Yé Mọ Mẹsia Lọ!
“Mí ko mọ Mẹsia lọ.”—JOH. 1:41.
1. Etẹwẹ hẹn Andle nado dọ dọ: “Mí ko mọ Mẹsia lọ”?
JOHANU BAPTIZITỌ to ote po devi etọn awe po. Dile Jesu sẹpọ yé, Johanu dawhá dọmọ: “Mì pọ́n, Lẹngbọvu Jiwheyẹwhe tọn lọ!” Andle po devi devo lọ po hodo Jesu to afọdopolọji bo nọ hẹ ẹ to azán enẹ gbè. To nukọn mẹ, Andle dín nọvisunnu etọn, Simọni Pita mọ, podọ to whenue e dọna ẹn dọ: “Mí ko mọ Mẹsia lọ” godo, e plan ẹn yì Jesu dè.—Joh. 1:35-41.
2. Nawẹ mí na mọaleyi sọn dogbigbapọnna dọdai devo he gando Mẹsia lọ go lẹ mẹ gbọn?
2 Dile ojlẹ to yìyì, Andle, Pita, po mẹdevo lẹ po na tindo dotẹnmẹ hundote lọ nado dindona Owe-wiwe lẹ sisosiso bo lá po nujikudo po dọ Jesu Nazalẹti tọn wẹ Mẹsia dopagbe lọ. Yise mílọsu tọn to Ohó Jiwheyẹwhe tọn po Mẹyiamisisadode etọn po mẹ na yin hinhẹn lodo dile mí na zindonukọn todin to dogbigbapọnna dọdai he gando Mẹsia lọ go lẹ mẹ.
“Pọ́n! Ahọlu Towe Ja”
3. Dọdai tẹwẹ mọ hẹndi to whenue Jesu biọ Jelusalẹm taidi ahọlu de?
3 Mẹsia lọ na biọ Jelusalẹm taidi ahọlu de. Dọdai Zekalia tọn dọmọ: “Viyọnnu Ziọni tọn e, jaya dahodaho, dabobo hiẹ viyọnnu Jelusalẹm tọn e: doayi e go, ahọlu towe ja dè we; nugbonọ wẹ ewọ, bo tindo whlẹngán; whiwhẹnọ, bo hẹ́ kẹtẹkẹtẹ de ji, yèdọ kẹtẹkẹtẹ asiwhe de ji, ovu kẹtẹkẹtẹ de tọn.” (Zek. 9:9) Psalm-kantọ lọ wlan dọmọ: “Donanọ wẹ ewọ he ja to oyín OKLUNỌ tọn mẹ ni yin.” (Ps. 118:26) Gbẹtọgun de dawhá po ayajẹ daho po to whenue Jesu biọ Jelusalẹm. E ma yin Jesu wẹ dọna yé nado wàmọ. Ṣigba, yé wà nuhe dọdai lọ dọ pẹpẹ. Dile hiẹ to wefọ he mẹ nujijọ enẹ yin kinkandai te lẹ hia, pọ́n dewe hlan taidi mẹhe tin to otẹn lọ mẹ bo to hogbe ayajẹ tọn gbẹtọgun lọ tọn lẹ sè.—Hia Matiu 21:4-9.
4. Nawẹ Psalm 118:22, 23 mọ hẹndi gbọn?
4 Jesu họakuẹ na Jiwheyẹwhe dile etlẹ yindọ mẹsusu na gbẹ́ ẹ dai mahopọnna kunnudenu lẹ dọ ewọ wẹ Mẹsia lọ. Dile e yin didọdai do, mẹhe ma kẹalọyi kunnudenu lọ lẹ ‘vlẹ Jesu bo yinuwa hẹ ẹ taidi nuvọ́nọ.’ (Isa. 53:3; Malku 9:12) Ṣigba, Jiwheyẹwhe ko gbọdo Psalm-kantọ lọ nado wlan dọmọ: “Zannu he họ̀dotọ lẹ gbẹdai wẹ lẹzun gángánsu họlọnglọnẹn tọn. Ehe wẹ azọ́n OKLUNỌ tọn.” (Ps. 118:22, 23) Jesu hẹn wefọ ehe wá oflin mẹ na sinsẹ̀nnọ he jẹagọdo e lẹ, podọ Pita dọ dọ dọdai enẹ mọ hẹndi gando Klisti go. (Malku 12:10, 11; Owalọ 4:8-11) Na nugbo tọn, Jesu lẹzun “zannu dodonu họ̀gosu tọn” agun Klistiani tọn. Dile mẹhe ma tindo yise lẹ tlẹ gbẹ́ ẹ dai, e yin “dide, bosọ họakuẹ, to Jiwheyẹwhe dè.”—1 Pita 2:4-6.
