Jesu Ahọlu lọ—‘Mẹhe Bẹjẹeji Etọn Yin sọn Ojlẹ Hoho Tọn lẹ Mẹ’
AWUVIVI lọ nọ sudeji to whenuena hiẹ to tenọpọn wiwá hẹnnumẹ he hiẹ ma ko mọ na ojlẹ dindẹn de. To godo mẹ, hiẹ mọ ẹn bo dọnudo e po zohunhun po. Hiẹ dotoai po sọwhiwhe po dile e to didọ na we nuhewutu otọ́ etọn do e hlan nado dla we pọ́n. Enẹgodo ojlẹ lọ wá po awuyiya po na kọlilẹ yì owhé etọn gbè. Po awubla po, hiẹ dọ e zun whedenu na ẹn. Numọtolanmẹ nuhẹnbu tọn he hiẹ tindo to yìyì etọn whenu nọ depò to whenuena linlin lẹ wá dọ e ko jẹ whégbè to jijọho mẹ.
To godo mẹ, whenuena hiẹ to nukun yìn gbọn owe hoho delẹ mẹ, hiẹ mọ wekanhlanmẹ lẹ he donu kọdetọn dagbe nuyiwa hẹnnumẹ towe tọn lẹ go to kleun mẹ to ojlẹ dindẹn mẹ whẹpo e do jẹ gbejizọnlin ji nado pé we. Nuhe wekanhlanmẹ enẹlẹ dọ na we na nukunnumọjẹnumẹ ojlofọndotenamẹ tọn delẹ do ninọmẹ etọn lẹ ji bosọ hẹn pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn towe na dlapọn etọn po azọ́n he e to wiwà to alọnu po sudeji.
‘Sọn Ojlẹ Hoho Tọn lẹ Mẹ’
To wekinkan hohowhenu tọn he tin-to-aimẹ na Juvi owhe kanweko tintan tọn lẹ mẹ wẹ nukinkan yẹwhegan Jiwheyẹwhe tọn Mika tọn tin te, heyin kinkandai to nudi owhe nuọ̀ntọ̀n kanweko lẹ jẹnukọn. Ehelẹ dlẹnalọdo jijitẹn Mẹssia lọ tọn. “Hiẹ, [Bẹtlẹhẹm] Eflata, heyin pẹvi nado tin to whédo Juda tọn lẹ ṣẹnṣẹn, hiẹ mẹ wẹ mẹde na jẹgbonu sọn wá jẹ dee he tin nado yin ogán to Islaeli mẹ; gbonujẹ yì mẹhetọn lẹ tin sọn hoho tọn mẹ, sọn azán hohotọ lẹ mẹ.” (Mika 5:2) Na hodidọ ehelẹ nido yin hinhẹndi, Jesu yin jiji to gbetato tomẹnu Judé lẹ tọn to Bẹtlẹhẹm mẹ to nuhe nọ yin yiylọ todin dọ owhe 2 J.W.M. Ṣigba nawẹ bẹjẹeji etọn sọgan yin ‘sọn ojlẹ hoho tọn lẹ mẹ’ gbọn?
Jesu ko tin jẹnukọnna tintin gbẹtọ tọn. To wekanhlanmẹ etọn hlan Klistiani he tin to Kọlọse lẹ mẹ, apọsteli Paulu basi zẹẹmẹ Jesu tọn taidi “apajlẹ Jiwheyẹwhe tọn he yè ma mọ, ovi plọnji to yé he yè dá lẹpo mẹ.”—Kọlọsinu lẹ 1:15, wekun flinflin lẹ yin mítọn.
Jehovah, Asisa nuyọnẹn tọn, dá Visunnu plọnji etọn to ‘wadotana dowhenu tọn’ etọn mẹ, nado yí hogbe gbọdo heyin kinkandai gbọn Ahọlu Sọlọmọni dali to owe Howhinwhẹn lẹ tọn mẹ zan. To aigba ji ninọ po kọlilẹ yì olọn mẹ Jesu tọn po godo, e dekunnu dọ emi na nugbo tọn yin “omẹ tintan to nudida Jiwheyẹwhe tọn lẹ mẹ.” Dile nuyọnẹn yin didohia taidi gbẹtọ de do, Jesu mẹhe tin jẹnukọnna gbẹtọ lá dọmọ: “Whenuena [Jehovah] to awú olọn tọn wle, yẹn tin to finẹ.”—Howhinwhẹn lẹ 8:22, 23, 27; Osọhia 3:14.
