“Dodonọ lẹ Na to Sisẹ́ Mlanmlan Taidi Owhè”
“To ojlẹ enẹ mẹ, dodonọ lẹ na to sisẹ́ mlanmlan taidi owhè to ahọluduta Otọ́ yetọn tọn mẹ.”—MAT. 13:43.
1. Adà voovo Ahọluduta lọ tọn tẹlẹ wẹ Jesu basi zẹẹmẹ yetọn gbọn apajlẹ lẹ yiyizan dali?
JESU KLISTI yí apajlẹ kavi oló susu zan nado basi zẹẹmẹ adà voovo Ahọluduta lọ tọn lẹ tọn. E nọ dọhona “gbẹtọgun lọ lẹ gbọn apajlẹ lẹ dali. Na nugbo tọn, ewọ ma nọ dọho de na yé matin apajlẹ.” (Mat. 13:34) To oló he gando okún nugbo Ahọluduta tọn didó go lẹ mẹ, Jesu zinnudo adà he ninọmẹ ahun mẹ tọn mẹde tọn nọ yiwà to alọkikẹyi owẹ̀n lọ mẹ ji, gọna adà he Jehovah nọ yiwà na nuhe dù whinwhẹ́n gbigbọmẹ tọn hinhẹnwa. (Malku 4:3-9, 26-29) Jesu sọ na apajlẹ gando jideji vonọtaun mẹhe nọ do ojlo hia to owẹ̀n Ahọluduta lọ tọn mẹ lẹ tọn go dile etlẹ yindọ jideji enẹ ma nọ saba yin ayidego to tintan whenu. (Mat. 13:31-33) Humọ, e zinnudeji dọ e ma yin mẹhe kẹalọyi owẹ̀n Ahọluduta lọ tọn lẹpo wẹ jẹ nado yin mẹjidugando Ahọluduta enẹ tọn gba.—Mat. 13:47-50.a
2. To oló Jesu tọn gando likun po ogbé ylankan lẹ po go mẹ, etẹwẹ okún dagbe lọ nọtena?
2 Ṣigba, dopo to apajlẹ Jesu tọn lẹ mẹ zinnudo bẹpli mẹhe na dugán hẹ Jesu to Ahọluduta etọn mẹ lẹ tọn ji. Apajlẹ ehe nọ saba yin yiylọdọ Oló likun po ogbé ylankan lẹ po tọn podọ e yin kinkàndai to Matiu weta 13 mẹ. Dile etlẹ yindọ Jesu dọ to oló devo mẹ dọ okún he yin didó lọ wẹ “ohó ahọluduta lọ tọn,” e dọna mí to oló ehe mẹ dọ okún dagbe lọ nọtena onú devo pete—yèdọ “ovi ahọluduta lọ tọn lẹ.” (Mat. 13:19, 38) Yé ma yin mẹjidugando Ahọluduta lọ tọn lẹ gba, ṣigba “ovi” kavi whédutọ Ahọluduta lọ tọn lẹ.—Lom. 8:14-17; hia Galatianu lẹ 4:6, 7.
