Weta 15
“Mẹnu Wẹ Jẹ Nado Hun Owe Lọ?”
1. Etẹwẹ to jijọ todin to numimọ Johanu tọn mẹ?
GIGO DAHONỌ! LANMẸBIỌNAMẸTỌ! Mọwẹ numimọ mẹfọndotetọ ofin Jehovah tọn te do to tito zogban miyọn tọn, kelubin lẹ, mẹho 24 lẹ, po ohù mẹpọnnu tọn lọ po ṣẹnṣẹn. Ṣigba Johanu, etẹwẹ hiẹ mọ to enẹgodo? Johanu bẹ ayidonugo etọn pete do ṣẹnṣẹn nujijọ olọn mẹ tọn ehe tọn taun, bo to didọ na mí: “Yẹn sọ mọ to adusilọ ewọ he sinai to ofin lọ ji tọn mẹ, owe he yè wlan to homẹ po godo po de, he yè yi hiadonu ṣinawe do tlẹ. Yẹn sọ mọ angẹli huhlọnnọ de, e yi ogbè lele do dawha dọ, Mẹnu wẹ jẹ nado hun owe lọ, bo sọ họ̀n hiadonu etọn sẹ? Mẹdepope ma tin to olọn mẹ, kavi to aigba ji, kavi to aigba glọ, he sọgan hun owe lọ, kavi pọn e mẹ. Yẹn sọ viavi talala, na yè ma mọ omẹ he jẹ de nado hun bo sọ hia owe lọ, kavi nado pọn e mẹ.”—Osọhia 5:1-4.
2, 3. (a) Etẹwutu Johanu tindo ojlo zogbe dọ mẹde ni yin mimọ nado hun owe lọ, ṣigba etẹwẹ sọawuhia nado yin todido lọ na enẹ? (b) Etẹwẹ omẹ yiamisisadode Jiwheyẹwhe tọn lẹ to tenọpọn vẹkuvẹku to ojlẹ mítọn mẹ?
2 Jehovah lọsu, Oklunọ Nupojipetọ nudida lẹpo tọn, wẹ hẹn owe enẹ dlẹndomẹ. E dona yin gigọ po nudọnamẹ tangan lẹ po, na e yin winwlan to homẹ po godo po. Ojlo mítọn yin finfọndote. Etẹwẹ owe lọ bẹhẹn? Mí flin oylọ Jehovah tọn hlan Johanu: “Hẹ aga wá ofi, yẹn nasọ yi onu he ma na nọma wá jọ to osọgodo hia we.” (Osọhia 4:1) Po nukundido vivẹ de po, mí to nukọnpọnhlan nado plọnnu dogbọn onu enẹlẹ dali. Ṣigba etẹ die, owe lọ yin súsú gbanun-gbanun, bọ yè yi hiadonu ṣinawe do tlẹ ẹ!
3 Be angẹli huhlọnnọ lọ na mọ mẹde he jẹ nado hun owe lọ? Sọgbe hẹ Biblu Kingdom Interlinear, owe lọ tin to “adusilọ” Jehovah tọn mẹ. E na ayinamẹ dọ e hẹn ẹn do alọpapa he to nuvo etọn mẹ. Ṣigba e taidi dọ mẹdepope to olọn mẹ kavi to aigba ji ma jẹ nado kẹalọyi bo hun owe enẹ gba. E ma tlẹ yin to aigba glọ, to devizọnwatọ nugbonọ Jiwheyẹwhe tọn he ko ku lẹ ṣẹnṣẹn, mẹdepope ma jẹ na gbegbigbo yiaga ehe. E ma yin nupaṣamẹ de dọ Johanu tindo numọtolanmẹ sinsinyẹn lẹ! Vlavo e ma to na yọn “onu he ma na nọma jọ” lẹ gbede gba. To azan mítọn lẹ gbe ga, omẹ yiamisisadode Jiwheyẹwhe tọn lẹ ko nọtepọn Jehovah po linsinsinyẹn po nado yi hinhọ́n po nugbo etọn po hlan gbonu do Osọhia ji. Ehe wẹ e na basi vudevude to ojlẹ didè lọ mẹ na hẹndi dọdai lọ tọn, nado sọgan plan omẹ etọn lẹ gbọn ali “whlẹngan daho” de tọn ji.—Psalm 43:3, 5.
Omẹ He Jẹ Lọ
4. (a) Mẹnu wẹ wá yin mimọ he jẹ nado hun owe lọ po hiadonu etọn lẹ po? (b) Alemọyi po lẹblanulọkẹyi tẹ po mẹ wẹ hagbẹ Johanu tọn po azọnwàhẹmẹtọ yetọn lẹ po to mahẹ tindo te todin?
