‘Awuvẹmẹ Sisosiso Jiwheyẹwhe Mítọn Tọn’

1, 2. (a) Nawẹ onọ̀ de nọ yinuwa to jọwamọ-liho hlan aví viyẹyẹ etọn tọn gbọn? (b) Numọtolanmẹ tẹwẹ tlẹ sọ sinyẹn hú awuvẹmẹ onọ̀ de tọn?

VIYẸYẸ de bẹ aví to zánhomẹ. Onọ̀ etọn fọ́n to afọdopolọji. Sọn whenue gbọ́n e ko jivi, e masọ nọ damlọn yìkànmẹ dile e nọ dọ́ do dai ba. E ko plọn nado yọ́n aví voovo he viyẹyẹ etọn nọ ví lẹ. Gbọnmọ dali, e sọgan yawu yọnẹn eyin viyẹyẹ lọ tindo nuhudo núdùdù tọn, mẹdọndogo tọn, kavi nukunpedomẹgo devo lẹ tọn. Ṣigba mahopọnna whẹwhinwhẹ́n depope he wutu viyẹyẹ lọ do viavi, onọ̀ lọ nọ yinuwa. Owanyi he e tindo na ẹn ma sọgan dike e ni gbẹkọ nuhudo ovi etọn tọn go gba.

² Awuvẹmẹ he onọ̀ de nọ tindo na ovi etọn titi yin dopo to numọtolanmẹ sisosiso hugan he gbẹtọvi lẹ yọnẹn mẹ. Ṣigba, numọtolanmẹ devo de sọ tin he sinyẹn taun hú ehe—enẹ wẹ awuvẹmẹ sisosiso Jiwheyẹwhe mítọn, Jehovah tọn. Dogbapọnna jẹhẹnu he dọnmẹdogo ehe sọgan gọalọna mí nado dọnsẹpọ Jehovah pẹkipẹki. Enẹwutu, mì gbọ mí ni gbadopọnna nuhe awuvẹmẹ yin podọ lehe Jiwheyẹwhe mítọn nọ do e hia gbọn.

 3. Etẹwẹ hókún Heblu tọn heyin lilẹdogbedevomẹ do “do lẹblanu hia” kavi “wàlẹblanu” zẹẹmẹdo?

³ To Biblu mẹ, kanṣiṣa pẹkipẹki de tin to awuvẹmẹ po lẹblanu po ṣẹnṣẹn. Hogbe susu to Heblugbe po Glẹkigbe po mẹ wẹ tindo linlẹn awuvẹmẹ sisosiso tọn. Di apajlẹ, gbadopọnna hókún Heblu tọn ra·chamʹ, he nọ saba yin lilẹdogbedevomẹ do “do lẹblanu hia” kavi “wàlẹblanu.” Owe whenuho tọn de basi zẹẹmẹ dọ hókún lọ ra·chamʹ “nọ do numọtolanmẹ sisosiso awuvẹmẹ tọn hia, taidi dehe nọ fọ́n to whenuena yè mọ madogán kavi yajiji mẹyiwanna vivẹ mítọn lẹ tọn kavi mẹhe tindo nuhudo alọgọ mítọn tọn.” Hogbe Heblu tọn ehe, he Jehovah yizan na ede, tindo kanṣiṣa hẹ hogbe lọ na “vidọ̀” bo sọgan yin zẹẹmẹ-basina taidi “awuvẹmẹ onọ̀ tọn.”a—Eksọdusi 33:19; Jẹlemia 33:26.

4, 5. Nawẹ Biblu yí numọtolanmẹ he onọ̀ de nọ tindo na viyẹyẹ etọn zan nado plọnnu mí dogbọn awuvẹmẹ Jehovah tọn dali gbọn?

