Magtindog nga Malig-on Batok sa mga Daya ni Satanas
“Isuklob ang bug-os nga hinganib sang Dios agod nga sarang kamo makatindog nga malig-on sa mga daya [Griego, “malimbungon nga mga buhat”] sang Yawa.”—EFESO 6:11.
1. Anong pamatuod nga si Satanas nagaluntad ang ginaaman sang mga pagsulay kay Jesus?
NAGALUNTAD gid bala si Satanas? Ang iban nagapangatarungan nga sa Biblia ang “Satanas” nagapatuhoy lamang sa kalautan sa sulod sang tawo. Ginapanghiwala nila ang pagluntad niya subong tinuga. Apang ano ang ginasiling sa aton sang Kasulatan? Ang kasaysayan sang Ebanghelyo ni Mateo kag ni Lucas nagapakita nga si Cristo Jesus direkta nga ginsulay sing tatlo ka beses ni Satanas, kag sa kada tion ginsikway sia ni Jesus, nga nagagamit sang Kasulatan. Ngaa ginsabat sia ni Jesus gikan sa Hebreong Kasulatan? Bangod nagkari sa iya si Satanas nga ginagamit sing sayop ina mismo nga Kasulatan agod magpakasala sia kag mapaslawan subong Anak sang Dios, ang ginsaad nga Binhi.—Mateo 4:1-11; Lucas 4:1-13.
2. Paano naton nahibaluan nga wala paghunahunaa ni Jesus ang pag-engkwentro niya kay Satanas?
2 Sing maathag, wala paghunahunaa ni Jesus, isa ka himpit nga tawo, ining mga pag-engkwentrohanay. (Hebreo 4:15; 7:26) Ginkompronta sia sining isa man nga amo ang gahom sa likod sang man-ug sa Eden, ang iya anay angheliko nga utod nga mga dag-on antes nagrebelde kag karon nagapanikasog sa pag-upang sa katumanan sang Genesis 3:15. Luyag ni Satanas bungkagon ang integridad sang ginsaad nga Binhi. Maalam sa iya malimbungon nga mga buhat, malig-on nga ginsikway ni Jesus ang Manunulay. Ano ang reaksion ni Satanas? “Sang natapos sang Yawa ang tagsa ka pagsulay, naghalin sia sa iya tubtob sa nagakaigo nga tion.” Sing maathag, si Jesus wala maghalin sa iya kaugalingon! Si Satanas, nga napaslawan, ang naghalin sa iya, “kag, yari karon! ang mga anghel nag-abot kag nag-alagad [kay Jesus].”—Lucas 4:13; Mateo 4:11.
3. Ano ang siling sang isa ka istoryador nahanungod sa importansia sang pagluntad sang Yawa sa Cristianismo?
3 Sing makatarunganon, ang isa ka istoryador nagkomento: “Ang pagpanghiwala sa pagluntad kag sentro nga importansia sang Yawa sa Cristianismo pagsumpakil sa apostoliko nga panudlo kag sa maragtason nga pag-uswag sang Cristianong doktrina. Bangod ang pagsaysay sa Cristianismo sa mga termino luwas sa sini literal nga wala sing pulos, indi gid nahisuno ang mangatarungan tungod sa Cristianismo nga wala nagalakip sa Yawa. Kon ang Yawa wala nagaluntad, nian ang Cristianismo sayop sa sentro nga punto kutob sa ginsuguran.”a Inang konklusion nagapresentar sing hangkat para sa kada tawo sa duta karon. Ginakilala mo bala ang pagluntad sang isa ka dikitaon nga kaaway nga nagapanikasog sa pag-upang sa pagkasoberano sang Dios kag sa katutom sang tawo?
