‘Oṣiọ lẹ Na Yin Finfọ́n’
“Na opẹ̀n na dọnu, yè nasọ ze oṣiọ lẹ tite magble, yè nasọ diọ mí.”—1 KỌLINTINU LẸ 15:52.
1, 2. (a) Opagbe homẹmiọnnamẹ tọn tẹwẹ yin nina gbọn yẹwhegan Hosea dali? (b) Nawẹ mí yọnẹn dọ Jiwheyẹwhe tindo ayilinlẹn nado hẹn oṣiọ lẹ gọwa ogbẹ̀ gbọn?
BE HIẸ ko hẹn mẹyiwanna vivẹ de bu to okú mẹ pọ́n ya? To whenẹnu hiẹ yọ́n awufiẹsa he okú sọgan hẹnwa. Etomọṣo, Klistiani lẹ mọ homẹmimiọn yí to pagbe lọ mẹ he Jiwheyẹwhe do gbọn yẹwhegan Hosea gblamẹ dọmọ: “Yẹn na fli yé sọn alọ kutomẹ tọn mẹ; yẹn na fli yé sọn okú mẹ: Okú E, fiẹ wẹ azọ̀nylankan towe lẹ te? Kutomẹ E, fie wẹ viva towe te?”—Hosea 13:14.
2 Linlẹn kọlilẹ wá ogbẹ̀ oṣiọ lẹ tọn taidi nuhe ma sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe na homọdọ-domẹgotọ lẹ. Ṣigba na taun tọn Jiwheyẹwhe Ganhunupotọ tindo huhlọn lọ nado wà azọ́njiawu mọnkọtọn! Whẹho titengbe lọ wẹ yindọ vlavo Jehovah to jijlo nado hẹn oṣiọ lẹ gọ̀ wá ogbẹ̀. Dawe dodonọ lọ Job kanse dọmọ: “Eyin omẹ de kú, be ewọ nasọ nọgbẹ̀ ba?” Enẹgodo, e na gblọndo mẹhẹndeji tọn ehe dọmọ: “Hiẹ na ylọ yẹn nasọ siọ we: Hiẹ do ko tindo ojlo de hlan azọ́n alọ towe lẹ tọn.” (Job 14:14, 15) Hogbe lọ “ojlo” nọtena ojlo vẹkuvẹku kavi jijlo. (Yijlẹdo Psalm 84:2 go.) Mọwẹ, po nukundido vẹkuvẹku po Jehovah to nukundo fọnsọnku—ewọ jlo nado mọ nugbonọ he ko juwayi lẹ whladopo dogọ, mẹhe tin to ogbẹ̀ to oflin etọn mẹ lẹ.—Matiu 22:31, 32.
Jesu Tá Hinhọ́n do Fọnsọnku lọ Ji
3, 4. (a) Hinhọ́n tẹwẹ Jesu tá do todido fọnsọnku tọn ji? (b) Naegbọn Jesu yin finfọnsọnku taidi gbigbọ de, bọ e mayin to agbasa mẹ?
3 Gbẹtọ yisenọ hohowhenu tọn lẹ taidi Job tindo nukunnumọjẹnumẹ vude poun gando fọnsọnku go. Jesu Klisti wẹ mẹhe tá hinhọ́n gigọ́ do todido jiawu ehe ji. E do azọngban titengbe he ewọ lọsu yí basi hia to whenuena e dọmọ: “Mẹhe yise to Ovi mẹ tindo ogbẹ̀ madopodo.” (Johanu 3:36) Fie wẹ ogbẹ̀ enẹ na yin vivi etọn du te? Na sọha susugege mẹhe yí yise zan lẹ tọn, e na yin to aigba ji. (Psalm 37:11) Etomọṣo, Jesu dọna devi etọn lẹ dọmọ: “Mì dibu blo, lẹngbọpa pẹvi; na homẹvivi Otọ́ mìtọn tọn wẹ nado yí ahọludu na mì.” (Luku 12:32) Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn yin olọn mẹ tọn. Enẹwutu, opagbe ehe zẹẹmẹdo dọ “lẹngbọpa pẹvi” de dona tin po Jesu po to olọn mẹ taidi nudida gbẹ̀te gbigbọnọ lẹ. (Johanu 14:2, 3; 1 Pita 1:3, 4) Nukundido gigonọ nankọtọn die! Humọ Jesu dehia apọsteli lọ Johanu dọ sọha “lẹngbọpa pẹvi” ehe lọ tọn na yin 144 000 poun.—Osọhia 14:1.
