Be Klistiani lẹ Dona Nọ Whànwu Wẹ Ya?

AWUWHÀN—be jẹhẹnu he Klistiani lẹ dona wleawuna de wẹ e yin ya? Taidi Klistiani, mí yin tulina nado “nọ doafọna owanyi,” bosọ yin didọna dọ ‘owanyi ma nọ whànwu.’ (1 Kọlintinu lẹ 13:4; 14:1) To alọ devo mẹ, mí yin didọna dọ “OKLUNỌ lọ . . . Jiwheyẹwhe awuwhàntọ de wẹ.” Podọ mí yin gbedena nado “yin mẹhodotọ Jiwheyẹwhe tọn.” (Eksọdusi 34:14; Efesunu lẹ 5:1) Etẹwutu vogbingbọn lọ do tin?

Na hogbe Heblu po Glẹki po tọn he yin lilẹdo “awuwhàn” to Biblu mẹ bẹ zẹẹmẹ he gbloada lẹ hẹn wutu wẹ. Yé sọgan tindo zẹẹmẹ dagbe kavi ylankan, sinai do lehe hogbe lọ lẹ yin yiyizan do ji. Di dohia, hogbe Heblu tọn heyin lilẹdo “awuwhàn” sọgan zẹẹmẹdo “mẹdezejo mlẹnmlẹn bibiọ; alọmakẹyi agbàwhinwhlẹn depope; zohunhun, nugbonọ-yinyin; awuwhàn [dodowiwa kavi ylando tọn]; nuvẹun.” Hogbe Glẹki tọn dopolọ tindo zẹẹmẹ mọnkọtọn lẹ. Hogbe ehelẹ sọgan dlẹnalọdo numọtolanmẹ agọ̀, heyin kọslona tintindo hlan agbàwhlẹnhẹmẹtọ kavi mẹhe yè lẹndọ e to vivi nukundagbe tọn dù de. (Howhinwhẹn lẹ 14:30) Yé sọgan sọ dlẹnalọdo jẹhẹnu dagbe he Jiwheyẹwhe namẹ de—yèdọ jijlo nado whlá mẹyiwanna de sọn awugble si.—2 Kọlintinu lẹ 11:2.

Apajlẹ Dagbe Hugan Lọ

Jehovah ze apajlẹ he yọnhugan lọ dai to awuwhàn he sọgbe didohia mẹ. Mẹwhinwhàn etọn lẹ wé bo sọgbe, bo yin finfọndote gbọn ojlo etọn nado whlá omẹ etọn lẹ sọn hẹnflu gbigbọmẹ po walọ dagbe po tọn lẹ si dali. To hodidọ gando omẹ hohowhenu tọn etọn lẹ go to yẹhiadonu-liho mẹ, e dọmọ: “Yẹn [na] yí awuwhàn daho do yin awuwhànnọ na Ziọni, podọ yẹn sọ yí homẹwlu daho do yin awuwhànnọ na ẹn.” (Zekalia 8:2) Kẹdẹdile otọ́ owanyinọ de nọ tin to aṣeji to whepoponu nado whlá ovi etọn lẹ sọn awugble si do, mọwẹ Jehovah to aṣeji nado whlá devizọnwatọ etọn lẹ sọn owù agbasamẹ po gbigbọmẹ tọn lẹ po si do.

Jehovah wleawuna Ohó etọn, Biblu nado whlá omẹ etọn lẹ. E bẹ tulinamẹ susu hẹn na yé nado yí nuyọnẹn do zinzọnlin, bosọ bẹ apajlẹ mẹsusu he wàmọ lẹ tọn hẹn. Mí hia to Isaia 48:17 mẹ dọmọ: “Yẹn wẹ OKLUNỌ Jiwheyẹwhe towe, he plọn we na ale, he plan we gbọn aliho he ji hiẹ na gbọ̀n.” Lehe e nọ fakọnamẹ do sọ nado yọnẹn dọ awuwhàn etọn nọ sisẹ ẹ nado penukundo mí go bo họ́ mí! Eyin e ma nọ whànwu to aliho dagbe ehe mẹ wẹ, mí na nọ jiya awugble wunmẹ lẹpo tọn na wunvinọ-yinyin mítọn wutu. Awuwhàn Jehovah tọn mayin ṣejannabi tọn to aliho depope mẹ gba.

Enẹwutu, etẹwẹ nọ hẹn vogbingbọn wá to awuwhàn dagbe po ylankan po ṣẹnṣẹn? Nado mọnukunnujẹemẹ, mì gbọ mí ni gbadopọnna apajlẹ Miliami po Finehasi po tọn. Doayi mẹwhinwhàn yetọn go.