⁴ Biblu yí numọtolanmẹ he onọ̀ de nọ tindo na viyẹyẹ etọn zan nado plọnnu mí dogbọn zẹẹmẹ awuvẹmẹ Jehovah tọn dali. To Isaia 49:15 mẹ, mí hia dọmọ: “Be yọnnu sọgan wọ̀n ovi etọn he tin anọ́nù, bọ e ma na do awuvẹmẹ [ra·chamʹ] hia ovi ohò etọn mẹ tọn? Nugbo yé sọgan wọ̀n, ṣigba yẹn ma na wọnji gowe gba.” (The Amplified Bible) Nuyijlẹdonugo he dutomẹji ehe do lehe awuvẹmẹ Jehovah tọn na omẹ etọn lẹ siso sọ hia. Gbọnna?

⁵ E vẹawu nado yise dọ onọ̀ de na wọnji nado na núdùdù kavi penukundo ovi etọn he to anọ́nù go. Na e yọnẹn dọ viyẹyẹ ma sọgan wà nude na ede wutu; onọ̀ de nọ na ayidonugo po nukunpedomẹgo po ovi etọn to okle po ozán po. Etomọṣo, e blawu dọ, kọgbigbẹ́ ovi lẹ go ko gbayipe taun todin, titengbe to ‘ojlẹ awusinyẹn tọn’ ehelẹ mẹ, he gọ́ na “owanyi hẹnnumẹ tọn” matindo. (2 Timoti 3:1, 3) “Ṣigba yẹn ma na wọnji gowe gba” wẹ Jehovah dọ. Awuvẹmẹ sisosiso he Jehovah tindo na devizọnwatọ etọn lẹ ma nọ gboawupo gba. E sinyẹn tlala hú numọtolanmẹ sisosiso jọwamọ tọn depope he mí sọgan lẹnnupọndeji—yèdọ etlẹ yin awuvẹmẹ he onọ̀ de nọ saba tindo na viyẹyẹ etọn. Abajọ zẹẹmẹ-basitọ de dọ gando Isaia 49:15 ehe go dọmọ: “Ehe yin dopo to hogbe owanyi tọn Jiwheyẹwhe tọn he sinyẹn lẹ mẹ to Alẹnu Hoho lọ mẹ, vlavo wẹ e ma do yin dehe sinyẹn hugan lọ.”

 6. Nukun tẹwẹ susu gbẹtọvi mapenọ lẹ tọn nọ yí do pọ́n awuvẹmẹ, ṣigba jide tẹwẹ Jehovah na mí?

⁶ Be ohia madogán tọn de wẹ awuvẹmẹ sisosiso yin ya? Susu gbẹtọvi mapenọ lẹ tọn wẹ tindo pọndohlan enẹ. Di dohia, tamẹnuplọnmẹtọ Lomu tọn Sénèque, he nọgbẹ̀ to ojlẹ dopolọ mẹ hẹ Jesu bo yin wesetọ he diyin de to Lomu, plọnmẹ dọ “lẹblanu yin madogán ayiha mẹ tọn.” Sénèque nọ ze nuplọnmẹ Stoiki tọn daga, yèdọ tamẹnuplọnmẹ de he nọ zinnudo abọẹninọ he matindo numọtolanmẹ ji. Sénèque dọ dọ nuyọnẹntọ de sọgan gọalọna mẹhe to yaji lẹ, ṣigba ewọ lọsu ma dona blawu gba, na numọtolanmẹ enẹ na dè e pò. Pọndohlan ṣejannabi tọn mọnkọtọn ma yigbena awuvẹmẹ sọn ahun mẹ wá gba. Ṣigba ehe gbọnvo pete na pọndohlan Jehovah tọn! Jehovah na jide mí to Ohó etọn mẹ dọ “awuvẹmẹtọ wẹ [emi], lẹblanu etọn sọ bọ.” (Jakobu 5:11) Dile mí na wá mọ do, awuvẹmẹ ma yin madogán gba ṣigba jẹhẹnu huhlọnnọ titengbe de wẹ e yin. Mì gbọ mí ni gbadopọnna lehe Jehovah nọ do e hia taidi mẹjitọ owanyinọ de do.

7, 8. Aliho tẹmẹ wẹ Islaelivi lẹ jiya to Egipti hohowhenu tọn mẹ te, podọ nawẹ Jehovah yinuwa hlan yajiji yetọn gbọn?

