Afinyọnnuwiwa po Gbigbọnọ-Yinyin Nugbo Tọn Dindin Po

MÍMẸPO wẹ tindo nuhudo gbigbọmẹ tọn podọ agbasa tọn lẹ ga. Enẹwutu wẹ mẹsusu nọ kàn kanbiọ mọnkọtọn lẹ sè taidi, Etẹwẹ yin lẹndai ogbẹ̀ tọn, naegbọn gbẹtọ do nọ jiya, podọ etẹwẹ nọ jọ do mí go to whenuena mí kú? Omẹ ahundoponọ susu nọ dín gblọndo na kanbiọ ehelẹ po mọnkọtọn devo lẹ po to afinyọnnuwiwa lẹ mẹ, fie yé nọ dọho gbọn nuyizan afinyọn tọn lẹ gblamẹ, po todido nado dọho hẹ gbigbọ mẹhe ko kú lẹ tọn po te. Nuyiwa ehe nọ yin yiylọdọ afinyọnnuwiwa.

Mẹhe yise to afinyọnnuwiwa mẹ lẹ nọ yin mimọ to otò susu mẹ, podọ yé nọ pli to agun lẹ po ṣọṣi lẹ po mẹ. Di apajlẹ, to Brésil, nudi omẹ 4 000 000 he yise to afinyọnnuwiwa mẹ lẹ nọ hodo nuplọnmẹ heyin hihoplidopọ gbọn Hyppolyte Léon Denizard Rivail dali, yèdọ mẹplọntọ po tamẹnuplọnmẹtọ owhe kanweko 19tọ Flanse tọn po he wlan owe etọn lẹ to yinkọ mẹkiklọ tọn heyin Allan Kardec glọ. Kardec tindo ojlo to afinyọnnuwiwa mẹ to tintan whenu to 1854. To godo mẹ e fọ́n kanbiọ lẹ dote na nuyiwa afinyọn tọn lẹ to ofi susu bosọ basi kandai gblọndo lọ lẹ tọn do The Book of Spirits, heyin zinzinjẹgbonu to 1857 mẹ. Owe awe devo he e wlan lẹ wẹ The Mediums’ Book po The Gospel According to Spiritism po.

Afinyọnnuwiwa ko nọ yin kinkọndopọ hẹ nuyiwa sinsẹ̀n tọn mọnkọtọn lẹ taidi vodun, azé, nujijlẹ, kavi Satani sinsẹ̀n. Ṣigba, mẹhe nọ hodo nuplọnmẹ Allan Kardec tọn lẹ nọ dọ dọ nuyise yetọn gbọnvo. Owe yetọn lẹ nọ saba yihodọ sọn Biblu mẹ, podọ yé nọ dlẹnalọdo Jesu taidi “anademẹtọ po apajlẹ po na gbẹtọvi lẹpo.” Yé nọ dọ dọ nuplọnmẹ Jesu tọn lẹ wẹ “yin hodidọ he ma do blọ́ to osẹ́n sọn olọn mẹ wá mẹ lẹ.” Allan Kardec pọ́n nukinkan afinyọnnuwiwa tọn lẹ hlan taidi osọhia atọ̀ntọ osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn hlan gbẹtọvi lẹ, awe tintan lẹ yin nuplọnmẹ Mose tọn lẹ po dehe yin Jesu tọn lẹ po.

Afinyọnnuwiwa nọ dọ̀n mẹsusu na e nọ zinnudo owanyi kọmẹnu tọn po azọ́n walọ dagbe tọn lẹ po ji wutu. Nuyise afinyọnnuwiwa tọn dopo wẹ yindọ: “Matin walọ dagbe whlẹngán ma sọgan tin gba.” Afinyọnnọ susu wẹ nọ tindo zohunhun to azọ́n lẹdo tọn lẹ mẹ, bo nọ gọalọ nado gbá dotowhé lẹ, wehọmẹ lẹ, po nuzedai devo lẹ po. Vivẹnudido mọnkọtọn lẹ jẹna pipà. Ṣigba, nawẹ nuyise afinyọnnọ lẹ tọn sọgbe hẹ nuplọnmẹ Jesu tọn lẹ dile yé yin kinkàndai to Biblu mẹ do? Mì gbọ mí ni yí apajlẹ awe: todido na oṣiọ lẹ po nuhe wutu yajiji do tin po.

