Mì Yin Tuntundote Gbọn Nukundagbe Majẹhẹ Dali

1, 2. Naegbọn Lomunu lẹ 5:12 do yin wefọ titengbe de na Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ?

MÍ NI dọ dọ a jlo na slẹ wefọ Biblu tọn he Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ jẹakọ hẹ ganji bo nọ saba yizan lẹ. Be Lomunu lẹ 5:12 na yin wefọ he a na slẹ jẹnukọn ya? Lẹnnupọndo whla nẹmu he a ko dlẹnalọdo hogbe ehelẹ ji he dọmọ: “Kẹdẹdile ylando gbọn mẹdopo gblamẹ biọ aihọn mẹ podọ okú gbọn ylando gblamẹ wá, gbọnmọ dali okú dlẹnkan jẹ mẹlẹpo dè, na yemẹpo wẹ ko waylando wutu.”

² Wefọ enẹ yin yiyizan pludopludo to owe lọ Etẹwẹ Biblu Plọn Mí Taun? mẹ. Dile a to owe ehe plọn hẹ ovi towe lẹ kavi hẹ mẹdevo lẹ, e yọnbasi dọ a na hia Lomunu lẹ 5:12 to whenue a to hodọdo lẹndai Jiwheyẹwhe tọn na aigba, ofligọ lọ po ninọmẹ oṣiọ lẹ tọn po ji—to weta 3, 5 po 6tọ po mẹ. Ṣigba, whla nẹmu wẹ a nọ lẹnnupọndo kanṣiṣa he Lomunu lẹ 5:12 tindo hẹ teninọ towe to Jehovah nukọn, nuyiwa towe lẹ po todido sọgodo tọn towe po ji?

 3. Nugbo tẹwẹ mí dona kẹalọyi gando ylando go?

³ Na nugbo tọn, mímẹpo wẹ dona kẹalọyi nugbo lọ dọ ylandonọ wẹ mí yin. Egbesọegbesọ wẹ mí nọ ṣinuwa. Etomọṣo, mí deji dọ Jiwheyẹwhe nọ flindọ kọ́gudu wẹ mí, podọ e wleawufo nado do lẹblanu hia mí. (Salm. 103:13, 14) To odẹ̀ apajlẹ tọn lọ mẹ, Jesu basi obiọ hlan Jiwheyẹwhe dọmọ: “Jo ylando mítọn lẹ na mí.” (Luku 11:2-4) Enẹwutu, mí ma tindo whẹwhinwhẹ́n depope nado nọ ze ayiha do nuṣiwa he Jiwheyẹwhe ko jona mí lẹ ji. Etomọṣo, mí sọgan mọaleyi sọn nulinlẹnpọn do lehe ewọ nọ jona mí do ji mẹ.

4, 5. (a) Etẹwẹ gọalọna mí nado mọnukunnujẹ Lomunu lẹ 5:12 mẹ dogọ? (b) Etẹwẹ yin zẹẹmẹ hogbe lọ “nukundagbe majẹhẹ” he yin nùdego to Lomunu lẹ 3:24 mẹ tọn?

⁴ Mí mọ nudọnamẹ titengbe lẹ to weta he lẹdo hodidọ apọsteli Paulu tọn he tin to Lomunu lẹ 5:12 mẹ lẹ mẹ, titengbe to weta 6tọ mẹ. Yé na gọalọna mí nado mọnukunnujẹ dodonu he ji Jehovah nọ jona mí te mẹ. To weta 3tọ mẹ, mí hia dọmọ: “Mẹlẹpo wẹ ko waylando . . . , podọ e taidi nunina vọnu de dọ yé yin lilá di dodonọ gbọn nukundagbe majẹhẹ etọn dali, gbọn ofligọ he Klisti Jesu suahọ etọn nado tún mí dote lọ dali.” (Lom. 3:23, 24) Etẹ na dọ wẹ apọsteli Paulu te gbọn hogbe lọ “nukundagbe majẹhẹ” yiyizan dali? Sọgbe hẹ owe alọdlẹndonu tọn de, hogbe Glẹkigbe tọn he e yizan lọ zẹẹmẹdo “nukundagbe vọnu didohia mẹde matin nukundido ahọsumẹ de tọn.” E nọ yin nuhe mẹlọ ma jẹna podọ ehe e ma tindo jlọjẹ etọn.