⁷ Awuvẹmẹ Jehovah tọn yin mimọ hezeheze to aliho he mẹ e yinuwahẹ akọta Islaeli tọn te. To vivọnu owhe kanweko 16tọ J.W.M. tọn, livi susu Islaelivi lẹ tọn yin nuyiwahẹ di kanlinmọ lẹ to Egipti hohowhenu tọn mẹ fie yé yin kọgbidina sinsinyẹn te. Egiptinu lẹ “yí azọ́n sinsinyẹn do hẹn ogbẹ̀ yetọn vẹ́ to obọ́ po okọ́mìmẹ po mẹ.” (Eksọdusi 1:11, 14) To yajiji yetọn mẹ, Islaelivi lẹ dawhá hlan Jehovah na alọgọ. Nawẹ Jiwheyẹwhe awuvẹmẹtọ sisosiso lọ yinuwa gbọn?

⁸ E hẹn awubla Jehovah taun. E sọ dọmọ: “Nugbonugbo yẹn ko mọ nukunbibia omẹ ṣie he tin to Egipti lẹ tọn, bo ko sọ sè awhá yetọn gbọn azọ́ngán yetọn lẹ tọn dali; na yẹn yọ́n awufiẹsa yetọn lẹ.” (Eksọdusi 3:7) E ma sọgan yọnbasi dọ Jehovah ni mọ yajiji omẹ etọn lẹ tọn kavi sè awhá yetọn bo ma na blawu na yé gba. Dile mí ko mọ to Weta 24tọ owe ehe tọn mẹ do, Jehovah yin Jiwheyẹwhe awuvẹmẹtọ de. Podọ awuvẹmẹ—heyin nugopipe lọ nado yọ́n awuvẹ yajiji mẹdevo lẹ tọn to lanmẹ—tindo kanṣiṣa pẹkipẹki hẹ lẹblanu. Ṣigba Jehovah ma nọ blawu na omẹ etọn lẹ poun gba; e sọ nọ yin whinwhàn nado yinuwa do ota yetọn mẹ. Isaia 63:9 dọmọ: “To owanyi etọn mẹ podọ to lẹblanu etọn mẹ ewọ ko fli yé gọ̀.” Gbọn “alọ huhlọnnọ de” dali, Jehovah whlẹn Islaelivi lẹ sọn Egipti. (Deutelonomi 4:34) Enẹgodo, e na núdùdù yé to azọ́njiawu-liho bo plan yé yì aigba sinsẹ́nnọ yetọn titi ji.

9, 10. (a) Naegbọn Jehovah whlẹn Islaelivi lẹ pludopludo to whenue yé ko yì Aigba Pagbe tọn lọ ji godo? (b) To ojlẹ Jẹfta tọn mẹ, kọgbidinamẹ tẹmẹ wẹ Jehovah whlẹn Islaelivi lẹ sọn, podọ etẹwẹ whàn ẹn nado wàmọ?

⁹ Awuvẹmẹ Jehovah tọn ma nọte do finẹ poun gba. To whenuena yé jẹ Aigba Pagbe tọn lọ ji, Islaeli jai biọ nugbomadọ mẹ pludopludo bosọ jiya etọn. Ṣigba to ojlẹ delẹ godo, gbẹtọ lọ lẹ nọ gọ̀ biọ yedelẹ mẹ bo nọ dawhá ylọ Jehovah. E sọ whlẹn yé whlasusu. Etẹwutu? “Na e tindo awubla to omẹ etọn lẹ ji wutu.”—2 Otannugbo lẹ 36:15; Whẹdatọ 2:11-16.

