Weta 21
Whẹdazangbe Podọ to Godo Etọn
1. Linlẹn gbayipe tẹwẹ tin dogbọn Whẹdazangbe dali?
YẸDIDE TẸWẸ Whẹdazangbe hẹnwa ayiha towe mẹ? Mẹdelẹ nọ lẹn ofin daho de, podọ to nukọn etọn wẹ tito gbẹtọ lẹ tọn gblẹlẹ de tin te he ko yin finfọn sọn oṣiọ lẹ mẹ. Dile na omẹ dopodopo to juju gbọn ofin lọ nukọn, uwọ nọ yin whẹdana gbọn nuwiwa etọn dai tọn lẹ dali, popolẹpo he yin winwlan do owe Whẹdatọ lọ tọn mẹ. Sinai do onu he e ko wà lẹ ji, omẹ lọ na yin didohlan olọn mẹ kavi hlan olọnzo miyọnnọ de mẹ.
2. (a) Mẹnu wẹ basi tito Whẹdazangbe tọn? (b) Mẹnu wẹ uwọ ko dè di whẹdatọ?
2 Ṣigba, Biblu na yẹdide he gbọnvo na ehe mlẹnmlẹn dogbọn Whẹdazangbe dali. E ma yin azan de he na hẹnmẹ sisọ kavi dibu gba. Doayi nuhe Biblu dọ dogbọn Jiwheyẹwhe dali go: “Ewọ ko de azan de, ehe mẹ ewọ na dawhẹna aihọn to dodo mẹ to dawe he ewọ ko de mẹ.” (Owalọ lẹ 17:31) Whẹdatọ ehe he ko yin didè gbọn Jiwheyẹwhe dali, nalete, wẹ Jesu Klisti.
3. (a) Nawẹ mí sọgan tin to jide mẹ gbọn dọ Klisti na wà onu he sọgbe to whẹdida etọn mẹ? (b) To dòdonu tẹ ji wẹ gbẹtọ lẹ na yin whẹdana?
3 Mí sọgan tin to jide mẹ dọ Klisti na wà onu he sọgbe bo sọ yin dodo to whẹdida etọn mẹ. Dọdai de dogbọn uwọ dali to Isaia 11:3, 4 mẹ na jide ehe tọn mí. Enẹwutu, jẹagọdo linlẹn gbẹtọ susu tọn, uwọ ma na dawhẹna gbẹtọ lẹ to dòdonu ylando yetọn dai tọn lẹ ji gba, susu ehe tọn sọgan ko yin wiwà to mayọnẹn mẹ. Biblu basi zẹẹmẹ dọ to oku whenu mẹde ko gan kavi yin tundote sọn ylanwiwa depope mẹ he uwọ sọgan ko wà. E dọ dọ: “Na yè suwhẹna ewọ he ku sọn ylando si.” (Lomunu lẹ 6:7) Ehe zẹẹmẹdo dọ whenuena mẹde yin finfọnsọnku uwọ na yin whẹdana to dòdonu lọ ji na nuhe uwọ wà to gblagbla Azan Whẹdida tọn lọ whenu, e ma yin do nuhe e ko wa whẹpo do ku ji wẹ gba.
4. (a) Nawẹ Whẹdazangbe na dẹnsọ? (b) Mẹnu lẹ wẹ na yin whẹdatọ lẹ po Klisti po?
4 Whẹdazangbe, na mọtọn wutu, ma yin azan jọ azan ganhiho 24 tọn de gba. Biblu hẹn ehe họnwun whenuena e dọho dogbọn enẹnọ lẹ dali he na tindo mahẹ po Jesu Klisti po to whẹdida lọ bibasi mẹ. (1 Kọlintinu lẹ 6:1-3) “Yẹn sọ mọ ofin lẹ,” wẹ Biblu-kantọ lọ dọ, “ye sinai to ye ji, ye sọ na whẹdida hlan ye.” Whẹdatọ helẹ wẹ yin hodotọ nugbonọ Klisti tọn yiamisisadode lẹ, dile na Biblu to nukọnyi nado dọ, “ye tin to ogbẹ̀, bo sọ to ahọludu hẹ Klisti họ owhe fọtọ́n.” Enẹwutu Whẹdazangbe na dite họ owhe 1 000. Ojlẹ owhe 1 000 dopolọ gblamẹ wẹ Klisti po hodotọ nugbonọ yiamisisadode etọn 144 000 lẹ po na duahọlu te di “olọn yọyọ lẹ” do “aigba yọyọ” lọ ji.—Osọhia 20:4, 6; 2 Pita 3:13.
