Dovivẹnu—Basi Nukọnyiyi

TO OJLẸ tintan he hiẹ plọn nado yí nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ do yizan mẹ, aliho nulẹnpọn tọn, hodidọ, gọna walọyizan he ko doadọ̀do sisosiso to hiẹ mẹ lẹ nọ jẹ didiọ ji vudevude. Suhugan ehe tọn tlẹ ko nọ wá aimẹ whẹpo hiẹ do ze yinkọ dai to Wehọmẹ Lizọnyizọn Yẹwhehọluduta tọn mẹ. Todin hiẹ sọgan ko yinukọn jẹ obá lọ mẹ bo ko klán gbẹzan towe do wiwe na Jehovah. Be enẹ zẹẹmẹdo dọ hiẹ sọgan doalọtena nukọnyiyi bibasi wẹ ya? Paali. Bẹjẹeji de poun wẹ baptẹm towe yin.

Devi Timoti ko to devizọnwa taidi mẹho Klistiani de to whenuena Paulu dọna ẹn nado “nọ doayi” ayinamẹ heyin nina ẹn po lẹblanulọkẹyi sinsẹ̀nzọn tọn heyin zizedo alọmẹ na ẹn lẹ po go—nado “jo [ede na onú ehelẹ] petepete”—na ‘nukọnyiyi etọn nido sọawuhia to omẹ popo dè.’ (1 Tim. 4:12-15) Vlavo hiẹ ṣẹṣẹ jẹ ali nugbo tọn hodo ji wẹ o kavi ko tindo numimọ susu to gbẹninọ Klistiani tọn mẹ, hiẹ dona tindo ojlo to nukọnyiyi bibasi mẹ.

To Efesunu lẹ 3:14-19 mẹ, mí hia dọ apọsteli Paulu hodẹ̀ dọ yisenọ hatọ etọn lẹ ni penugo mlẹnmlẹn nado “tunwun . . . nuhe gbigblo, tedidi, sisosiso, po jiyiyi” nugbo lọ tọn po yin go. Nado jẹ enẹ kọ̀n, Jesu deazọ́nna nunina to sunnu lẹ mẹ nado nọ plọnmẹ, jla linlẹn do namẹ, bo jlọ agun lọ dote. Ayihamẹlinlẹnpọn do Ohó gbọdo Jiwheyẹwhe tọn ji to gbesisọmẹ, po anademẹ sọn mẹplọntọ numimọnọ lẹ po dè, sọgan gọalọna mí nado ‘whẹ́n’ to gbigbọ-liho.—Efe. 4:11-15.

Whinwhẹ́n enẹ bẹ yinyin hinhẹn “zun yọyọ to gbigbọ ayiha mìtọn tọn mẹ” hẹn. Ehe zẹẹmẹdo awuwiwlena ayilinlẹn apọ̀nmẹ tọn he lodo de to kọndopọmẹ hẹ enẹ heyin Jiwheyẹwhe po Klisti po tọn. E nọ biọ dọ yè ni hùn mẹde do nùvo hlan nulẹnpọn yetọn gbọzangbọzan, nado sọgan “ze gbẹtọ yọyọ lọ dogo.” (Efe. 4:23, 24) To whenuena hiẹ to Wẹndagbe lẹ plọn, be hiẹ nọ pọ́n kandai gbẹzan Klisti tọn ehelẹ hlan taidi apajlẹ he hiẹ dona hodo de ya? Be hiẹ nọ dín nado yọ́n jẹhẹnu tangan he Jesu dohia lẹ bo nọ dovivẹnu vonọtaun to enẹgodo nado hodo apajlẹ yetọn to gbẹzan towe mẹ ya?—1 Pita 2:21.