4 Mọwẹ, omẹ de tin he penugo nado hun owe lọ! Johanu dọmọ: “Dopo to mẹho nẹlẹ mẹ sọ dọ hlan mi, dọmọ, Hiẹ sọ viavi blo: do ayi e go, Kinnikinni lọ he sọn whẹndo Juda tọn mẹ, Adọ̀ Davidi tọn, ko gbawhan nado hun owe lọ, podọ nado họ̀n hiadonu etọn ṣinawe lẹ.” (Osọhia 5:5) Enẹwutu, Johanu, sunsun dasin nẹlẹ sẹ! Hagbẹ Johanu tọn lọ po azọnwàhẹmẹtọ nugbonọ yetọn lẹ po todin ko doakọnna whlepọn sinsinyẹn lẹ họ̀ owhe ao susu lẹ whenuena ye to tenọpọn hinhọ́n po linsinsinyẹn po. Alemọyi homẹmiọnnamẹtọ tẹ die mí tindo todin to nukunmimọjẹ numimọ lọ mẹ, podọ lẹblanulọkẹyi tẹ die nado má hẹndi etọn dogbọn owẹ̀n etọn lilá na mẹdevo lẹ dali!
5. (a) Dọdai tẹwẹ ko yin didọ dogbọn Juda dali, podọ fie wẹ ovivi Juda tọn lẹ dugan te? (b) Mẹnu wẹ yin Ṣilo lọ?
5 Etẹ, “Kinnikinni lọ he sọn whẹndo Juda tọn mẹ”! Johanu ko jẹakọ hẹ dọdai lọ he Jakobu, tọgbo akọta Ju lẹ tọn tọn dọ dogbọn ovi etọn ẹnẹtọ Juda dali dọmọ: “Ovi kinnikinni de tọn wẹ Juda; visunnu ṣie, hiẹ ko hẹaga yì sọn wẹnyannu mẹ: ewọ fẹ yì odo, e pavava di kinnikinni de, podọ di kinnisi de; mẹnu wẹ na fọn ẹn tite? Ogànpo ma tọ́nyì sọn Juda, kavi opo ogán tọn sọn afọ etọn lẹ ṣẹnṣẹn, whẹpo Ṣilo do wá gba; hlan e dali wẹ tónusisè gbẹtọ lẹ tọn na te.” (Gẹnẹsisi 49:9, 10) Hukan ahọludu tọn he yin omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn wá sọn Juda mẹ. Bẹsọn Davidi ji, ahọlu lẹpo he dugan to Jelusalẹm kaka jẹ whenuena Babilọninu lẹ va otodaho enẹ sudo wẹ ovivi Juda tọn lẹ. Ṣigba depope to ye mẹ ma yin Ṣilo he yin didọdai dogbọn Jakobu dali gba. Ṣilo zẹẹmẹdo “Mẹhe Tọn Wẹ [Ojlọjẹ] Lọ Yin.” Gbọn dọdai dali, oyin ehe dlẹnalọ hlan Jesu, mẹhe Ahọluduta Davidi tọn tin hlan todin kakadoi.—Ezekiẹli 21:25-27; Luku 1:32, 33; Osọhia 19:16.
6. To aliho tẹ mẹ wẹ Jesu yin “ala” Jẹse tọn de te podọ ga “adọ̀ Davidi tọn”?
6 Johanu yawu doayi hodidọ do “adọ̀ Davidi tọn” ji lọ go. Mẹssia opagbe tọn lọ yin yiylọ gbọn dọdai dali dọ “sọn dòdonu Jẹse [otọ́ Ahọlu Davidi tọn] tọn mẹ, ala de na sọ tọ́nkun” podọ “adọ̀ Jẹse tọn de na tin ehe na nọtena asia gbẹtọ lẹ tọn.” (Isaia 11:1, 10) Jesu wẹ yin alá Jẹse tọn de, he yin jìjì sọn okunkan Ahọlu Davidi tọn mẹ, ovi Jẹse tọn. Dogọ, taidi adọ̀ Jẹse tọn de, Ewọ wẹ hẹn hukan ahọlu tọn Davidi tọn enẹ nado tọ́nkun whladopo dogọ, bo na ẹn ogbẹ̀ po nuhẹnmẹdote po kakadoi.—2 Samuẹli 7:16.
7. Etẹwẹ hẹn Jesu jẹ nado ze owe lọ sọn alọ Omẹ he sinai to ofin lọ ji tọn mẹ?
7 Jesu sọawuhia talala nado yin omẹ dopo lọ he, taidi gbẹtọ pipe de, wàdevizọn hlan Jehovah to tenọgli mẹ podọ to whlepọn sinsinyẹn taun lẹ glọ. E wleawuna gblọndo pete lọ hlan avùnlọsọmẹ Satani tọn. (Howhinwhẹn lẹ 27:11) Nalete, e sọgan dọ dile e basi do to ozan lọ mẹ jẹnukọnna oku avọsinsan tọn etọn dọmọ, “Yẹn ko gbawhan aihọn tọn.” (Johanu 16:33) Na whẹwhinwhẹn ehe wutu, Jehovah yi “aṣẹ lẹpo . . . to olọn mẹ podọ to aigba ji” na Jesu he yin finfọnsọnku. Ewọ, dopo to devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹpo mẹ wẹ jẹ nado mọ owe lọ yí, po linlẹn lọ po nado hẹn wẹ̀ndomẹ mẹwhantọ etọn lẹ yin yinyọnẹn.—Matiu 28:18.
