Jiwheyẹwhe Do Owanyi Etọn Hia Mí

‘Nukundagbe majẹhẹ na dugán taidi ahọlu gbọn dodowiwa gblamẹ to pọndohlan mẹ na ogbẹ̀ madopodo.’—LOM. 5:21.

 1, 2. Nunina awe tẹlẹ ji wẹ mí sọgan lẹnnupọndo, podọ detẹ wẹ yiaga hugan?

MẸPLỌNTỌ de to Wehọmẹ Alavọ Melbourne tọn to Australie wlan dọ osẹ́n Ahọluigba Lomu tọn lẹ yin nunina he họakuẹ na tòvi lẹ kakajẹ egbé. Ṣigba, Biblu plọnmẹ dọ Jiwheyẹwhe na mí nunina owanyi tọn de he sọ họakuẹ hugan. Nunina ehe yin awuwledainanu de sọn Jiwheyẹwhe dè he na gọalọna mí nado tindo teninọ alọkẹyi po dodo po tọn to Jiwheyẹwhe nukọn podọ todido whlẹngán po ogbẹ̀ madopodo po tọn.

² To linlẹn de mẹ, aliho he mẹ Jiwheyẹwhe wleawuna nunina ehe te tindo kanṣiṣa hẹ osẹ́n etọn. To Lomunu lẹ weta 5 mẹ, Paulu ma ze adà ehelẹ donukọnnamẹ gbọn nudọnamẹ gigọ́ nina do osẹ́n ji dali gba. Kakatimọ, e bẹjẹeji po hodidọ jidenamẹ tọn ehe po dọmọ: “Mí ko yin lilá di dodonọ gbọn yise dali, [enẹwutu] mì gbọ mí ni gbọṣi jijọho mẹ hẹ Jiwheyẹwhe gbọn Oklunọ mítọn Jesu Klisti gblamẹ.” Mẹhe mọ nunina Jiwheyẹwhe tọn yí lẹ nọ yin whinwhàn nado yiwanna ewọ lọsu. Paulu yin dopo to yé mẹ. E wlan dọmọ: “Ahun mítọn ko yin hinhẹn gọ́ po owanyi Jiwheyẹwhe tọn po gbọn gbigbọ wiwe . . . gblamẹ.”—Lom. 5:1, 5.

 3. Kanbiọ he sọgbe tẹlẹ wẹ fọndote?

³ Ṣigba, naegbọn nunina owanyi tọn ehe do yin dandannu? Nawẹ Jiwheyẹwhe sọgan na nunina dopolọ mímẹpo to aliho dodo tọn mẹ gbọn? Podọ etẹwẹ mẹdopodopo dona wà nado sọgan mọ ẹn yí? Mì gbọ mí ni dín gblọndo kọfanamẹ tọn lẹ bo pọ́n lehe yé do owanyi Jiwheyẹwhe tọn hia do.

Owanyi Jiwheyẹwhe Tọn po Ylando Po

 4, 5. (a) Aliho he yiaga tẹ mẹ wẹ Jehovah do owanyi etọn hia te? (b) Etẹ yinyọnẹn wẹ gọalọna mí nado mọnukunnujẹ Lomunu lẹ 5:12 mẹ?

⁴ Jehovah gbọn owanyi daho etọn gblamẹ do Visunnu detọ́n dopo akàn etọn hlan nado wá gọalọna gbẹtọvi lẹ. Paulu do enẹ hia to aliho ehe mẹ dọmọ: “Jiwheyẹwhe do owanyi ede tọn hia mí to enẹ mẹ dọ, dile mí gbẹ́ to ylandonọ yin, Klisti kú na mí.” (Lom. 5:8) Doayi nugbo dopo he yin nùdego tofi go: “Mí gbẹ́ to ylandonọ yin.” Gbẹtọ lẹpo wẹ dona yọ́n lehe mí lẹzun ylandonọ do.

