“Mì Yin Mẹhodotọ Jiwheyẹwhe Tọn” to Huhlọn Yiyizan Mẹ

 1. Omọ̀ tẹmẹ wẹ gbẹtọvi mapenọ lẹ nọ yawu jai jẹ?

“HUHLỌN depope ma tin he ma tindo omọ̀ gbede.” Hogbe ohó milomilo-kàntọ owhe kanweko 19tọ tọn ehelẹ dọ̀n ayidonugo wá omọ̀ de ji: yèdọ huhlọn ṣiṣizan. E blawu dọ, gbẹtọvi mapenọ lẹ nọ yawu jai jẹ omọ̀ ehe mẹ. Na nugbo tọn, to whenuho gbẹtọvi tọn mẹ, ‘mẹde ko dugán do omẹ awetọ ji na awugble etọn.’ (Yẹwhehodọtọ 8:9) Huhlọn yiyizan matin owanyi ko dekọtọn do yajiji sinsinyẹn gbẹtọvi tọn mẹ.

2, 3. (a) Etẹwẹ jẹna ayidego to aliho he mẹ Jehovah nọ yí huhlọn zan te mẹ? (b) Huhlọn tẹlẹ wẹ mí sọgan tindo, podọ nawẹ mí dona yí huhlọn mọnkọtọn lẹpo zan gbọn?

² Ṣigba, be e ma jẹna ayidego dọ Jehovah Jiwheyẹwhe, he tindo huhlọn mado-dogbó, ma nọ ṣì huhlọn enẹ zan pọ́n gbede ya? Dile mí ko mọ to weta he wayi mẹ do, e nọ yí huhlọn etọn lẹpo—yèdọ huhlọn nudida tọn, nuvasudo tọn, hihọ́-basinamẹ tọn, kavi nuvọjlado tọn zan to kọndopọmẹ hẹ lẹndai owanyinọ etọn lẹ to whepoponu. Eyin mí lẹnnupọndo aliho he mẹ e nọ yí huhlọn etọn zan te ji, e nọ whàn mí nado dọnsẹpọ ẹ. Taidi kọdetọn de, enẹ sọgan whàn mí nado “yin mẹhodotọ Jiwheyẹwhe tọn” to huhlọn mítọn yiyizan mẹ. (Efesunu lẹ 5:1) Ṣigba huhlọn tẹwẹ mí gbẹtọvi tata lẹ tindo?

³ Flindọ gbẹtọ yin didá ‘to apajlẹ Jiwheyẹwhe tọn mẹ.’ (Gẹnẹsisi 1:26, 27) Enẹwutu, mílọsu lẹ tindo huhlọn—e whè gbau jẹ obá de mẹ. E sọgan yin huhlọn nado wà onú lẹ dotana, nado wazọ́n; huhlọn gandudu kavi aṣẹpipa do mẹdevo lẹ ji tọn; nugopipe nado yinuwado mẹdevo lẹ ji, titengbe mẹhe yiwanna mí lẹ; huhlọn agbasalan tọn (hlọnhlọn); kavi nutindo agbasa tọn lẹ. Psalm-kàntọ lọ dọ gando Jehovah go dọmọ: “Dè we wẹ asisa ogbẹ̀ tọn te.” (Psalm 36:9) Enẹwutu, to aliho tlọlọ kavi mayin tlọlọ mẹ, Jiwheyẹwhe wẹ yin asisa huhlọn he sọgbe depope he mí tindo tọn. Enẹwutu mí na yí ì zan to aliho he na hẹn homẹ etọn hùn mẹ. Nawẹ mí sọgan wàmọ gbọn?

4, 5. (a) Etẹwẹ yin họ̀nhungàn lọ nado yí huhlọn zan to aliho he sọgbe mẹ, podọ nawẹ apajlẹ Jiwheyẹwhe lọsu tọn do ehe hia gbọn? (b) Nawẹ owanyi na gọalọna mí nado yí huhlọn mítọn zan to aliho he sọgbe mẹ gbọn?

