Kangil-ari sing Bug-os ang Makahuluya nga Dalanon sang Kalibutan
“Natingala sila nga wala kamo nagaupod sa ila sa amo nga lakas nga pagpatuyang, kag nagapakamalaut sa inyo.”—1 PEDRO 4:4.
1. Paano ginalaragway sang Biblia ang kalibutanon anay nga pagginawi nga ginahimo sang madamong Cristiano sang unang siglo?
“LAKAS nga pagpatuyang.” Amo sina kon paano ginalaragway ni apostol Pedro ang makahuluya nga kahimtangan sang madamo sadtong unang siglo bag-o sila nangin mga Cristiano. Ang iban nga mga badbad nagahambal sini subong “sapasapa sang pagpasobra” (The New American Bible); ang “kalog sang pagpagusa sa lawas” (The New Testament, ni Kleist kag ni Lilly). Ano ining lakas nga pagpatuyang? Ispisipiko nga ginsambit sang apostol ang paggawi sa kaulag, mga kailigbon, pagkapalainum sing alak, magansal nga kinalipay, mga paghinubog, kag mangil-ad nga mga idolatriya.—1 Pedro 4:3, 4.
2. Ngaa ang mga Cristiano karon dapat hatagan sing komendasyon?
2 Daku gid ang kinatuhayan sa ulot sining kalibutan kag sang matuod nga Cristianong kongregasyon! Mainit nga ginhatagan sing komendasyon ni Pedro ang mga Cristiano nga ginsulatan niya bangod sang indi na pagpakig-upod sa sining kalibutanon anay nga mga kaupdanan paagi sa sining sapasapa, sining kalog, sang kalautan. Nahalipay gid kita sa paghatag sing kaanggid nga komendasyon sa mga Cristiano karon, kay ang mga kahimtangan mas malain karon sang sa sadtong unang siglo. Ang mga Saksi ni Jehova nagapanikasog sing makugi sa paghimo sing matinlo kag walay dagta nga pagsimba nga kalahamut-an sa aton Dios kag Amay, nga nagalakip sang ‘pagtipig sang iya kaugalingon nga walay dagta sa sining kalibutan.’ (Santiago 1:27) Ang ila mataas nga talaksan sa moral nagadala sing daku nga kadungganan sa ngalan ni Jehova.
3. Ano ang rason nga ikasubo ni Pablo, subong nga amo man sa aton karon?
3 Apang, agod huptan ang ila mataas nga talaksan subong isa ka matinlo nga organisasyon, kon kaisa ang katawhan sang Dios nagasabdong ukon nagadisfellowship sa iban nga nagatugot sang ila kaugalingon nga masulay sa malaut nga mga buhat sining kalibutan. Rason ini nga ikasubo, kag nabatyagan naton ang kaangay kay apostol Pablo sang nakita niya ang amo man nga kahimtangan sang unang siglo. Nagsulat sia: “Kay madamo ang nagakabuhi subong nga mga kaaway sang usok sang pag-antos ni Cristo, nga nahanungod sa ila nagsugid ako sa inyo sing masunson kag karon nagasugid sa inyo nga bisan may mga luha, kag ang ila katapusan amo ang kalaglagan, kag ang ila dios amo ang ila tiyan, kag ang ila himaya yara sa ila kahuluy-an, nga nagatinguha sang mga butang nga dutan-on.” (Filipos 3:18, 19) Paano naton, subong mga indibiduwal, malikawan ina nga butang nga matabo sa aton? Paagi sa pagtuon nga ilugon si Jesus sa paghigugma sa mataas nga mga talaksan ni Jehova sa pagkamatarong kag paagi sa pagdumot sa kahigkuan sining kalibutan.—Hebreo 1:9.
Indi Magbalikid
4. (a) Ngaa may posibilidad nga masulay sa pagliso sa malaw-ay nga mga buhat sining kalibutan? (b) Ano ang magabulig sa aton sa paglikaw sa pagpatubo sing sayop nga mga handum?
