TULUN-AN 16
Maayo nga Pagdala sa Kaugalingon
KINAANDAN lamang sa isa ka humalambal nga makulbaan kon magtindog sia agod maghambal, ilabi na kon wala sia pirme nagapamulongpulong. Mahimo nga ang isa ka manugbantala medyo makulbaan sa una niya nga mga masugilanon sa isa ka adlaw sa ministeryo sa latagon. Sang gintangduan nga mangin isa ka manalagna, si Jeremias nagsabat: “Yari karon indi gid ako makahibalo maghambal, kay bata pa ako.” (Jer. 1:5, 6) Ginbuligan ni Jehova si Jeremias, kag buligan man niya ikaw. Sa ulihi, mapauswag mo ang imo pagdala sa kaugalingon.
Ang humalambal nga maayo magdala sa kaugalingon amo ang isa nga may kompiansa. Ini nga kompiansa makita sa iya bayhon. Ang iya postura natural kag nagakaigo sa okasyon. Ang paghulaghulag sang iya mga kamot may kahulugan. Ang iya tingog maathag kag kontrolado.
Bisan pa sa pamatyag mo indi sibu sa imo ining paglaragway sa isa ka tawo nga maayo magdala sa kaugalingon, mahimo ka mag-uswag. Paano? Binagbinagon naton kon ngaa ang isa ka humalambal ginakulbaan kag indi maayo magdala sang iya kaugalingon. Ang kabangdanan mahimo nga sa pisikal.
Kon ginaatubang ka sing isa ka hangkat kag luyag mo makahimo sing maayo apang indi ka sigurado, nagakahangawa ka. Bilang resulta, nagahatag sing sinyales ang utok sa lawas nga magpatubas sing dugang nga adrenaline. Ang pagtaas sang adrenaline mahimo magresulta sa mas madasig nga pagpitik sang tagipusuon, pagbag-o sa kadasigon sang pagginhawa, dugang nga pagpamalhas, ukon pagkurog pa gani sang mga kamot kag mga tuhod subong man pagkurog sang tingog. Ginatinguhaan sang imo lawas nga buligan ka sa pag-atubang sang imo kahimtangan paagi sa pagdugang sang imo enerhiya. Ang problema amo ang paghibalo kon paano gamiton ang enerhiya sa mapuslanon nga paghunahuna kag mapagsik nga paghambal.
Kon Paano Buhinan ang Kahangawa. Dumduma nga normal ang magbatyag sing kahangawa. Apang, agod mangin maayo ang pagdala sa kaugalingon, kinahanglan mabuhinan mo ang kahangawa kag atubangon ang imo kahimtangan sa kalmado kag may dignidad nga paagi. Paano mo ini himuon?
Maghanda sing maayo. Maghinguyang sing tion sa paghanda sang imo pamulongpulong. Pat-ura nga nahangpan mo sing maayo ang imo topiko. Kon ang imo pamulongpulong amo ang sahi nga ikaw ang magapili sang mga punto nga hambalan, binagbinaga ang nahibaluan na nga daan sang imo mga tagpalamati tuhoy sa topiko kag kon ano ang imo tulumuron. Makabulig ini sa imo nga mapili ang labing mapuslanon nga materyal. Kon nabudlayan ka sa primero, binagbinaga ang problema upod sa eksperiensiado nga humalambal. Mabuligan ka niya nga himuon ang mapuslanon nga pag-analisar sa imo materyal kag sa mga tagpalamati. Kon masigurado mo nga magabenepisyo ang imo mga tagpalamati sa imo materyal kag maathag ini sa imo hunahuna, ang imo handum sa pagpaambit sini mangibabaw sa kahangawa nga imo ginabatyag sa pagpamulongpulong.
Hatagi sing pinasahi nga igtalupangod ang imo introduksion. Hibalua kon paano ka magsugod. Kon nasugdan mo na ang imo pamulongpulong, mahimo nga maghaganhagan ang imo kakulba.
Ining sadsaran nga mga tikang maaplikar man sa paghanda sa ministeryo sa latagon. Binagbinaga indi lamang ang ginaplano mo nga ipaathag nga topiko kundi ang sahi man sang mga tawo nga imo panaksihan. Planuha sing maayo ang imo introduksion. Magbenepisyo gikan sa eksperiensia sang hamtong nga mga manugbantala.
Mahimo nga sa pamatyag mo mangin maayo ang imo pagdala sa kaugalingon kon maggamit ka sing manuskrito sa imo pamulongpulong. Apang ang matuod, mahimo nga magpadugang lamang ini sang kahangawa sa tagsa ka tion nga magpamulongpulong ka. Matuod nga ang pila ka humalambal nagagamit sing madamo nga nota, samtang ang iban naman diutay lang. Apang ang magapabag-o sa kon ano ang sentro sang imo panghunahuna kag magabuhin sang imo kahangawa, indi ang mga tinaga sa papel, kundi ang kombiksion sa imo tagipusuon nga ang imo ginhanda mapuslanon gid sa imo mga tagpalamati.
Ensayuha sing mabaskog ang imo pamulongpulong. Ini nga pag-ensayo magahatag sa imo sing kompiansa nga mapabutyag mo ang imo mga ginahunahuna. Samtang nagaensayo ka, may mga ginapasulod ka sa imo memorya nga madali madumduman kon magpamulongpulong na ikaw. Himua nga realistiko ang imo pag-ensayo. Panan-awa ang imo mga tagpalamati. Magpungko sa lamesa ukon magtindog, subong sang himuon mo kon maghatag sing pamulongpulong.
