Magmanugtuman Kamo sang Pulong, kag Dili Manugpalamati Lamang
“Indi ang tagsatagsa nga nagasiling sa akon, ‘Ginuo, Ginuo,’ makasulod sa ginharian sang langit, kundi ang nagahimo sang kabubut-on sang akon amay nga yara sa langit.”—MATEO 7:21.
1. Ano ang padayunon nga himuon sang mga sumulunod ni Jesus?
PADAYON sa pagpangayo. Padayon sa pagpangita. Padayon sa pagpanuktok. Magpadayon sa pagpangamuyo, sa pagtuon, kag sa paghimo sang mga pinamulong ni Jesus nga narekord sa Wali sa Bukid. Ginsingganan ni Jesus ang iya mga sumulunod nga sila ang asin sang duta, nga may nagapreserbar nga mensahe nga natimplahan sing asin amo kon ngaa indi nila pagtugutan nga sila maglas-ay, madulaan sing sabor ukon sing nagapreserbar nga gahom. Sila ang kapawa sang kalibutan, nga nagapabanaag sang kapawa gikan kay Cristo Jesus kag kay Jehova nga Dios indi lamang paagi sa ginasiling nila kundi paagi man sa ginabuhat nila. Ang ila maayong mga binuhatan nagasilak subong sang ila makapasanag nga pulong—kag mahimo nga magahambal sing labi pa kabaskog sa isa ka kalibutan nga anad na sa tulad-Fariseo nga pagkasalimpapaw sang relihioso kag politikal nga mga lider, nga madamo sang ginahambal apang diutay sing ginahimo.—Mateo 5:13-16.
2. Ano nga laygay ang ginahatag ni Santiago, apang anong masulhay nga panghunahuna ang sayop nga ginahuptan sang iban?
2 Si Santiago nagalaygay: “Magmanugtuman kamo sang pulong, kag dili manugpalamati lamang, nga nagadaya sang inyo kaugalingon paagi sa sayop nga pangatarungan.” (Santiago 1:22) Madamo ang nagadaya sang ila kaugalingon paagi sa doktrina nga ‘kis-a maluwas pirme luwas,’ nga subong bala mahimo na sila karon mag-untat kag maghulat sang langitnon kono nga padya. Isa ini ka sayop nga doktrina kag indi masaligan nga paglaum. “Ang nagabatas tubtob sa katapusan,” siling ni Jesus, “amo ang maluwas.” (Mateo 24:13) Agod makatigayon sing kabuhi nga wala sing katapusan, dapat mo “pamatud-an ang imo kagualingon nga matutom bisan tubtob sa kamatayon.”—Bugna 2:10; Hebreo 6:4-6; 10:26, 27.
3. Anong instruksion nahanungod sa paghukom ang masunod nga ginhatag ni Jesus sa Wali sa Bukid?
3 Samtang ginapadayon ni Jesus ang iya Wali sa Bukid, dugang pa nga mga talaksan ang nasambit nga dapat sundon sang mga Cristiano. Yari ang isa nga daw simple lamang, apang ginakondenar sini ang isa sang labing mabudlay nga huyog nga dapat dulaon: “Dili kamo maghukom agod nga indi kamo paghukman; kay sa paghukom nga inyo ginahukom hukman kamo; kag sa talaksan nga ginataksan ninyo takson kamo. Ngaa bala ginamulalong mo ang puling nga yara sa mata sang imo utod, apang wala mo pagsapaka ang balayanon nga yara sa imo kaugalingon nga mata? Ukon paano bala ang pagsiling mo sa imo utod, ‘Ipakuha sa akon ang puling sa imo mata’; samtang, tuluka! nga may balayanon sa imo kaugalingon nga mata? Salimpapaw! Kuhaa anay ang balayanon sa imo kaugalingon nga mata, kag ugaling makakita ka sing maayo sa pagkuha sang puling sa mata sang imo utod.”—Mateo 7:1-5.
4. Anong dugang pa nga instruksion ang ginahatag sang rekord ni Lucas, kag sa ano nagaresulta ang pag-aplikar sini?
4 Sa rekord ni Lucas sa Wali sa Bukid, ginsilingan ni Jesus ang iya mga tagpalamati nga indi pagpangitaan sing sayop ang iban. Sa baylo, “hilwaya sila,” kon sayoron, patawara ang mga kakulangan sang isigkatawo. Magapahulag ini sa iban nga magbalos sing amo man, kay si Jesus nagsiling: “Hatag kamo, kag kamo hatagan. Ibubo nila sa imo sabak ang sukob nga maayo, dinasok, naligoligo kag nagaawas. Kay sa talaksan nga ginataksan ninyo takson kamo liwat.”—Lucas 6:37, 38.
