Jijẹ Nubiọtomẹsi lẹ Kọ̀n Na Baptẹm Klistiani Tọn
“Etẹwẹ hẹn mi dote nado baptizi?”—OWALỌ LẸ 8:36.
1, 2. Nawẹ Filipi bẹ hodọdopọ jẹeji hẹ ahọluzọnwatọ Etiopia tọn de gbọn, podọ etẹwẹ dohia dọ dawe ehe tindo ojlo to gbigbọnu lẹ mẹ?
NUDI owhe dopo kavi awe to okú Jesu tọn godo, ahọluzọnwatọ de to gbejizọnlin ji jei hùwaji to aliho he tlọ́n Jelusalẹm yì Gaza. E gbẹ́ dona zingbejizọnlin he nọ hẹn agbọ́pé mẹ tlala na nudi kilomẹtlu 1 500. Dawe mẹdezejotọ ehe ko zingbejizọnlin sọn kaka Etiopia wá Jelusalẹm nado sẹ̀n Jehovah. To gbejizọnlin gaa kọlilẹ tọn lọ whenu, e to whenu etọn yizan po nuyọnẹn po gbọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn hihia dali—ehe do yise he dawe lọ tindo hia. Jehovah doayi dawe ahundoponọ ehe go, podọ gbọn angẹli de gblamẹ, E deanana devi Filipi nado yì dọyẹwheho na ẹn.—Owalọ lẹ 8:26-28.
2 E bọawuna Filipi nado bẹ hodọdopọ jẹeji, na ahọluzọnwatọ Etiopia tọn lọ to wehia daga, dile aṣa lọ yin do to azán enẹlẹ gbè. Enẹwutu, Filipi penugo nado sè dọ owe-hihá Isaia tọn hia wẹ e te. Kanbiọ Filipi tọn dopo ko pé nado fọ́n ojlo dawe lọ tọn dote. E kanse dọmọ: “Hiẹ tunwun nuhe hiẹ to hihia?” Ehe dekọtọn do hodọdopọ de mẹ do Isaia 53:7, 8 ji. To godo mẹ, Filipi “dọyẹwheho Jesu tọn hlan ẹn.”—Owalọ lẹ 8:29-35.
3, 4. (a) Naegbọn Filipi baptizi Etiopianu lọ to afọdopolọji? (b) Kanbiọ tẹlẹ wẹ mí na gbadopọnna todin?
3 To ojlẹ vude godo, Etiopianu lọ mọnukunnujẹ azọngban Jesu tọn to lẹndai Jiwheyẹwhe tọn mẹ mẹ, bosọ mọ dọ emi dona lẹzun devi Klisti tọn he yí baptẹm de. “Etẹwẹ hẹn mi dote nado baptizi?” wẹ e kanse Filipi tlolo he e mọ otọ̀ he to yakẹ de. Nugbo wẹ dọ ninọmẹ ayidego tọn wẹ ehelẹ yin. Dawe yisenọ ehe ko nọ sẹ̀n Jiwheyẹwhe dai taidi mẹdiọzun Juvi de. Azán sọgan sẹyì nukọn taun whẹpo e na vọ́ dotẹnmẹ hundote devo mọ nado yí baptẹm. Humọ, dawe ehe mọnukunnujẹ nuhe Jiwheyẹwhe to bibiọ to e si mẹ, podọ e jlo na wà ẹ po ahun lẹpo po. Filipi yí homẹhunhun do kẹalọyi obiọ etọn, podọ Etiopianu lọ, to yinyin bibaptizi godo, “to yìyì to aliho etọn ji, bo to ayajẹ.” Ayihaawe ma tin dọ ewọ lẹzun wẹndagbe-jlatọ zohunhunnọ de to otò etọn mẹ.—Owalọ lẹ 8:36-39.
