nawẹ Jesu do whiwhẹ hia gbọn? Visunnu Jiwheyẹwhe tọn nọ do whiwhẹ hia to whepoponu, to olọn mẹ taidi nudida gbigbọnọ huhlọnnọ de podọ to aigba ji taidi gbẹtọvi pipé de. Mì gbọ mí ni pọ́n apajlẹ delẹ.

⁶ Pọndohlan etọn. Biblu-kantọ Juda basi kandai apajlẹ de tọn, ehe Jesu zedai to whenue ewọ ma ko yin gbẹtọvi. (Hia Juda 9.) Jesu he yin Mikaẹli angẹligán lọ “tindo wiwọ́ de hẹ Lẹgba” bo “to núdọ̀n” hẹ mẹylankan enẹ. Nudindọn lọ gando “oṣiọ Mose tọn” go. Flindọ to okú Mose tọn godo, Jehovah di oṣiọ etọn do fie mẹdepope ma yọnẹn. (Deut. 34:5, 6) Vlavo na Lẹgba jlo na yí oṣiọ Mose tọn zan nado ze sinsẹ̀n-bibasi lalo daga wutu. Ṣigba, mahopọnna linlẹn ylankan depope he Lẹgba na ko tindo, Mikaẹli yinuwa po adọgbigbo po. Owe alọdlẹndonu tọn de dohia dọ hogbe Glẹki tọn lẹ he yin lilẹdo “tindo wiwọ́” podọ “to núdọ̀n” “sọ nọ yin yiyizan nado dọho gando nudindọn to owhẹ̀ nukọn go,” podọ e sọgan zẹẹmẹdo “dọ Mikaẹli ‘diọnukunsọ jlọjẹ he Lẹgba jlo na yizan’ nado yí oṣiọ Mose tọn.” Ṣigba, Angẹligán lọ yọnẹn dọ emi ma tindo jlọjẹ nado dawhẹ. Enẹwutu, e ze whẹho lọ do alọmẹ na Whẹdatọ Daho lọ, Jehovah. Gbọnmọ dali, Mikaẹli tẹnpọn ma nado ṣì aṣẹpipa etọn zan, etlẹ yin to whenue e to homẹgble. Pọndohlan whiwhẹ tọn nankọ die!

 7. Nawẹ Jesu nọ do whiwhẹ hia to hodidọ po nuyiwa etọn lẹ po mẹ gbọn?

⁷ To lizọnyizọn aigba ji tọn Jesu tọn whenu, hodidọ po nuyiwa etọn lẹ po nọ dohia dọ e tindo whiwhẹ nujọnu tọn. Hodidọ etọn. Ewọ ma nọ dọ̀n ayidonugo he ma yin dandan tọn wá ede ji. Kakatimọ, e nọ ze gigo lẹpo na Otọ́ etọn. (Malku 10:17, 18; Joh. 7:16) E ma nọ zan hogbe mẹdèpo tọn na devi etọn lẹ, mọ e ma nọ yí nukunpẹvi do pọ́n yé. Kakatimọ, e nọ doyẹyigona yé, bo nọ pà yé na jẹhẹnu dagbe he yé tindo lẹ, bosọ nọ dohia yé dọ emi dejido yé go. (Luku 22:31, 32; Joh. 1:47) Nuyiwa etọn lẹ. Jesu de nado zan gbẹzan jlẹkaji tọn bo ma yí agbasanu lẹ do doagban pinpẹn na ede. (Mat. 8:20) Jesu nọ desọn ojlo mẹ nado wà azọ́n he demẹpò taun lẹ. (Joh. 13:3-15) Podọ tonusise etọn dohia to aliho ayidego tọn mẹ dọ ewọ nọ do whiwhẹ hia. (Hia Filippinu lẹ 2:5-8.) To vogbingbọn mẹ na goyitọ he ma nọ jlo na setonu lẹ, Jesu yí whiwhẹ do wà nuhe Jiwheyẹwhe jlo dọ ni wà lẹ, bo “setonu kakajẹ okú.” Be e ma họnwun dọ Jesu, Visunnu gbẹtọ tọn yin “whiwhẹnọ to ahun mẹ” ya?—Mat. 11:29.