8. (a) Na nuhe du Ahọluduta lọ etẹwẹ do jlọjẹ-yinyin Jesu tọn hia? (b) Etẹwutu e yin nuhe jẹ dọ dopo to mẹho 24 lẹ mẹ dohia Johanu omẹ he jẹ nado hun owe lọ?
8 Na nugbo tọn, e yin nuhe jẹ dọ Jesu dona hun owe lọ. Sọn 1914 e ko yin zize do ofin ji taidi Ahọlu Ahọluduta Mẹssia tọn he yin Jiwheyẹwhe tọn tọn, podọ owe enẹ do onu susu hia sọmọ dogbọn Ahọluduta lọ dali po nuhe e na wà lẹ po. Jesu gbọn nugbonọ-yinyin dali do dekunnuna nugbo Ahọluduta tọn lọ whenuena e tin tofi to aigba ji. (Johanu 18:36, 37) E plọn hodotọ etọn lẹ nado hodẹ̀ na wiwá Ahọluduta lọ tọn. (Matiu 6:9, 10) E wleawudaina yẹwhehodidọ wẹndagbe Ahọluduta lọ tọn to bẹjẹeji ojlẹ Klistiani tọn lọ tọn bo dọ dọdai hlan opodo azọ́n yẹwhehodidọ enẹ tọn tọn to ojlẹ opodo tọn whenu. (Matiu 4:23; Malku 13:10) E sọ yin nuhe jẹ ga dọ dopo to mẹho 24 lẹ mẹ dona dohia Johanu dọ Jesu wẹ yin omẹ he na hun hiadonu lẹ lọ. Etẹwutu? Na mẹho ehelẹ he sinai to ofin lẹ ji bo ṣinyọn ojẹgbakun lẹ, yin whédutọ hẹ Klisti to Ahọluduta etọn mẹ wutu.—Lomunu lẹ 8:17; Osọhia 4:4.
‘Lẹngbọvu He Yè Ko Hù’
9. Kakati e ni yin kinnikinni de, etẹwẹ Johanu mọ to ote “to ofin lọ ṣẹnṣẹn,” podọ nawẹ e basi zẹẹmẹ etọn do?
9 Johanu pọn nado mọ “Kinnikinni he sọn whẹndo Juda tọn mẹ” ehe lọ. Ṣigba nupaṣamẹ tẹ die! Kanlin yẹhiadonu tọn he gbọnvo pete de wẹ sọawuhia: “Yẹn sọ pọn, do ayi e go, to ṣẹnṣẹn ofin lọ po mẹdida ẹnẹ lẹ po tọn, podọ to ṣẹnṣẹn mẹho konukunẹnẹ lẹ lọ tọn wẹ Lẹngbọvu de ṣite te, e taidi mẹhe yè ko hù, e tindo azò ṣinawe, po nukun ṣinawe po, he yin gbigbọ ṣinawe Jiwheyẹwhe tọn lẹ he yè dohlan yì aigba lẹpo ji.”—Osọhia 5:6.
10. Mẹnu wẹ “lẹngbọvu” he Johanu mọ lọ, podọ etẹwutu oyin-donamẹ lọ jẹ?
10 To ṣẹnṣẹn lọ gee, to ofin lọ pa, to lẹdo loboto lẹ he yin bibasi dogbọn mẹdida ẹnẹ lẹ po mẹho 24 lẹ po ṣẹnṣẹn, wẹ lẹngbọvu de tin te! Matin ayihaawe Johanu na ko yawu yọn lẹngbọvu ehe bo yi i gando “Kinnikinni he sọn whẹndo Juda tọn mẹ” po “adọ̀ Davidi tọn lọ” po go. E yọnẹn dọ, owhe 60 lẹ jẹnukọn, Johanu Yẹwhesinlẹ̀namẹtọ lọ ko do Jesu hia Ju nupọntọ lẹ taidi “Lẹngbọvu Jiwheyẹwhe tọn, he ze ylando aihọn tọn yì.” (Johanu 1:29) To gbẹzan etọn to aigba ji pete whenu, Jesu tin madodiho sọn aihọn lọ de—kẹdẹ di lẹngbọvu madowango de—na nido sọgan yi ogbẹ̀ matin ovlẹ etọn namẹ taidi avọsinsan de na gbẹtọvi lẹ.—1 Kọlintinu lẹ 5:7; Heblu lẹ 7:26.
11. Etẹwutu e ma dè yẹyi sọn ogo namẹ nado yi Jesu pagigona lọ jlẹdo “lẹngbọvu de . . . taidi mẹhe yè ko hù” de go?
11 Be e yin mẹdidepò de kavi yẹyi desọnmẹgo de nado basi yẹdidena Jesu pagigona lọ taidi “Lẹngbọvu . . . yè ko hù” de? E ma yin mọ lala! Nugbo lọ dọ Jesu gbọṣi nugbonọ-yinyin mẹ kaka jẹ oku etọn yin awhanṣiṣi daho de na Satani podọ awhangbigbà daho de na Jehovah Jiwheyẹwhe. Dido Jesu hia to aliho ehe mẹ basi yẹdena awhangbigbà etọn do aihọn Satani tọn ji hezeheze bo sọ yin nuflinmẹ owanyi siso lọ tọn he Jehovah po Jesu po tindo na gbẹtọvi lẹ. (Johanu 3:16; 15:13; yijlẹdo Kọlọsinu lẹ 2:15 go.) E dlẹnalọ hlan Jesu taidi Okun opagbe tọn lọ, he jẹ hugan nado hun owe lọ.—Gẹnẹsisi 3:15.
