Wẹndagbe Ahọluduta lọ Tọn—Etẹwẹ E Yin?

To owhe he wayi mẹ to aigba 235 lẹ ji lẹdo aihọn pé, gbẹtọ 6 035 564, jọja po mẹho po, yí ganhiho 1 171 270 425 zan to hodidọ na mẹdevo lẹ dogbọn dali etọn. To yidogọmẹ na didọ etọn po onù po, yé dó nuhe hugan owe livi 700 gbonu na gbẹtọ lẹ nado basi jijlá po zẹẹmẹ etọn po. Yé sọ má kasẹti hoyidokanji po video tọn po fọtọ́n susu nado basi lilá etọn. Etẹwẹ “etọn” lọ yin?

“TỌN” lọ wẹ wẹndagbe Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn. Na nugbo tọn, ‘wẹndagbe ahọluduta tọn ehe’ ma ko yin yẹwheho etọn dọ to whenuho gbẹtọvi tọn mẹ jẹ obá he gbloada sọmọ mẹ dile e yin do to egbehe pọ́n gbede gba.​—Matiu 24:14.

Mẹhe to azọ́n yẹwhehodidọ po mẹpinplọn lẹdo aihọn pé tọn ehe wà lẹ po yin mẹdezejotọ́ lẹ. Sọn pọndohlan he mayin sinsẹ̀n tọn de mẹ, yé sọgan sọawuhia taidi mẹhe ma pegan ganji na azọngban lọ lẹ. To whelọnu lo, etẹwẹ yin asisa adọgbigbo po kọdetọn dagbe yetọn tọn po? Huhlọn wẹndagbe Ahọluduta lọ tọn yin whẹwhinwhẹ́n titengbe de, na e yin linlin de gando dona lẹ go he na wá na gbẹtọvi lẹ wutu. Ehelẹ yin dona he gbẹtọ lẹpo to jijlo vẹkuvẹku lẹ​—ayajẹ, mẹdekannujẹ sọn awusinyẹnnamẹ akuẹzinzan tọn si, gandudu dagbe, jijọho po hihọ́ po, po onú devo de po he mẹsusu nọ pọnhlan taidi nuhe ma yọnbasi​—yèdọ ogbẹ̀ madopodo! Na nugbo tọn wẹndagbe de wẹ ehe yin na mẹhe to zẹẹmẹ po lẹndai ogbẹ̀ tọn po dín lẹ. Mọwẹ, dona ehe lẹpo po susu dogọ lẹ po sọgan yin towe eyin hiẹ yigbe bosọ yinuwa to aliho dagbe mẹ hlan lilá wẹndagbe Ahọluduta lọ tọn.

Etẹwẹ Ahọluduta lọ Yin?

Nalete, etẹwẹ Ahọluduta he to yinyin lilá taidi wẹndagbe de yin? Ahọluduta de wẹ e yin he yè ko plọn gbẹtọ livi susu nado nọ hodẹ̀ na to hogbe he yè jẹakọhẹ ehelẹ mẹ he dọmọ: “Otọ́ mítọn he tin to olọn mẹ, hihiọ wẹ oyín towe. Ahọludu towe ni wá. Ojlo towe ni yin wiwà to aigba go, dile e te to olọn mẹ.”​—Matiu 6:9, 10.

Ahọluduta he yẹwhegán Heblu tọn Daniẹli dọho gandego to nuhe hugan owhe kanweko donu 25 die wayi lọ wẹ to whenuena e wlan dọmọ: “Podọ to azán ahọlu nẹlẹ tọn lẹ mẹ wẹ Jiwheyẹwhe olọn tọn na ze ahọludu de daga, he ma na yin viva gbede, mọ yè ma na jo ahọludu etọn dai hlan gbẹtọ devo lẹ gba: ṣigba e na gbà ahọludu do flinflin bo sú ahọludu he lẹpo do, ewọ bo nasọ nọte kakadoi.”​—Daniẹli 2:44.