⁵ Paulu dọhodo whẹho lọ ji, bo bẹjẹeji po nugbo ehe po dọmọ: “Ylando gbọn omẹ dopo gblamẹ biọ aihọn mẹ podọ okú gbọn ylando gblamẹ wá, gbọnmọ dali, okú dlẹnkan jẹ mẹlẹpo dè, na yemẹpo wẹ ko waylando wutu.” (Lom. 5:12) Mí sọgan mọnukunnujẹ ehe mẹ na Jiwheyẹwhe wleawuna kandai lehe ogbẹ̀ gbẹtọvi tọn bẹjẹeji do tọn. Jehovah dá gbẹtọ awe, yèdọ Adam po Evi po. Mẹdatọ lọ yin mẹpipe, podọ mọ wẹ tọgbo mítọn tintan enẹlẹ yin do ga. Jiwheyẹwhe na yé anademẹ lẹ ehe dopo to e mẹ ze dogbó dai na yé podọ ewọ dọna yé dọ tolivivẹ na anademẹ enẹ na dekọtọn do okú mẹ. (Gẹn. 2:17) Ṣigba, yé de nado yinuwa to aliho he na hẹn dindọn wá na yé mẹ, bo tùnafọ anademẹ lẹnpọn dagbe tọn he Jiwheyẹwhe na yé ji, bo gbọnmọ dali gbẹ́ ewọ dai taidi Sẹ́nnamẹtọ po Nupojipetọ po.—Deut. 32:4, 5.

 6. (a) Whẹpo Jiwheyẹwhe do na Osẹ́n Mose tọn podọ to enẹgodo, naegbọn ovivi Adam tọn lẹ do nọ kú? (b) Etẹ go wẹ mí sọgan yí ylando he mí dugu etọn jlẹdo?

⁶ To whenue Adam ko lẹzun ylandonọ godo wẹ e ji ovi lẹ, bo gbọnmọ dali bẹ ylando po nuyiwadomẹji etọn lẹ po plá yemẹpo. Na nugbo tọn, yé ma gbà osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn dile Adam wà do gba, enẹwutu yé ma hùwhẹ ylando tọn dopolọ; mọjanwẹ todohukanji osẹ́n tọn depope ma ko yin nina to ojlẹ enẹ mẹ. (Gẹn. 2:17) Etomọṣo, kúnkan Adam tọn dugu ylando tọn. Enẹwutu, ylando po okú po to gandu kakajẹ whenue Jiwheyẹwhe na todohukanji osẹ́n tọn de Islaelivi lẹ, ehe dohia hezeheze dọ yé yin ylandonọ. (Hia Lomunu lẹ 5:13, 14.) Nuyiwadomẹji ylando he mí dugu etọn tọn sọgan yin yiyijlẹdo azọ̀n delẹ he mí sọgan dugu etọn sọn mẹjitọ mítọn lẹ dè go. Dile etlẹ yindọ ovi delẹ nọ dugu azọ̀n de tọn sọn mẹjitọ yetọn lẹ dè to whẹndo de mẹ, e ma yin ovi lẹpo wẹ sọgan dugu azọ̀n lọ tọn to whẹndo enẹ mẹ gba. Ṣigba, whẹho ylando tọn ma yinmọ. Mímẹpo wẹ dugu ylando tọn sọn Adam dè podọ enẹ wẹ zọ́n bọ mímẹpo dona kú. Be ninọmẹ ylankan enẹ na gbọṣi aimẹ kakadoi wẹ ya?

Nuhe Jiwheyẹwhe Wleawuna Gbọn Jesu Klisti Gblamẹ

 7, 8. Nawẹ nuyiwa sunnu pipé awe tọn hẹn kọdetọn voovo wá gbọn?

⁷ Jehovah gbọn owanyi dali wleawuna tito de na gbẹtọvi lẹ nido sọgan duto ylando he mí dugu etọn ji. Paulu dohia dọ ehe yọnbasi gbọn sunnu pipé devo—yèdọ Adam awetọ gblamẹ. (1 Kọl. 15:45) Ṣigba, nuyiwa dopodopo sunnu pipé awe enẹlẹ tọn hẹn kọdetọn he gbọnvo pete lẹ wá. Gbọnna?—Hia Lomunu lẹ 5:15, 16.

⁸ Paulu wlan dọmọ: “Kọdetọn nunina lọ tọn ma taidi kọdetọn sẹ́nmẹjijẹ lọ tọn gba.” Adam hùwhẹ sẹ́nmẹjijẹ enẹ tọn bo mọ whẹgbledomẹ sinsinyẹn he sọgbe yí—enẹ wẹ yindọ e kú. Ṣogan, e ma yin ewọ kẹdẹ wẹ na kú gba. Mí hia dọmọ: “Mẹsusu kú na sẹ́nmẹjijẹ omẹ dopo [enẹ] tọn wutu.” Whẹgbledomẹ he wá Adam ji enẹ dopolọ wẹ kúnkan mapenọ etọn lẹpo mọyi, kakajẹ mílọsu ji. Etomọṣo, homẹmiọnnamẹnu wẹ e yin nado yọnẹn dọ dawe pipé lọ, Jesu, sọgan hẹn kọdetọn he gbọnvo de wá. Etẹwẹ yin kọdetọn lọ? Mí mọ gblọndo lọ to whenue Paulu dọ dọ, “gbẹtọ wunmẹ lẹpo yin lilá di dodonọ na ogbẹ̀.”—Lom. 5:18.