5. Ngaa mas mahapos nga makita ang puling sang iban sang sa aton kaugalingon nga puling?
5 Sang unang siglo C.E., bangod sang pinalatunlaton nga mga tradisyon, ang mga Fariseo sa kabilugan may huyog sa paghukom sa iban sing mapintas. Dapat untaton ini sang bisan sin-o sa mga nagapamati kay Jesus nga may batasan sa paghimo sina. Mas madali makita ang puling sa mata sang iban sang sa balayanon sa aton mata—kag kahalamut-an ini sa aton kaugalingon! Subong sang ginsiling sang isa ka tawo, “Maluyagon ako manghikay sa iban bangod nanamian ako!” Ang batasan nga pagpanghikay sa iban mahimo nga magapabatyag sa aton nga mas maayo kita sa iban nga daw nagatumbas sa aton kaugalingon nga mga sayop nga luyag naton itago. Apang kon kinahanglanon ang pagtadlong, dapat ini himuon nga may pagkalum-ok. Ang tandaan sang isa nga nagahatag sing pagtadlong amo nga sia may mga kakulangan man.—Galacia 6:1.
Antes Maghukom, Hangpa Anay
6. Sa ano dapat naton ipasad ang aton paghukom, kon kinahanglanon, kag ano nga bulig ang dapat tinguhaon naton agod mangin indi sobra ka palahikay?
6 Wala magkari si Jesus agod hukman ang kalibutan kundi agod luwason ini. Ang bisan ano nga paghukom nga ginhimo niya indi iya kundi ginpasad sa mga pulong nga ginhatag sang Dios sa iya nga ihambal niya. (Juan 12:47-50) Ang bisan ano nga paghukom nga ginahimo naton dapat man nga nahisanto sa Pulong ni Jehova. Dapat naton punggan ang tawhanon nga huyog nga mangin mahukmanon. Sa paghimo sini, dapat kita mangayo pirme sang bulig ni Jehova sa pangamuyo: “Padayon sa pagpangayo, kag kamo hatagan; padayon sa pagpangita, kag kamo makakita; padayon sa pagpanuktok, kag kamo pagabuksan. Kay ang tagsatagsa nga nagapangayo nagabaton, kag ang nagapangita makakita, kag ang nagapanuktok pagabuksan.” (Mateo 7:7, 8) Bisan si Jesus nagsiling: “Ako sa akon kaugalingon indi makahimo sing bisan ano; suno sa ginapamatian ko, nagahukom ako; kag ang akon paghukom matarong, bangod nga wala ako nagatinguha sang akon kaugalingon nga kabubut-on kundi sang kabubut-on sang nagpadala sa akon.”—Juan 5:30.
7. Ano nga batasan ang daton naton palambuon nga magabulig sa aton sa pag-aplikar sang Bulawanon nga Talaksan?
7 Dapat naton palambuon ang batasan, indi ang paghukom sa mga tawo, kundi ang paghangop sa ila paagi sa pagbutang sang aton kaugalingon sa lugar nila—indi mahapos himuon apang kinahanglanon gid kon luyag naton sundon ang Bulawanon nga Talaksan, nga masunod nga ginsiling ni Jesus: “Busa, ang tanan nga butang nga luyag ninyo nga himuon sang mga tawo sa inyo, himua man ninyo sa ila; kay amo ini ang kahulugan sang Kasuguan kag sang mga Manalagna” (Mateo 7:12) Gani dapat mangin sensitibo ang mga sumulunod ni Jesus kag hangpon nila ang mental, emosyonal, kag espirituwal nga kahimtangan sang iban. Dapat nila hantupon kag hangpon ang mga kinahanglanon sang iban kag magpakita sing personal nga interes sa pagbulig sa ila. (Filipos 2:2-4) Pagligad sang mga tinuig si Pablo nagsulat: “Kay ang bug-os nga Kasuguan natuman sa isa ka pulong, nga amo: ‘Dapat mo higugmaon ang imo isigkatawo subong sang imo kaugalingon.’ ”—Galacia 5:14.
8. Anong duha ka dalan ang ginpaathag ni Jesus, kag ngaa ang isa sini ginapili sang kalabanan nga tawo?
8 “Sulod kamo sa gawang nga makitid,” masunod nga siling ni Jesus, “kay masangkad ang gawang kag malapad ang dalan nga nagapadulong sa kalaglagan, kag madamo ang mga nagasulod sa sini; apang makitid ang gawang kag masipot ang dalan nga nagapadulong sa kabuhi, kag pila lamang ang nakatultol sa sini.” (Mateo 7:13, 14) Madamo sadtong mga adlaw ang nagpili sang dalan nga nagapadulong sa kalaglagan kag amo man sa karon. Ang masangkad nga dalan nagatugot sa mga tawo sa paghunahuna sang naluyagan nila kag sa pagkabuhi suno sa luyag nila: wala sing mga talaksan, wala sing mga obligasyon, isa lamang ka relaks nga estilo sang pagkabuhi, ang tanan mahapos. Wala nila ginahimo ang “panikasog kamo sa pagsulod sa ganhaan nga makitid!”—Lucas 13:24.
