Weta 43
Otò Daho Sisẹ́ Lọ
Numimọ 16—Osọhia 21:9 jẹ 22:5
Hosọ: Zẹẹmẹ de he yin Jelusalẹm Yọ́yọ́ tọn
Ojlẹ hẹndi tọn: To nukunbibia daho po zizedo odo mapote mẹ Satani tọn po godo
1, 2. (a) Fie wẹ angẹli de plan Johanu yì nado mọ Jelusalẹm Yọ́yọ́ lọ, podọ vogbingbọn tẹwẹ mí doayi e go tofi? (b) Etẹwutu ehe yin hẹndi Osọhia tọn pete lọ?
ANGẸLI de ko ze Johanu yì zungbo mẹ nado do Babilọni Daho lọ hia ẹ. Todin dopo to pipli angẹli tọn lọ mẹ plan Johanu jẹ osó yiaga de ji. Vogbingbọn tẹ die e mọ! Tofi e ma yin otò daho mawe, fẹnnuwatọ taidi Babilọni ayọdetọ lọ gba, ṣigba Jelusalẹm Yọ́yọ́—wewe, gbigbọmẹ tọn, wiwe—podọ e to tejẹ sọn olọn lọsu mẹ.—Osọhia 17:1, 5.
2 Jelusalẹm aigba ji tọn ma tlẹ tindo gigo mọnkọtọn di ehe gbede gba. Johanu dọ na mí: “Dopo to angẹli ṣinawe lẹ mẹ, he tindo ogò ṣinawe lẹ, he gọ na azọ̀nylankan godomẹ tọn ṣinawe lẹ, wá dee, ewọ sọ dọho hẹ mi, dọmọ, Wá fi, yẹn na do asiyọ́yọ́, asi Lẹngbọvu lọ tọn, hia we. E sọ hẹn mi to gbigbọ mẹ yì osó daho he yiaga de ji, bo do otò daho lọ hia mi, Jelusalẹm wiwe, to tejẹ sọn olọn mẹ ja sọn Jiwheyẹwhe de, he tindo gigo Jiwheyẹwhe tọn.” (Osọhia 21:9-11a) Sọn agayiyi taidi atọ̀họ̀ osó enẹ tọn ji, Johanu pọn otò daho whanpẹnọ lọ dohlan to ninọmẹ yọnwhanpẹ etọn lẹpo mẹ. Dawe yisenọ lẹ ko tin to nukundido siso de mẹ na wiwá etọn sọn whenuena gbẹtọvi lẹ ko jai jẹ ylando po oku po mẹ. To godomẹ, e tin tofi! (Lomunu lẹ 8:19; 1 Kọlintinu lẹ 15:22, 23; Heblu lẹ 11:39, 40) E yin otò daho gbigbọmẹ tọn whanpẹnọ de, he yin awuwlena po tenọgli go hẹntọ nugbonọ 144 000 lẹ po, bo to sisẹ́ to wiwe etọn mẹ bo to gigo Jehovah tọn lọsu dohia. Fie wẹ hẹndi pete Osọhia tọn lọ tin te!
3. Nawẹ Johanu basi zẹẹmẹ na whanpẹyinyọn Jelusalẹm Yọ́yọ́ lọ tọn gbọn?
3 Whanpẹyinyọn Jelusalẹm Yọ́yọ́ lọ tọn yin nuhe hẹn gbigbọ dote namẹ: “Sisẹ́ etọn taidi ose akuẹgegenu tọn, yedọ taidi ose jaspali tọn, e wé di klistali; e sọ tindo dokọ daho he yiji, bo sọ tindo họngbo wiawe, to họngbo lẹ ji angẹli wiawe, yè sọ wlan oyin do ye go, he yin oyin whẹndo wiawe ovi Islaeli tọn lẹ tọn. To whezẹtẹn dali, họngbo atọ̀n; to agewaji, họngbo atọ̀n; to ohuwaji, họngbo atọ̀n; to wheyihọ, họngbo atọ̀n. Dokọ otò daho lọ tọn sọ tindo dòdo wiawe; to ye mẹ wẹ oyin apọsteli wiawe Lẹngbọvu lọ tọn lẹ te.” (Osọhia 21:11b-14) Lehe e yin nuhe jẹ sọ dọ numọtolanmẹ tintan he Johanu kandai wẹ sisẹ́ daho de! Sisẹ́ taidi asiyọ́yọ́ de, Jelusalẹm Yọ́yọ́ lọ yin awetọ he jẹ na Klisti de. E to sisẹ́ tangan dile e jẹ na nudida de do he yin “Otọ́ hinhọ́n lẹ tọn” tọn.—Jakobu 1:17.
4. Etẹwẹ dohia dọ Jelusalẹm Yọ́yọ́ lọ ma yin akọta Islaeli tọn agbasalan tọn lọ gba?
4 To họngbo 12 etọn lẹ ji, yè wlan oyin whẹndo 12 Islaeli tọn lẹ do. Nalete, otò daho yẹhiadonu tọn ehe yin awuwlena po 144 000 lẹ po he yin ohia do ogo na “sọn whẹndo ovi Islaeli tọn lẹpo mẹ.” (Osọhia 7:4-8) To kọndopọ mẹ po ehe po, osé dòdonu tọn lẹ tindo oyin apọsteli 12 Lẹngbọvu lọ tọn lẹ tọn to ye ji. Mọwẹ, Jelusalẹm Yọ́yọ́ lọ ma yin akọta Islaeli tọn agbasa tọn he yin awuwlena po ovisunnu 12 Jakobu tọn lẹ po gba. E yin Islaeli gbigbọmẹ tọn de, he sinai do “apọsteli lẹ, po yẹwhegan lẹ po” ji.—Efesunu lẹ 2:20.
5. Etẹwẹ yin didohia dogbọn “dokọ daho he yìji” Jelusalẹm Yọ́yọ́ lọ tọn dali podọ dogbọn nugbo lọ dali dọ angẹli lẹ yin zizedo họngbo dopodopo lẹ kọn?
5 Otò daho yẹhiadonu tọn lọ tindo ado daho de. To ojlẹ fliflimẹ tọn lẹ mẹ, adó otò daho tọn lẹ nọ yin gbigbá na hihọ́ nado hẹn kẹntọ lẹ do ola. “Dokọ daho he yiji” Jelusalẹm Yọ́yọ́ lọ tọn lẹ dohia dọ e tin to vivo gbigbọmẹ tọn mẹ. Kẹntọ dódó tọn depope, kavi omẹ mawe, nugbomadọtọ, ma sọgan penugo gbede nado biọ e mẹ gba. (Osọhia 21:27) Ṣigba na enẹnọ he yin dotẹnmẹ jodona biọ e mẹ lẹ, otò daho whanpẹnọ ehe mẹ bibiọ taidi Paladisi mẹ bibiọ nkọ. (Osọhia 2:7) To yinyanjẹgbonu Adam tọn godo, Kelubin lẹ yin zize do Paladisi tintan lọ nukọn nado hẹn gbẹtọ mawe lẹ do ola. (Gẹnẹsisi 3:24) Mọdopolọ, angẹli lẹ yin zize do họngbo dopodopo otò daho wiwe Jelusalẹm tọn lẹ tọn ji nado hẹn vivomẹninọ gbigbọmẹ tọn otò daho lọ tọn diun. Na nugbo tọn, gbọn azan godo tọn lẹ gblamẹ, angẹli lẹ ko to hihọ́ agun Klistiani yiamisisadode lẹ tọn, he lẹzun Jelusalẹm Yọ́yọ́ lọ, sọn hẹngble Babilọni tọn lẹ mẹ.—Matiu 13:41.