⁴ Họ̀nhungàn lọ nado yí huhlọn zan to aliho he sọgbe mẹ wẹ owanyi. Be apajlẹ Jiwheyẹwhe lọsu tọn ma do ehe hia ya? Flin hodọdopọ Weta tintan mẹ tọn do jẹhẹnu titengbe Jiwheyẹwhe tọn ẹnẹ lẹ—yèdọ huhlọn, whẹdida dodo, nuyọnẹn, po owanyi po ji. To jẹhẹnu ẹnẹ lọ lẹ mẹ, detẹ wẹ yin tintan? Owanyi wẹ. “Jiwheyẹwhe wẹ owanyi,” wẹ 1 Johanu 4:8 dọ. Mọwẹ, Jehovah lọsu to ede mẹ yin owanyi; e nọ yinuwado nuhe e to wiwà lẹpo ji. Enẹwutu owanyi wẹ nọ deanana aliho he mẹ e nọ yí huhlọn etọn zan te lẹpo bọ to godo mẹ e nọ yin na dagbe mẹhe yiwanna ẹn lẹ tọn.

⁵ Owanyi nasọ gọalọna mí nado yí huhlọn mítọn zan to aliho he sọgbe mẹ. Na Biblu dọna mí dọ owanyi nọ “jọmẹ” bo “ma nọ dín onú etọn titi.” (1 Kọlintinu lẹ 13:4, 5) Enẹwutu, owanyi ma na dike mí ni yinuwa to aliho fifiẹ kavi kanyinylan tọn mẹ hlan mẹhe ji mí tindo aṣẹpipa do lẹ. Kakatimọ, mí na nọ yinuwa hẹ mẹdevo lẹ po yẹyi po bo na nọ ze nuhudo po numọtolanmẹ yetọn lẹ po do otẹn tintan mẹ hú mítọn titi.—Filippinu lẹ 2:3, 4.

6, 7. (a) Etẹwẹ budisi Jiwheyẹwhe yin, podọ naegbọn jẹhẹnu ehe na gọalọna mí nado dapana huhlọn ṣiṣizan? (b) Basi dohia kanṣiṣa he tin to obu homẹhẹngblena Jiwheyẹwhe po owanyi na Jiwheyẹwhe po ṣẹnṣẹn tọn?

⁶ Owanyi sọ tindo kanṣiṣa hẹ jẹhẹnu devo he na gọalọna mí nado dapana huhlọn ṣiṣizan: enẹ wẹ budisi Jiwheyẹwhe. Nawẹ jẹhẹnu ehe họakuẹ sọ? Howhinwhẹn lẹ 16:6 dọmọ: “Gbọn osi OKLUNỌ tọn dali wẹ gbẹtọ fọnyi sọn oylan mẹ.” Na jide tọn, huhlọn ṣiṣizan yin dopo to aliho ylankan he mí dona dapana lẹ mẹ. Budisi Jiwheyẹwhe na glọnalina mí ma nado nọ yinuwa hẹ mẹhe ji mí tindo huhlọn do lẹ to aliho agọ̀ mẹ. Etẹwutu? Onú dopo wẹ yindọ, mí yọnẹn dọ mí na dogbè aliho he mẹ mí nọ yinuwa hẹ yé te tọn na Jiwheyẹwhe. (Nẹhemia 5:1-7, 15) Ṣigba budisi Jiwheyẹwhe bẹ nususu hẹn humọ. Hogbe dowhenu tọn heyin yiyizan na “obu” nọ saba dlẹnalọdo gbégbigbò sisosiso na Jiwheyẹwhe. Gbọnmọ dali, Biblu do kanṣiṣa hia to obu po owanyi na Jiwheyẹwhe po ṣẹnṣẹn. (Deutelonomi 10:12, 13) Gbégbigbò sisosiso ehe bẹ obu nado hẹn homẹgblena Jiwheyẹwhe hẹn—e mayin na mí dibusi kọdetọn lọ lẹ wutu poun wẹ gba ṣigba na mí yiwanna ẹn nugbo wutu.