Hosọ he hodọdopọ towe nọ bẹhẹn lẹ sọgan yin dohia de nado yọ́n obá he mẹ hiẹ ko basi nukọnyiyi mọnkọtọn jẹ. Mẹhe ko ze gbẹtọ yọyọ lọ dogo lẹ ma nọ tindo mahẹ to nugbomadọ, mẹzunzun, hogbe he kudiho, kavi he jẹagọ lẹ mẹ gba. Kakatimọ, hodidọ yetọn nọ “yọ́n . . . na didó daga . . . na e nido wazọ́n ojọmiọn tọn hlan mẹhe sè lẹ.” (Efe. 4:25, 26, 29, 31; 5:3, 4; Juda 16) Hodidọ yetọn to fidevo lẹ podọ to opli agun tọn lẹ tẹnmẹ nọ dohia dọ nugbo lọ to adàdiọna gbẹzan yetọn lẹ.

Eyin hiẹ ma nọ ‘yin yìgọ-yìgọ dona taidi agbówhẹn bo ma nọ yin zize yìdọn-yìde gbọn jẹhọn oplọn tọn lẹpo dali ba,’ kunnudenu nukọnyiyi tọn wẹ ehe lọsu yin ga. (Efe. 4:14) Di apajlẹ, nawẹ hiẹ nọ yinuwa gbọn, to whenuena aihọn yí linlẹn yọyọ lẹ, aliho nulẹnpọn tọn lẹ, kavi wunmẹ ayidedai tọn lẹ do gbidikọna we? Be hiẹ nọ yin whiwhlepọn nado lẹ́ ayidonugo sọn dandannu gbigbọmẹ tọn lẹ kọ̀n nado sọgan doafọna onú mọnkọtọn lẹ wẹ ya? Mọwiwà sọgan glọnali pete na nukọnyiyi gbigbọmẹ tọn. Lehe e yin nuyọnẹnnu hugan nado flí ojlẹ na yanwle gbigbọmẹ tọn lẹ do sọ!—Efe. 5:15, 16.

Lehe hiẹ nọ yinuwa hẹ mẹdevo lẹ gbọn sọgan sọ yin ohia nukọnyiyi gbigbọmẹ tọn. Be hiẹ ko plọn nado yin ‘awuvẹmẹtọ, bo nọ jona’ mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu towe lẹ po sọn ahun mẹ wá ya?—Efe. 4:32.

Nukọnyiyi towe to onú lẹ wiwà to aliho Jehovah tọn mẹ dona sọawuhia to agun mẹ podọ to whégbè ga. E sọ dona sọawuhia to wehọmẹ, to nọtẹn gbangba tọn lẹ mẹ, podọ to azọ́nwatẹn towe ga. (Efe. 5:21-6:9) To ninọmẹ mọnkọtọn lẹpo mẹ, eyin hiẹ nọ do jẹhẹnu jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn lẹ hia to gigọ́mẹ, to whenẹnu, nukọnyiyi towe to awusọhia na ede.

Jehovah ko na dopodopo mítọn nugopipe po nunina lẹ po. E nọ donukun dọ mí ni yí ehelẹ zan do ota mẹdevo lẹ tọn mẹ bọ to aliho enẹ mẹ, ewọ nido sọgan do nukundagbe majẹhẹ etọn hia gbọn míwlẹ gblamẹ. Gando ehe go apọsteli Pita wlan dọmọ: “Le omẹ dopodopo mọ nunina yí do, mọwẹ mì ni nọ basi ode hlan awetọ, di họ̀nkọnsi dagbe to ojọmiọn . . . Jiwheyẹwhe tọn mẹ.” (1 Pita 4:10) Nawẹ hiẹ to nukunpedo họ̀nkọnsi-yinyin towe go gbọn?

Pita zindonukọn dọmọ: “Eyin mẹde to hodọ, ni nọ dọ di ohó Jiwheyẹwhe tọn.” (1 Pita 4:11) Wefọ ehe zinnudo azọngban lọ ji nado nọ dọho to kọndopọmẹ pẹkipẹki hẹ Ohó Jiwheyẹwhe tọn, na Jiwheyẹwhe nido yin gigopana. Aliho he mẹ ohó mọnkọtọn yin didọ te dona pagigona Jehovah ga. Azọ́nplọnmẹ he Wehọmẹ Lizọnyizọn Yẹwhehọluduta tọn nọ namẹ sọgan gọalọna we nado yí nunina towe zan to aliho enẹ mẹ—bo pagigona Jiwheyẹwhe to aliho he mẹ hiẹ nọ gọalọna mẹdevo lẹ te. Po enẹ po taidi yanwle towe, nawẹ hiẹ na jlẹ nukọnyiyi towe to wehọ lọ mẹ gbọn?

