Ang Sinulat sang Kamut sa Dingding Makita Mo Bala?
“Sa iya mga kamut natagna ang iya pagkapukan, . . .
Kaangay ini sang sinulat sa dingding.”
PAAGI sa sinang mga pulong, ginlaragway sang ika-18 ka siglo nga manunulat nga Irish nga si Jonathan Swift ang isa ka bangkero. Gindugokan sang mga kliyente nga nagapangabay nga iuli ang ila kuwarta, nagbatyag sia nga malapit na ang iya katapusan. Sa sulod sang siniglo, ang ekspresyon ‘ang sinulat sang kamut sa dingding’ nagpasigahom sang nagahilapit nga katalagman.
Apang ang orihinal nga ‘sinulat sang kamut sa dingding’ nakita sing kapin na sa 2,500 ka tuig ang nagligad. Kag ang iya madasig nga katumanan nagbalhin sang lakat sang maragtas. Agod usisaon sing dugang ang ginhalinan sang ekspresyon ‘sinulat sang kamut sa dingding,’ dapat naton buksan ang tolon-an ni Daniel sa Biblia. Magabulig ini sa aton nga mahangpan ang balor sang mga paandam nga naunod sa Kasulatan, kag magapahulag ini sa aton nga pamatian ang ital-ital nga paandam sa aton adlaw.
Kutob sa Putokputokan sang Gahom
Gab-i sadto sang Oktubre 5, 539 B.C.E. Ang pumuluyo sang Babilonia nagaininom kag nagasinaot. Bisan pa nga ang mga hangaway sang Medo-Persia yara na sa iya mga gawang, ang siudad daw malig-on. Ang mga kuta sini daw indi mapukan, gani ang tanan nagasinadya. Ti, ang gahod sa sinalusalo nagapakita sa mga nagalikop nga ang siudad magapakig-away sa malawig nga tion!
Sa daku nga hulot sang iya palasyo, kag walay duhaduha nga may daku nga bugal, ginasurbey ni Hari Belsasar ang importante nga mga tawo nga ginpatawag niya para sa okasyon. Ginpapasulod niya sa iya mga alagad ang mga suludlan nga bulawan kag pilak nga ginkuha sang iya lolo, nga si Hari Nabokodonosor, gikan sa templo ni Jehova sa Jerusalem mga dekada na ang nagligad. ‘Sa sining mga suludlan magainom kita sing alak sa kadayawan sang aton mga dios!’ ayhan siling ni Belsasar.—Daniel 5:1-4.
Tubtob sa Bug-os nga Kagulub-an
Sing hinali, ang nawong ni Belsasar nagpalangluspad sa kahadlok. Didto, sa atubang sang kandelero malapit sa dingding, nagguwa ang kamut kag nagsulat sang apat ka simple apang makalilibog nga tinaga. Sa sina, nag-untat ang lanton kag sinaot. Ang hari hinadlokan kag ang iya mga tuhod nagasininto-ay. Ano ang kahulugan sini? Tawga ang mga maalamon kag ang mga astrologo! Ang bisan sin-o nga makapatpat sini nga sinulat padunggan.—Daniel 5:5-7.
May kakulba nga ang tanan nagahulat sa ihambal sang mga maalamon. Apang naligban sila. Ano ang madalom nga kahulugan sinang ‘sinulat sang kamut sa dingding’? Wala sing isa ang makapaathag, kag labi pa gid nga hinadlokan ang hari.—Daniel 5:8, 9.
Sang mabatian ang natabo, ang reyna nagsulod sa hulot. Ginpahanumdum niya kay Belsasar nga sa ginharian may isa ka dumuluong nga tawong maalam nga nakapamatuod na sang iya ikasarang. Gani, ginpatawag si Daniel. Sing maisog, ginpahanumdum niya kay Belsasar ang natabo kay Nabokodonosor sang tinuig nga nagligad. Nian, ginsugid ni Daniel kay Belsasar ang mahanabo sa iya, nga nagasiling:
“Ini ang sinulat nga ginpagkit: MENE, MENE, TEKEL kag PARSIN.
“Amo ini ang kasaysayan sang butang: MENE, ang Dios nag-isip sang imo ginharian kag gintapus ini.
“TEKEL, ikaw natimbang sa timbangan kag nasapwan ka nga mamag-an.
“PERES, ang imo ginharian ginabahinbahin kag ginhatag sa mga Mediahanon kag sa mga Persiahanon.”—Daniel 5:10-28.
Madasig nga Katumanan
Magahulat bala sing madugay si Belsasar agod tan-awon kon bala husto ang ginsiling ni Daniel? Tan-awon naton ang masunod nga natabo kag binagbinagon ang mga hitabo nga may labi pa ka maragtason nga importansia.
Ang hangaway sang Medo-Persia nagkutkut sing kanal agod ilikaw ang Suba sang Eufrates nga nagailig sa siudad sang Babilonia. Ginhulat ni Hari Ciro ini nga gab-i agod himuon ang iya plano, nagalaum nga ang mga Babilonianhon magarelaks sa ila pagkamabinantayon bangod gab-i na. Karon, ang mga kanal nabuksan. Sang ang tubig sang ginpalikaw nga suba nagnabaw, ang mga soldado nag-agi sa pangpang sang hunasan sang suba.
Sini nga gab-i ang mga gawang sang siudad sa suba nabilin nga bukas, ayhan bangod sang sobra nga pagsalig. Ang hangaway sang Medo-Persia nakasulod sa siudad sing kibot. Isa ka grupo ang nagmadinalag-on sa pagsulod sa palasyo sang hari, kag si Belsasar napatay. Ang daku nga emperyo sang Babilonia napukan.—Daniel 5:30.
Ang Kalaglagan nga Subong ka Hinali
Ang husto nga pagpatpat ni Daniel nagailustrar sang pagkaserioso sang mga paandam sang Biblia. Ang ulihi nga mga pinamulong ni apostol Pablo nagapakita nga may iban pa hinali kag importante nga mga hitabo ang mahanabo. Sa iya nahaunang inspirado nga sulat sa mga Cristiano sa Tesalonica, nagsulat sia: “Sang nagasiling sila: ‘Paghidait kag kalig-onan!’ nian sa hinali ang kalaglagan magaabot [gikan sa Dios] sa ila subong nga ang kasakit sang pag-anak nagaabot sa babayi nga nagadala; kag indi sila nga mas-a makalikaw.”—1 Tesalonica 5:3.
Apang subong nga si Daniel kag ang mga Judiyo nakalampuwas sang mapukan ang Babilonia, posible man nga makalampuwas sa sining nagapakari nga paglaglag sa kamut sang Dios. Paano? Paagi sa pagpabilin nga nagabugtaw sa espirituwal kag sa amo nagaagom sang pangamlig ni Jehova. “Apang kamo, mga kauturan,” siling ni Pablo, “wala sa kadudulman nga yadtong adlaw subong sang makawat magakibut sa inyo.”—1 Tesalonica 5:4.
Ginapatuhoyan ni Pablo ang “adlaw ni Jehova,” ang tion nga magapasilabot ang Dios sa ginahimo sang tawo paagi sa Mesianikong Ginharian sang Dios. (1 Tesalonica 5:2) San-o naton paabuton ining ‘sinulat sang kamut sa dingding’—ang mga hitabo nga nagapaandam nga daan sa aton sining pagpasilabot? Ang dumaan nga maragtas, nga narekord sa Daniel kapitulo 2, nagasabat sang aton pamangkot.