⁷ Di dohia: Lẹnnupọndo kanṣiṣa dagbe he nọ tin to visunnu pẹvi de po otọ́ etọn po ṣẹnṣẹn ji. Visunnu lọ nọ doayi homẹdagbe po ojlo owanyinọ otọ́ etọn tọn na ẹn po go. Ṣigba visunnu lọ sọ nọ yọ́n nuhe otọ́ etọn biọ to e si lẹ, podọ e nọ yọnẹn dọ otọ́ emitọn na domẹplọnlọ emi go eyin emi ma setonu. Visunnu lọ ma nọ to sijọsijọ ji na otọ́ etọn gba. Kakatimọ, e nọ yiwanna otọ́ etọn sisosiso. Jọja lọ nọ tindo awuvivi to nuhe na hẹn homẹ otọ́ etọn tọn hùn wiwà mẹ. Onú dopolọ wẹ e yin gando budisi Jiwheyẹwhe go. Na mí yiwanna Jehovah, Otọ́ olọn mẹ tọn mítọn wutu, mí nọ dibu nado wà nudepope he na “doadi na ẹn to ayiha etọn mẹ.” (Gẹnẹsisi 6:6) Kakatimọ, mí nọ jlo vẹkuvẹku nado hẹn homẹ etọn hùn. (Howhinwhẹn lẹ 27:11) Enẹ wẹ zọ́n bọ mí nọ jlo nado yí huhlọn mítọn zan to aliho he sọgbe mẹ. Mì gbọ mí ni dindona lehe mí sọgan wàmọ do.

 8. (a) Aṣẹpipa tẹwẹ asu lẹ tindo to whẹndo mẹ, podọ nawẹ yé dona yí ì zan gbọn? (b) Nawẹ asu de sọgan dohia dọ emi nọ gbògbéna asi emitọn gbọn?

⁸ Gbadopọnna kanṣiṣa whẹndo mẹ tọn whẹ́. “Asu wẹ ota asi tọn,” wẹ Efesunu lẹ 5:23 dọ. Nawẹ asu de na yí aṣẹpipa he Jiwheyẹwhe na ẹn ehe zan gbọn? Biblu dọna asu lẹ nado nọ ‘yí nuyọnẹn do nọhẹ asi yetọn, bo nọ gbògbéna yé di núzinzan madogánnọ de.’ (1 Pita 3:7) Hogbe Glẹki tọn lọ heyin lilẹdogbedevomẹ taidi “gbégbigbò” zẹẹmẹdo “nuhọakuẹ, nujọnu-yinyin, . . . sisi.” Hogbe ehe delẹ nọ yin lilẹdogbedevomẹ taidi “nunina” kavi “nuhọakuẹ.” (Owalọ lẹ 28:10; 1 Pita 2:7) Asu he nọ gbògbéna asi etọn ma na linú in gbede; mọjanwẹ e ma na dowinyan ẹn kavi de e pò, bo na hẹn ẹn nado mọdọ ewọ ma yin nuhọakuẹ de gba. Kakatimọ, asu lọ nọ yọnẹn dọ e họakuẹ bo nọ yinuwahẹ ẹ po sisi po. E nọ dohia to ohó po nuyiwa etọn lẹ po mẹ—to nuglọ podọ to gbangba dọ asi lọ yin nuhọakuẹ de na ẹn. (Howhinwhẹn lẹ 31:28) Asu he wàmọ nọ mọ owanyi po sisi asi etọn tọn po yí, podọ na titengbe tọn, alọkẹyi Jiwheyẹwhe tọn.

 9. (a) Huhlọn tẹwẹ asi lẹ tindo to whẹndo mẹ? (b) Etẹwẹ sọgan gọalọna asi de nado yí nugopipe etọn lẹ do nọgodona asu etọn, po kọdetọn tẹ po?

⁹ Asi lẹ lọsu tindo huhlọn jẹ obá de mẹ to whẹndo mẹ. Biblu dọho gando yọnnu he dibusi Jiwheyẹwhe delẹ go, ehe matin agọjijẹ do tatọ́-yinyin, yé yinuwado asu yetọn ji to aliho dagbe mẹ kavi nado gọalọna yé nado dapana nuṣiwa to whẹdida mẹ. (Gẹnẹsisi 21:9-12; 27:46–28:2) Asi de sọgan tindo wuntuntun hú asu etọn, kavi e sọgan tindo nugopipe devo lẹ he asu lọ ma tindo. Ṣogan, e dona tindo ‘sisi sisosiso’ na asu etọn bo dona yin “mẹmẹglọ” hlan ẹn “taidi hlan Oklunọ.” (Efesunu lẹ 5:22, 33) Nulinlẹnpọn po yanwle lọ po nado hẹn homẹ Jiwheyẹwhe tọn hùn sọgan gọalọna asi de nado yí nugopipe etọn lẹ do nọgodona asu etọn kakati nado nọ de e pò kavi tẹnpọn nado dugán do e ji. “Yọnnu nuyọnẹntọ” mọnkọtọn nọ kọngbedopọ pẹkipẹki hẹ asu etọn nado hẹn whẹndo lọ lodo. E nọ gbọnmọ dali tin to jijọho mẹ hẹ Jiwheyẹwhe.—Howhinwhẹn lẹ 14:1.