 9. Sọgbe hẹ Lomunu lẹ 5:16, 18, etẹwẹ Jiwheyẹwhe wà to whenue e lá gbẹtọ lẹ di dodonọ?

⁹ Etẹwẹ hogbe Glẹki tọn he yin lilẹdo “mẹsusu lilá di dodonọ” kavi “lilá [yé] di dodonọ” zẹẹmẹdo? Lẹdogbedevomẹ-basitọ Biblu tọn de wlan gando hogbe lọ go dọmọ: “Hogbe nuyijlẹdonugo tọn he nọ yin yiyizan to osẹ́n-liho to aliho delẹ mẹ wẹ e yin. E gando diọdo he nọ wá aimẹ to haṣinṣan mẹde tọn hẹ Jiwheyẹwhe mẹ go, e ma yin diọdo he mẹlọ basi to ede mẹ gba . . . Hogbe nuyijlẹdonugo tọn lọ do Jiwheyẹwhe hia taidi whẹdatọ de he basi nudide dagbe do ota mẹhe hùwhẹ mawadodo tọn bo yin pinplan wá whẹdatẹn Jiwheyẹwhe tọn nukọn de tọn mẹ. Ṣigba, bọ Jiwheyẹwhe jo whẹhuhu etọn na ẹn.”

10. Etẹwẹ Jesu wà he ze dodonu dai na gbẹtọvi lẹ nido sọgan yin lilá taidi dodonọ?

¹⁰ Dodonu tẹ ji wẹ “Whẹdatọ [dodonọ] aihọn lẹpo tọn” sọgan jo whẹhuhu gbẹtọvi mawadodonọ de tọn na ẹn te? (Gẹn. 18:25) Jiwheyẹwhe gbọn owanyi dali ze afọdide tintan lọ bo do Visunnu detọ́n dopo akàn etọn hlan aigba ji. Jesu wà ojlo Otọ́ etọn tọn to pipé mẹ, mahopọnna whlepọn lẹ, mẹṣanko sinsinyẹn po mẹtitafu po. E hẹn tenọgli go etlẹ yin kakajẹ okú to yatin ji. (Heb. 2:10) Na Jesu yí ogbẹ̀ gbẹtọvi pipé tọn etọn do sanvọ́ wutu, e basi ofligọ de he sọgan tún kavi whlẹn ovivi Adam tọn lẹ sọn ylando po okú po si.—Mat. 20:28; Lom. 5:6-8.

11. Nawẹ ofligọ lọ sọzẹn gbọn?

¹¹ To fidevo, Paulu ylọ ehe dọ “ofligọ he sọzẹn de.” (1 Tim. 2:6) Nawẹ e sọzẹn gbọn? Mí ko dọ to owe mítọn lẹ mẹ wayi dọ Adam hẹn mape po okú po wá kúnkan etọn he bẹ gbẹtọ liva susu hẹn lẹpo ji. Podọ taidi sunnu pipé de, Jesu sọgan ko jivi bo wleawuna kúnkan he bẹ gbẹtọ pipé liva susu lẹ hẹn.a Enẹwutu, nukunnumọjẹnumẹ mítọn to ojlẹ enẹ mẹ wẹ yindọ ogbẹ̀ pipé Jesu po kúnkan pipé he e sọgan ko doai po tọn to pọmẹ wẹ wleawuna avọ́sinsan he sọzẹn hẹ ogbẹ̀ Adam po kúnkan mapenọ etọn po tọn. Ṣigba, Biblu ma dọ dọ ovivi he Jesu sọgan ko wleawuna depope yin apadewhe ofligọ lọ tọn gba. Lomunu lẹ 5:15-19 dohia dọ okú “omẹ dopo” gee tọn wẹ hẹn tundote lọ wá. Mọwẹ, ogbẹ̀ pipé Jesu tọn sọzẹn hẹ Adam tọn. Jesu Klisti kẹdẹ ji wẹ mí dona ze ayidonugo do. E yọnbasi na gbẹtọ wunmẹ lẹpo nado mọ nunina vọnu lọ po ogbẹ̀ po yí na ‘nuyiwa whẹsunamẹ tọn dopo’ he Jesu basi gbọn tonusise po tenọgligo-hinhẹn etọn po etlẹ yin jẹ okú dali wutu. (2 Kọl. 5:14, 15; 1 Pita 3:18) Nawẹ ofligọ lọ wazọ́n gbọn?

