‘Oklunọ lọ, Jiwheyẹwhe He Gọna Lẹblanu Podọ Dagbewanyinọ’
“OKLUNỌ lọ, OKLUNỌ lọ, Jiwheyẹwhe he gọna akọndonanu podọ dagbewanyinọ, awuwhletọ nado sadi, podọ susunọ to lẹblanu po nugbo po mẹ.”—EKSỌDUSI 34:6.
1. (a) Homẹmiọnnamẹ tẹwẹ Biblu wleawu etọn na mẹhe ko mọ mẹyiwanna lẹ danbú sọn sinsẹ̀n-bibasi wiwe ṣeke mẹ lẹ? (b) Nawẹ Jehovah nọ pọ́n ylanwatọ lẹ hlan gbọn?
“VIYỌNNU ṣie dọna mi dọ emi ma jlo nado yin apadewhe agun Klistiani tọn ba,” wẹ otọ́ Klistiani dopo dọ. “Na azán lẹ, osẹ lẹ, yèdọ osun lẹ to godo mẹ, yẹn tindo numọtolanmẹ awufiẹsa sinsinyẹn tọn to agbasa ṣie mẹ. E ylan hugan okú.” Na nugbo tọn ayimajai wẹ e yin nado mọ mẹyiwanna de ni danbú sọn ali sinsẹ̀n-bibasi wiwe ṣeke tọn ji. Be hiẹ ko tindo numimọ mọnkọtọn de ya? Eyin mọwẹ, hiẹ na yin homẹmiọnna nado yọnẹn dọ Jehovah tindo awuvẹmẹ na we. (Eksọdusi 3:7; Isaia 63:9) Ṣigba nawẹ e nọ pọ́n ylandonọ mọnkọtọn lẹ hlan gbọn? Biblu dohia dọ Jehovah nọ gbọn lẹblanu dali basi oylọ na yé nado yin hinhẹngọwa nukundagbe etọn mẹ. E vẹ̀ Juvi atẹṣitọ azán Malaki gbè tọn lẹ dọmọ: “Mì lẹgọ do dee, yẹn nasọ lẹgọ do mì dè.”—Malaki 3:7.
2. Nawẹ Biblu dohia dọ lẹblanu yin adà tangan gbẹtọ-yinyin Jehovah tọn gbọn?
2 Lẹblanu Jiwheyẹwhe tọn yin nùzindeji na Mose to Osó Sinai tọn ji. To finẹ, Jehovah do ede hia taidi “Jiwheyẹwhe he gọna akọndonanu podọ dagbewanyinọ, awuwhletọ nado sadi, podọ susunọ to lẹblanu po nugbo po mẹ.” (Eksọdusi 34:6) Nulila ehe zinnudeji dọ lẹblanu yin adà tangan gbẹtọ-yinyin Jehovah tọn. E ‘jlo dọ omẹ popo ni wá lẹnvọjọ kọ̀n,’ wẹ Klistiani apọsteli Pita dọ. (2 Pita 3:9) Na nugbo tọn, lẹblanu Jiwheyẹwhe tọn tindo dogbo. “[Ewọ] ma na dike whẹgbledonọ to alọdepope mẹ ni yì majiya,” wẹ Mose yin didọ na. (Eksọdusi 34:7; 2 Pita 2:9) Etomọṣo, “Jiwheyẹwhe wẹ owanyi,” podọ lẹblanu yin adà daho jẹhẹnu enẹ tọn. (1 Johanu 4:8; Jakobu 3:17) Jehovah ma na “hẹn adi etọn dote kakadoi gba,” podọ ewọ “hunhomẹ to lẹblanu mẹ.”—Mika 7:18, 19.