Todido Tẹwẹ Tin na Oṣiọ Lẹ?

Afinyọnnọ susu yise to vọjọ mẹ. Owe afinyọnnuwiwa tọn dopo dọmọ: “Vọjọ wẹ sinsẹ̀n-nuplọnmẹ dopo akàn lọ he nọ na pekọ linlẹn whẹdida dodo sọn olọn mẹ wá mítọn; sinsẹ̀n-nuplọnmẹ dopo akàn he sọgan basi zẹẹmẹ sọgodo tọn bo na huhlọn todido mítọn lẹ wẹ e yin.” Afinyọnnọ lẹ basi zẹẹmẹ dọ to okú whenu alindọn, kavi “gbigbọ he tin to agbasa lọ mẹ,” nọ tọ́n sọn agbasa lọ mẹ​—taidi awẹwẹ he tọ́nsọn adọ́ etọn mẹ de. Yé yise dọ gbigbọ ehelẹ nọ vọjọ to godo mẹ taidi gbẹtọvi lẹ nado sọgan de ylando he ko yin wiwà to gbẹzan he jẹnukọn mẹ lẹ sẹ̀. Ṣigba ylando heyin wiwà jẹnukọn enẹlẹ ma sọgan yin finflin gba. “Jiwheyẹwhe nọ pọ́n ẹn hlan taidi nuhe sọgbe dọ ylando heyin wiwà to gbẹzan he jẹnukọn mẹ lẹ ni yin jìwọn e go,” wẹ The Gospel According to Spiritism dọ.

“Nado gbẹ́ vọjọ dai zẹẹmẹdo nado gbẹ́ hodidọ Klisti tọn lẹ dai ga,” wẹ Allan Kardec wlan. Etomọṣo, Jesu ma donù hogbe lọ “vọjọ” go pọ́n gbede podọ hogbe lọ ma sọawuhia to Biblu dowhenu tọn lẹ mẹ gba (dile etlẹ yindọ lẹdogbedevomẹtọ delẹ tlẹ ko gbọn nuṣiwa dali hẹn ẹn biọ vọkan agọe tọn vude lẹ mẹ). (Pọ́n “Be Biblu Plọnmẹ Vọjọ Wẹ?” to weda 22 ji.) Kakatimọ, Jesu plọnmẹ fọnsọnku oṣiọ lẹ tọn. To lizọnyizọn aigba ji tọn etọn whenu, e fọ́n omẹ atọ̀n dogbẹ̀​—visunnu asuṣiọsi Naini tọn, viyọnnu nukọntọ sinagọgu de tọn, po họntọn etọn vivẹ́ Lazalọsi po. (Malku 5:​22-​24, 35-​43; Luku 7:​11-​15; Johanu 11:​1-​44) Mì gbọ mí ni gbadopọnna dopo to nujijọ ayidego tọn enẹlẹ mẹ bo pọ́n nuhe dọ Jesu te to whenuena e donù “fọnsọnku” go.

