Etẹwẹ Sọgan Gọalọna Mí Nado Yí Ohó Nugbo Tọn lọ Zan Dile E Jẹ Do?
DODINNANUTỌ aihundida oplò ji tọn de yì pọ́n aihun de to ojlẹ de mẹ wayi. E ma yiwanna aihun lọ sọmọ gba bo wlan to enẹgodo dọmọ: “Eyin numadinu wẹ a yiwanna, wà nuhe go a pé lẹpo bo yì pọ́n aihun ehe.” To nukọnmẹ, mẹhe wleawuna aihun lọ lẹ zín ajọ́jijla de jẹgbonu he yihodọ sọn nuhe dodinnanutọ lọ dọ lẹ mẹ. Hoyidọ lọ wẹ yin: “Wà nuhe go a pé lẹpo bo yì pọ́n aihun ehe”! Ajọ́jijla lọ bẹ hogbe dodinnanutọ lọ tọn lẹ pẹpẹ hẹn, ṣigba yé yin yiyizan do lẹdo hodidọ tọn he gbọnvo mẹ, bo gbọnmọ dali do pọndohlan etọn hia to aliho agọ̀ pete mẹ.
Apajlẹ enẹ do nujọnu-yinyin lẹdo hodidọ de tọn tọn hia. Hogbe lẹ didesọn lẹdo hodidọ tọn mẹ sọgan sọtadona zẹẹmẹ yetọn, kẹdẹdile Satani sọtadona zẹẹmẹ Wefọ atọ̀n tọn do to whenuena e tẹnpọn nado klọ Jesu. (Matiu 4:1-11) To alọ devo mẹ, nulẹnpọndo lẹdo hodidọ de tọn ji nọ gọalọna mí nado mọnukunnujẹ zẹẹmẹ etọn mẹ ganji. Na enẹ tọn wutu, to whenuena mí to wefọ Biblu tọn de plọn, nuyọnẹnnu wẹ e nọ yin to whepoponu nado lẹnnupọndo lẹdo hodidọ lọ tọn ji nado sọgan mọnukunnujẹ nuhe ji wekantọ lọ to hodọdo mẹ ganji.
Yí Ohó Jiwheyẹwhe Tọn Zan Dile E Jẹ Do
Lẹdo hodidọ tọn ko yin zẹẹmẹ basina taidi apadewhe nukinkan kavi hodidọ tọn he jẹnukọnna kavi bọdo hogbe tangan de go, bo nọ saba yinuwado zẹẹmẹ kavi nugandomẹgo etọn ji. Lẹdo hodidọ tọn sọgan sọ yin ninọmẹ kavi nugbo he lẹdo nujijọ tangan de. Sọgbe hẹ linlẹn godo tọn ehe, lẹdo hodidọ tọn sọgan sọ yin nudopolọ po nuhe hodidọ lọ bẹhẹn po. Nulẹnpọndo lẹdo hodidọ wefọ de tọn ji yin nujọnu taun to pọndohlanmẹ na nuhe apọsteli Paulu wlan hlan Timoti dọmọ: ‘Dovivẹnu nado do dewe hia di mẹhe pegan hlan Jiwheyẹwhe, azọ́nwatọ he ma dona kuwinyan, ehe nọ yí ohó nugbo tọn zan dile e jẹ do.’ (2 Timoti 2:15) Nado sọgan yí Ohó Jiwheyẹwhe tọn zan dile e jẹ do, mí dona mọnukunnujẹemẹ ganji bo yí ahundopo do basi zẹẹmẹ etọn na mẹdevo lẹ to aliho he sọgbe mẹ. Sisi tintindo na Jehovah, heyin Dowatọ Biblu tọn, na whàn mí nado tẹnpọn nado wàmọ, podọ nulẹnpọndo lẹdo hodidọ lọ tọn ji na yin alọgọ titengbe de.