4 Indi pagpakadiutaya ang gahom sang sala. Ang mga ganyat sining kalibutan makusog kag madamo; ang Yawa malimbungon kag mapasipalahon; ang tawhanon nga tagipusuon malimbungon. (1 Juan 2:15-17; 1 Pedro 5:8; Jeremias 17:9) Kon ang tagipusuon nagahandum sang pila ka butang, masunson ini nga wala nagapamati sa pangatarungan. Amo sina kon ngaa nagabaton kita sing tuman kadamo nga pahanumdom sa Pulong sang Dios agod buligan kita sa paghupot sang aton tagipusuon nga nahugod kay Jehova kag sa paghimo sang iya kabubut-on. Importante gid nga indi naton pagtugutan ang malain nga handum nga magsugod sa pagtubo sa tagipusuon. (Santiago 1:14, 15; Mateo 5:27-30) Dapat naton padayon nga pabakuron ang aton mga tagipusuon sa mga pangatarungan kon ngaa dapat naton higugmaon kon ano ang husto kag kangil-aran sing bug-os kag sikwayon ang mahigko nga mga dalanon sining kalibutan. Ginbilog ini ni apostol Pablo sa sining paagi: “Magdisalimpapaw ang gugma. Kangil-ari ang malaut, magkapyot sing malig-on sa maayo.”—Roma 12:9.
5. Ngaa maalamon ang maghimo sing mahalungon nga pag-usisa sa aton mga motibo kag mga handum?
5 Bangod sang katalagman nga magtalikod sa Cristianong dalanon, maalamon para sa tagsa sa aton nga padayon nga usisaon ang aton mga motibo, ang aton mga handum, ang aton mga tulumuron. Ikaw bala personal nga kaangay sang mga Cristiano nga ginhatagan ni Pedro sing komendasyon bangod sang indi pagbalik sa sining amo man nga “lakas nga pagpatuyang”? Ukon, ginapakita mo bala kon kaisa ang panimuot sang asawa ni Lot, nga nagbalikid sing mahidlawon sa mga butang nga gikan sini sia ginhilway?—Genesis 19:26; Lucas 17:31-33.
Ang Kalautan Bugana sa “Katapusan nga mga Adlaw”
6, 7. (a) Ano nga panimuot sa kalipayan ang ginasiling sang Biblia nga magatanda sa “katapusan nga mga adlaw”? (b) Paano ginapadayaw sang katawhan sa kalibutan ang ila dimatinlo nga panghunahuna kag mga buhat?
6 Hunahunaa sa makadali ang kalibutan nga ginapuy-an naton sa talipuspusan sining ika-20 ka siglo. Bugana gid ang kalautan! Subong sang gintagna ni apostol Pablo, ang mga lalaki kag mga babayi “mga mahigugmaon sang kalipayan sang sa Dios.” Sa pagkamatuod, ‘ang malaut nga mga tawo kag mga malimbong nagalain kag nagalain pa, nga nagadaya kag ginadayaan.’—2 Timoteo 3:1, 4, 13.
7 Panghilahi, panghilawas, homoseksuwalidad, lesbianismo, kag aborsion—ini kag ang iban pa nga mga tinaga nangin mga halambalanon sa balay. Ina nga mga butang masunson kag may pag-ugyon nga ginahambalan sa radyo kag telebisyon kag sa mga grupo sang relihion kag edukasyon. Ang pornograpiya isa ka daku nga negosyo kag mahapos nga matigayon sang tanan. Ang iban sang labing bantog nga mga sine, mga palaguwaon sa entablado, kag mga soap opera sa telebisyon nagalakip sang mga sugilanon nga may kahilabtanan sa lainlain nga imoralidad. Daku gid ang aton pagpasalamat nga indi kita bahin sini! Kag daw ano kabudlay nga dapat kita makig-away agod makapat-od nga inang malimbungon nga propaganda wala nagaapektar sang aton mga tagipusuon!
8. Tuhoy sa imoral nga mga buhat sining kalibutan, ano ang ginapakita sang Biblia nga dapat naton himuon kag indi naton dapat himuon?
8 Ang maalamon nga mga Cristiano nagapamati sa paandam ni Pablo: “Ang pagkamakihilawason kag ang tanan nga kahigkuan ukon paghamkon dili gid paghingadlan sa inyo, subong nga nagakaigo sa mga balaan . . . Magtinguha sa paghibalo kon ano ang kalahamut-an sa Ginuo . . . Nian tan-awa sing mainandamon kon paano ang paggawi ninyo, indi subong nga dimaalam kundi subong nga mga maalam.” Sa baylo, si Pablo nagsiling nga dapat naton hunahunaon ang mga butang nga matuod, matarong, putli, mahigugmaon, kag maayo.—Efeso 5:3-16; Filipos 4:8.
9. Ano ang madali nga matabo kon pilion naton ang mapangduhaduhaan nga kalingawan?
9 Mahalungon bala nga ginadumdom mo ining maalamon nga laygay kon nagapili sing kalingawan? Dumduma, sa labi nga pagpamati naton sa malaw-ay nga mga butang, labi nga ang estilo sa kabuhi sang kalibutan mangin kalahamut-an, nga indi gid man gali malain. Ayhan sing tago magasugod kita sa pagdayaw ukon sa pag-ilog sa mga tawo nga kilala sa hampang ukon kalingawan nga nagabuhat sina nga mga butang. Mangin alisto sa sina nga huyog.