Fọnsọnku Lazalọsi Tọn

Jesu sè dọ họntọn etọn Lazalọsi to awutu jẹ. To azán awe godo, e dọna devi etọn lẹ dọmọ: “Họntọn mítọn Lazalọsi mlọnai damlọn; ṣigba yẹn jei, na yẹn nido fọ́n ẹn sọn amlọn mẹ.” Devi lẹ ma mọnukunnujẹ nuhe Jesu dọ mẹ gba, enẹwutu e dọ hezeheze dọmọ “Lazalọsi kú.” To whenuena Jesu wá yọdo Lazalọsi tọn kọ̀n to godo mẹ, dawe lọ ko yin oṣiọ na azán ẹnẹ. Ṣogan, Jesu degbè dọ zannu he sú yọdo lọ ni yin didesẹ. Enẹgodo e dawhá jẹgbonu dọmọ: “Lazalọsi, jẹgbonu wá.” To afọdopolọji, onú jiawu de jọ. “Ewọ he yin oṣiọ lọ sọ jẹgbonu wá, he yè yí avọ̀ oṣiọ tọn do blá alọ po afọ po na: bosọ yí ozùnkẹ̀n de do blá nukunmẹ na. Jesu dọ hlan yé, dọ, Mì tùn in, bo gbọ e ni yì.”​—Johanu 11:5, 6, 11-14, 43, 44.

E họnwun dọ, ehe mayin vọjọ gba. Jesu dọ dọ Lazalọsi he ko kú lọ to amlọndọ, yèdọ ma yọ́n nudepope. Dile Biblu dọ ẹ do, ‘linlẹn etọn lẹ ko sudo.’ E “ma yọ́n nude.” (Psalm 146:4; Yẹwhehodọtọ 9:5) Lazalọsi heyin finfọnsọnku lọ mayin gbẹtọ he gbọnvo he tindo gbigbọ he vọjọ de gba. E tindo gbẹtọ-yinyin dopolọ, tindo owhe dopolọ, bosọ tindo oflin dopolọ lẹ. E vọ́ gbẹzan etọn bẹjẹeji sọn obá he mẹ e tin te jẹnukọnna okú etọn bosọ lẹkọ do mẹyiwanna he ko doavigbe do okú etọn ji lẹ dè.​—Johanu 12:​1, 2.

To godo mẹ, Lazalọsi sọ vọ́ kú. Enẹwutu, lẹndai tẹwẹ fọnsọnku etọn yiwà? To pọmẹ hẹ fọnsọnku devo he Jesu basi lẹ, e vọ́ jidide mítọn hẹn lodo to opagbe Jiwheyẹwhe tọn mẹ dọ devizọnwatọ nugbonọ Etọn lẹ na yin finfọnsọnku to ojlẹ sisọ Ewọ tọn mẹ. Azọ́njiawu Jesu tọn enẹlẹ vọ́ huhlọn na hodidọ etọn lẹ dọmọ: “Yẹn wẹ fọnsọnku po ogbẹ̀ po; mẹhe yí mi sè, eyin e kú, e nasọ tin to ogbẹ̀.”​—Johanu 11:25.

Gando fọnsọnku sọgodo tọn enẹ go, Jesu dọmọ: “Ojlẹ lọ ja, to ehe mẹ omẹ he tin to yọdo [oflin tọn] mẹ lẹpo na sè ogbè [ṣie], bo na tọ́njẹgbonu; mẹhe wà dagbe lẹ hlan fọnsọnku ogbẹ̀ tọn; mẹhe wà oylan lẹ hlan fọnsọnku whẹdida tọn.” (Johanu 5:28, 29) Dile e yin do to whẹho Lazalọsi tọn mẹ, enẹ na yin fọnsọnku mẹhe ko kú lẹ tọn. E ma na yin vivọ́ gbigbọ he tin to ogbẹ̀ lẹ kọndopọ hẹ agbasa heyin finfọnsọnku he ko yọ̀n podọ he tlẹ sọgan ko lẹzun apadewhe nudida gbẹ̀te devo lẹ tọn de gba. Oṣiọ lẹ finfọnsọnku tin to nugopipe Mẹdatọ olọn po aigba po tọn tọn mẹ, yèdọ mẹhe nuyọnẹn po huhlọn etọn po ma tindo dogbó.