3. Nawẹ pọndohlan lẹblanu Jesu tọn gbọnvona dehe yin wekantọ lẹ po Falesi lẹ tọn po gbọn?
3 Jesu wẹ yin dohia pipé Otọ́ olọn mẹ tọn etọn tọn. (Johanu 5:19) Nuyiwahẹmẹ lẹblanu tọn etọn hẹ ylanwatọ lẹ mayin nukunpẹvi yí do pọ́n ylando yetọn lẹ gba ṣigba dohia numọtolanmẹ awuvẹmẹ tọn dopolọ he e nọ dohia hlan awutunọ lẹ. (Yijlẹdo Malku 1:40, 41 go.) Mọwẹ, Jesu hia lẹblanu gọna “onú pẹnzin” Osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn. (Matiu 23:23) To vogbingbọn mẹ, lẹnnupọndo wekantọ lẹ po Falesi lẹ po ji, mẹhe linlẹn whẹdida dodo tọn yetọn nọ saba de lẹblanu sẹ̀ mlẹnmlẹn. To whenuena yé mọ Jesu to nuyiwa hẹ ylandonọ lẹ, yé fànkoe dọmọ: “Dawe he to ylandonọ lẹ yí, bosọ to núdù hẹ yé.” (Luku 15:1, 2) Jesu na gblọndo whẹsadokọnamẹtọ etọn lẹ po oló atọ̀n po, dopodopo he zinnudo lẹblanu Jiwheyẹwhe tọn ji.
4. Oló awe tẹlẹ wẹ Jesu dọ, podọ etẹwẹ yin nuagokun dopodopo tọn?
4 Tintan, Jesu dọho dawe de tọn he jo lẹngbọ 99 do nado dín dopo he ko bu. Etẹwẹ yin onú tangan lọ? “Mọkẹdẹ wẹ ayajijẹ na tin to olọn mẹ to ylandonọ dopo he [lẹnvọjọ] ji, hú to dodonọ kanwefọtọ̀nnukunẹnẹ he ma do [lẹnvọjọ] ji.” Awetọ, Jesu dọho do yọnnu de ji he dín akuẹ he e hẹnbu bo jaya to whenue e mọ ẹn. Yọn-na-yizan etọn? “Ayajijẹ tin to angẹli Jiwheyẹwhe tọn lẹ nukọn to ylandonọ dopo he [lẹnvọjọ] ji.” Jesu yí yẹdenanu etọn atọ̀ntọ zan to wunmẹ olodido tọn de mẹ.a E ko yin yinyọnẹn gbọn mẹsusu dali taidi otàn dagbe he whègli he nkọtọn ma ko yin didọ pọ́n. Nulinlẹnpọndo oló ehe ji na gọalọna mí nado mọnukunnujẹ lẹblanu Jiwheyẹwhe tọn mẹ bo hodo apajlẹ etọn.—Luku 15:3-10.
Visunnu Atẹṣitọ de Họ̀n sọn Whégbè
5, 6. Nawẹ visunnu pẹvi lọ to oló atọ̀ntọ Jesu tọn mẹ do pinpẹn-nutọn-mayọnẹn he sẹhundaga hia gbọn?
5 “Dawe de tindo ovisunnu awe: yọpọ he to yé mẹ dọ hlan otọ́ etọn, dọmọ, Otọ́, na osọha agbàn he tọnnù ṣie mi. E sọ má onú he e tindo lẹ hlan yé. Azán vude godo, ovisunnu yọpọ lọ bẹ́ onú he e tindo lẹpo plidopọ, bo yí gbejizọnlin etọn biọ otò dindẹn de mẹ, finẹ wẹ e zan agbàn etọn gbọn ogbẹ̀ gbigble zinzán mẹ.”—Luku 15:11-13.b
6 Visunnu pẹvi lọ tofi do pinpẹn-nutọn-mayọnẹn he sẹhundaga de hia. Tintan, e biọ ogú etọn, podọ to enẹgodo e hẹn ẹn gú “gbọn ogbẹ̀ gbigble zinzán mẹ.” Hodidọ lọ “ogbẹ̀ gbigble” yin lilẹdogbedevomẹ sọn hogbe Glẹki tọn de mẹ he zẹẹmẹdo “gbẹninọ hunyanhunyan tọn.” Weyọnẹntọ dopo dọ dọ hogbe lọ “do walọ dagbe gbigbẹdai gbidigbidi hia.” Po whẹwhinwhẹ́n dagbe po, dawe jọja lọ to oló Jesu tọn mẹ nọ saba yin yiylọdọ duvanọ, hogbe de he basi zẹẹmẹ mẹde he yin numakiyananọ zẹjlẹgotọ po nuhẹngutọ po.