⁵ Weyọnẹntọ John Parkhurst basi zẹẹmẹ dọmọ: “To whenue e gando Jiwheyẹwhe kavi Klisti go, onú tangan he [hogbe Glẹkigbe tọn enẹ] nọ saba dlẹnalọdo wẹ nukundagbe majẹhẹ podọ vọnu yetọn kavi homẹdagbe he yé dohia nado fli gbẹtọvi lẹ gọ̀ bo whlẹn yé gán.” Enẹwutu, hogbe lọ “nukundagbe majẹhẹ” he yin yiyizan to Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn mẹ sọgbe. Ṣigba, nawẹ Jiwheyẹwhe do nukundagbe majẹhẹ ehe hia gbọn? Podọ kanṣiṣa tẹwẹ enẹ tindo hẹ todido towe po haṣinṣan towe hẹ ewọ po? Mì gbọ mí ni pọ́n.

 6. Obá tẹ mẹ wẹ mẹdopodopo sọgan mọaleyi sọn nukundagbe majẹhẹ Jiwheyẹwhe tọn mẹ jẹ?

⁶ Adam wẹ “mẹdopo” he ji ylando po okú po gbọn “biọ aihọn mẹ.” Enẹwutu, “gbọn sẹ́nmẹjijẹ mẹdopo tọn dali, . . . okú dugán taidi ahọlu.” Paulu yidogọ dọ “nukundagbe majẹhẹ susugege [Jiwheyẹwhe tọn]” yin didohia “gbọn mẹlọ, yèdọ Jesu Klisti gblamẹ.” (Lom. 5:12, 15, 17) Podọ nukundagbe majẹhẹ enẹ ko hẹn ale wá na gbẹtọvi lẹpo. “Mẹsusu na lẹzun dodonọ gbọn tonusise mẹdopo [yèdọ Jesu] tọn gblamẹ.” Na taun tọn, nukundagbe majẹhẹ Jiwheyẹwhe tọn sọgan hẹn “ogbẹ̀ madopodo wá gbọn Jesu Klisti . . . gblamẹ.”—Lom. 5:19, 21.

 7. Naegbọn awuwledainanu Jiwheyẹwhe tọn he yin ofligọ lọ do yin dohia nukundagbe tọn bosọ yin nuhe mí ma jẹna?

⁷ Jehovah ma to dandannu glọ nado biọ to Visunnu etọn si nado wá aigba ji nado sú ofligọ lọ. Humọ, gbẹtọvi mapenọ podọ ylandonọ lẹ ma jẹna nuhe Jiwheyẹwhe po Jesu po wà nado wleawuna ofligọ de he hẹn jonamẹ yọnbasi. Enẹwutu, jonamẹ he mí mọyi gọna todido lọ nado nọgbẹ̀ kakadoi yin nukundagbe majẹhẹ de nugbonugbo. Mí dona nọ yí nukun nujọnu tọn do pọ́n nunina Jiwheyẹwhe tọn he yin nukundagbe majẹhẹ lọ bo nọ dike ni yinuwado gbẹzan mítọn ji egbesọegbesọ.

 8. Pọndohlan agọ̀ tẹwẹ mẹdelẹ sọgan nọ tindo gando ylando yetọn lẹ go?

⁸ Taidi ovivi mapenọ Adam tọn lẹ, mí tindo ayilinlẹn lọ nado nọ ṣinuwa, nado wà nuhe ylan podọ nado waylando. Etomọṣo, nuṣiwa sinsinyẹn wẹ e na yin nado ganjẹ nukundagbe majẹhẹ Jiwheyẹwhe tọn go, bo lẹndọ: ‘Eyin n’tlẹ wà nuylankan—yèdọ nuhe Jiwheyẹwhe nọ pọnhlan di ylando—e ma biọ dọ ma hanú. Jehovah na jona mi.’ E blawu dọ Klistiani delẹ tindo linlẹn enẹ etlẹ yin to whenue delẹ to apọsteli lẹ mẹ gbẹ́ pò togbẹ̀. (Hia Juda 4.) Mí sọgan nọma dọ linlẹn mọnkọtọn tọ́n gbede; ṣogan, pọndohlan agọ̀ ehe sọgan ko tin to ahun mítọn mẹ kavi ko yin dido do e mẹ bo wá jẹ whinwhẹ́n ji.

9, 10. Nawẹ Paulu po mẹdevo lẹ po yin tuntundote sọn ylando po okú po si gbọn?