5, 6. (a) Nawẹ psalmkantọ Biblu tọn de basi zẹẹmẹ Whẹdazangbe tọn do? (b) Nawẹ gbẹ̀ninọ na te do to aigba ji to Whẹdazangbe gblamẹ?
5 Pọn weda helẹ. Ye namẹ linlẹn delẹ do lehe Whẹdazangbe na yin nujiawu do sọ na gbẹtọvi lẹ. Psalmkantọ Biblu tọn wlanwe dogbọn ojlẹ gigonọ enẹ lọ dali dọmọ: “Mi gbọ odanji ni doawagun, po onu he to finẹ lẹpo po. Whenẹnu wẹ atin ozun mẹ tọn lẹpo na jihan na ayajijẹ to Oklunọ [“Jehovah,” NW ] nukọn. Na e ko wá, e ko wá nado dawhẹna aigba. E na yi dodo do dawhẹna aihọn, bo yi nugbo etọn do dawhẹna gbẹtọ lẹ.”—Psalm 96:12, 13.
6 To Whẹdazangbe lọ gblamẹ enẹnọ lẹ he lun Amagẹdọmi tọn na wazọn nado hẹn aigba zun paladisi. To paladisi ehe lọ mẹ wẹ oṣiọ lẹ na yin kuavọdona wá. (Luku 23:43) Nawẹ homẹhunhun he na tin lọ na su sọ whenuena whẹndo lẹ he ko yi whenu dindẹn do klan sọn yenọzo go lẹ wa yin kinkọndopọ whladopo dogọ! Mọwẹ, nawẹ e na yin nuvivinamẹ dosọ nado nọ jijọho mẹ, nado duvivi agbasalilo dagbe podọ nado mọ nuplọnmẹ lẹ yi gbọn lẹndai Jiwheyẹwhe tọn lẹ dali! Biblu dọmọ: “Whenuena whẹdida towe tin to aihọn mẹ, omẹ he tin to aihọn mẹ lẹ na plọn dodo.” (Isaia 26:9) To Azan Whẹdida tọn lọ gblamẹ gbẹtọ lẹpo na plọnnu dogbọn Jehovah dali, podọ ye nasọ yin nina dotẹnmẹ lẹpo nado setonu bosọ sẹ̀n ẹn.
7. To Whẹdazangbe gblamẹ, etẹwẹ na jọ do enẹnọ lẹ go he dè nado sẹ̀n Jiwheyẹwhe po enẹnọ lẹ he gbẹ́ nado basi mọ po?
7 To ninọmẹ paladisi tọn mọnkọtọn lẹ glọ wẹ Jesu Klisti po ahọlu hagbẹ etọn lẹ po he yin 144 000 na dawhẹna gbẹtọvi lẹ te. Gbẹtọ lẹ he dè nado sẹ̀n Jehovah na tin to otẹn de mẹ nado mọ ogbẹ̀ madopodo yí. Ṣigba, yedọ to ninọmẹ yọnwhanpẹhu helẹ mẹ, mẹdelẹ na gbẹ nado sẹ̀n Jiwheyẹwhe. Dile na Owe wiwe lẹ dọ do: “Yedọ eyin ye do nukundagbe hia omẹ ylankan, e ma to na plọn dodo: to aigba dodo tọn ji, e na jọ̀ jijọ mawadodo tọn.” (Isaia 26:10) Enẹwutu to godo whenue ye ko yin nina dotẹnmẹ gigọ nado diọ aliho yetọn lẹ bosọ plọn dodo, mẹylankan mọnkọtọn lẹ na yin vivasudo. Mẹdelẹ na tlẹ yin hùhù jẹnukọnna vivọnu Whẹdazangbe lọ tọn. (Isaia 65:20) Ye ma na yin tẹnmẹjona nado pò to ai nado hẹn paladisi aigba tọn lọ flu kavi gble gba.