Ang Matuod nga Pagkilala kay Satanas
4. Paano ang himpit nga espiritu nga tinuga nangin Satanas?
4 Si Satanas isa ka gamhanan nga espiritung tinuga, nga gintuga anay sang Dios subong isa ka anghel, isa ka espiritu nga anak nga makasulod sa langitnon nga luwang ni Jehova. (Job 1:6) Apang, gingamit ni Satanas ang iya hilway nga kabubut-on sa pagpamatok sa Dios; upod ang daya gintuytuyan niya si Eva kag, paagi sa iya, si Adan padulong sa pagkamalinapason kag kamatayon. (2 Corinto 11:3) Busa, nangin Satanas sia, nga nagakahulugan “Kaaway”—isa ka rebelde, demonyo, manugpatay sang tawo, kag butigon. (Juan 8:44) Daw ano gid ka nagakaigo ang ginsiling ni Pablo nga si “Satanas nagapakamanugtonda sang kapawa,” nga ang kamatuoran gid amo nga sia ang ‘bug-os kalibutan nga gumalahom sining kadudulman’! (2 Corinto 6:14; 11:14; Efeso 6:12) Paagi sa pagsulay sa iban nga mga anghel nga magrebelde, gintuytuyan niya sila paguwa sa kapawa sang Dios pakadto sa iya kaugalingon nga kadudulman. Nangin “gumalahom [sia] sang mga yawa.” Ginpakilala man sia ni Jesus subong “ang gumalahom sining kalibutan.” Sing maathag, agod mangin isa ka gumalahom, dapat sia magluntad subong isa ka gintuga nga espiritung persona.—Mateo 9:34; 12:24-28; Juan 16:11.
5. Daw ano kaathag ginpakilala si Satanas sa Cristianong Griegong Kasulatan?
5 Samtang si Satanas malaka lang ginsambit sa Hebreong Kasulatan, ginbuyagyag sia sing bug-os sa Cristianong Griegong Kasulatan—sa bagay nga makita naton didto ang ngalan ni Satanas sing 36 ka beses kag ang tinaga nga Yawa, sing 33 ka beses. (Tan-awa ang Comprehensive Concordance of the New World Translation of the Holy Scriptures.) Ginapakilala man sia sa idalom sang iban pa nga ngalan kag titulo. Ang duha sini amo ang gingamit ni Juan sa Bugna 12:9: “Ginhulog ang dakung dragon, yanang dumaan nga man-ug, nga ginatawag nga Yawa kag Satanas, ang manugdaya sang bug-os nga kalibutan.”—Tan-awa man ang Mateo 12:24-27; 2 Corinto 6:14, 15.
6. Ano ang kahulugan sang tinaga nga “Yawa”?
6 Makita diri sa Bugna ang Griegong tinaga nga di·aʹbo·los, ginabadbad nga “Yawa.” Suno sa Griegong eskolar nga si J. H. Thayer, sing literal nagakahulugan ini sing “butigon, dimatuod nga manunumbong, manugpasipala.” (Ipaanggid ang 1 Timoteo 3:11; 2 Timoteo 3:3, Kingdom Interlinear.) Ginalaragway ni W. E. Vine ang Yawa subong “malaut nga kaaway sang Dios kag sang tawo.”b
7. Ngaa makakonsentrar si Satanas sa iya mga panikasog sa katawhan ni Jehova?
7 Ang dakung Kaaway wala nagapahimuyong. (1 Pedro 5:8) Ayhan amo sina kon ngaa ang hulubaton nagasiling, “Ang Yawa nagapangita sing hilimuon para sa wala sing ginahimo nga mga kamot.” Ginapanikasugan niya nga laglagon ang tanan nga matuod nga mga Cristiano. (2 Timoteo 3:12) Kag sarang sia makakonsentrar sa katawhan ni Jehova bangod sa isa ka simple nga rason—ang iban pa nga bahin sang kalibutan napaidalom na sa iya gahom! (1 Juan 5:19) Ang kalibutan karon amo ang kalibutan ni Satanas. Sia ang gumalahom kag dios sini, ginakilala man ini ukon indi sang katawhan. (Juan 12:31; 2 Corinto 4:4) Subong resulta, himuon niya ang tanan nga limbong ukon daya ukon panugda agod laglagon ang katawhan sang Dios, sing indibiduwal ukon sing grupo. Usisaon naton ang iban sang mga paagi nga ginahimo niya.—Marcos 4:14, 15; Lucas 8:12.