¹⁰ Lẹnnupọndo nuhe jọ to ojlẹ Jẹfta tọn mẹ ji. Na Islaelivi lẹ ko lẹhlan yẹwhe lalo tọn lẹ sinsẹ̀n kọ̀n wutu, Jehovah dike na Ammọninu lẹ ni gbidikọna yé na owhe 18. Ṣigba Islaelivi lẹ lẹnvọjọ to godo mẹ. Biblu dọna mí dọmọ: “Yé sọ de yẹwhe alọpa de lẹ sọn yé ṣẹnṣẹn, bo to OKLUNỌ sẹ̀n: ayiha etọn sọ yin adìnọ na yajiji Islaeli tọn.”b (Whẹdatọ 10:6-16) Tlolo he omẹ etọn lẹ do lẹnvọjọ nujọnu tọn hia, Jehovah ma sọgan to yé pọ́n bọ yé na to yaji gba. Enẹwutu Jiwheyẹwhe he tindo awuvẹmẹ sisosiso lọ na huhlọn Jẹfta nado whlẹn Islaelivi lẹ sọn alọ kẹntọ yetọn lẹ tọn mẹ.—Whẹdatọ 11:30-33.

11. Etẹwẹ mí plọn gando awuvẹmẹ go sọn aliho he mẹ Jehovah yinuwahẹ Islaelivi lẹ te mẹ?

¹¹ Etẹwẹ aliho he mẹ Jehovah yinuwahẹ Islaelivi lẹ te plọn mí dogbọn awuvẹmẹ sisosiso dali? Tintan whẹ́, mí mọdọ e ma yin numọtolanmẹ awubla tọn de gando oyà he gbẹtọ lẹ to jiji lẹ go poun gba. Flin apajlẹ onọ̀ de tọn he awuvẹmẹ whàn ẹn nado yinuwa nado gọalọna viyẹyẹ etọn he to avivi. Mọdopolọ, Jehovah ma nọ gbẹkọ awhá omẹ etọn lẹ tọn go gba. Awuvẹmẹ sisosiso etọn nọ whàn ẹn nado hẹn kọgbọ wá na yé sọn yajiji yetọn mẹ. To yidogọmẹ, aliho he mẹ Jehovah yinuwahẹ Islaelivi lẹ te plọn mí dọ awuvẹmẹ ma yin madogán gba, na jẹhẹnu dagbe ehe wẹ whàn ẹn nado ze afọdide huhlọnnọ, sinsinyẹn lẹ do ota omẹ etọn lẹ tọn mẹ. Ṣigba be pipli omẹ etọn lẹ tọn kẹdẹ wẹ Jehovah do awuvẹmẹ hia to pọmẹ ya?

12. Nawẹ Osẹ́n lọ do awuvẹmẹ Jehovah tọn na omẹ dopodopo hia gbọn?

¹² Osẹ́n he Jiwheyẹwhe na akọta Islaeli tọn do awuvẹmẹ etọn na omẹ dopodopo hia. Di apajlẹ, lẹnnupọndo mẹtọnhopọn etọn na wamọnọ lẹ ji. Jehovah yọnẹn dọ ninọmẹ madonukun lẹ sọgan fọ́n he sọgan tlọ́ Islaelivi de do ohẹ́n mẹ. Nawẹ wamọnọ lẹ dona yin nuyiwahẹ gbọn? Jehovah degbena Islaelivi lẹ tlọlọ dọmọ: “Hiẹ ma na hẹn ayiha towe sinyẹn gba, kavi miọn alọ towe sọn nọvisunnu towe wamọnọ de gba: Hiẹ na na ẹn dandan, ayiha towe ma na yin adìnọ whenuena hiẹ na hlan ẹn gba: na dọ na onú he wutu wẹ OKLUNỌ lọ Jiwheyẹwhe towe na dona we to azọ́n towe lẹpo mẹ.” (Deutelonomi 15:7, 10) Humọ, Jehovah degbè dọ Islaelivi lẹ ma dona nọ gbẹ̀n sinsẹ́n he to bẹbẹnu ogle yetọn lẹ tọn pete kavi ṣinyan pipòtọ jinukun lẹ tọn gba. Wélu lọ lẹ dona nọ yin jijodo na wamọnọ lẹ. (Levitiku 23:22; Luti 2:2-7) To whenuena akọta lọ setonuna osẹ́n mẹtọnhopọn tọn ehe heyin awuwlena na wamọnọ he to ṣẹnṣẹn yetọn lẹ tọn wutu, wamọnọ he tin to Islaeli lẹ ma biọ núdù gba. Be enẹ ma yin dohia awuvẹmẹ sisosiso Jehovah tọn ya?