Otò Daho lọ Jijlẹ́
6. (a) Nawẹ Johanu basi zẹẹmẹ na jijlẹ otò daho lọ tọn gbọn, podọ etẹwẹ nujijlẹ ehe dohia? (b) Etẹwẹ sọgan basi zẹẹmẹ lọ dọ nujijlẹ he yin yiyizan lọ yin “kẹdẹdi jijlẹ gbẹtọ tọn, enẹ wẹ, angẹli lọ tọn”? (Pọn nudọnamẹ odo tọn.)
6 Johanu zindonukọn to linlin etọn mẹ: “Ewọ he to hodọ hẹ mi tindo ofánpò sika tọn de to alọ mẹ nado jlẹ otò daho lọ, po họngbo etọn lẹ po, po dokọ etọn po. Otòdaho lọ sọ mlọnai sọzẹn to ada ẹnẹ lẹ mẹ, ote etọn sọ klo di gbigblo etọn: e sọ yi fánpò do jlẹ otòdaho lọ, e yin awagba fọtọ́n wiawe jijlẹ (stade). Ote po ogblo po, po jiyìyì etọn po yin dopolọ. E jlẹ dokọ etọn ga, e yin awagba kantọ̀nko e lan ẹnẹ, kẹdẹdi jijlẹ gbẹtọ tọn, enẹ wẹ, angẹli lọ tọn.” (Osọhia 21:15-17) Whenuena akanmaho tẹmpli lọ tọn yin jijlẹ́, ehe hẹnmẹ deji do hẹndi lẹndai Jehovah tọn lẹ tọn go na nuhe du i. (Osọhia 11:1) Todin, jijlẹ́ Jelusalẹm Yọ́yọ́ lọ tọn dogbọn angẹli lọ dali dohia lehe lẹndai Jehovah tọn lẹ ma na diọ sọ na nuhe du otò daho gigonọ ehe.a
7. Etẹwẹ sọawuhia dogbọn jijlẹ otò daho lọ tọn lẹ dali?
7 Otò daho sọawuhia nankọ die ehe yin! Ote, gbigblo, po jiyìyì po dopolọ (cube) pipe de he yin awagba 12 000 (dibla yì kilomẹtlu 2 220 lẹ) to gbigblo lẹdope etọn mẹ, bo yin lilẹdo dogbọn dokọ he yin awagba 144 (mẹtlu 64) to jiyìyì mẹ dali. Otò daho paa depope ma sọgan tindo jijlẹ mọnkọtọn lẹ gba. E na gọ otẹn de he na dibla yí whla 14 do gblo hú Islaeli egbezangbe tọn, podọ jiyìyì etọn na yin dibla yì kilomẹtlu 560 lẹ biọ gblololo mẹ! Osọhia yin nina to ohia lẹ mẹ. Enẹwutu, etẹwẹ nujijlẹ ehelẹ dọ na mí dogbọn Jelusalẹm Yọ́yọ́ olọn mẹ tọn lọ dali?
8. Etẹwẹ yin didohia dogbọn (a) dokọ he yìji awagba 144 otò daho lọ tọn dali? (b) lẹdo otò daho lọ tọn he yin awagba 12 000 jijlẹ dali? (c) otò daho lọ yinyin cube pipe de to ninọmẹ dali?
8 Dokọ awagba 144 to jiyìyì mẹ lẹ flin mí dọ otò daho lọ yin awuwlena po ovi sọdodovi Jiwheyẹwhe tọn gbigbọme tọn 144 000 lẹ po. Sọha 12 lọ he sọawuhia to awagba 12 000 jijlẹ otò daho lọ tọn mẹ—po tedidi, gbigblo, po jiyìyì po he yin dopolọ po—yin yiyizan to yẹhiadonu-liho to ninọmẹ tito-basinanu tọn mẹ to dọdai Biblu tọn mẹ. Nalete, Jelusalẹm Yọ́yọ́ yin awuwlenanu tito agun tọn whanpẹnọ de na bibasi lẹndai madopodo Jiwheyẹwhe tọn. Jelusalẹm Yọ́yọ́, to pọmẹ po Ahọlu Jesu Klisti po, yin tito-basinanu Ahọluduta Jehovah tọn tọn. Enẹgodo ninọmẹ otò daho lọ tọn tin ga: yedọ cube pipe de. To tẹmpli Sọlọmọni tọn mẹ, fiwiwe hú polẹpo lọ, tindo yẹdide yẹhiadonu tọn he yin tintin-to-finẹ Jehovah tọn de, bo yin cube pipe de. (1 Ahọlu lẹ 6:19, 20) Whelọnu lo, lehe e yin nuhe jẹ sọ dọ Jelusalẹm Yọ́yọ́ lọ, he to sisẹ́ dogbọn gigo Jehovah lọsu tọn dali, yin mimọ taidi cube daho pipe de! Jijlẹ etọn lẹpo tin to jlẹkaji pipe de mẹ. E yin otò daho de he ma tindo numasọgbe kavi hẹngble lẹ.—Osọhia 21:22.
Núzinzan Họgbigbá Tọn Akuẹgegenu Lẹ
9. Nawẹ Johanu basi zẹẹmẹ na núzinzan họgbigbá tọn otò daho lọ tọn gbọn?
9 Johanu zindonukọn to zẹẹmẹ etọn mẹ: “Didó dòkọ etọn tọn yin jaspali: otòdaho lọ sọ yin sika dagbedagbe dodo, taidi mẹpọnnu he mọnukunnu gblegede. Yè sọn yí ose hunkọhunkọ akuẹgegenu tọn do doaṣọna dòdo dokọ otòdaho lọ tọn. Dòdo tintan yin jaspali; awetọ, safili: atọ̀ntọ, kalkedoni; ẹnẹtọ, emẹlaldi; atọ́ntọ, sadoniki; ṣidopotọ, saldiu; ṣinawetọ, klisọlite; ṣinatọntọ, belili; ṣinẹnẹtọ, topazi; aotọ, klizoplasu; widopotọ, jakintu; wiawetọ, amẹtistu. Họngbo wiawe lẹ sọ yin pali wiawe, họngbo dopodopo yin pali dopo: tòhomẹliho otòdaho lọ tọn sọ yin sika dagbedagbe dodo, taidi mẹpọnnu he hunnukunmẹ.”—Osọhia 21:18-21.
