“Kamo ang Asin sang Duta”
“Kamo ang asin sang duta; apang kon ang asin magtab-ang, ano bala ang pagpaasin sini?”—MATEO 5:13.
1. Ano ang kinaandan nga asin?
ANG asin makatilingala nga sustansia. Sa kemikal, ginahuman ini sang sodium, ang dikinaandan metaliko nga elemento, kag sang chlorine, isa ka makahililo nga gas. Ang kamatuoran nga ining duha ka makatalagam nga mga elemento matingob sa paghuman sa mapuslanon nga kompuesto isa ka makatilingala nga aman sang Manunuga para sa kaayohan sang katawhan.—Salmo 104:24.
2. Paano mailustrar nga ang asin nagalikaw sang pagkadunot kag mangin preserbatibo?
2 Una, ang asin epektibo gid agod malikawan ang pagkadunot. Sa pag-ilustrar: Ginbutang sang isa ka tawo ang mga panit sang duha ka gin-ihaw nga karnero sa buli sang iya salakyan kag naglakbay sing malawig sa nagatagiti nga init sang Aprika. Sang ginbuksan niya sang ulihi ang buli sang salakyan, nagapanimaho ini sing grabe kag ang mga panit ginakamangan sang ulod! Apang, ginlabhan ang mga panit sang karnero, kag ginnusnosan sang asin. Ang epekto? Nangin malum-ok ini nga panghapin sa salog sa tupad sang katre nga gingamit sing tinuig.
3. Ano ang masiling nahanungod sa balor kag pagkamatigayon sang asin?
3 Sing maathag, nian, ang asin hamili subong preserbatibo. May iban pa ini nga balor. Sa kamatuoran, sa dumaan nga Tsina ginpakabahandi ini sunod sa bulawan. Ang Latin nga tinaga para sa “asin” amo ang sal, kag sang kaadlawan anay sang imperyal nga Roma, ang mga hangaway nagbaton sang asin subong bahin sang ila sueldo (salarium). Gikan sa sini naghalin ang tinaga nga “salary” (“sueldo”). Sa kalabanan nga mga duog karon, sa pagkamatuod, ang asin kinaandan na kag barato. Ang mga oseano nagaunod sing mga apat kag tunga ka milyon ka maniko ka milya (19 milyones cu km) ka asin—bastante sa paglubong sang bug-os nga Estados Unidos sa kadalumon nga isa ka milya (1.6 km)! Bisan sang si Jesucristo yari sa duta, ang asin bugana katama. Halimbawa, ang mga tubig sang Patay nga Dagat naghatag sing maarang-arang nga suplay, kag may yara nagahatag-asin nga mga bakolod malapit sa duog diin ang asawa ni Lot nangin “haligi nga asin.”—Genesis 19:26.
4. Ngaa masiling naton nga ang asin importante kon tuhoy sa kabuhi?
4 Ang asin may balor man sa pagbulong. Ang aton lawas nagaunod sing mga walo ka onsa (230 g) ka asin, nga kon wala ini mahimu nga mapatay kita. Gani ang asin kinahanglanon sa kabuhi. Apang subong ginagamit sa Biblia, ang asin may malaragwayon man nga kahulugan nga may kahilabtanan sa Cristianong pagkabuhi kag mga hilikuton.
“Naunawan sing Asin”
5. Tuhoy sa pagkaon, ano ang mahimu sang asin sa sini?
5 Kon malipatan sang manugluto nga butangan sang asin ang iya ginaluto nga pagkaon, ang pagkaon mahimu nga wala sing sabor kag indi makaon. Subong sang ginsiling ni Job: “Makaon bala ang matab-ang nga wala maasini?” (Job 6:1, 6) Ginapaguwa sang asin ang lalim sang pagkaon. Ini nga kinaiya sang asin kag ang pagkamapuslanon sini subong preserbatibo ginagamit sing malaragwayon sa Kasulatan. Ang asin ginagamit labi na sa paglaragway sa husto nga sahi sang panghambal.