Ninọmẹ He Lẹdo Timoti Awetọ Lẹ
Di apajlẹ, mì gbọ mí ni gbadopọnna owe Timoti Awetọ tọn.a Nado bẹ dogbapọnnanu mítọn jẹeji, mí sọgan dindona ninọmẹ he lẹdo owe lọ lẹ. Mẹnu wẹ kàn Timoti Awetọ? Whetẹnu? To ninọmẹ tẹlẹ glọ? Enẹgodo mí sọgan kanse míde dọ, Etẹwẹ yin ninọmẹ “Timoti” mẹhe yinkọ etọn sọawuhia to owe lọ mẹ tọn? Naegbọn e tindo nuhudo nudọnamẹ he tin to owe lọ mẹ tọn? Gblọndo kanbiọ ehelẹ tọn na hẹn pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn mítọn na owe lọ jideji bo na gọalọna mí nado mọ lehe mí sọgan mọaleyi sọn e mẹ do to egbehe.
Wefọ bẹjẹeji tọn lẹ to Timoti Awetọ mẹ dohia dọ owe lọ yin wekanhlanmẹ de he Apọsteli Paulu kàn hlan Timoti. Wefọ devo lẹ dohia dọ to whenuena Paulu kàn ẹn, e tin to ganpamẹ na wẹndagbe lọ tọn wutu. Paulu mọdọ okú emitọn ko sẹpọ, na mẹsusu ko gbẹkọ e go wutu. (2 Timoti 1:15, 16; 2:8-10; 4:6-8) Enẹwutu, e dona ko kàn owe lọ to ganpamẹ ninọ awetọ etọn whenu to Lomu, vlavo to nudi owhe 65 W.M. To madẹnmẹ to enẹgodo, Néron dá owhẹ̀ okú tọn na ẹn.
Ninọmẹ he lẹdo Timoti Awetọ lẹ niyẹn. Ṣogan, e jẹna ayidego dọ Paulu ma kanwe hlan Timoti nado sọgan wule na nuhahun etọn titi lẹ gba. Kakatimọ, e na avase gando ojlẹ sinsinyẹn he Timoti na wá pehẹ lẹ go bo na ẹn tuli nado dapana ayihafẹsẹnamẹnu lẹ, nado “yin huhlọnnọ,” bo hẹn anademẹ Paulu tọn lẹ zun yinyọnẹn na mẹdevo lẹ. Gbọnmọ dali, omẹ ehelẹ na pegan mlẹnmlẹn nado gọalọna mẹdevo lẹ ga. (2 Timoti 2:1-7) Apajlẹ dagbe mẹtọnhopọn matin ṣejannabi tọn nankọtọn die na mẹdevo lẹ etlẹ yin to ojlẹ sinsinyẹn lẹ mẹ! Podọ ayinamẹ dagbe nankọtọn die ehe yin na mí to egbehe!
Paulu ylọ Timoti dọ “ovi yiwanna” de. (2 Timoti 1:2) Dẹpẹ lọ nọ saba yin nùdego to Owe-wiwe Glẹki tọn mẹ taidi gbẹdohẹmẹtọ nugbonọ Paulu tọn. (Owalọ lẹ 16:1-5; Lomunu lẹ 16:21; 1 Kọlintinu lẹ 4:17) To whenuena Paulu wlan wekanhlanmẹ ehe hlan ẹn, e taidi dọ Timoti tin to owhe 30 etọn lẹ mẹ—he gbẹsọ yin pinpọnhlan taidi jọja whenu. (1 Timoti 4:12) Ṣogan, e ko tindo kandai dagbe nugbonọ-yinyin tọn, bo ko ‘wazọ́n hẹ Paulu’ na nudi owhe 14. (Filippinu lẹ 2:19-22) Mahopọnna dọ Timoti yin jọja de, Paulu deazọ́nna ẹn nado na ayinamẹ mẹho devo lẹ ma nado ‘hoavùn do ohó ji gba’ ṣigba nado ze ayidonugo do whẹho titengbe lẹ ji, taidi yise po akọ́ndonanu po. (2 Timoti 2:14) Timoti sọ yin gbedena nado de nugopọntọ po devizọnwatọ lizọnyizọnwiwa tọn lẹ po do agun lẹ mẹ. (1 Timoti 5:22) Ṣigba, e sọgan ko nọ dibu vude nado yí aṣẹpipa etọn zan.—2 Timoti 1:6, 7.