Miliami po Finehasi Po

Miliami yin nọviyọnnu mẹho Mose po Aalọn po tọn, yèdọ nukọntọ Islaelivi lẹ tọn lẹ to gbejizọnlin pọmẹ tọn lọ whenu. To whenuena Islaelivi lẹ tin to zungbo mẹ, Miliami whànwu nọvisunnu etọn Mose. Kandai Biblu tọn dọmọ: “Miliami po Aalọn po sọ dọho do Mose go na yọnnu Kuṣinu lọ tọn wutu mẹhe ewọ ko wlealọhẹ . . . Yé sọ dọmọ, OKLUNỌ lọ nugbonugbo ko dọho gbọn Mose ṣokẹdẹ dali wẹ? [Be e ma ko dọho gbọn mílọsu gblamẹ wẹ ya?]” E họnwun dọ, Miliami wẹ yin nukọntọ to afọdide ehe zize sọta Mose mẹ, na Miliami go wẹ Jehovah do mẹplọnlọ po pozọ̀n he dẹn na osẹ dopo po na nuyiwa sisi matindo tọn etọn wutu, e mayin Aalọn gba.—Osọha lẹ 12:1-15.

Etẹwẹ sisẹ Miliami nado yinuwa sọta Mose? Be na sinsẹ̀n-bibasi nugbo po ojlo nado whlá Islaelivi hatọ lẹ sọn awugble si po wutu wẹ ya? Paali. E taidi dọ Miliami ko dike ojlo agọ̀ tintindo na yindidi po aṣẹpipa dogọ po ni fọ́n to ahun etọn mẹ. Taidi yẹwhegán-yọnnu de to Islaeli, gbẹtọ lẹ nọ si i taun, titengbe yọnnu lẹ. E deanana yé to húnhiho po hànjiji po mẹ to whlẹngán jiawu Islaelivi lẹ tọn sọn Ohù Vẹẹ mẹ godo. Ṣigba, todin Miliami sọgan ko yin ahunmẹduna zẹjlẹgo dọ emi to yindidi emitọn hẹnbu hlan mẹhe e lẹndọ e to agbàwhlẹn hẹ emi, yèdọ asi Mose tọn. Na e yin whinwhàn gbọn nuvẹun dali wutu, e fọ́n nudindọn dote sọta Mose, heyin mẹdide Jehovah tọn.—Eksọdusi 15:1, 20, 21.

To alọ devo mẹ, nuhe whàn Finehasi nado yinuwa gbọnvo. Ojlẹ vude whẹpo yé do jẹ Aigba Pagbe tọn ji, Islaeli dosla do Danfafa Moabi tọn ji, bọ yọnnu Moabi po Midiani tọn lẹ po jẹ Islaelivi sunnu susu dọ̀n biọ fẹnnuwiwa po boṣiọ-sinsẹ̀n po mẹ ji. Nado klọ́ osla lọ wé bo doalọtena adi zogbe Jehovah tọn, whẹdatọ Islaeli tọn lẹ yin gbedena nado hù sunnu he ko buali lẹpo. Na lẹndai mawé tọn lẹ wutu, Zimli heyin ogán Simeoninu de hẹn Kozbi yọnnu Midiani tọn de wá osla lọ mẹ “to nukun agun ovi Islaeli tọn lẹpo tọn lọ tọn mẹ.” Finehasi yinuwa po nujikudo po. E hù galọtọ lọ lẹ to gohọ̀ yetọn mẹ, na numọtolanmẹ awuwhàn, kavi zohunhun na sinsẹ̀n-bibasi Jehovah tọn gọna ojlo lọ nado hẹn osla lọ do wiwe ji to walọyizan-liho whàn ẹn wutu. E mọ pipà yí na ‘homẹgble awuwhàn tọn etọn,’ na e ‘ma kẹalọyi agbàwhinwhlẹn depope’ hẹ Jehovah wutu. Nuyiwa tejiteji Finehasi tọn doalọtena azọ̀nylankan yasanamẹ tọn he ko hù gbẹtọ 24 000 wayi lọ, bọ Jehovah sọ suahọ ẹ po alẹnu de po dọ yẹwhenọduta lọ na gbọṣi kúnkan etọn mẹ kakadoi.—Osọha lẹ 25:4-13.

Vogbingbọn tẹwẹ tin to dohia awuwhàn tọn awe ehelẹ ṣẹnṣẹn? Miliami yinuwa sọta nọvisunnu etọn na awuwhàn ṣejannabi tọn wutu, to whenuena Finehasi hẹn whẹdida dodo ṣẹ sinai do awuwhàn jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn ji. Taidi Finehasi, ojlẹ delẹ tin to whenuena mílọsu dona nọ yin whinwhàn nado dọho jẹgbonu kavi ze afọdide delẹ nado yiavunlọna yinkọ, sinsẹ̀n-bibasi, kavi omẹ Jehovah tọn lẹ.