6. Paano maaplikar ang Colosas 4:6 sa ministeryo sang mga Saksi ni Jehova?
6 Si apostol Pablo nagsulat: “Tugoti ang inyo pulong nga pirme may ikaayo, nga naunawan sang asin, agod nga makahibalo kamo kon ano ang dapat nga pagsabat ninyo sa tagsatagsa.” Ang isa ka badbad mabasa: “Tugoti ang inyo paghambalanay nga pirme may kaayo, kag may lalim.” (Colosas 4:6; The New English Bible) Madamung mga inoras ang ginahinguyang sang matuod nga mga Cristiano sa pagpakighambal sa mga tawo tuhoy sa Ginharian sang Dios. Sa pagkamatuod, indi tanan nga mga Saksi ni Jehova talunsay nga mga humalambal. Apang, kon ginaapresyar nila sing hanuot ang mensahe kag nagahambal nga may pagtuo kag kainit, mapaliso nila ang mga tagipusuon sang madamu nga mga tawo sa kamatuoran sang Pulong sang Dios. Daw ano ka importante, nian, nga ang panghambal sang mga alagad ni Jehova mangin maayo kag makagalanyat!
7. Ano ang maayo nga epekto sang “naunawan” nga pulong sang Cristiano?
7 Ang “naunawan” nga pulong sang Cristiano wala lamang nagahatag sa tagpalamati sang maayo nga lalim sang mensahe sang Biblia kundi nagaamlig man sang kabuhi sadtong nagapamati sa sini. Gani, subong nga ang asin kinahanglanon sa kabuhi, ang panghambal sang mga alagad ni Jehova magakahulugan sing kabuhi sa sadtong nagapamati sing mainapresyahon sa kon ano ang ginasiling nila nahanungod sa katuyoan kag Ginharian sang Dios.—Ipaanggid ang Juan 6:63, 68.
8. Ngaa ang kaayo mapakita sa panghambal sang Cristianong mga ministro?
8 Sing nahisuno, ang pagkaayo dapat nga ipakita sa panghambal sang mga Cristiano samtang nagapakighambal sila sa mga ditumuluo. Kon kaisa ang mga tagpalamati sang mensahe sang Ginharian nagasabat sing binastos ukon dimatinahuron nga paagi. Apang ang mga alagad ni Jehova dapat nga indi magsabat sa sina nga paagi. Sa baylo, dapat sila pirme nga magmaayo. Ano ang kahulugan sang magmaayo? Nagakahulugan ini nga mangin malulo, makahalamuot, matinahuron, kag maluluy-on. Ang malulo, mapailubon nga paagi sang Cristiano sa paglubad sa mga problema, mga pagpamatok, mga pagmulay, kag malain nga mga pamatasan masami nga nagahatag sing importante nga kinatuhayan. Subong sang ginasiling sang hulubaton, “Ang mahumok nga panalabton, nagapalugpay sang kasingkal.” (Hulubaton 15:1) Ang maayo, matinahuron, kag mataktikanhon nga sabat sa Cristianong ministeryo magapahumok sa mga tawo nga, bisan pa matig-a kag malain sing pamatasan, may yara gid man maayo nga mga tagipusuon.—Hulubaton 25:15.
9. Paano dapat makigkomunikar ang mga Cristiano sa mga masigka tumuluo, kag ngaa?
9 Paano, nian, ang mga Cristiano dapat makigkomunikar sa mga masigka tumuluo? Sing indi maayo bala? Indi gid! Ngaa? Bangod ining dedikado nga mga alagad ni Jehova bahin man sang “panong sang Dios,” kag dapat tratahon nga may kalum-ok.—Ipaanggid ang 1 Pedro 5:2-4; Binuhatan 20:29.