Be sinsẹ̀n-nuplọnmẹ fọnsọnku tọn, dile e yin pinplọnmẹ gbọn Jesu Klisti dali do, ma de owanyi sisosiso Jiwheyẹwhe tọn to dopodopo mítọn lẹ mẹ hia ya? Ṣigba etẹwẹ dogbọn kanbiọ awetọ heyin nudego jẹnukọn lọ dali?

Etẹwẹ Yin Whẹwhinwhẹ́n lọ na Yajiji?

Suhugan yajiji gbẹtọvi tọn nọ wá na nuhe gbẹtọ gugutọ, numimọ matindotọ, kavi mẹylankan lẹ nọ wà lẹ wutu. Ṣigba, etẹwẹ dogbọn nujijọ awubla tọn he yè ma sọgan gblewhẹ̀ etọn do gbẹtọvi lẹ tlọlọ dali? Di apajlẹ, naegbọn owunu-jijọ ajiji lẹ kavi nugbajẹmẹji jọwamọ tọn lẹ do nọ jọ? Naegbọn ovi delẹ nọ yin jiji po oblọ he yé dugu etọn lẹ po? Allan Kardec pọ́n onú mọnkọtọn lẹ hlan taidi yasanamẹ. E wlan dọmọ: “Eyin mí to yinyin yasana be to whelọnu nuṣiwa de ko yin wiwà. Eyin nuṣiwa enẹ mayin ogbẹ̀ dinwhenu tọn to whelọnu e dona ko wá sọn gbẹninọ he ko wayi de mẹ.” Afinyọnnọ lẹ yin pinplọn nado nọ hodẹ̀ dọmọ: “Oklunọ, dodonọ mlẹnmlẹn wẹ Hiẹ. Awutu he Hiẹ mọdọ e jẹ nado dohlan mi dona yin dehe yẹn jẹ hẹ . . . Yẹn kẹalọyi i taidi ovẹsè de na gbẹzan ṣie he ko wayi podọ taidi mẹwhlepọn yise tọn podọ taliaina ojlo donanọ Towe.”​—The Gospel According to Spiritism.

Be Jesu plọnmẹ onú mọnkọtọn de wẹ ya? Lala. Jesu yọ́n hodidọ Biblu tọn lọ ganji he dọmọ: “Ojlẹ po kosọ po mẹ wẹ onú te na omẹ popo.” (Yẹwhehodọtọ 9:11) E yọnẹn dọ onú ylankan lẹ nọ jọ poun to whedelẹnu. Yé ma dona yin yasanamẹ de na ylando lẹ gba.

Lẹnnupọndo nujijọ ehe ji to gbẹzan Jesu tọn mẹ: “Le Jesu juwajei, e mọ dawe nukuntọ́nnọ de sọn ajimẹ etọn. Nuplọntọ etọn lẹ kanbiọ ẹ dọ, Mẹplọntọ, mẹnu wẹ wà oylan, dawe he kavi mẹjitọ etọn lẹ, bọ ewọ do yin jiji nukuntọ́nnọ?” Gblọndo he Jesu na lọ yin dehe plọnnumẹ taun dọmọ: “E mayin dawe he [wẹ] wà oylan, kavi mẹjitọ etọn lẹ gba: ṣigba dọ yè nido hẹn azọ́n Jiwheyẹwhe tọn sọawuhia to e go. Whenuena e dọ le, e túntán do aigba bo yí do yankọ́, bo yí okọ́ lọ do sá amisisana nukun etọn. Bo dọ hlan ẹn, dọ, Yì, lawu to otándò Siloami tọn mẹ . . . Enẹwutu e gbọn aliho etọn ji yì, e lawu, e wá, bosọ to numọ.”​—Johanu 9:1-3, 6, 7.