10. Etẹwẹ yin didohia dogbọn nugbo lọ dali dọ otò daho lọ yin gbigbá po jaspali, sika, po “osé hunkọhunkọ akuẹgegenu” lẹ po?
10 Na nugbo tọn, gbigbá otò daho lọ tọn yin nuhe sẹ́ talala. Kakati nado yin núzinzan aihọn mẹ tọn aigba tọn de taidi okọ vẹẹ kavi zannu, mí hia dogbọn jaspali, sika dagbedagbe, po “ose hunkọhunkọ akuẹgegenu tọn” lẹ dali. Lehe e jẹ sọ dọ ehelẹ ni nọtena núzinzan họgbigbá tọn olọn mẹ tọn lẹ! Nudevo depope ma sọgan yin whanpẹnọ hugan gba. Yè yí sika dagbedagbe do tlẹ́ do alki alẹnu tọn hohowhenu tọn lọ go, podọ to Biblu mẹ núzinzan ehe nọ yawu nọtena onu he yin dagbe bo họakuẹ lẹ. (Eksọdusi 25:11; Howhinwhẹn lẹ 25:11; Isaia 60:6, 17) Ṣigba Jelusalẹm Yọ́yọ́ lọ pete, po tòhomẹliho daho etọn po, tlẹ yin awuwlena po “sika dagbedagbe dodo, taidi mẹpọnnu he hunnukunmẹ” po, bo do ohia ogo na whanpẹyinyọn po nuhọakuẹ-yinyin daho de po he zẹ lẹnpọn go.
11. Etẹwẹ hẹndiun dọ enẹnọ he wleawuna Jelusalẹm Yọ́yọ́ lọ lẹ na yin hinhẹn sẹ́ po wiwe-yinyin gbigbọmẹ tọn he yin dagbedagbe yiaga hugan lọ po?
11 Ogànkọ́ntọ gbẹtọ depope ma sọgan wleawuna sika dagbe mọnkọtọn gba. Ṣigba Jehovah wẹ Ogànkọ́ntọ daho lọ. E sinai “di ogànkọntọ de po kiklọtọ fataka tọn po,” bo klọ omẹ dopodopo, yedọ hagbẹ nugbonọ Islaeli gbigbọmẹ tọn lẹ tọn “di sika po fataka po,” bo de flusọ mawe lẹpo sọn ye go. Omẹ he yin kiklọwe bo yin hinhẹnzun wiwe nugbo lẹ kẹdẹ wẹ na wleawuna Jelusalẹm Yọ́yọ́ lọ to godomẹ, podọ to aliho ehe mẹ Jehovah gbá otò daho lọ po núzinzan họgbigbá tọn gbẹte lẹ po he to sisẹ́ po dagbe-yinyin yiaga hugan wiwe-yinyin gbigbọmẹ tọn po.—Malaki 3:3, 4.
12. Etẹwẹ yin zẹẹmẹ basina dogbọn nugbo lọ dali dọ (a) dòdo otò daho lọ tọn yin aṣọdona po osé akuẹgegenu 12 lẹ po? (b) họngbo otò daho lọ tọn lẹ yin pali lẹ?
12 Dòdonu otò daho lọ tọn lẹ yin whanpẹnọ ga, bo yin aṣọdona po ose akuẹgegenu 12 po. Ehe hẹn mẹ flin yẹwhenọ daho Ju hohowhenu tọn lọ he to azan nuyiwa sinsẹ̀n tọn lẹ gbe nọ do efodi he tindo osé akuẹgegenu vovo 12 lẹ he taidi dehe yin zẹẹmẹ basina tofi lẹ nkọ. (Eksọdusi 28:15-21) Na nugbo tọn, ehe ma yin kosọdudu de gba! Kakati ni yin mọ, e zinnudo azọn yẹwhenọ tọn he yin Jelusalẹm Yọ́yọ́ lọ tọn ji, he Jesu, Yẹwhenọ Daho hugan lọ, yin “miyọngban” na. (Osọhia 20:6; 21:23; Heblu lẹ 8:1) Dogọ, gbọn Jelusalẹm Yọ́yọ́ lọ gblamẹ wẹ alemọyinu lizọnyizọn yẹwhenọ daho Jesu tọn tọn na yin anadena hlan gbẹtọvi lẹ. (Osọhia 22:1, 2) Otò daho lọ tindo họngbo 12 lẹ, dopodopo yetọn yin pali whanpẹnọ daho de, bo flin mẹ olo Jesu tọn he yi Ahọluduta lọ jlẹdo pali akuẹgegenu de go. Enẹnọ lẹpo he gbọn họngbo enẹlẹ mẹ na ko do pinpẹn nutọn yinyọnẹn nugbo de hia na nuhọakuẹ-yinyin gbigbọmẹ tọn lẹ.—Matiu 13:45, 46; yijlẹdo Job 28:12, 17, 18 go.
Otò Daho Hinhọ́n Tọn De
13. Etẹwẹ Johanu dọ to enẹgodo dogbọn Jelusalẹm Yọ́yọ́ lọ dali, podọ etẹwutu otò daho lọ ma tindo nuhudo tẹmpli paa depope tọn?
13 To ojlẹ Sọlọmọni tọn mẹ, Jelusalẹm yin dududeji dogbọn tẹmpli de dali he yin gbigbá do agayiyi hugan otò daho lọ tọn tẹnmẹ to Osó Molia ji to agewaji. Ṣigba etẹwẹ dogbọn Jelusalẹm Yọ́yọ́ lọ dali? Johanu dọmọ: “Yẹn ma mọ tẹmpli de to e mẹ; na [Jehovah] Jiwheyẹwhe Ganhunupo, po Lẹngbọvu lọ po wẹ tẹmpli etọn. Otòdaho lọ ma sọ jlo owhe, kavi osun, nado nọ họ́n hinhọ́n do e mẹ: na gigo Jiwheyẹwhe tọn wẹ to hinhọ́n họ́n do e mẹ, Lẹngbọvu lọ sọ wẹ hinhọ́n etọn.” (Osọhia 21:22, 23) Na nugbo tọn, nuhudo de ma tin nado gbá tẹmpli paa de do finẹ gba. Tẹmpli Ju lẹ tọn hohowhenu tọn lọ yin apajlẹ de poun, podọ nujọnu lọ he yin apajlẹ enẹ tọn, yedọ tẹmpli gbigbọmẹ tọn daho lọ, ko tin sọn whenuena Jehovah ko yi amisisa do dè Jesu taidi Yẹwhenọ Daho lọ to 29 W.M. tọn. (Matiu 3:16, 17; Heblu lẹ 9:11, 12, 23, 24) Tẹmpli de sọ nọ biọ dọ hagbẹ yẹwhenọ lẹ tọn de ni to avọsinsan lẹ basi na Jehovah na dagbe gbẹtọ lẹ tọn. Ṣigba enẹnọ he yin apadewhe Jelusalẹm Yọ́yọ́ lọ tọn lẹpo wẹ yẹwhenọ lẹ. (Osọhia 20:6) Podọ avọsinsan daho lọ, yedọ ogbẹ̀ gbẹtọ tọn pipe Jesu tọn, ko yin nina whladopo na whepoponu. (Heblu lẹ 9:27, 28) Dogọ, omẹ he nọ nọ̀ otò daho enẹ mẹ lẹpo wẹ sọgan dọnsẹpọ Jehovah tọlọlọ.