8. Etẹwẹ yin ninọmẹ walọyizan tọn sunnu Sọdọmi tọn lẹ tọn?
8 Na nugbo tọn e na yin lẹblanulọkẹyi daho de nado yin finfọnsọnku do aigba ji to Whẹdazangbe daho Jehovah tọn whenu. Ṣigba, Biblu dọhia dọ e na yin lẹblanulọkẹyi de he e ma yin mẹlẹpo wẹ na duvivi etọn gba. Di dohia, gbadopọnna omẹ Sọdọmi hohowhenu tọn lẹ. Biblu dọ dọ sunnu Sọdọmi tọn lẹ jlo na zanhẹ “sunnu” he to Lọti dlapọn lẹ. Walọyizan fẹnnuwiwa tọn yetọn ylan sọmọ bọ whenuena ye tlẹ yin hihò po nukuntintọ́n po gbọn jiawu dali, “yé hẹn awuku yede nado din ohọ̀n” owhé lọ tọn “mọ” nado biọ e mẹ bo zanhẹ mẹdlapọntọ Lọti tọn lẹ.—Gẹnẹsisi 19:4-11.
9, 10. Etẹwẹ Owe wiwe lẹ dohia dogbọn nukundido fọnsọnku de tọn dali na omẹ ylankan Sọdọmi tọn lẹ?
9 Be omẹ ylankan adodo mọnkọtọn lẹ na yin finfọnsọnku to Whẹdazangbe lọ whenu wẹ? Owe wiwe lẹ dohia dọ e taidi dọ e ma na yin mọ gba. Di dohia, dopo to nuplọntọ Jesu tọn lẹ mẹ, yedọ Juda, kanwe tintan dogbọn angẹli he jo otẹn yetọn do to olọn mẹ nado zanhẹ yọnnusi gbẹtọ tọn lẹ dali. Enẹgodo e yidogọ: “Yedọ di Sọdọmi po Gọmọla po, po otodaho he lẹdo ye lẹ po, he yí yede hlan galilọ, bo to tintọ́n hodo agbasalan devo, yè ze do nukọn na ohia, yé to oya ahọsu miyọn madopodo tọn ji.” (Juda 6, 7; Gẹnẹsisi 6:1, 2) Mọwẹ, na fẹnnuwiwa zẹjlẹgo yetọn wutu omẹ Sọdọmi po otodaho he lẹdo ye po tọn lẹ ko jiya vasudo de tọn he mẹ e taidi dọ yé ma na yin finfọnsọnku sọn pọn gbede nukọn.—2 Pita 2:4-6, 9, 10a.
10 Jesu ga dohia dọ Sọdọminu lẹ sọgan ma yin finfọnsọnku gba. Whenuena e dọho dogbọn Kapẹlnaumi dali, yedọ dopo to otodaho lẹ he mẹ e wà azọnjiawu lẹ te, e dọmọ: “Eyin yè do wà azọn hlọnhlọnnọ lẹ lọ to Sọdọmi mẹ, ehe yè ko wà to hiẹ [Kapẹlnaumi] mẹ, e do ko tinai kaka jẹ azan he gbe. Ṣigba yẹn dọ hlan mì, dọ, E na pọnte na aigba Sọdọmi tọn to whẹdazangbe hú na hiẹ.” (Matiu 11:22-24) Jesu tofi to nuzindo ovlẹnọ-yinyin omẹ Kapẹlnaumi tọn lẹ tọn ji gbọn didọ dali dọ e na yin nuhe pọnte hú na omẹ Sọdọmi tọn hohowhenu tọn lẹ he, to ayiha mẹplidopọ Islaelivi etọn lẹ tọn mẹ, yin mẹhe ma jẹ depope na fọnsọnku de to Whẹdazangbe.
11. Etẹwutu e na bọawu hugan to Whẹdazangbe na “dódónọ” lẹ hugan na depope to “mawadódónọ” lẹ mẹ?
11 Whelọnu lo, na jide tọn, mí dona wà nuhe go mí pe lẹpo nado zan gbẹzan mítọn nado sọgan jẹ na fọnsọnku de. Ṣigba yè sọgan sọ kanse: Be e na vẹawu na delẹ to oṣiọ he yin finfọnsọnku lẹ mẹ nado plọn bo zan dódó hugan lehe e na te do na mẹdevo lẹ wẹ? Eyọn, gbadopọnna: Whẹpo omẹ “dódónọ” mọnkọtọn lẹ taidi Ablaham, Isaki, Job, Debola, Luti po Daniẹli po do ku, yemẹpo wẹ ko to nukọnpọnhlan wiwa Mẹssia lọ tọn. Lehe homẹ yetọn na hun sọ to Whẹdazangbe nado plọnnu dogbọn dali etọn, dọ e ko to gandu to olọn mẹ! Nalete e na yin nuhe bọawu hugan na omẹ “dódónọ” ehelẹ nado zan dódó to ojlẹ enẹ mẹ hú na depope to “mawadodonọ” lẹ mẹ he yin finfọnsọnku nado wà mọ.—Owalọ lẹ 24:15.