Hogbe Jesu tọn lẹ dohia dọ e mayin dawe lọ kavi mẹjitọ etọn lẹ wẹ yin azọngbannọ na nukuntintọ́n he e dugu etọn lọ gba. Enẹwutu Jesu ma nọgodona linlẹn lọ dọ yè to yasana dawe lọ na ylando he e ko wà wayi to gbẹzan he ko wayi de mẹ wutu gba. Na nugbo tọn, Jesu yọnẹn dọ gbẹtọvi lẹpo wẹ ko dugu ylando tọn. Ṣigba ogú ylando Adam tọn tọn wẹ yé dù, e mayin ylando he yé wà whẹpo yé do yin jiji lẹ tọn gba. Na ylando Adam tọn wutu, gbẹtọvi lẹpo wẹ yin jiji do mape mẹ to agbasa-liho, bo nọ jẹ awutu bosọ nọ kú. (Job 14:4; Psalm 51:5; Lomunu lẹ 5:12; 9:11) Na taun tọn, enẹ wẹ yin ninọmẹ lọ he Jesu ko yin didohlan nado basi vọjlado na. Johanu Baptizitọ dọ dọ Jesu yin “Lẹngbọvu Jiwheyẹwhe tọn, he ze ylando aihọn tọn yì.”​—Johanu 1:29.a

Doayi e go, ga, dọ Jesu ma dọ dọ Jiwheyẹwhe ko de sọn ojlo mẹ wá nado hẹn dawe lọ yin jiji nukuntọ́nnọ na Jesu nido wá nado hẹnazọngbọna ẹn to azán de ji gba. Nuyiwa kanyinylan tọn, jimadedomẹgo tọn nankọ die enẹ na ko yin! Be enẹ na ko hẹn pipà wá na Jiwheyẹwhe ya? Lala. Kakatimọ azọ̀nhẹngbọna dawe nukuntọ́nnọ lọ to aliho azọ́njiawu tọn mẹ yinuwa nado ‘hẹn azọ́n Jiwheyẹwhe tọn lẹ sọawuhia.’ Taidi azọ̀nhẹngbọ susu devo he Jesu basi lẹ, e do owanyi ahundoponọ Jiwheyẹwhe tọn na gbẹtọvi he to yaji lẹ hia bosọ zinnudo nujikudonọ-yinyin opagbe Etọn nado hẹn opodo wá na awutuzọ̀n po yajiji gbẹtọvi tọn lẹpo po to ojlẹ dide Etọn mẹ ji.​—Isaia 33:24.

Be e ma yin homẹmiọnnamẹnu nado wá yọ́n ẹn dọ kakati nado nọ hẹn yajiji wá, Otọ́ olọn mẹ tọn mítọn nọ na “onú dagbe [lẹ] yé mẹhe biọ ẹ lẹ” ya? (Matiu 7:11) Gigo nankọ die e na hẹnwa na Gigogán lọ to whenuena nukun nukuntọ́nnọ lẹ tọn na yin hùnhùn, otó tókunọ lẹ tọn na yin hùnhùn, bọ sẹkunọ lẹ zinzọnlin, lọ́n, bosọ họ̀nwezun!​—Isaia 35:​5, 6.

Pekọnina Nuhudo Gbigbọmẹ Tọn Mítọn Lẹ

Jesu lá dọmọ: “Gbẹtọ ma to ogbẹ̀ gbọn akla dopo kẹdẹ sinmẹ gba, adavo gbọn ohó he tọn sọn onù Jiwheyẹwhe tọn mẹ lẹpo dali.” (Matiu 4:4) Mọwẹ, nuhudo gbigbọmẹ tọn mítọn lẹ nọ mọ pekọ yí to whenuena mí hia Ohó Jiwheyẹwhe tọn, Biblu, bosọ zan gbẹzan mítọn lẹ to kọndopọmẹ hẹ ẹ. Afọdidona nuyizan afinyọn tọn lẹ ma nọ hẹn pekọwana nuhudo gbigbọmẹ tọn mítọn lẹ gba. Na nugbo tọn, nuyiwa mọnkọtọn yin gbigbẹdai mlẹnmlẹn to nuhe Allan Kardec dlẹnalọdo taidi osọhia tintan osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn tọn mẹ.​—Deutelonomi 18:​10-13.