14. (a) Etẹwutu Jelusalẹm Yọ́yọ́ lọ ma tindo nuhudo owhe po osun po tọn nado sẹ́ do e ji? (b) Etẹwẹ dọdai Isaia tọn dọ dogbọn tito-basinanu wẹkẹ tọn Jehovah tọn dali, podọ nawẹ Jelusalẹm Yọ́yọ́ lọ tindo mahẹ to ehe mẹ gbọn?
14 Whenuena gigo Jehovah tọn gbọn Moṣe pa to Osó Sinai ji, e hẹn nukunmẹ Moṣe tọn sẹ́ sọmọ bọ e dona ṣinyọnnudo e sọn hagbẹ Islaelivi etọn lẹ de. (Eksọdusi 34:4-7, 29, 30, 33) Whelọnu lo, be yè sọgan lẹn sisẹ́ otò daho enẹ tọn pọn he yin hinhọ́n hẹnwana to whepoponu po gigo Jehovah tọn po? Otò daho mọnkọtọn ma na tindo ozán depope gba. E ma na tindo nuhudo owhe kavi osun paa de tọn gba. E na to hinhọ́n họ́n kakadoi. (Yijlẹdo 1 Timoti 6:16 go.) Jelusalẹm Yọ́yọ́ yin awulẹ̀na po hinhọ́n whanpẹnọ alọpa enẹ po. Na nugbo tọn, asiyọ́yọ́ ehe po Asu Ahọlu etọn po lẹzun tatọ-tònọ agun wẹkẹ tọn Jehovah tọn—yedọ “yọnnusi” etọn, “Jelusalẹm he tin to aga”—he dali Isaia dọ dọdai: “Owhe ma na yin hinhọ́n towe to okle ba, mọ osun ma na yi hinhọ́n etọn hia we ba: ṣigba [Jehovah] na yin hinhọ́n madopodo towe de, Jiwheyẹwhe towe gigo towe. Owhe towe ma na biọ ba: mọ osun towe ma na yì zinvlu mẹ ba, na [Jehovah] na yin hinhọ́n madopodo towe, azan awubla towe tọn lẹ na jẹ podo.”—Isaia 60:1, 19, 20; Galatianu lẹ 4:26.
Hinhọ́n Akọta Lẹ Tọn De
15. Hogbe Osọhia tọn tẹlẹ dogbọn Jelusalẹm Yọ́yọ́ lọ dali wẹ taidi dọdai Isaia tọn?
15 Dọdai dopo ehe sọ dọmọ: “Kosi lẹ na wá hinhọ́n kọn, podọ ahọlu lẹ do hinhọ́n zizẹ towe kọn.” (Isaia 60:3) Osọhia dohia dọ oho ehelẹ na bẹ Jelusalẹm Yọ́yọ́ hẹn ga: “Akọta lẹ na to zọnlinzin to hinhọ́n towe mẹ: ahọlu aigba tọn lẹ sọ to gigo yetọn po yẹyi po hẹnwá e mẹ. Yè ma na su họngbo etọn lẹ to ozan whenu: na ozanku ma tin to finẹ. Yé na hẹn gigo po yẹyi akọta lẹ tọn po wá e mẹ.”—Osọhia 21:24-26.
16. Mẹnu wẹ yin “akota lẹ” he na zinzọnlin dogbọn yizan hinhọ́n Jelusalẹm Yọ́yọ́ lọ tọn dali?
16 Mẹnu wẹ “akota” ehelẹ he to zọnlinzin gbọn hinhọ́n Jelusalẹm Yọ́yọ́ lọ tọn gblamẹ? Ye yin gbẹtọ lẹ, he yin apadewhe akọta aihọn ylankan ehelẹ tọn tọn pọn, he yigbena hinhọ́n he sẹ́ gbọn otò daho olọn mẹ tọn gigonọ ehe gblamẹ lọ. Sọawuhia hugan to ye mẹ wẹ gbẹtọ susugege lọ, he ko wá “sọn akọta lẹpo mẹ, sọn ohẹnnu lẹpo mẹ, sọn gbẹtọ lẹpo mẹ, podọ sọn ogbè lẹpo mẹ” bo to Jiwheyẹwhe sẹ̀n to okle po ozan po to pọmẹ po hagbẹ Johanu tọn po. (Osọhia 7:9, 15) To whenuena Jelusalẹm Yọ́yọ́ lọ na jẹte sọn olọn mẹ wá bọ Jesu yí họnhungan oku po Hadès po tọn lẹ zan nado fọn oṣiọ lẹ pete godo, ye na yin awukọndopọ hẹ dogbọn livi dogọ lẹ dali, he ko tin sọn “akọta lẹ” mẹ dai, he wá nado yiwanna Jehovah po Ovi etọn, Asu taidi Lẹngbọvu Jelusalẹm Yọ́yọ́ lọ tọn po.—Osọhia 1:18.
17. Mẹnu wẹ yin “ahọlu aigba tọn lẹ” he “hẹn gigo yetọn” biọ Jelusalẹm Yọ́yọ́ lọ mẹ?
17 Whelọnu lo, mẹnu wẹ yin “ahọlu aigba tọn lẹ” he “sọ to gigo yetọn po yẹyi po hẹnwá e mẹ”? Ye ma yin ahọlu paa aigba tọn lẹ taidi pipli de gba, na ye ko biọ vasudo mẹ whenuena ye to avunho sọta Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn to Amagẹdọni. (Osọhia 16:14, 16; 19:17, 18) Be ahọlu lẹ sọgan ko yin omẹ nukundeji yiaga akọta lẹ tọn he lẹzun apadewhe gbẹtọ susugege lọ tọn, kavi be ye yin ahọlu fọnsọnku lẹ he jo yede hlan Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn to aihọn yọ́yọ́ lọ mẹ wẹ? (Matiu 12:42) E vẹawu nado dọ, na, na sọha suhugan yetọn, gigo ahọlu mọnkọtọn lẹ tọn yin aihọn tọn bo ko ṣa sọn whenu dindẹn die. Whelọnu lo, “ahọlu aigba tọn lẹ,” he hẹn gigo yetọn biọ Jelusalẹm Yọ́yọ́ mẹ dona yin 144 000 lẹ, he yè “fli . . . sọn akọta lẹpo mẹ, sọn ogbè lẹpo mẹ, sọn gbẹtọ lẹpo mẹ, podọ sọn aigba lẹpo ji” nado dugan taidi ahọlu lẹ po Lẹngbọvu lọ, Jesu Klisti lọ. (Osọhia 5:9, 10; 22:5) Yé hẹn gigo namẹ dogbọn Jiwheyẹwhe dali yetọn biọ otò daho lọ mẹ nado yídogọ na sisẹ́ etọn.