⁹ Apọsteli Paulu zinnudeji dọ mí ma dona lẹn gbede dọ: ‘Jiwheyẹwhe nọ mọnukunnujẹemẹ. E na miọnnukundo nuṣiwa kavi walọ ylankan ṣie lẹ.’ Etẹwutu? Na dile Paulu wlan do, Klistiani lẹ “ko kú na ylando wutu.” (Hia Lomunu lẹ 6:1, 2.) To whenuena e yindọ yé gbẹ́ pò togbẹ̀ to aigba ji, nawẹ yè sọgan dọ gando yé go dọ yé “ko kú na ylando wutu” gbọn?

¹⁰ Jiwheyẹwhe yí ofligọ lọ zan do ota Paulu po mẹdevo he nọgbẹ̀ to azán etọn gbè lẹ po tọn mẹ. Gbọnmọ dali, Jehovah jona ylando yetọn lẹ, yí gbigbọ wiwe do de yé bo ylọ yé dọ ovi gbigbọmẹ tọn etọn lẹ. Enẹwutu, yé tindo todido olọn mẹ tọn. Eyin yé do yede hia di nugbonọ, yé na nọgbẹ̀ bo na dugán hẹ Klisti to olọn mẹ. Etomọṣo, mahopọnna dọ yé gbẹ́ pò togbẹ̀ bo to Jiwheyẹwhe sẹ̀n to aigba ji Paulu sọgan dọ gando yé go dọ, yé “ko kú na ylando wutu.” E yí apajlẹ Jesu tọn zan, yèdọ mẹhe kú taidi gbẹtọvi de bo yin finfọnsọnku to enẹgodo taidi gbigbọ jọmaku de do olọn mẹ. Okú masọ yin ogán do Jesu ji ba. Nudopolọ wẹ e yin na Klistiani yiamisisadode lẹ, mẹhe sọgan nọ pọ́n yede hlan “di mẹhe ko kú na nuhe dù ylando, ṣigba bo tin to ogbẹ̀ na Jiwheyẹwhe gbọn Klisti Jesu dali” lẹ. (Lom. 6:9, 11) Gbẹzan yetọn dintọn gbọnvona dai tọn. Yé masọ nọ joawuna ayilinlẹn ylando tọn yetọn lẹ kavi ojlo agbasalan tọn yetọn lẹ ba. Yé ko kú na nuhe dù gbẹzan yetọn hoho lọ.

11. Linlẹn tẹ mẹ wẹ míwu mẹhe to nukundo nado nọgbẹ̀ kakadoi to Paladisi mẹ lẹ “ko kú na nuhe dù ylando” te?

¹¹ Etẹwẹ dogbọn míwlẹ dali? Whẹpo mí do lẹzun Klistiani lẹ, mí nọ saba waylando, vlavo bo ma tlẹ nọ yọ́n obá he mẹ nuyiwa mítọn lẹ ma sọgbe kavi ylan jẹ to nukun Jiwheyẹwhe tọn mẹ. Mí taidi “afanumẹ na mawé po sẹ́nhẹngba po.” E sọgan yin didọ dọ mí “yin afanumẹ na ylando dai.” (Lom. 6:19, 20) Enẹgodo, mí wá yọ́n nugbo Biblu tọn, basi diọdo lẹ to gbẹzan mítọn mẹ, klan míde do wiwe hlan Jiwheyẹwhe bo yí baptẹm. Sọn whenẹnu, ojlo mítọn wẹ nado yin “tonusetọ sọn ahun mẹ” na nuplọnmẹ po nujinọtedo Jiwheyẹwhe tọn lẹ po. Eyin mí ma tlẹ na ko dọho gando mídelẹ go to aliho enẹ mẹ dai, nugbo lọ wẹ yindọ mí “ko yin tuntundote sọn ylando mẹ” bo “lẹzun afanumẹ lẹ na dodowiwa.” (Lom. 6:17, 18) Enẹwutu, e sọgan yin didọ gando mílọsu go ga dọ mí “ko kú na nuhe dù ylando.”