E Yin Didehia Bosọ Yin Gbigbẹdai!
5, 6. Etẹwẹ yin didọdai gando didehia Mẹsia lọ tọn go, podọ nawẹ e mọ hẹndi gbọn?
5 E yin didọdai dọ gbẹdohẹmẹtọ Mẹsia lọ tọn de na de e hia. Davidi dọ dọdai dọmọ: “Họntọn ṣie lọsu titi, mẹhe go homẹ ṣie hùn do, he to dùdù to núdùdù ṣie mẹ, ze afọgbẹn etọn daga do oji e.” (Ps. 41:9) Mẹhe nọ dùnú dopọ hẹ mẹde nọ yin pinpọnhlan taidi họntọn etọn. (Gẹn. 31:54) Enẹwutu, onú ylankan hugan wẹ Juda Iskaliọti wà to whenue e de Jesu hia. Jesu dọ̀n ayidonugo wá hẹndi dọdai Davidi tọn ji to whenue E dlẹnalọdo mẹhe na de e hia lọ bo dọna apọsteli etọn lẹ dọmọ: “Yẹn ma to hodọ gando mìmẹpo go gba; yẹn yọ́n mẹhe yẹn ko de lẹ. Ṣigba, na Owe-wiwe nido sọgan yin hinhẹndi dọ, ‘Ewọ he ko nọ dù núdùdù ṣie ko ze afọgbẹn etọn daga sọta mi.’”—Joh. 13:18.
6 Mẹhe na de Mẹsia hia lọ na yí fataka-kuẹ 30—yèdọ akuẹ he nọ yin súsú nado họ̀ afanumẹ de! Matiu dọ dọ fataka-kuẹ 30 wẹ Juda yí nado de Jesu hia podọ ehe hẹn dọdai Zekalia 11:12, 13 tọn di. Ṣigba, naegbọn Matiu sọ dọ dọ ehe ko yin didọdai “gbọn yẹwhegán Jelemia gblamẹ”? To azán Matiu tọn gbè, owe Jelemia tọn sọgan ko yin sislẹ to pọmẹ hẹ owe Biblu tọn delẹ he bẹ Zekalia hẹn. (Yijlẹdo Luku 24:44 go.) Juda ma dù akuẹ lọ, na e bẹ yé dlan tẹmpli mẹ bo yì hù ede.—Mat. 26:14-16; 27:3-10.
7. Nawẹ Zekalia 13:7 mọ hẹndi gbọn?
7 Devi Mẹsia lọ tọn lẹ na gbàdo. Zekalia wlan dọmọ: “Hò lẹngbọhọtọ lọ, lẹngbọ lẹ bo nasọ yin vúnvúnvúnvún.” (Zek. 13:7) To Nisan 14, owhe 33 W.M., Jesu dọna devi etọn lẹ dọmọ: “Mìmẹpo wẹ na dahli to ozán ehe mẹ na nuhe na jọ do go e wutu, na e ko yin kinkandai dọ, ‘Yẹn na linú lẹngbọhọtọ lọ, bọ lẹngbọ lẹngbọpa lọ tọn lẹ na gbàdo.’” Podọ nuhe jọ pẹpẹ niyẹn, na Matiu na linlin dọ “devi lẹpo jo [Jesu] do bo họnyi.”—Mat. 26:31, 56.