18. (a) Mẹnu lẹ wẹ ma na dọnsẹpọ Jelusalẹm Yọ́yọ́ lọ? (b) Mẹnu lẹ kẹdẹ wẹ na yin dotẹnmẹ jodona nado biọ otò daho lọ mẹ?
18 Johanu zindonukọn: “Eyin e bo sọ to depope, onu he nọ hẹn mẹflu ma to na biọ e mẹ, kavi ewọ he nọ basi osunu de, kavi he to lalodo: adavo yé he yè wlanwe yetọn do ogbẹ̀ owe Lẹngbọvu lọ tọn mẹ lẹ.” (Osọhia 21:27) Onu depope he yin gingandego dogbọn titonu Satani tọn dali ma sọgan yin apadewhe Jelusalẹm Yọ́yọ́ lọ tọn gba. Dile etlẹ yindọ họngbo etọn lẹ to hunhun to whepoponu, mẹdepope he “nọ basi osunu de, kavi to lalodo” ma na yin dotẹnmẹ jodona nado biọ e mẹ gba. Atẹṣitọ de ma na tin to otò daho enẹ mẹ kavi hagbẹ Babilọni Daho lọ tọn depope gba. Podọ eyin mẹde tẹnpọn nado hẹn otò daho lọ gble dogbọn hagbẹ sọgodo tọn etọn lẹ hinhẹngble whenuena ye gbẹ pò to aigba ji dali, vivẹnudido yetọn na yin hinhẹn wá ovọ mẹ. (Matiu 13:41-43) “Adavo yé he yè wlanwe yetọn do ogbẹ̀ owe Lẹngbọvu lọ tọn mẹ lẹ,” yedọ 144 000 lẹ, wẹ na wá biọ Jelusalẹm Yọ́yọ́ mẹ to godomẹ.b—Osọhia 13:8; Daniẹli 12:3.
Otọ̀ Osin Ogbẹ̀ Tọn
19. (a) Nawẹ Johanu basi zẹẹmẹ na Jelusalẹm Yọ́yọ́ do dile e to dona lẹ kọn do gbẹtọvi lẹ ji? (b) Whetẹnu wẹ “otọ̀ osin ogbẹ̀ tọn” lọ jẹ sisa ji, podọ nawẹ mí yọnẹn gbọn?
19 Jelusalẹm Yọ́yọ́ sisẹ́ lọ na hẹn dona daho lẹ wá na gbẹtọvi lẹ to aigba ji. Ehe wẹ nuhe Johanu plọn to enẹgodo: “E sọ do otọ̀ osin ogbẹ̀ tọn de hia mi, ehe wé ṣeṣe di klistali, he to tintọ́n sọn fie ofin Jiwheyẹwhe tọn, po Lẹngbọvu lọ tọn po te. To ṣẹnṣẹn tohomẹ-liho etọn tọn.” (Osọhia 22:1, 2a) Whetẹnu wẹ “otọ̀” ehe to sisa? Dile e ko yindọ e to sisà “sọn ofin Jiwheyẹwhe tọn po Lẹngbọvu lọ tọn po te,” e sọgan yin to whenuena azan Oklunọ tọn lọ bẹjẹeji godo kẹdẹ to 1914. Enẹ yin ojlẹ lọ na nujijọ lọ he yin lila dogbọn kunkun opẹn ṣinawetọ lọ tọn po nulila daho lọ tọn po dali: “Dinvie wẹ whlẹngan, huhlọn, ahọludu Jiwheyẹwhe mítọn tọn, po huhlọn Klisti etọn tọn po wá.” (Osọhia 11:15; 12:10) To ojlẹ opodo tọn lọ mẹ, gbigbọ po asiyọ́yọ́ po ko to oylọ-basina mẹhe yin ahun dagbenọ lẹ nado yí osin ogbẹ̀ tọn vọnu. Osin he wá sọn otọ̀-sisa ehe mẹ na tin to aimẹ na omẹ mọnkọtọn lẹ kakajẹ vivọnu titonu ehe tọn podọ zọnmii kaka biọ aihọn yọ́yọ́ lọ mẹ, whenuena Jelusalẹm Yọ́yọ́ lọ ‘jẹte sọn olọn mẹ wá sọn Jiwheyẹwhe de.’—Osọhia 21:2.
20. Etẹwẹ dohia dọ osin ogbẹ̀ tọn jẹ oba de mẹ ko tin to aimẹ?
20 Ehe ma ko yin ojlẹ tintan lọ gba he osin ogbẹ̀-namẹtọ ko yin zizedonukọnna gbẹtọvi lẹ. Whenuena e tin to aigba ji, Jesu dọho dogbọn osin he nọ namẹ ogbẹ̀ mavọmavọ dali. (Johanu 4:10-14; 7:37, 38) Dogọ, Johanu to na se oylọ owanyinọ lọ: “Gbigbọ po asiyọ́yọ́ po dọmọ, Wá. Ewọ he to sise ni dọmọ, Wá. Podọ mẹhe nugblahu gbọ e ni wá. Ewọ he jlo, gbọ e ni yí osin ogbẹ̀ tọn lọ vọnu.” (Osọhia 22:17) Oylọ ehe tlẹ ko yin lilá todin, bo dohia dọ osin ogbẹ̀ tọn jẹ oba de mẹ tlẹ ko tin to aimẹ. Ṣigba to aihọn yọ́yọ́ lọ mẹ, osin ehelẹ na sà sọn ofin Jiwheyẹwhe tọn mẹ podọ gbọn Jelusalẹm Yọ́yọ́ lọ gblamẹ taidi otọ̀-sisa nujọnu tọn de.