10. (a) Aṣẹpipa tẹwẹ Jiwheyẹwhe na mẹjitọ lẹ? (b) Etẹwẹ hogbe lọ “mẹplọnlọ” zẹẹmẹdo, podọ nawẹ e dona yin ninamẹ gbọn? (Pọ́n nudọnamẹ odò tọn.)

¹⁰ Mẹjitọ lẹ lọsu tindo aṣẹpipa he Jiwheyẹwhe na yé. Biblu na ayinamẹ dọmọ: “[Mì] otọ́ emi, mì hẹn homẹgblena ovi mìtọn lẹ blo, ṣigba mì nọ plọn yé to [mẹplọnlọ] po hokọnamẹ [Jehovah] tọn po mẹ.” (Efesunu lẹ 6:4) To Biblu mẹ, hogbe lọ “mẹplọnlọ” sọgan zẹẹmẹdo “mẹgopinpọn, mẹpinplọn, anademẹ.” Ovi lẹ tindo nuhudo mẹplọnlọ tọn. Anademẹ lẹ, alọhẹndotenamẹ lẹ, po dogbó he họnwun lẹ zizedai po nọ hẹn ovi lẹ tindo kọdetọn dagbe. Biblu kọ̀n mẹplọnlọ, kavi anademẹ mọnkọtọn dopọ hẹ owanyi. (Howhinwhẹn lẹ 13:24) Enẹwutu, “obá anademẹ tọn” ma dona yin po fifiẹ po—to numọtolanmẹ-liho kavi agbasa-liho pọ́n gbede.a (Howhinwhẹn lẹ 22:15; 29:15) Mẹplọnlọ he yin didomẹgo po hẹngogo kavi fifiẹ po matin owanyi yin aṣẹpipa mẹjitọ tọn ṣiṣizan bo sọgan hù numọtolanmẹ ovi de tọn sudo. (Kọlọsinu lẹ 3:21) To alọ devo mẹ, mẹplọnlọ jlẹkaji tọn he yin nina to aliho he sọgbe mẹ nọ dohia ovi lẹ dọ mẹjitọ lẹ yiwanna yé bo tindo ojlo to mẹhe nkọtọn yé na wá lẹzun mẹ.

11. Nawẹ ovi lẹ sọgan yí huhlọn yetọn zan to aliho he sọgbe mẹ gbọn?

¹¹ Etẹwẹ dogbọn ovi lẹ dali? Nawẹ yé sọgan yí huhlọn yetọn zan to aliho he sọgbe mẹ gbọn? “Gigo dẹpẹ lẹ tọn wẹ huhlọn yetọn,” wẹ Howhinwhẹn lẹ 20:29 dọ. E họnwun dọ, aliho he yọnhugan na jọja lẹ nado yí huhlọn po hlọnhlọn yetọn po zan wẹ yin to sinsẹ̀nzọn ‘Mẹdatọ Daho’ mítọn tọn mẹ. (Yẹwhehodọtọ 12:1) Jọja lẹ dona flindọ nuyiwa yetọn lẹ sọgan yinuwado numọtolanmẹ mẹjitọ yetọn lẹ tọn ji. (Howhinwhẹn lẹ 23:24, 25) To whenuena ovi lẹ setonuna mẹjitọ budisi Jiwheyẹwhe tọ́ yetọn lẹ bo tẹdo aliho jijlọ lọ go, yé nọ hẹn ayajẹ wá na mẹjitọ yetọn lẹ. (Yẹwhehodọtọ 6:1) Walọ mọnkọtọn nọ “yọnwhanpẹ tlala to Oklunọ dè.”—Kọlọsinu lẹ 3:20.

12, 13. (a) Nukun tẹwẹ mẹho lẹ dona nọ yí do pọ́n aṣẹpipa yetọn to agun mẹ? (b) Na apajlẹ de he do nuhewutu mẹho lẹ dona nọ yinuwahẹ lẹngbọpa lọ po awuvẹmẹ po hia.