Sọn bẹjẹeji, Visunnu Jiwheyẹwhe tọn mọ azọ́ndenamẹ vonọtaun de yí, yèdọ enẹ heyin “azọ́nwatọgan” to kọndopọmẹ hẹ Otọ́ etọn. Ayajẹ nankọ die ehe hẹnwa na Jehovah! “Yẹn sọ yin homẹhun [Jehovah tọn] egbesọegbesọ,” wẹ Howhinwhẹn lẹ 8:30 doayi e go, bo yidogọ, dọmọ: “Yẹn to ayajẹ whepoponu to nukọn etọn.”
Jehovah basi oylọ na Ovi plọnji etọn to godo mẹ nado tindo mahẹ to didá gbẹtọvi tọn mẹ. “Gbọ mí ni basi gbẹtọ to boṣiọ mítọn mẹ,” wẹ e lá, “to apajlẹ mítọn mẹ.” (Gẹnẹsisi 1:26) Taidi kọdetọn de, homẹhunhun devo sọ wleawu. “Homẹhunhun ṣie sọ tin to ovi gbẹtọ tọn lẹ dè,” wẹ Jesu he tin jẹnukọnna gbẹtọ-yinyin basi zẹẹmẹ etọn. (Howhinwhẹn lẹ 8:31) To bẹjẹeji Wẹndagbe etọn tọn, apọsteli Johanu yọ́n azọngban tintin jẹnukọnna gbẹtọ-yinyin Jesu tọn to azọngban nudida tọn mẹ dọmọ: “Gbọn alọ etọn mẹ wẹ yè dá onú popo; to godo etọn onú de matin bọ yè sọ dá to onú he yè dá lẹpo mẹ.”—Johanu 1:3.
Hoyidọtọ Jehovah Tọn
Hogbe Johanu tọn lẹ dọ̀n ayidonugo wá lẹblanulọkẹyi devo he Visunnu Jiwheyẹwhe tọn duvivi etọn ji, yèdọ yinyin hoyidọtọ de. Sọn bẹjẹeji, e yinuwa taidi Ohó lọ. Gbọnmọ dali, to whenuena Jehovah dọho hlan Adam, podọ to godo mẹ to whenuena e dọho hlan Adam po Evi po to pọmẹ, vlavo e wàmọ gbọn Ohó lọ gblamẹ. Podọ mẹnu wẹ pegan hugan nado namẹ anademẹ Jiwheyẹwhe tọn na dagbemẹ-ninọ gbẹtọvi tọn hugan omẹ he hunhomẹ do yé go lọ?—Johanu 1:1, 2.
Lehe e na ko hẹn awufiẹsa wá na Ohó lọ nado mọ Evi podọ to enẹgodo Adam vẹtoli na Mẹdatọ yetọn do sọ! Podọ lehe e dona ko tindo ojlo do sọ nado basi vọjlado na yajiji lẹ he tolivivẹ yetọn hẹn wá ovivi yetọn lẹ ji! (Gẹnẹsisi 2:15-17; 3:6, 8; Lomunu lẹ 5:12) To hodidọ hlan Satani, mẹhe ko na tuli Evi nado ṣiatẹ, Jehovah lá dọmọ: “Yẹn nasọ yí okẹ̀n do hiẹ po yọnnu lọ po ṣẹnṣẹn; podọ do okún towe po okún etọn po ṣẹnṣẹn.” (Gẹnẹsisi 3:15) To whenuena e yindọ e mọ nuhe jọ̀ to Edẹni mẹ, Ohó lọ yọnẹn dọ taidi adà tangan “okún” yọnnu lọ tọn, e na lẹzun yanwle wangbẹnamẹ ylankan tọn. E yọnẹn dọ Satani yin hlọnhutọ de.—Johanu 8:44.