Oló Likun po Ogbé Ylankan lẹ po Tọn
3. Nuhahun tẹwẹ dawe he yin nùdego to oló lọ mẹ pannukọn podọ nawẹ e de nado didẹ nuhahun ehe gbọn?
3 Oló lọ die: “Ahọluduta olọn tọn yin yiyijlẹdo dawe de go, he dó okún dagbe do ogle etọn mẹ. To whenuena gbẹtọ lẹ to amlọndọ, kẹntọ etọn wá bo dó ogbé ylankan lẹ do likun lọ lẹ ṣẹnṣẹn, bosọ tọ́nyi. To whenuena likun lọ tọ́n amà bo de sinsẹ́n tọ́n, to whenẹnu, ogbé ylankan lọ lẹ sọawuhia ga. Enẹwutu, afanumẹ whétọ lọ tọn lẹ wá bo dọna ẹn dọ, ‘Oklunọ, be e ma yin okún dagbe wẹ hiẹ dó do ogle towe mẹ ya? To whelọnu lo, nawẹ e wagbọn do tindo ogbé ylankan lẹ?’ E dọna yé dọ, ‘Dawe de, yèdọ kẹntọ de wẹ wà ehe.’ Yé sọ dọna ẹn dọmọ, ‘Todin, be hiẹ jlo dọ mí ni tọ́nyi bo họ̀n yé sẹ̀ ya?’ E dọmọ, ‘Lala; na gbọn nuṣiwa dali, mì nikaa họ̀n adọ̀ na likun lẹ to whenuena mì to ogbé ylankan lẹ họ̀n. Mì gbọ awe lẹ ni whẹ́n dopọ jẹ jibẹwawhé whenu; podọ to jibẹwawhé whenu, yẹn na dọna jibẹwawhétọ lẹ dọ, Mì bẹ ogbé ylankan lẹ pli whẹ́ bo blá yé do kọnu-kọnu nado fiọ yé, enẹgodo mì yì bẹ likun lẹ pli do agbànhọ ṣie mẹ.’”—Mat. 13:24-30.
4. (a) Mẹnu wẹ dawe he yin nùdego to oló lọ mẹ? (b) Whetẹnu wẹ Jesu jẹ okún ehe dó ji podọ gbọnna?
4 Mẹnu wẹ dawe he dó okún dagbe do ogle etọn mẹ lọ? Jesu na gblọndo lọ to nukọn mẹ to whenuena e basi zẹẹmẹ na devi etọn lẹ dọmọ: “Visunnu gbẹtọ tọn wẹ yin nudotọ okún dagbe lọ tọn.” (Mat. 13:37) Jesu, “Visunnu gbẹtọ tọn,” jla ogle lọ do na nudido to owhe atọ̀n daa lizọnyizọn aigba ji tọn etọn whenu. (Mat. 8:20; 25:31; 26:64) Enẹgodo, sọn Pẹntikọsti 33 W.M. sọyi, e jẹ okún dagbe lọ dó ji—enẹ wẹ “ovi ahọluduta lọ tọn lẹ.” E họnwun dọ nudido ehe wá aimẹ to whenuena Jesu, taidi afọzedaitọ Jehovah tọn, jẹ gbigbọ wiwe kọ̀n do devi etọn lẹ ji, bo gbọnmọ dali yiamisisadode yé taidi ovi Jiwheyẹwhe tọn lẹ.b (Owalọ 2:33) Okún dagbe lọ wá lẹzun likun he whẹ́n. Enẹ dohia dọ yanwle he wutu okún dagbe lọ do yin didó wẹ nado bẹ sọha gigọ́ mẹhe na wá lẹzun whédutọgbẹ́ podọ gandutọgbẹ́ hẹ Jesu to Ahọluduta etọn mẹ lẹ tọn pli to godo mẹ.
5. To oló lọ mẹ, mẹnu wẹ kẹntọ lọ, podọ mẹnu lẹ wẹ ogbé ylankan lẹ nọtena?
5 Mẹnu wẹ yin kẹntọ lọ, podọ mẹnu lẹ wẹ ogbé ylankan lẹ nọtena? Jesu dọna mí dọ kẹntọ lọ “wẹ Lẹgba.” Ogbé ylankan lẹ yin alọdlẹndo taidi “ovi mẹylankan lọ tọn lẹ.” (Mat. 13:25, 38, 39) To paa mẹ, ogbé ylankan he go Jesu donù lọ lẹ sọgan ko yin osẹ wunmẹ ylankan de. Ogbé adínọ ehe nọ di likun taun whenuena e to whinwhẹ́n ja. Lehe apajlẹ ehe sọgbe nado dlẹnalọdo mẹhe nọ sọalọakọ́n dọ emi yin ovi Ahọluduta lọ tọn ṣigba bo ma nọ de sinsẹ́n dagbe depope tọ́n lẹ do sọ! Na nugbo tọn, Klistiani yẹnuwatọ he nọ sọalọakọ́n nado yin hodotọ Klisti tọn ehelẹ yin apadewhe “okún” Satani Lẹgba tọn.—Gẹn. 3:15.
