Gbigbọ lọ Nọ Dekunnu hẹ Gbigbọ Mítọn

1-3. Nujijọ tẹlẹ wẹ hẹn azán Hùnwhẹ Pẹntikọsti tọn yin azán vonọtaun de, podọ nawẹ nujijọ enẹlẹ yin hẹndi nuhe Owe-wiwe lẹ dọ tọn gbọn? (Pọ́n yẹdide he tin to bẹjẹeji hosọ ehe tọn.)

NUDE jọ to dimanche afọnnu de to nudi ogàn ṣinẹnẹ mẹ. Azán Hùnwhẹ Pẹntikọsti tọn gbè wẹ to owhe 33 W.M. tọn. Dimanche enẹ yin azán vonọtaun de na mẹhe to Jelusalẹm lẹ. Hùnwhẹ-zan podọ gbọjẹzan de wẹ azán lọ. Ayihaawe ma tin dọ yẹwhenọ daho na ko basi avọ́sinsan he nọ yin bibasi to gbesisọ mẹ to afọnnu lẹ to tẹmpli mẹ. Podọ gbẹtọ lẹ gọ́ na ayajẹ to whenue yẹwhenọ daho lọ wleawufo nado basi avọ́nunina zehia akla mimlin awe tọn he tindo otọ́n bọ yè basi po linfin jinukun yọyọ tọn po. (Lev. 23:15-20) Avọ́nunina ehe dohia dọ jibẹwawhé likun tọn ko bẹjẹeji.

² To whenue onú ehe lẹpo to jijọ to tẹmpli lọ mẹ, nujijọ de he sọ yin nujọnu hugan enẹ jlo na wá aimẹ to abò aga tọn de mẹ to tòdaho Jelusalẹm tọn mẹ, e ma yin to tẹmpli lọ mẹ gba. Nudi Klistiani 120 wẹ pli dopọ bosọ “gbọṣi odẹ̀ mẹ.” (Owalọ 1:13-15) Onú voovo he yẹwhenọ daho nọ wà to azán Pẹntikọsti tọn lẹpo gbè tindo kanṣiṣa pẹkipẹki hẹ nuhe jlo na jọ do Klistiani enẹlẹ go. Podọ nuhe jlo na jọ lọ nasọ yin hẹndi dọdai he yẹwhegán Joẹli dọ to nudi owhe 800 jẹnukọnna azán enẹ tọn. (Joẹ. 2:28-32; Owalọ 2:16-21) Nujijọ he yin nujọnu hugan tẹwẹ jlo na wá aimẹ?

³ Hia Owalọ lẹ 2:2-4. Gbigbọ wiwe Jiwheyẹwhe tọn yin kinkọndo Klistiani he pli to abò aga tọn mẹ enẹlẹ ji. (Owalọ 1:8) Podọ yé jẹ dọdai dọ ji kavi jẹ kunnude ji gando nujiawu he yé ko mọ bosọ sè lẹ go. To ojlẹ vude godo, gbẹtọgun de pli bọ apọsteli Pita basi zẹẹmẹ nuhe jọ lọ tọn na yé. E dọna gbẹtọgun lọ dọmọ: “Mì lẹnvọjọ, bo dike dopodopo mìtọn ni yin bibaptizi to oyín Jesu Klisti tọn mẹ na jona ylando mìtọn lẹ tọn, mì nasọ mọ nunina vọnu, he yin gbigbọ wiwe yí.” To gbenẹgbe, nudi gbẹtọ 3 000 wẹ kẹalọyi oylọ-basinamẹ enẹ, bo yin bibaptizi bosọ mọ gbigbọ wiwe yí dile dọdai lọ dọ do.—Owalọ 2:37, 38, 41.

 4. (a) Naegbọn mí dona tindo ojlo to nuhe jọ to azán Hùnwhẹ Pẹntikọsti tọn gbè lẹ mẹ? (b) Nujijọ titengbe devo tẹwẹ sọgan ko wá aimẹ to azán enẹ gbè owhe susu jẹnukọn? (Pọ́n ayidonugo.)