8, 9. Nawẹ mí sọgan nọ do whiwhẹ hia gbọn?

⁸ Nawẹ mí sọgan hodo apajlẹ Jesu tọn nado nọ do whiwhẹ hia gbọn? Pọndohlan mítọn. Whiwhẹ nọ gọalọna mí ma nado ṣì aṣẹpipa mítọn zan. Eyin mí mọnukunnujẹemẹ dọ mí ma tindo jlọjẹ nado dawhẹna mẹdevo lẹ, mí ma na nọ yawu mọhodọdo nuṣiwa mẹdevo lẹ tọn go, kavi tindo ayihaawe gando nuhe whàn yé nado wà nude go. (Luku 6:37; Jak. 4:12) Whiwhẹ nọ gọalọna mí nado dapana “dodonọ lánkan” jijlá, podọ ma nado nọ yí nukunpẹvi do pọ́n mẹhe ma tindo nugopipe kavi lẹblanulọkẹyi he mí tindo lẹ. (Yẹwh. 7:16) Mẹho agun tọn he yin whiwhẹnọ lẹ ma nọ pọ́n yede hlan taidi mẹhe yiaga hú yisenọ hatọ yetọn lẹ gba. Kakatimọ, lẹngbọhọtọ mọnkọtọn lẹ nọ “pọ́n mẹdevo lẹ dọ yé yiaga hú” yé, bo nọ ze yede whè.—Flp. 2:3; Luku 9:48.

⁹ Lẹnnupọndo W. J. Thorn he bẹ azọ́n nugopọntọ tomẹyitọ tọn jẹeji to 1894 ji. To owhe susu godo, e yin oylọ-basina wá Ogle Afanumẹ lọ tọn mẹ to agewaji New York tọn, bo yin azọ́ndena nado nọ penukundo koklo lẹ go. E dọmọ: “Whedepopenu he n’lẹndọ azọ́n mẹdèpo tọn de wà wẹ n’te, n’nọ gọ̀ biọ dee mẹ bo nọ dọna dee dọ, ‘Hiẹ kọ́gudu tata. Etẹ sin goyi wẹ a ka te?’” (Hia Isaia 40:12-15.) Lehe e tindo whiwhẹ do sọ!

10. Nawẹ mí sọgan nọ do whiwhẹ hia to hodidọ po nuyiwa mítọn lẹ po mẹ gbọn?

¹⁰ Hodidọ mítọn. Eyin mí yin whiwhẹnọ to ahun mẹ nugbonugbo, hodidọ mítọn na nọ do whiwhẹ hia. (Luku 6:45) To whenue mí to hodọ hẹ mẹdevo lẹ, mí ma dona nọ to hodọdo nuhe mí ko wadotana kavi lẹblanulọkẹyi mítọn lẹ ji. (Howh. 27:2) Kakatimọ, mí dona nọ na ayidonugo dagbe he mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu mítọn lẹ po to wiwà, bo nọ pà yé na jẹhẹnu dagbe yetọn, nugopipe yetọn, po nuhe yé ko wadotana lẹ po. (Howh. 15:23) Nuyiwa mítọn lẹ. Klistiani whiwhẹnọ lẹ ma nọ doafọna yindidi to aihọn ehe mẹ. Kakatimọ, yé nọ zan gbẹzan jlẹkaji tọn, bo tlẹ nọ wazọ́n he aihọn nọ pọnhlan taidi azọ́n mẹdèpo tọn lẹ nado sọgan penugo bo sẹ̀n Jehovah to gigọ́ mẹ dile e yọnbasi do. (1 Tim. 6:6, 8) Hú popolẹpo, mí sọgan do whiwhẹ hia gbọn tonusise dali. E nọ biọ mẹdezewhè nado “setonuna mẹhe to anadenanu” to agun lọ mẹ lẹ bo kẹalọyi anademẹ he titobasinanu Jehovah tọn nọ na mí lẹ bosọ hodo yé.—Heb. 13:17.