9. Ano ang kinahanglan sa paglakat sa makitid nga dalan, kag ano nga paandam ang ginahatag ni Jesus sa mga nagalakat sa sini?
9 Apang ang makitid nga dalan amo ang nagapadulong sa kabuhi nga wala sing katapusan. Isa ini ka dalanon nga nagakinahanglan sing pagpugong sa kaugalingon. Mahimo nga magalakip ini sing disiplina nga magausisa sang imo mga motibo kag magatilaw sang kabakod sang imo dedikasyon. Kon mag-abot ang paghingabot, ang dalan nagabudlay kag nagakinahanglan sing pagbatas. Ginapaandaman ni Jesus ang mga nagalakat sa sining dalanon: “Andam kamo sa dimatuod nga mga manalagna nga nagaabot sa inyo nga nagapanapot sang panapton sang karnero, apang sa sulod manunukob nga mga lobo.” (Mateo 7:15) Sibu gid ini nga paglaragway sa mga Fariseo. (Mateo 23:27, 28) Sila “nagalingkod sa lingkuran ni Moises,” nga nagapangangkon nga sila nagahambal para sa Dios samtang ang ginasunod nila mga tradisyon sang mga tawo.—Mateo 23:2.
Kon Paano ang mga Fariseo ‘Nagatakop sang Ginharian’
10. Sa anong ispisipiko nga paagi ang mga escriba kag mga Fariseo nagatinguha sa ‘pagtakop sang ginharian sa mga tawo’?
10 Dugang pa, gintinguhaan sang Judiyong mga klero nga balabagan ang mga nagasulod sa makitid nga gawang. “Kailo kamo, mga escriba kag mga Fariseo, mga salimpapaw! bangod nga ginatakpan ninyo ang ginharian sang langit sa mga tawo; kay wala kamo inyo nagasulod, ukon nagatugot sa mga manugsulod sa pagsulod.” (Mateo 23:13) Ang paagi sang mga Fariseo amo gid ang ginpaandam ni Jesus. ‘Isikway nila ang ngalan [sang iya mga disipulo] subong nga malaut bangod sa Anak sang tawo.’ (Lucas 6:22) Bangod ang tawo nga bulag sa pagkatawo kag gin-ayo ni Cristo nagtuo kay Jesus subong Mesias, gintabog nila sia gikan sa sinagoga. Wala pagsabta sang iya mga ginikanan ang bisan anong pamangkot kay nahadlok sila nga basi tabugon man sila gikan sa sinagoga. Bangod sang amo man nga rason, ang iban nga nagtuo kay Jesus subong Mesias nagpang-alag-ag sa pagbaton sini sing dayag.—Juan 9:22, 34; 12:42; 16:2.
11. Anong nagapakilala nga mga bunga ang ginapatubas sang klero sang Cristiandad?
11 “Paagi sa ila mga bunga makilala ninyo sila,” siling ni Jesus. “Ang tagsa ka kahoy nga maayo nagapamunga sing maayo nga bunga, apang ang malain nga kahoy nagapamunga sing malain nga bunga.” (Mateo 7:16-20) Amo man nga talaksan ang naaplikar karon. Madamo nga klero sang Cristiandad ang nagahambal sing isa ka butang apang lain ang ila ginahimo. Bisan pa nagapangangkon sila nga ginatudlo nila ang Biblia, nagaugyon sila sa mga pasipala subong sang Trinidad kag kalayuhon nga impierno. Ginapanghiwala sang iban ang gawad, nagatudlo sila sing ebolusyon sa baylo sang pagpanuga, kag nagabantala sila sing popular nga sikolohiya sa pagpakalam sa mga dulunggan. Kaangay sang mga Fariseo, madamo sang mga klero karon ang mahigugmaon sa kuwarta, nga ginadayaan ang ila panong sing minilyon ka dolyar. (Lucas 16:14) Tanan sila nagasinggit sing, “Ginuo, Ginuo,” apang ang sabat ni Jesus sa ila amo: “Wala gid ako makakilala sa inyo! Palayo sa akon, kamo nga mga manugbuhat sang kalautan.”—Mateo 7:21-23.