10. Ano ang kahilabtanan sang Efeso 4:29-32 sa pinamulong nga ginagamit sang mga alagad ni Jehova?
10 Magagamit bala ang alagad ni Jehova sing malaw-ay nga hambal kon nagapakigsugilanon sa kaupod sa trabaho nga nagpaakig sa iya? Nagakaigo bala para sa isa ka Cristiano nga kabo nga maggamit sing binastos nga panghambal kon ginpaslaw sia sang iya mga manugpangabudlay? Kon maugot ang Cristianong mga bana kag mga asawa, buyayawon bala nila ang isa kag isa ukon ang ila kabataan? Indi gid! Si Pablo nagsulat: “Dili pagpagguwaa sa inyo baba ang malain nga pulong . . . Isikway ninyo ang tanan nga kapaitan kag kasingkal kag kaakig kag sininggitanay kag pagpasipala. Kag magmainayuhon kamo ang isa sa isa, malulo, nga nagapinatawaray, subong ang Dios man kay Cristo nagpatawad sa inyo.”—Efeso 4:28-32.
“Maghupot Kamo sing Asin sa Inyo Kaugalingon”
11, 12. Ano nga sahi sang “asin” ang ginapatuhoyan ni Jesus sa Marcos 9:50, kag yadtong mga pinamulong nagakinahanglan sing ano nga sahi sang panghambal kag buhat?
11 Sanglit indi kita himpit, kon kaisa kita nagahambal sa paagi nga indi nagakaigo para sa isa ka Cristiano. Subong sang gin-ako ni disipulo Santiago: “Kay sa madamung butang kita tanan nagasayop. Kon sin-o ang wala nagasayop sa pulong, sia himpit nga tawo, nga sarang makapugong sang bug-os nga lawas man.” (Santiago 3:2, 8-10) Malakip man sa sini ang dumaan nga mga disipulo ni Jesus, kag dapat sila badlungon bangod sang indi paghambal sing mainayuhon sa isa kag isa. Halimbawa, sang isa ka bes ang mga disipulo mainit nga nagbaisay tuhoy sa kon sin-o ang labing daku sa tunga nila. Ginhatagan ni Jesus ang bilog nga grupo sang pila ka matahom nga laygay batok sa pagpasandad sa iban kag sa amo “gin-asinan sing kalayo,” ukon ginlaglag sa Gehena. Nian naghinakop sia sa sining mga pulong: “Maghupot kamo sing asin sa inyo kaugalingon, kag maghidaitay.”—Marcos 9:33-50.
12 Sing maathag, wala diri ginapatuhoyan ni Jesus ang diutay nga kadamuon sang literal nga asin nga makita sa pisikal nga lawas sang iya mga disipulo. Sa baylo, ginapatuhoyan niya ang ila pagkamapatugsilingon, mataktikanhon, maayo, kag mahidaiton sa pulong kag paggawi—nagapanghikot sing maayo sa iban. Importante ini agod ang matuod nga mga Cristiano magapabilin nga nagahidaitay sa isa kag isa.
“Ang Asin sang Duta”
13. Ano ang buot silingon ni Jesus sang ginsilingan niya ang iya mga sumulunod nga, “Kamo ang asin sang duta”?
13 Nahanungod sa iya mga disipulo, si Jesus nagsiling man: “Kamo ang asin sang duta.” (Mateo 5:13) Paagi sa pagsiling sini, indi buot silingon ni Jesus nga ang iya mga disipulo literal nga mga asin. Sa baylo, ang asin isa ka preserbatibo, kag ang mensahe nga ginadala sang mga sumulunod ni Jesus sa mga tawo magaamlig sang kabuhi sang madamu. Sa pagkamatuod, ang iya mga disipulo may nagaamlig nga impluensia sa sadtong nagapamati sa ila mensahe, nga nagalikaw sa espirituwal kag moral nga pagkadunot sa tunga sinang mga indibiduwal. Wala sing duhaduha nahanungod sa kamatuoran nga ang maayong balita nga ginbantala sang mga sumulunod ni Jesus makaamlig sang kabuhi.—Binuhatan 5:20; 13:46-48.