6. Whetẹnu wẹ ogbé ylankan lẹ jẹ awusọhia ji, podọ nawẹ gbẹtọ lẹ “to amlọndọ” to ojlẹ enẹ mẹ gbọn?
6 Whetẹnu wẹ Klistiani he taidi ogbé ylankan ehelẹ sọawuhia? “To whenuena gbẹtọ lẹ to amlọndọ,” wẹ Jesu dọ. (Mat. 13:25) Whetẹnu wẹ enẹ jọ? Mí mọ gblọndo lọ to nuhe apọsteli Paulu dọna mẹho agun Efesu tọn lẹ mẹ dọmọ: “Yẹn yọnẹn dọ to yìyì ṣie godo, ohla kanylantọ lẹ na biọ ṣẹnṣẹn mìtọn bo ma na yinuwa hẹ apó lọ po awuvẹmẹ po, podọ sọn mìlọsu lẹ ṣẹnṣẹn wẹ sunnu lẹ na fọ́n sọn bo na slokọna nuplọnmẹ lẹ nado dọ̀n devi lẹ do godo yede tọn.” (Owalọ 20:29, 30) Enẹgodo, e na tuli mẹho lọ lẹ nado gbọṣi nukle to gbigbọ-liho. To whenuena apọsteli he nọ yinuwa taidi “aliglọnnamẹnu” sọta atẹṣiṣi lẹ jẹ amlọndọ ji to okú mẹ, susu Klistiani lẹ tọn bẹ amlọn to gbigbọ-liho. (Hia 2 Tẹsalonikanu lẹ 2:3, 6-8.) Whenẹnu wẹ atẹṣiṣi daho lọ bẹjẹeji.
7. Be likun delẹ wẹ lẹzun ogbé ylankan ya? Basi zẹẹmẹ.
7 Jesu ma dọ dọ likun lọ na wá lẹzun ogbé ylankan gba, ṣigba e dọ dọ ogbé ylankan yin didó do likun lẹ ṣẹnṣẹn. Enẹwutu, apajlẹ ehe ma to alọdlẹndo Klistiani nugbo he jo nugbo do lẹ gba. Kakatimọ, e dlẹnalọdo vivẹnudido Satani tọn nado hẹn agun Klistiani tọn flu gbọn mẹylankan lẹ hinhẹn lìn biọ e mẹ dali. To ojlẹ he mẹ Johanu he yin apọsteli godo tọn poyọnho, atẹṣiṣi ehe họnwun pete.—2 Pita 2:1-3; 1 Joh. 2:18.
“Mì Gbọ Awe lẹ Ni Whẹ́n Dopọ jẹ Jibẹwawhé Whenu”
8, 9. (a) Naegbọn e ma na ko vẹawuna hosetọ Jesu tọn lẹ nado mọnukunnujẹ anademẹ he Whétọ lọ na afanumẹ etọn lẹ mẹ? (b) To hẹndi oló lọ tọn mẹ, nawẹ likun po ogbé ylankan lẹ po whẹ́n dopọ gbọn?
8 Afanumẹ Whétọ lọ tọn lẹ dọ nuhe jọ lọ na ẹn bo kanse e dọmọ: “Be hiẹ jlo dọ mí ni tọ́nyi bo họ̀n [ogbé ylankan lọ lẹ] sẹ̀ ya?” (Mat. 13:27, 28) Gblọndo etọn sọgan paṣamẹ. E dọna yé dọ yé ni jo likun po ogbé ylankan lọ lẹ po do nado whẹ́n dopọ kakajẹ jibẹwawhé whenu. E ma na vẹawuna devi Jesu tọn lẹ nado mọnukunnujẹ gbedide enẹ mẹ. Yé yọnẹn dọ e nọ vẹawu taun nado yọ́n likun gbọnvona osẹ wunmẹ ylankan ehe. Mẹhe nọ wà glezọ́n lẹ lọsu yọnẹn dọ adọ̀ osẹ ehelẹ tọn nọ ṣakadopọ hẹ adọ̀ likun lẹ tọn.c Abajọ Whétọ lọ do degbena afanumẹ etọn lẹ nado nọte whẹ́!