⁴ Naegbọn Hùnwhẹ Pẹntikọsti owhe 33 W.M. do yin nujọnu sọmọ na mí? E họnwun dọ e ma yin nuhe jọ to tẹmpli mẹ to Jelusalẹm wutu wẹ gba. Kakatimọ, na Jesu Klisti, Yẹwhenọ Daho hugan lọ hẹn dọdai Joẹli tọn enẹ di wutu wẹ.^[1] Yẹwhenọ daho lọ basi avọ́nunina akla yẹhiadonu tọn awe na Jehovah to azán enẹ gbè. Akla he tindo otọ́n bo yin nina to tẹmpli mẹ to azán enẹ gbè lẹ nọtena devi yiamisisadode lẹ he yin ṣinṣinyan sọn gbẹtọvi mapenọ lẹ mẹ nado lẹzun visunnu sọdodovi Jiwheyẹwhe tọn lẹ. Gbọnmọ dali, dotẹnmẹ lọ hundote na “sinsẹ́n tintan” delẹ to gbẹtọvi lẹ mẹ nado yì olọn mẹ bo dugán hẹ Jesu to Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn mẹ, ehe na hẹn dona madosọha lẹ wá na pipotọ gbẹtọvi tonusetọ lẹ tọn. (Jak. 1:18; 1 Pita 2:9) Enẹwutu, vlavo mí tindo todido nado yì duahọlu hẹ Jesu to olọn mẹ kavi nado nọgbẹ̀ to paladisi mẹ to aigba ji, nuhe họnwun wẹ yindọ nujijọ he wá aimẹ to azán enẹ gbè lẹ diọ gbẹzan mítọn taun!

 5. Nawẹ mí wagbọn do yọnẹn dọ mẹyiamisisadode lẹpo ma nọ yin yiyiamisisadode to aliho dopolọ mẹ?

⁵ Eyin a yin dopo to devi he ji odẹ́ he taidi miyọ́n lẹ jẹ do lẹ mẹ, e họnwun dọ hiẹ ma na wọn azán enẹ pọ́n gbede. A ma na tindo ayihaawe depope dọ a ko yin yiyiamisisadode gbọn gbigbọ wiwe dali, titengbe eyin hiẹ sọ mọ nunina azọ́njiawu tọn yí nado dọho to jonọgbè de mẹ. (Owalọ 2:6-12) Ṣigba, be aliho jiawu he mẹ nudi devi 120 lọ lẹ yin yiyiamisisadode te mẹ wẹ mẹyiamisisadode lẹpo nọ yin dide te ya? Lala. Mẹhe pò to Jelusalẹm to gbenẹgbe lẹ yin yiyiamisisadode to baptẹm yetọn whenu. (Owalọ 2:38) Odẹ́ he taidi miyọ́n lẹ ma jẹ do yé ji. Humọ, e ma yin Klistiani yiamisisadode lẹpo wẹ nọ yin yiyiamisisadode to baptẹm yetọn whenu. Samalianu lẹ yin yiyiamisisadode gbọn gbigbọ wiwe dali ojlẹ de to baptẹm yetọn godo. (Owalọ 8:14-17) Aliho he mẹ Kọneliọsi po whédo etọn po yin dide gbọn gbigbọ wiwe dali te sọ gbọnvo pete, na yé ma yí baptẹm whẹpo do yin yiyiamisisadode.—Owalọ 10:44-48.