FỌNSỌNKU “OGBẸ̀” TỌN LẸ PO “WHẸDIDA” TỌN PO
12. Mọpẹpẹ di Johanu 5:28-30, mẹnu lẹ wẹ mọ “fọnsọnku ogbẹ̀ tọn” de yi, podọ mẹnu lẹ wẹ mọ “fọnsọnku whẹdida tọn” de yi?
12 Whenuena e to hodọ do ninọmẹ Whẹdazangbe tọn ji, Jesu dọmọ: “Omẹ he tin to yọdo mẹ lẹpo na se ogbè etọn, bo na tọnjẹgbonu; mẹhe wà dagbe lẹ hlan fọnsọnku ogbẹ̀ tọn, mẹhe wà oylan hlan fọnsọnku whẹdida tọn. . . . le yẹn se, wẹ yẹn to whẹda do; dodo wẹ whẹdida ṣie, na yẹn ma to ojlo ṣie lọsu din gba, adavo ojlo mẹhe do mi hlan tọn.” (Johanu 5:28-30) Etẹwẹ yin “fọnsọnku ogbẹ̀ tọn,” podọ etẹwẹ sọ yin “fọnsọnku whẹdida tọn”? Podọ mẹnu lẹ wẹ na mọ ye yi?
13. Etẹ mẹ wẹ e zẹẹmẹdo na gbẹtọ de nado mọ “fọnsọnku ogbẹ̀ tọn” de yi?
13 Mí ko mọ gblegede dọ whenuena oṣiọ lẹ na tọnjẹgbonu sọn yọdo mẹ, yè ma na dawhẹ na yé mọpẹpẹ di nuhe yé ko wa dai lẹ gba. Kakati mọ, ye na yin mẹdawhẹna to dòdonu nuhe ye wà to Whẹdazangbe lọ gblamẹ lẹ tọn ji. Enẹwutu to whenue Jesu dọho “mẹhe wà dagbe lẹ” po “mẹhe wa oylan lẹ” tọn po, uwọ to alọdlẹn dohlan onu dagbe lẹ po onu ylankan lẹ he yé na wà to Whẹdazangbe lọ gblamẹ. Na onu dagbe lẹ he yé wà wutu, susu to omẹ he yin finfọnsọnku lẹ mẹ na tindo nukọnyiyi dohlan pipe gbẹtọvi lẹ tọn kọn to vivọnu owhe 1 000 Whẹdazangbe tọn lọ gbe. Gbọnmọ wẹ kọlilẹ yetọn sọn oṣiọ lẹ mẹ na dohia nado yin “fọnsọnku ogbẹ̀ tọn” de, na ye na tindo ogbẹ̀ pipe matindo ylando wutu.
14. Etẹ mẹ wẹ e zẹẹmẹdo na gbẹtọ de nado mọ “fọnsọnku whẹdida tọn” de yi?
14 To alọ devo mẹ, etẹwẹ dogbọn enẹnọ lẹ dali he ‘wa oylan lẹ’ to Whẹdazangbe lọ gblamẹ? Lilẹkọwa yetọn sọn oṣiọ lẹ mẹ na dohia nado yin “fọnsọnku whẹdida tọn” de. Etẹwẹ ehe zẹẹmẹdo? E zẹẹmẹdo whẹdida de kavi whẹgbledomẹ hlan oku tọn. Enẹwutu gbẹtọ helẹ na yin vivasudo vlavo to Whẹdazangbe lọ gblamẹ kavi vivọnu etọn. Whẹwhinwhẹn lọ wẹ yindọ yé wà onu he ylan lẹ; ye gbọn tasinsinyẹn dali do gbẹ nado plọn bo sọ wà dodo.