Jonamẹ He Sinai Do Ofligọ lọ Ji

12, 13. Etẹwẹ whàn Jiwheyẹwhe nado yí avọ́sinsan ofligọ lọ tọn zan do mẹhe yin lilá di dodonọ lẹ tamẹ?

¹² Jehovah Jiwheyẹwhe kẹalọyi avọ́sinsan ofligọ lọ tọn he Visunnu etọn basi. (Heb. 9:24; 10:10, 12) Etomọṣo, devi Jesu tọn lẹ to aigba ji, gọna apọsteli nugbonọ etọn lẹ, gbẹ́ yin mapenọ. Dile etlẹ yindọ yé nọ dovivẹnu nado dapana ylanwiwa, yé ma nọ tindo kọdetọn dagbe to whepoponu. Etẹwutu? Na yé ko dugu ylando tọn wutu. (Lom. 7:18-20) Ṣigba, Jiwheyẹwhe penugo nado yí nude wà gandego podọ e wàmọ. E kẹalọyi “ofligọ he sọzẹn” lọ bo tindo ojlo nado yí i zan do devizọnwatọ etọn he to aigba ji lẹ tamẹ.

¹³ Jiwheyẹwhe ma to dandannu glọ nado yí ofligọ lọ zan do ota apọsteli lẹ po mẹdevo lẹ po tọn mẹ na yé wà azọ́n dagbe delẹ wutu gba. Kakatimọ, Jiwheyẹwhe yí ofligọ lọ zan do ota yetọn mẹ na lẹblanu po owanyi daho etọn po wutu. Ewọ de ma nado dawhẹna apọsteli lẹ po mẹdevo lẹ po sọgbe hẹ nuhe yé jẹna, bo nọ pọ́n yé hlan taidi dọ owhẹ̀ he yé hù to jọwamọ-liho lọ ko yin didesẹ. Paulu hẹn ehe họnwun dọmọ: “Na nugbo tọn, gbọn nukundagbe majẹhẹ ehe dali, mìwlẹ ko yin whinwhlẹngán gbọn yise gblamẹ; podọ ehe ma yin na vivẹnudido mìtọn wutu, nunina Jiwheyẹwhe tọn wẹ.”—Efe. 2:8.

14, 15. Ahọsumẹ tẹwẹ yin zizedo nukọnna mẹhe Jiwheyẹwhe lá di dodonọ lẹ, ṣigba etẹwẹ yé gbẹ́ dona to wiwà?

¹⁴ Yí nukun homẹ tọn do pọ́n nunina he enẹ yin dọ Ganhunupotọ lọ ni jo ylando he mẹde dugu etọn po nuylankan he e ko wà lẹ po do na ẹn! Hiẹ ma sọgan hia ylando he mẹdopodopo ko wà whẹpo do wá lẹzun Klistiani; ṣigba, Jiwheyẹwhe sọgan jo ylando enẹlẹ na mí to dodonu ofligọ lọ tọn ji. Paulu wlan domọ: “Na sẹ́nmẹjijẹ susu wutu, nunina lọ dekọtọn do mẹsusu lilá di dodonọ mẹ.” (Lom. 5:16) Apọsteli lẹ po mẹdevo lẹ po he mọ nunina owanyi tọn ehe yí (nado yin lilá di dodonọ) dona to Jiwheyẹwhe nugbo lọ sẹ̀n to yise mẹ zọnmii. Ahọsumẹ tẹwẹ yé na mọyi to sọgodo? “Mẹhe mọ nukundagbe majẹhẹ susugege po nunina vọnu dodowiwa tọn po yí lẹ . . . na tin to ogbẹ̀ bo dugán taidi ahọlu lẹ gbọn omẹ lọ, yèdọ Jesu Klisti gblamẹ.” Na nugbo tọn, nunina dodowiwa tọn lọ hẹn ale dagbe wá. Kọdetọn nunina lọ tọn wẹ ogbẹ̀.—Lom. 5:17; hia Luku 22:28-30.