12. Nudide tẹwẹ dopodopo mítọn dona basi?

¹² Todin, gbeje dewe pọ́n po hogbe Paulu tọn ehelẹ po he dọmọ: “Mì dike ylando zindonukọn nado to gandu taidi ahọlu do agbasa mìtọn he nọ kú ji bọ mì nado to tonusena ojlo etọn lẹ blo.” (Lom. 6:12) Mí sọgan “dike ylando [ni] zindonukọn nado to gandu taidi ahọlu” gbọn nudepope he agbasa mape mítọn nọ sisẹ́ mí nado wà lẹ wiwà dali. Na e pò to mílọsu si nado “dike” ylando ni dugán do mí ji kavi lala wutu, kanbiọ lọ wẹ yindọ, Etẹwẹ yin ojlo ahun mẹ tọn mítọn taun? Kanse dewe dọ: ‘To whedelẹnu, be n’nọ dike agbasa kavi ayiha mape ṣie ni sisẹ́ mi do aliho ylankan de ji bọ n’nọ wá ze ali lọ wẹ ya? Kavi n’ko kú na nuhe dù ylando? Be n’to gbẹnọ na Jiwheyẹwhe gbọn Klisti Jesu gblamẹ ya?’ Na nugbo tọn, gblọndo mítọn lẹ na do obá he mẹ mí yọ́n pinpẹn nukundagbe majẹhẹ Jiwheyẹwhe tọn jẹ hia, ehe gblamẹ ewọ jona mí te.

13. Kunnudenu tẹwẹ hẹn mí kudeji dọ e yọnbasi nado dogodo ylando?

¹³ Omẹ Jehovah tọn lẹ ko dogodo “sinsẹ́n lọ he [yé] nọ detọ́n” dai whẹpo do wá yọ́n Jiwheyẹwhe bo yiwanna ẹn bosọ jẹ sinsẹ̀n ẹn ji. Gbẹzan yetọn dai tọn sọgan ko bẹ “nuhe nọ huwinyan na [yé] todin,” he na ko zọ́n bọ yé na ko jẹna okú lẹ hẹn. (Lom. 6:21) Enẹgodo, yé wá diọ. Ehe gando mẹsusu he Paulu kanwehlan to Kọlinti lẹ go. Delẹ to yé mẹ ko yin boṣiọ-sẹ̀ntọ, ayọdetọ, mẹhe nọ zanhẹ mẹhe tindo vijinu dopolọ lẹ, ajotọ, ahànnumunọ, podọ onú mọnkọtọn devo lẹ watọ dai. Ṣigba, yé yin “kiklọ́we” bo yin “hinhẹn zun wiwe.” (1 Kọl. 6:9-11) E yọnbasi dọ ehe sọ gando mẹdelẹ go ga to agun Lomu tọn mẹ. To gbọdo glọ, apọsteli Paulu kanwehlan yé dọmọ: “Mọdopolọ, mì zindonukọn nado nọ ze agbasa mìtọn lẹ jo na ylando taidi adánwanu mawadodo tọn lẹ blo, ṣigba mì ze mìde jo na Jiwheyẹwhe taidi mẹhe gọwá ogbẹ̀ sọn oṣiọ lẹ mẹ, humọ mì ze agbasa mìtọn lẹ jo na Jiwheyẹwhe taidi adánwanu dodowiwa tọn lẹ.” (Lom. 6:13) Paulu kudeji dọ yé sọgan gbọṣi wiweji to gbigbọ-liho bo gbọnmọ dali zindonukọn nado mọaleyi sọn nukundagbe majẹhẹ Jiwheyẹwhe tọn mẹ.

14, 15. Etẹwẹ mí dona kanse míde gando “tonusetọ sọn ahun mẹ” yinyin go?

¹⁴ Nudopolọ wẹ to egbehe. Mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu delẹ po sọgan ko taidi mẹhe nọ nọ̀ Kọlinti lẹ to ojlẹ de mẹ wayi. Ṣigba, yelọsu diọ. Yé jo gbẹzan ylando tọn he yé ko zan wayi lọ do bo yin “kiklọ́we.” Mahopọnna obá he mẹ ehe yin nugbo jẹ to whẹho towe mẹ, etẹwẹ yin teninọ towe to Jiwheyẹwhe nukọn to alọnu din? Todin he nukundagbe majẹhẹ Jiwheyẹwhe tọn po jonamẹ he mẹ e nọ dekọtọn do po tin-to-aimẹ, be a magbe ma nado sọ ‘ze agbasa towe jo na ylando’ ba ya? Be ojlo towe todin wẹ nado ‘ze dewe jo na Jiwheyẹwhe taidi mẹhe gọwá ogbẹ̀ sọn oṣiọ lẹ mẹ’ ya?