4 Dile etlẹ yindọ afọdide klandowiwe po baptẹm po tọn lẹ ma dona yin pinpọn po nukun vlẹkẹsẹ po kavi yin zize to plaplaji, apajlẹ ahọluzọnwatọ Etiopianu lọ tọn dohia dọ e ko jọ pọ́n bọ mẹdelẹ yin bibaptizi ojlẹ vude to nugbo Ohó Jiwheyẹwhe tọn sisè godo.a Gbọnmọ dali, nuhe sọgbe wẹ e yin nado gbadopọnna kanbiọ he bọdego helẹ: Awuwle nankọtọn wẹ dona yin bibasi jẹnukọnna baptẹm? Obá tẹ mẹ wẹ owhe dona yin nulẹnpọndeji jẹ? Nukọnyiyi gbigbọmẹ tọn tẹwẹ dona sọawuhia whẹpo mẹde nado yin bibaptizi? Hú popolẹpo, naegbọn Jehovah biọ to devizọnwatọ etọn lẹ si nado ze afọdide ehe?
Opà Ahundopo Tọn De
5, 6. (a) Nawẹ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ to hohowhenu kẹalọyi owanyi Jehovah tọn gbọn? (b) Haṣinṣan pẹkipẹki tẹwẹ mí sọgan duvivi etọn hẹ Jiwheyẹwhe to baptẹm mítọn godo?
5 To whenuena Jehovah whlẹn Islaelivi lẹ sọn Egipti godo, e do ojlo hia nado kẹalọyi yé taidi “adọkunnu vivẹ” etọn, nado yiwanna yé bo basi hihọ́na yé bosọ hẹn yé zun “akọta wiwe de.” Ṣigba, nado mọ dona mọnkọtọn lẹ yí, akọta lọ dona kẹalọyi owanyi Jiwheyẹwhe tọn to aliho tangan de mẹ. Yé wà ehe gbọn gbeyiyi nado wà ‘nuhe Jehovah ko dọ lẹpo’ dali podọ gbọn alẹnu de bibasi hẹ ẹ dali. (Eksọdusi 19:4-9) To owhe kanweko tintan whenu, Jesu degbena hodotọ etọn lẹ nado hẹn akọta lẹpo zun nuplọntọ, podọ mẹhe kẹalọyi nuplọnmẹ etọn lẹ yin bibaptizi. Nado sọgan tindo haṣinṣan dagbe hẹ Jiwheyẹwhe, dandannu wẹ e yin nado yí Jesu Klisti sè bosọ yin bibaptizi.—Matiu 28:19, 20; Owalọ lẹ 2:38, 41.
6 Kandai Owe-wiwe tọn ehelẹ dohia dọ Jehovah nọ dona mẹhe dopà ahundopo tọn nado sẹ̀n ẹn bosọ depà yetọn lẹ. Na Klistiani lẹ, klandowiwe po baptẹm po yin dandannu bosọ nọ hẹn dona Jehovah tọn wá. Mí nọ magbe nado hodo aliho etọn lẹ bo dín anademẹ etọn. (Psalm 48:14) Taidi kọdetọn de, Jehovah nọ hẹn alọ na mí to yẹhiadonu-liho bo nọ plan mí gbọ̀n aliho he ji mí dona zinzọnlin gbọ̀n.—Psalm 73:23; Isaia 30:21; 41:10, 13.
7. Naegbọn klandowiwe po baptẹm po do yin nudide mẹdetiti tọn?
7 Owanyi na Jehovah podọ ojlo nado sẹ̀n ẹn wẹ dona whàn mí nado ze afọdide ehelẹ. Mẹde ma dona yí baptẹm kiki na mẹde dọna ẹn poun dọ e ko plọnnu na whenu dindẹn kavi na họntọn etọn lẹ to baptẹm yí wutu gba. Nugbo wẹ dọ mẹjitọ lẹ po Klistiani he whèwhín devo lẹ po sọgan na tuli mẹde nado lẹnnupọndo klandowiwe po baptẹm po ji. Apọsteli Pita dotuhomẹna mẹhe sè ohó etọn to Pẹntikọsti lẹ nado ‘yin bibaptizi.’ (Owalọ lẹ 2:38) Etomọṣo, whẹho mẹdetiti tọn wẹ klandowiwe yin, podọ mẹdevo depope ma sọgan basi i na mí gba. Nudide lọ nado wà ojlo Jiwheyẹwhe tọn dona yin bibasi gbọn dopodopo mítọn dali.—Psalm 40:8.