21. Etẹwẹ “otọ̀ osin ogbẹ̀ tọn lọ” nọtena, podọ nawẹ numimọ Ezekiẹli tọn he yin otọ̀ ehe tọn gọalọna mí nado yọnẹn gbọn?
21 Etẹwẹ “otọ̀ osin ogbẹ̀ tọn” ehe yin? Osin paa yin núzinzan tangan de na ogbẹ̀. Matin nududu, gbẹtọ sọgan nọgbẹ̀ na osẹ sọha delẹ, ṣigba matin osin, e na ku to dibla yì osẹ dopo ṣẹnṣẹn. Osin sọ yin núzinzan klọwé tọn de bo jẹ na agbasalilo. Nalete, osin ogbẹ̀ tọn dona nọtena nujọnu de na ogbẹ̀ po agbasalilo gbẹtọvi lẹ po tọn. Yẹwhegan Ezekiẹli yin nina numimọ de he yin “otọ̀ osin ogbẹ̀ tọn” ehe tọn, podọ to numimọ etọn mẹ, otọ̀ lọ to sisa sọn tẹmpli lọ mẹ bo sà biọ Ohù Kúkú lọ mẹ. Enẹgodo, nujawu nujawu lẹ tọn! Bẹplidopọ osin tọn he gọna ojẹ̀ matin ogbẹ̀ enẹ yin hinhẹn lẹzun osin fifa dagbe he gọna whevi lẹ! (Ezekiẹli 47:1-12) Mọwẹ, otọ̀ numimọ tọn lọ gọ̀ nuhe yin oṣiọ dai de wá ogbẹ̀, bo zinnudeji dọ otọ̀ osin ogbẹ̀ tọn lọ nọtena onu wleawudaina Jiwheyẹwhe tọn gbọn Jesu Klisti gblamẹ nado hẹn ogbẹ̀ gbẹtọ tọn pipe gọwá na hẹnnumẹ gbẹtọ tọn “oṣiọ” lọ. Otọ̀ ehe “wé ṣeṣe di klistali,” bo do wewe-yinyin po wiwe-yinyin po he yin onu wleawudaina Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn hia. E ma taidi “osin” he gọna ohùn, oku-hẹnwanamẹtọ Mẹylọhodotọklisti tọn lẹ gba.—Osọhia 8:10, 11.
22. (a) Fie wẹ otọ̀ lọ wá sọn, podọ etẹwutu ehe jẹ? (b) Etẹwẹ gando osin ogbẹ̀ tọn lọ go, podọ etẹwẹ otọ̀ yẹhiadonu tọn ehe bẹhẹn?
22 Otọ̀-sisa lọ wá “sọn fie ofin Jiwheyẹwhe tọn, po Lẹngbọvu lọ tọn po te.” Ehe yin nuhe jẹ, dile e ko yindọ dòdonu onu wleawudainanu ogbẹ̀-namẹtọ Jehovah tọn yin avọsinsan fligọ tọn lọ, podọ ehe yin awuwledai na Jehovah “yiwanna aihọn sọmọ bọ e yi Ovi detọn etọn dopo akan namẹ, na mẹdepope he yi i se ma nado dọn, ṣigba nido tindo ogbẹ̀ madopodo” wutu. (Johanu 3:16) Osin ogbẹ̀ tọn lọ sọ vọ gando Ohó Jiwheyẹwhe tọn go, he yin hodọdego taidi osin to Biblu mẹ. (Efesunu lẹ 5:26) Ṣigba, otọ̀ osin ogbẹ̀ tọn lọ bẹ, e ma yin nugbo lọ kẹdẹ hẹn gba, ṣigba onu wleawudaina devo lẹpo he yin Jehovah tọn, he sinai do avọsinsan Jesu tọn ji, na pọngbọ hinhẹnwa na gbẹtọvi tonusetọ lẹ sọn ylando po oku po si bo hẹn ogbẹ̀ madopodo wá na ye.—Johanu 1:29; 1 Johanu 2:1, 2.
23. (a) Etẹwutu e yin nuhe jẹ dọ otọ̀ osin ogbẹ̀ tọn lọ ni sà gbọn ṣẹnṣẹn tohomẹ-liho Jelusalẹm Yọ́yọ́ lọ tọn gblamẹ? (b) Opagbe sọn olọn mẹ wá hlan Ablaham tẹ wẹ na mọ hẹndi yí whenuena osin ogbẹ̀ tọn na sà to gege mẹ?
23 To Gandudu Owhe Fọtọ́n Tọn lọ whenu, alemọyinu fligọ lọ tọn lẹ yin yiyizan to gigọ mẹ gbọn yẹwhenọduta Jesu po yẹwhenọ azọnwahẹmẹtọ 144 000 etọn lẹ po glọ. Whelọnu lo, e yin nuhe jẹ dọ otọ̀ osin ogbẹ̀ tọn lọ ni sà gbọn ṣẹnṣẹn tohomẹ-liho Jelusalẹm Yọ́yọ́ lọ tọn tọn. Ehe yin awuwlena po Islaeli gbigbọmẹ tọn po, he, to pọmẹ po Jesu po, wleawuna okun nugbo Ablaham tọn. (Galatianu lẹ 3:16, 29) Nalete, whenuena osin ogbẹ̀ tọn lọ sà susugege gbọn ṣẹnṣẹn tohomẹ-liho otò daho yẹhiadonu tọn lọ tọn mẹ, “akọta aigba tọn lẹpo” na tindo dotẹnmẹ hundote gigọ nado dona yede dogbọn yizan okun Ablaham tọn dali. Opagbe Jehovah tọn na Ablaham na mọ hẹndi pete yí.—Gẹnẹsisi 22:17, 18.
Atin Ogbẹ̀ Tọn Lẹ
24. Etẹwẹ Johanu mọ to ada awe otọ̀ osin ogbẹ̀ tọn lọ tọn lẹ ji, podọ etẹwẹ yé nọtena?
24 To numimọ Ezekiẹli tọn mẹ, otọ̀ lọ tlẹ lẹzun otọ̀-sisa daho de, podọ yẹwhegan lọ mọ atin sinsẹ́nnọ alọpa lẹpo to wuwu to ada awe etọn lẹ. (Ezekiẹli 47:12) Ṣigba etẹwẹ Johanu mọ? Ehe: “Podọ to ada awe otọ̀ lọ tọn mẹ, wẹ atin ogbẹ̀ tọn lọ te, he nọ sẹ́n sinsẹ́n hunkọhunkọ wiawe, bo sọ nọ to sinsẹ́n etọn sẹ́n to sunmẹsunmẹ: ama atin lọ tọn tin na azọ̀nhẹngbọ akọta lẹ tọn.” (Osọhia 22:2b) “Atin ogbẹ̀ tọn” ehelẹ dona sọ nọtena apadewhe onu wleawudaina Jehovah tọn na ogbẹ̀ madopodo nina gbẹtọvi tonusetọ lẹ.
25. Onu wleawudaina susu tẹlẹ wẹ Jehovah basi na gbẹtọvi tonusetọ lẹ to Paladisi globu tọn lọ mẹ?
25 Onu wleawudaina daho susu tẹ die Jehovah ko basi na gbẹtọvi tonusetọ lẹ! E ma yin dọ ye na tindo mahẹ to osin kọfanamẹtọ ehelẹ mẹ kẹdẹ gba ṣigba ye sọgan gbẹ̀n sọn atin enẹlẹ mẹ sinsẹ́n mẹhẹndotetọ vovo madoalọte lẹ. Etẹ, eyin mẹjitọ mítọn tintan lẹ ko hẹn pekọ wá na yede po onu wleawudaina “dagbe” mọnkọtọn lẹ po to paladisi Edẹni tọn mẹ wẹ! (Gẹnẹsisi 2:9) Ṣigba todin, Paladisi globu tọn de tin tofi, podọ Jehovah tlẹ basi onu wleawudaina lẹ gbọn ama atin yẹhiadonu tọn enẹlẹ mẹ na “azọ̀nhẹngbọ akọta lẹ tọn.”c Yiaga hugan amasin, ogbé kavi onu devo he sọgan yin ninamẹ todin, zinzan pọngbọ hẹnwanamẹtọ he yin ama yẹhiadonu tọn enẹlẹ tọn na fọn gbẹtọvi yisenọ lẹ hlan pipe gbigbọmẹ tọn po agbasa tọn po.