Ang Asin Nagaamlig Gikan sa Kalautan
14. Agod mabatoan ang kalibutanon nga kalautan, ano ang kinahanglanon?
14 Gikan sa mataas kag putli nga pagtamod ni Jehova nga Dios, ining bug-os malaut nga sistema sang mga butang daw kaangay sa panit sang karnero nga ginsambit kaina. Sa wala pa ang proseso sa pagtinlo kag paggamit sang asin, nagapanimaho sila sing grabe kag ginakamangan sang ulod. Ti, sa pila ka kasangkaron, ang tagsatagsa naapektohan sang kahimtangan sining kalibutan, kag agod mabatoan ang kalautan nga nagalab-ot sa kada bahin sang kabuhi, kinahanglan sang isa ang kaisog kag dapat niya huptan ang iya integridad sa Dios. Sa sini lamang nga paagi nga ang indibiduwal makaamlig sang iya kaugalingon gikan sa kaduluntan sa moral. Kinahanglan niya indi lamang ang kaayo sa panghambal kundi ang preserbatibo man nga kinaiya nga nagapapangindi sa iya sa tanan nga sahi sang kalautan. Sa iya kaso, may yara ini hilingagawon nga pagkinahanglan para sa “asin.”—1 Pedro 4:1-3.
15. Anong maayong mga halimbawa ang ginpahamtang nanday Jesus kag Daniel?
15 Ang matuod nga alagad ni Jehova dapat makahibalo kon paano mangindi sa malain nga mga buhat kag mga pagsulay. Dumduma nga si Jesus nangindi sing tatlo ka beses sang ginsulay sia ni Satanas sa kamingawan. (Mateo 4:1-10) Kag binagbinaga ang halimbawa nga ginhatag ni manalagna Daniel. Nakatuon sia sa pagsiling sing indi sang bata pa. Sang si Daniel isa ka pamatan-on sa harianon nga luwang sang Babilonia, sia kag ang iya mga sumulunod gintanyagan sing “inadlaw nga bahin sang manamit nga pagkaon sang hari.” Apang si Daniel kag ang iya mga abyan nagpangindi. Indi ini pagpangindi sa maabiabihon nga tanyag. Sa baylo, ang apat ka pamatan-on nga mga Hebreo nag-insister nga magkaon lamang sing mga utanon kag tubig bangod ginalikawan nila ang pagkaon nga ginadumilian sang Kasugoan ni Jehova ukon nadagtaan sang paganong mga rito. Kinahanglan gid ang matuod nga kaisog agod himuon ini. Ang resulta makapaladya, kay pagkatapos sang gintalana nga panag-on sang pagtilaw, ang ila pisikal nga dagway mas maayo pa sang sa sadtong nagbaton sang harianon nga pagkaon. Kag sa espirituwal yadtong mga Hebreo nakaagom sang pagpakamaayo kag kahamuot ni Jehova.—Daniel 1:5-17.
16. Ngaa masiling naton nga si Daniel “naasinan sing maayo” nga alagad ni Jehova?
16 Gintatap ni Jehova nga Dios nga si Daniel kag ang iya mga kaupdanan maamligan bangod sang ‘paghupot nila sing asin sa ila kaugalingon.’ Apang labi pa ang maton-an naton gikan kay Daniel. Gintangdo sia sa mataas nga katungdanan sa pangulohan sang Babilonia. Sa idalom sadtong mga kahimtangan dapat sia mangindi sing madamung mga beses, kay ginapalibotan sia sang mga pagano, kag ang harianon nga luwang walay duhaduha nga puno sang imoralidad, butig, hiphip, daya sa politika, kag iban pa malaut nga mga buhat. Madamung beses nga napaidalom si Daniel sa mabug-at nga pag-ipit. Apang bisan pa nga yara sia sa tunga sang “kalibutan” sadto nga adlaw, sia “indi bahin sang kalibutan.” (Juan 17:16) Si Daniel isa ka matutom, “naasinan sing maayo” nga alagad ni Jehova. Ti, ang mga kaaway ni Daniel, ayhan naugot bangod kay ang iya integridad kag kabunayag nagapabanaag sing malain sa ila, nagtinguha pa gani sa pagpatay sa iya! Apang, ginbaton nila nga “sia matutom kag wala sing bisan ano nga sala ukon sayop nga nakita sa iya.” (Daniel 6:4, 5) Daw ano katahom nga halimbawa!