7. Mẹnu lẹ to egbehe wẹ taidi duvanọ lọ, podọ naegbọn mẹsusu mọnkọtọn lẹ nọ dín mẹdekannujẹ to “otò dindẹn de” mẹ?
7 Be gbẹtọ he taidi duvanọ lọ tin to egbehe ya? Mọwẹ. E blawu dọ, sọha kleun delẹ ko lẹkọ sọn ‘owhé’ hihọ́-basinamẹ Otọ́ olọn mẹ tọn mítọn tọn, yèdọ Jehovah tọn gbè. (1 Timoti 3:15) Delẹ to ehelẹ mẹ mọ dọ lẹdo whédo Jiwheyẹwhe tọn ko glọnalinamẹ gbau, dọ nukun mẹgopinpọn Jehovah tọn yin aliglọnnamẹ tọn hugan hihọ́-basinamẹ tọn. (Yijlẹdo Psalm 32:8 go.) Lẹnnupọndo yọnnu Klistiani dopo ji he yin pinpọn e go whẹ́n sọgbe hẹ nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ ṣigba he to godo mẹ tlọ biọ ahàn-sinsinyẹn po amasin-adínọ lẹ ṣiṣizan po mẹ. To godo pinpọnhlan ojlẹ awubla tọn enẹ to gbẹ̀zan etọn mẹ, e dọmọ: “Yẹn jlo na dohia dọ yẹn sọgan basi gbẹzan dagbe de na de e. Yẹn nọ jlo nado wà nuhe jlo mi, podọ yẹn ma nọ jlo dọ mẹdepope ni dọ nudevo na mi gba.” Taidi duvanọ lọ, yọnnu jọja ehe dín mẹdekannujẹ. E blawu dọ, na walọyizan he ma sọgbe hẹ Owe-wiwe lẹ tọn etọn wutu ewọ dona yin didesẹ sọn agun Klistiani tọn mẹ.—1 Kọlintinu lẹ 5:11-13.
8. (a) Alọgọ tẹwẹ sọgan yin nina hlan mẹhe jlo nado nọgbẹ̀ to aliho he sọta nujinọtedo Jiwheyẹwhe tọn mẹ lẹ? (b) Naegbọn mẹde dona na ayidonugo sọwhiwhe tọn hlan nudide etọn to whẹho sinsẹ̀n-bibasi tọn mẹ?
8 Na nugbo tọn ahungbadonamẹnu wẹ e yin to whenuena yisenọ hatọ de do ojlo hia nado nọgbẹ̀ to aliho he sọta nujinọtedo Jiwheyẹwhe tọn lẹ mẹ. (Filippinu lẹ 3:18) To whenuena ehe jọ, mẹho lẹ po mẹdevo he tindo jẹhẹnu gbigbọmẹ tọn lẹ po nọ dovivẹnu nado gọ̀ ylanwatọ lọ do otẹn etọn mẹ. (Galatianu lẹ 6:1) Etomọṣo, mẹdepope ma nọ yin hinhẹn po huhlọn po nado kẹalọyi zẹgẹ devi-yinyin Klistiani tọn gba. (Matiu 11:28-30; 16:24) To whenuena yé ko whẹ́n biọ owhe nudide tọn mẹ, etlẹ yin jọja lẹ dona basi nudide mẹdetiti tọn to whẹho sinsẹ̀n-bibasi tọn mẹ. To tadona mẹ, dopodopo mítọn yin nudida he tin to edekannu de he na dogbe edetiti tọn na Jiwheyẹwhe. (Lomunu lẹ 14:12) Na nugbo tọn, mí nasọ ‘gbẹ̀n nuhe mí dó’—yèdọ nupinplọn de he duvanọ lọ to oló Jesu tọn mẹ na wá plọn to madẹnmẹ.—Galatianu lẹ 6:7, 8.