Ang Madaya kag Malimbungon nga mga Buhat ni Satanas
8. Upod ang anong bentaha nga si Satanas makapanghikot batok sa aton?
8 Madugay na nga ginton-an ni Satanas ang tawhanon nga sikolohiya, sa pag-analisar sa tawhanon nga kinaugali upod ang iya tanan nga duna kag natigayon nga mga depekto. Nahibaluan niya kon paano hampangan ang aton mga kaluyahon kag ang aton pagkamatinaastaason. Karon, ano ang kahimtangan kon nahibaluan sang imo kaaway ang imo mga kaluyahon kag ikaw mismo wala sini makahibalo? Nian indi ka nasangkapan sa pagpangapin sa imo kaugalingon, kay indi ka alisto sa lagting sang imo espirituwal nga hinganiban. (1 Corinto 10:12; Hebreo 12:12, 13) Daw ano gid ka nagakaigo ang pinamulong sang isa ka Scottish nga manugbinalaybay: ‘O mahimo bala nga hatagan kita sing dulot nga makita naton ang makita sang iban sa aton! Magahilway ini sa aton sa madamong sayop.’
9. Ano ang mahimo nga mangin dimalipayon nga resulta kon indi naton pag-usisaon ang aton kaugalingon kag magbalhin?
9 Handa bala kita sa pagtan-aw sa aton kaugalingon subong sang pagtan-aw sang iban sa aton—labi na subong sang pagtan-aw sa aton sang Dios ukon ni Satanas? Nagakinahanglan ina sang bunayag nga pag-usisa kag pagbinagbinag sa kaugalingon kag sang kinabubut-on nga paghimo sing pagbalhin. Ang pagdaya sa kaugalingon tuman kahapos. (Santiago 1:23, 24) Kon kaisa daw ano ang balibad naton agod pakamatarungon ang aton ginahimo! (Ipaanggid ang 1 Samuel 15:13-15, 20, 21, 24.) Kag daw ano kahapos ang magsiling, “Ti, wala sing isa ang himpit, nahibaluan mo ina!” Amo gid sina ang nahibaluan ni Satanas, kag ginahingalitan niya ang aton pagkadihimpit. (2 Samuel 11:2-27) Daw ano kasubo ang makalab-ot sa gulanggulang nga edad kag makamarasmas nga bangod sang pagsimusimo, waay sing ginapili, ukon dimalulo nga paagi sang pagpakig-angot sa iban sa sulod sang mga tinuig, ang isa nangin wala sing abyan; ukon makamarasmas nga ang isa nakahimo sing diutay ukon wala gid sa pagpahalipay sa iban nga tawo. Sing madayaon, ayhan gintuytuyan kita ni Satanas sa bug-os nga kabuhi nga ginabulag sang aton duna nga pagkamahamkunon. Napaslawan kita sa pagtigayon sang kahulugan sang matuod nga hunahuna ni Cristo—gugma, kaluoy, kag kalulo.—1 Juan 4:8, 11, 20.
10. Anong mga pamangkot ang mahimo nga ipamangkot naton sa aton kaugalingon, kag ngaa?
10 Busa, agod batuan si Satanas, dapat naton usisaon ang aton kaugalingon. May kaluyahon ka bala nga sarang mahingalitan ni Satanas ukon ginahingalitan na karon? May problema ka bala sa bugal? Dapat ka bala pirme mangin numero uno? Ang bugal bala amo ang imo natago nga nagapahulag nga puwersa? Ang kahisa, kaimon, ukon gugma sa kuwarta nagapalaw-ay bala sang imo personalidad? Madali ka bala maakig? Wala ka bala sing interes kag palahikay? Ukon tuman bala sa imo ka masinaklawon kon ginahatagan sing mga panugda ukon kritisismo? Nagapangakig ka bala ukon nagapangindi sa laygay? Kon kilala naton ang aton kaugalingon, matadlong naton ina nga mga problema, lamang nga kita mapainubuson. Kon indi, ginabutang naton ang aton kaugalingon nga bukas kay Satanas.—1 Timoteo 3:6, 7; Hebreo 12:7, 11; 1 Pedro 5:6-8.
11. Paagi sa anong malimbungon nga paagi mahimo nga tinguhaan ni Satanas nga paluyahon ang aton espirituwalidad?
11 Ginapaluya man ni Satanas ang aton espirituwalidad sa malimbungon kag madaya nga paagi. Ayhan natublag kita sa kon paano ginahimo ang mga butang sa kongregasyon ukon sa organisasyon. Masunson nga wala sa aton ang tanan nga katunayan, apang madali kita nga nagalumpat sa konklusion. Kon ang aton kaangtanan kay Jehova maluya, nian malip-ot ini nga tikang pakadto sa negatibo nga panghunahuna kag mga pangduhaduha nahanungod sa kamatuoran. Ang iban mahimo nga nagapangita sing nagapakamatarong sa kaugalingon nga paagi pagguwa sa mga responsabilidad nga ginakinahanglan sang kamatuoran. Nian ginabutang ni Satanas ang pagkadimatutom kag pagluib sa ila tagipusuon. Sa ulihi mga biktima na sila sang apostasya, kag si Satanas nagakasadya.—Lucas 22:3-6; Juan 13:2, 27; 2 Juan 9-11.