Indi Masiod sa Pangatarungan Sining Kalibutan
10. Anong pilosopiya sa kabuhi ang ginhimo sang mga Epicureanhon sang unang siglo?
10 Sadtong kaadlawan ni Pablo madamo ang nag-ugyon sa pilosopiya sang mga Epicureanhon, nga nagkabuhi tungod sa kalipay, sa pagpaayaw sa mga balatyagon. Kon ikaw mapatay, siling nila, ang tanan nga butang natapos na kon tuhoy sa imo. Gani ngaa indi pagtigayunon ang tanan nga kalipayan nga posible nga matigayon mo samtang buhi ka pa, kay basi buwas mapatay ka.
11. Paano ginailog sang madamong katawhan sang kalibutan karon ang mga Epicureanhon sa ila panghunahuna kag mga buhat?
11 Madamo karon ang may amo sina nga panimuot. Walay kahuya nga nagpatuyang sila sa tanan nga sahi sang kalipayan, nga wala gid nagahunahuna sa kon bala ang ila pagginawi nagaapektar sa iban. Para sa ila, ang Dios wala nagaluntad, ukon kon nagaluntad gid man sia, wala sia nagahatag sing pamatuod nga nagaulikid sia sa ginahimo sang tawo. Bangod kay ang tawo produkto sang ebolusyon—subong sang ginasiling nila—indi gid nila kinahanglan nga sabton ang bisan sin-o luwas sa ila kaugalingon kag sa katilingban nga ginapuy-an nila. May balibad pa gani sila sa paggawi subong sang mga sapat. Kon ang imoral nga mga buhat nga ginapakamalaut sang Dios nagapahalipay sa balatyagon, indi gid ini dapat nga pakamalauton. Ngaa magkabuhi sing kabuhi nga nagadingot sa kaugalingon kag nabang-awan, pangatarungan sina nga mga tawo, kon kita tanan magakadto sa isa ka lugar—ang lulubngan?
12, 13. (a) Ano ang katalagman kon ang mga Cristiano nadayag sa kalibutanon nga pangatarungan? (b) Ano ang gamot sang problema sa Corinto? (c) Ano ang dapat himuon agod indi kita maapektuhan sang mahamkunon nga pagtamod sa kabuhi?
12 Talalupangdon nga ang iban nga mga Cristiano sa Corinto daw naapektuhan sini nga sahi sang pangatarungan. Sang nagasulat sa kongregasyon didto, ginkilala ni Pablo nga “kon ang mga patay wala ginabanhaw,” nian makatarunganon ang kinaandan nga ekspresyon karon: “Magkaon kita kag mag-inum, kay buwas mapatay kita.” Apang gilayon niya nga ginbuyagyag ining sayop nga pangatarungan: “Dili kamo magtalang. Ang malaut nga mga paghiliupod nagadunot sang maayo nga mga pamatasan. Pagmata kamo sa pagkabut-anan kag dili magpakasala, kay ang iban walay pagkilala sa Dios. Ginahambal ko ini sa kahuluy-an ninyo.”—1 Corinto 15:32-34.
13 Talupangda kon paano si Pablo nagdiretso sa gamot sang problema sadtong taga-Corinto nga mga Cristiano. Ang ila sayop nga panghunahuna naghalin sa malaut nga mga paghiliupod. Makatuon kita gikan sa sini. Kon indi kita maghalong, sarang kita magasugod sa paghunahuna nga dapat naton anay tilawan ang pila ka malain nga mga kalipayan antes kita magtigulang na katama sa pagkalipay sa sini ukon antes kita mapatay. Kon may huyog kita sa pagpangatarungan sa sining paagi, dapat naton bayluhan sa gilayon ang aton panghunahuna. Paano? Dumduma nga ining makagud nga pagtamod nagasikway sa matarong nga mga talaksan sang Dios. Nagapakita ini sing kakulang sang pagtuo sa pat-od nga mga saad sang Dios, lakip sa paglaum nga pagkabanhaw. Bisan sa praktikal nga pagtamod, ang mga nagakabuhi sing patuyang nagahatag sa ila kaugalingon sing madamo nga kasakit sa tagipusuon kag palaligban. Agod matigayon ang husto nga paghangop, dapat sila ‘magmata sa pagkabut-anan.’ Indi sila makapangatarungan sing husto kag sing serioso kon sila “walay pagkilala sa Dios.”