WHENUENA WHẸDAZANGBE LỌ JẸEJI
15. Etẹwẹ jọ to ojlẹ vude jẹnukọnna jẹeji Whẹdazangbe tọn?
15 Aposteli Johanu mọ to numimọ mẹ nuhe jọ to ojlẹ vude jẹnukọnna Whẹdazangbe lọ. E wlanwe dọ: “Yẹn mọ ofin wewe daho de, po ewọ he sinai to e ji po, nukọn mẹhetọn aigba po olọn po họn yi te, . . . Yẹn sọ mọ oṣiọ lẹ, pẹvi po daho po, ye ṣite to ofin lọ nukọn . . . Ye sọ dawhẹna oṣiọ lẹ.” (Osọhia 20:11, 12) Enẹwutu whẹpo Whẹdazangbe ni bẹjẹeji, whenu-nu dintọn lẹ ehe mẹ “aigba po olọn po” tin te na juwayi. Kiki enẹnọ lẹ he to Jiwheyẹwhe sẹ̀n kẹdẹ wẹ na luntọ́n, to whenue omẹ ylankan lẹpo na yin vivasudo to Amagẹdọni mẹ.—1 Johanu 2:17.
16. (a) Mẹnu lẹ gbọnvona oṣiọ lẹ wẹ na yin whẹdana to Whẹdazangbe lọ gblamẹ? (b) Sọn etẹ mẹ wẹ ye na yin whẹdana sọn?
16 Nalete, e ma yin “oṣiọ” he fọnsọnku lẹ kẹdẹ wẹ na yin whẹdana to Whẹdazangbe gblamẹ gba. “Omẹ he to ogbẹ̀ lẹ” he lun Amagẹdọni tọ́n, gọna ovi depope he yé sọgan tindo lẹ, na sọ yin whẹdana ga. (2 Timoti 4:1) To numimọ etọn mẹ Johanu mọ lehe ye yin whẹdana do. E wlanwe dọ: “Ye hun owe lẹ dai.” “Yè sọ dawhẹna oṣiọ lẹ sọn onu he yè wlan do owe lẹ lọ mẹ lẹ, kẹdẹdi azọ́n yetọn lẹ. Ohù hẹn oṣiọ he to e mẹ lẹ jẹage; oku po kutomẹ (Hades) po sọ hẹn oṣiọ he tin to ye mẹ lẹ jẹage: ye sọ dawhẹna ye dopodopo kẹdẹdi azọ́n yetọn lẹ.”—Osọhia 20:12, 13.
17. Etẹ wẹ yin “owe lẹ” lọ sọn ehe mẹ “omẹ he to ogbẹ̀ lẹ” po “oṣiọ lẹ” po yin whẹdana?
17 Etẹwẹ yin “owe lẹ” lọ he yin hunhundai sọn ehe mẹ “oṣiọ lẹ” po “omẹ he to ogbẹ̀ lẹ” po yin whẹdana te? Na jide tọn ye na yin nude gọna Biblu Wiwe mítọn egbezangbe tọn. Ye na yin owe winwlan gbọdo lẹ kavi owe lẹ he bẹ osẹ́n Jehovah tọn lẹ po nuplọnmẹ lẹ po hẹn. Gbọn ehelẹ hihia dali gbẹtọ lẹ to aigba ji na penugo nado yọn ojlo Jiwheyẹwhe tọn. To whelọnu lo, to dòdonu osẹ́n ehelẹ po nuplọnmẹ lẹ po tọn ji he tin to “owe” ehelẹ mẹ wẹ mẹlẹpo to aigba ji na yin whẹdana. Enẹnọ lẹ he setonuna onu lọ lẹ he yin winwlan de mẹ lẹ na mọ alenu lọ he tin to avọsinsan ofligọ Klisti tọn mẹ yi, ye na sọ gbọn vudevude dali do whẹn ye jẹ pipe-yinyin gbẹtọ tọn kọn.
18. (a) Etẹwẹ na yin ninọmẹ lọ to vivọnu Whẹdazangbe tọn tọn? (b) To aliho tẹ mẹ wẹ “oṣiọ lẹ” do tin to ogbẹ̀ to vivọnu owhe 1 000 tọn mẹ?
