Manugwali

2 Dayon nagsiling ako sa akon kaugalingon: “Tilawan ko nga magpangalipay* kag tan-awon kon ano ang maayo sa sini.” Apang, nakita ko nga wala man ini sing pulos.

 2 Nagsiling ako tuhoy sa kinadlaw, “Kabuangan ini!”

Kag tuhoy sa kinalipay,* “Ano ang pulos sini?”

3 Gin-usisa ko sing maayo ang kabuangan paagi sa pagpatuyang sa alak,+ samtang ginahuptan ang akon kaalam; nagpabuangbuang pa gani ako agod makita ko kon ano ang pinakamaayo nga mahimo sang mga tawo sa tion sang malip-ot nila nga kabuhi sa idalom sang langit. 4 Naghimo ako sing dalagku nga mga butang.+ Nagpatindog ako sang akon mga balay;+ nagtanom ako sang akon mga ulubasan.+ 5 Naghimo ako sang akon mga hardin kag mga parke kag gintamnan ko ini sang tanan nga sahi sang nagapamunga nga kahoy. 6 Naghimo ako sing mga punong sang tubig agod patubigan ang plantasyon* sang nagalambo nga mga kahoy. 7 Nagkuha ako sing mga alagad nga lalaki kag babayi,+ kag may mga alagad man ako nga natawo sa akon panimalay.* Mas madamo man ang akon kasapatan, mga kabakahan kag mga panong,+ sangsa tanan nga nauna sa akon sa Jerusalem. 8 Nakatipon ako sang pilak kag bulawan,+ mga bahandi* sang mga hari kag sang mga gobernador sang probinsia.+ Nakatipon man ako sang mga manug-amba nga lalaki kag babayi, subong man sang nagahatag sing daku nga kalipay sa mga tawo—isa ka babayi, huo, madamo nga babayi.* 9 Gani nangin mas gamhanan ako kag mas manggaranon sangsa tanan nga nauna sa akon sa Jerusalem.+ Kag padayon ako nga nangin maalamon.

10 Wala ko gindingot sa akon kaugalingon ang tanan nga luyag ko.*+ Wala ko ginpunggan ang akon kaugalingon sa pagpangalipay.* Nalipay gid ako sa tanan ko nga ginpangabudlayan kag amo ini ang akon padya* sa tanan ko nga pagpangabudlay.+ 11 Apang sang ginpamalandungan ko ang tanan ko nga ginhimo kag ginpangabudlayan,+ nakita ko nga ang tanan wala sing pulos, paglagas lamang ini sa hangin;+ wala sing pulos* ang bisan ano nga butang sa idalom sang adlaw.+

12 Dayon gintalupangod ko ang kaalam kag pagkabuangbuang kag kabuangan.+ (Kay ano ang mahimo sang tawo nga masunod sa hari? Wala na kundi kon ano lamang ang nahimo na.) 13 Kag nakita ko nga ang kaalam mas mapuslanon sangsa kabuangan,+ subong nga ang kapawa mas mapuslanon sangsa kadulom.

14 Ang maalamon nga tawo makakita sing maayo;+ apang ang buangbuang nagalakat sa kadudulman.+ Nahangpan ko man nga isa lamang ang madangatan nila tanan.+ 15 Dayon nagsiling ako sa akon kaugalingon: “Ang matabo sa buangbuang matabo man sa akon.”+ Ano bala ang bentaha ko kay nangin sobra ako kaalam? Gani nagsiling ako sa akon kaugalingon: “Wala man ini sing pulos.” 16 Kay wala sing handumanan nga nagapadayon para sa maalam ukon sa buangbuang.+ Sa ulihi, sila tanan malipatan. Kag paano mapatay ang maalamon? Pareho man sa buangbuang.+

17 Gani ginkaugtan ko ang kabuhi,+ bangod sa akon pagtamod, ang tanan nga ginahimo sa idalom sang adlaw makapasubo, kay ang tanan wala sing pulos,+ paglagas lamang ini sa hangin.+ 18 Ginkaugtan ko ang tanan nga ginpangabudlayan ko sa idalom sang adlaw,+ bangod dapat ko ini ibilin sa tawo nga masunod sa akon.+ 19 Kag sin-o ang nakahibalo kon bala mangin maalamon sia ukon buangbuang?+ Wala sapayan sina, sia gihapon ang magadumala sang tanan ko nga ginpangabudlayan sa bug-os ko nga kusog kag kaalam sa idalom sang adlaw. Wala man ini sing pulos. 20 Gani nagkasubo ako sa tanan ko nga ginpangabudlayan sa idalom sang adlaw. 21 Kay ang isa ka tawo mahimo nga magpangabudlay nga may kaalam kag ihibalo kag pagkasampaton, apang dapat niya ihatag ang iya ginpangabudlayan* sa tawo nga wala magpangabudlay sa sini.+ Wala man ini sing pulos kag daku gid nga kapaslawan.*

22 Ano bala ang matigayon sang tawo sa tanan niya nga pagpangabudlay kag handum nga nagapahulag sa iya* nga magpanikasog gid sa idalom sang adlaw?+ 23 Kay sa bug-os niya nga kabuhi, ang iya ginpangabudlayan nagahatag lamang sing kasakit kag kapaslawan sa iya,+ kag bisan sa gab-i indi makapahuway ang iya hunahuna.+ Wala man ini sing pulos.

24 Ang pinakamaayo nga mahimo sang tawo amo nga magkaon sia kag mag-inom kag magkalipay* sa iya ginpangabudlayan.+ Nahangpan ko man nga ini halin sa matuod nga Dios,+ 25 kay wala na sing tawo nga mas maayo ang ginakaon kag ginainom sangsa akon.+

26 Ginahatagan niya sing kaalam kag ihibalo kag kasadya ang tawo nga nagapahamuot sa iya,+ apang ang makasasala ginapapangabudlay niya sa pagtipon kag ang iya matipon ihatag lamang niya sa tawo nga nagapahamuot sa matuod nga Dios.+ Wala man ini sing pulos, paglagas lamang ini sa hangin.