To whenuena Satani hẹn tenọgligo-hinhẹn Job tọn biọ nudindọn mẹ to godo mẹ, Ohó lọ dona ko tindo numọtolanmẹ homẹgble tọn taun do whẹsadokọnamẹ mẹhẹngble tọn heyin sisadokọna Otọ́ etọn lẹ. (Job 1:6-10; 2:1-4) Na nugbo tọn, na otẹn etọn taidi angẹligán lọ, Ohó lọ yin yinyọnẹn taidi Mikaẹli, oyín mẹhe tọn zẹẹmẹdo “Mẹnu wẹ Taidi Jiwheyẹwhe?” bo dohia lehe e yiavunlọ na Jehovah sọta mẹlẹpo he jlo na hò nupojipetọ-yinyin Jiwheyẹwhe tọn yí lẹpo.—Daniẹli 12:1; Osọhia 12:7-10.
Dile whenuho Islaeli tọn dohia do, Ohó lọ doayi tintẹnpọn Satani tọn lẹ go nado lẹ́ gbẹtọvi lẹ sọn sinsẹ̀n-bibasi wiwe ṣeke kọ̀n. Jẹgodona Gbejizọnlin zungbo mẹ tọn sọn Egipti, Jiwheyẹwhe dọna Islaeli gbọn Mose dali dọmọ: “Doayi e go, yẹn do angẹli de hlan nukọn towe, nado pọ́n ogo we to aliho, bosọ hẹn we wá biọ otẹn lọ mẹ he yẹn ko wleawuna. Mì ni payi e go, bosọ tuntóai hlan ogbè etọn; mì yin tolivẹtọ do e go blo: na ewọ ma na jona ylanwiwa mìtọn gba; na oyín ṣie tin to ewọ mẹ.” (Eksọdusi 23:20, 21) Mẹnu wẹ yin angẹli ehe? Vlavo, Jesu he tin jẹnukọnna gbẹtọ lọ wẹ.
Mẹdezejo Nugbonọ Tọn
Mose kú to owhe 1473 J.W.M., bọ agbasa etọn yin didi “to agbàdo lọ mẹ to aigba Moabi tọn lọ ji pannukọn Bẹti-peọli.” (Deutelonomi 34:5, 6) E họnwun dọ, Satani jlo na yí agbasa lọ zan, vlavo nado ze boṣiọ sinsẹ̀n daga. Mikaẹli jẹagọdo ehe ṣigba gbọn taliai dali nọtepọn aṣẹpipa Otọ́ etọn, yèdọ Jehovah tọn. ‘To ma jlo nado hẹn whẹdida nùzinzan tọn wá Satani ji,’ Mikaẹli gbẹnuna Satani dọmọ: “Oklunọ ni wọhẹ we.”—Juda 9.
Enẹgodo Islaeli bẹ awhàngbigba Aigba Pagbe tọn etọn to Kanani jẹeji. Sẹpọ todaho Jẹliko tọn, Jọṣua mọ jidide nukunpedonugo yinukọn dogọ Ohó lọ tọn do akọta lọ ji yí. To finẹ e dukosọ hẹ dawe he hẹn ohi he yè dọ̀nsún de. Jọṣua zinzọnlin yì pé jonọmẹ lọ bo kanse dọmọ: “Mí hiẹ tin na, kavi na mẹglatọ mítọn lẹ?” Lẹnnupọndo nupaṣamẹ Jọṣua tọn ji to whenuena jonọmẹ lọ do ede hia dọmọ: “Lala; ṣigba di awhàngan awhànpa OKLUNỌ tọn tọn wẹ yẹn wá na dinvie.” Abajọ Jọṣua jai jẹ nukunmẹ etọn ji to nukunmọnu gigonọ Jehovah tọn ehe nukọn, matin ayihaawe Jesu he tin jẹnukọnna gbẹtọ mẹhe na lẹzun ‘Mẹyiamisisadode Nukọntọ lọ’ to godo mẹ.—Jọṣua 5:13-15; Daniẹli 9:25.