Awuwhàn Nuṣiwa Tọn

Be e yọnbasi nado tindo numọtolanmẹ awuwhàn nuṣiwa tọn ya? Gbau. Whẹho lọ niyẹn to paa mẹ hẹ Ju owhe kanweko tintan whenu tọn lẹ. Yé gbọn awuwhàn nuṣiwa tọn dali whlá Osẹ́n he Jiwheyẹwhe na yé lẹ gọna aṣa yetọn lẹ. To tintẹnpọn nado basi hihọ́na Osẹ́n lọ mẹ, yé wleawuna gbedide po aliglọnnamẹnu susugege po he lẹzun agbàn pinpẹn de na gbẹtọ lẹ. (Matiu 23:4) Na yé ma penugo kavi ma jlo nado kẹalọyi dọ Jiwheyẹwhe ko yí nujọnu he Osẹ́n Mose tọn nọtena do diọtẹnna Osẹ́n lọ wutu, awuwhàn he ma sọgbe yetọn sisẹ yé nado duadi sinsinyẹn do hodotọ Jesu Klisti tọn lẹ go. Apọsteli Paulu, he ewlọsu yí awuwhàn do yin nugbonọ hlan Osẹ́n lọ to mayọnẹn mẹ, zinnudeji dọ mẹhe yiavunlọ na Osẹ́n lọ lẹ tindo “vivẹnu [awuwhàn] Jiwheyẹwhe tọn, ṣigba e ma gbọn ali oyọnẹn tọn gba.”—Lomunu lẹ 10:2; Galatianu lẹ 1:14.

E tlẹ sinyẹnawu na suhugan Ju he lẹzun Klistiani lẹ tọn nado klọ́n zohunhun agọ̀ he yé tindo na Osẹ́n lọ sẹ. To gbejizọnlin mẹdehlan etọn atọ̀ntọ godo, Paulu na linlin hlan hagbẹ anademẹtọ owhe kanweko tintan tọn do lilẹzun yisenọ kosi lẹ tọn ji. To ojlẹ enẹ mẹ, Klistiani Ju fọtọ́n susu wẹ ‘yin vivẹnunọ na Osẹ́n lọ.’ (Owalọ lẹ 21:20) Ehe jọ to owhe susu godo he hagbẹ anademẹtọ ko gbẹ́ dọ Kosi he lẹzun Klistiani lẹ ma dona yin whẹgbona. Whẹho he gando tonusisena Osẹ́n lọ go lẹ ko to wiwọ́ hẹnwa agun lọ mẹ. (Owalọ lẹ 15:1, 2, 28, 29; Galatianu lẹ 4:9, 10; 5:7-12) Na yé ma mọnukunnujẹ lehe Jehovah nọ yinuwahẹ omẹ etọn lẹ do mẹ to gigọ́mẹ wutu, Klistiani Juvi delẹ tẹkudo pọndohlan yedetiti tọn lẹ ji, bo nọ mọhodọdo mẹdevo lẹ go.—Kọlọsinu lẹ 2:17; Heblu lẹ 10:1.

Enẹwutu, mí dona dapana omọ̀ tintẹnpọn nado yí awuwhàn do basi hihọ́ na linlẹn kavi aliho mídetiti tọn he ma sinai gligli do Ohó Jiwheyẹwhe tọn ji lẹ. Mí na wà dagbe nado kẹalọyi hinhọ́n yọyọ heyin titá do Ohó Jiwheyẹwhe tọn ji gbọn asisa he Jehovah to yiyizan to egbehe lọ dali.

Whànwu Do Jehovah Tamẹ

Nalete, awuwhàn he sọgbe tindo otẹn etọn to sinsẹ̀n-bibasi nugbo mẹ. Eyin yinkọ dagbe kavi jlọjẹ mẹdetiti tọn lẹ jẹ ahunmẹduna mí hugan ji, awuwhàn he sọgbe nọ dọ̀n ayidonugo mítọn hlan Jehovah ji. E nọ whàn mí nado dín aliho he mẹ mí na lá nugbo lẹ gando ewọ go te, bo yiavunlọna aliho po omẹ etọn lẹ po.