12. Etẹwẹ azo ṣinawe Lẹngbọvu lọ tọn lẹ nọtena?
12 Etẹwẹ sọ yidogọ na pinpẹn nutọn yinyọnẹn mítọn na “lẹngbọvu” ehe? E tindo azo ṣinawe lẹ. Azo lẹ to Biblu mẹ nọ yawu yin yẹhiadonu huhlọn kavi aṣẹ tọn, podọ ṣinawe do blebu-yinyin hia. (Yijlẹdo 1 Samuẹli 2:1, 10; Psalm 112:9; 148:14 go.) Nalete, azo ṣinawe Lẹngbọvu lọ tọn nọtena gigọ-yinyin huhlọn lọ tọn he Jehovah yido alọmẹ na Jesu. E “yiaga hú otẹn ogán tọn, huhlọn, hlọnhlọn, po gigo daho po, po oyin he yè nọ ylọ mẹ lẹpo po, e ma yin to aihọn he mẹ kẹdẹ, ṣigba to ehe ja mẹ ga.” (Efesunu lẹ 1:20-23; 1 Pita 3:22) Jesu ko do huhlọn hia, yedọ huhlọn gandudu tọn, titengbe sọn 1914 whenuena Jehovah ze e do ofin ji taidi Ahọlu olọn mẹ tọn.—Psalm 2:6.
13. (a) Etẹwẹ nukun ṣinawe Lẹngbọvu lọ tọn lẹ nọtena? (b) Etẹwẹ Lẹngbọvu lọ jẹ bibasi ji?
13 Dogọ, Jesu yin gigọ po blebu-yinyin gbigbọ wiwe tọn po, dile e yin yẹdena dogbọn nukun ṣinawe Lẹngbọvu lọ tọn lẹ dali do, “he yin gbigbọ ṣinawe Jiwheyẹwhe tọn lẹ.” Jesu wẹ yin nuyizan lọ he gblamẹ gigọ-yinyin huhlọn yídowàzọn Jehovah tọn tọn nọ sà gbọn hlan devizọnwàtọ aigba ji tọn Etọn lẹ. (Titu 3:6) Na nugbo tọn, dogbọn gbigbọ dopo ehe dali wẹ e nọ mọ sọn olọn mẹ nuhe to jijọ tofi to aigba ji. Taidi Otọ́ etọn, Jesu tindo wuntuntun pipe. Nudepope ma nọ dapana ayidonugo etọn gba. (Yijlẹdo Psalm 11:4; Zekalia 4:10 go.) E yin nuhe họnwun dọ, Ovi ehe—tenọgli go hẹntọ he gbawhan aihọn lọ tọn, Kinnikinni he sọn whẹndo Juda tọn mẹ, adọ̀ Davidi tọn, mẹhe yi ogbẹ̀ etọn jo na gbẹtọvi lẹ, omẹ he tindo aṣẹ pete, gigọ gbigbọ wiwe tọn, wuntuntun pipe sọn Jehovah Jiwheyẹwhe de—mọwẹ, yedọ Omẹ ehe yin mẹhe jẹ taun nado ze owe lọ sọn alọ Jehovah tọn mẹ. Be e dọngban nado kẹalọyi azọndenamẹ sinsẹnzọn tọn ehe to agun gigonọ Jehovah tọn mẹ wẹ? Lala! Kakati ni yin mọ, “e sọ wá, bo yi owe lọ sọn adusilọ ewọ he sinai to ofin lọ ji tọn mẹ.” (Osọhia 5:7) Apajlẹ dagbe gbeyiyi sọn ojlo mẹ wá tọn nankọ die!
Ohan Mẹpipa Tọn Lẹ
14. (a) Nawẹ mẹdida ẹnẹ lẹ po mẹho 24 lẹ po yinuwa gbọn to whenue Jesu ze owe lọ? (b) Nawẹ nudọnamẹ lọ he Johanu mọyi dogbọn mẹho 24 lẹ dali zinnudo mẹyinyọnẹn po teninọ yetọn po ji gbọn?