Nukundiọsọ Satani yinukọn dogọ wá aimẹ to azán yẹwhegan Jiwheyẹwhe tọn Daniẹli tọn lẹ gbè. To nujijọ ehe mẹ Mikaẹli gọalọna angẹli hagbẹ etọn de to whenuena ahọvi aovi Pẹlsia tọn ‘gbòali to nukundiọsọmẹ mẹ’ na osẹ atọ̀n. Angẹli lọ basi zẹẹmẹ dọmọ: “Pọ́n, Mikaẹli, dopo to ahọvi nukọntọ lẹ mẹ, wá nado gọalọna mi: podọ yẹn sọ dọ̀n do finẹ to ahọlu Pẹlsia tọn lẹ dè.”—Daniẹli 10:13, 21.
Gigo Jẹnukọnna Gbẹtọ-Yinyin po Gbẹtọ Whenu Tọn Po
To owhe 778 J.W.M., owhe he mẹ Ahọlu Uzziah Judé tọn kú, yẹwhegan Jiwheyẹwhe tọn Isaia mọ numimọ Jehovah tọn to ofin yiaga etọn ji. ‘Mẹnu wẹ yẹn na dohlan, mẹnu wẹ na yì na mí?’ wẹ Jehovah kanse. Isaia ze ede jó, ṣigba Jehovah na avase ewọ dọ hagbẹ etọn Islaelivi lẹ ma na dotoai hlan nulila etọn lẹ gba. Apọsteli Johanu yí Juvi mayisenọ owhe kanweko tintan tọn lẹ jlẹdo gbẹtọ azán Isaia gbè tọn lẹ go, bo doayi e go dọmọ: “Onú helẹ wẹ Isaia dọ, na e mọ gigo etọn wutu.” Gigo mẹnu tọn? Enẹ heyin Jehovah po Jesu he tin jẹnukọnna gbẹtọ po tọn to apá etọn to akanmaho olọn tọn lẹ mẹ.—Isaia 6:1, 8-10; Johanu 12:37-41.
Owhe kanweko delẹ godo wẹ azọ́ndenamẹ he klo hugan Jesu tọn wá aimẹ. Jehovah diọtẹnna huhlọn ogbẹ̀ Visunnu yiwanna etọn tọn sọn olọn mẹ do vidọ Malia tọn mẹ. To osun ṣinẹnẹ godo e ji viyẹyẹ sunnu de, yèdọ Jesu. (Luku 2:1-7, 21) To hogbe apọsteli Paulu tọn lẹ mẹ dọmọ: “Whenuena ojlẹ gigọ́ wá, Jiwheyẹwhe do Ovi etọn hlan, mẹhe yè ji sọn yọnnusi dè.” (Galatianu lẹ 4:4) Mọdopolọ, apọsteli Johanu yigbe dọmọ: “Yè sọ lẹ́ Ohó lọ zun agbasalan, e sọ nọ̀ mí ṣẹnṣẹn, mí pọ́n gigo etọn, gigo he di Ovi detọ́n dopo akàn sọn Otọ́ dè, mẹhe gọ́ na ojọmiọn po nugbo po.”—Johanu 1:14.
Mẹssia lọ Sọawuhia
E whè gbau to owhe 12 mẹvi mẹ, jọja lọ Jesu ko wá mọnukunnujẹemẹ dọ emi dona yin alọnuhẹnjanna to azọ́n Otọ́ olọn mẹ tọn etọn wiwà mẹ. (Luku 2:48, 49) Owhe 18 delẹ to godo mẹ, Jesu wá Johanu Baptizitọ dè to Otọ̀ Jọdani tọn mẹ bo yin bibaptizi. Dile Jesu to dẹ̀ho, olọn hùndonuvo, bọ gbigbọ wiwe sọ jẹ do e ji. Lẹnnupọndo nuflinmẹ susu he wá ayiha etọn mẹ lẹ ji dile e hẹn owhe fọtọ́n susu he e ko sẹ̀n to pọmẹ hẹ Otọ́ etọn wá oflin mẹ taidi azọ́nwatọgan, hoyidọtọ, ahọvi awhànpa Jiwheyẹwhe tọn, po angẹligán po, yèdọ Mikaẹli. Enẹgodo wẹ ayajẹ sisè ogbè Otọ́ etọn tọn wá to didọ na Johanu Baptizitọ lọ dọmọ: “Ehe wẹ Visunnu ṣie; Mẹvivẹ ṣie, mẹhe mẹ homẹ ṣie vivi te tlala.”—Matiu 3:16, 17; Luku 3:21, 22.
