Ohó Jehovah Tọn Tin to Ogbẹ̀
Nuagokun lẹ sọn Owe Malku Tọn Mẹ
OWE Wẹndagbe Malku tọn wẹ whè hugan to owe Wẹndagbe tọn ẹnẹ lẹ mẹ. E yin kinkàn gbọn Johanu Malku dali to nudi owhe 30 to okú po fọnsọnku Jesu Klisti tọn po godo, bo bẹ kandai nujijọ ojlofọndotenamẹ tọn susu hẹn he wá aimẹ to owhe atọ̀n daa lizọnyizọn Jesu tọn whenu.
E họnwun dọ owe Malku tọn yin kinkàn na mẹhe ma yin Ju lẹ, titengbe Lomunu lẹ, podọ e do Jesu hia taidi Ovi Jiwheyẹwhe tọn azọ́njiawu-watọ he dọyẹwheho po zohunhun po. Owe lọ zinnudo nuhe Jesu wà lẹ ji hugan nuhe e plọnmẹ. Eyin mí payi Wẹndagbe Malku tọn go, e na hẹn yise mítọn lodo to Mẹssia lọ mẹ bo whàn mí nado yí zohunhun do lá owẹ̀n Jiwheyẹwhe tọn to lizọnyizọn Klistiani tọn lọ mẹ.—Heb. 4:12.
LIZỌNYIZỌN AYIDEGO TỌN DE TO GALILI
To whenuena Malku ko na linlin gando azọ́n Johanu Baptizitọ tọn po azán 40 he Jesu yizan to zungbo mẹ po go to wefọ 14 poun mẹ godo, e zindonukọn po linlin ojlofọndotenamẹ tọn de po gando lizọnyizọn Jesu tọn go to Galili. Hogbe lọ “afọdoponẹji” he yin yiyizan gbọzangbọzan to owe lọ mẹ do niyaniya-yinyin kandai lọ tọn hia.—Malku 1:10, 12.
To nuhe ma pé owhe atọ̀n poun gblamẹ, Jesu dotana gbejizọnlin yẹwhehodidọ tọn atọ̀n to Galili. Malku basi kandai suhugan nujijọ lọ lẹ tọn to aliho debọdo-dego tọn mẹ. E ma donù Yẹwhehodidọ Osó ji tọn lọ go, dile e masọ donù hodidọ gaa Jesu tọn susu devo lẹ go do.
Gblọndo Na Kanbiọ Owe-Wiwe Tọn Lẹ:
1:15—“Ojlẹ” etẹ tọn wẹ sọ? Nuhe dọ Jesu te wẹ yindọ ojlẹ lọ ko sọ na ẹn nado bẹ lizọnyizọn etọn jẹeji. Na ewọ he yin Ahọlu Dide lọ tin to aigba ji wutu, Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn ko sẹpọ. Gbọnmọ dali, ahunjijlọnọ lẹ sọgan kẹalọyi yẹwhehodidọ etọn bo ze afọdide he na hẹn yé mọ nukundagbe Jiwheyẹwhe tọn.
1:44; 3:12; 7:36—Naegbọn Jesu ma jlo dọ azọ́njiawu etọn lẹ ni yin jijlá pé? Jesu ma jlo dọ gbẹtọ lẹ ni wá tadona kọ̀n na yé sè linlin ojlofọndotenamẹ tọn kavi hójijlẹ lẹ poun wutu gba. Kakatimọ, e jlo dọ yelọsu ni mọdọ ewọ wẹ Klisti lọ bo basi nudide mẹdetiti tọn he sinai do kunnudenu enẹ ji. (Isa. 42:1-4; Mat. 8:4; 9:30; 12:15-21; 16:20; Luku 5:14) Ṣigba, e ma wàmọ to whẹho dawe he tindo gbigbọ aovi tọn dai to otò Gadalẹni lẹ tọn mẹ. Jesu dọna ẹn nado yì whégbè bo dọ nuhe jọ lọ na hẹnnumẹ etọn lẹ. To whenuena e yindọ omẹ lẹdo lọ tọn lẹ ko vẹ̀ Jesu nado yì sọn lẹdo yetọn mẹ, e ma na ko yọnbasi na ẹn sọmọ nado dọho hẹ gbẹtọ lẹ to finẹ. Eyin dawe he Jesu wà dagbe na lọ tin to finẹ nado dekunnu, enẹ sọgan ko gọalọ nado bọnùdo na mẹdepope he na jlo nado dọ ohó agọ̀ gando whẹho ohàn he kú lọ lẹ tọn go.—Malku 5:1-20; Luku 8:26-39.