4 Nalete, nawẹ 144 000 lẹ na biọ gigo olọn tọn mẹ gbọn? Jesu “hẹn ogbẹ̀ po makú po wá hinhọ́n mẹ gbọn wẹndagbe mẹ.” Gbọn ohùn etọn gblamẹ, e ze “ali yọyọ ogbẹ̀nọ de” dai to olọn lẹ mẹ. (2 Timoti 1:10; Heblu lẹ 10:19, 20) Jẹnukọn whẹ́, e kú, dile Biblu dọ dọdai dọ e na nọ. (Isaia 53:12) Enẹgodo, dile apọsteli Pita lá dọ to godo mẹ, “Jesu he lọ wẹ Jiwheyẹwhe ze tite.” (Owalọ lẹ 2:32) Nalete Jesu mayin finfọ́n taidi gbẹtọvi de gba. E ko dọmọ: “Akla he yẹn na na lọ wẹ olan ṣie, ehe yẹn na na na ogbẹ̀ aihọn tọn.” (Johanu 6:51) Gigọ̀ agbasalan etọn yí lẹkọ na hẹn avọ́sinsan enẹ gble. Enẹwutu Jesu yin “[hùhù] to agbasalan mẹ, ṣigba bọ yè hẹn wá ogbẹ̀ to gbigbọ mẹ.” (1 Pita 3:18) Gbọnmọ dali Jesu “mọ ofligọ madopodo yí na mí,” he zẹẹmẹdo “lẹngbọpa pẹvi” lọ. (Heblu lẹ 9:12) E ze nuhọakuẹ ogbẹ̀ pipé gbẹtọvi tọn etọn donukọnna Jiwheyẹwhe taidi ofligọ na gbẹtọvi ylandonọ lẹ, podọ 144 000 lẹ wẹ yin tintan nado mọaleyi sọn ehe mẹ.
5. Todido tẹwẹ yin kandlẹnna hlan hodotọ Jesu tọn owhe kanweko tintan tọn lẹ?
5 E ma na yin Jesu kẹdẹ wẹ na yin finfọnsọnku hlan ogbẹ̀ olọn mẹ tọn gba. Paulu dọna Klistiani hatọ lẹ to Lomu dọ yé ko yin mẹyiamisisadode po gbigbọ wiwe po nado yin visunnu Jiwheyẹwhe tọn po whédutọgbẹ́ po hẹ Klisti eyin yé tẹdo yinyin amisisadode yetọn go gbọn akọndona kakajẹ opodo dali. (Lomunu lẹ 8:16, 17) Paulu sọ basi zẹẹmẹ ga dọmọ: “Eyin yè do mí dopọ to ohia okú etọn tọn mẹ, mí na tin to ohia fọnsọnku etọn mẹ ga.”—Lomunu lẹ 6:5.