12. (a) Paano ang iban gindihon ni Satanas? (b) Paano ginasiod ni Satanas ang madamo sa imoralidad?
12 Gindihon ni Satanas ang iban indi lamang sa paghimo sang mabug-at nga sala nga takus nga idisfellowship kundi sa pagbutig kag pagdaya agod buangon ang mga gulang sa kongregasyon. Kaangay kay Ananias kag kay Safira, abi nila sarang nila madaya ang mga anghel kag ang balaan nga espiritu sang Dios. (Binuhatan 5:1-10) Sining ulihi nga tinuig linibolibo ang nahulog sa siod ni Satanas nga imoralidad. Nahibaluan sang Yawa nga ang seksuwal nga huyog sang katawhan makusog, kag paagi sa sistema sang iya kalibutan, ginapadaku niya, ginapalaw-ay, kag ginapatiku ang papel sang seksuwalidad. (Numeros 25:1-3) Ang diminyo nga mga Cristiano mahimo nga masulay sa pakighilawas ukon iban pa nga abuso sa sekso. (Hulubaton 7:6-23) Kon pahanugutan sang minyo nga mga Cristiano ang ila mga hunahuna kag mga tagipusuon sa paglagaw, madali sila nga mahulog sa maluibon nga buhat, nagaluib sa tiayon nga ginsumpaan niya sing katutom.—1 Corinto 6:18; 7:1-5; Hebreo 13:4.
13. (a) Paano madihon sang telebisyon ang aton panghunahuna? (b) Paano naton mabatuan ina nga impluensia?
13 Nagapuyo kita sa kalibutan diin ang pagbutig, pagdaya, kag masingki nga kaakig kinaandan kaayo. Ginagamit sing bug-os ni Satanas ang media sa pagpaalinton sining manubo nga mentalidad. Ang mga serye ukon mga soap opera sa telebisyon nagalaragway sa matahom sing hitsura nga mga tawo nga lunsay nagahimo sing pagluib. Kon tugutan naton ina nga panghunahuna nga mag-apektar sa aton, sa ulihi magahimo kita sing “magagmay” nga mga sala, nga mangin manipis nga dulunan para sa “daku” nga mga sala. Ang malimbungon nga mga panugda ni Satanas madali nga nagasulod sa aton panghunahuna. Paano naton mabatuan ina nga mga impluensia? Indi gid “paghatagi sing lugar ang Yawa,” subong sang ginalaygay ni Pablo. Nagakahulugan man ina sang pagkontrol sa kon sin-o ang ginatugutan mo sa pagsulod sa imo puluy-an paagi sa telebisyon. Indi bala naton dapat kangil-aran ang pagsulod sang masingki, imoral, malaw-ay sing baba nga mga tawo—nga nagadala sing kalautan pasulod sa aton salas?—Efeso 4:23-32.
Paano Naton Mabatuan si Satanas kag Magpabilin nga Matutom sa Dios?
14. Anong duha sing katuyuan nga pamat-od ang kinahanglanon agod mabatuan si Satanas, kag ano ang ginakinahanglan sini?
14 Upod sinang gamhanan kag labaw sa tawo nga kaaway nga ginapuntariya sa aton nga dihimpit tawhanon nga mga tinuga, paano naton mahuptan ang aton integridad? Ang sabat makita sa pinamulong ni Santiago: “Busa, magpasakop kamo sa Dios; sumpunga ang Yawa, kag magapalagyo sia sa inyo.” (Santiago 4:7) Talupangda nga ang laygay ni Santiago duha sing katuyuan. Samtang ginasumpong naton ang Yawa kag ang iya kabubut-on, dapat kita magpasakop sa kabubut-on sang Dios. Nagalakip ina sang paghigugma sa kabubut-on sang Dios kag pagdumot sa kabubut-on ni Satanas. (Roma 12:9) Busa, si Santiago nagasiling: “Magpalapit sa Dios kag sia magapalapit sa inyo. Tinloi ang inyo mga kamot, kamo nga mga makasasala, kag putlia ang inyo mga tagipusuon, kamo nga mga duha sing hunahuna.” (Santiago 4:8) Huo, sa pagbatu naton kay Satanas, wala sing hulot para sa pagpangduhaduha kag pagkawalay pat-od. Indi naton mabutang sa katalagman ang aton integridad paagi sa pagtan-aw kon daw ano kalapit kita sa dulunan sang kalautan. Dapat gid naton bug-os nga “kangil-aran ang malaut.”—Salmo 97:10.