9 Mọdopolọ, to owhe kanweko lẹ gblamẹ, sinsẹ̀n klandovo Mẹylọhodotọklisti tọn voovo lẹ ko hẹn ogbé ylankan susu vùn pé—jẹnukọn to sinsẹ̀n Katoliki Lomu tọn po ṣọṣi Orthodoxe lẹ po mẹ podọ to pipli Plọtẹstant tọn susu he wá sọawuhia lẹ mẹ to godo mẹ. To ojlẹ dopolọ mẹ, likun dagbe vude yin didó do ogle he nọtena aihọn lọ mẹ. Whétọ he yin nùdego to oló lọ mẹ gbọn homẹfa dali nọte na ojlẹ dindẹn he likun lẹ nọ yí do whẹ́n kakajẹ whenue ojlẹ gli jibẹwawhé tọn wá.
Ojlẹ Jibẹwawhé Tọn He Yin Nukundo Na Whenu Dindẹn Lọ
10, 11. (a) Whetẹnu wẹ ojlẹ jibẹwawhé tọn lọ wá? (b) Nawẹ likun yẹhiadonu tọn lọ to yinyin hinhẹnwa agbànhọ Jehovah tọn mẹ gbọn?
10 Jesu dọna mí dọmọ: “Jibẹwawhé lọ wẹ vivọnu titonu de tọn, podọ jibẹwawhétọ lọ lẹ wẹ angẹli lẹ.” (Mat. 13:39) To azán godo tọn titonu ylankan ehe tọn lẹ mẹ, azọ́n nuklandovo tọn de to yìyì—ovi Ahọluduta lọ tọn lẹ dona yin bibẹpli bo yin kinklandovo sọn mẹhe taidi ogbé ylankan lẹ go. Gando ehe go, apọsteli Pita dọna mí dọmọ: “Ojlẹ dide lọ die na whẹdida nido bẹjẹeji sọn owhé Jiwheyẹwhe tọn gbè. Todin eyin e bẹjẹeji sọn míwlẹ ji whẹ́, etẹwẹ na yin opodo mẹhe ma setonuna wẹndagbe Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn?”—1 Pita 4:17.
11 Ojlẹ vude to whenuena azán godo tọn lẹ kavi “vivọnu titonu de tọn” bẹjẹeji godo, whẹdida mẹhe sọalọakọ́n nado yin Klistiani nugbo lẹ tọn bẹjẹeji—nado yọnẹn eyin yé yin “ovi ahọluduta lọ tọn lẹ” nugbonugbo kavi “ovi mẹylankan lọ tọn lẹ.” Jẹnukọn “whẹ́,” Babilọni Daho jai, podọ to “enẹgodo” ovi Ahọluduta lọ tọn lẹ yin bibẹpli to bẹjẹeji jibẹwawhé lọ tọn. (Mat. 13:30) Ṣigba, nawẹ likun yẹhiadonu tọn lọ to yinyin hinhẹnwa agbànhọ Jehovah tọn mẹ todin gbọn? Aliho voovo awe mẹ wẹ: mẹhe yin bibẹpli ehelẹ yin hinhẹnwa agun Klistiani tọn he yin hinhẹngọwa mẹ, fie yé nọ mọ nukundagbe po hihọ́-basinamẹ Jiwheyẹwhe tọn po te, kavi yé mọ ahọsumẹ olọn mẹ tọn yetọn yí.