Todido Matindo to Otò Dindẹn de Mẹ
9, 10. (a) Diọdo ninọmẹ tọn tẹwẹ duvanọ lọ tindo numimọ etọn, podọ nawẹ e yinuwa hlan ẹn gbọn? (b) Basi zẹẹmẹ lehe mẹdelẹ he gbẹ́ sinsẹ̀n-bibasi nugbo dai to egbehe nọ tindo numimọ awubla tọn he taidi duvanọ lọ tọn do.
9 “Whenuena e zan onú lẹpo vọ̀, huvẹ daho fọ́n to otò lọ mẹ, e sọ ṣẹ̀ hẹnjẹ. E yì, bosọ kọ̀n ede dopọ hẹ otòvi otò lọ mẹ tọn de: e sọ do e hlan oglè etọn mẹ nado to ohàn lẹ yìn. Homẹhunhun wẹ e na do dù floflo he ohàn lẹ to dùdù gọho; mẹdepope ma sọ na ẹn [nudepope].”—Luku 15:14-16.
10 Dile etlẹ yindọ e ma tindo nudepope ba, duvanọ lọ ma ko lẹnnupọndo kọlilẹ wá whégbè ji todin gba. Kakatimọ, e mọ tòvi de mẹhe deazọ́n nukunpipedo ohàn-pó go tọn na ẹn. To whenuena e yindọ Osẹ́n Mose tọn zinnudeji dọ ohàn yin kanlin mawé lẹ, agbasazọ́n mọnkọtọn vlavo na yin nuhe ma sọgbe na Juvi de. (Levitiku 11:7, 8) Ṣigba eyin ayihadawhẹnamẹnu duvanọ lọ tọn do tukla ẹ, e dona ko gbidikọna ẹn. To popolẹpo mẹ, e ma sọgan donukun azọ́nmẹyimẹdotọ etọn, yèdọ tòvi lọ, nado yin ahunmẹduna na numọtolanmẹ jonọ agbátọnọ lọ tọn gba. Ninọmẹ duvanọ lọ tọn yin onú dopolọ po numimọ mẹsusu lẹ tọn po to egbehe he nọ gbẹ́ aliho jijlọ sinsẹ̀n-bibasi wiwe ṣeke tọn dai. Whlasusu, omẹ mọnkọtọn lẹ nọ tindo mahẹ to nuwiwa lẹ he yé nọ pọnhlan dai di nuhe demẹpò mẹ. Di apajlẹ, to owhe 17 mẹvi-yinyin mẹ, jọja sunnu de ṣiatẹ sọta nukunpedomẹgo Klistiani tọn etọn. “Fẹnnuwiwa po amasin-adínọ lẹ ṣiṣizan po súnsún nuplọnmẹ sinai do Biblu ji owhe susu tọn lẹ,” wẹ e yigbe dọ. To madẹnmẹ, jọja sunnu ehe mọ ede to ganpamẹ na ajojijẹ po hlọnhuhu po. Dile etlẹ yindọ e basi vọjlado gbigbọmẹ tọn to godo mẹ, ahọ́ awubla tọn nankọ die he e dona sú na ‘ogbẹ̀ ylando tọn dùdù to ojlẹ pẹvide mẹ’!—Yijlẹdo Heblu lẹ 11:24-26 go.