17. Anong mabudlay nga mga pagtilaw ang ginaatubang sang Cristianong mga pamatan-on karon?
17 Kaangay sang pamatan-on nga si Daniel kag sang iya mga abyan, ang Cristianong mga kabataan karon nagaatubang sang mabudlay nga mga pagtilaw. Labi na sa eskwelahan, dapat nila batoan ang mga droga, tabako, alkoholiko nga mga ilimnon, mahigku nga hambal, imoralidad, daya, espiritu sang pagrebelde, butig nga pagsimba, nasyonalismo, malain nga kaupdanan, butig nga panudlo kaangay sang ebolusyon, kag iban pa makusog nga mga impluensia. Nagakinahanglan sang “naasinan sing maayo” nga Cristianong pamatan-on ang magpabilin nga matinlo nga manughupot-integridad sa atubangan sang tanan sina nga pagsulay.
18. (a) Anong mga pamangkot ang dapat binagbinagon sang Cristianong mga ginikanan? (b) Ano ang ginarekomendar sa mga ginikanan nga nabudlayan sa pagbulig sa ila kabataan?
18 Busa, Cristianong mga ginikanan, binagbinaga sing maayo ang kahimtangan sang inyo panimalay. Ang tanan bala nga katapo sini nagahimu sing espirituwal nga pag-uswag? Napunggan mo bala ang kalibutanon nga mga kalautan nga maglaton sa imo kaugalingon nga mga kabataan? Nahibaloan mo bala kon ano ang ila ginahimu kag kon ano ang ila ginahunahuna kag ginabatyag nahanungod sa matuod nga pagsimba? Ginakangil-aran bala nila ang mahigku nga mga butang sining kalibutan ukon yara bala sila sa katalagman nga madala sa sini? (Amos 5:14, 15) Kon, subong mga ginikanan, indi ka suod sa imo mga kabataan agod mabuligan sila, ukon nabudlayan ka sa sini, ngaa indi ini ipangamuyo sing hanuot kay Jehova? Sa pagkamatuod, mabuligan niya kamo nga malandas ini nga upang.—1 Juan 5:14.
19. Ano ang pila ka mga butang nga mapangindian sang Cristianong mga ginikanan?
19 Subong Cristianong mga ginikanan, ano bala nga sahi sang halimbawa ang imo ginapahamtang? Nagapangindi ka bala sing malig-on sa makahalalit nga sobra nga pagkaon kag sobra nga pag-inum kag sa madamu nga mga dagway sang imoralidad kag kahigkuan nga ginabuhat sa palibot nimo? Nagapangindi ka bala sa hiphip, sa magagmay nga pagpangawti, kag sa iban pa malaw-ay nga mga lahog kag panghambal sang kalibutanon nga mga tawo? Sa ulubrahan ukon sa inyo kasilingan, nakilal-an ka bala subong matinlo, bunayag, matadlong nga tawo? Ang pagpangindi sing husto sa tion kinahanglanon agod mangin “asin sang duta.”