Yé Sawhẹdokọna Ẹn Bosọ Gbleawuna Ẹn
8. Nawẹ Isaia 53:8 mọ hẹndi gbọn?
8 Mẹsia lọ na yin hinhẹn yì owhẹ̀ nukọn bo yin whẹgbledo. (Hia Isaia 53:8.) To Nisan 14 afọnnu, hagbẹ Whẹdatẹn Daho Ju lẹ tọn lẹpo pli dopọ, bo degbe dọ yè ni blá Jesu, bosọ ze e yì na Ayimatẹn-gán Lomu tọn Pọntiu Pilati. E kanhose Jesu bo mọdọ e ma hùwhẹ depope. Ṣigba, to whenue Pilati biọ nado jo Jesu do, gbẹtọgun lọ dawhá dọmọ: “Whè e do núgo!” podọ yé biọ dọ Balabas danuwatọ lọ ni yin tuntundote. Na Pilati jlo na hẹn homẹ gbẹtọgun lọ tọn hùn wutu, e tún Balabas dote, bo degbe dọ yè ni hò Jesu bosọ ze e jo nado yin whiwhè do núgo.—Malku 15:1-15.
9. Nawẹ Psalm 35:11 mọ hẹndi gbọn?
9 Kunnudetọ lalo lẹ na dekunnu jẹagọdo Mẹsia lọ. Psalm-kantọ Davidi dọmọ: “Kunnudetọ lalonọ lẹ tite; yé to nuhe yẹn ma yọnẹn kanbiọ mi.” (Ps. 35:11) To whenue dọdai lọ mọ hẹndi, “yẹwhenọgán lẹ po hagbẹ Whẹdatẹn Daho Ju lẹ tọn lọ pete po to kunnudenu lalo tọn dín sọta Jesu nado sọgan hù i.” (Mat. 26:59) Na nugbo tọn, “mẹsusu to kunnu lalo de sọta ẹ, ṣigba kunnudenu yetọn lẹ ma sọgbe hẹ yede.” (Malku 14:56) Kẹntọ Jesu tọn lẹ ma kiya dọ lalo do wẹ kunnudetọ lọ lẹ te dokọna ẹn. Nuhe yé jlo poun wẹ yindọ Jesu ni kú.
10. Basi zẹẹmẹ lehe Isaia 53:7 mọ hẹndi do tọn.
10 Mẹsia lọ ma na gblọnhona whẹsadokọnamẹtọ etọn lẹ. Isaia dọ dọdai dọmọ: “Yè doyana ẹn, yè sọ bianukunna ẹn, ganṣo ewọ ma kẹ̀ onù etọn: yè hẹn ẹn wá di lẹngbọvu de jẹ hùhùtọ dè podọ di lẹngbọ unbọpẹn to fúnpatọ etọn nukọn, mọwẹ e ma kẹ̀ onù etọn.” (Isa. 53:7) To whenuena “yẹwhenọgán lẹ po sunnu mẹho lẹ po to whẹsadokọna [Jesu], e ma kẹnù.” Pilati kanse e dọmọ: “Be hiẹ ma sè onú susu he yé to kunnu etọn de sọta we lẹ wẹ?” Etomọṣo, Jesu “ma kẹnù, lala, e ma dọ ohó depope na ẹn, sọmọ bọ e paṣa ayimatẹn-gán lọ susu tlala.” (Mat. 27:12-14) Jesu ma zun whẹsadokọnamẹtọ etọn lẹ.—Lom. 12:17-21; 1 Pita 2:23.