 6. Ohia tẹwẹ mẹyiamisisadode lẹpo nọ mọyi, podọ nawẹ ehe nọ yinuwado yé ji gbọn?

⁶ E họnwun dọ mẹyiamisisadode lẹpo ma nọ yin yiyiamisisadode to aliho dopolọ mẹ. Delẹ to yé mẹ nọ yọnẹn tlolo he yé mọ oylọ olọn mẹ tọn yí, amọ́ mẹdevo lẹ tọn nọ họnwun na yé vudevude dile ojlẹ to yìyì. Ṣigba, mahopọnna aliho he mẹ mẹde yin yiyiamisisadode te, dopodopo yetọn nọ mọ ohia de yí dile apọsteli Paulu basi zẹẹmẹ etọn do dọmọ: “Gbọn ewọ dali ga, to whenue mìwlẹ ko yise godo, gbigbọ dopagbe lọ yin yíyí do dohiagona mì, ehe yin ohia jẹnukọn de gando ogú mítọn go.” (Efe. 1:13, 14) Nuyiwa vonọtaun gbigbọ wiwe tọn ehe taidi jidenamẹnu (kavi afàsúnú de) gando nuhe to nukọn ja go. Klistiani yiamisisadode de nọ tindo nujikudo gando todido etọn go na ohia enẹ he e mọyi wutu.—Hia 2 Kọlintinu lẹ 1:21, 22; 5:5.

 7. Etẹwẹ Klistiani yiamisisadode dopodopo dona wà nado mọ ahọsumẹ etọn yí to olọn mẹ?

⁷ Eyin Klistiani de mọ ohia ehe yí, be enẹ zẹẹmẹdo dọ ewọ na mọ ahọsumẹ olọn tọn yí dandan wẹ ya? Lala. Mẹlọ tindo nujikudo dọ emi mọ oylọ-basinamẹ yí. Ṣigba, nugbonọ-yinyin etọn na oylọ lọ wẹ na zọ́n bọ e na mọ ahọsumẹ olọn mẹ tọn etọn yí to godo mẹ. Pita basi zẹẹmẹ ehe tọn to aliho ehe mẹ dọmọ: “Mẹmẹsunnu lẹ emi, na whẹwhinwhẹ́n ehe wutu, mì wà nuhe go mì pé lẹpo pete nado hẹn oylọ po mẹdide mìtọn po họnwun na mìde; na eyin mì to onú ehelẹ wà zọnmii, mì ma na gboawupo to aliho depope mẹ gbede. Gbọnmọ dali, na nugbo tọn, aliho lọ na yin hunhundonuvo na mì petepete nado biọ ahọluduta madopodo Oklunọ po Mẹwhlẹngántọ mítọn Jesu Klisti po tọn mẹ.” (2 Pita 1:10, 11) Enẹwutu, Klistiani yiamisisadode dopodopo dona dovivẹnu nado hẹn nugbonọ-yinyin etọn go. Eyin e ma wàmọ, oylọ olọn mẹ tọn kavi oylọ-basinamẹ etọn na yin to ovọ́ mẹ.—Heb. 3:1; Osọ. 2:10.

8, 9. (a) Naegbọn e nọ vẹawuna mẹsusu nado mọnukunnujẹ nuhe nọ jọ to whenue mẹde yin yiyiamisisadode mẹ? (b) Nawẹ mẹde nọ yọnẹn gbọn dọ emi yin oylọ-basina nado yì olọn mẹ?

⁸ E sọgan vẹawuna suhugan devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn to egbehe nado mọnukunnujẹ lehe mẹde nọ yin yiyiamisisadode do mẹ. E sọgbe dọ ni yinmọ, na yé ma yin yiyiamisisadode wutu wẹ. Lẹndai dowhenu tọn Jiwheyẹwhe tọn na gbẹtọvi lẹ wẹ nado nọgbẹ̀ kakadoi to aigba ji. (Gẹn. 1:28; Ps. 37:29) Ṣigba, e wá ṣinyan mẹdelẹ nado yì dugán to olọn mẹ taidi ahọlu po yẹwhenọ lẹ po. Tito devo pete wẹ ehe yin. To whenue mẹde yin yiyiamisisadode, oylọ-basinamẹ ehe nọ zọ́n bọ nulẹnpọn, pọndohlan, po todido etọn po nọ diọ to aliho ayidego tọn mẹ.—Hia Efesunu lẹ 1:18.