Avunteninọ na Todido Fọnsọnku Tọn
6. Naegbọn yise to fọnsọnku mẹ wá mẹgbeyinyan glọ to Kọlinti, podọ nawẹ apọsteli Paulu yigbe gbọn?
6 Fọnsọnku yin adà ‘sinsẹ̀n-nuplọnmẹ dowhenu tọn’ sinsẹ̀n Klistiani tọn. (Heblu lẹ 6:1, 2) Etomọṣo, sinsẹ̀n-nuplọnmẹ lọ tin to mẹgbeyinyan glọ to Kọlinti. Kunnudenu dohia dọ, mẹdelẹ to agun lọ mẹ yin nuyiwadeji gbọn tamẹnuplọnmẹ Glẹki tọn dali, bo to didọ dọmọ: “Fọnsọnku oṣiọ lẹ tọn de ma tin.” (1 Kọlintinu lẹ 15:12) To whenuena linlin ehe jẹ apọsteli Paulu dè, e yíavunlọ na todido fọnsọnku tọn, titengbe na todido Klistiani yiamisisadode lẹ tọn. Mì gbọ mí ni gbadopọnna ohó Paulu tọn lẹ dile eyin kinkandai to 1 Kọlintinu lẹ weta 15 mẹ do. Hiẹ na mọ ẹn yin alọgọnamẹnu nado ko hia weta lọ to blebu etọn mẹ, dile eyin ayinamẹ etọn na to hosọ he jẹnukọn mẹ do.
7. (a) Whẹho tangan tẹ ji wẹ Paulu zinnudo? (b) Mẹnu lẹ wẹ mọ Jesu heyin finfọnsọnku lọ?
7 To wefọ awe tintan 1 Kọlintinu lẹ weta 15 mẹ, Paulu wleawuna hosọ hodọdopọ etọn tọn dọmọ: “Mẹmẹsunnu emi, wẹndagbe he yẹn ko dọyẹwheho etọn hlan mì ehe mìlọsu ko mọyi ga, ehe mẹ mì to ote te wẹ yẹn to lila hlan mì; gbọn ehe dali yè whlẹn mì gán, . . . adavo dọ ovọ́ wẹ mì yise.” Eyin Kọlintinu lẹ gboawupo nado nọte gligli to wẹndagbe lọ mẹ, yé ko kẹalọyi nugbo lọ to ovọ́ mẹ. Paulu zindonukọn dọmọ: “Jẹnukọnna popo ehe yẹn ko mọyi ga wẹ ehe yẹn yí na mì, le Klisti kú na ylando mítọn lẹ kẹdẹdile Owe-wiwe lẹ dọ do; podọ yè di i, podọ e sọ tite to azán atọ̀ntọ gbè kẹdẹdile Owe-wiwe lẹ dọ do: podọ yè mọ ẹn to Kefa dè, podọ whenẹnu to omẹ wiawe lẹ dè: enẹgodo yè mọ ẹn to mẹmẹsunnu he lán to fowekanweko ji lẹ dè whladopo; susu mẹhe tọn pò jẹ dinvie, ṣigba vude ko mlọnai damlọn. To enẹgodo yè mọ ẹn to Jakobu dè; podọ whenẹnu to apọsteli lẹpo dè. To godo yé omẹ popo tọn, yè mọ ẹn to yẹn dè ga, di to omẹ he yè ji jẹnukọnna ojlẹ etọn dè.”—1 Kọlintinu lẹ 15:3-8.
8, 9. (a) Nawẹ yise to fọnsọnku mẹ yin nujọnu sọ? (b) Vlavo to nujijọ tẹ whenu wẹ Jesu sọawuhia “mẹmẹsunnu he lán to fowekanweko ji lẹ”?
8 Na mẹhe ko kẹalọyi wẹndagbe lẹ, yise to fọnsọnku Jesu tọn mẹ mayin whẹho nudide tọn de gba. Kunnudetọ yí nukun do mọ susu wẹ tin he mọ dọ “Klisti kú na ylando mítọn lẹ” podọ e ko yin finfọ́n. Dopo wẹ yin Kefa, kavi Pita, dile e yin yinyọnẹn do ganji. To whenuena Pita ko mọ́n Jesu to ozán he mẹ Jesu yin didehia bo yin wiwle godo, e dona ko yin homẹmiọnna tlala gbọn awusọhia Jesu tọn hlan ẹn dali. “Omẹ wiawe lẹ,” apọsteli lẹ taidi pipli de, sọ yin didlapọn gbọn Jesu heyin finfọnsọnku lọ dali—yèdọ numimọ de he matin ayihaawe gọalọna yé nado dù to obu yetọn ji bo lẹzun kunnudetọ adọgbotọ lẹ hlan fọnsọnku Jesu tọn.—Johanu 20:19-23; Owalọ lẹ 2:32.