Na jide tọn Johanu Baptizitọ ma tindo ayihaawe gando tintin jẹnukọnna gbẹtọ-yinyin Jesu tọn go gba. Dile Jesu dọnsẹpọ ẹ, Johanu lá dọmọ: “Pọ́n Lẹngbọvu Jiwheyẹwhe tọn, he ze ylando aihọn tọn yì.” E sọ yidogọ dọmọ: “Ehe wẹ, ohó mẹhe tọn yẹn dọ, dọmọ, Dawe de ja to godo ṣie, mẹhe hugan mi: na [e ko tin jẹnukọnna mi, NW ].” (Johanu 1:15, 29, 30) Apọsteli Johanu lọsu ga yọnẹn dogbọn tintin jẹnukọn Jesu tọn dali. “Ewọ mẹhe sọn aga hugan yé omẹ pó,” wẹ e wlan, podọ: “mẹhe sọn olọn wá hugan yé omẹ pó. Nuhe ewọ mọ bosọ sè, enẹ wẹ e to kunnudena.”—Johanu 3:31, 32, wekun flinflin lẹ yin mítọn.
To nudi owhe 61 W.M., apọsteli Paulu dotuhomẹna Klistiani Heblu tọn lẹ nado yọ́n pinpẹn nujọnu-yinyin aigba ji wiwá po azọ́n Yẹwhenọ Daho Mẹssia lọ tọn po to gigọ́ mẹ. To ayidonugo lilẹ hlan azọngban Jesu tọn taidi Hoyidọtọ ji, Paulu wlan dọmọ: “Jiwheyẹwhe . . . to opodo azán helẹ tọn ko dọho hlan mí to ovi etọn mẹ . . . gbọn mẹhe mẹ e basi aihọn lẹ.” Vlavo ehe dlẹnalọdo azọngban Jesu tọn taidi “azọ́nwatọgan” to ojlẹ nudida tọn mẹ kavi to mahẹ tintindo etọn to tito yinukọn Jiwheyẹwhe tọn lẹ nado gbọwhẹ hẹ gbẹtọ mẹ, Paulu tofi yí kunnudenu tintin jẹnukọnna gbẹtọ-yinyin Jesu tọn dogọ.—Heblu lẹ 1:1-6; 2:9.
Nugbonọ-Yinyin sọn ‘Ojlẹ Hoho Tọn lẹ Mẹ’
Hlan Klistiani owhe kanweko tintan whenu tọn he tin to Filippi lẹ, Paulu na tudohomẹnamẹ ehe yé dọmọ: “Mì gbọ ayiha he tin to Klisti Jesu mẹ ni tin to mì mẹ ga. Mẹhe, tintin to ohia Jiwheyẹwhe tọn mẹ, ma lẹn ẹn na ale nado sọzẹn hẹ Jiwheyẹwhe gba: ṣigba e klọ́n gigo etọn dai, e yí ojlẹmọ afanumẹ tọn de na ede, yè sọ basi i to apajlẹ gbẹtọ lẹ tọn mẹ: mimọ ẹn to apajlẹ gbẹtọ de tọn mẹ, e whiwhẹ ede, bosọ lẹzun tonusetọ kakajẹ okú, yèdọ okú [yatin] tọn.” (Filippinu lẹ 2:5-8) Jehovah gbọn owanyi dali yigbe hlan nuyiwa nugbonọ-yinyin Jesu tọn gbọn finfọn ẹn dogbẹ̀ podọ to kuavọdidona ẹn lẹkọwa owhé to olọn mẹ to enẹgodo dali. Apajlẹ tenọgligo-hinhẹn tọn dagbe nankọ die gbọn ojlẹ madosọha lẹ mẹ he Jesu ko jodo na mí!—1 Pita 2:21.