⁹ Ṣigba, nawẹ mẹde nọ yọnẹn dọ emi mọ oylọ olọn mẹ tọn, yèdọ ohia vonọtaun ehe yí gbọn? Nuhe Paulu dọna mẹmẹsunnu yiamisisadode Lomu tọn lẹ he yin “yiylọ nado yin omẹ wiwe lẹ” gọalọna mí nado yọ́n gblọndo lọ. E dọna yé dọmọ: “Mìwlẹ ma mọ gbigbọ afanumẹ-yinyin tọn he sọ nọ hẹn obu wá yí gba, ṣigba gbigbọ sọdodovi tọn de wẹ mì mọyi, yèdọ gbigbọ he nọ whàn mí nado dawhá dọmọ: ‘Abba, Otọ́!’ Gbigbọ lọ lọsu nọ dekunnu hẹ gbigbọ mítọn dọ ovi Jiwheyẹwhe tọn lẹ wẹ mí yin.” (Lom. 1:7; 8:15, 16) To kleun mẹ, Jiwheyẹwhe nọ hẹn ẹn họnwun na mẹlọ gbọn gbigbọ wiwe etọn gblamẹ dọ emi basi oylọna ẹn nado yin gudutọgbẹ́ de to sọgodo to Ahọluduta emitọn mẹ.—1 Tẹs. 2:12.

10. 1 Johanu 2:27 dọ dọ Klistiani yiamisisadode de ma tindo nuhudo mẹdepope tọn nado plọnnu in. Etẹwẹ yin zẹẹmẹ hogbe enẹlẹ tọn?

¹⁰ Mẹhe mọ oylọ-basinamẹ vonọtaun ehe yí sọn Jiwheyẹwhe dè lẹ ma nọ tindo nuhudo kunnudenu devo tọn sọn asisa devo depope mẹ. E ma nọ biọ dọ mẹdevo ni hẹn yé deji dọ yé yin yiyiamisisadode nugbonugbo. Jehovah nọ na yé nujikudo mlẹnmlẹn lọ dọ todido olọn mẹ tọn wẹ yé tindo. Apọsteli Johanu dọna Klistiani yiamisisadode mọnkọtọn lẹ dọmọ: “Mì ko yin yiyiamisisadode gbọn omẹ wiwe lọ dali; mìmẹpo wẹ tindo oyọnẹn.” E sọ yidogọ dọmọ: “Na mìwlẹ tọn, amisisayidode he mì ko mọyi sọn ewọ dè gbọṣi mì mẹ, podọ mì ma tindo nuhudo mẹdepope tọn nado to nuplọn mì; ṣigba, amisisayidode lọ he wá sọn ewọ dè yin nugbo bo ma yin lalo bosọ to nuplọn mì gando onú lẹpo go. Kẹdẹdile e ko plọn mì do, mì gbọṣi kọndopọ mẹ hẹ ewọ.” (1 Joh. 2:20, 27) Mẹyiamisisadode lẹ nọ tindo nuhudo nuplọnmẹ gbigbọmẹ tọn taidi mẹlẹpo. Ṣigba, na nuhe dù todido olọn mẹ tọn yetọn, yé ma nọ tindo nuhudo lọ dọ mẹde ni na yé jide gandego. Huhlọn he yiaga hugan to wẹkẹ lọ mẹ wẹ nọ na yé nujikudo enẹ!

11, 12. Kanbiọ tẹlẹ wẹ Klistiani yiamisisadode lẹ sọgan kanse yede, ṣigba etẹ go wẹ yé ma nọ tindo ayihaawe gando?