14 Nawẹ omẹ diẹ lẹ to ofin Jehovah tọn nukọn yinuwà do? “Whenuena e yi owe lọ, mẹdida ẹnẹ lẹ, po mẹho konukunẹnẹ lẹ po sọ ṣinyọn akọnnuai to nukọn Lẹngbọvu lọ tọn, dopodopo yetọn sọ tindo ajalẹn po sika-gozẹn po to alọ mẹ, he gọna nuwhẹnwan, he yin odẹ̀ mẹwiwe lẹ tọn.” (Osọhia 5:8) Taidi mẹdida ẹnẹ kelubin nkọ lẹ to ofin Jiwheyẹwhe tọn nukọn, mẹho 24 lẹ litaina Jesu to yinyọn aṣẹ etọn mẹ. Ṣigba mẹho ehelẹ kẹdẹ wẹ tindo ajalẹn po sika-gozẹn nuwhẹnwan tọn lẹ po.a Podọ yewlẹ kẹdẹ wẹ to ohan yọ́yọ́ de ji todin. (Osọhia 5:9) Nalete ye taidi 144 000 lẹ he yin “Islaeli Jiwheyẹwhe tọn” wiwe tọn he tindo ajalẹn lẹ ga bo to ohan yọ́yọ́ de ji. (Galatianu lẹ 6:16; Kọlọsinu lẹ 1:12; Osọhia 7:3-8; 14:1-4) Dogọ, mẹho 24 lẹ yin didohia nado hẹn azọ́n yẹwhenọ tọn olọn mẹ tọn de di, he yin yẹdena dogbọn dehe yin yẹwhenọ lẹ tọn to Islaeli hohowhenu tọn lọ mẹ he nọ mẹ̀n nuwhẹnwan na Jehovah to gohọtuntun lọ mẹ—yedọ azọ́n de to aigba ji he doalọte whenuena Jiwheyẹwhe de Osẹ́n Moṣe tọn lọ sẹ sọn aimẹ, bo whe e do yatin Jesu tọn go. (Kọlọsinu lẹ 2:14) Tadona tẹwẹ mí dọn sọn ehe lẹpo mẹ? Dọ tofi awhangbàtọ yiamisisadode lẹ yin mimọ to azọndenamẹ daho yetọn mẹ taidi ‘yẹwhenọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ po Klisti tọn po bo sọ to ahọludu hẹ ẹ họ̀ owhe fọtọ́n.’—Osọhia 20:6.
15. (a) To Islaeli, mẹnu kẹdẹ wẹ tindo lẹblanulọkẹyi nado biọ Fiwiwe Hú Polẹpo gohọtuntun lọ tọn mẹ? (b) Etẹwutu wẹ e yin whẹho oku kavi ogbẹ̀ tọn de na yẹwhenọ daho lọ nado mẹ̀n nuwhẹnwan whẹpo do biọ Fiwiwe Hú Polẹpo lọ mẹ?
15 To Islaeli hoho lọ mẹ, Fiwiwe Hú Polẹpo lọ mẹ bibiọ to nukọn yẹhiadonu Jehovah tọn tọn tin na yẹwhenọ daho lọ kẹdẹ. Hlan ewọ, nuwhẹnwan de hinhẹn yin whẹho oku-kavi-ogbẹ̀ tọn de. Osẹ́n Jehovah tọn dọmọ: “[Aalọn] na sọ yi nuwhẹnwangbán de gọna akán miyọn tọn lẹ sọn agbà lọ ji to [Jehovah] lọ nukọn, po alọ etọn lẹ po gọna nuyọnwan tuntun pọdọpọdọ, bo sọ hẹn ẹn biọ homẹ avọajlalanọ lọ tọn mẹ wá: e na yi nuyọnwan lọ do miyọn lọ ji to [Jehovah] lọ nukọn, na aslọ nuyọnwan lọ tọn nido ṣinyọn aisintẹn lẹblanu tọn lọ ji he tin to okunnuho lọ ji, na ewọ ma do ku blo.” (Levitiku 16:12, 13) E yin nuhe ma sọgan yọnbasi na yẹwhenọ daho lọ nado biọ Fiwiwe Hú Polẹpo lọ mẹ po kọdetọn dagbe po gba adavo e mẹ̀n nuwhẹnwan.
16. (a) To titonu Klistiani tọn lọ mẹ, mẹnu wẹ biọ Fiwiwe Hú Polẹpo dinvie tọn mẹ? (b) Etẹwutu wẹ Klistiani yiamisisadode lẹ dona ‘mẹ̀n nuwhẹnwan’?
16 To titonu Klistiani tọn mẹ e ma yin Yẹwhenọ Daho egbezangbe tọn, yedọ Jesu Klisti kẹdẹ gba, ṣigba dopodopo yẹwhenọ pẹvi 144 000 lẹ tọn wẹ nọ wá biọ Fiwiwe Hú Polẹpo dinvie tọn mẹ, yedọ otẹn lọ fie Jehovah tin te to olọn mẹ. (Heblu lẹ 10:19-23) Fiwiwe Hú Polẹpo ehe mẹ bibiọ yin nuhe ma yọnbasi na yẹwhenọ ehelẹ—dile ye yin yẹdena tofi dogbọn mẹho 24 lẹ dali do—adavo ye ‘mẹ̀ nuwhẹnwan,’ enẹ wẹ yindọ to odẹ̀ po ovẹ po bibasi hlan Jehovah madoalọte mẹ.—Heblu lẹ 5:7; Juda 20, 21; yijlẹdo Psalm 141:2 go.
Ohan Yọ́yọ́ De
17. (a) Ohan yọ́yọ́ tẹwẹ mẹho 24 lẹ to jìjì? (b) Nawẹ hogbe “ohan yọ́yọ́” lọ nọ yawu yin yiyizan to Biblu mẹ gbọn?