15. Ngaa ang “bug-os nga hinganib sang Dios” kinahanglanon? Iilustrar.
15 Ang tumalagsahon nga laygay sa pagbatu kay Satanas masapwan sa Efeso kapitulo 6. Paano naton, siling ni Pablo, mabatuan ang “daya,” “mga padugi,” ukon “mga taktika” ni Satanas? (Efeso 6:11, Phillips, New International Version, The Jerusalem Bible) “Isuklob ang bug-os nga hinganib sang Dios,” laygay niya. Ining ekspresyon nga “bug-os nga hinganib” wala nagahatag sing hulot para sa mapatumbayaon nga panimuot sa Cristianismo, subong nga ang isa ka Romano nga soldado indi mapatumbayaon kon nagahanda para sa inaway. Kamusta ang soldado kon nagahanda sia nga dala ang tanan nga hinganib luwas sa taming kag pandung? Mahimo nga naghunahuna sia, ‘Daku gid kaayo ina nga taming, kag ang pandung tuman kabug-at. Mabug-at ini, kag indi ko ini kinahanglan.’ Handurawa ang kahimtangan—isa ka Romanong soldado nga naarmasan sa pagpakig-away apang wala sing panguna niya nga mga kagamitan sa pagpangapin.—Efeso 6:16, 17.
16. (a) Paano naton dapat ilugon ang halimbawa ni Jesus sa paggamit sang aton “espada”? (b) Paano naton mahuptan ang aton pagbantay batok sa “nagadabadaba nga baslay” ni Satanas, upod ang anong resulta?
16 Handurawa man ang isa ka soldado nga wala ang iya espada. Ang “espada sang espiritu” maayo gid nga pangapin, kay ginagamit ini sa paglabo sa hinganiban nga ginadala ni Satanas batok sa Cristiano. Ang aton “espada” dapat pirme ihanda. Mangin amo sina kon wala naton ginapatumbayaan ang aton personal kag pamilya nga pagtuon sa Biblia. Apang una sa tanan, ining “espada . . . ang Pulong sang Dios” amo ang aton instrumento sa pagsalakay. Gingamit ini ni Jesus sa duha ka paagi. (Mateo 4:6, 7, 10; 22:41-46) Amo man kita. Dapat naton huptan nga matalom ang aton apresasyon sa kamatuoran. Indi naton mahuptan ang aton espirituwalidad sa sadsaran sang kon ano ang naton-an naton sa aton nahaunang pila ka bulan ukon tuig sa kamatuoran. Kon mapaslawan kita sa pagbag-o liwat sa espirituwal nga mga sirkito sang aton hunahuna, ang aton espirituwal nga panan-aw magadulom. Ang aton kakugi sa matuod nga pagsimba kay Jehova magadiutay. Mangin mahuyang kita sa espirituwal. Indi na naton mabatuan ang mga pagsalakay sang mga himata, mga abyan, mga kaupod, kag mga apostata nga mahimo magayaguta sa aton mga pagpati. Apang luwason kita sang Dios gikan sa Yawa kag sa iya “nagadabadaba nga baslay” kon padayon naton nga ginasangkapan ang aton kaugalingon sang “bug-os nga hinganib sang Dios.”—Isaias 35:3, 4.
17, 18. Batok kay sin-o ang aton pagpakig-away, kag paano kita magadaug?