11. Nawẹ Isaia 50:6 po Mika 5:1 po mọ hẹndi gbọn?
11 Isaia dọ dọdai dọ Mẹsia lọ na yin hihò. Yẹwhegán lọ wlan dọmọ: “Yẹn jo nẹgbé ṣie na nulimẹtọ lẹ, alaka ṣie na fúnsùntọ lẹ: yẹn ma yí nukun ṣie whlá sọn winyan tantúndogona tọn si.” (Isa. 50:6) Mika dọ dọdai dọmọ: “Yé na yí opò de do hò whẹdatọ Islaeli tọn lọ to aglànká go.” (Mika 5:1) Wẹndagbe-kantọ Malku zinnudo hẹndi dọdai ehelẹ tọn ji to whenuena e dọmọ: “Mẹdelẹ sọ jẹ tántún do [Jesu] go ji bo nọ ṣinyọnnudo nukunmẹ na ẹn pete bosọ nọ lì akotokún in bo nọ dọna ẹn dọmọ: ‘Dọ dọdai!’ Podọ, yé hotómẹ na ẹn to whenue devizọnwatọ whẹdatẹn tọn lẹ plan ẹn jei.” Malku dọ dọ awhànfuntọ lẹ “nọ lì ofánpò de ota na ẹn bo nọ túntán do e go, podọ [dile yé to ṣinṣàn ẹn kò] yé nọ jẹklo bo nọ litaina ẹn.” (Malku 14:65; 15:19) Na nugbo tọn, Jesu ma wà nudepope he jẹ na nuyiwahẹmẹ mọnkọtọn.
E Yin Nugbonọ Kakajẹ Okú
12. Nawẹ Psalm 22:16 po Isaia 53:12 po mọ hẹndi gando Jesu go gbọn?
12 Lehe Mẹsia lọ na yin whiwhè do núgo do yin didọdai. Psalm-kantọ Davidi dọmọ: “Agun mẹylankan lẹ tọn glọn mi do: yé só alọ ṣie po afọ ṣie po.” (Ps. 22:16) Wẹndagbe-kantọ Malku na linlin nujijọ he Biblu hiatọ lẹ yọnẹn ganji de tọn dọmọ: “Todin, to gànhiho atọ̀ntọ mẹ [nudi ogàn ṣinẹnẹ afọnnu tọn] wẹ yé whè e do núgo.” (Malku 15:25) E ko yin didọdai dọ Mẹsia lọ na yin hihia do ylanwatọ lẹ mẹ. Isaia wlan dọmọ: “E ko kọ̀n gbigbọ etọn jẹgbonu hlan okú: yè hia ẹ dogọ ylanwatọ lẹ.” (Isa. 53:12) Ehe mọ hẹndi to whenue “jaguda awe yin whiwhè do núgo hẹ [Jesu], dopo to adusi etọn mẹ podọ awetọ to amiyọn etọn mẹ.”—Mat. 27:38.
13. Nawẹ Psalm 22:7, 8 mọ hẹndi gando Jesu go gbọn?
13 Davidi dọ dọdai dọ Mẹsia lọ na yin ṣinṣanko. (Hia Psalm 22:7, 8.) Jesu yin ṣinṣanko to whenue e to yaji to yatin ji, na Matiu dọmọ: “Mẹhe juwajei lẹ jẹ zunzun in ji, bo nọ to ota yetọn mimí bo nọ to didọmọ: ‘Hiẹ he jlo na họ́ tẹmpli lọ liai bo vọ́ ẹ gbá to azán atọ̀n gblamẹ, whlẹn dewe! Eyin hiẹ yin visunnu Jiwheyẹwhe tọn, jẹte sọn yatin lọ ji!’” Mọdopolọ, yẹwhenọgán lẹ, wekantọ lẹ po sunnu mẹho lẹ po sọ yí i do davlẹ bo dọmọ: “E whlẹn mẹdevo lẹ gán; e ma sọgan whlẹn ede gán! Ewọ wẹ Ahọlu Islaeli tọn; gbọ e ni jẹte sọn yatin ji todin, mí nasọ yí i sè. Ewọ ko dejido Jiwheyẹwhe go; gbọ E ni whlẹn ẹn gán todin eyin E tindo ojlo to ewọ mẹ, na e dọ dọ, ‘Visunnu Jiwheyẹwhe tọn wẹ yẹn.’” (Mat. 27:39-43) Ṣogan, Jesu doakọnna yajiji ehe lẹpo bo ma kẹnù. Apajlẹ dagbe nankọ die e zedai na mí!
14, 15. Dọ lehe dọdai tangan delẹ mọ hẹndi gando awù Mẹsia lọ tọn po ovẹn he vẹsin nina ẹn po go do.