Pagkapermanente kag Katutom
20. Paano magamit ang asin may kahilabtanan sa pagsimba kay Jehova sa dumaan nga Israel?
20 Walay duhaduha nga bangod ang asin nagarepresentar sa kahilwayan gikan sa kalautan, gingamit ini sa pagsimba sang Israel kay Jehova. Halimbawa, ang tanan nga mga halad sa halaran dapat nga asinan. Sa Kasugoan nga ginhatag paagi kay Moises, ginsiling ini: “Indi mo pagpakawad-an sang asin sang katipan sa imo Dios ang imo halad nga kalan-on. Upod sa tanan mo nga halad magdulot ka sing asin.” Kag ang “katipan sang asin” ginkabig nga tulumanon.—Levitico 2:13; Numeros 18:19; 2 Cronica 13:4, 5.
21. Subong “asin sang duta,” ano ang kinahanglan sang mga alagad ni Jehova karon?
21 Subong mga Saksi ni Jehova, ang iya mga alagad karon mga “asin sang duta.” Nagakinahanglan ini nga sila mangin indi madinulunton, matutom kag mainunungon. Dapat sila mangin makugi sa pagpalambo sang bunga sang balaan nga espiritu sang Dios—ang gugma, kalipay, paghidait, pagbatas, kalulo, kaayo, pagtuo, kalum-ok kag pagpugong sa kaugalingon. (Galacia 5:22, 23) Ang bunga sang espiritu amo ang tuboran sang espirituwal, kaangay sang asin nga mga kinaiya. Apang ang kamatuoran nga ang iban nag-alagad kay Jehova sing tinuig na, sa iya kaugalingon, indi garantiya nga indi sila mapukan. (1 Corinto 10:12) Si Jesus mismo nagpaandam sa aton tuhoy sini.
22. Ano ang importansia sang naulihi nga bahin sang Mateo 5:13?
22 Dumduma nga pagkatapos mahambal ni Jesus, “Kamo ang asin sang duta,” nagdugang sia: “Apang kon ang asin magtab-ang, ano bala ang pagpaasin sini? Wala na ini sing pulos kundi nga ipilak sa guwa kag tapakon sang mga tawo.” (Mateo 5:13) Ang iban nga asin nga gingamit sang yari pa si Jesus sa duta gintimplahan sing iban nga bagay. Busa kon ang puro nga asin matunaw bangod sang ulan ukon sang iban pa nga paagi, ang nabilin nagakabagay lamang nga ihaboy sa guwa, ukon ayhan ibutang sa banas kag tapakon sang mga nagaalagi. Kon ang asin indi paghuptan sa husto nga kahimtangan, madali ini nga mangin walay pulos.
23. Subong mga Saksi ni Jehova, paano naton dapat tamdon ang pinamulong ni Jesus nga, “Kamo ang asin sang duta”?
23 Subong matutom nga mga alagad ni Jehova kag sang iya alagad nga si Jesucristo, nian, dapat kita maghalong nga indi ‘magtab-ang,’ kag mahuptan ang putli kaangay sang asin nga mga kinaiya. Sa baylo, panikasogan gid naton nga ipalambo ang bunga sang espiritu sang Dios. Kabay nga pirme kita magmaayo sa hambal, makugi nga nagabantala sang mensahe sang Ginharian kag sa amo nagabulig sa pag-amlig sang kabuhi sang iban. Kabay nga indi gid kita magpadala sa sining malaut nga kalibutan, kundi kabay nga pirme naton dumdumon ang katudok sang kahulugan kag sang dakung pribilehiyo nga nabuylog sa pinamulong ni Jesus nga: “Kamo ang asin sang duta.”
Usisaa ang Imo Memorya
◻ Paano naton ‘maunawan sing asin ang aton panghambal’?
◻ Ngaa importante para sa mga Cristiano nga ‘huptan ang asin sa ila kaugalingon’?
◻ Paano ang mga sumulunod ni Jesus “asin sang duta”?
◻ Ano ang pila ka mga butang nga likawan sang “naasinan sing maayo” nga mga Cristiano?
◻ Suno sa Mateo 5:13, ano ang dapat nga mangin pagtamod sang mga alagad ni Jehova karon?
[Laragway sa pahina 25]
Samtang bata pa, si Daniel nakatuon mangindi