11. Nawẹ ninọmẹ duvanọ lọ tọn yin hinhẹn ylan deji gbọn, podọ nawẹ mẹdelẹ to egbehe mọ mẹdindọn aihọn tọn nado yin “oklọ tata” gbọn?
11 Nuhahun duvanọ lọ tọn yin hinhẹn ylan deji gbọn nugbo lọ dali dọ ‘mẹdepope ma na na ẹn nudepope gba.’ Fie wẹ họntọn yọyọ etọn lẹ tin te? Todin he e ko jẹagbá, ewọ yin ‘yanwle wangbẹna tọn’ hlan yé. (Howhinwhẹn lẹ 14:20) Mọdopolọ, mẹsusu lẹ to egbehe he danbú sọn yise mẹ wá yọnẹn dọ mẹkiklọ po pọndohlan aihọn ehe tọn po planmẹ jẹ “oklọ tata” kọ̀n. (Kọlọsinu lẹ 2:8) “Yẹn jiya awufiẹsa po awubla susu tọn po matin anademẹ Jehovah tọn,” wẹ yọnnu jọja dopo he jo titobasinanu Jiwheyẹwhe tọn do na ojlẹ de dọ. “Yẹn tẹnpọn nado sọgbe hẹ aihọn lọ, ṣigba na yẹn ma taidi mẹdevo lẹ na nugbo tọn wutu, yé gbẹ́ mi dai. Yẹn taidi ovi he bu de he tindo nuhudo otọ́ de tọn nado deanana mi. Whenẹnu wẹ yẹn yọnẹn dọ yẹn tindo nuhudo Jehovah tọn. Yẹn ma jlo nado nọgbẹ̀ matin ewọ pọ́n gbede ba.” Duvanọ lọ to oló Jesu tọn mẹ wá tindo nukunnumọjẹnumẹ dopolọ.
Duvanọ lọ Gọ̀ Biọ Ede Mẹ
12, 13. Ninọmẹ tẹlẹ to egbehe wẹ ko gọalọna mẹdelẹ nado gọ̀ biọ linlẹn yetọn mẹ? (Pọ́n apotin.)
12 “Whenuena e mọ ede, e dọmọ, Be nẹmunẹmu wẹ azọ́ntọ otọ́ ṣie tọn lẹ he tindo núdùdù he sù dùdù bosọ pò to ai, bọ yẹn to kúkú na huvẹ! Yẹn na fọ́n, bo yì otọ́ ṣie dè, bo na dọ hlan ẹn, dọmọ, Otọ́, yẹn ko wà oylan do olọn go, podọ to nukọn towe, yẹn ma jẹ mẹhe yè na ylọ ovisunnu towe ba gba; yí mi do basi dopo to azọ́ntọ towe lẹ mẹ. E sọ fọ́n bo yì otọ́ etọn dè.”—Luku 15:17-20.
13 Duvanọ lọ “mọ ede.” To ojlẹ de mẹ wayi, ewọ ko tlọ biọ gbẹdudu díndín mẹ, taidi dọ e to gbẹnọ to aihọn-odlọ tọn de mẹ nkọ. Ṣigba todin e lẹzun mẹhe doayi ninọmẹ nugbo gbigbọmẹ tọn etọn go mlẹnmlẹn. Mọwẹ, dile etlẹ yindọ e ko dahli, todido gbẹ́ tin na dawe jọja ehe. Onú dagbe de sọgan yin mimọ to ewọ mẹ. (Howhinwhẹn lẹ 24:16; yijlẹdo 2 Otannugbo lẹ 19:2, 3 go.) Etẹwẹ dogbọn mẹhe nọ jo apó Jiwheyẹwhe tọn do to egbehe lẹ dali? Be e na yin lẹnpọn dagbenu nado wá tadona lọ kọ̀n dọ yemẹpo ko zẹ̀ todido tintindo go, dọ to whẹho lẹpo mẹ aliho atẹṣiṣi tọn yetọn dohia dọ yé ko waylando do gbigbọ wiwe Jiwheyẹwhe tọn go ya? (Matiu 12:31, 32) E mayin mọ dandan gba. Delẹ to yé mẹ nọ yin yasana gbọn aliho tasinsinyẹn tọn yetọn dali, podọ to godo mẹ susu omẹ ehelẹ tọn nọ gọ̀ biọ linlẹn yetọn mẹ. “Yẹn ma ko wọnji Jehovah go pọ́n gbede, yèdọ na azán dopo tata,” wẹ mẹmẹyọnnu dopo dọ, to whenuena e lẹnnupọn do ojlẹ he e yizan to olá na titobasinanu Jiwheyẹwhe tọn ji. “Yẹn nọ hodẹ whepoponu dọ vlavo, to gbedopo, ewọ na kẹalọyi mi lẹkọ wá nugbo lọ mẹ.”—Psalm 119:176.