Mangamuyo kay Jehova para sa bulig. Sabton bala niya ini nga pangamuyo? “Ini amo ang pagsalig naton sa iya, nga, bisan ano man nga butang ang pangayuon naton suno sa iya kabubut-on, nagapamati sia sa aton.” (1 Juan 5:14) Kon handum mo nga padunggan ang Dios kag buligan ang mga tawo nga makabenepisyo gikan sa iya Pulong, sabton gid niya ang imo pangamuyo. Ini nga pasalig makapalig-on gid sa imo nga himuon ang imo asaynment. Dugang pa, samtang ginapalambo mo ang mga bunga sang espiritu—gugma, kalipay, paghidait, pagkakalmado, kag pagpugong-sa-kaugalingon—mapalambo mo ang panimuot nga kinahanglanon sa pag-atubang sang mga kahimtangan nga maayo ang pagdala sa kaugalingon.—Gal. 5:22, 23.
Magkuha sing eksperiensia. Kon labi pa nga nagapakigbahin ka sa pag-alagad sa latagon, labi nga nagadiutay ang imo kakulba. Kon pirme ka nagakomento sa mga miting sa kongregasyon, nagahapos ang pagpakighambal mo sa iban. Kon madamong beses na ikaw nga nagapamulongpulong sa kongregasyon, ang kahangawa nga ginabatyag mo antes sang tagsa ka pamulongpulong mahimo nga magabuhin. Luyag mo bala nga madugangan ang imo kahigayunan sa pagpamulongpulong? Kon amo magboluntaryo nga tal-usan ang indi makahatag sang ila asaynment sa eskwelahan.
Pagkatapos nga mahimo mo ang mga tikang nga ginsambit sa ibabaw, mangin mapuslanon sa imo nga binagbinagon ang mga sintoma nga nagatanda sa kakulang sing kompiansa. Ang pagkilala sa mga sintoma kag ang pagtuon kon paano ini landason makabulig sa imo sa paghambal nga maayo ang pagdala sa kaugalingon. Ang mga sintoma mahimo nga sa pisikal ukon sa tingog.
Pisikal nga mga Sintoma. Ang imo pagdala sa kaugalingon makita sa imo pamayhon kag sa paggamit mo sang imo mga kamot. Binagbinaga una ang mga kamot. Ang mga kamot nga ginakuom sa likod, nagatiskog sa kilid, ukon nagakapot sing hugot sa podyum; ang mga kamot nga ginasulod-paguwa sa bulsa, nagapamutones kag nagabukas sing butones sang dyaket, nagatandog pirme sa pisngi, sa ilong, sa antipara; ang mga kamot nga nagakuti sang relo, lapis, singsing, ukon mga nota; mga pagkumpas sang kamot nga balik-awot ukon indi matapos—tanan ini nagapakita sang indi maayo nga pagdala sa kaugalingon.
Ang kakulang sang kompiansa mahimo man mapakita paagi sa padayon nga paghulaghulag sang tiil, paggihogiho sang lawas, pagtindog sing tiso, pagkuko, masunson nga pagdilap sang mga bibig, sulitsulit nga pagpanagitlon, kag ang madasig kag manabaw nga pagginhawa.
Paagi sa daku nga panikasog, ining mga buhat bangod sa kakulba mahimo makontrol. Panikasugi ang isa lamang sa kada tion. Pilia ang isa ka problema, kag binagbinaga sing abanse kon ano ang imo dapat himuon agod mapunggan ini. Kon panikasugan mo ini, makita sa imo bayhon nga maayo ka magdala sa kaugalingon.
Mga Sintoma sa Tingog. Ang kakulba mahimo makita sa indi normal nga kataason ukon pagkurog sang tingog. Ayhan pirme ka nagaigham ukon nagapurutikol. Ini nga mga problema kag batasan sarang madula paagi sa pagpanikasog gid nga kontrolon ang tingog.
Kon ginakulbaan ka, magdulog kag magginhawa sing madalom sing pila ka beses antes ka magkadto sa plataporma. Panikasugi nga irelaks ang imo bug-os nga lawas. Sa baylo nga hunahunaon ang imo kakulba, magkonsentrar sa kon ngaa luyag mo ipaambit sa imo mga tagpalamati ang mga butang nga imo ginhanda. Antes magsugod sa paghambal, tuluka anay sing makadali ang imo mga tagpalamati, magpili sing mainabyanon nga pangguyahon, kag magyuhom. Maghambal sing malagday sa introduksion, kag nian magkonsentrar sa imo pamulongpulong.
Kon Ano ang Paabuton. Indi magpaabot nga madula ang tanan mo nga kakulba. Madamo nga mga humalambal nga may tinuig na nga eksperiensia sa plataporma ang ginakulbaan antes sila magtindog sa atubangan sang mga tagpalamati. Apang, natun-an nila nga kontrolon ang ila kakulba.
Kon panikasugan mo gid nga dulaon ang mga buhat nga nagapakita sang kakulba, tamdon ka sang imo mga tagpalamati subong maayo magdala sa kaugalingon nga humalambal. Ayhan ginakulbaan ka gihapon, apang mahimo nga indi nila ini mahibaluan.
Dumduma, ang pagtaas sang adrenaline nga ginatunaan sang mga sintoma sang kakulba nagapadugang man sang enerhiya. Gamita ini sa paghambal nga may balatyagon.
Indi kinahanglan nga hulaton mo pa nga sa plataporma ka na kag amo ang paghimo sining tanan nga butang. Tun-i ang maayo nga pagdala kag pagkontrol sa kaugalingon kag ang paghambal nga may nagakaigo nga balatyagon sa imo adlaw-adlaw nga pagkabuhi. Ang paghimo mo sini magabulig gid sa imo nga matigayon ang kompiansa sa plataporma kag sa ministeryo sa latagon, diin importante gid ini.