Enẹwutu, wẹndagbe lọ yin gando Ahọluduta, kavi gandudu, gbọn Jiwheyẹwhe dali he na dè kanyinylan lẹpo sẹ̀ podọ to enẹgodo na dugán do aigba lọ pete ji to jijọho mẹ go. E na hẹn lẹndai dowhenu Mẹdatọ lọ tọn na gbẹtọvi podọ na aigba di.​—Gẹnẹsisi 1:28.

“Ahọludu Olọn Tọn Sẹpọ”

To diblayi owhe 2 000 lẹ die wayi, wẹndagbe Ahọluduta lọ tọn yin lilá to gbangba to tintan whenu gbọn dawe klandowiwe he awusọhia po ninọmẹ etọn po jẹna ayidonugo titengbe de dali. Dawe enẹ wẹ Johanu Baptizitọ, heyin visunnu yẹwhenọ Juvi Zekalia po asi etọn, Elizabẹti po tọn. Johanu do avọ̀ ofún kanklosọpóawenọ tọn de, po gbaja ayú tọn po lẹdo adaja etọn, yèdọ to ninọmẹ yẹwhegán Elija tọn mẹ, mẹhe nọtena ẹn. Ṣigba wẹndomẹ etọn wẹ dọ̀n ayidonugo mẹsusu tọn. “Mì lẹnvọjọ,” wẹ e lá dọ, “na ahọludu olọn tọn sẹpọ.”​—Matiu 3:​1-6.

Todoaitọ Johanu tọn lẹ wẹ Ju lẹ, mẹhe dọ dọ yé yin sinsẹ̀n-basitọ Jiwheyẹwhe nugbo lọ, Jehovah tọn lẹ. Taidi akọta de, yé ko mọ Osẹ́n alẹnu tọn yí gbọn Mose gblamẹ to nudi owhe 1 500 lẹ jẹnukọn. Tẹmpli gigonọ lọ gbẹsọ tin to ote to Jelusalẹm, to fie avọ́sinsan lẹ nọ yin bibasi to kọndopọmẹ hẹ Osẹ́n lọ te. Juvi lẹ deji dọ sinsẹ̀n-bibasi yetọn sọgbe to nukun Jiwheyẹwhe tọn mẹ.

Ṣigba, to todidoai hlan Johanu mẹ, mẹdelẹ jẹ yinyọnẹn ji dọ sinsẹ̀n yetọn mayin nuhe yé lẹndọ e yin lọ gba. Aṣa po tamẹnuplọnmẹ Glẹki tọn po ko biọ nuplọnmẹ sinsẹ̀n Juvi lẹ tọn mẹ. Osẹ́n heyin mimọyi sọn Jiwheyẹwhe dè gbọn Mose gblamẹ ko yin hinhẹn flusọ́ todin, yèdọ yin hinhẹngble, gbọn nuyise po aṣa heyin awuwlena gbọn gbẹtọ dali lẹ po dali. (Matiu 15:6) Na yinyin hinhẹnbuali gbọn sinsẹ̀ngán ahun sinsinyẹnnọ po lẹblanu matindotọ yetọn lẹ po dali wutu, suhugan yetọn masọ nọ basi sinsẹ̀n hlan Jiwheyẹwhe to aliho kẹalọyi mẹ ba. (Jakobu 1:27) Yé dona lẹnvọjọ sọn ylando yetọn lẹ mẹ sọta Jiwheyẹwhe podọ sọta alẹnu Osẹ́n tọn.