¹² Jehovah ko wleawuna nugopọntọ lẹ nado yin nukọntọ to agun Klistiani tọn mẹ. (Heblu lẹ 13:17) Sunnu he pegan ehelẹ dona yí aṣẹpipa he Jiwheyẹwhe na yé zan nado wleawuna alọgọ he nuhudo etọn tin podọ nado yidogọna dagbemẹninọ lẹngbọpa lọ tọn. Be otẹn he mẹ mẹho lẹ tin te na dotẹnmẹ yé nado dugán do yisenọ hatọ lẹ ji wẹ ya? Paali! Mẹho lẹ dona tindo pọndohlan jlẹkaji tọn po whiwhẹ tọn po gando azọngban yetọn to agun mẹ go. (1 Pita 5:2, 3) Biblu dọna nugopọntọ lẹ dọmọ: “[Mì] yìn agun Jiwheyẹwhe tọn, he e yí ohùn [Ovi etọn] tọn do họ̀.” (Owalọ lẹ 20:28) Whẹwhinwhẹ́n tangan he wutu yé dona yinuwa hẹ hagbẹ lẹngbọpa lọ tọn dopodopo po awuvẹmẹ po lọ niyẹn.

¹³ Mí sọgan na apajlẹ etọn to aliho ehe mẹ. Họntọn vivẹ de dọna we nado penukundo nutindo họakuẹ de go. A yọnẹn dọ akuẹ daho wẹ họntọn towe yí do họ̀ nutindo lọ. Be a ma na wlebòna ẹn bo penukundego ganji ya? Mọdopolọ, Jiwheyẹwhe ko ze azọngban lọ do alọmẹ na mẹho lẹ nado penukundo nutindo họakuẹ tlala de go: yèdọ agun lọ, he hagbẹ etọn lẹ yin yiyijlẹdo lẹngbọ lẹ go. (Johanu 21:16, 17) Jehovah yiwanna lẹngbọ etọn lẹ taun—na nugbo tọn, e yiwanna yé sọmọ bọ e yí ohùn Ovi etọn dopo akàn, Jesu Klisti tọn do họ̀ yé. Jehovah họ̀ lẹngbọ etọn lẹ po akuẹ he vẹahi tlala po. Mẹho whiwhẹnọ lẹ nọ hẹn enẹ do ayiha mẹ bo nọ yinuwa hẹ lẹngbọ Jehovah tọn lẹ domọ.

14. Huhlọn tẹwẹ odẹ́ tindo?

¹⁴ “Okú po ogbẹ̀ po tin to huhlọn odẹ́ tọn mẹ,” wẹ Biblu dọ. (Howhinwhẹn lẹ 18:21) Na nugbo tọn, odẹ́ sọgan hẹn nususu gble. Mẹnu to mí mẹ wẹ hogbe mẹhẹngble tọn kavi etlẹ yin mẹṣanko tọn lẹ ma ko hẹn homẹgble e pọ́n? Etomọṣo odẹ́ sọ tindo huhlọn nado vọ́ onú jlado. “Odẹ́ nuyọnẹntọ lẹ tọn wẹ núgángán,” wẹ Howhinwhẹn lẹ 12:18 dọ. Mọwẹ, hogbe tulinamẹ tọn he jlọmẹdote lẹ sọgan tin taidi nusisá dagbe azọ̀nhẹngbọnamẹ tọn de na ahun. Gbadopọnna apajlẹ delẹ.

15, 16. Aliho tẹlẹ mẹ wẹ mí sọgan yí odẹ́ zan nado na tuli mẹdevo lẹ te?

¹⁵ “Mì nọ miọnhomẹna ayi mawhiwhẹnọ lẹ,” wẹ 1 Tẹsalonikanu lẹ 5:14 dotuhomẹnamẹ dọ. Mọwẹ, devizọnwatọ nugbonọ Jehovah tọn lẹ lọsu tlẹ nọ pehẹ apọṣimẹ to whedelẹnu. Nawẹ mí sọgan gọalọna yé gbọn? Na pipà nujọnu tọn delẹ nado gọalọna yé nado mọdọ yé họakuẹ to nukun Jehovah tọn mẹ. Hia hogbe wefọ Biblu tọn lẹ na yé he dohia dọ Jehovah yiwanna “ayiha gbigbànọ” po “ayiha finfinọnnọ lẹ” po bo nọ hò yetọn pọ́n nugbonugbo. (Psalm 34:18) Eyin mí yí huhlọn odẹ́ mítọn tọn do miọnhomẹna mẹdevo lẹ, mí nọ dohia dọ mí to apajlẹ Jiwheyẹwhe awuvẹmẹtọ mítọn “he nọ miọnhomẹna mẹhe [apọ̀ṣi] lẹ” tọn hodo.—2 Kọlintinu lẹ 7:6.