18 To vivọnu Whẹdazangbe owhe 1 000 tọn lọ tọn mẹdepope to aigba ji ma na sọ tin to ninọmẹ oku tọn mẹ na ylando Adam tọn wutu ba. Na nugbo tọn, to ninọmẹ gigọ talala mẹ mẹlẹpo na ko wa tin to ogbẹ̀. Ehe lọ wẹ Biblu to didọ whenuena e dọ dọ: “Oṣiọ he pò lẹ [enẹnọ lẹ gbọnvona 144 000 he jei olọn mẹ] ma tin to ogbẹ̀ ba kaka owhe fọtọ́n lọ nado pe.” (Osọhia 20:5) Alọdlẹn dohlan hogbe lọ tofi na hogbe lọ “oṣiọ he pò lẹ” ma zẹẹmẹdo dọ mẹdevo lẹ sọ yin finfọnsọnku to vivọnu Whẹdazangbe owhe 1 000 mẹ tọn lọ godo gba. Kakati mọ, e zẹẹmẹdo dọ gbẹtọ lẹpo gọwa ogbẹ̀ to ehe mẹ dọ ye wa jẹ pipe-yinyin gbẹtọ tọn kọn to godomẹ. Ye na tin to ninọmẹ pipe dopolọ mẹ dile na Adam po Evi po te do to jipa Edẹni tọn mẹ. Etẹwẹ na jọ to whelọnu?
TO WHẸDAZANGBE GODO
19. Etẹwẹ Klisti na basi to vivọnu Whẹdazangbe tọn tọn?
19 To bibasi nuhe Jiwheyẹwhe ko yi na ẹn nado basi vọ godo, Jesu Klisti na “jo ahọludu hlan Jiwheyẹwhe, yèdọ Otọ́.” Ehe na yin to vivọnu Whẹdazangbe owhe 1 000 tọn tọn whenu. To whenẹnu kẹntọ lẹpo na ko yin didesẹ. Ehe gbọn godo to ehelẹ mẹ wẹ oku he mí dugu etọn sọn Adam de. E na yin vivasudo! To whelọnu Ahọluduta lọ lẹzun nutindo Jehovah Jiwheyẹwhe tọn. Uwọ dugan do e ji tólọlọ di Ahọlu.—1 Kọlintinu lẹ 15:24-28.
20. (a) Etẹwẹ Jehovah na wà nado basi nudidè yinkọ he na yin winwlan do “owe ogbẹ̀ tọn” lọ mẹ lẹ tọn? (b) Naegbọn whlepọn godo tọn de na gbẹtọvi lẹ do yin nuhe jẹ?
20 Nawẹ Jehovah na basi didè enẹnọ he sin yinkọ na yin kinkan do “owehiha ogbẹ̀ tọn” lọ kavi “owe ogbẹ̀ tọn” lọ mẹ gbọn? (Osọhia 20:12, 15) E na yin gbọn whlepọn de dali do gbẹtọvi lẹ ji. Flin lehe Adam po Evi po jai do to whlepọn mọnkọtọn de glọ, podọ dile na Job, whenuena e yin whiwhlepọn, hẹn tenọgli etọn go. Ṣigba suhugan to gbẹtọvi lẹ mẹ he nọgbẹ̀ jẹ vivọnu owhe 1 000 lọ tọn na yin mẹhe yè ma ko whle yise yetọn pọn gbede. Jẹnukọnna fọnsọnku yetọn ye ko yin mayọndenọ na nuhe lẹndai Jehovah tọn lẹ yin. Ye ko yin apadewhe whenu-nu ylankan Satani tọn tọn; ye ko yin “mawadodonọ” lẹ. Enẹgodo, to fọnsọnku yetọn godo, e yin nuhe bọawu na ye nado sẹ̀n Jehovah na yé tin to Paladisi mẹ wutu matindo nukundiọsọmẹ sọn Lẹgba de. Ṣigba be liva liva gbẹtọvi helẹ tọn, he yin pipe to whenẹnu, na sọ sẹ̀n Jehovah eyin Satani yin nina dotẹnmẹ nado tẹnpọn bo hẹnalọdote na ye sọn mọ bibasi mẹ yinukọn dogọ? Be Satani sọgan wà dohlan ye onu lọ he e wà dohlan Adam po Evi po he yin pipe?
21. (a) Nawẹ Jehovah na whle gbẹtọvi lẹ pọn gbọn? (b) To whenue whlepọn lọ na yin didotana, etẹwẹ na jọ do enẹnọ lẹpo go mẹhe whẹho lọ du lẹ?