26. Etẹwẹ atin ogbẹ̀ tọn lẹ sọgan bẹhẹn, podọ etẹwutu?
26 Atin enẹlẹ, he mọ osin yí ganji dogbọn otọ̀ lọ dali, sọgan bẹ hagbẹ 144 000 asi Lẹngbọvu lọ tọn lẹ tọn hẹn. Whenuena ye tin to aigba ji omẹ ehelẹ ga nù sọn onu wleawudaina Jiwheyẹwhe tọn na ogbẹ̀ gbọn Jesu Klisti gblamẹ. E jẹna ayidego dọ, mẹmẹsunnu Jesu tọn he yin dide gbọn gbigbọ dali ehelẹ yin yiylọ to dọdai-liho dọ “atin dódó tọn.” (Isaia 61:1-3; Osọhia 21:6) Ye ko wleawuna sinsẹ́n gbigbọmẹ tọn susu hlan pipa Jehovah tọn. (Matiu 21:43) Podọ to Gandudu Owhe Fọtọ́n Tọn lọ whenu, ye na tindo mahẹ de to onu wleawudaina fligọ tọn lẹ ninamẹ mẹ he na yinuwa na “azọ̀nhẹngbọ akọta lẹ tọn” sọn ylando po oku po si.—Yijlẹdo 1 Johanu 1:7 go.
Ozanku Ma Na Tin Ba
27. Dona dogọ tẹlẹ wẹ Johanu dọho etọn na enẹnọ he tindo lẹblanulọkẹyi nado biọ Jelusalẹm Yọ́yọ́ lọ mẹ lẹ, podọ etẹwutu e yin didọ dọ “onu hodẹ̀do de ma na tin ba”?
27 Jelusalẹm Yọ́yọ́ lọ mẹ bibiọ—matin ayihaawe, lẹblanulọkẹyi jiawu hugan de ma sọgan tin! Saa lẹnpọn—gbẹtọvi he ko yin mape, tata pọn enẹlẹ na hodo Jesu biọ olọn mẹ nado lẹzun apadewhe tito gigonọ mọnkọtọn de tọn! (Johanu 14:2) Johanu namẹ linlẹn de he yin dona lẹ tọn he na yin vivi etọn du dogbọn omẹ ehelẹ dali, dọmọ: “Onu hodẹ̀do de ma na tin ba: ofin Jiwheyẹwhe tọn po Lẹngbọvu lọ po tọn wẹ na tin to finẹ; devi etọn lẹ nasọ to sinsẹ̀n ẹn: ye na mọ nukun etọn mẹ; oyin etọn na sọ tin to nukọn yetọn.” (Osọhia 22:3, 4) Whenuena yẹwhenọduta Islaelivi lẹ tọn lẹzun gbigble, e jiya dẹ̀hodomẹ Jehovah tọn tọn. (Malaki 2:2) “Owhé” mado yise Jelusalẹm tọn yin didọ dọ e yin jijodo dogbọn Jesu dali. (Matiu 23:37-39) Ṣigba to Jelusalẹm Yọ́yọ́ mẹ, “onu hodẹ̀do de ma na tin ba.” (Yijlẹdo Zekalia 14:11 go.) Tomẹnu etọn lẹpo na ko yin whiwhlepọn to miyọn whlepọn lẹ tọn mẹ tofi to aigba ji, podọ na ye mọ awhangbigba yí wutu, ye dona ‘ze magble po maku po do.’ To whẹho yetọn mẹ, Jehovah yọnẹn, kẹdẹ dile e yọnẹn po Jesu po, dọ yé ma na jai gbede gbede gba. (1 Kọlintinu lẹ 15:53, 57) Dogọ, “ofin Jiwheyẹwhe tọn po Lẹngbọvu lọ po tọn” na tin to finẹ, bo hẹn teninọ otò daho lọ tọn tin to vivomẹ na madopodo lẹpo.
28. Etẹwutu hagbẹ Jelusalẹm Yọ́yọ́ lọ tọn lẹ tindo oyin Jiwheyẹwhe tọn yin winwlan do nukọn yetọn, podọ nukundido ayajẹ tọn daho tẹwẹ tin to nukọn na ye?
28 Taidi Johanu lọsu, hagbẹ sọgodo tọn lẹpo he yin otò daho olọn mẹ tọn enẹ tọn yin “afanumẹ” Jiwheyẹwhe tọn lẹ. Taidi mọ, ye tindo oyin Jiwheyẹwhe tọn yin winwlan tọlọlọ do nukọn yetọn, bo do e hia taidi Oklunọ yetọn. (Osọhia 1:1; 3:12) Ye na pọn ẹn hlan taidi lẹblanulọkẹyi ojọmiọn tọn de nado basi sinsẹnzọn wiwe hlan ẹn taidi apadewhe Jelusalẹm Yọ́yọ́ lọ tọn. Whenuena Jesu tin to aigba ji, e do opagbe ayajẹ fọndolanmẹnamẹtọ de na gandutọ sọgodo tọn mọnkọtọn lẹ, dọmọ: “[Ayajẹnọ] wẹ wiwenọ to ayihamẹ lẹ; na ye na mọ Jiwheyẹwhe.” (Matiu 5:8) Lehe afanumẹ ehelẹ na yin ayajẹnọ sọ nugbo nado mọ bo sẹ̀n Jehovah lọsu tọlọlọ!
29. Etẹwutu Johanu dọ dogbọn Jelusalẹm Yọ́yọ́ olọn mẹ tọn dali dọ “ozanku ma na tin to finẹ”?
29 Johanu zindonukọn: “Ozanku ma na tin to finẹ; yé ma to zogban na din, kavi hinhọ́n owhe tọn; na [Jehovah] Jiwheyẹwhe wẹ to hinhọ́n na ye.” (Osọhia 22:5a) Jelusalẹm hohowhenu tọn lọ, taidi otò daho devo depope to aigba ji, nọ ganjẹ owhe go na hinhọ́n to okle podọ osun kavi hinhọ́n he gbẹtọ basi go to zanmẹ. Ṣigba to Jelusalẹm Yọ́yọ́ olọn tọn mẹ, hinhọ́n mọnkọtọn ma na jẹ ba. Otò daho lọ na yin hinhẹn họnwun dogbọn Jehovah lọsu dali. “Ozanku” sọgan sọ vọ yin yiyizan to zẹẹmẹ yẹhiadonu tọn de mẹ, bo to hodọ do nukundiọsọ kavi kinklan sọn Jehovah go ji. (Mika 3:6; Johanu 9:4; Lomunu lẹ 13:11, 12) Ozanku alọpa enẹ ma sọgan tin gbede to tintin-to-finẹ gigonọ sisẹ́ Jiwheyẹwhe Ganhunupo lọ tọn tọn gba.