2:28—Naegbọn Jesu do yin yiylọdọ “Oklunọ yèdọ gbọjẹzan tọn”? “Osẹ́n [tindo] oyẹ̀ onú dagbe he ja lẹ tọn” wẹ apọsteli Paulu wlan. (Heb. 10:1) Dile Osẹ́n lọ dọ do, Gbọjẹzan nọ wá to azọ́nzán ṣidopo godo, podọ azán enẹ gbè taun wẹ Jesu hẹnazọ̀ngbọna mẹsusu. Dohia jẹnukọn de wẹ ehe yin gando ojlẹ blẹomẹninọ tọn po dona devo he gbẹtọvi lẹ na duvivi etọn lẹ po go to Gandudu Owhe Fọtọ́n Klisti tọn glọ whenuena gandudu ylankan Satani tọn na ko wá vivọnu. Enẹwutu, Ahọlu Ahọluduta enẹ tọn sọ yin yiylọdọ “Oklunọ gbọjẹzan tọn.”—Mat. 12:8; Luku 6:5.
3:5; 7:34; 8:12—Nawẹ Malku wagbọn do yọ́n numọtolanmẹ Jesu tọn to ninọmẹ voovo lẹ mẹ? Malku ma yin dopo to apọsteli 12 lẹ mẹ, mọjanwẹ e masọ tin to gbẹdohẹmẹtọ Jesu tọn he sẹpọ ẹ hugan lẹ mẹ do niyẹn. Sọgbe hẹ otàn hohowhenu tọn, apọsteli Pita he yin gbẹdohẹmẹtọ pẹkipẹki Malku tọn wẹ na ko na suhugan nudọnamẹ lẹ tọn Malku.—1 Pita 5:13.
6:51, 52—Etẹwẹ yin ‘zẹẹmẹ akla lẹ tọn’ he devi lẹ gboawupo nado tunwun e go? Ganhiho vude poun jẹnukọnna nujijọ enẹ, Jesu ko yí akla atọ́n po whèvi awe po poun do na núdùdù sunnu 5 000 gbọnvona yọnnu lẹ po ovi lẹ po. ‘Zẹẹmẹ akla lẹ tọn’ he devi lẹ dona ko mọnukunnujẹemẹ sọn nujijọ enẹ mẹ wẹ yindọ Jehovah Jiwheyẹwhe ko na huhlọn Jesu nado wà azọ́njiawu lẹ. (Malku 6:41-44) Eyin yé ko mọnukunnujẹ obá he mẹ huhlọn he Jesu mọyi klo jẹ mẹ wẹ, e ma na ko paṣa yé sọmọ to whenuena yé mọ bọ Jesu zinzọnlin gbọn osin ji to azọ́njiawu-liho.
8:22-26—Naegbọn e do yindọ vudevude wẹ Jesu hunnukun na dawe nukuntọ́nnọ lọ? Jesu sọgan ko wàmọ na e hò dawe lọ tọn pọ́n wutu. To whenuena e yindọ dawe enẹ ko tin to zinvlu mẹ na ojlẹ dindẹn, aliho he mẹ Jesu hunnukun na ẹn te sọgan ko gọalọna ẹn nado jẹakọ hẹ hinhọ́n owhè tọn vudevude.