9 Klisti sọ sọawuhia pipli daho de ga, ‘he lán to mẹmẹsunnu fowekanweko ji.’ To whenuena e yindọ to Galili kẹdẹ wẹ e tindo hodotọ to sọha he yiaga daho mọnkọtọn mẹ, ehe dona ko yin to nujijọ lọ heyin zẹẹmẹ-basina to Matiu 28:16-20 mẹ, to whenuena Jesu na gbedide lọ nado basi devi lẹ. Kunnudenu huhlọnnọ nankọtọn die omẹ dopodopo ehelẹ sọgan na! Mẹdelẹ gbẹ́ pò to ogbẹ̀ to owhe 55 W.M. to whenuena Paulu wlan wekanhlanmẹ tintan ehe hlan Kọlintinu lẹ. Nalete, doayi e go dọ mẹhe ko kú lẹ yin hodọdego taidi mẹhe ‘damlọn to okú mẹ’ lẹ. Yé ma ko yin finfọnsọnku to whenẹnu nado mọ ahọsumẹ olọn mẹ tọn yetọn yí gba.
10. (a) Etẹwẹ yin nugandomẹgo opli godo tọn Jesu tọn hẹ devi etọn lẹ? (b) Nawẹ Jesu sọawuhia Paulu “di omẹ he yè jì jẹnukọnna ojlẹ etọn” gbọn?
10 Kunnudetọ ayidego tọn devo hlan fọnsọnku Jesu tọn wẹ Jakobu, ovi Josẹfu po Malia, onọ̀ Jesu tọn po. Jẹnukọnna fọnsọnku lọ, kunnudenu dohia dọ Jakobu ma ko yin yisenọ de gba. (Johanu 7:5) Ṣigba to whenuena Jesu sọawuhia hlan ẹn godo, Jakobu lẹzun yisenọ de podọ vlavo yí azọngban de basi to hinhẹn nọvisunnu etọn devo lẹ yise mẹ. (Owalọ lẹ 1:13, 14) To opli godo tọn etọn hẹ devi etọn lẹ whenu, to whenuena e hẹji yì olọn mẹ, Jesu deazọ́nna yé nado “yin kunnudetọ . . . jẹ opodo aigba tọn.” (Owalọ lẹ 1:6-11) Enẹgodo, e sọawuhia Saulu Talsu tọn, yèdọ homẹkẹn do Klistiani lẹ tọ́ de. (Owalọ lẹ 22:6-8) Jesu sọawuhia hlan Saulu ‘di mẹhe yè ji jẹnukọnna ojlẹ etọn.’ E taidi dọ Saulu ko yin finfọnsọnku hlan ogbẹ̀ gbigbọmẹ tọn bo penugo nado mọ Oklunọ heyin gigopana owhe kanweko susu lẹ whẹpo fọnsọnku enẹ bẹjẹeji nkọtọn. Numimọ ehe doalọtena Saulu to ajiji mẹ to aliho nukundiọsọmẹ hlọnhuhu tọn etọn mẹ hlan agun Klistiani tọn bo hẹn diọdo ayidego tọn de wá. (Owalọ lẹ 9:3-9, 17-19) Saulu lẹzun apọsteli Paulu, yèdọ dopo to avunlọyina yise Klistiani tọn tọ́ nukundeji lẹ mẹ.—1 Kọlintinu lẹ 15:9, 10.