¹¹ To whenue Klistiani de yin yiyiamisisadode bọ gbigbọ wiwe na ẹn nujikudo enẹ, ewọ nọ yin didiọ to aliho vonọtaun de mẹ. Jesu yí hogbe lọ “vivọji” zan nado dlẹnalọdo diọdo homẹ tọn enẹ.^[2] (Joh. 3:3, 5) E basi zẹẹmẹ dogọ dọmọ: “E paṣa we na yẹn dọna we dọ, Mìwlẹ dona yin vivọji blo. Jẹhọn nọ yìn hlan fihe jlo e, bọ hiẹ nọ sè nudidọ etọn, ṣigba hiẹ ma yọ́n fihe e wá sọn po fihe e jei po. Mọ wẹ e te na mẹdepope he ko yin jiji gbọn gbigbọ dali.” (Joh. 3:7, 8) Na nugbo tọn, e ma yọnbasi nado basi zẹẹmẹ oylọ ehe tọn to gigọ́ mẹ na mẹhe ma tindo numimọ etọn lẹ na yé nido mọnukunnujẹemẹ.

¹² E sọgan jọ bọ mẹhe yin oylọ-basina to aliho mọnkọtọn mẹ lẹ sọgan kanse yede dọ: ‘Naegbọn n’do yin dide? Naegbọn e do yin yẹn bọ e ma yin mẹdevo?’ Yé tlẹ sọgan mọdọ emi ma pegan. Ṣigba, yé ma nọ tindo ayihaawe dọ emi yin oylọ-basina. Kakatimọ, ahun yetọn nọ gọ́ na ayajẹ po pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn po. Yé nọ tindo numọtolanmẹ taidi Pita he dọ to gbọdo glọ dọmọ: “Donanọ wẹ Jiwheyẹwhe podọ Otọ́ Oklunọ mítọn Jesu Klisti tọn, na to gbesisọ mẹ hẹ lẹblanu daho etọn e vọ́ mí ji yọyọ hlan todido he to ogbẹ̀ gbọn fọnsọnku Jesu Klisti tọn sọn oṣiọ lẹ mẹ dali, hlan ogú he ma sọgan gble bo ma nọ flu bo masọ nọ kupẹ́ de. E yin whiwhla do olọn mẹ na mì.” (1 Pita 1:3, 4) To whenue mẹyiamisisadode lẹ to hogbe ehelẹ hia, e nọ họnwun na yé dọ Otọ́ yetọn olọn mẹ tọn wẹ to hodọna yé tlọlọ.

13. Nawẹ aliho he mẹ mẹde nọ lẹnnupọn te nọ diọ gbọn to whenue e yin yiyiamisisadode gbọn gbigbọ wiwe dali, podọ etẹwẹ nọ hẹn diọdo enẹ wá?

¹³ Klistiani ehelẹ ko tindo todido aigba ji tọn whẹpo gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn do dekunnu gando yé go. Podọ yé ko nọ tin to jejeji nado mọ ojlẹ he mẹ Jehovah na klọ aigba lọ wé, bosọ nọ tindo ojlo nado duvivi dona enẹ tọn to sọgodo. Vlavo yé na ko nọ yí nukun homẹ tọn do mọ yede hlan aihọn yọyọ lọ mẹ dile yé to kuavọdona mẹyiwanna yetọn he na fọnsọnku lẹ. Yé nọ to nukọnpọnhlan nado nọ ohọ̀ he yé gbá mẹ, podọ nado dù sinsẹ́n atin he yé do lẹ tọn. (Isa. 65:21-23) Ṣigba, naegbọn aliho nulẹnpọn tọn yetọn do diọ? E ma yin na yé masọ yiwanna todido enẹ wutu. Mọjanwẹ e ma yin na yé tindo nuhahun de to numọtolanmẹ-liho kavi na yé jiya taun wutu gba. Linlẹn yetọn gando aigba go diọ, e ma yin na yé wá mọdọ gbẹninọ kakadoi to aigba ji na ṣikọnamẹ kavi ṣiapọmẹ wutu; mọ e masọ yin na yé jlo nado yì pọ́n lehe olọn mẹ te do poun wutu wẹ gba. Kakatimọ nulẹnpọn yetọn nọ diọ, na gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn nọ yinuwado yé ji bosọ nọ diọ pọndohlan po todido yetọn po wutu.