Lehe míwlẹ gọna pẹdido do sọ na hinhọ́n he Biblu wleawuna lẹ heyin tintin jẹnukọnna gbẹtọ-yinyin Jesu tọn! Na jide tọn yé hẹn nudide mítọn nado hodo apajlẹ devizọnwiwa nugbonọ etọn tọn lodo, titengbe todin he ewọ to gandu taidi Ahọlu Ahọluduta Mẹssia Jiwheyẹwhe tọn tọn. Mì gbọ na mí ni pà “Ahọvi Jijọho tọn” lọ, Jesu Klisti, yèdọ Togan po Ahọlu mítọn po ‘mẹhe bẹjẹeji etọn yin sọn ojlẹ hoho tọn lẹ mẹ’!—Isaia 9:6; Mika 5:2.
[Apotin to weda 24]
Kunnudenu Na Tintin Jẹnukọnna Gbẹtọ-Yinyin Tọn
Hodidọ Jesu lọsu tọn lẹ, dile e yin ayidego do to odò, dekunnu susugege na tintin jẹnukọnna gbẹtọ-yinyin etọn:
● “Mẹde ma hẹ aga yì olọn, adavo mẹhe jẹte sọn olọn, yèdọ Ovi gbẹtọ tọn lọ.”—Johanu 3:13.
● “Mose ma wẹ ko na akla nẹ mì sọn olọn gba; ṣigba Otọ́ ṣie wẹ yí akla nugbo nẹ na mì sọn olọn. Na akla Jiwheyẹwhe tọn wẹ enẹ he jẹte sọn olọn, bosọ yí ogbẹ̀ na aihọn. . . . Yẹn jẹte sọn olọn, e mayin nado wà ojlo ṣie lọsu gba, adavo ojlo ewọ he do mi hlan tọn.”—Johanu 6:32, 33, 38.
● “Ehe wẹ akla he jẹte sọn olọn wá, na gbẹtọ nido dù to e mẹ, bo ma kú. Yẹn wẹ akla ogbẹ̀nọ lọ, ehe jẹte sọn olọn wá; eyin mẹdepope dù to akla he mẹ, e na tin to ogbẹ̀ kakadoi.”—Johanu 6:50, 51.
● “Be etẹwẹ eyin mì mọ bọ Ovi gbẹtọ tọn hẹji jei ofi he e sọn wá?”—Johanu 6:62.
● “Nugbo wẹ okunnude ṣie; na yẹn yọ́n ofi he yẹn sọn wá, po ofi he yẹn jei po; . . . Odò wẹ mìwlẹ tin sọn; aga wẹ yẹn tin sọn: aihọn he tọn wẹ mìwlẹ; yẹn mayin aihọn he tọn gba.”—Johanu 8:14, 23.
● “Eyin Jiwheyẹwhe wẹ Otọ́ mìtọn, mì do yiwanna mi: na yẹn tọ́njẹgbonu bosọ sọn Jiwheyẹwhe dè wá; yẹn ma wá na dee gba, ṣigba ewọ wẹ do mi hlan.”—Johanu 8:42.
● “Nugbo, nugbo, wẹ yẹn dọ hlan mì, Whẹpo yè ji Ablaham, yẹn tin.”—Johanu 8:58.
● “Otọ́ E, pagigona mi po gigo lọ po he yẹn ko tindo to dè we whẹpo aihọn do jọ̀. Otọ́, enẹlẹ he hiẹ na mi lẹ yẹn jlo dọ ofi he yẹn te yewlẹ ga ni tin to dee; na yé nido to gigo ṣie he hiẹ ko na mi pọ́n; na hiẹ yiwanna mi jẹnukọnna jijọ aihọn tọn.”—Johanu 17:5, 24.
[Yẹdide to weda 23]
Jọṣua pé ahọvi awhànpa Jehovah tọn