13, 14. (a) Nawẹ ohó Davidi tọn lẹ hẹn mí deji dọ Jehovah nọ hò omẹ dopodopo tọn pọ́n sisosiso gbọn? (b) Apajlẹ tẹwẹ sọgan yin nina nado dohia dọ Jehovah nọ tin sẹpọ mẹhe “yin ayiha gbigbànọ” kavi “yin ayiha finfinọnnọ” lẹ?

¹³ To egbehe ga, Jiwheyẹwhe owanyinọ mítọn nọ hò omẹ dopodopo tọn pọ́n sisosiso. Mí sọgan deji dọ e yọ́n oyà depope he mí sọgan to jiji. Psalm-kàntọ Davidi wlan dọmọ: “Nukun OKLUNỌ tọn tin hlan dodonọ lẹ dali, otó etọn sọ hùn hlan ogbè yetọn. OKLUNỌ sẹpọ yé he yin ayiha gbigbànọ de tọn lẹ, bosọ whlẹn yé he yin ayiha finfinọnnọ lẹ gán.” (Psalm 34:15, 18) Zẹẹmẹ-basi do Biblu ji tọ́ dopo dọ gando omẹ enẹlẹ go dọmọ: “Yé yin ayiha gbigbànọ po awublanọ to gbigbọmẹ po, enẹ wẹ yindọ, yé whiwhẹ yede na ylando yetọn wutu, bo nọ ze yede whè; yé nọ whè to nukun yedelẹ tọn mẹ, bo ma nọ dejido nugopipe yetọn titi go.” Omẹ mọnkọtọn lẹ sọgan lẹndọ Jehovah dẹn do yé, podọ yé ma yin nujọnu sọmọ na ẹn bọ e nado hò yetọn pọ́n gba. Ṣigba enẹ mayin nugbo. Ohó Davidi tọn lẹ na jide mí dọ Jehovah ma nọ gbẹkọ yé he “whè to nukun yedelẹ tọn mẹ” lẹ go gba. Jiwheyẹwhe awuvẹmẹtọ mítọn yọnẹn dọ, mí tindo nuhudo etọn to ojlẹ enẹlẹ mẹ hú gbede pọ́n tọn, podọ e sẹpọ mí.

¹⁴ Lẹnnupọndo numimọ de ji. Onọ̀ de to États-Unis ze ovi owhe awe-mẹvi etọn yì dotowhé, na ovi lọ to azọ̀n gbọhlihẹ tọn sinsinyẹn de jẹ wutu. To whenuena dotó pọ́n ovi lọ godo, e dọna onọ̀ lọ dọ ovi lọ dona yin ginglọn do dotowhé jẹ wunkẹngbe. Fie wẹ onọ̀ lọ dọ́ to ozán enẹ mẹ? Oján de ji to abò dotowhé lọ tọn mẹ to adọ́zan ovi etọn tọn pá! Visunnu pẹvi etọn wẹ to azọ̀njẹ, bọ e dona tin to apá na ẹn. Na jide tọn, mí sọgan donukun nususu hú ehe sọn Otọ́ olọn mẹ tọn owanyinọ mítọn si. Na apajlẹ etọn mẹ wẹ mí yin didá te wutu. (Gẹnẹsisi 1:26) Hogbe ojlofọndotenamẹ tọn he to Psalm 34:18 mẹ lẹ dọna mí dọ to whenuena mí “yin ayiha gbigbànọ” kavi “yin ayiha finfinọnnọ,” Jehovah nọ tin “sẹpọ” mí di mẹjitọ owanyinọ de—yèdọ awuvẹmẹtọ de he wleawu nado gọalọ to whepoponu.