17 Huo, ginpadaku ni Pablo ang katalagman nga nalakip sa Cristianong pagpakig-away sang magsulat sia: “Kay indi kita nagapakig-away batok sa tawhanon nga mga kaaway, kundi sa kosmiko nga mga gahom, batok sa mga awtoridad kag mga punoan sining madulom nga kalibutan, batok sa labaw sa tawo nga mga puwersa sang malaut sa mga langit.” (Efeso 6:12, The New English Bible) Paano kita makabatu nga maluya nga mga tawo kag magdaug sa sinang indi patas nga inaway? Ginsulit ni Pablo ang iya punto: “Busa gamita ang bug-os nga hinganib sang Dios, agod nga makabatok kamo sa adlaw nga malaut kag, sang nakahimo sang tanan, makatindog nga malig-on.” (Efeso 6:13) Ang yabi nga ekspresyon amo: “Sang nakahimo sang tanan.” Sa liwat wala ini nagahatag sing lugar para sa mapangduhaduhaon ukon indi bug-os nga Cristianismo.—1 Juan 2:15-17.
18 Busa, magtindog kita sing malig-on sa kamatuoran, nagahigugma sang pagkamatarong ni Jehova, nagabantala sang maayong balita sang paghidait, nagapabilin upod ang makusog nga pagtuo sa kaluwasan nga ginahatag ni Jehova paagi kay Cristo Jesus, samtang nagasalig kita sa Pulong sang Dios subong ang aton haligi sang kusog. (Efeso 6:14-17) Dumduma, ang Dios nagaulikid sa aton, kag magabulig sa aton nga magmadinalag-on sa mga pagtilaw kag mga paghimud-os nga magaabot sa aton sa sistema sang mga butang ni Satanas. Kabay nga pamatian naton tanan ang paandam: “Magbut-anan kamo, magpulaw. Ang inyo kaaway, ang Yawa, subong sang nagangurob nga leon nagaluyong, nga nagapangita sang iya tulukbon.” Huo, “magtindog kamo batok sa iya, nga nagpangalig-on sa inyo pagtuo.”—1 Pedro 5:6-9.
19. (a) Anong dugang nga kinahanglanon nga aman ang dapat naton gamiton agod mabatuan si Satanas? (b) Ano sa ulihi ang matabo kay Satanas?
19 Indi naton pagkalimtan ang kinahanglanon nga dugang ni Pablo sa “hinganib.” Siling niya: “Magpangamuyo sa tanan nga tion sa espiritu kag sa bug-os nga pangamuyo kag pag-ampo. Sa sining katuyuan magbantay sa bug-os nga pagpadayon nga nagaampo tungod sa tanan nga balaan.” (Efeso 6:18) Ang aton dikitaon nga kaaway tuman ka gamhanan sa bagay nga kinahanglan naton ang “magpangamuyo kag mag-ampo.” Nian, ang aton mga pangamuyo dapat nga matuodtuod kag lainlain! Ang aton bug-os nga pagsalig kay Jehova importante kon luyag naton magdaug sa pagpakig-away kag mahuptan ang integridad. Sia lamang ang makahatag sang “gahom nga labaw sa kinaandan” nga magabulig sa aton sa pagbatu sa walay kaluoy nga Kaaway. Daw ano nga paumpaw ang mahibaluan nga ang aton daku nga Kaaway pagaitagbong sa dili madugay kag nian pagalaglagon sing dayon sa ulihi!—2 Corinto 4:7; Bugnay 20:1-3, 10.
[Mga footnote]
a Satan—The Early Christian Tradition, ni Jeffrey Burton Russell, pahina 25.
b An Expository Dictionary of New Testament Words.
Masabat Mo Bala?
◻ Paano naton mahibaluan nga si Satanas isa ka matuod nga persona?
◻ Ngaa nagakaigo ang iban nga mga ngalan kag mga titulo ni Satanas?
◻ Anong pag-usisa sa kaugalingon ang mahimo nga makabulig sa aton sa pagbatu sa malimbungon nga mga pagsalakay ni Satanas?
◻ Anong duha sing katuyuan nga laygay ang magabulig sa pagdaug kay Satanas, kag ngaa?
[Laragway sa pahina 15]
Ang isa ka paagi sa pagbatu sa impluensia ni Satanas amo ang mangin mainabyanon, mabuligon, mahigugmaon
[Laragway sa pahina 16]
Dapat kita magbantay nga indi mangin kaangay kay Ananias kag Safira, nga nagpadala kay Satanas
[Laragway sa pahina 17]
Agod mabatuan ang mga baslay ni Satanas, indi naton pagkalimtan ang bisan ano nga bahin sang aton espirituwal nga hinganib