Yise to Fọnsọnku mẹ Yin Dandannu
11. Nawẹ Paulu hùngona linlẹn oklọ tọn he dọmọ, ‘Fọnsọnku depope matin’ do?
11 Enẹwutu fọnsọnku Jesu tọn yin nugbo nujọnu tọn de. “Be eyin yè to yẹwheho Klisti tọn dọ dọmọ e tite sọn oṣiọ lẹ mẹ,” wẹ Paulu yihojlẹdohogo dọ, “nawẹ mẹdelẹ to mì mẹ to didọ do dọ fọnsọnku oṣiọ lẹ tọn de ma tin?” (1 Kọlintinu lẹ 15:12) E mayin dọ omẹ mọnkọtọn lẹ tindo ayihaawe kavi kanbiọ mẹdetiti tọn lẹ dogbọn fọnsọnku lọ dali wẹ gba ṣigba yé gbẹ́ yise tintindo to e mẹ to gbangba. Enẹwutu Paulu hùngona linlẹn oklọ tọn yetọn. E dọ dọ eyin Klisti ma ko yin finfọnsọnku, owẹn Klistiani tọn yin lalo, podọ mẹhe dekunnu hlan fọnsọnku Klisti tọn lẹ yin “kunnudetọ Jiwheyẹwhe tọn lalonọ” lẹ. Eyin Klisti ma ko yin finfọnsọnku, ofligọ depope ma na ko yin susuna Jiwheyẹwhe gba; yèdọ Klistiani lẹ na ‘gbẹ́ pò to ylando yetọn lẹ mẹ.’ (1 Kọlintinu lẹ 15:13-19; Lomunu lẹ 3:23, 24; Heblu lẹ 9:11-14) Podọ Klistiani he ko ‘damlọn to okú mẹ’ lẹ, to whẹho delẹ mẹ taidi mẹhe yin hùhù na yise yetọn wutu lẹ, ko dọ̀n matin todido nujọnu tọn de. Lehe Klistiani lẹ na tin to ninọmẹ awubla tọn mẹ do sọ eyin ogbẹ̀ ehe wẹ nuhe yé sọgan donukun lẹpo! Yajiji yetọn lẹpo na yin to ovọ́ mẹ.
12. (a) Etẹwẹ e zẹẹmẹdo nado ylọ Klisti dọ “sinsẹ́n tintan yé he ko damlọn lẹ tọn”? (b) Nawẹ Klisti hẹn fọnsọnku yọnbasi gbọn?
12 Ṣigba, e mayin enẹwẹ yin whẹho lọ gba. Paulu zindonukọn dọmọ: ‘Klisti ko yin zize tite sọn oṣiọ lẹ mẹ.’ Humọ, ewọ wẹ “sinsẹ́n tintan yé he damlọn lẹ tọn.” (1 Kọlintinu lẹ 15:20) To whenuena Islaelivi lẹ po tonusise po na Jehovah sinsẹ́n tintan jinukun yetọn lẹ tọn, Jehovah dona yé po jibẹwawhé daho de po. (Eksọdusi 22:29, 30; 23:19; Howhinwhẹn lẹ 3:9, 10) Gbọn yiylọ Klisti dọ “sinsẹ́n tintan” dali, Paulu dohia dọ jibẹwawhé dogọ mẹdopodopo tọn na yin finfọ́n sọn oṣiọ lẹ mẹ hlan ogbẹ̀ olọn mẹ tọn. “Le e yin dọ gbẹtọ dali wẹ okú gbọn wá,” wẹ Paulu dọ, “gbẹtọ dali ga wẹ fọnsọnku oṣiọ lẹ tọn gbọn do wá. Na dile omẹ popo kú to Adam mẹ, mọ ga wẹ yè na hẹn omẹ popo yín ogbẹnọ to Klisti mẹ.” (1 Kọlintinu lẹ 15:21, 22) Jesu hẹn fọnsọnku yọnbasi gbọn nina ogbẹ̀ gbẹtọ pipé tọn etọn taidi ofligọ de dali, bo hùn aliho lọ dote na gbẹtọvi lẹ nado yin didetọn sọn kanlinmọgbenu ylando po okú po tọn.—Galatianu lẹ 1:4; 1 Pita 1:18, 19.a
13. (a) Whetẹnu wẹ fọnsọnku olọn mẹ tọn bẹjẹeji? (b) Nawẹ e yin do dọ delẹ to mẹyiamisisadode lẹ mẹ ma ‘damlọn to okú mẹ’?