12. Nawẹ jibẹwawhé lọ na dẹnsọ?
12 Nawẹ whẹdida lọ na dẹnsọ? To oló lọ mẹ, Jesu dọho gando jibẹwawhé “whenu” go, ehe dohia dọ jibẹwawhé lọ zindonukọn na ojlẹ de. (Osọ. 14:15, 16) Whẹdida dopodopo mẹyiamisisadode lẹ tọn zindonukọn to ojlẹ opodo tọn gblamẹ. E na to yìyì kakajẹ whenue yé na mọ hiadogonamẹ godo tọn yí.—Osọ. 7:1-4.
13. Aliho tẹ mẹ wẹ ogbé ylankan lẹ nọ hẹnmẹ dahli te, podọ nawẹ yé to sẹ́nhẹngba gbọn?
13 Mẹnu lẹ wẹ na yin bibẹ sọn Ahọluduta lọ mẹ, podọ nawẹ yé nọ hẹnmẹ dahli bosọ to sẹ́nhẹngba gbọn? (Mat. 13:41) Sinsẹ̀ngán Mẹylọhodotọklisti tọn he taidi ogbé ylankan lẹ ko hẹn gbẹtọ livi susu lẹ buali na owhe kanweko susu. Yé ko wà ehe gbọn nuplọnmẹ he nọ de yẹyi sọn Jiwheyẹwhe go lẹ dali, yèdọ “nuhe nọ hẹnmẹ dahli lẹ,” taidi sinsẹ̀n-nuplọnmẹ yasanamẹ madopodo olọnzomẹ tọn po nuplọnmẹ dáblu Atọ̀n-to-Dopomẹ tọn he nọ hẹn bẹwlu wá po. Sinsẹ̀ngán susu ko ze apajlẹ ylankan dai na lẹngbọ yetọn lẹ gbọn haṣinṣan ayọdide tọn tintindo hẹ aihọn ehe dali podọ to whedelẹnu gbọn walọ mawé yetọn titi lẹ dali. (Jak. 4:4) Humọ, Mẹylọhodotọklisti fọ́n bo to gbeyina fẹnnuwiwa to hagbẹ etọn lẹ ṣẹnṣẹn. (Hia Juda 4.) Mahopọnna ehe lẹpo, yé gbẹ́ nọ do yede hia to gbonu taidi budisi Jiwheyẹwhe tọ́ nugbonọ lẹ. Lehe ovi Ahọluduta lọ tọn lẹ jaya dọ yé yin kinklandovo sọn nuyiwadomẹji mẹhe taidi ogbé ylankan lẹ tọn po nuplọnmẹ gblezọn he nọ hẹnmẹ dahli ehelẹ po go do sọ!
14. Nawẹ mẹhe taidi ogbé ylankan lẹ nọ viavi bo dù adúkúnkún gbọn?
14 Nawẹ mẹhe taidi ogbé ylankan lẹ nọ viavi bo dù adúkúnkún gbọn? (Mat. 13:42) Nugbo lọ dọ “ovi ahọluduta lọ tọn lẹ” ko de ninọmẹ gbigbọmẹ tọn adínọ mẹhe taidi ogbé ylankan lẹ tọn gbà nọ sayana “ovi mẹylankan lọ tọn lẹ.” E sọ nọ vẹna Klistiani lalo ehelẹ dọ godonọnamẹ he yé nọ mọyi sọn hagbẹ ṣọṣi tọn yetọn lẹ dè to didepo, gọna aṣẹpipa he yé tindo do ṣọṣi-watọ lẹ ji.—Hia Isaia 65:13, 14.
15. Aliho tẹ mẹ wẹ ogbé ylankan lẹ yin fifiọ po miyọ́n po te?
15 Aliho tẹ mẹ wẹ ogbé ylankan lẹ yin bibẹpli bo yin fifiọ po miyọ́n po te? (Mat. 13:40) Ehe dlẹnalọdo nuhe na yin kọdetọn ogbé ylankan lọ lẹ tọn to godo mẹ. Nugbo lọ dọ yé to yinyin dindọn dlan zòhọ miyọ́n tọn mẹ dohia dọ vasudo madopodo wẹ to tepọn yé. (Osọ. 20:14; 21:8) Klistiani he taidi ogbé ylankan lẹ, yèdọ atẹṣitọ lẹ, na yin kúnsúdona to “nukunbibia daho” lọ whenu.—Mat. 24:21.