14. Etẹwẹ nọ yin numọtolanmẹ mẹyiamisisadode lẹ tọn gando gbẹninọ yetọn to aigba ji go?

¹⁴ Todin, be mí dona wá tadona lọ kọ̀n dọ mẹyiamisisadode lẹ nọ jlo nado kú wẹ ya? To gbọdo glọ, Paulu na gblọndo kanbiọ ehe tọn dọmọ: “Na nugbo tọn, míwlẹ he to gòhọ ehe mẹ nọ wẹnhun, na mí yin agbàn dó na; e ma yin na míwlẹ jlo nado de e dai wutu wẹ gba, ṣigba nado ze awetọ lọ dó, bọ ogbẹ̀ nido sọgan ze dehe nọ kú lọ mì.” (2 Kọl. 5:4) Yé ma nọ jlo dọ emi ni yawu kú, na yé masọ tindo ojlo nado nọgbẹ̀ to aigba ji ba wutu. Kakatimọ, yé nọ to jejeji nado sẹ̀n Jehovah to pọmẹ hẹ họntọn po hẹnnumẹ yetọn lẹ po to azán dopodopo ji. Etomọṣo, mahopọnna nudepope he yé to wiwà, yé ma sọgan nọma flin todido gigonọ he yin zizedonukọnna yé lọ.—1 Kọl. 15:53; 2 Pita 1:4; 1 Joh. 3:2, 3; Osọ. 20:6.

15. Etẹlẹ wẹ ma yin kunnudenu dọ mẹde yin yiyiamisisadode gbọn gbigbọ wiwe dali?

¹⁵ Vlavo a to kinkanse dewe eyin a mọ oylọ-basinamẹ vonọtaun ehe yí. Eyin a lẹndọ emi sọgan ko mọ oylọ-basinamẹ ehe yí, lẹnnupọndo kanbiọ titengbe ehelẹ ji. Be a nọ mọdọ zohunhun he a tindo to lizọnyizọn lọ mẹ gbọnvona dehe mẹsusu nọ tindo wẹ ya? Be a nọ yí zohunhun do plọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn bo nọ yiwanna nado dindona “onú sisosiso Jiwheyẹwhe tọn lẹ” wẹ ya? (1 Kọl. 2:10) Be Jehovah ko dona lizọnyizọn towe to aliho vonọtaun mẹ wẹ ya? Be a nọ tindo ojlo sinsinyẹn nado wà ojlo Jehovah tọn wẹ ya? Be a nọ tindo numọtolanmẹ sisosiso dọ emi dona gọalọna mẹdevo lẹ to gbigbọ-liho wẹ ya? Be a ko mọ alọ Jehovah tọn tlọlọ to gbẹzan towe mẹ wẹ ya? Eyin gblọndo towe na kanbiọ ehe lẹpo yin mọwẹ, be enẹ dohia dọ a mọ oylọ olọn mẹ tọn yí wẹ ya? Lala, e ma yinmọ. Etẹwutu? Na e ma yin mẹhe mọ oylọ olọn tọn yí lẹ kẹdẹ wẹ nọ tindo numọtolanmẹ enẹlẹ gba. Huhlọn dopolọ wẹ gbigbọ wiwe Jehovah tọn nọ tindo do mẹhe tindo todido nado nọgbẹ̀ kakadoi to aigba ji lẹ ji. Na nugbo tọn, eyin a to kinkanse dewe eyin a mọ oylọ olọn mẹ tọn yí, enẹ yin ohia lọ dọ a ma mọ oylọ lọ yí. Mẹhe yin yiylọ gbọn Jehovah dali lẹ ma nọ kanse yede eyin yé yin oylọ-basina kavi lala! Yé nọ yọnẹn wẹ!