¹⁶ Mí sọ sọgan yí huhlọn odẹ́ mítọn tọn zan nado na tuli mẹdevo lẹ to whenue yé tindo nuhudo etọn taun. Be mí yọ́n yisenọ hatọ de he hẹn mẹyiwanna de bu to okú mẹ ya? Hogbe awuvẹmẹ tọn lẹ he nọ do mẹtọnhopọn po ahunmẹdunamẹ mítọn po hia sọgan miọnhomẹna ahun he to awubla de. Be mẹmẹsunnu kavi mẹmẹyọnnu yọnhonọ de to linlẹn dọ mẹde ma sọ tindo nuhudo emitọn ba wẹ? Hogbe jidenamẹ tọn lẹ sọgan vọ́ jide na yọnhonọ lẹ dọ yé yin nuhọakuẹ bo yọn-na-yizan. Be hiẹ yọ́n mẹde he to awutu jẹmagbọ de jẹ wẹ ya? Hogbe awuvẹmẹ tọn lẹ didọna ẹn to alokan ji kavi nukun-sọ-nukun sọgan na tuli awutunọ lọ. Lehe homẹ Mẹdatọ mítọn tọn na hùn do sọ eyin mí nọ yí huhlọn hodidọ tọn zan nado dọ hogbe he “yọ́n zinzan na didó daga” lẹ!—Efesunu lẹ 4:29.

17. To aliho titengbe tẹmẹ wẹ mí sọgan yí odẹ́ mítọn zan na dagbe mẹdevo lẹ tọn te, podọ naegbọn mí dona wàmọ?

¹⁷ Aliho titengbe devo de ma tin nado yí huhlọn odẹ́ tọn zan hú lilá wẹndagbe Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn na mẹdevo lẹ. Howhinwhẹn lẹ 3:27 dọmọ: “A dọ̀n alọ dagbe tọn do godo sọn yé he a duahọ etọn do blo, whenuena e tin to huhlọn alọ towe tọn mẹ nado basi i.” Mí duahọ lilá wẹndagbe ogbẹ̀-whlẹngán tọn do mẹdevo lẹ. E ma na sọgbe nado whla owẹ̀n niyaniya tọn he Jehovah ko gbọn alọtútlú dali na mí lọ gba. (1 Kọlintinu lẹ 9:16, 22) Ṣigba obá tẹmẹ wẹ Jehovah donukun dọ mí ni tindo mahẹ to azọ́n ehe mẹ jẹ?

18. Etẹwẹ Jehovah nọ donukun sọn mí si?

¹⁸ Owanyi mítọn na Jehovah nọ whàn mí nado tindo mahẹ gigọ́ to lizọnyizọn Klistiani tọn lọ mẹ. Etẹwẹ Jehovah nọ donukun sọn mí si to adà ehe mẹ? Nude wẹ e yin he mímẹpo sọgan basi, mahopọnna ninọmẹ gbẹ̀mẹ tọn mítọn: “Nudepope he mì to wiwà, mì nọ yí ayiha dodo do wà ẹ, kẹdẹdi hlan [Jehovah], e ma yin hlan gbẹtọ gba.” (Kọlọsinu lẹ 3:23) To gbedide he klohugan lọ didoai mẹ, Jesu dọmọ: “Hiẹ na yiwanna Oklunọ Jiwheyẹwhe towe sọn ayiha towe lẹpo mẹ, podọ sọn alindọn towe lẹpo mẹ, podọ sọn nuyọnẹn towe lẹpo mẹ, podọ sọn huhlọn towe lẹpo mẹ.” (Malku 12:30) Mọwẹ, Jehovah nọ donukun sọn dopodopo mítọn lẹ si nado yiwanna ẹn bo sẹ̀n ẹn po alindọn lẹpo po.

19, 20. (a) To whenuena e yindọ alindọn bẹ ahun, ayiha, po huhlọn po hẹn, naegbọn onú mọnkọtọn lẹ sọ yin nùdego to Malku 12:30 mẹ? (b) Etẹwẹ e zẹẹmẹdo nado sẹ̀n Jehovah po alindọn lẹpo po?