Mẹsusu, gọna afinyọnnọ lẹ, yọnẹn dọ Jiwheyẹwhe yin Nupojipetọ, madopodo, pipé mlẹnmlẹn, jọmẹ, mẹdagbe, po mẹnukuntamahopọntọ po. Ṣigba Biblu de nususu hia dogọ. E dehia dọ e tindo yinkọ mẹdetiti tọn de, yèdọ Jehovah, he mí dona gbògbéna dile Jesu wà do. (Matiu 6:9; Johanu 17:6) E do Jiwheyẹwhe hia taidi omẹ nujọnu tọn de he gbẹtọvi lẹ sọgan duvivi haṣinṣan pẹkipẹki de tọn hẹ. (Lomunu lẹ 8:​38, 39) To Biblu hihia mẹ, mí plọn dọ Jiwheyẹwhe yin lẹblanunọ podọ dọ ewọ “ma wà hẹ mí kẹdẹdile ylando mítọn te gba; mọ e masọ na ale mí kẹdẹdi ylanwiwa mítọn.” (Psalm 103:10) Gbọn Ohó etọn heyin kinkàndai gblamẹ, Oklunọ Nupojipetọ Jehovah de owanyi, ganhunupotọ-yinyin, po lẹnpọn dagbenọ-yinyin etọn po hia. Ewọ wẹ yin Omẹ lọ he nọ deanana bo nọ basi hihọ́na gbẹtọvi tonusetọ lẹ. Nado wá yọ́n Jehovah po Visunnu etọn, Jesu Klisti po, ‘nọ zẹẹmẹdo ogbẹ̀ madopodo.’​—Johanu 17:3.

Biblu wleawuna nudọnamẹ lẹpo he mí tindo nuhudo etọn gando lẹndai Jiwheyẹwhe tọn lẹ go, podọ e dọ nuhe mí dona wà eyin mí jlo nado hẹn homẹ etọn hùn lẹ na mí. Sọwhiwhe yíyí do gbadopọnna Biblu nọ wleawuna gblọndo nugbo po pekọ tọn lẹ po hlan kanbiọ mítọn lẹ. Biblu sọ na mí anademẹ gando nuhe sọgbe po dehe ma sọgbe po go ga, podọ e sọ wleawuna todido dolido de. E na mí jide dọ to sọgodo he ko sẹpọ lọ mẹ, Jiwheyẹwhe “nasọ súnsún dasin lẹpo sẹ sọn nukun [gbẹtọvi lẹ tọn] mẹ; oku ma nasọ tin ba, kavi awubla, kavi avi, mọ awufiẹsa ma na tin ba: na onú tintan lẹ [na] ko juwayi.” (Osọhia 21:​3, 4) Gbọn Jesu Klisti gblamẹ, Jehovah na hẹn gbẹtọvi jẹ mẹdekannu sọn ylando po mape he yé ko dugu etọn po mẹ, podọ gbẹtọvi tonusetọ lẹ na dugu ogbẹ̀ mavọmavọ tọn to aigba paladisi de ji. To ojlẹ enẹ mẹ, nuhudo agbasa tọn po gbigbọmẹ tọn lẹ po na mọ pekọ yí mlẹnmlẹn.​—Psalm 37:10, 11, 29; Howhinwhẹn lẹ 2:​21, 22; Matiu 5:5.

[Nudọnamẹ Odò Tọn]

[Apotin to weda 22]

BE BIBLU PLỌNMẸ VỌJỌ WẸ?