15. Aliho tẹlẹ mẹ wẹ Jehovah nọ gọalọna dopodopo mítọn lẹ te?

¹⁵ To whelọnu lo, nawẹ Jehovah nọ gọalọna dopodopo mítọn lẹ gbọn? E ma nọ de asisa yajiji mítọn lẹ tọn sẹ̀ dandan gba. Ṣigba Jehovah ko wleawu onú susugege lẹ tọn dai na mẹhe dawhá ylọ ẹ na alọgọ lẹ. Ohó etọn, Biblu wleawuna ayinamẹ yọn-na-yizan he sọgan gọalọ to ninọmẹ lẹpo mẹ. To agun mẹ, Jehovah ko wleawuna nugopọntọ he pegan to gbigbọ-liho lẹ, he nọ dovivẹnu nado hodo apajlẹ awuvẹmẹ etọn tọn to alọgigọna sinsẹ̀n-basitọ hatọ yetọn lẹ mẹ. (Jakobu 5:14, 15) Taidi ‘Sisètọ odẹ̀ tọn,’ e nọ na ‘gbigbọ wiwe mẹhe biọ ẹ lẹ.’ (Psalm 65:2; Luku 11:13) Gbigbọ enẹ sọgan na mí ‘huhlọn he hú jọwamọ tọn’ nado sọgan doakọnna kakajẹ whenuena Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn na de nuhahun he to kọgbidinamẹ lẹpo sẹ̀. (2 Kọlintinu lẹ 4:7) Be homẹ mítọn ma hùn na awuwledainanu ehe lẹpo ya? Mí ni ma wọnji blo dọ awuwledainanu ehelẹ yin dohia awuvẹmẹ sisosiso Jehovah tọn.

16. Etẹwẹ yin apajlẹ awuvẹmẹ Jehovah tọn he klohugan, podọ nawẹ e gando dopodopo mítọn lẹ go gbọn?

¹⁶ Na nugbo tọn, apajlẹ awuvẹmẹ Jehovah tọn he klohugan wẹ zize Mẹhe sẹpọ ẹ hugan lọ jo taidi ofligọ de na mí. Avọ́sinsan owanyinọ de wẹ Jehovah basi, podọ e hùn aliho whlẹngán tọn dote na mí. Flindọ, nunina ofligọ tọn lọ yin nina dopodopo mítọn lẹ. Enẹwutu, owhẹ̀ Zekalia, otọ́ Johanu Baptizitọ lọ tọn whẹ́n nado dọ dọdai dọ nunina ehe hẹn ‘awuvẹmẹ sisosiso Jiwheyẹwhe mítọn tọn’ klo deji.—Luku 1:78.

17-19. (a) Nawẹ Biblu dohia dọ awuvẹmẹ Jehovah tọn tindo dogbó gbọn? (b) Etẹwẹ doalọtena awuvẹmẹ Jehovah tọn na omẹ etọn lẹ?

¹⁷ Be mí na lẹndọ awuvẹmẹ Jehovah tọn ma nọ tindo dogbó wẹ ya? Paali. Biblu dohia hezeheze dọ eyin mẹde gbẹ́ aliho dodo tọn etọn dai, Jehovah nọ gbọn jlọjẹ dali doalọtena awuvẹmẹ etọn. (Heblu lẹ 10:28) Nado yọ́n nuhewutu e nọ wàmọ, flin apajlẹ akọta Islaeli tọn.

¹⁸ Dile etlẹ yindọ Jehovah whlẹn Islaelivi lẹ sọn alọ kẹntọ yetọn lẹ tọn mẹ whlasusu, to godo mẹ, awuvẹmẹ etọn doalọte. Omẹ atẹṣitọ ehelẹ sẹ̀n boṣiọ, bo tlẹ nọ hẹn boṣiọ awuhiọ tọn yetọn lẹ wá tẹmpli Jehovah tọn mẹ! (Ezekiẹli 5:11; 8:17, 18) Humọ, mí yin didọna dọmọ: “Yé ṣàn mẹdagun Jiwheyẹwhe tọn lẹ kò, bosọ vlẹ ohó etọn lẹ, bosọ yí yẹwhegán etọn lẹ do to avlẹda, kaka homẹgble OKLUNỌ tọn do tite do omẹ etọn lẹ ji, kaka bọ jlado de masọ tin ba.” (2 Otannugbo lẹ 36:16) Islaelivi lẹ zindonukọn jẹ obá de mẹ bọ dodonu depope ma tin na awuvẹmẹ ba, bọ yé fọ́n adi dodo Jehovah tọn dote. Po kọdetọn tẹ po?