14. Gbemima tẹwẹ duvanọ lọ basi, podọ nawẹ e do whiwhẹ hia to mọwiwà mẹ gbọn?
14 Ṣigba etẹwẹ mẹhe ko danbú lẹ sọgan wà dogbọn ninọmẹ yetọn dali? To oló Jesu tọn mẹ duvanọ lọ magbè nado zìn gbejizọnlin wá whégbè bo vẹvẹ na jona otọ́ etọn tọn. “Yí mi do basi dopo to azọ́ntọ towe lẹ mẹ,” wẹ duvanọ lọ magbè nado dọ. Azọ́ntọ de nọ yin yíyí to dodonu azán dopodopo tọn ji bosọ sọgan yin yinyan to ayidonugo azán dopodopo tọn ji. Ehe tlẹ yìdo hugan afanumẹ he, to linlẹn de mẹ, taidi hagbẹ whẹndo lọ tọn de. Enẹwutu duvanọ lọ ma tindo to linlẹn mẹ nado biọ dọ e ni yin gigọdo otẹn etọn dai tọn mẹ taidi visunnu de gba. Ewọ na taun tọn to jijlo nado kẹalọyi otẹn he yìdo hugan nado sọgan do nugbonọ-yinyin heyin hinhẹn jẹ yọyọ etọn hia hlan otọ́ etọn egbesọegbesọ. Etomọṣo, duvanọ lọ na yin pipaṣa.
Jonọ-Yiyi Homẹmiọnnamẹ Tọn De
15-17. (a) Nawẹ otọ́ lọ yinuwa do to whenuena e mọ visunnu etọn? (b) Etẹwẹ yin yẹdena gbọn tewu lọ, alọkẹ́, po afọpa he otọ́ lọ na visunnu etọn po dali? (c) Etẹwẹ yin didohia gbọn tito bibasi otọ́ lọ tọn na hùnwhẹ de dali?
15 “Ṣigba whenuena e tin to aganu, otọ́ etọn mọ ẹn, lẹblanuwa ẹ, e sọ dowezun bo plalọ okọ̀ etọn, bosọ donùnùgo na ẹn. Ovi lọ sọ dọ hlan ẹn, dọmọ, Otọ́, yẹn ko wà oylan do olọn go, podọ to nukọn towe, yẹn ma sọ jẹ mẹhe yè na ylọ ovisunnu towe ba gba. Ṣigba otọ́ dọ hlan afanumẹ etọn lẹ, dọ, Mì hẹn otewu dagbedagbe jẹgbonu wá, bo ze do na ẹn; mì yí alọkẹ́ do alọ etọn mẹ, podọ afọpa do afọ etọn: Mì sọ yí oyìnsu winyanwinyan wá, bosọ hù i; bo gbọ mí ni to dùdù bo to ayajẹ: na ovi ṣie he ko yin oṣiọ, e sọ togbẹ̀; e ko yin bubu, yè sọ mọ ẹn. Yé sọ ṣẹ̀ ayajẹ.”—Luku 15:20-24.