14 Yè na de ovò nado yí awù Mẹsia lọ tọn. Psalm-kantọ lọ wlan dọmọ: “Yé má avọ̀ ṣie to yede ṣẹnṣẹn, bosọ do ovò awù ṣie ji.” (Ps. 22:18) Nuhe jọ lọ pẹpẹ niyẹn, na “to whenuena [awhànfuntọ Lomu tọn lẹ] ko whè [Jesu] do núgo, yé má awugbó etọn lẹ gbọn ovò dide dali.”—Mat. 27:35; hia Johanu 19:23, 24.
15 Yè na na ovẹn he vẹsin po nuhe vẹ́ po Mẹsia lọ nado nù. Psalm-kantọ lọ dọmọ: “Yé yí vivẹ́ na mi na núdùdù ṣie ga; podọ na nugbla ṣie yé na ovẹn vivẹ́ mi na nùnù.” (Ps. 69:21) Matiu dọna mí dọmọ: “Yé na [Jesu] ovẹn he yè flusọ́ po vivẹ́ po nado nù; ṣigba, to whenue e dọ́ ẹ pọ́n, e gbẹ́ nado nù.” To nukọn mẹ, “dopo to yé mẹ họ̀nwezun bo ze hùmẹ-tekan de bosọ ylọn ẹn do ovẹn he vẹsin mẹ bo ze e do ofánpò de nù bosọ na ẹn nado nù.”—Mat. 27:34, 48.
16. Basi zẹẹmẹ lehe dọdai Psalm 22:1 tọn mọ hẹndi do tọn.
16 E na taidi dọ Jiwheyẹwhe gbẹ́ Mẹsia lọ dai. (Hia Psalm 22:1.) Malku dọna mí dọ “to gànhiho ṣinẹnẹtọ mẹ, [nudi ogàn atọ̀n whèjai tọn] Jesu dawhá po ogbè lélé po dọmọ: ‘Eli Eli lama sabaktani?’ he lẹdogbedevomẹ etọn yin: ‘Jiwheyẹwhe ṣie, Jiwheyẹwhe ṣie, naegbọn hiẹ do gbẹ́ mi dai?’” (Malku 15:34) Jesu ma hẹn yise bu to Otọ́ olọn mẹ tọn etọn mẹ gba. Jiwheyẹwhe jo Jesu do alọ kẹntọ etọn lẹ tọn mẹ gbọn hihọ́ Etọn didesẹ dali, na tenọgli Klisti tọn nido sọgan yin whiwhlepọn to gigọ́ mẹ. Jesu hẹn Psalm 22:1 di to whenue e dawhá.
17. Nawẹ Zekalia 12:10 po Psalm 34:20 po mọ hẹndi gbọn?
17 Yè na sọwhán Mẹsia lọ, ṣigba ohú etọn lẹ ma na yin gbigbà. Tòmẹnu Jelusalẹm tọn lẹ na “nọ pọnhlan ewọ mẹhe yé ko sọwhán.” (Zek. 12:10) Podọ Psalm 34:20 dọmọ: “[Jiwheyẹwhe] yí ohú etọn lẹpo whlá: dopo masọ gbà to yé mẹ.” Apọsteli Johanu zinnudo hẹndi dọdai ehe tọn ji bo wlan dọmọ: “Dopo to awhànfuntọ lọ lẹ mẹ sọ́ owhán adà mẹ na ẹn [Jesu], podọ to afọdopolọji ohùn po osin po tọ́njẹgbonu. Podọ ewọ he mọ nujijọ lọ [Johanu] ko dekunnu, nugbo sọ wẹ kunnudide etọn . . . Onú ehelẹ jọ na adà Owe-wiwe tọn lọ nido yin hinhẹndi he dọmọ: ‘Depope to ohú etọn lẹ mẹ ma na yin gbigbà.’ Podọ adà Owe-wiwe tọn devo sọ dọmọ: ‘Yé na pọ́n Omẹ lọ he yé sọwhán.’”—Joh. 19:33-37.