13 Paulu zindonukọn dọmọ: “Ṣigba omẹ dopodopo to kannu etọn titi mẹ: Klisti sinsẹ́n tintan lẹ; to godo yé he yin Klisti tọn lẹ to gigọwa whenu etọn.” (1 Kọlintinu lẹ 15:23) Klisti yin finfọnsọnku to owhe 33 W.M. Etomọṣo, hodotọ yiamisisadode etọn lẹ—yèdọ ‘mẹhe yin Klisti tọn lẹ’—dona nọte kakajẹ ojlẹ vude to whenuena Jesu bẹ tintin tofi nugbo tọn etọn jẹeji, ehe dọdai Biblu tọn dohia dọ e jọ to 1914. (1 Tẹsalonikanu lẹ 4:14-16; Osọhia 11:18) Etẹwẹ dogbọn mẹhe na pò to ogbẹ̀ to tintin tofi enẹ whenu lẹ dali? Paulu dọmọ: “Pọ́n! Mì doayi e go yẹn do nudabla de hia mì; Mí omẹ pó ma na damlọn gba, ṣigba mí omẹ pó wẹ yè na diọ, plaun, to nukunwhiwhe dopo mẹ, to opẹ̀n godo tọn ji: na opẹ̀n na dọnu, yè nasọ ze oṣiọ lẹ tite magble, yè nasọ diọ mí.” (1 Kọlintinu lẹ 15:51, 52) E họnwun dọ, e mayin mẹyiamisisadode lẹpo wẹ damlọn to yọdo mẹ bo to tenọpọn fọnsọnku de gba. Mẹhe kú to tintin tofi Klisti tọn whenu lẹ nọ yin didiọ to afọdopolọji.—Osọhia 14:13.
14. Nawẹ mẹyiamisisadode lẹ “yí baptẹm na lẹndai lọ nado yin oṣiọ lẹ” gbọn?
14 “E ma yin mọ,” wẹ Paulu kanse, “etẹwẹ yé he yè baptizi na oṣiọ lẹ wutu na wà, eyin oṣiọ lẹ ma tite lala? Etẹwutu wẹ yè baptizi yé na oṣiọ lẹ wutu? Etẹwutu wẹ mí to ote to owu mẹ to ojlẹ dopodopo mẹ?” (1 Kọlintinu lẹ 15:29, 30) Paulu ma to didọ dọ omẹ dopodopo he tin to ogbẹ̀ lẹ yin bibaptizi gbọn oṣiọ lẹ gblamẹ gba, dile lẹdogbedevomẹ Biblu tọn delẹ hẹn ẹn sọawuhia do. To popolẹpo mẹ, baptẹm gando devi-yinyin lẹ bibasi Klistiani lẹ tọn go, podọ alindọn he kú lẹ ma sọgan yin devi lẹ gba. (Johanu 4:1) Kakatimọ, Paulu to hodọ do Klistiani he tin to ogbẹ̀ lẹ ji, susu mẹhe tọn, taidi Paulu na ede, tin “to owu mẹ to ojlẹ dopodopo mẹ.” Klistiani yiamisisadode lẹ yin ‘bibaptizi do okú Klisti tọn mẹ.’ (Lomunu lẹ 6:3) Sọn yinyin amisisadode yetọn whenu gbọ́n, yé to yinyin ‘bibaptizi,’ dile e te do, biọ aliho de mẹ he sọgan planmẹ jẹ okú taidi enẹ heyin Klisti tọn kọ̀n. (Malku 10:35-40) Yé na kú po todido gigonọ olọn mẹ tọn po.—1 Kọlintinu lẹ 6:14; Filippinu lẹ 3:10, 11.