Whétọ he tindo linlẹn agọ̀ lẹ gando osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn go do ohùn ji de wọhẹ Akiko, lizọnyizọnwatọ whenu-gigọ́ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn de sinsinyẹn. Akiko yí zìnzìn do yiavunlọna Ohó Jiwheyẹwhe tọn, bo tlẹ donù nuhahun agbasalilo tọn he hùndido nọ hẹnwa lẹ go. Na e tindo ojlo sinsinyẹn nado dọho gando Jehovah go wutu, e diọadana hodọdopọ lọ sọgbe hẹ nuhe yin asisa agọjẹdonu yọnnu lọ tọn taun—yèdọ yise matindo to tintin Mẹdatọ de tọn mẹ. Akiko yihojlẹdohogo hẹ whétọ lọ do lehe nudida dohia dọ Mẹdatọ de tin do ji. E mayin dọ hodidọ po adọgbigbo po etọn de nuvẹun he ma lodo lọ lẹ sẹ kẹdẹ wẹ gba ṣigba sọ dekọtọn do plọnmẹ Biblu de mẹ hẹ yọnnu lọ. To egbehe, whétọ adidutọ dai tọn lọ to gigopana Jehovah.

Awuwhàn, kavi zohunhun he sọgbe na sinsẹ̀n-bibasi nugbo nọ whàn mí nado tin to aṣeji bo yí dotẹnmẹ hundote lẹ zan nado dọho gando yise mítọn go bo yiavunlọna ẹn to azọ́nmẹ, to wehọmẹ, to nusatẹn, podọ to gbejizọnlin ji. Di apajlẹ, Midori magbe nado nọ dọho na azọnwatọgbẹ́ etọn lẹ gando yise etọn go. Azọnwatọgbẹ́ dopo he tin to owhe 40 etọn lẹ mẹ dọ dọ emi ma jlo paali nado dọho hẹ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ. To nukọnmẹ, to hodọdopọ devo whenu, yọnnu lọ wule do jijọ ylankan he viyọnnu etọn jẹ tintindo lẹ ji. Midori do owe Kanbiọ He Jọja lẹ Nọ Kanse—Gblọndo He Wazọ́n Lẹa hia ẹ, bosọ biọ dọ emi na basi titona nupinplọn de hẹ viyọnnu lọ to owe lọ mẹ. Oplọn lọ bẹjẹeji, ṣigba onọ̀ lọ ma nọ sinai to hodọdopọ lọ tẹnmẹ. Midori magbe nado do video Les Témoins de Jéhovah—Un nom, une organisation* hia yọnnu lọ. Ehe de suhugan linlẹn agọ̀ he e tindo lẹ tọn sẹ. Na nuhe e mọ lẹ whàn ẹn wutu, e dọmọ: “Yẹn jlo na taidi Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ.” E kọnawudopọ hẹ viyọnnu etọn to Biblu pinplọn mẹ.

Awuwhàn he sọgbe tindo otẹn etọn to agun Klistiani tọn mẹ ga. E nọ ze gbigbọ he hunzo owanyi po mẹtọnhopọn po tọn daga bo nọ whàn mí nado nọavunte sọta nuhahun he na gbleawuna mẹmẹsunnu gbigbọmẹ tọn mítọn lẹ, taidi mẹnudidọ mẹhẹngble tọn po linlẹn atẹṣiṣi tọn po. Awuwhàn dagbe nọ sisẹ mí nado nọgodona nudide mẹho he nọ mọdọ e yin dandan to whedelẹnu nado wọhẹ ylanwatọ lẹ tọn lẹ. (1 Kọlintinu lẹ 5:11-13; 1 Timoti 5:20) To wekinkan gando numọtolanmẹ awuwhàn tọn he e tindo na yisenọ hatọ etọn he tin to agun Kọlinti tọn mẹ lẹ go, Paulu dọmọ: “Yẹn yí awuwhàn sinsẹ̀ntọ tọn de do yin awuwhànnọ de to mì ji: na yẹn ko biọ mì hlan asu dopo, na yẹn nido plan mì di awhli wiwe de hlan Klisti.” (2 Kọlintinu lẹ 11:2) Mọdopolọ, awuwhàn mítọn nọ sisẹ mí nado wà nuhe go mí pé lẹpo nado basi hihọ́na wiwejininọ nuplọnmẹ, gbigbọnọ-yinyin, po walọyizan mẹhe tin to agun lọ mẹ lẹpo po tọn.

Mọwẹ, awuwhàn he sọgbe—yèdọ awuwhàn jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn—nọ tindo nugandomẹgo mẹjlọdote tọn do mẹdevo lẹ ji. E nọ do alọkẹyi Jehovah tọn hia bo dona yin dopo to jẹhẹnu he dona nọ yin mimọ to Klistiani lẹ mẹ to egbehe.—Johanu 2:17.

[Nudọnamẹ odò tọn]

[Yẹdide to weda 29]

Nuyiwa Finehasi tọn lẹ yin zize sinai do awuwhàn dagbe ji

[Yẹdide to weda 30]

Dapana omọ̀ awuwhàn nuṣiwa tọn

[Yẹdide to weda 31]

Awuwhàn dagbe nọ sisẹ mí nado má yise mítọn hẹ mẹdevo lẹ bo whlá mẹmẹsunnu-yinyin mítọn