¹⁵ Mẹhe mọ nunina enẹ yí nado yin lilá di dodonọ lẹ, nọ lẹzun visunnu gbigbọmẹ tọn Jiwheyẹwhe tọn lẹ. Taidi gudutọgbẹ́ Klisti tọn lẹ, yé tindo todido nado yin finfọnsọnku do olọn mẹ taidi visunnu gbigbọmẹ tọn lẹ nado “dugán taidi ahọlu lẹ” hẹ Jesu Klisti.—Hia Lomunu lẹ 8:15-17, 23.

Jiwheyẹwhe Do Owanyi Etọn Hia Mẹdevo Lẹ

16. Nunina tẹwẹ mẹhe tindo todido nado nọgbẹ̀ to aigba ji lẹ sọgan mọyi etlẹ yin todin?

¹⁶ E ma yin mẹhe do yise hia bo wadevizọn na Jiwheyẹwhe taidi Klistiani nugbo lẹpo wẹ tindo todido nado “dugán taidi ahọlu lẹ” hẹ Klisti to olọn mẹ gba. Mẹsusu wẹ tindo todido he sinai do Biblu ji taidi dehe devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn he nọgbẹ̀ jẹnukọnna ojlẹ Klistiani tọn lẹ tindo. Yé tindo todido nado nọgbẹ̀ kakadoi to paladisi aigba ji tọn de mẹ. Be yelọsu sọgan mọ nunina owanyi tọn de yí sọn Jiwheyẹwhe dè todin bo gbọnmọ dali yin pinpọnhlan di dodonọ po todido lọ po nado nọgbẹ̀ to aigba ji ya? Sọgbe hẹ nuhe Paulu wlan hlan Lomunu lẹ, gblọndo jidevọnamẹ tọn lọ wẹ yin mọwẹ!

17, 18. (a) Pọndohlan tẹwẹ Jiwheyẹwhe tindo gando Ablaham go na yise etọn wutu? (b) Naegbọn Jehovah sọgan pọ́n Ablaham hlan di dodonọ?

¹⁷ Paulu dọhodo apajlẹ tangan de ji, yèdọ Ablaham dawe yisenọ de he nọgbẹ̀ whẹpo Jehovah do na todohukanji osẹ́n tọn de Islaeli, podọ ojlẹ dindẹn whẹpo Klisti do hùn dotẹnmẹ gbẹninọ to olọn mẹ tọn dote. (Heb. 10:19, 20) Mí hia dọmọ: “E ma yin gbọn osẹ́n gblamẹ wẹ Ablaham kavi okún etọn mọ opagbe lọ yí dọ ewọ na dugu aihọn de tọn gba, ṣigba gbọn dodowiwa na yise wutu dali wẹ.” (Lom. 4:13; Jak. 2:23, 24) Enẹwutu, Jiwheyẹwhe pọ́n Ablaham nugbonọ lọ hlan di dodonọ.—Hia Lomunu lẹ 4:20-22.

¹⁸ Enẹ ma zẹẹmẹdo dọ Ablaham ma yin ylandonọ to owhe susu he e do wadevizọn na Jehovah lẹ mẹ gba. E ma yin dodonọ to linlẹn enẹ mẹ. (Lom. 3:10, 23) Ṣigba, to nuyọnẹn madodogbó etọn mẹ, Jehovah na ayidonugo yise vonọtaun Ablaham tọn po azọ́n yise tọn he e wà lẹ po. Na taun tọn, Ablaham do yise hia to “okún” dopagbe he na wá sọn kúnkan etọn mẹ lọ mẹ. Okún enẹ wẹ Mẹsia lọ kavi Klisti. (Gẹn. 15:6; 22:15-18) Gbọnmọ dali, to dodonu “ofligọ he Klisti Jesu suahọ etọn” lọ tọn ji, Whẹdatọ olọn mẹ tọn penugo nado jona ylando he ko yin wiwà wayi lẹ. Enẹwutu, Ablaham po yisenọ devo he nọgbẹ̀ jẹnukọnna ojlẹ Klistiani tọn lẹ po tin to mẹhe na yin finfọnsọnku lẹ mẹ.—Hia Lomunu lẹ 3:24, 25; Ps. 32:1, 2.