11. Basi zẹẹmẹ awuvẹmẹ tọn.

¹¹ Etẹwẹ awuvẹmẹ zẹẹmẹdo? Hogbe lọ “awuvẹmẹ” yin adà owanyi tọn de bo tindo kanṣiṣa hẹ numọtolanmẹ sisosiso lẹ taidi lẹblanu didohia. Owe-wiwe lẹ dọho gando “awuvẹmẹ sisosiso” po “lẹblanu sisosiso” po go. (Luku 1:78; 2 Kọl. 1:3; Flp. 1:8) Owe he basi zẹẹmẹ do Biblu ji de dọ gando tudohomẹnamẹ Owe-wiwe tọn nado nọ do awuvẹmẹ hia go dọmọ: “Tudohomẹnamẹ ehe ma yin nubiọtomẹsi de nado nọ vẹawumẹ poun to whenue nuhudo etọn tin gba. Kakatimọ tudohomẹnamẹ de wẹ e yin nado nọ yinuwa bo gọalọna mẹdevo lẹ gbọn afọdide he na hẹn gbẹzan yetọn pọnte dogọ lẹ zize dali.” Na nugbo tọn, eyin mẹde tindo awuvẹmẹ, enẹ nọ whàn ẹn nado gọalọna mẹdevo lẹ na gbẹzan yetọn nido diọ.

12. Etẹwẹ dohia dọ Jesu do awuvẹmẹ sisosiso hia gbẹtọ lẹ, podọ etẹwẹ awuvẹmẹ etọn whàn ẹn nado wà?

¹² Nawẹ Jesu do awuvẹmẹ hia gbọn? Awuvẹmẹ sisosiso po nuyiwa etọn lẹ po. Jesu tindo awuvẹmẹ sisosiso na gbẹtọvi lẹ. To whenue Jesu mọ họntọn etọn Malia po mẹdevo lẹ po bọ yé to avivi na Lazalọsi kú wutu, Jesu lọsu “kùn dasin” to mẹlẹpo nukọn. (Hia Johanu 11:32-35.) Enẹgodo, lẹblanu whàn ẹn bọ e fọ́n Lazalọsi sọnku dile e whàn ẹn nado fọ́n visunnu asuṣiọsi de tọn do. (Luku 7:11-15; Joh. 11:38-44) Awuvẹmẹ he Jesu dohia enẹ zọ́n bọ Lazalọsi sọgan tindo todido olọn mẹ tọn. Jẹnukọnna nujijọ enẹ, Jesu do awuvẹmẹ sisosiso hia gbẹtọgun daho de he wá e dè. Awuvẹmẹ he e tindo na yé zọ́n bọ ‘e jẹ onú susu plọn yé ji.’ (Malku 6:34) Lehe nujijọ enẹ diọ gbẹzan mẹhe kẹalọyi nuplọnmẹ etọn lẹ tọn do sọ! Doayi e go dọ awuvẹmẹ Jesu tọn hugan numọtolanmẹ tintindo poun; e whàn ẹn nado ze afọdide bo gọalọna mẹdevo lẹ.—Mat. 15:32-38; 20:29-34; Malku 1:40-42.