Nuhe Mí Plọn sọn E Mẹ:
2:18; 7:11; 12:18; 13:3. Malku basi zẹẹmẹ aṣa, hogbe, nuyise, po nọtẹn he wehiatọ he ma yin Juvi lẹ sọgan ko nọma jẹakọ hẹ lẹ po tọn. E hẹn ẹn họnwun dọ Falesi lẹ “nọ blanù,” dọ kọlbani zẹẹmẹdo ‘nunina hlan Jiwheyẹwhe,’ dọ Sadusi lẹ nọ dọ “dọ fọnsọnku ma tin,” podọ tẹmpli lọ “pannukọn” “Osó Olivie tọn.” To whenuena e yindọ titengbe Ju lẹ wẹ na tindo ojlo to hukan whẹndo Mẹssia lọ tọn mẹ, Malku ma donù e go paali. Gbọnmọ dali, e ze apajlẹ de dai na mí. Mí dona nọ ze ninọmẹ hosetọ mítọn lẹ tọn do lẹnpọn mẹ to whenuena mí to mahẹ tindo to lizọnyizọn Klistiani tọn mẹ kavi to hodidọ lẹ zedonukọnnamẹ to opli agun tọn lẹ ji.
3:21, NW. Hẹnnumẹ Jesu tọn lẹ ma yin yisenọ. Enẹwutu, Jesu nọ vẹawu mẹhe nọ yin nukundiọsọ kavi nọ yin ṣinṣàn kò gbọn hẹnnumẹ mayisenọ yetọn lẹ dali na yise yetọn wutu lẹ.
3:31-35. To baptẹm etọn whenu, Jesu lẹzun Ovi gbigbọmẹ tọn Jiwheyẹwhe tọn, bọ “Jelusalẹm he tin to aga” lẹzun onọ̀ etọn. (Gal. 4:26) Sọn whenẹnu yì, devi Jesu tọn lẹ sẹpọ ẹ bo vẹna ẹn hugan hẹnnumẹ jọnun etọn lẹ. Ehe plọn mí nado ze gbigbọnu lẹ do otẹn tintan mẹ to gbẹzan mítọn mẹ.—Mat. 12:46-50; Luku 8:19-21.
8:32-34. Mí dona nọ yawu doayi homẹdagbe agọ̀ depope he mẹdevo lẹ sọgan dohia go bo gbẹ́ ẹ dai. Mẹhe yin hodotọ Klisti tọn dona wleawufo nado “mọ́n ede,” enẹ wẹ nado gbẹ́ ojlo po yanwle ṣejannabi tọn lẹ po dai. E dona tin to gbesisọ mẹ nado ‘ze yatin etọn’—yèdọ nado jiya, eyin e biọ domọ, kavi nado mọ winyan, nado yin homẹkẹndo kavi etlẹ yin nado yin hùhù na e yin Klistiani wutu. Podọ e dona to Jesu “hodo” zọnmii, bo nọgbẹ̀ sọgbe hẹ apajlẹ Etọn. Devi-yinyin nọ biọ dọ mí ni wleawuna gbigbọ mẹde-yido-sanvọ́ tọn he nkọtọn Klisti Jesu tindo bo hẹn e go.—Mat. 16:21-25; Luku 9:22, 23.
9:24. Mí ma dona kuwinyan nado do yise mítọn hia kavi nado biọ yise dogọ.—Luku 17:5.
OSUN GODO TỌN
Sẹpọ vivọnu owhe 32 W.M., Jesu wá “Jude dali to Jọdani godo,” bọ gbẹtọgun daho de sọ vọ́ pli do e dè. (Malku 10:1) To whenuena e dọyẹwheho to finẹ godo, e dedo Jelusalẹm.
To Nisan 8, Jesu tin to Bẹtani. Dile e jagla to núdùdù kọ̀n, nawe de wá bo kọ̀n nusisá owán gblingblinnọ de do ota na ẹn. Nujijọ he bẹsọn Jelusalẹm bibiọ Jesu tọn to awhàngbigba mẹ kakajẹ fọnsọnku etọn whenu lẹ yin kinkàndai to aliho debọdo-dego tọn mẹ.