16 Mẹjitọ owanyinọ depope na jlo pọngbọ gbigbọmẹ tọn ovi de tọn. Enẹwutu, mí sọgan lẹnnupọndo otọ́ duvanọ lọ tọn ji he na to aliho he tin to owhé etọn nukọn pọ́n egbesọegbesọ, po todido vẹkuvẹku po na kọlilẹ visunnu etọn tọn. Todin e mọ visunnu etọn ja hlan to aliho ji! Awusọhia visunnu lọ tọn matin ayihaawe gbọnvo. Etomọṣo, otọ́ lọ yọnẹn to whenuena e gbẹ́ tin to “aganu.” Mahopọnna avọ̀ kija po gbigbọ he ko kuṣiọ lọ po; e mọ visunnu etọn, bo dowezun nado yì pe e!
17 To whenuena otọ́ lọ wá visunnu etọn dè, e plalọ okọ̀ na visunnu etọn, bosọ donùnùgo na ẹn po awuvẹmẹ po. Enẹgodo e degbena afanumẹ etọn lẹ nado wleawu tewu de, alọkẹ́ de, po afọpa de tọn po na visunnu etọn. Tewu ehe mayin bibasi po avọ̀ de po poun gba, ṣigba “dagbedagbe”—vlavo dehe nọ yin kikó taun wunmẹ he nọ yin zizedonukọnna jonọ heyin gbégbòna de. To whenuena e yindọ alọkẹ́ po afọpa lẹ po ma nọ saba yin mimọ to afanumẹ lẹ go, otọ́ lọ to hinhẹn ẹn họnwun dọ visunnu etọn yin kuavọdona lẹkọ taidi hagbẹ mlẹnmlẹn whẹndo lọ tọn de. Ṣigba otọ́ lọ wà hugan mọ. E degbe nado basi hùnwhẹ kọlilẹ visunnu etọn tọn. E họnwun dọ, dawe ehe ma to jijona visunnu etọn po awuwhiwhle po gba kavi dọ kọlilẹ visunnu etọn tọn hẹn ẹn tin to dandannu glọ poun; e jlo nado jonamẹ. E hẹn ẹn jaya.
18, 19. (a) Etẹwẹ oló duvanọ lọ tọn plọn we dogbọn Jehovah dali? (b) Dile e yin didohia to nuyiwa etọn hẹ Juda po Jelusalẹm po mẹ do, nawẹ Jehovah ‘nọ to nukundo’ gigọwa ylandonọ de tọn gbọn?
18 Gbọnmọ dali, etẹwẹ oló visunnu duvanọ lọ tọn plọn mí dogbọn Jiwheyẹwhe mẹhe mí tindo lẹblanulọkẹyi nado sẹ̀n lọ dali? Tintan, dọ Jehovah gọna “akọndonanu podọ dagbewanyinọ, awuwhletọ nado sadi, podọ susunọ to lẹblanu po nugbo po mẹ.” (Eksọdusi 34:6) Na nugbo tọn, lẹblanu wẹ jẹhẹnu ayidego Jiwheyẹwhe tọn. Aliho he sọgbe etọn nado yinuwa hẹ mẹhe tin to nuhudo mẹ lẹ wẹ e yin. Enẹgodo, oló Jesu tọn plọn mí dọ Jehovah “wleawu nado jona.” (Psalm 86:5) Ewọ nọ doayinugo po sọwhiwhe po, dile e te do, nado doayi diọdo ahun tọn depope go to adà gbẹtọvi ylandonọ lẹ he na wleawuna dodonu de na ẹn nado dlẹnkanna lẹblanu tọn mẹ.—2 Otannugbo lẹ 12:12; 16:9.