¹⁵ Nado wàmọ, mí dona payi ma nado nọ desọn ojlo mẹ nado waylando sinsinyẹn he mẹ delẹ to mẹhe nọ nọ̀ Kọlinti lẹ mẹ jai jẹ lẹ. Enẹ yin nujọnu eyin mí na penugo nado dọ dọ mí ko kẹalọyi nukundagbe majẹhẹ Jiwheyẹwhe tọn bọ ‘ylando masọ yin ogán do mí ji’ ba. Ṣigba, be mí sọ magbe nado yin “tonusetọ sọn ahun mẹ” gbọn nuhe go mí pé lẹpo wiwà nado dapana ylando he mẹdelẹ nọ pọnhlan taidi ylando he ma sinyẹn sọmọ lẹ dali ya?—Lom. 6:14, 17.

16. Nawẹ mí wagbọn do yọnẹn dọ Klistiani-yinyin bẹ nususu hẹn hugan alọ didesọn ylando sinsinyẹn lẹ mẹ?

¹⁶ Lẹnnupọndo apajlẹ apọsteli Paulu tọn ji. E họnwun dọ e ma doalọ to ylando sinsinyẹn he yin nùdego to 1 Kọlintinu lẹ 6:9-11 mẹ lẹ mẹ. Etomọṣo, e yigbe dọ emi gbẹ́ yin ylandonọ. E wlan dọmọ: “Yẹn yin agbasalan tọn bo yin sisà do ylando glọ. Na yẹn ma yọ́n nuhe wà n’te. Na nuhe yẹn jlo, yẹn ma nọ wà ẹ, ṣigba nuhe yẹn gbẹwanna wẹ yẹn nọ wà.” (Lom. 7:14, 15) Ehe dohia dọ nudevo lẹ tin he Paulu nọ pọnhlan taidi ylando podọ e to avùnho sọta nuylankan enẹlẹ ga. (Hia Lomunu lẹ 7:21-23.) Ni yinmọ na mílọsu lẹ ga, dile mí to vivẹnudo nado yin “tonusetọ sọn ahun mẹ.”

17. Naegbọn a mọdọ nujọnu wẹ e yin nado nọ dọ nugbo?

¹⁷ Di apajlẹ, mí ni lẹnnupọndo whẹho nugbodidọ tọn ji. Nubiọtomẹsi dodonu tọn de wẹ e yin na Klistiani lẹ. (Hia Howhinwhẹn lẹ 14:5; Efesunu lẹ 4:25.) Satani wẹ “otọ́ lalo tọn.” Podọ Ananias po asi etọn po kú na lalodido wutu. Mí ma jlo na hodo apajlẹ omẹ mọnkọtọn lẹ tọn—mí nọ dapana lalodido. (Joh. 8:44; Owalọ 5:1-11) Ṣigba, be enẹ kẹdẹ ji wẹ nugbodidọ nọte do ya? Nado dọ hójọhó, nugbodidọ mítọn na do pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn sisosiso he mí tindo na nukundagbe majẹhẹ Jiwheyẹwhe tọn hia.

18, 19. Obá tẹ mẹ wẹ nugbodidọ gbloada jẹ?

¹⁸ Lalodido zẹẹmẹdo nado dọ nude he ma yin nugbo. Ṣigba, Jehovah nọ jlo dọ omẹ emitọn lẹ ni wà nususu hugan nugbodidọ poun. E dotuhomẹna Islaelivi hohowhenu tọn lẹ dọmọ: “Mìwlẹ dona yin wiwe, na wiwe wẹ yẹn Jehovah Jiwheyẹwhe mìtọn.” Enẹgodo, e na apajlẹ nuhe e zẹẹmẹdo nado yin wiwe tọn lẹ. Jiwheyẹwhe dọmọ: “Hiẹ ma dona fìnnú, hiẹ ma dona klọmẹ, podọ hiẹ ma dona yinuwa hẹ hatọ towe po oklọ po.” (Lev. 19:2, 11) E blawu dọ mẹhe tlẹ magbe ma nado dolalo gbede sọgan wá zan mẹdevo lẹ bo yinuwa hẹ yé po oklọ po.