18. Nawẹ Jesu yin dìdì po adọkunnọ lẹ po gbọn?
18 Mẹsia lọ na yin dìdì po adọkunnọ lẹ po. (Hia Isaia 53:5, 8, 9.) Dile whèjai to sisẹpọ to Nisan 14tọ, “dawe adọkunnọ Alimate tọn de, he nọ yin Josẹfu,” biọ oṣiọ Jesu tọn Pilati, podọ obiọ etọn yin alọkẹyi. Kandai Matiu tọn yidogọ dọmọ: “Josẹfu ze oṣiọ lọ bo blá ẹ do alavọ wiwe dagbedagbe de mẹ, bosọ tẹ́ ẹ do yọdò yọyọ etọn mẹ, ehe ewọ lọsu ko kùn do osé gángán mẹ. Podọ, to whenue e ko bli zannu daho de do ohọ̀n yọdò lọ tọn nù godo, e yì.”—Mat. 27:57-60.
Mì Pà Ahọlu Mẹsia Lọ!
19. Nawẹ dọdai Psalm 16:10 tọn yin hinhẹndi gbọn?
19 Mẹsia lọ na yin finfọnsọnku. Davidi wlan dọmọ: “Hiẹ [Jehovah] ma na jo ayiha ṣie dai do kútomẹ.” (Ps. 16:10) Pọ́n lehe e na ko paṣa yọnnu he wá yọdò he mẹ oṣiọ Jesu tọn yin titẹdo kọ̀n lẹ do. To finẹ yé mọ angẹli he ze agbasa gbẹtọ tọn do de he dọna yé dọmọ: “Avò vò mì ba blo. Jesu Nazalẹti tọn, he yin whiwhè do núgo lọ dín wẹ mì te. E ko yin finfọn, e ma tofi. Mì pọ́n! Fie yé tẹ́ ẹ do dai die.” (Malku 16:6) Apọsteli Pita dọna gbẹtọgun he wá Jelusalẹm to Pẹntikọsti 33 W.M. lẹ dọmọ: “[Davidi] mọ jẹnukọn bo dọho gando fọnsọnku Klisti tọn go, dọ e ma na yin gbigbẹdai do Hadẹs mẹ mọjanwẹ agbasalan etọn ma na mọ gbigble.” (Owalọ 2:29-31) Jiwheyẹwhe ma dike agbasa Visunnu yiwanna etọn tọn ni gble. Humọ, e fọ́n Jesu do ogbẹ̀ to gbigbọ mẹ to azọ́njiawu-liho!—1 Pita 3:18.
20. Nawẹ dọdai he gando gandudu Mẹsia lọ tọn go mọ hẹndi gbọn?
20 Dile e yin didọdai do, Jiwheyẹwhe lá dọ Jesu wẹ Visunnu emitọn. (Hia Psalm 2:7; Matiu 3:17.) Gbẹtọgun lẹ pà Jesu po Ahọluduta he ja lọ po podọ mí nọ yí ayajẹ do dọho gando ewọ po dona he gandudu etọn na hẹnwa lẹ po go. (Malku 11:7-10) To madẹnmẹ, Klisti na và kẹntọ etọn lẹ sudo dile e na ‘hẹ osọ́ ji na nugbo, walọmimiọn po dodo po.’ (Ps. 2:8, 9; 45:1-6) Enẹgodo, gandudu etọn na hẹn jijọho po kọdetọn dagbe po wá lẹdo aihọn pé. (Ps. 72:1, 3, 12, 16; Isa. 9:6, 7) Lẹblanulọkẹyi nankọ die mí tindo nado nọ lá nugbo ehelẹ taidi Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ, yèdọ Jiwheyẹwhe he Visunnu yiwanna etọn ko to gandu to olọn mẹ taidi Ahọlu Mẹsia lọ!
Nawẹ Hiẹ Na Na Gblọndo Gbọn?
• Nawẹ Jesu yin didehia bosọ yin gbigbẹdai gbọn?
• Nawẹ dọdai he gando okú Jesu tọn go lẹ yin hinhẹndi gbọn?
• Etẹwẹ hẹn we kudeji dọ Jesu wẹ Mẹsia dopagbe lọ?
[Yẹdide to weda 13]
Dọdai tẹwẹ mọ hẹndi to whenue Jesu biọ Jelusalẹm taidi ahọlu de?
[Yẹdide to weda 15]
Jesu kú na ylando mítọn lẹ, ṣigba e to gandu todin taidi Ahọlu Mẹsia lọ