21 Nado sọgan didẹ kanbiọ mọnkọtọn lẹ, Jehovah dike na Satani po aovi etọn lẹ po ni yin didedote sọn odo mapote lọ mẹ fie ye ko tin te na owhe 1 000 lẹ. Etẹwẹ yin kọdetọn etọn? Biblu dohia dọ Satani tindo kọdetọn dagbe to kọlilẹ mẹ na gbẹtọ delẹ sọn Jehovah sinsẹ̀n mẹ. Ehelẹ na tin di “tọkẹn ohù tọn,” ehe zẹẹmẹdo dọ sọha yetọn ma yin yinyọnẹn. To whenue whlepọn ehe ko yin didotana, Satani po aovi etọn lẹ po, gọna enẹnọ lẹ ga he ma luntọ́n to whlepọn lọ mẹ, wẹ yin zizedlan “miyọn hihla” yẹhiadonu lọ mẹ, ehe yin oku (madopodo) awetọ. (Osọhia 20:7-10, 15) Ṣigba enẹnọ lẹ mẹhe sin yinkọ yin mimọ yin winwlan do “owe ogbẹ̀ tọn” lọ mẹ na nọte to paladisi gigonọ aigba ji tọn lọ mẹ. Tintindo yinkọ yetọn yin winwlan do “owe ogbẹ̀ tọn” lọ mẹ zẹẹmẹdo dọ Jehovah dawhẹ yetọn nado yin dodonọ to pipe mẹ to ahun mẹ, ayiha mẹ podọ to agbasa mẹ podọ ye sọ gbọnmọ dali do jẹ nado nọgbẹ̀ kakadoi to paladisi aigba tọn ji.
WHẸDAZANGBE EGBEZANGBE TỌN
22. Nado nọgbẹ̀ bo mọ Whẹdazangbe po whlepọn godo tọn gbẹtọvi lẹ tọn po, etẹwẹ mí dona luntọ́n todin?
22 Enẹwutu Biblu namẹ nudọnamẹ dogbọn nujijọ lẹ dali do hugan owhe 1 000 he ja lẹ ji. Podọ e sọ yin nuhe dohia dọ whẹwhinwhẹn de ma tin nado dibu na nuhe tin to nukọn ja gba. Ṣigba kanbiọ lọ wẹ yindọ: Be hiẹ na tin to finẹ nado duvivi onu dagbe lọ lẹ tọn ehe Jehovah tindo to sẹdotẹnmẹ? Ehe na sinai do vlavo eyin hiẹ luntọn sọn whẹdazangbe fliflimẹ tọn de, yedọ egbezangbe sin “whẹdazangbe po dindọn mẹylankan lẹ tọn po” mẹ.—2 Pita 3:7.
23. (a) Do ogbẹ́ awe tẹ mẹ wẹ yè to gbẹtọ lẹ klan do todin? (b) Etẹwẹ na jọ do ogbẹ́ dopodopo go, podọ etẹwutu wẹ?
23 Mọwẹ, sọn whenue Klisti ko lẹkọwa bo ko sọ sinai do ofin olọn mẹ tọn etọn ji, gbẹtọvi lẹpo wẹ ko tin to whẹdida mẹ. Dinvie sin “whẹdazangbe” wá whẹpo Whẹdazangbe owhe 1 000 tọn bẹjẹeji. To whẹdida dinvie tọn lọ whenu gbẹtọ lẹ wẹ yè to kinklan sọn yenọzo go taidi “gbọgbọẹ lẹ” to amiyọnlọ Klisti tọn mẹ kavi di “lẹngbọ lẹ” to adusilọ etọn mẹ. Gbọgbọẹ lẹ na yin vivasudo na ye gboawupo nado gọalọ na “mẹmẹsunnu” yiamisisadode Klisti tọn lẹ wutu to sinsẹnzọn yetọn mẹ dohlan Jiwheyẹwhe. To ojlẹ de mẹ, “gbọgbọẹ” helẹ do yede hia nado yin ylandonọ he ma do lẹnvọjọ, ylanwatọ, tasinyẹntọ to mawadodo yetọn mẹ. “Lẹngbọ lẹ,” to alọ devo mẹ, na yin didona po ogbẹ̀ po to gandudu Ahọluduta lọ tọn glọ na ye to alọgọna basi na “mẹmẹsunnu” Klisti tọn lẹ to aliho lẹpo mẹ wutu.—Matiu 25:31-46.
[Yẹdide lẹ to weda 178]
Etẹwutu Jesu dọ dọ e na pọnte hugan to Whẹdazangbe na enẹnọ he tin to Sọdọmi lẹ?