Gblọndo Na Kanbiọ Owe-Wiwe Tọn Lẹ:
10:17, 18—Naegbọn Jesu gbẹnuna dawe de he ylọ Ẹ dọ “Mẹplọntọ dagbe”? Gbọn tẹnmẹ-yinkọ oklọ tọn enẹ gbigbẹdai dali, Jesu pagigona Jehovah bo dohia dọ Jiwheyẹwhe nugbo lọ wẹ yin asisa onú dagbe lẹpo tọn. Humọ, Jesu dọ̀n ayidonugo wá nugbo dodonu tọn lọ ji dọ Mẹdatọ onú lẹpo tọn, Jehovah Jiwheyẹwhe, kẹdẹ wẹ tindo jlọjẹ nado ze nujinọtedo dagbe po oylan po tọn dai.—Mat. 19:16, 17; Luku 18:18, 19.
14:25—Etẹwẹ Jesu tindo to ayiha mẹ to whenuena e dọna apọsteli nugbonọ etọn lẹ dọmọ: “Yẹn ma nasọ nù sọn sinsẹ́n ovẹn tọn mẹ ba, kakajẹ azán lọ gbè whenuena yẹn na nù in yọyọ to ahọludu Jiwheyẹwhe tọn mẹ”? Jesu ma to didọ dọ vẹnhàn tin to olọn mẹ gba. Ṣigba, to whenuena e yindọ ovẹn nọ nọtena ayajẹ to whedelẹnu, Jesu to alọdlẹndo ayajẹ he e na tindo nado nọpọ́ hẹ hodotọ yiamisisadode etọn he yin finfọnsọnku lẹ to Ahọluduta lọ mẹ.—Ps. 104:15; Mat. 26:29.
14:51, 52—Mẹnu wẹ yin dẹpẹ he “họnyi” omẹ́ lọ? Malku kẹdẹ wẹ dlẹnalọdo nujijọ ehe, enẹwutu e sọgbe nado lẹndọ ede hodọ wẹ e te.
15:34—Be hogbe Jesu tọn lẹ dọ “Jiwheyẹwhe ṣie, Jiwheyẹwhe ṣie, etẹwutu hiẹ gbẹ́ mi dai?” dohia dọ Jesu ma tindo yise wẹ ya? Lala. Dile etlẹ yindọ mí ma sọgan dọ nuhe whàn Jesu nado dọ mọ po nujikudo po, hogbe etọn lẹ sọgan dohia dọ Jesu yọnẹn dọ Jehovah ko de hihọ́ Etọn sẹ̀ na tenọgli Ovi etọn tọn nido yin whiwhlepọn to gigọ́ mẹ. E sọ yọnbasi dọ Jesu dọ ehe na e jlo na hẹn nuhe Psalm 22:1 dọ gandego di wutu.—Mat. 27:46.
Nuhe Mí Plọn sọn E Mẹ:
10:6-9. Lẹndai Jiwheyẹwhe tọn wẹ dọ alọwlemẹ lẹ ni nọpọ́ kakadoi. Enẹwutu, kakati nado nọ yawu lẹnnupọndo gbẹdai ji, asu po asi lẹ dona nọ dovivẹnu nado yí nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ do yizan mẹ nado duto nuhahun depope he sọgan fọndote to alọwle yetọn mẹ ji.—Mat. 19:4-6.
12:41-44. Apajlẹ asuṣiọsi wamọnọ lọ tọn plọn mí dọ mí dona nọ nọgodona sinsẹ̀n-bibasi nugbo matin ṣejannabi.
[Yẹdide to weda 29]
Naegbọn Jesu do dọna dawe ehe nado dọ nuhe jọ do e go lẹpo na hẹnnumẹ etọn lẹ?