14. Sin-o ang indi makapanubli sang mga pagpakamaayo sang Ginharian sang Dios, apang ano ang ginbaton ni Pablo nahanungod sa nagligad nga kabuhi sang iban?
14 Una sa iya sulat sa mga taga-Corinto, gin-athag ni apostol Pablo nga ang mga makihilawason, mga makihilahion, mga idolatroso, mga homoseksuwal, mga makawat, mga mahamkunon, mga palahubog, mga mapasipalahon, kag mga malugos, nga ang tanan sa ila bugana sa Corinto, indi mangin bahin sang Ginharian sang Dios. Nagdugang sia: “Kay ang iban sa inyo subong anay sina. Apang ginhugasan kamo, apang ginpakabalaan kamo.” Ang pagtinlo sa ila sa sining paagi nagpakita sang gahom sang Pulong sang Dios kag sang halad nga gawad. (1 Corinto 6:9-11) Sa pagkamatuod, isa gid ka daku nga kabuangan ang magbalik sa kahigkuan sang daan nga kalibutan!
15. Anong maathag nga pamulong ang gingamit ni Pedro sa paglaragway sa posisyon sadtong nagbalik sa malaw-ay nga mga buhat sining kalibutan?
15 Si Pedro nagsiling: “Kay kon sa tapos nga nakapalagyo sila sang mga kadagtaan sang kalibutan paagi sa pagkilala sang aton Ginuo kag Manluluwas nga si Jesucristo, masaw-id sila liwat sa ila kag madaug, ang ila naulihing kahimtangan malain pa sang sa nahauna. Nahanabo sa ila suno sa matuod nga hulubaton: ‘Ang ido nagabalik sa iya kaugalingon nga suka, kag ang nayon nahugasan lamang sa pagtubog sa lunang.’ ” (2 Pedro 2:20, 22) Matigdas nga hambal! Apang, ang matigdas nga pamulong kinahanglan kon kaisa agod ipatudok sa aton ang pagkaserioso sang ginahatag nga laygay. Ini nga laygay nga ginhatag sa mga Cristiano sang unang siglo mas labi pa nga nagakaigo para sa aton karon.
Ginaani Naton Kon Ano ang Ginasab-ug Naton
16. Sa anong mga paagi ang tawo ‘nagaani kon ano ang iya ginsab-ug’ kon nagakabuhi sing patuyang?
16 Nakita sang mga Cristiano ang pamatuod sa palibot nila tanan nga ang imoral kag patuyang nga pagkabuhi sa sining kalibutan makahalalit kag makamamatay. (Roma 1:18-32) Kon tuhoy lamang sa seksuwalidad, hunahunaa ang kasakit sa tagipusuon kag ang pag-antos nga nagaresulta kon wala sing pagtahod sa kasuguan sang Dios sa moralidad: naguba nga mga puluy-an, mga pagmabdos sa guwa sang pag-asawahay, mga aborsion, panglugos, pag-abuso sa bata, kag mga balatian nga ginpaliton paagi sa sekso, sa paglista sang pila lamang. Nian yara ang mga problema sa panglawas nga resulta sang pag-abuso sa lawas paagi sa sobra nga pagkaon kag pag-inum, kag pagdroga agod maglipaylipay. Ang pagpadala sa kahamkon masunson nga nagaresulta sa pagpangawat kag pagpangdaya. Ang paglapas sa kasuguan sang Dios nagaresulta sa pila ka halit sa lawas ukon balatyagon sa nakasala. Subong ini sa ginpahanumdom ni apostol Pablo sa mga Cristiano: “Dili kamo magtalang: Ang Dios indi tiliawtiawan. Kay bisan ano ang ginasab-ug sang tawo, ina man ang iya anihon; kay ang nagasab-ug sa iya kaugalingon nga unod magaani sing kaduluntan gikan sa unod, apang ang nagasab-ug sa espiritu magaani sing kabuhi nga dayon gikan sa espiritu.”—Galacia 6:7, 8.