30. Nawẹ Johanu hẹn numimọ whanpẹnọ lọ wá tadona mẹ gbọn, podọ etẹwẹ Osọhia hẹn mí deji na?
30 Johanu dotana numimọ whanpẹnọ ehe dogbọn didọ dogbọn afanumẹ Jiwheyẹwhe tọn ehelẹ dali: “Yé na sọ to ahọludu kakadoi.” (Osọhia 22:5b) Nugbo, to vivọnu owhe fọtọ́n lẹ tọn, ale fligọ lọ tọn lẹ na ko yin yiyizan to gigọmẹ, podọ Jesu na ze whẹndo gbẹtọvi lẹ tọn hinhẹn zun pipe de donukọnna Otọ́ etọn. (1 Kọlintinu lẹ 15:25-28) Nuhe Jehovah tindo to ayihamẹ na Jesu po 144 000 lẹ po to enẹgodo wẹ mí ma yọnẹn gba. Ṣigba Osọhia hẹn mí deji dọ sinsẹnzọn wiwe lẹblanulọkẹyi tọn yetọn hlan Jehovah na to nukọnzindo biọ madopodo lẹpo mẹ.
Hẹndi Ayajẹnọ Osọhia Tọn
31. (a) Opodo tẹwẹ yin ohia do ogo na dogbọn numimọ Jelusalẹm Yọ́yọ́ lọ tọn dali? (b) Etẹwẹ Jelusalẹm Yọ́yọ́ lọ wà na gbẹtọvi nugbonọ devo lẹ?
31 Hẹndi numimọ ehe tọn he yin Jelusalẹm Yọ́yọ́ lọ tọn, yedọ asiyọ́yọ́ Lẹngbọvu lọ tọn, wẹ hẹndi ayajẹnọ he Osọhia to alọdlẹn do, podọ e jẹ nado yin mọ. Hagbẹ Klistiani Johanu tọn owhe kanweko tintan lọ tọn lẹ he owe lọ yin kinkan hlan tintan to nukọnpọn hlan nado biọ otò daho enẹ mẹ taidi gbigbọ jọmaku ganduhẹmẹtọ hẹ Jesu Klisti lẹ. Pipotọ Klistiani yiamisisadode lẹ tọn he gbẹ pò to ogbẹ̀ tofi to aigba ji tindo todido dopolọ. Nalete Osọhia to nukọnzindo hlan hẹndi daho etọn, dile asiyọ́yọ́ he yin hinhẹnzun blebu lọ yin awukọndopọ hẹ Lẹngbọvu lọ. Enẹgodo, dogbọn yizan Jelusalẹm Yọ́yọ́ lọ tọn dali, alemọyinu avọsinsan fligọ Jesu tọn tọn na yin yiyizan na gbẹtọvi lẹ, na to nukọnmẹ nugbonọ lẹpo nido biọ ogbẹ̀ madopodo mẹ. To alọpa ehe mẹ asiyọ́yọ́ lọ, yedọ Jelusalẹm Yọ́yọ́ lọ, taidi alọgọnamẹtọ nugbonọ hlan Ahọlu Asu etọn, na tindo mahẹ to gbigbá aigba yọ́yọ́ dódó tọn de mẹ na madopodo—polẹpo hlan gigo Oklunọ Nupojipetọ Jehovah tọn.—Matiu 20:28; Johanu 10:10, 16; Lomunu lẹ 16:27.
32, 33. Etẹwẹ mí ko plọn sọn Osọhia mẹ, podọ etẹwẹ dona yin gbèyíyí sọn ahun mẹ wá mítọn?
32 Whelọnu lo, ayajẹ nankọ die mí nọ mọtolanmẹ dile mí to dindọnsẹpọ vivọnu dodinnanu mítọn tọn he yin owe Osọhia tọn! Mí ko mọ vivẹnudido godo tọn Satani tọn lẹ po okun etọn po he yin hinhẹn jẹvọ podọ whẹdida dódó Jehovah tọn lẹ he yin hinhẹnṣẹ jẹ opodo. Babilọni Daho lọ dona juwayi sọn tintin to aimẹ mẹ kakadoi, nado yin hihodo dogbọn ninọmẹ gbigble matin todido devo lẹpo he yin aihọn Satani tọn tọn dali. Satani lọsu po aovi etọn lẹ po na yin zizedo odo mapote mẹ bo yin vivasudo to nukọnmẹ. Jelusalẹm Yọ́yọ́ na dugan po Klisti po sọn olọn lẹ mẹ whenuena fọnsọnku po whẹdida po na to nukọnzindo, podọ gbẹtọvi he yin hinhẹnzun pipe lẹ na wá duvivi ogbẹ̀ madopodo tọn to Paladisi aigba ji tọn de mẹ to godomẹ. Lehe Osọhia do onu ehe lẹpo hia hezeheze sọ! Lehe e nọ hẹn nujikudo mítọn lodo sọ nado ‘lá wẹndagbe madopodo ehe taidi wẹndagbe na akọta lẹpo, ohẹnnu lẹpo, ogbè lẹpo po gbẹtọ lẹpo po’ to aigba ji todin! (Osọhia 14:6, 7) Be hiẹ to dewe yizan to gigọmẹ to azọn daho ehe mẹ ya?
33 Po ahun mítọn lẹ po he yin gigọ po pẹdido po sọmọ, mì gbọ na mí ni na ayidonugo hlan hogbe tadona tọn lẹ he yin Osọhia tọn.
[Nudọnamẹ Odò Tọn]
a Nugbo lọ dọ nujijlẹ́ he yin yiyizan lọ yin “kẹdẹdi jijlẹ́ gbẹtọ tọn, enẹ wẹ, angẹli lọ tọn” sọgan tindo nude nado yiwà po nugbo lọ po dọ otò daho lọ yin awuwlena po 144 000 lẹ po he yin gbẹtọ lẹ to dai ṣigba ko lẹzun nudida gbigbọnọ lẹ to angẹli lẹ ṣẹnṣẹn.
b Doayi e go dọ “ogbẹ̀ owe Lẹngbọvu lọ tọn” bẹ oyin 144 000 Islaeli gbigbọmẹ tọn lẹ tọn kẹdẹ hẹn. Nalete, e gbọnvona “owe ogbẹ̀ tọn” lọ he bẹ enẹnọ he mọ ogbẹ̀ yí to aigba ji lẹ hẹn.—Osọhia 20:12.
c Doayi e go dọ hogbe “akọta lẹ” nọ yawu gando enẹnọ he ma tin to Islaeli gbigbọmẹ tọn lọ mẹ lẹ go. (Osọhia 7:9; 15:4; 20:3; 21:24, 26) Yizan hogbe lọ tọn tofi ma to didọ dọ gbẹtọvi lẹ na gbẹ sọ yin tito-basina biọ pipli akọta vovo lẹ tọn mẹ to Gandudu Owhe Fọtọ́n Tọn lọ whenu gba.