Kakati nulẹnpọn towe nido tin to sọha nuagokun he ji hiẹ ko wazọ́n do to owe ayinamẹ hodidọ tọn towe kavi wunmẹ azọ́ndenamẹ heyin nina we tọn ji, nọ lẹnnupọn do obá he mẹ azọ́nplọnmẹ lọ ko hẹn jẹhẹnu avọ́sinsan pipà tọn towe pọnte jẹ ji. Wehọmẹ lọ nọ wleawuna mí nado yin kọdetọn dagbenọ dogọ to lizọnyizọn kunnudegbe tọn mẹ. Enẹwutu kanse dewe dọ: ‘Na nugbo tọn be yẹn nọ wleawuna nuhe yẹn jei didọ gbé to sinsẹ̀nzọn kunnudegbe tọn mẹ? Be yẹn ko plọn nado nọ do ojlo mẹdetiti tọn hia to mẹhe yẹn to kunnudena lẹ mẹ ya? Be yẹn nọ jla aimẹ do na gọyìpọn lẹ gbọn kanbiọ de kinkanse gbẹtọ lẹ nado dọhodeji to whedevonu dali ya? Eyin yẹn to Biblu plọn hẹ mẹde, be yẹn to azọ́nwa nado hẹn nugopipe ṣie pọnte taidi mẹplọntọ he nọ jẹ ahun mẹ ya?’

Ma yí lẹblanulọkẹyi sinsẹ̀nzọn tọn heyin nina we lẹ kẹdẹ do jlẹ nukọnyiyi towe blo. Nukọnyiyi towe nọ yin mimọ, e mayin to azọ́ndenamẹ lọ mẹ gba, ṣigba to nuhe hiẹ yí ì do wà mẹ. Eyin azọ́ndenamẹ he bẹ mẹpinplọn hẹn yin nina we, kanse dewe dọ: ‘Be yẹn yí azọ́nyinyọnẹn mẹpinplọn tọn zan na nugbo tọn ya? Be yẹn penukundo azọ́n lọ go to aliho de mẹ bọ e hẹn diọdo de wá aimẹ to gbẹzan mẹhe sè e lẹ tọn mẹ ya?’

Tudohomẹnamẹ lọ nado yí nunina towe lẹ zan biọ dọ hiẹ ni ze afọdide tintan lọ. Be hiẹ nọ ze afọdide tintan nado wazọ́n hẹ mẹdevo lẹ to lizọnyizọn kunnudegbe tọn mẹ ya? Be hiẹ nọ dín dotẹnmẹ hundote lẹ nado gọalọna hagbẹ agun towe tọn lẹ he yin mẹyọyọ, jọja, kavi madogánnọ lẹ ya? Be hiẹ nọ ze dewe jo nado hẹn Plitẹnhọ Ahọluduta tọn do wiwe ji kavi nado gọalọ to aliho voovo mẹ to plidopọ lẹ tẹnmẹ ya? Be hiẹ sọgan basi gbehosọnalitọ alọgọtọ tọn sọn ojlẹ de mẹ jẹ devo mẹ ya? Be hiẹ penugo nado wadevizọn taidi gbehosọnalitọ whepoponu tọn kavi gọalọ to agun he mẹ nuhudo susu tin te ya? Eyin mẹmẹsunnu de wẹ hiẹ yin, be hiẹ to vivẹnudo nado jẹ nubiọtomẹsi Owe-wiwe tọn lẹ kọ̀n na devizọnwatọ lizọnyizọnwiwa tọn po mẹho lẹ po ya? Ojlo tintindo towe nado gọalọ bo kẹalọyi azọngban yin ohia nukọnyiyi tọn.—Ps. 110:3.