17. Ngaa ang isa ka Cristiano dapat mapahulag sa pagkabuhi nahisuno sa matarong nga mga talaksan sang Dios?
17 Sa pihak nga bahin, madamong makusog nga rason ang ginahatag sang Kasulatan agod tumanon ang mga talaksan sang Dios. Daw ano ka matuod ang ginasiling sang Pulong sang Dios: “Ang tawo nga matutom magabaton sing bugana nga pagpakamaayo”! (Hulubaton 28:20) Yadtong nangil-ad sa makahuluya nga dalanon sining kalibutan nagalikaw sa terible nga mga resulta sang patuyang nga kabuhi. Nagaagom sila sing matinlo nga kaangtanan upod sa ila mga kauturan nga lalaki kag mga kauturan nga babayi, kag upod sa ila Dios, si Jehova. Dugang pa, may yara sila makalilipay nga paglaum nga matigayon ang padya nga kabuhi nga walay katapusan sa bag-ong kalibutan sang Dios. Karon nga yari na kita sa katapusan sining sistema sang mga butang, ang “iban nga karnero” may pinasahi nga paglaum nga makalampuwas sa “dakung kapipit-an” kag indi na mapatay pa. May bug-os sila nga pagtuo nga, kon ang kamatayon magaabot antes sina, ang Dios nagasaad nga banhawon ang tanan sadtong yara sa handumanan nga mga lulubngan. (Juan 5:28, 29; 10:16; Bugna 7:14) Bangod sini tanan, ngaa hunahunaon ni bisan sin-o ang maulamid sa makangilil-ad nga mga buhat sining kalibutan?—Roma 6:19-23; 1 Pedro 4:1-3.
18. (a) Paano ipakita ni Jehova ang iya paghukom batok sa “didiosnon nga mga tawo” sa “dakung kapipit-an”? (b) Tuhoy sa paghukom, paano ginalaragway ni Jehova ang iya kaugalingon sa iya katapusan narekord nga pinamulong sa Biblia?
18 Maathag nga ginapakita sang Biblia nga nagakabuhi kita sa ulihi nga bahin sang ginatawag nga “katapusan sang sistema sang mga butang.” (Mateo 24:3) Si Pedro nagsiling nga “ang mga langit kag ang duta nga amo karon gintigana sa kalayo nga ginatipigan nga sa adlaw sang paghukom kag kalaglagan sang mga tawo nga didiosnon.” (2 Pedro 3:7) Kon ining madugay na ginahulat nga pagpakighusay mahanabo, ang pangangkon nga ang tawo sarang makapanghikot nga hilway sa Dios kag nga ang iya imoral kag masingki nga pamatasan produkto lamang sang ebolusyon mangin aso. (Colosas 3:5, 6) Pamatii kon paano ginalaragway sang Dios mismo, sa iya katapusan narekord nga pinamulong sa Biblia, ang madangtan sadtong nagaalagad sa iya kag sadtong wala: “Yari karon! Nagakari ako sing madali, kag ang padya nga ginahatag ko dala ko, sa paghatag sa tagsa ka tawo suno sa iya buhat. . . . Malipayon ang mga nagabunak sang ila mga panapton nga malaba, agod nga may kinamatarong sila sa kahoy sang kabuhi kag makasulod sa mga gawang sang siudad. Sa guwa yara ang mga ido kag ang mga manugbabaylan kag ang mga makihilawason kag ang mga manugpatay kag ang mga diwatahan kag ang tagsatagsa nga nagahigugma kag nagahimo sang butig.”—Bugna 22:12-15.
19. Ano ang dapat nga mangin pamat-od naton samtang ginaatubang naton ang palaabuton?
19 Samtang ang kahimtangan sa moral sining kalibutan nagalain, mamat-od sing malig-on nga pamahut-an si Jehova paagi sa paghimo kon ano ang matinlo, dungganon, kag matarong. Padayon nga lab-uta ang padya sang kabuhi. Indi magbalik sa “lakas nga pagpatuyang” sining kalibutan, nga amo ang buho sang kamatayon. Sarang mo madaug ang pagpakig-away batok sa malaut nga panghunahuna kon kangil-aran mo sing bug-os ang makahuluya nga dalanon sining kalibutan!
Paano Mo Sabton?
◻ Ngaa may katalagman nga maulamid sa makahuluya nga mga buhat sining kalibutan?
◻ Ngaa dapat kita maghalong sa pagpili sing kalingawan?
◻ Anong malain nga pangatarungan ang madali nga magaimpluensia sa aton kon makig-upod kita sa modernong-adlaw nga mga Epicureanhon?
◻ Ano ang paghukom ni Jehova batok sa mga dimahinulsulon nga nagliso sa makahuluya nga dalanon sining kalibutan?
◻ Anong mga pagpakamaayo ang yara sa unahan sadtong nagapabilin nga hilway gikan sa makangilil-ad nga pagginawi sining kalibutan?
[Laragway sa mga pahina 16, 17]
Ang pagkangil-ad sa makahuluya nga dalanon sining kalibutan magabulig sa mga alagad sang Dios sa pagsulod sa bag-ong kalibutan sang pagkamatarong
[Laragway sa pahina 18]
Ang makahuluya nga kalingawan sang kalibutan magasiod sa indi alisto nga Cristiano