Yé “Na to Sisẹ́ Mlanmlan Taidi Owhè”
16, 17. Dọdai tẹwẹ Malaki dọ gando tẹmpli Jiwheyẹwhe tọn go, podọ nawẹ ehe jẹ hẹndi mọyi ji gbọn?
16 Ojlẹ tẹ mẹ wẹ mẹhe taidi likun lẹ “to sisẹ́ mlanmlan taidi owhè” te? (Mat. 13:43) Gando klọwé tẹmpli Jiwheyẹwhe tọn go, Malaki dọ dọdai dọmọ: “Oklunọ, mẹhe mì to dindin yì, na wá jẹ tẹmpli etọn mẹ ajiji; yèdọ angẹli alẹnu tọn lọ, mẹhe mẹ homẹvivi mì te, doayi e go, e ja, wẹ OKLUNỌ awhànpa lẹ tọn dọ. Ṣigba mẹnu wẹ sọgan nọtepọn azán wiwá etọn tọn? Podọ mẹnu wẹ na nọte whenuena e sọawuhia? Na ewọ tin taidi miyọ́n gànkọ̀ntọ de tọn, podọ taidi adí avọ̀yantọ tọn: podọ ewọ na sinai di gànkọ̀ntọ de po kiklọtọ fataka tọn po, ewọ bo nasọ klọ́ visunnu Levi tọn lẹ, bosọ klọ́ yé wé di sika po fataka po; yé bo nasọ nọ na avọ́nunina lẹ hlan OKLUNỌ to dodo mẹ.”—Mal. 3:1-3.
17 To egbezangbe, e họnwun dọ dọdai ehe jẹ hẹndi mọyi ji to 1918 whenuena Jehovah to pọmẹ hẹ “angẹli alẹnu tọn lọ,” Jesu Klisti, dla tẹmpli gbigbọmẹ tọn lọ pọ́n. Malaki dọ nuhe jọ to whenuena klọwé lọ yin tadona na mí dọmọ: “Whenẹnu wẹ mìwlẹ na lẹgọ bosọ yọ́n vogbingbọn to dodonọ po mẹylankan po ṣẹnṣẹn, to ewọ he to Jiwheyẹwhe sẹ̀n po ewọ he ma to sinsẹ̀n ẹn po ṣẹnṣẹn.” (Mal. 3:18) Aliho he mẹ Klistiani nugbo he vọ́ huhlọn mọyi lẹ hẹn nuwiwa yetọn jideji te dohia dọ ojlẹ enẹ mẹ wẹ jibẹwawhé lọ bẹjẹeji.
18. Etẹwẹ Daniẹli dọ dọdai dọ e na jọ to ojlẹ mítọn mẹ?
18 Yẹwhegán Daniẹli dọho gando ojlẹ mítọn go to whenuena e dọ dọdai dọmọ: “Mẹplọntọ he yin nuyọnẹntọ lẹ na to sisẹ́ di sisẹ́ dovlomẹ tọn; podọ yé he lẹ́ mẹsusu hlan dodo kọ̀n lẹ di sunwhlẹvu lẹ kakadoidoi.” (Dan. 12:3) Mẹnu wẹ mẹhe to sisẹ́ mlanmlan ehelẹ? E ma yin mẹdevo de, adavo Klistiani yiamisisadode lẹ, yèdọ likun dagbe he Jesu dlẹnalọdo to oló likun po ogbé ylankan lẹ po tọn he e dó lọ mẹ! Gbẹtọ susugege he taidi lẹngbọ he sọha yetọn fọ́n bo to jijideji lẹ ko doayi e go hezeheze dọ Klistiani he taidi ogbé ylankan lẹ yin ‘bibẹ’ jẹgbonu. Gbọn gbẹdido hẹ pipotọ Islaeli gbigbọmẹ tọn lọ tọn dali, mẹjidugando sọgodo tọn Ahọluduta lọ tọn ehelẹ lọsu nọ hẹn hinhọ́n yetọn họnwun to aihọn zinvlu tọn ehe mẹ.—Zek. 8:23; Mat. 5:14-16; Flp. 2:15.