Awuwle He Sọgbe Na Baptẹm
8, 9. (a) Naegbọn baptẹm viyẹyẹ tọn ma do sọgbe hẹ Owe-wiwe? (b) Nukọnyiyi gbigbọmẹ tọn tẹwẹ jọja lẹ dona basi whẹpo do yin bibaptizi?
8 Be yọpọvu lẹ tindo oyọnẹn jẹ obá lọ mẹ nado klan yede do wiwe ya? Owe-wiwe ma dọ owhe tangan he yin bibiọ na baptẹm gba. Ṣogan, e họnwun dọ viyẹyẹ lẹ ma sọgan lẹzun yisenọ, basi nudide he sinai do yise ji lẹ, kavi basi klandowiwe hlan Jiwheyẹwhe gba. (Owalọ lẹ 8:12) Gando Klistiani owhe kanweko tintan tọn lẹ go, whenuho-kantọ August Neander dọ to owe etọn Whenuho Sinsẹ̀n po Ṣọṣi Klistiani Tọn po Tọn (Allemagne-gbè) mẹ dọmọ: “Mẹhomẹ lẹ kẹdẹ wẹ nọ yin bibaptizi to tintan whenu, na gbẹtọ lẹ to paa mẹ mọnukunnujẹemẹ dọ baptẹm po yise po tindo kanṣiṣa pẹkipẹki wutu.”
9 To whẹho jọja lẹ tọn mẹ, delẹ to yé mẹ nọ tindo nukunnumọjẹnumẹ gbigbọmẹ tọn jẹ obá de mẹ to whenuena owhe yetọn gbẹ́ whè taun, to whenuena devo lẹ dona whẹ́n ganji whẹ́. Ṣigba, whẹpo jọja de nado yin bibaptizi, e dona tindo haṣinṣan pẹkipẹki mẹdetiti tọn de hẹ Jehovah, bo mọnukunnujẹ nuplọnmẹ dodonu Owe-wiwe tọn lẹ mẹ ganji, bosọ yọ́n nuhe klandowiwe bẹhẹn lẹ hezeheze, kẹdẹdile mẹhomẹ de dona wà do.
10. Afọdide tẹlẹ wẹ dona yin zize jẹnukọnna klandowiwe po baptẹm po?
10 Jesu biọ to hodotọ etọn lẹ si nado plọn mẹyọyọ lẹ nuhe ewọ degbè etọn lẹpo. (Matiu 28:20) Enẹwutu, mẹyọyọ lẹ dona tindo oyọnẹn he pegan nugbo lọ tọn jẹnukọn whẹ́, bọ ehe na wá hẹn yé penugo nado wleawuna yise to Jehovah po Ohó etọn po mẹ. (Lomunu lẹ 10:17; 1 Timoti 2:4; Heblu lẹ 11:6) Enẹgodo, eyin nugbo Owe-wiwe tọn yinuwado ahun mẹde tọn ji, e nọ whàn ẹn nado lẹnvọjọ bo diọkọ sọn aliho gbẹzan tọn etọn he wayi mẹ. (Owalọ lẹ 3:19) To godo mẹ, mẹlọ nọ mọ ede to ninọmẹ de mẹ bọ e na jlo nado klan ede do wiwe na Jehovah bo yí baptẹm, dile Jesu degbè etọn do.
