Kanbiọ lẹ sọn Wehiatọ lẹ Dè

Atọ̀n to Wẹndagbe lẹ mẹ donu lewuwu lọ gando amì akuẹgegenu tọn sisána Jesu go. Be apọsteli susu wẹ wule, kavi be Juda kẹdẹ wẹ na taun tọn ya?

Mí mọ nujijọ ehe yin hodọ gandego to Wẹndagbe Matiu, Malku, po Johanu tọn po mẹ. E taidi dọ Juda wẹ yin nukọntọ to lewuwu lọ mẹ, bọ e whè gbau apọsteli devo lẹ kọngbedopọ hẹ ẹ to godo mẹ. Nujijọ ehe basi dohia nuhewutu mí sọgan dopẹ́ na kandai Wẹndagbe tọn ẹnẹ tintindo. Nuhe wekantọ dopodopo kàn sọgbe, ṣigba e mayin yemẹpo wẹ wleawuna zẹẹmẹ gigọ́ dopolọ lẹ gba. Gbọn kandai he taidi yedelẹ yiyijlẹdo yede go dali, mí nọ duale pọndohlan gigọ́, heyin zẹẹmẹ etọn basi ganji tọn na nuhe dù nujijọ susu lẹ.

Kandai he tin to Matiu 26:6-13 mẹ dọ nọtẹn lọ—yèdọ owhé Simọni pòtọnọ tọn gbè, to Bẹtani—ṣigba ma dọ yinkọ yọnnu he jẹ amì owán gblingblinnọ lọ kọ̀n do ota Jesu tọn ji tọn gba. Matiu doayi e go dọmọ: ‘Ṣigba whenuena nuplọntọ lẹ mọ ẹn yé tindo homẹgble’ bosọ wule dọ amì lọ sọgan ko yin sisà bọ akuẹ lọ na yin nina wamọnọ lẹ.

Kandai Malku tọn yí suhugan zẹẹmẹ gigọ́ enẹlẹ tọn dogọ. Ṣigba e yidogọ dọ yọnnu lọ hùn agbán lọ. E tindo amì owán gblingblinnọ heyin “nadi [dagbedagbe, NW]”, taidi enẹ he sọgan ko yin hinhẹnwa sọn Inde. Gando lewuwu lọ go, Malku na linlin dọ “mẹdelẹ sọ tin to yé mẹ bọ homẹ yetọn wlú,” bọ “yé sọ to hùnhlún do e go.” (Malku 14:3-9, wekun flinflin lẹ yin mítọn) Enẹwutu kandai awe lọ lẹ dohia dọ hugan apọsteli dopo wẹ tindo mahẹ to lewuwu lọ mẹ. Ṣigba nawẹ e bẹjẹeji gbọn?

Johanu, heyin kunnudetọ yí nukun do mọ de, yí zẹẹmẹ gigọ́ titengbe delẹ dogọ. E dọ yinkọ yọnnu lọ tọn—yèdọ Malia, nọviyọnnu Malta po Lazalọsi tọn po. Johanu sọ wleawuna zẹẹmẹ gigọ́ ehe ga, ehe mí sọgan pọndohlan taidi yidogọ kakati ni yin agọjẹdonu de dọmọ: ‘E [sá nusisá] do afọ Jesu tọn, bo yí oda etọn do to afọ etọn súnsún.’ To kandai lọ lẹ kinkọndopọ mẹ, mí sọgan mọdọ Malia dona ko kọ̀n amì lọ, he Johanu zinnudeji dọ e yin ‘nadi dagbedagbe,’ do ota po afọ Jesu tọn lẹ po go. Johanu sẹpọ Jesu taun bo sọgan yin whinwhàn nado gblehomẹ gando nuyiwa winyandomẹ tọn lẹ hlan Ẹn go. Mí hia dọmọ: “Dopo to nuplọntọ etọn lẹ mẹ, Juda Iskaliọti, . . . , mẹhe na de e hia, dọmọ, Etẹwutu wẹ yè ma sà nusisá he yin fatakakuẹ fọdekanweko, bo yin nina hlan wamọnọ lẹ?”—Johanu 12:2-8.

Na nugbo tọn, Juda yin “dopo to nuplọntọ etọn lẹ mẹ,” ṣigba hiẹ sọgan doayi e go sọn homẹgble Johanu tọn mẹ dọ mẹde he tin to otẹn ehe mẹ to titobasi nado dè Jesu hia. Lẹdogbedevomẹtọ Doto C. Howard Matheny doayi e go gando Johanu 12:4 go dọmọ: “Hogbe nuyiwa alọnu tọn lọ ‘ko dibla’ [kavi, “ko jlo na”] po hogbe nuyiwa he to nukọnzindo tọn lọ ‘nado dehia’ [kavi, “na de e hia”] po do nujijọ kavi nuyiwa he to nukọnzindo de hia. Ehe dohia dọ didehia Jesu tọn gbọn Juda dali mayin nuyiwa ojlẹ gli tọn de heyin wiwà to afọdopolọji gba na e yin nulẹnpọndeji bosọ yin titobasina to azán susu lẹ gblamẹ.” Johanu yí nukunnumọjẹnumẹ lọ dogọ dọ Juda wule “e mayin dọ e hò wamọnọ lẹ pọ́n wutu gba; ṣigba dọ ewọ yin ajotọ de wutu, podọ tintindo apò lọ, nọ bẹ onú yè bẹ do e mẹ lẹ yì.”

Gbọnmọ dali e taidi nuhe sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe dọ Juda ajotọ lọ wẹ bẹ lewuwu lọ jẹeji jẹnukọn na ewọ nido tindo akuẹ susu dogọ nado fìn eyin amì akuẹgegenu lọ yin sisà bọ akuẹ lọ lẹ yin bibẹdo apò akuẹ tọn he e nọ hẹn lọ mẹ. To whenuena Juda ko fọ́n lewuwu ehe dote, apọsteli devo lẹ sọgan ko do gbekọndopọ hia na nuhe taidi whẹwhinwhẹ́n he sọgbe ehe gbọn nuhlundọ dali. Enẹwutu, Juda wẹ yin mẹhe fọ́n lewuwu lọ dote taun.