13. Aliho tẹ mẹ wẹ Jesu dọho hẹ mẹdevo lẹ po awuvẹmẹ po te? (Pọ́n yẹdide he tin to bẹjẹeji hosọ ehe tọn.)

¹³ Hogbe awuvẹmẹ tọn etọn lẹ. Na ahun Jesu tọn gọ́ na awuvẹmẹ wutu, enẹ whàn ẹn nado nọ dọho hẹ mẹdevo lẹ po awuvẹmẹ po, titengbe hẹ mẹhe tin to kọgbidinamẹ glọ lẹ. Apọsteli Matiu yí hogbe Isaia tọn ehelẹ zan na Jesu dọmọ: “Ofán gbigbà wẹ ewọ ma na wẹ́n, sekan he to azọ̀ti wẹ ewọ ma na ṣí.” (Isa. 42:3; Mat. 12:20) Jesu dọho to aliho mẹjlọdote tọn mẹ na mẹhe jẹflumẹ bo taidi ofán he gbà kavi miyọ́ngbán-kàn he to azọ̀ti lẹ. E dọyẹwheho todido tọn ‘nado hẹn pọngbọ wá na awublanọ lẹ.’ (Isa. 61:1) E basi oylọna mẹhe “tin to magbọjẹ mẹ bọ yè doagban pinpẹn na” lẹ nado wá emi dè, bo hẹn yé deji dọ yé na “mọ kọfanamẹ” na alindọn yetọn. (Mat. 11:28-30) E na jide hodotọ etọn lẹ dọ Jiwheyẹwhe nọ tindo numọtolanmẹ sisosiso na sinsẹ̀n-basitọ Etọn lẹ dopodopo, kakajẹ “omẹ pẹvi” lẹ lọsu ji, yèdọ mẹhe aihọn ma nọ yí nukun nujọnu tọn do pọ́n lẹ.—Mat. 18:12-14; Luku 12:6, 7.

14. Nawẹ mí sọgan do awuvẹmẹ sisosiso hia mẹdevo lẹ gbọn?

¹⁴ Nawẹ mí sọgan hodo apajlẹ Jesu tọn nado nọ do awuvẹmẹ hia gbọn? Awuvẹmẹ sisosiso mítọn lẹ. Numọtolanmẹ mọnkọtọn lẹ ma sọgan wá to jọwamọ-liho, ṣigba Biblu dotuhomẹna mí nado dovivẹnu bo wleawuna yé. “Owanyi sisosiso awuvẹmẹ tọn” yin apadewhe gbẹtọ-yinyin yọyọ lọ tọn, ehe Klistiani lẹpo dona yí dogo. (Hia Kọlọsinu lẹ 3:9, 10, 12.) Nawẹ a sọgan do awuvẹmẹ sisosiso hia mẹdevo lẹ gbọn? Hùn ahun towe do nùvo na yé. (2 Kọl. 6:11-13) Nọ yí sọwhiwhe do dotoai to whenuena mẹde to numọtolanmẹ po ahunmẹdunamẹnu etọn lẹ po dọna we. (Jak. 1:19) Nọ lẹnnupọn bo nọ kanse dewe dọ: ‘Eyin yẹn wẹ tin to ninọmẹ etọn mẹ, numọtolanmẹ tẹwẹ n’na ko tindo? Nawẹ n’na ko jlo dọ yè ni yinuwa hẹ mi gbọn?’—1 Pita 3:8.

15. Etẹlẹ wẹ mí sọgan wà nado gọalọna mẹhe taidi ofán he gbà kavi miyọ́ngbán-kàn he to azọ̀ti lẹ?

¹⁵ Nuyiwa awuvẹmẹ tọn mítọn lẹ. Awuvẹmẹ nọ whàn mí nado gọalọna mẹdevo lẹ na gbẹzan yetọn nido pọnte dogọ, titengbe mẹhe taidi ofán he gbà kavi miyọ́ngbán-kàn he to azọ̀ti lẹ. Nawẹ mí sọgan gọalọna yé gbọn? Lomunu lẹ 12:15 dọmọ: “Mì viavi hẹ mẹhe to avivi lẹ.” Mẹhe jẹflumẹ lẹ sọgan tindo nuhudo awuvẹmẹ tọn hugan pọngbọ depope he mí sọgan dín na yé. To whenue yisenọ hatọ lẹ miọnhomẹna mẹmẹyọnnu de he viyọnnu etọn kú, e dọmọ: “Homẹ ṣie hùn taun to whenue họntọn lẹ wá dè e bo viavi hẹ mi.” Mí sọgan sọ do awuvẹmẹ sisosiso hia gbọn onú dagbe delẹ wiwà dali. Be a yọ́n asuṣiọsi de he tindo nuhudo alọgọ tọn nado vọ́ owhé etọn jlado ya? Be a yọ́n Klistiani mẹhomẹ de he tindo nuhudo dọ yè ni nọ ze e yì opli lẹ, kunnudegbe, kavi dotowhé ya? Nuyiwa homẹdagbe tọn kleun de sọgan zọ́n bọ gbẹzan sinsẹ̀n-basitọ hatọ he to nuhudo mẹ de tọn na diọ to aliho ayidego tọn mẹ. (1 Joh. 3:17, 18) Humọ, mí sọgan do awuvẹmẹ sisosiso hia gbẹtọ lẹ gbọn mahẹ gigọ́ tintindo to lizọnyizọn lọ mẹ dali. Ehe wẹ aliho dagbe hugan lọ nado gọalọna ahunjijlọnọ lẹ na gbẹzan yetọn nido pọnte dogọ!