11. Naegbọn e do yin nujọnu dọ mí ni nọ tindo mahẹ gbesisọ tọn to azọ́n yẹwhehodidọ tọn mẹ whẹpo do yí baptẹm?
11 Afọdide titengbe devo to awuwiwlena baptẹm mẹ wẹ mahẹ tintindo to wẹndagbe Ahọluduta lọ tọn lilá mẹ. Azọ́n titengbe hugan he Jehovah dena omẹ etọn lẹ to azán godo tọn ehelẹ mẹ wẹ ehe yin. (Matiu 24:14) Gbọnmọ dali, wẹnlatọ he ma ko yí baptẹm lẹ sọgan duvivi nuyise yetọn didọna mẹdevo lẹ tọn. Mahẹ tintindo to azọ́n ehe mẹ sọ nọ whàn yé nado yí zohunhun do tindo mahẹ gbesisọ tọn to lizọnyizọn kunnudegbe tọn mẹ to baptẹm yetọn godo.—Lomunu lẹ 10:9, 10, 14, 15.
Be Nude Glọnalina We Ma Nado Yí Baptẹm Wẹ Ya?
12. Etẹwẹ sọgan glọnalina mẹdelẹ ma nado yí baptẹm?
12 Mẹdelẹ sọgan dọ̀n yonu dogodo sọn baptẹm yíyí mẹ na yé to awuwhle nado kẹalọyi azọngban he nọ zọnpọ hẹ ẹ wutu. Yé yọnẹn dọ nado jẹ nubiọtomẹsi Jehovah tọn lẹ kọ̀n, yé dona basi diọdo tangan lẹ to gbẹzan yetọn lẹ mẹ. Kavi yé sọgan to budi dọ e na wá vẹawuna yé nado nọgbẹ̀ sọgbe hẹ nubiọtomẹsi Jiwheyẹwhe tọn lẹ to baptẹm godo. Mẹdelẹ tlẹ sọgan lẹn to ayiha yede tọn mẹ dọ, “Vlavo yẹn na wá ṣinuwa to gbèdopo bo na yin didesẹ sọn agun mẹ.”
13. To azán Jesu tọn gbè, etẹwẹ glọnalina mẹdelẹ ma nado lẹzun hodotọ Jesu tọn?
13 To azán Jesu tọn gbè, mẹdelẹ na dotẹnmẹ ale mẹdetiti tọn lẹ po kanṣiṣa whẹndo tọn lẹ po nado glọnalina yé ma nado lẹzun devi etọn. Wekantọ de dọ dọ emi na hodo Jesu yì fidepope he Ewọ yì. Ṣigba Jesu dohia dọ to nujijọ susu mẹ, emi ma tlẹ tindo fihe emi na bẹta do to zánmẹ gba. To whenuena Jesu basi oylọna hosetọ devo nado yin hodotọ etọn, dawe ehe yigbe dọ emi dona yì “diṣiọ” otọ́ emitọn tọn whẹ́. Vlavo, ojlo etọn tintan wẹ nado gbọṣi whégbè bo nọte kakajẹ whenuena otọ́ etọn kú kakati nado hodo Jesu bo penukundo azọngban whẹndo tọn enẹ go eyin e wá biọ domọ to sọgodo. To godo mẹ, omẹ atọ̀ntọ he Jesu basi oylọna dọ dọ whẹpo emi na hodo e, emi dona yì “biọgbè” yé he tin to whédo emitọn mẹ lẹ whẹ́. Jesu basi zẹẹmẹ gbàndindọn mọnkọtọn tọn taidi ‘nuhe tin to godo lẹ pinpọn.’ Gbọnmọ dali, e taidi dọ mẹhe jlo na wàmọ lẹ na nọ mọ whẹjijọ de to whepoponu nado gbẹ́ azọngban Klistiani tọn yetọn dai.—Luku 9:57-62.
14. (a) Nawẹ Pita, Andle, Jakobu, po Johanu po yigbe to whenuena Jesu basi oylọna yé nado lẹzun whèhutọ gbẹtọ lẹ tọn gbọn? (b) Naegbọn mí ma dona whleawu nado kẹalọyi zẹgẹ Jesu tọn?