Be wefọ Biblu tọn depope nọgodona sinsẹ̀n-nuplọnmẹ vọjọ tọn ya? Gbadopọnna wefọ delẹ he mẹhe yise to sinsẹ̀n-nuplọnmẹ enẹ mẹ lẹ ko yizan:

“Na mẹlẹpo, Yẹwhegán lẹ po Osẹ́n po, dọ dọdai kakajẹ Johanu ji . . . Ewọ lọsu wẹ ‘Elija he ja lọ.’ ”​—Matiu 11:​13, 14, NW.

Be Johanu Baptizitọ yin Elija heyin vivọji wẹ ya? To whenuena e yin kinkanse dọmọ: “Be [Elija] wẹ hiẹ?” Johanu na gblọndo to aliho he họnwun mẹ dọmọ: “Yẹn mayin ewọ gba.” (Johanu 1:21) Ṣigba, e ko yin dọdai etọn dọ dọ Johanu na wá jẹnukọnna Mẹssia lọ ‘to gbigbọ po huhlọn Elija tọn po mẹ.’ (Luku 1:17; Malaki 4:​5, 6) To hogbe devo lẹ mẹ, Johanu Baptizitọ yin ‘Elija’ to linlẹn lọ mẹ dọ ewọ wazọ́n de he taidi dehe Elija wà.

“Adavo yè vọ́ gbẹtọ ji, ewọ ma sọgan mọ ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn. Avò vò we blo, na yẹn dọhlan we, dọ, Yè ma sọgan nọ ma vọ́ mì ji wutu.”​—Johanu 3:3, 7.

Dopo to apọsteli lẹ mẹ wlan to godo mẹ dọmọ: “Donanọ wẹ Jiwheyẹwhe po Otọ́ Jesu Klisti Oklunọ mítọn tọn po! Gbọn lẹblanu daho etọn gblamẹ yè ko vọ́ mí ji yọyọ biọ todido gbẹ̀te de mẹ gbọn fọnsọnku Jesu Klisti tọn sọn oṣiọ lẹ mẹ gblamẹ.” (1 Pita 1:​3, 4, Revised Standard Version; Johanu 1:​12, 13) E họnwun dọ, vọji he Jesu dlẹnalọdo lọ yin numimọ gbigbọmẹ tọn de he na wá aimẹ to whenuena hodotọ etọn lẹ gbẹ́ tin to ogbẹ̀, e mayin vọji sọgodo tọn de gba.

“To whenuena mẹde kú, ewọ nọ nọgbẹ̀ kakadoi; to whenuena azán gbẹninọ to Aigba ji tọn ṣie lẹ ko vọ̀ godo, yẹn na nọte, na yẹn mọdọ yẹn nasọ lẹkọwa whladopo wutu.”​—“Lẹdogbedevomẹ Glẹki tọn” de heyin Job 14:14 tọn heyin hoyidọ sọn e mẹ to The Gospel According to Spiritism mẹ.

Revised Standard Version basi lẹdogbedevomẹ wefọ ehe tọn dọ: “Eyin mẹde kú, be ewọ nasọ nọgbẹ̀ ba? To azán devizọnwiwa tọn ṣie lẹpo gbè wẹ yẹn na nọte, kaka túndote ṣie nado wá.” Hia lẹdo hodidọ wefọ enẹ tọn. Hiẹ na mọdọ yọdo mẹ wẹ oṣiọ lẹ nọ nọte te na “túndote” yetọn. (Wefọ 13) Dile yé to tenọ, yé matin ba. “Mẹhe ko kú de ko yì petepete; podọ to whenuena gbẹtọ de jai, ewọ masọ tin ba.”​—Job 14:​10, vọkan Septante Bagster tọn.

[Yẹdide to weda 21]

Todido fọnsọnku tọn do ojlo sisosiso Jiwheyẹwhe tọn to dopodopo mítọn lẹ mẹ hia

[Yẹdide lẹ to weda 23]

Jiwheyẹwhe na hẹn opodo wá na yajiji gbẹtọvi tọn lẹpo