¹⁹ Jehovah ma sọgan sọ vẹawu omẹ etọn lẹ ba. E lá dọmọ: “Yẹn ma na wàlẹblanu, kavi hladote, kavi tindo awubla gba, bọ yẹn ma na do và yé.” (Jẹlemia 13:14) Enẹwutu, Jelusalẹm po tẹmpli etọn po yin vivasudo, bọ Islaelivi lẹ yin bibẹ yì kanlinmọgbenu to Babilọni. Lehe e blawu dọ gbẹtọvi ylandonọ lẹ lẹzun atẹṣitọ sọmọ bo doalọtena awuvẹmẹ Jiwheyẹwhe tọn do sọ!—Avigbè Jẹlemia tọn 2:21.

20, 21. (a) Etẹwẹ na jọ to whenuena awuvẹmẹ Jiwheyẹwhe tọn na jẹ dogbó etọn kọ̀n to azán mítọn gbè? (b) Awuvẹmẹ Jehovah tọn tẹwẹ na yin dogbapọnna to weta he bọdego mẹ?

²⁰ To egbehe lo? Jehovah ma ko diọ gba. Na awuvẹmẹ etọn wutu, e ko degbena Kunnudetọ etọn lẹ nado dọyẹwheho “wẹndagbe ahọludu tọn” to aigba fininọ lẹpo ji. (Matiu 24:14) Eyin ahunjijlọnọ lẹ kẹalọyi, Jehovah nọ gọalọna yé nado mọnukunnujẹ owẹ̀n Ahọluduta lọ tọn mẹ. (Owalọ lẹ 16:14) Ṣigba azọ́n ehe ma na zindonukọn kakadoi gba. E ma sọgan yin dohia awuvẹmẹ tọn na Jehovah nado dike aihọn ylankan ehe, he bẹ awufiẹsa po yajiji po hẹn, ni zindonukọn kakadoi gba. To whenuena awuvẹmẹ Jiwheyẹwhe tọn na ko jẹ dogbó etọn kọ̀n, Jehovah na hẹn whẹdida ṣẹ do titonu ylankan ehe ji. Podọ to whenẹnu, e na tlẹ yinuwa po awuvẹmẹ po—yèdọ awuvẹmẹ na ‘oyín wiwe’ etọn podọ na devizọnwatọ mẹdezejotọ etọn lẹ. (Ezekiẹli 36:20-23) Jehovah na và kanylantọ lẹ sudo bo na hẹn aihọn yọyọ dodo tọn de wá. Jehovah lá gando mẹylankan lẹ go dọmọ: “Nukun ṣie ma na hladote gba, mọ yẹn masọ to na tindo awubla gba, ṣigba yẹn na hẹn aliho yetọn wá ota yetọn ji.”—Ezekiẹli 9:10.

²¹ Kakajẹ whenẹnu, Jehovah na gbẹ́ pò to awuvẹmẹ dohia gbẹtọ lẹ, etlẹ yin mẹhe pannukọn vasudo lẹ. Gbẹtọvi ylandonọ he lẹnvọjọ sọn ahun mẹ wá lẹ sọgan mọaleyi sọn dohia awuvẹmẹ Jehovah tọn he klohugan lọ—yèdọ jona etọn mẹ. To weta he bọdego mẹ, mí na gbadopọnna apajlẹ dagbe delẹ sọn Biblu mẹ he do jona Jehovah tọn hia to gigọ́mẹ.