14 Lehe apajlẹ Pita, Andle, Jakobu, po Johanu po tọn gbọnvo mlẹnmlẹn do sọ! To whenuena Jesu basi oylọna yé nado hodo e bo lẹzun whèhutọ gbẹtọ lẹ tọn, Biblu dọmọ: “Yé sọ jo odọ̀ yetọn lẹ dai to tẹndoponẹmẹ, bo to hihodo e.” (Matiu 4:19-22) Gbọn nudide enẹ bibasi to afọdopolọji dali, yé tindo numimọ nuhe Jesu dọna yé to nukọn mẹ tọn dọmọ: “Mì yí zẹgẹ ṣie do okọ̀ mìtọn, na mi nisọ plọn nupinplọn ṣie: na homẹmimiọnnọ podọ ayiha whiwhẹnọ wẹ yẹn: mì nasọ mọ gbọjẹ hlan alindọn mìtọn lẹ. Na zẹgẹ ṣie bọawu, agbàn ṣie sọ fua.” (Matiu 11:29, 30) Dile etlẹ yindọ baptẹm nọ hẹn zẹgẹ azọngban Klistiani tọn wá, Jesu na jide mí dọ e bọawu hinhẹn bo nasọ na gbọjẹ mí kavi fakọna mí taun.
15. Nawẹ apajlẹ Mose po Jẹlemia po tọn dohia dọ mí sọgan dejido godonọnamẹ Jiwheyẹwhe tọn go gbọn?
15 Nugbo wẹ dọ nuhe sọgbe wẹ e yin nado tindo numọtolanmẹ nugomape tọn. Mose po Jẹlemia po mọ to bẹjẹeji dọ emi ma pegan nado hẹn azọ́n he Jehovah dena emi lẹ di. (Eksọdusi 3:11; Jẹlemia 1:6) Nawẹ Jiwheyẹwhe vọ́ jide na yé gbọn? “Yẹn na tin po hiẹ po,” wẹ e dọna Mose. “Yẹn tin dè we nado whlẹn we,” wẹ opagbe he e dó na Jẹlemia. (Eksọdusi 3:12; Jẹlemia 1:8) Mílọsu sọgan dejido alọgọ Jiwheyẹwhe tọn go. Owanyi na Jiwheyẹwhe gọna jidide tintindo to ewọ mẹ sọgan gọalọna mí nado duto obu mítọn lẹ ji gando nugopipe mítọn nado nọgbẹ̀ sọgbe hẹ klandowiwe mítọn go. “Obu ma tin to owanyi mẹ gba,” wẹ apọsteli Johanu wlan, “ṣigba owanyi he sọgbe [nọ] yàn obu jẹgbonu.” (1 Johanu 4:18) Ovi pẹvi de sọgan dibu nado zinzọnlin ewọ ṣokẹdẹ, ṣigba e nọ deji to whenuena e to zọnlinzin alọ to alọ mẹ hẹ otọ́ etọn. Mọdopolọ, eyin mí dejido Jehovah go po ahun mítọn lẹpo po, e dopagbe nado ‘jlọ omọ́ mítọn’ dile mí to zọnlinzin hẹ ẹ.—Howhinwhẹn lẹ 3:5, 6.