15. Owu tẹlẹ wẹ Paulu sọgan ko tindo numimọ etọn, podọ nawẹ yise to fọnsọnku mẹ yí azọngban de basi to akọndidona yé mẹ gbọn?
15 Paulu basi zẹẹmẹ todin dọ emi lọsu ko pannukọn owu jẹ obá mọnkọtọn mẹ bọ e sọgan dọmọ: ‘Yẹn pannukọn okú egbesọegbesọ.’ E whe gbau mẹdelẹ sawhẹ̀ hodọzẹjlẹgo tọn dokọ na ẹn, Paulu yidogọ dọmọ: “Yẹn ni dọ vivẹvivẹ gbọn awagundido mìtọn dali he yẹn tindo to Klisti Jesu Oklunọ mítọn mẹ.” The Jerusalem Bible basi lẹdogbedevomẹ wefọ ehe tọn dọmọ: “Mẹmẹsunnu emi, yẹn pannukọn okú to azán lẹpo gbè, podọ yẹn sọgan whle gbọn gigo he yẹn tindo to mì mẹ to Klisti Jesu Oklunọ mítọn mẹ dali.” Taidi apajlẹ owu he e pannukọn lẹ tọn, to wefọ 32 mẹ, Paulu dọho gando ‘avunhiho hẹ kanlin ylankan lẹ to Efesu’ go. Lomunu lẹ nọ saba hù sẹ́nhẹngbatọ lẹ gbọn dindlan yé hlan kanlin ylankan lẹ to aihundatẹn lẹ dali. Eyin Paulu doakọnna avunhiho hẹ kanlin ylankan paa lẹ, e sọgan ko lùntọ́n po alọgọ Jehovah tọn po kẹdẹ. Matin todido fọnsọnku tọn, dide aliho ogbẹ̀ tọn he hẹn ẹn tin-to-aimẹ hlan owu mọnkọtọn lẹ na ko yin wunvinọ-nuwiwa. Matin todido ogbẹ̀ sọgodo tọn, akọndona awusinyẹnnamẹnu lẹ po avọ́sinsan lẹ po he nọ zọ̀npọ hẹ sinsẹ̀nzọnwiwa na Jiwheyẹwhe na tindo zẹẹmẹ vude. ‘Eyin oṣiọ lẹ ma tite,’ wẹ Paulu dọ, “mì gbọ mí ni to dùdù bo to nùnù, na osọ̀ wẹ mí na kú.”—1 Kọlintinu lẹ 15:31, 32; pọ́n 2 Kọlintinu lẹ 1:8, 9; 11:23-27.
16. (a) Fie wẹ hodidọ lọ ‘mì gbọ mí ni to dùdù bo to nùnù, na osọ̀ wẹ mí na kú’ sọgan ko wleawu sọn? (b) Etẹwẹ yin owu lọ lẹ he gando linlẹn ehe tintindo go?