16. Nawẹ mí wagbọn do yọnẹn dọ e ma yin mẹhe mọ gbigbọ wiwe Jiwheyẹwhe tọn yí lẹpo wẹ yin oylọ-basina nado yì olọn mẹ?

¹⁶ To Owe-wiwe lẹ mẹ, mí mọ apajlẹ sunnu susu tọn he do yise hia bo yin nuyiwadeji sisosiso gbọn gbigbọ wiwe dali, etomọṣo yé ma tindo todido nado nọgbẹ̀ to olọn mẹ. Johanu Baptizitọ yin dopo to omẹ enẹlẹ mẹ. Jesu dọho dagbe gando ewọ go, ṣigba e dọ dọ Johanu ma na tindo mahẹ to Ahọluduta olọn tọn mẹ. (Mat. 11:10, 11) Gbigbọ wiwe yinuwado Davidi lọsu ji. (1 Sam. 16:13) Ewọ yin sunnu de he yiwanna Jiwheyẹwhe taun bo tlẹ yin gbigbọdo nado kàn adà Biblu tọn delẹ. (Malku 12:36) Etomọṣo, Pita dọ to azán Hùnwhẹ Pẹntikọsti tọn gbè dọ Davidi “ma hẹji yì olọn mẹ.” (Owalọ 2:34) Gbigbọ wiwe yinuwado omẹ voovo ehelẹ ji to aliho ayidego tọn mẹ, ṣigba e ma na yé kunnudenu vonọtaun lọ dọ yé yin dide nado nọgbẹ̀ to olọn mẹ. Ehe ma zẹẹmẹdo dọ yé ma pegan kavi gboawupo to adà de mẹ gba. Nuhe e zẹẹmẹdo poun wẹ yindọ Jehovah na fọ́n yé sọn oṣiọ lẹ mẹ na yé nido nọgbẹ̀ to paladisi mẹ to aigba ji.—Joh. 5:28, 29; Owalọ 24:15.

17, 18. (a) Ahọsumẹ tẹwẹ suhugan devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn egbezangbe tọn lẹ to nukundo? (b) Kanbiọ tẹlẹ wẹ mí na gbadopọnna to hosọ he bọdego mẹ?

¹⁷ To egbehe, suhugan devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn wẹ ma tindo todido olọn mẹ tọn. Todido he Davidi, Johanu Baptizitọ gọna sunnu po yọnnu hohowhenu tọn susu po tindo wẹ yelọsu tindo. Taidi Ablaham, todido yetọn wẹ nado nọgbẹ̀ to Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn glọ. (Heb. 11:10) Omẹ vude poun to mẹhe yin dide nado nọgbẹ̀ to olọn mẹ lẹ mẹ wẹ gbẹ́ pò to aigba ji to ojlẹ opodo tọn ehe mẹ. (Osọ. 12:17) Ehe zẹẹmẹdo dọ suhugan gbẹtọ 144 000 he yin dide lẹ tọn wẹ ko kú po nugbonọ-yinyin po.

¹⁸ Todin, nukun tẹwẹ mẹhe tindo todido aigba ji tọn lẹ dona nọ yí do pọ́n mẹdepope he sọalọkọ́n dọ emi tindo todido olọn mẹ tọn? To agun towe mẹ, eyin mẹde jẹ akla dù ji bo jẹ ovẹn nù ji to Tenu-Núdùdù Oklunọ tọn whenu, nawẹ a dona yinuwa gbọn? Eyin sọha mẹhe sọalọakọ́n dọ emi mọ oylọ olọn mẹ tọn yí lẹ tọn jideji, be enẹ dona nọ duahunmẹna we wẹ ya? Mí na mọ gblọndo kanbiọ ehelẹ tọn to hosọ he bọdego mẹ.