Nujijọ He Dona Yin Yẹyidogona De
16. Naegbọn mẹhe jlo na yí baptẹm dona yin yinylọndo osin mẹ petepete?
16 Hodidọ sinai do Owe-wiwe ji de nọ saba yin nina jẹnukọnna baptẹm lọ lọsu nado basi zẹẹmẹ nujọnu-yinyin baptẹm Klistiani tọn. To vivọnu hodidọ lọ tọn, e nọ yin bibiọ to mẹhe jlo na yí baptẹm lẹ si nado basi nulila gbangba yise yetọn tọn gbọn gblọndo nina na kanbiọ baptẹm tọn awe dali. (Lomunu lẹ 10:10; pọ́n apotin he tin to weda 22.) To enẹgodo, baptẹm-yitọ lẹ nọ yin yinylọndo osin mẹ, to gbesisọ mẹ hẹ apajlẹ he Jesu lọsu zedai. Biblu dohia dọ to whenuena Jesu yin bibaptizi godo, e “tọ́n jẹ agé . . . sọn osin mẹ” kavi “tọ́nsọn osin mẹ.” (Matiu 3:16; Malku 1:10) E họnwun dọ Johanu Baptizitọ lọ ylọn Jesu do osin mẹ petepete.b Po gbesisọ po, yinyin yinylọndo osin mẹ petepete nọtena diọdo ayidego tọn he mí ko basi to gbẹzan mítọn mẹ—to yẹhiadonu-liho mí kú na nuhe dù gbẹzan mítọn he juwayi bo bẹ gbẹzan yọyọ de jẹeji to sinsẹ̀nzọn Jiwheyẹwhe tọn mẹ.
17. Nawẹ baptẹm-yitọ lẹ po mẹplidopọ lẹ po sọgan yidogọna yẹyi nujijọ lọ tọn gbọn?
17 Baptẹm yin nujijọ nujọnu tọn bosọ yin ayajẹ tọn de ga. Biblu dohia dọ Jesu to dẹ̀ho to whenuena Johanu ylọn ẹn do Otọ̀ Jọdani tọn mẹ. (Luku 3:21, 22) To gbesisọ mẹ hẹ apajlẹ ehe, baptẹm-yitọ lẹ dona do walọ he sọgbe hia to azán mítọn gbè. Podọ to whenuena e yindọ Biblu dotuhomẹna mí nado nọ doaṣọ po jlẹkajininọ po to gbẹzan egbesọegbesọ tọn mẹ, lehe e na yin nujọnu hugan nado setonuna ayinamẹ ehe to azán baptẹm mítọn tọn gbè do sọ! (1 Timoti 2:9) Mẹplidopọ lẹ lọsu sọgan do sisi he jẹ hia gbọn todidoai po sọwhiwhe po na hodidọ baptẹm tọn bo pọ́n nujijọ lọ to aliho he to kannu-kannu de mẹ dali.—1 Kọlintinu lẹ 14:40.
Dona He Devi He Yí Baptẹm lẹ Nọ Duvivi Etọn Lẹ
18, 19. Dotẹnmẹ vonọtaun tẹlẹ wẹ baptẹm nọ hundote?
18 Tlolo he mí klan míde do wiwe na Jiwheyẹwhe bosọ yin bibaptizi, mí nọ lẹzun apadewhe whẹndo vonọtaun de tọn. Tintan whẹ́, Jehovah nọ lẹzun Otọ́ podọ Họntọn mítọn. Jẹnukọnna baptẹm mítọn, mí ko jẹla sọn Jiwheyẹwhe dè; ṣigba todin, mí ko gbọwhẹ hẹ ẹ. (2 Kọlintinu lẹ 5:19; Kọlọsinu lẹ 1:20) Gbọn avọ́sinsan Klisti tọn gblamẹ, mí ko dọnsẹpọ Jiwheyẹwhe pẹkipẹki bọ ewọ sọ dọnsẹpọ mí. (Jakobu 4:8) Yẹwhegán Malaki basi zẹẹmẹ dọ Jehovah nọ payi bosọ nọ dotoaina mẹhe yí yinkọ etọn zan bo tindo yinkọ lọ to ota lẹ, podọ e nọ kàn yinkọ yetọn lẹ do owe oflin tọn etọn mẹ. “Yé nasọ yin ṣie,” wẹ Jiwheyẹwhe dọ podọ “yẹn na hla yé dai, dile mẹde nọ hla visunnu etọn titi he to sinsẹ̀n ẹn dai do.”—Malaki 3:16-18.