¹⁹ Di dohia, dawe de dọna azọ́ngán etọn kavi azọ́nwatọgbẹ́ etọn lẹ dọ to wunkẹngbe emi ma sọgan wá azọ́nmẹ kavi dọ emi dona yawu tọ́n sọn azọ́nmẹ nado yì siọ dope “dotowhé tọn” de. Na nugbo tọn, dope “dotowhé tọn” lọ ma yin nudevo hugan amasin-satẹn de zizẹ bleun kavi dlapọn kleun de bibasi yì dotowhé nado suahọ. Hójọhó lọ wẹ yindọ e jlo na yawu yì fide kavi e jlo na plan whẹndo etọn yì huto. Nugbo vude sọgan tin to dope “dotowhé tọn” he sin hó e dọ lọ mẹ, ṣigba be a na dọ dọ ewọ dọ nugbo ya? Kavi e klọmẹ? A sọgan yọ́n ninọmẹ mọnkọtọn devo lẹ he mẹ yè sọgan desọn ojlo mẹ bo klọ mẹdevo lẹ te. Vlavo e sọgan yin nado dapana yasanamẹ kavi nado duale to mẹdevo lẹ ji. Eyin nuhe mẹde dọ ma tlẹ yin lalo pete, be mẹlọ hodo anademẹ Jiwheyẹwhe tọn he dọmọ: “Hiẹ ma dona klọmẹ” ya? Sọ lẹnnupọndo nuhe Lomunu lẹ 6:19 dọ ji dọmọ: “Mì ze awutugonu mìtọn lẹ jo taidi afanumẹ na dodowiwa he nọ dekọtọn do wiwe-yinyin mẹ.”

20, 21. Obá tẹ mẹ wẹ nukundagbe majẹhẹ Jiwheyẹwhe tọn dona whàn mí jẹ?

²⁰ Nugbo lọ wẹ yindọ pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn mítọn na nukundagbe majẹhẹ Jiwheyẹwhe tọn bẹ nususu hẹn hugan nado dapana ayọdide, ahànnumu, kavi ylando devo lẹ he sin owhẹ̀ mẹdelẹ hù to Kọlinti. Alọkikẹyi nukundagbe majẹhẹ Jiwheyẹwhe tọn ma zẹẹmẹdo laninọ na fẹnnuwiwa zanhẹmẹ tọn kẹdẹ gba, ṣigba e sọ bẹ avùnhiho sọta ayilinlẹn lọ nado duvivi ayidedai gblezọn lẹ tọn hẹn ga. Awutugonu mítọn lẹ zizejo taidi afanumẹ na dodowiwa ma na whàn mí nado nọla na ahànnumu kẹdẹ gba, ṣigba e nasọ whàn mí nado họ̀nna ahànnunu zẹjlẹgo. E sọgan biọ vivẹnudido vẹkuvẹku nado hoavùn sọta aṣa ylankan mọnkọtọn lẹ; ṣigba, mí sọgan duto avùn lọ ji.

²¹ Yanwle mítọn dona yin nado dapana ylando sinsinyẹn lẹ podọ nuṣiwa depope he ma tlẹ ylan sọmọ lẹ ga. Mí ma sọgan wà ehe to pipé mẹ. Amọ́, mí dona dovivẹnu nado wàmọ, dile apọsteli Paulu wà do. E na tuli mẹmẹsunnu etọn lẹ dọmọ: “Mì dike ylando zindonukọn nado to gandu taidi ahọlu do agbasa mìtọn he nọ kú ji bọ mì nado to tonusena ojlo etọn lẹ blo.” (Lom. 6:12; 7:18-20) Dile mí to avùnho sọta ylando wunmẹ lẹpo, mí nọ do pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn nujọnu tọn hia na nukundagbe majẹhẹ Jiwheyẹwhe tọn gbọn Klisti gblamẹ.

22. Etẹwẹ to tepọn mẹhe nọ do pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn hia na nukundagbe majẹhẹ Jiwheyẹwhe tọn?

²² Ylando mítọn lẹ ko yin jijona bo na gbẹ́ to yinyin jijona gbọn nukundagbe majẹhẹ Jiwheyẹwhe tọn dali. Enẹwutu, nado do pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn mítọn hia, mì gbọ mí ni to vivẹnudo nado hoavùn sọta ayilinlẹn lọ nado nọ joawuna nuhe mẹdevo lẹ sọgan nọ pọnhlan taidi ylando flinflin lẹ. Paulu zinnudo ahọsumẹ he to tepọn mí ji dọmọ: “Todin, na mìwlẹ ko yin tuntundote sọn ylando mẹ ṣigba bo lẹzun afanumẹ lẹ na Jiwheyẹwhe wutu, mì to sinsẹ́n detọ́n na nuhe dù wiwe-yinyin, podọ opodo etọn wẹ ogbẹ̀ madopodo.”—Lom. 6:22.