Timoti heyin mẹho jọja de pannukọn avùnnukundiọsọmẹnu sinsinyẹn delẹ. Di apajlẹ, omẹ awe delẹ, yèdọ Himeneu po Filetu po, to ‘yise mẹdelẹ tọn sisẹ́ liai,’ bo to yé plọn dọ ‘fọnsọnku ko jọ wayi.’ (2 Timoti 2:17, 18) E họnwun dọ, yé tẹkudeji dọ fọnsọnku dopo gee he tin yin gbigbọmẹ tọn podọ dọ Klistiani lẹ ko tindo numimọ etọn wayi. Vlavo yé ma lẹnnupọndo lẹdo hodidọ lọ tọn ji to whenuena yé yihodọ sọn nuhe Paulu dọ lẹ mẹ dọ Klistiani lẹ ko kú to ylando yetọn lẹ mẹ ṣigba yin hinhẹn tin to ogbẹ̀ gbọn gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn gblamẹ. (Efesunu lẹ 2:1-6) Paulu na avase dọ nuyiwadomẹji atẹṣitọ lẹ tọn mọnkọtọn na jideji. E wlan dọmọ: “Ojlẹ na wá bọ yé ma to na doakọnna oplọn he pegan; . . . yé na lẹ́ otó yetọn sọn nugbo mẹ, bo nasọ gọ̀ do otàn ovọ́ kọ̀n.” (2 Timoti 4:3, 4) Avase heyin nina jẹnukọn Paulu tọn dohia dọ e yin onú titengbe dọ Timoti ni hodo ayinamẹ apọsteli lọ tọn.
Nuhọakuẹ-Yinyin Owe lọ Tọn to Egbehe
Sọn nuhe mí ko gbadopọnna wayi lẹ mẹ, mí mọdọ Paulu wlan Timoti Awetọ, e whè gbau na whẹwhinwhẹ́n he bọdego helẹ: (1) E yọnẹn dọ okú emitọn ko sẹpọ, podọ e jlo na wleawuna Timoti dai na ojlẹ he mẹ ewọ ma na tin to ogbẹ̀ nado gọalọna ẹn te ba. (2) E jlo na hẹn Timoti pegan nado basi hihọ́na agun he tin to nukunpedonugo etọn glọ lẹ sọn atẹṣiṣi po nuyiwadomẹji ylankan devo lẹ po si. (3) E jlo nado na tuli Timoti nado hẹn alọnu ján to sinsẹ̀nzọn Jehovah tọn mẹ bo ganjẹ oyọnẹn he pegan Owe-wiwe gbọdo lọ tọn go to teninọ etọn sọta nuplọnmẹ lalo lẹ mẹ.
Nukunnumimọjẹ ninọmẹ ehelẹ mẹ hẹn Timoti Awetọ tindo zẹẹmẹ dogọ na mí. Mọdopolọ, to egbehe, atẹṣitọ he taidi Himeneu po Filetu po lẹ tin, he nọ ze linlẹn yetọn titi lẹ daga bo na jlo nado hù yise mítọn sudo. Humọ, mí ko tin to “ojlẹ awusinyẹn tọn” he go Paulu dọ dọdai gando lẹ mẹ. Mẹsusu ko tindo numimọ nugbo-yinyin avase Paulu tọn tọn dọmọ: “Yé he jlo na nọ̀ jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn mẹ to Klisti Jesu mẹ lẹ, na nọ doakọnna homẹkẹn.” (2 Timoti 3:1, 12) Nawẹ mí sọgan nọte gligli gbọn? Taidi Timoti, mí dona hodo ayinamẹ mẹhe ko sẹ̀n Jehovah na owhe susu lẹ tọn. Podọ gbọn oplọn mẹdetiti tọn, odẹ̀, po gbẹdido Klistiani tọn po dali, mí sọgan “yin huhlọnnọ” gbọn ojọmiọn Jehovah tọn gblamẹ. Humọ, eyin mí dejido huhlọn oyọnẹn he pegan lọ tọn go, mí sọgan setonuna tudohomẹnamẹ Paulu tọn dọmọ: “Hẹn ohia ohó tọn he pegan lọ go gligli.”—2 Timoti 1:13.