Duvivi Teninọ Dodo Tọn Todin

19. Naegbọn pọndohlan he Jiwheyẹwhe tindo gando Ablaham go dona yin tulinamẹnu na mẹsusu to egbehe?

¹⁹ Nugbo lọ dọ Jiwheyẹwhe owanyinọ lọ pọ́n Ablaham hlan di dodonọ sọgan yin tulinamẹnu de na Klistiani nugbo lẹ to egbehe. Jehovah ma lá ewọ di dodonọ to linlẹn he mẹ e lá mẹhe e yí gbigbọ do de nado yin “gudutọgbẹ́ lẹ hẹ Klisti” te gba. Pipli enẹ he bẹ gbẹtọ sọha kleun hẹn “yin yiylọ nado yin omẹ wiwe lẹ” bo yin alọkẹyi taidi “visunnu Jiwheyẹwhe tọn lẹ.” (Lom. 1:7; 8:14, 17, 33) To vogbingbọn mẹ, Ablaham yin “họntọn Jehovah tọn,” podọ e ko yinmọ whẹpo avọ́sinsan ofligọ lọ tọn do yin nina. (Jak. 2:23; Isa. 41:8) Todin, etẹwẹ dogbọn Klistiani nugbonọ he tindo todido nado nọgbẹ̀ to Paladisi aigba ji tọn he na yin hinhẹngọwa lọ mẹ lẹ dali.

20. Etẹwẹ Jiwheyẹwhe nọ donukun sọn mẹhe ewọ nọ pọnhlan to egbehe di dodonọ, dile e wà na Ablaham do lẹ si?

²⁰ Omẹ ehelẹ ma mọ “nunina vọnu dodowiwa tọn” yí nado nọgbẹ̀ to olọn mẹ “gbọn ofligọ he Klisti Jesu suahọ etọn nado tún mí dote lọ dali” gba. (Lom. 3:24; 5:15, 17) Etomọṣo, yé do yise sisosiso hia to Jiwheyẹwhe po awuwledainanu etọn lẹ po mẹ, podọ yé do yise yetọn hia gbọn azọ́n dagbe lẹ dali. Dopo to azọ́n mọnkọtọn lẹ mẹ wẹ yindọ yé “to yẹwheho ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn dọ . . . bosọ nọ to nuhe gando Oklunọ Jesu Klisti go lẹ plọnmẹ.” (Owalọ 28:31) Enẹwutu, Jehovah sọgan pọ́n omẹ ehelẹ hlan di dodonọ to linlẹn he mẹ e pọ́n Ablaham hlan te mẹ. Nunina he omẹ mọnkọtọn lẹ mọyi lọ—yèdọ họntọnjiji hẹ Jiwheyẹwhe—gbọnvo na “nunina vọnu” he mẹyiamisisadode lẹ mọyi. Ṣogan, yé kẹalọyi nunina ehe po pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn sisosiso po.

21. Ale tẹlẹ wẹ mí mọyi sọn owanyi po whẹdida dodo Jehovah tọn po mẹ?

²¹ Eyin hiẹ tindo todido nado duvivi ogbẹ̀ madopodo tọn to aigba ji, a dona yọnẹn dọ e ma yin opagbe vọ́tọ gbẹtọvi gandutọ de tọn wẹ hùn dotẹnmẹ ehe dotena we. Kakatimọ, ehe do lẹndai nuyọnẹn tọn Nupojipetọ Wẹkẹ lọ tọn hia. Jehovah ko ze afọdide debọdo-dego lẹ nado hẹn lẹndai etọn di. Afọdide ehelẹ tin to kọndopọ mẹ hẹ whẹdida dodo. Humọ, yé ko do owanyi daho Jiwheyẹwhe tọn hia. Abajọ Paulu sọgan dọmọ: “Jiwheyẹwhe do owanyi ede tọn hia mí to enẹ mẹ dọ, dile mí gbẹ́ to ylandonọ yin, Klisti kú na mí.”—Lom. 5:8.

[Nudọnamẹ odò tọn]

Be Hiẹ Flin Ya?

• Ogú tẹwẹ ovivi Adam tọn lẹ dù, podọ kọdetọn tẹwẹ e hẹnwa?

• Nawẹ ofligọ he sọzẹn de yin awuwlena gbọn, podọ linlẹn tẹ mẹ wẹ e sọzẹn te?

• Todido tẹwẹ nunina lọ nado yin lilá di dodonọ hẹn we tindo?

[Yẹdide to weda 13]

Sunnu pipé lọ Adam waylando. Sunnu pipé lọ Jesu basi “ofligọ he sọzẹn de”

[Yẹdide to weda 15]

Wẹndagbe nankọ die, dọ mí sọgan yin lilá di dodonọ gbọn Jesu gblamẹ!