17 Ohan vivi de dọnu jẹgbonu todin. E yin jìjì hlan Lẹngbọvu lọ dogbọn azọnwahẹmẹtọ yẹwhenọ etọn lẹ dali, yedọ mẹho 24 lẹ: “Ye sọ jihan yọ́yọ́ de, dọ, Hiẹ wẹ jẹ nado yi owe lọ, podọ nado hun hiadonu etọn: na yè ko hù we; hiẹ ko sọ yi ohùn towe do fli mí hlan Jiwheyẹwhe sọn akọta lẹpo mẹ, sọn ogbè lẹpo mẹ, sọn gbẹtọ lẹpo mẹ, podọ sọn aigba lẹpo ji.” (Osọhia 5:9) Hogbe lọ “ohan yọ́yọ́” sọawuhia whlasusu to Biblu mẹ bo nọ yawu dọho do Jehovah pipa ji na nuyiwa huhlọnnọ mẹwhinwhlẹn tọn de wutu. (Psalm 96:1; 98:1; 144:9) Nalete ohan lọ yin yọ́yọ́ na ohanjitọ lọ sọgan lá azọ́njiawu dogọ lẹ he yin Jehovah tọn bo sọ do pinpẹn nutọn yinyọnẹn dogọ hia na oyin gigonọ Etọn.
18. Na etẹ wẹ mẹho 24 lẹ pagigona Jesu po ohan yọ́yọ́ yetọn po?
18 Ṣigba tofi mẹho 24 lẹ to ohan yọ́yọ́ de ji to Jesu nukọn kakati nido yin Jehovah nukọn. Ṣigba nunọwhinnusẹn lọ yin dopolọ. Ye to Jesu pa na onu yọ́yọ́ lẹ he ewọ, taidi Ovi Jiwheyẹwhe tọn, ko basi na dagbe yetọn. Dogbọn yizan ohùn etọn tọn dali, e yin whẹgbọtọ na alẹnu yọ́yọ́ lọ bo gbọn mọ dali do hẹn hinhẹn jẹgbonu akọta yọ́yọ́ de tọn yọnbasi taidi nutindo vonọtaun Jehovah tọn. (Lomunu lẹ 2:28, 29; 1 Kọlintinu lẹ 11:25; Heblu lẹ 7:18-25) Hagbẹ akọta gbigbọmẹ tọn yọ́yọ́ ehe tọn lẹ wá sọn akọta agbasalan tọn susu lẹ mẹ, ṣigba Jesu kọn yé dopọ biọ agun dopo mẹ taidi akọta dopo.—Isaia 26:2; 1 Pita 2:9, 10.
19. (a) Dona tẹwẹ Islaeli agbasalan tọn gboawupo nado mọyi na nugbonọ-mayin yetọn wutu? (b) Dona tẹwẹ akọta yọ́yọ́ Jehovah tọn to vivi etọn du?
19 Whenuena Jehovah wleawuna Islaelivi lẹ biọ akọta de mẹ to azan Moṣe tọn lẹ gbe, e basi alẹnu de po ye po bo dopagbe dọ eyin ye yin nugbonọ hlan alẹnu enẹ, ye na lẹzun ahọluduta yẹwhenọ lẹ tọn de to ewọ nukọn. (Eksọdusi 19:5, 6) Islaelivi lẹ ma yin nugbonọ gba bo ma tindo numimọ hẹndi opagbe enẹ tọn tọn gbede gba. To alọ devo whe, akọta yọ́yọ́ lọ he yin awuwlena dogbọn yizan alẹnu yọ́yọ́ lọ tọn he Jesu yin whẹgbọtọ na lọ dali, yin nugbonọ. Nalete hagbẹ etọn lẹ wá dugan do aigba ji taidi ahọlu lẹ bo na sọ yinuwa taidi yẹwhenọ lẹ, bo gọalọna ahun-jijlọnọ lẹ to gbẹtọvi lẹ mẹ nado yin whẹgbọna hlan Jehovah. (Kọlọsinu lẹ 1:20) E taidi kẹdẹ dile ohan yọ́yọ́ lọ dọ ẹ do: “Bo sọ yi mí do doahọlu podọ yẹwhenọ hlan Jiwheyẹwhe mítọn: bọ míwlẹ na sọ to ahọludu to aigba ji.” (Osọhia 5:10) Ayajẹ tẹ die mẹho 24 enẹlẹ tindo to ohan yọ́yọ́ ehe jiji mẹ hlan pipa Jesu pagigona lọ tọn!
Ohangbẹ́ Olọn Mẹ Tọn De
20. Ohan mẹpipa tọn hlan Lẹngbọvu lọ tẹwẹ to nudọ jẹgbonu todin?
20 Nawẹ mẹdevo lẹ he yin awhanpa daho olọn mẹ tọn agun Jehovah tọn lẹ tọn yigbena ohan yọ́yọ́ ehe gbọn? E biọ ahun mẹ na Johanu nado mọ awukọndopọ sọn ahunmẹ wá yetọn: “Yẹn sọ pọn, bo sè ogbè angẹli susu tọn lẹdo ofin lọ, podọ lẹdo mẹdida lẹ lọ, po mẹho lẹ lọ po pe: sọha yetọn sọ yin fọtọ́n ao whla fọtọ́n ao, po fọtọ́n fọtọ́n lẹ tọn po; ye to didọ to ogbè lele mẹ, dọmọ, Jijẹ wẹ Lẹngbọvu lọ he yè ko hù, nado yi huhlọn, adọkun, nuyọnẹn, hlọnhlọn, yẹyi, gigo, po dona po.” (Osọhia 5:11, 12) Ohan mẹpipa tọn he nọ biọ ahunmẹnamẹ nankọ die!