To ojlẹ enẹ mẹ, Juvi susu to nukundo awusọhia Mẹssia dopagbe, kavi Klisti tọn, podọ mẹdelẹ to nulẹnpọndo Johanu ji dọ: “Vlavo ewọ wẹ yin Klisti lọ.” Ṣigba, Johanu gbẹ́ dọ e mayin emi wẹ gba podọ kakatimọ deanana yé hlan mẹdevo de dè, mẹhe go e dọ gando dọmọ: “Afọpakàn mẹhe tọn yẹn ma sù na tún.” (Luku 3:​15, 16) To Jesu didohia devi etọn lẹ mẹ, Johanu lá dọmọ: “Pọ́n Lẹngbọvu Jiwheyẹwhe tọn, he ze ylando aihọn tọn yì.”​—Johanu 1:29.

Enẹ yin wẹndagbe de na nugbo tọn, na Johanu, to yẹhiadonu liho, to alọdlẹndo aliho lọ hlan ogbẹ̀ po ayajẹ po kọ̀n na mẹlẹpo​—yèdọ Jesu, omẹ lọ he “ze ylando aihọn tọn yì.” Taidi kúnkàn Adam po Evi po tọn lẹ, gbẹtọvi lẹpo yin jiji do kọgbidinamẹ ylando po okú po tọn glọ. Lomunu lẹ 5:19 basi zẹẹmẹ dọmọ: “Na dile gbọn tolivivẹ omẹ dopo [Adam] tọn mẹ yè hẹn mẹsusu zun ylandonọ, yèdọ mọ gbọn tonusise mẹdopo [Jesu] tọn mẹ yè na hẹn mẹsusu zun dodonọ.” Taidi lẹngbọvu avọ́sinsan tọn de, Jesu na ‘ze ylando yì’ bo nasọ hẹn diọdo wá to ninọmẹ ylankan whẹho gbẹtọvi tọn lẹ mẹ. “Na okú wẹ ale ylando tọn,” wẹ Biblu dọ, “ṣigba nunina Jiwheyẹwhe tọn wẹ ogbẹ̀ madopodo to Jesu Klisti Oklunọ mítọn mẹ.”​—Lomunu lẹ 6:23.

Taidi dawe pipé de​—na nugbo tọn, dawe klo hugan he nkọtọn ma ko nọgbẹ̀ pọ́n​—Jesu kẹalọyi azọ́n yẹwhehodidọ wẹndagbe lọ tọn. Kandai Biblu tọn to Malku 1:​14, 15 mẹ dọna mí dọmọ: “Dinvie enẹgodo bọ yè [wle Johanu do gànpamẹ], Jesu yì Galili bo to yẹwheho wẹndagbe Jiwheyẹwhe tọn tọn dọ, dọmọ, Yè hẹn ojlẹ [dide] lọ sọ̀, podọ ahọludu Jiwheyẹwhe tọn sẹpọ: mì lẹnvọjọ, bo yí wẹndagbe sè.”

Mẹhe kẹalọyi owẹ̀n Jesu tọn bo do yise hia to wẹndagbe lọ mẹ lẹ yin didona tlala. Johanu 1:12 dọmọ: “Yé omẹ sọha he yí [Jesu] lẹ, yé wẹ e na jlọjẹ nado lẹzun visunnu Jiwheyẹwhe tọn, yèdọ mẹhe yise to oyín etọn mẹ lẹ.” Na yinyin ovi, kavi visunnu, Jiwheyẹwhe tọn lẹ wutu, yé tin to hukan ji nado mọ ahọsumẹ ogbẹ̀ madopodo tọn yí.​—1 Johanu 2:25.

Ṣigba lẹblanulọkẹyi dona Ahọluduta tọn lẹ mimọyi tọn ma doalọte do omẹ owhe kanweko tintan tọn lẹ ji gba. Dile e yin nùdego jẹnukọn do, wẹndagbe Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn to yinyin lilá bosọ to yinyin pinplọnmẹ to aigba fininọ lẹpo mẹ to egbehe. Enẹwutu dona Ahọluduta tọn lẹ gbẹsọ tin-to-aimẹ. Etẹwẹ hiẹ dona wà nado mọ dona mọnkọtọn lẹ yí? Hosọ he bọdego na basi zẹẹmẹ.