“Ohia Ohó Tọn He Pegan Lọ”
‘Ohó he pegan’ tẹlẹ hodọ wẹ Paulu te? E yí hodidọ enẹ zan nado dlẹnalọdo sinsẹ̀n-nuplọnmẹ nugbo Klistiani tọn. To wekanhlanmẹ etọn tintan hlan Timoti mẹ, Paulu basi zẹẹmẹ dọ ‘ohó he pegan lẹ’ yin “Jesu Klisti Oklunọ mítọn tọn.” (1 Timoti 6:3) Apajlẹ ohia ohó he pegan lẹ tọn hihodo nọ hẹnmẹ tindo ayiha dagbe, jijọ owanyinọ, po mẹtọnhopọn na mẹdevo lẹ po. Na lizọnyizọn po nuplọnmẹ Jesu tọn lẹ po tin to kọndopọmẹ hẹ nuplọnmẹ devo heyin mimọ to Biblu mẹ lẹpo wutu, hogbe lọ ‘ohó he pegan lẹ’ sọgan dlẹnalọdo nuplọnmẹ Biblu tọn lẹpo.
Na Timoti, dile e yin do na mẹho Klistiani lẹpo, ohia ohó tọn he pegan lẹ yin ‘nuzedo alọmẹ namẹ dagbe’ he dona yin hihọ́ basina. (2 Timoti 1:13, 14) Timoti dona ‘dọyẹwheho ohó lọ tọn; do magbọjẹ na ede to ojlẹ dagbe mẹ podọ to ojlẹ he ylan mẹ; yí linsinsinyẹn po azọ́nyinyọnẹn mẹpinplọn tọn po do wọhẹmẹ, do gbẹnunamẹ, do jlahomẹdonamẹ.’ (2 Timoti 4:2) Eyin mí yọnẹn dọ nuplọnmẹ atẹṣiṣi tọn lẹ to gbigbayipe to azán Timoti tọn gbè, mí na mọnukunnujẹ nuhewutu Paulu zinnudo nujọnu-yinyin ohó he pegan lẹ tọn pinplọnmẹ ji. Mí sọ mọ ga, dọ Timoti dona basi hihọ́na apó lọ gbọn yíyí linsinsinyẹn do ‘wọhẹmẹ, gbẹnunamẹ, jlahomẹdonamẹ’ dali, bo yí nugopipe mẹpinplọn tọn dagbe zan.
Mẹnu lẹ wẹ Timoti na dọyẹwheho ohó lọ tọn na? Lẹdo hodidọ lọ tọn dohia dọ Timoti, taidi mẹho de, na dọyẹwheho ohó lọ tọn to agun Klistiani tọn mẹ. To pọndohlanmẹ na kọgbidinamẹ agọjẹdomẹtọ lẹ tọn, Timoti dona hẹn jlẹkajininọ gbigbọmẹ tọn etọn go bo yí adọgbigbo do lá ohó Jiwheyẹwhe tọn, e mayin tamẹnuplọnmẹ gbẹtọ tọn, linlẹn mẹdetiti tọn lẹ, kavi hopàdọ ovọ́ lẹ gba. Na nugbo tọn, ehe sọgan hẹn nukundiọsọmẹ wá sọn mẹhe sọgan ko tindo ayilinlẹn ylankan delẹ dè. (2 Timoti 1:6-8; 2:1-3, 23-26; 3:14, 15) Etomọṣo, gbọn ayinamẹ Paulu tọn hihodo dali, Timoti na zindonukọn nado glọnalina nuplọnmẹ atẹṣitọ lẹ tọn, dile Paulu lọsu ko wà do.—Owalọ lẹ 20:25-32.