16 Paulu sọgan ko yihodọ sọn Isaia 22:13 mẹ, ehe basi zẹẹmẹ walọyizan sẹ́gbè-bibiọ tòmẹnu tasinyẹntọ Jelusalẹm tọn lẹ. Kavi e sọgan ko tindo yise Nuvividutọ lẹ tọn to ayiha mẹ, he gbẹ́ todido ogbẹ̀ to okú godo tọn depope dai bo yise dọ gbẹdudu agbasa tọn wẹ yin onú tangan lọ to ogbẹ̀ mẹ. Depope he whẹho lọ na yin, tamẹnuplọnmẹ ‘dù bo nù’ tọn mayin jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn gba. Enẹwutu, Paulu na avase dọmọ: “Yè klọ mì blo: ogbẹ́ ylankan nọ hẹn owalọ dagbe gble.” (1 Kọlintinu lẹ 15:33) Gbẹdido hẹ mẹhe gbẹ́ fọnsọnku dai lẹ sọgan yin adí ylankan. Gbẹdido mọnkọtọn sọgan ko yí azọngban de basi to nuhahun lẹ he Paulu dona ko penukundego to agun Kọlinti tọn mẹ, taidi fẹnnuwiwa zanhẹmẹ tọn, wiwọ́, whẹnukọn-yìyì, podọ sisi matindo na Tenu-núdùdù Oklunọ tọn.—1 Kọlintinu lẹ 1:11; 5:1; 6:1; 11:20-22.
17. (a) Tudohomẹnamẹ tẹwẹ Paulu na Kọlintinu lẹ? (b) Kanbiọ tẹlẹ wẹ gbọṣi aimẹ he na yin gblọndo na?
17 Gbọnmọ dali Paulu na Kọlintinu lẹ tudohomẹnamẹ dagbe ehe dọmọ: “Mì fọ́n hlan dodo, mì waylando blo: na mẹdelẹ ma tindo oyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn: yẹn dọ ehe hlan winyan mìtọn.” (1 Kọlintinu lẹ 15:34) Pọndohlan agọ̀ fọnsọnku tọn plan mẹdelẹ biọ samumu gbigbọmẹ tọn mẹ, taidi ahànnumunọ nkọtọn. Yé dona fọ́n, bo nọ nukle. Mọdopolọ Klistiani yiamisisadode lẹ to egbehe dona tin to nukle to gbigbọmẹ, bo ma nado yin nuyiwadeji gbọn pọndohlan aihọn ayihaawenọ lọ dali. Yé dona tẹdo todido fọnsọnku olọn mẹ tọn yetọn go pẹkipẹki. Ṣigba kanbiọ lọ lẹ gbẹsọ gbọṣi aimẹ—na Kọlintinu lẹ to whenẹnu podọ na míwlẹ todin. Di apajlẹ, to aliho tẹ mẹ wẹ 144 000 lẹ yin finfọnsọnku hlan olọn te? Podọ etẹwẹ dogbọn livi susu mẹdevo lẹ tọn he gbẹ́ pò to yọdo mẹ bo ma tindo todido olọn mẹ tọn lẹ dali? Etẹwẹ fọnsọnku na zẹẹmẹdo na omẹ mọnkọtọn lẹ? To hosọ mítọn he na bọdego mẹ, mí na gbadopọnna pipotọ hodọdopọ Paulu tọn gando fọnsọnku go.
[Nudọnamẹ Odò tọn]
a Pọ́n zinjẹgbonu Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ Lọ Tọn [Flansegbe] 15 février 1991 na hodidọ do ofligọ ji.
Be Hiẹ Flin Ya?
● Hinhọ́n tẹwẹ Jesu tá do fọnsọnku ji?
● Mẹnu wẹ yin delẹ to kunnudetọ lẹ mẹ na fọnsọnku Klisti tọn?
● Naegbọn sinsẹ̀n-nuplọnmẹ fọnsọnku tọn do yin nukundiọsọ, podọ etẹwẹ yin gblọndo Paulu tọn?
● Naegbọn yise to fọnsọnku mẹ yin dandannu na Klistiani yiamisisadode lẹ?
[Yẹdide to weda 15]
Viyọnnu Jailu tọn lẹzun kunnudenu dọ fọnsọnku yin nuhe yọnbasi
[Yẹdide to weda 16]
Matin todido fọnsọnku tọn, yasanamẹ okú tọn na Klistiani nugbonọ lẹ na yin ovọ́