16. Etẹwẹ mí sọgan dọ nado na tuli mẹhe jẹflumẹ lẹ?

¹⁶ Hogbe awuvẹmẹ tọn mítọn lẹ. Awuvẹmẹ sisosiso he mí tindo na mẹdevo lẹ nọ whàn mí “nado nọ dọho homẹmiọnnamẹ tọn na alindọn he jẹflumẹ lẹ.” (1 Tẹs. 5:14) Etẹwẹ mí sọgan dọ nado na tuli omẹ mọnkọtọn lẹ? Eyin mí nọ yí hogbe mẹtọnhopọn tọn lẹ do dọhona yé bo nọ dohia yé dọ onú yetọn nọ duahunmẹna mí, enẹ na jlọ yé dote. Mí sọgan nọ pà yé po ahundopo po na yé nido mọdọ yelọsu tindo jẹhẹnu po nugopipe dagbe lẹ po. Mí sọgan flinnu yé dọ Jehovah wẹ dọ̀n yé wá Visunnu etọn dè, ehe dohia dọ yé yin nujọnu to nukun etọn mẹ. (Joh. 6:44) Mí sọgan hẹn yé deji dọ Jehovah tindo mẹtọnhopọn sisosiso na devizọnwatọ etọn he yin “ayiha gbigbànọ” kavi “ayiha finfinyọ́nnọ” lẹ. (Ps. 34:18) Hogbe awuvẹmẹ tọn mítọn lẹ sọgan tindo nuyiwadomẹji dagbe do mẹhe tindo nuhudo homẹmimiọn tọn lẹ ji.—Howh. 16:24.

17, 18. (a) Aliho tẹ mẹ wẹ Jehovah jlo dọ mẹho lẹ ni nọ yinuwa hẹ lẹngbọ etọn lẹ te? (b) Etẹ ji wẹ mí na dọhodo to hosọ he bọdego mẹ?

¹⁷ Mẹho lẹ emi, Jehovah jlo dọ mì ni nọ yinuwa hẹ lẹngbọ etọn lẹ po awuvẹmẹ po. (Owalọ 20:28, 29) Mì flindọ azọngban mìtọn wẹ nado yìn yé, na tuli yé, bosọ miọnhomẹna yé. (Isa. 32:1, 2; 1 Pita 5:2-4) Enẹwutu, mẹho he tindo awuvẹmẹ sisosiso de ma nọ paṣẹ do lẹngbọ lẹ ji, bo ma nọ ze osẹ́n lẹ dai na yé kavi gbidikọna yé nado hẹn yé tindo numọtolanmẹ whẹhuhu tọn, na yé nido wanu zẹ̀ nugopipe yetọn lẹ go. Kakatimọ, e nọ dovivẹnu nado hẹn yé jaya, bo nọ deji dọ owanyi yetọn na Jehovah na whàn yé nado sẹ̀n Ewọ to gigọ́ mẹ dile e yọnbasi do.—Mat. 22:37.

¹⁸ E họnwun dọ nulinlẹnpọn do whiwhẹ po awuvẹmẹ Jesu tọn po ji whàn mí nado to afọdòmẹ etọn hodo zọnmii. To hosọ he bọdego mẹ, mí na gbadopọnna jẹhẹnu ayidego tọn Jesu tọn awe dogọ, enẹ wẹ adọgbigbo po wuntuntun po.