19 Baptẹm sọ nọ hẹn ẹn yọnbasi na mí nado lẹzun apadewhe mẹmẹsunnu-yinyin lẹdo aihọn pé de tọn. To whenuena apọsteli Pita kàn dona he devi Klisti tọn lẹ na mọ na avọ́sinsan he yé ko basi lẹ sè, Jesu dopagbe dọmọ: “Mẹdepope he ko sọ jo owhé dai, kavi mẹmẹsunnu, kavi mẹmẹyọnnu, kavi otọ́, kavi onọ̀, kavi asi, kavi ovi, kavi aigba, na oyín ṣie tọn wutu, na mọyi do ogbẹ́ susu ji, yé nasọ dugu ogbẹ̀ madopodo tọn.” (Matiu 19:29) To owhe susu godo, Pita kanwe dogbọn ‘gbẹdido blebu mẹmẹsunnu lẹ tọn’ he ko sọawuhia “to aihọn mẹ” dali. Pita ko duvivi godonọnamẹ po dona susu po tọn sọn mẹmẹsunnu-yinyin owanyinọ de dè, podọ mílọsu sọgan tindo numimọ dopolọ.—1 Pita 2:17; 5:9.
20. Todido jiawu tẹwẹ baptẹm nọ zedonukọnnamẹ?
20 Humọ, Jesu dohia dọ mẹhe hodo e lẹ “na . . . dugu ogbẹ̀ madopodo tọn.” Mọwẹ, klandowiwe po baptẹm po nọ na mí todido lọ nado hẹn ‘ogbẹ̀ nugbonugbo lọ go gligli’—yèdọ ogbẹ̀ madopodo to aihọn yọyọ Jiwheyẹwhe tọn mẹ. (1 Timoti 6:19) Dodonu dagbe hugan sọgodo tọn tẹwẹ mí sọgan sọ doai na mídelẹ po whẹndo mítọn lẹ po? Todido jiawu ehe na hẹn mí penugo nado “nọ zinzọnlin to oyín [Jehovah] Jiwheyẹwhe mítọn tọn mẹ kakadoi podọ doidoi.”—Mika 4:5.
[Nudọnamẹ Odò Tọn]
a Ju gọna mẹdiọzun Juvi foo-fọtọ́n he dotoaina hodidọ Pita tọn to Pẹntikọsti lẹ lọsu yin bibaptizi to afọdopolọji. Nugbo wẹ dọ, taidi ojọ̀ Etiopianu lọ, yé ko mọnukunnujẹ nuplọnmẹ dodonu tọn lẹ po nunọwhinnusẹ́n Ohó Jiwheyẹwhe tọn lẹ po mẹ.—Owalọ lẹ 2:37-41.
b Sọgbe hẹ wezẹhomẹ Expository Dictionary of New Testament Words Vine tọn, hogbe Glẹki tọn lọ baʹpti·sma (baptẹm) nọtena “nuyiwa lọ nado ylọnmẹ do osin mẹ, nado ylọn do odò petepete bo wá ze mẹlọ daga.”
Be Hiẹ Sọgan Basi Zẹẹmẹ Ya?
• Nawẹ podọ naegbọn mí dona kẹalọyi owanyi Jehovah tọn?
• Nukọnyiyi gbigbọmẹ tọn tẹwẹ dona jẹnukọnna baptẹm?
• Naegbọn mí ma dona dike obu lọ dọ mí na gboawupo kavi awuwhiwhle nado kẹalọyi azọngban ni glọnalina mí ma nado yí baptẹm?
• Dona vonọtaun tẹlẹ wẹ devi Jesu Klisti tọn he yí baptẹm lẹ sọgan duvivi etọn?
[Yẹdide to weda 26]
“Etẹwẹ hẹn mi dote nado baptizi?”
[Yẹdide to weda 29]
Baptẹm yin nujijọ nujọnu tọn bosọ yin ayajẹ tọn de ga