Eyin hiẹ lẹndọ emi ma pegan na numimọ matindo to gbẹzan Klistiani tọn mẹ wutu, gboadọ. Ohó Jiwheyẹwhe tọn sọgan diọ “mayọndenọ zun nuyọnẹntọ.” (Ps. 19:7; 119:130; Howh. 1:1-4) Ayinamẹ Biblu tọn yiyizan nọ hẹn mí penugo nado mọaleyi sọn nuyọnẹn pipé Jehovah tọn mẹ, ehe họakuẹ tlala hugan nuplọnmẹ depope heyin mimọyi gbọn numimọ kẹdẹ gblamẹ. Ṣogan, dile mí to nukọnyiyi basi to sinsẹ̀nzọn mítọn hlan Jehovah mẹ, mí nọ tindo numimọ họakuẹ susu. Nawẹ mí sọgan yí ì zan to aliho dagbe mẹ gbọn?

Na yinyin hunhundonuvo hlan ninọmẹ voovo lẹ to gbẹ̀mẹ wutu, mẹde sọgan yin whiwhlepọn nado lẹndọ: ‘Yẹn ko pehẹ ninọmẹ ehe dai. Yẹn yọ́n nuhe dona yin wiwà.’ Be ehe na yin nuyọnẹnnu ya? Howhinwhẹn lẹ 3:7 gbẹnunamẹ dọmọ: “A yin nuyọnẹntọ to nukun dewe tọn mẹ blo.” Na nugbo tọn numimọ na hẹn pọndohlan mítọn gbloada gando nuhe dona yin nulẹnpọndeji lẹ go to whenuena mí to pipehẹ ninọmẹ lẹ to gbẹ̀mẹ. Ṣigba eyin mí to nukọnyiyi gbigbọmẹ tọn basi, numimọ mítọn sọ dona zín do ayiha po ahun mítọn lẹ po mẹ dọ mí tindo nuhudo dona Jehovah tọn nado sọgan tindo kọdetọn dagbe. Enẹwutu, nukọnyiyi mítọn nọ sọawuhia, e mayin gbọn pinpannukọn ninọmẹ lẹ po jide-do-mẹdetiti go po dali wẹ gba, ṣigba gbọn lilẹhlan Jehovah dè to niyaniya mẹ na anademẹ to gbẹzan mítọn lẹ mẹ dali. Jidide mítọn dọ nude ma sọgan jọ matin alọkẹyi etọn podọ nukọnzinzindo to jide-domẹgo po haṣinṣan owanyinọ mítọn po mẹ hẹ Otọ́ olọn mẹ tọn mítọn nọ do nukọnyiyi mítọn hia.

Mahopọnna dọ apọsteli Paulu yin Klistiani he whèwhín, mẹyiamisisadode de, e yọnẹn dọ emi dona ‘to nukọnzindo zọnmii’ nado jẹ yanwle ogbẹ̀ tọn kọ̀n. (Flp. 3:13-16) Be hiẹ tindo pọndohlan enẹ ya?

Obá tẹ mẹ wẹ hiẹ ko basi nukọnyiyi jẹ? Tẹ́n whinwhẹ́n towe pọ́n gbọn lehe hiẹ ko ze gbẹtọ yọyọ lọ dogo mlẹnmlẹn, bo ko litai pete na nupojipetọ-yinyin Jehovah tọn do, podọ lehe hiẹ to nunina towe lẹ yizan vẹkuvẹku nado gbògbéna Jehovah do dali. Dile hiẹ to alemọyi sọn nuplọnmẹ Wehọmẹ Lizọnyizọn Yẹwhehọluduta tọn mẹ, jẹhẹnu he Ohó Jiwheyẹwhe tọn zinnudeji lẹ dona to awusọhia zọnmii to aliho he mẹ hiẹ nọ dọho bo nọ plọnmẹ te. Hẹn adà nukọnyiyi towe tọn ehelẹ do lẹnpọn mẹ. Mọwẹ, jaya to yé mẹ, podọ nukọnyiyi towe na sọawuhia hezeheze.