Be hodidọ Paulu tọn lẹ nado dọyẹwheho ohó lọ tọn sọ gando yẹwhehodidọ to gbonu agun lọ tọn go wẹ ya? Mọwẹ, yé wàmọ, dile lẹdo hodidọ lọ tọn dohia do. Paulu zindonukọn dọmọ: “Ṣigba nọ họ́ dewe to onú popo mẹ, doakọnna nukunbia, nọ to azọ́n yẹwhehodọtọ tọn wà pé, bo nọ wazọ́n devizọn towe tọn diun hezeheze.” (2 Timoti 4:5) Yẹwheho wẹndagbe lọ tọn didọna mayisenọ lẹ yin adà tangan lizọnyizọn Klistiani tọn. (Matiu 24:14; 28:19, 20) Podọ kẹdẹdile ohó Jiwheyẹwhe tọn nọ yin yẹwheho etọn dọ to agun mẹ to ‘ojlẹ he tlẹ ylan mẹ’ do, mọwẹ mí nọ sinyẹnlin to yẹwheho ohó lọ tọn didọna mẹhe tin to gbonu agun lọ tọn lẹ to ninọmẹ he tlẹ sinyẹn lẹ glọ mẹ do niyẹn.—1 Tẹsalonikanu lẹ 1:6.
Yẹwhehodidọ po mẹpinplọn mítọn lẹpo po wẹ nọ sinai do Ohó gbọdo Jiwheyẹwhe tọn ji. Mí dejido Biblu go mlẹnmlẹn. Paulu dọna Timoti dọ: “Owe wiwe lẹpo gbingbọ́n sọn Jiwheyẹwhe mẹ yin alenọ ga na mẹpinplọn, na wọhẹmẹ, na anademẹ, na nuplọnmẹ he tin to dodo mẹ.” (2 Timoti 3:16) Ohó enẹlẹ nọ saba yin vivọdọ po gbesisọ po nado dohia dọ Biblu yin Ohó gbọdo Jiwheyẹwhe tọn. Ṣigba lẹndai tẹ wutu wẹ Paulu kàn yé dai?
Paulu to hodọna mẹho de, yèdọ mẹhe tindo azọngban lọ nado ‘wọhẹmẹ, deananamẹ, bo plọnnumẹ to dodo mẹ,’ to agun lọ mẹ. Enẹwutu, e to nuflin Timoti nado dejido nuyọnẹn Ohó gbọdo lọ tọn go, ehe yè ko yí do plọn Timoti sọn ovú gbọ́n. Taidi Timoti, mẹho lẹ dona wọhẹ ylanwatọ lẹ to whedelẹnu. To mọwiwà whenu, yé dona nọ dejido Biblu go to whepoponu. Humọ, na Jiwheyẹwhe wẹ gbọdo Owe-wiwe lẹpo wutu, wọhẹmẹ he sinai do yé ji lẹpo yin sọn Jiwheyẹwhe dè tlọlọ. Mẹdepope he gbẹ́ wọhẹmẹ sinai do Biblu ji lẹ ma to linlẹn gbẹtọvi tọn delẹ gbẹdai gba, ṣigba ayinamẹ gbọdo he wá sọn Jehovah lọsu dè gbẹdai wẹ e te.
Lehe nuyọnẹn jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn he owe Timoti Awetọ tọn bẹhẹn sù sọ! Podọ lehe e nọ gọna zẹẹmẹ dogọ do eyin mí gbadopọnna ayinamẹ etọn sinai do lẹdo hodidọ lọ tọn ji! To hosọ ehe mẹ, mí yìnnukun gbọn nudọnamẹ jiawu, gbọdo he owe ehe bẹhẹn ji poun wẹ, ṣigba e ko pé nado dohia mí lehe e yin alọgọnamẹnu do nado gbadopọnna lẹdo hodidọ nuhe mí hia to Biblu mẹ tọn. Enẹ na gọalọna mí nado hẹn ẹn diun dọ mí to ‘ohó nugbo lọ yizan dile e jẹ do’ nugbonugbo.
[Nudọnamẹ Odò Tọn]
a Na nudọnamẹ dogọ, pọ́n Étude perspicace des Écritures, heyin zinzinjẹgbonu gbọn Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ dali, Bladopọ 2, weda 1077-1080.
[Yẹdide to weda 27]
Paulu jlo na hẹn Timoti pegan nado basi hihọ́na agun lẹ
[Yẹdide to weda 30]
Paulu flinnu Timoti nado dejido nuyọnẹn Ohó gbọdo lọ tọn go