19 Di apajlẹ, lẹnnupọndo nuyiwa Jiwheyẹwhe tọn ji hẹ Islaeli. Yẹwhegan Isaia yin gbigbọdo gbọn Jehovah dali nado basi zẹẹmẹ Juda po Jelusalẹm po tọn taidi ‘mẹhe to azọ̀njẹ sọn ota jẹ afọpahomẹ.’ Etomọṣo, ewọ sọ dọmọ: “OKLUNỌ na nọte, na e nido wà dagbe na mì, podọ e nido wàlẹblanuna mì.” (Isaia 1:5, 6; 30:18; 55:7; Ezekiẹli 33:11 wekun flinflin lẹ yin mítọn) Taidi otọ́ lọ to oló Jesu tọn mẹ, Jehovah nọ ‘to aliho pọ́n,’ dile e te do. Po ojlo vẹkuvẹku po ewọ nọ donukun kọlilẹwa mẹdepope he ko jo owhé etọn do tọn. Be e mayin nuhe mí dona donukun sọn otọ́ owanyinọ de dè niyẹn ya?—Psalm 103:13.
20, 21. (a) To aliho tẹmẹ wẹ mẹsusu to egbehe nọ yin dindọn gbọn lẹblanu Jiwheyẹwhe tọn dali gbọn? (b) Etẹwẹ na yin hodọdeji to hosọ he bọdego mẹ?
20 To owhe dopodopo mẹ, lẹblanu Jehovah tọn nọ dọ̀n mẹsusu nado gọ̀ biọ linlẹn yetọn mẹ bo lẹkọwa sinsẹ̀n-bibasi nugbo mẹ. Ayajẹ nankọ die ehe nọ hẹn wá na mẹyiwanna yetọn lẹ! Di apajlẹ, flin otọ́ Klistiani lọ heyin nudego to bẹjẹeji. Po ayajẹ po, viyọnnu etọn mọ pọngbọ gbigbọmẹ tọn bo to sinsẹ̀nzọnwà taidi lizọnyizọnwatọ whenu-gigọ́ tọn de todin. “Yẹn yin ayajẹnọ dile e yọnbasi do to titonu hoho ehe mẹ,” wẹ e dọ. “Dasin awubla tọn ṣie ko diọzun dasin ayajẹ tọn.” Na jide tọn, Jehovah nọ jaya ga!—Howhinwhẹn lẹ 27:11.
21 Ṣigba onú humọ gbẹ́sọ pò na oló duvanọ lọ tọn. Jesu zindonukọn to otàn etọn mẹ na e nido sọgan do vogbingbọn to lẹblanu Jehovah tọn po whẹdida hẹngogonọ, sinsinyẹn he gbayipe to wekantọ lẹ po Falesi lẹ po ṣẹnṣẹn hia. Lehe e wàmọ gbọn—podọ nuhe ehe zẹẹmẹdo na mí—na yin hodọdeji to hosọ he bọdego mẹ.
[Nudọnamẹ Odò Tọn Lẹ]
a Oló po yẹdenanu devo lẹ po heyin didọ to Biblu mẹ ma jọ na nugbo tọn dandan gba. Humọ, to whenuena e yindọ lẹndai otàn ehelẹ tọn wẹ nado plọnmẹ nupinplọn walọ dagbe tọn, nuhudo depope matin nado dín zẹẹmẹ yẹhiadonu tọn to gigọ́ mẹ gba.
b Nujọnu-yinyin dọdai oló ehe tọn yin hodọdeji to zinjẹgbonu Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ Lọ Tọn [Flansegbe] 15 février 1989, weda 16, 17 mẹ.
To Dogbapọn Mẹ
● Nawẹ walọyizan Jesu tọn dohlan lẹblanu gbọnvona dehe yin Falesi lẹ tọn gbọn?
● Mẹnu lẹ to egbehe wẹ nọtena duvanọ lọ, podọ gbọnna?
● Ninọmẹ tẹlẹ wẹ hẹn duvanọ lọ gọ̀ biọ ede mẹ?
● Nawẹ otọ́ lọ do lẹblanu hia hlan visunnu etọn he lẹnvọjọ gbọn?