19, 20. Etẹwẹ “ovi ahọluduta lọ tọn lẹ” to tepọn po jejejininọ po, podọ etẹwẹ mí na gbadopọnna to hosọ he bọdego mẹ?
19 To egbehe, “ovi ahọluduta lọ tọn lẹ” to tepọn ahọsumẹ gigonọ olọn mẹ tọn yetọn po jejejininọ po. (Lom. 8:18, 19; 1 Kọl. 15:53; Flp. 1:21-24) Ṣigba kakajẹ ojlẹ enẹ mẹ, yé dona hẹn nugbonọ-yinyin yetọn go bo zindonukọn nado to sisẹ́ mlanmlan, bo gbọnmọ dali dohia dọ yé gbọnvona “ovi mẹylankan lọ tọn lẹ.” (Mat. 13:38; Osọ. 2:10) Lehe mímẹpo sọgan jaya dọ mí tindo lẹblanulọkẹyi lọ nado mọ kọdetọn lọ lẹ dile ogbé ylankan lẹ yin ‘bibẹ’ jẹgbonu to yẹhiadonu-liho to azán mítọn gbè do sọ!
20 Ṣigba haṣinṣan tẹwẹ tin to ovi Ahọluduta lọ tọn ehelẹ po gbẹtọ susugege he fọ́n bo to susudeji he tindo todido nado nọgbẹ̀ kakadoi to aigba ji taidi mẹjidugando Ahọluduta lọ tọn lẹ po ṣẹnṣẹn? Hosọ he bọdego na na gblọndo kanbiọ ehe tọn.
[Nudọnamẹ odò tọn]
a Na nudọnamẹ dogọ gando apajlẹ ehelẹ go, pọ́n Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn 15 juillet 2008, weda 12-21.
b To oló ehe mẹ, nudido lọ ma nọtena azọ́n yẹwhehodidọ po mẹhẹnzun devi tọn po wiwà nado hẹn mẹyọyọ he na lẹzun Klistiani yiamisisadode lẹ wá gba. Jesu dọ gando okún dagbe he yin didó do ogle lọ mẹ go dọ “ehelẹ wẹ ovi ahọluduta lọ tọn lẹ,” e ma yindọ yé na lẹzun ovi ahọluduta lọ tọn lẹ wẹ gba. Nudido lọ dlẹnalọdo amisisa yíyí do de ovi Ahọluduta lọ tọn ehelẹ to ogle he nọtena aihọn lọ mẹ.
c Adọ̀ osẹ wunmẹ ylankan lọ tọn lẹ nọ ṣakadopọ hẹ adọ̀ likun lẹ tọn sọmọ bọ vivẹnudido nado họ̀n yé jẹnukọnna jibẹwawhé na zọ́n bọ likun susu na yin hinhẹngú.—Pọ́n Étude perspicace des Écritures, Bladopọ 1, weda 836.
Be Hiẹ Flin Ya?
To oló Jesu tọn gando likun po ogbé ylankan lẹ po go mẹ, etẹwẹ adà ehelẹ nọtena?
• Okún dagbe lọ
• Dawe he dó okún lọ
• Didó okún lọ tọn
• Kẹntọ lọ
• Ogbé ylankan lẹ
• Jibẹwawhé whenu
• Agbànhọ lọ
• Avi po adúkúnkún po
• Zòhọ miyọ́n tọn lọ
[Yẹdide to weda 20]
To Pẹntikọsti 33 W.M. wẹ okún dagbe lọ jẹ yinyin didó ji
[Yẹdide to weda 23]
Likun yẹhiadonu tọn lọ to yinyin hinhẹnwa agbànhọ Jehovah tọn mẹ todin
[Asisa Yẹdide tọn]
Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.