¹⁹ Etẹwẹ e zẹẹmẹdo nado sẹ̀n Jiwheyẹwhe po alindọn lẹpo po? Alindọn nọ nọtena gbẹtọ blebu, yèdọ nugopipe agbasa po apọ̀nmẹ tọn etọn lẹpo po. To whenuena e yindọ alindọn bẹ ahun, ayiha, po huhlọn po hẹn, naegbọn bọ nugopipe he pò lẹ sọ yin nùdego to Malku 12:30 mẹ? Lẹnnupọndo apajlẹ de ji. To ojlẹ Biblu tọn lẹ mẹ, mẹde sọgan sà ede (alindọn etọn) taidi afanumẹ. Ṣogan afanumẹ lọ sọgan nọ ma sẹ̀n ogán etọn po ahun lẹpo po; e sọgan gọ̀n ma nọ yí huhlọn etọn lẹpo kavi nugopipe apọ̀nmẹ tọn etọn lẹpo zan na nukọnyiyi dagbenu ogán etọn tọn. (Kọlọsinu lẹ 3:22) Enẹwutu, kunnudenu dohia dọ Jesu donù nugopipe he pò nẹlẹ go nado sọgan zinnudeji dọ mídelẹ petepete wẹ mí dona yizan to sinsẹ̀nzọn mítọn hlan Jiwheyẹwhe mẹ. Jiwheyẹwhe sinsẹ̀n po alindọn lẹpo po zẹẹmẹdo mídelẹ zizejo, huhlọn po hlọnhlọn mítọn lẹ po yiyizan to gigọ́mẹ to sinsẹ̀nzọn etọn mẹ dile e sọgan yọnbasi do.

²⁰ Be sinsẹ̀n ẹn po alindọn lẹpo po zẹẹmẹdo dọ mímẹpo dona nọ yí sọha ganhiho po hlọnhlọn dopolọ po zan to lizọnyizọn lọ mẹ wẹ ya? Enẹ ma sọgan yọnbasi, na ninọmẹ podọ nugopipe mẹde tọn gbọnvona mẹdevo tọn. Di apajlẹ, jọja he tindo agbasalilo bo tindo huhlọn sọgan penugo nado yí whenu susu zan to yẹwhehodidọ mẹ hú mẹhe huhlọn etọn ko depò na yọnhowhe wutu. Tlẹnnọ he ma tindo azọngban whẹndo tọn lẹ sọgan penugo nado wà nususu hú mẹhe dona penukundo whẹndo de go. Lehe homẹ mítọn dona hùn do sọ, eyin mí tindo huhlọn podọ ninọmẹ he na hẹn mí penugo nado wà nususu dogọ to lizọnyizọn lọ mẹ! Na nugbo tọn, mí ma dona tindo gbigbọ pekọ matindo tọn nado nọ yí mídelẹ jlẹdo mẹdevo lẹ go gba. (Lomunu lẹ 14:10-12) Kakatimọ, mí dona yí huhlọn mítọn zan nado na tuli mẹdevo lẹ.

21. Aliho tẹwẹ yin dagbe kavi titengbe hugan nado yí huhlọn mítọn zan?

²¹ Jehovah ko ze apajlẹ pipé de dai to huhlọn etọn yiyizan to aliho he sọgbe mẹ. Mí dona hodo apajlẹ etọn jẹ obá nugopipe mítọn tọn mẹ taidi mapenọ lẹ. Mí sọgan yí huhlọn mítọn zan to aliho he sọgbe mẹ gbọn nuyiwahẹ mẹhe ji mí tindo aṣẹpipa do lẹ po yẹyi po dali. To yidogọmẹ, mí dona yí alindọn lẹpo do wà azọ́n yẹwhehodidọ ogbẹ̀-whlẹngán tọn he Jehovah ko zedo alọmẹ na mí nado wà. (Lomunu lẹ 10:13, 14) Flindọ, homẹ Jehovah tọn nọ hùn to whenuena a wà nuhe go hiẹ—yèdọ alindọn towe—pé lẹpo. Be ahun towe ma whàn we dọ hiẹ dona wà nuhe go a pé lẹpo to Jiwheyẹwhe owanyinọ po mẹtọnhopọntọ po mọnkọtọn sinsẹ̀n mẹ ya? Aliho dagbe kavi titengbe hugan devo de ma tin nado yí huhlọn towe zan gba.