21. Be mẹpipa ehe hlan Lẹngbọvu lọ lẹ́ ayiha mẹtọn sọn nupojipetọ-yinyin kavi otẹn Jehovah tọn kọn wẹ? Basi zẹẹmẹ.
21 Be ehe zẹẹmẹdo dọ todin Jesu ko yi tẹnmẹ sọn Jehovah Jiwheyẹwhe si bọ nudida lẹpo ko lẹ́ nado pagigona ewọ kakati na Otọ́ etọn wẹ? E dẹn do enẹ pete! Kakati ni yin mọ, ohan mẹpipa tọn ehe tin to kọndopọ mẹ po nuhe apọsteli Paulu wlan lọ po: “Jiwheyẹwhe ze [Jesu] do oji aga ga, bo sọ na oyin de ewọ he hú oyin lẹpo; dọ to oyin Jesu tọn mẹ kligonu lẹpo nido nọ jẹklo, ye he tin to olọn mẹ lẹ tọn, ye he tin to aigba lẹ tọn, po ye he tin to aigba sabọ lẹ tọn po. Podọ na odẹ́ lẹpo ni nọ yigbe dọ, Jesu Klisti wẹ Oklunọ, hlan gigo Jiwheyẹwhe Otọ́ tọn.” (Filippinu lẹ 2:9-11) Jesu yin zizedaga tofi na mahẹ he e tindo to jijlà whẹho tintan lọ do to nudida lẹpo nukọn mẹ wutu—yedọ whẹsuna nupojipetọ-yinyin jlọjẹ tọn Jehovah tọn tọn. Na nugbo tọn gigo nankọ die ehe ko hẹnwá na Otọ́ etọn!
Ohanjiji Kiklo De
22. To ohanjiji tẹ mẹ wẹ ogbè lẹ sọn lẹdo aigba tọn mẹ kọnawudopọ hẹ?
22 To nujijọ he yin zẹẹmẹ basina dogbọn Johanu dali mẹ, awhanpa olọn mẹ tọn lẹ to ohanjiji mẹpipa tọn lẹ na hlan Jesu to gbeyiyina nugbonọ-yinyin etọn po aṣẹ olọn mẹ tọn etọn po mẹ. To ehe mẹ, ye yin gbèkọndopọ hẹ sọn lẹdo aigba tọn lẹ mẹ dile na ehelẹ, ga to mahẹ tindo to pipa bibasi hlan Otọ́ lọ po Ovi lọ po mẹ. Kẹdẹdile nuwadotana ovi gbẹtọ de tọn lẹ sọgan hẹn yẹyi daho de wá na mẹjitọ etọn lẹ do, mọdopolọ walọyizan nugbonọ Jesu tọn diun to nudida lẹpo ṣẹnṣẹn “hlan gigo Jiwheyẹwhe Otọ́ lọ tọn.” Nalete, Johanu zindonukọn nado na linlin dọmọ: “Nudida dopodopo he tin to olọn mẹ, to aigba ji, podọ to aigba glọ, podọ ehe nkọ he tin to ohù mẹ, po onu he tin to ye mẹ lẹpo po wẹ yẹn sè to didọmọ, Dona po yẹyi po, gigo po huhlọn po, ni tin hlan ewọ he sinai to ofin ji, podọ hlan Lẹngbọvu lọ kakadoi.”—Osọhia 5:13.
23, 24. (a) Etẹwẹ dohia whenuena ohanjiji lọ na bẹjẹeji to olọn mẹ, podọ whetẹnu to aigba ji? (b) Nawẹ ohanjiji lọ jẹ agayi ji dogọ dile owhe lẹ to jujuyi gbọn?
23 Whetẹnu wẹ ohanjiji huhlọnnọ ehe dọnu jẹgbonu? E jẹeji to bẹjẹeji azan Oklunọ tọn lọ tọn. Whenuena Satani po aovi etọn lẹ po yin yinyan jẹgbonu sọn olọn lẹ mẹ godo, “nudida lẹpo he tin to olọn mẹ” sọgan kọndopọ to ohanjiji mẹpipa tọn ehe mẹ. Podọ, dile kandai lọ dohia do, sọn 1919 wẹ gbẹtọ susugege lẹ to aigba ji ko kọn ogbè yetọn lẹ dopọ to Jehovah pipa mẹ, bo to susudeji sọn fọtọ́n kleun de jẹ nuhe hugan livi ṣidopo lẹ mẹ to owhe 2005 mẹ.b Whenuena titonu aigba ji tọn Satani tọn ko yin vivasudo godo, “nudida dopodopo he tin . . . to aigba ji” na to pipa Jehovah tọn po Ovi etọn po tọn lẹ jì. To osaa sisọ Jehovah tọn mẹ, fọnsọnku oṣiọ livi livi madosọha lẹ tọn na bẹjẹeji, podọ to whenẹnu “nudida dopodopo he tin to . . . aigba glọ” lẹ, enẹ wẹ yindọ to oflin Jiwheyẹwhe tọn mẹ, na wá tindo dotẹnmẹ hundote nado kọnawudopọ to ohanjiji wẹkẹ tọn lọ mẹ.
24 Todin “sọn opodo aigba tọn . . . ohù . . . po olopo” lẹpo mẹ gbẹtọ livi livi lẹ ko to ohan yọ́yọ́ de ji to gbẹdido mẹ hẹ agun globu tọn Jehovah tọn. (Isaia 42:10; Psalm 150:1-6) Mẹpipa ayajẹ tọn ehe na jẹ agayiyi de mẹ to vivọnu owhe fọtọ́n lọ tọn, whenuena gbẹtọvi lẹpo na ko yin zizedaga jẹ pipe kọn. Odan hóhó enẹ, mẹklọtọ daho lọ, Satani lọsu na yin vivasudo to whenẹnu to hẹndi pete Gẹnẹsisi 3:15 tọn mẹ, podọ to opodo awhangbigba tọn de mẹ, nudida gbẹte lẹpo, gbigbọnọ po gbẹtọ po, na jihan to pọmẹ dọmọ: “Dona po yẹyi po, gigo po huhlọn po, ni tin hlan ewọ he sinai to ofin ji, podọ hlan Lẹngbọvu lọ kakadoi.” Ogbè kinklan tọn depope ma na tin to wẹkẹ lọ pete mẹ gba.
25. (a) Linlin Johanu tọn he yin ohanjiji wẹkẹ tọn lọ hihia nọ whan mí nado wà etẹ? (b) Apajlẹ whanpẹnọ tẹwẹ yin zizedonukọnna mí dogbọn mẹdida ẹnẹ lẹ po mẹho 24 lẹ po dali to vivọnu numimọ lọ tọn?
25 Ojlẹ ayajẹ tọn nankọ die enẹ na yin! Na nugbo tọn, nuhe Johanu basi zẹẹmẹ na tofi hẹn ahun mítọn lẹ gọna ayajẹ bo dozolanmẹ na mí nado kọnawudopọ po awhanpa olọn tọn lẹ po to pipa lẹ jìjì sọn ahun mẹ wá hlan Jehovah Jiwheyẹwhe po Jesu Klisti po mẹ. Be mí ma tindo nujikudo hugan gbede pọn nado doakọnnanu to azọnwiwa jijlọ lẹ mẹ ya? Eyin mí basi mọ mí sọgan donukun dọ, po alọgọ Jehovah tọn po, dopodopo mítọn na tin to finẹ to opodo ayajẹ tọn lọ whenu, bo kọ̀n ogbè mítọn lẹ dopọ po ohanjigbẹ́ mẹpipa tọn wẹkẹ tọn enẹ po. Na nugbo tọn, mẹdida ẹnẹ taidi kelubin lẹ po Klistiani yiamisisadode fọnsọnku lẹ po tin to kọndopọ gigọ mẹ, na numimọ lọ dotana po hogbe lẹ po: “Mẹdida ẹnẹ lẹ sọ dọmọ: ‘Niṣẹ.’ Mẹho konukunẹnẹ lẹ sọ ṣinyọn akọnnuai, bo litai.”—Osọhia 5:14.
26. Etẹ mẹ wẹ mí dona do yise hia te, podọ etẹwẹ Lẹngbọvu lọ to awuwle nado wà?
26 Na hiẹ, wehiatọ vivẹ e, ni do yise hia to avọsinsan Lẹngbọvu lọ tọn mẹ—yedọ ‘omẹ he jẹ’ lọ—bo yin didona to vivẹnudido huwhẹ tọn towe lẹ mẹ nado sẹ̀n bo wàdevizọn hlan Jehovah—yedọ “Mẹhe sinai to ofin lọ ji.” Gbọ na hagbẹ Johanu tọn lọ ni gọalọna we todin dile e to awuwledaina “nududu [gbigbọmẹ tọn] to osaa sisọ mẹ” he yin nuhudo tọn lọ. (Luku 12:42) Ṣigba doayi e go! Lẹngbọvu lọ to awuwle nado hun hiadonu ṣinawe lẹ. Onu dohia mẹ ahunfọndotenamẹtọ tẹlẹ wẹ tin to sẹdotẹnmẹ na mí todin?
[Nudọnamẹ Odò Tọn]
a To hodidọ mẹ, hogbe lọ he yin “dopodopo yetọn sọ tindo ajalẹn po sika-gozẹn po to alọ mẹ he gọna nuwhẹnwan” sọgan gando mẹho lẹ po mẹdida ẹnẹ lẹ po go. Ṣigba lẹdo lọ hẹn ẹn họnwun dọ hodidọ enẹ to hodọ dogbọn mẹho 24 lẹ kẹdẹ dali.
b Pọn apotin weda 64 tọn lọ.
[Yẹdide to weda blebu ji to weda 86]