12. Ngaa ang iban nga nagalakat anay sa makitid nga dalan nag-untat na sa paghimo sini, kag ano ang resulta?
12 Sa karon, ang iban nga nagalakat anay sa makitid nga dalan nag-untat. Nagasiling sila nga ginahigugma nila si Jehova, apang wala nila ginatuman ang iya sugo nga magbantala. Nagasiling sila nga ginahigugma nila si Jesus, apang wala nila ginapakaon ang iya mga karnero. (Mateo 24:14; 28:19, 20; Juan 21:15-17; 1 Juan 5:3) Indi nila luyag magpagota upod sa mga nagasunod sa mga tikang ni Jesus. Nakitiran gid sa sila sa makitid nga dalan. Nalapyo na sila sa paghimo sing maayo, gani “naghalin sila sa aton, apang indi sila tagaaton; kay kon sila tagaaton, nagpadayon kuntani sila kaupod naton.” (1 Juan 2:19) Nagbalik sila sa kadudulman, kag “daw ano kadaku ang kadudulman!” (Mateo 6:23) Wala nila pagsapaka ang pangabay ni Juan: “Mga anak, dili kita maghigugma sa pulong ukon sa hambal kundi sa buhat kag sa kamatuoran.”—1 Juan 3:18.
13, 14. Anong ilustrasyon ang ginhatag ni Jesus nahanungod sa pag-aplikar sang iya ginhambal sa aton kabuhi, kag ngaa nagakaigo gid ini para sa mga nagapuyo sa Palestina?
13 Ginhinakpan ni Jesus ang iya Wali sa Bukid paagi sa isa ka dramatiko nga ilustrasyon: “Ang tagsatagsa nga nagapamati sining mga pulong ko kag nagatuman sini kaangay sia sang tawo nga mainandamon nga nagpatindog sang iya balay sa igang. Kag nag-ulan, kag nagbaha, kag naghuyop ang mabaskog nga hangin, kag nagwaswas sadto nga balay, kag wala ini mapukan, kay napasad ini sa igang.”—Mateo 7:24, 25.
14 Sa Palestina ang mabunok nga ulan hinali nga makapabaha sa mamala nga mga nalupyakan kag malaglagon ini. Agod indi mapukan ang mga balay, dapat nga napasad ini sa igang. Ang rekord ni Lucas nagapakita nga ang tawo ‘nagkutkot kag ginpadalom niya kag nagbutang sing sadsaran sa igang.’ (Lucas 6:48) Mabudlay ini, apang takus ini sang mag-abot ang unos. Gani ang pagpalambo sang Cristianong mga kinaiya nga ginsiling ni Jesus, mangin makapaladya kon mag-abot ang baha sang kabudlayan.
15. Ano ang resulta sa mga nagasunod sa mga tradisyon sang tawo sa baylo sang pagtuman sa ginahambal ni Jesus?
15 Ang isa pa ka balay ginpatindog sa balas: “Ang tagsatagsa nga nagapamati sang akon mga pulong kag wala nagatuman sini, kaangay sia sang isa ka tawo nga buangbuang nga nagpatindog sang iya balay sa balas. Kag nag-ulan kag nagbaha kag naghuyop ang mabaskog nga hangin kag nagwaswas sadto nga balay kag napukan ini, kag daku ang pagkapukan sini.” Gani amo sini ang matabo sa mga nagasiling “Ginuo, Ginuo” apang wala nagahimo sang ginasiling ni Jesus.—Mateo 7:26, 27.
“Indi Subong sang Ila mga Escriba”
16. Ano ang epekto sa mga nakabati sang Wali sa Bukid?
16 Ano ang epekto sang Wali sa Bukid? “Sang nakatapos si Jesus sining mga pulong, ang kadam-an natingala gid sa iya pagpanudlo; kay nagapanudlo sia sa ila subong isa nga may awtoridad, kag indi subong sang ila mga escriba.” (Mateo 7:28, 29) Napukaw ang ila balatyagon sang isa nga naghambal nga may awtoridad nga wala pa nila mabatii anay.
17. Ano ang dapat himuon sang mga escriba agod batunon ang ila ginatudlo, kag ano ang ginapangangkon nila nahanungod sa patay na nga mga mangin-alamon nga ginbalikwat?
17 Wala pa sing escriba nga nakahambal nga may awtoridad subong niya, subong ginapakita sining maragtason nga rekord: “Ginhulam sang mga escriba ang ila doktrina gikan sa mga tradisyon, kag sa mga amay sini: kag wala sing sermon sang bisan sin-o nga escriba ang may awtoridad ukon kapuslanan, nga wala [nagabalikwat] . . . Ang mga Rabbi may tradisyon, ukon . . . Ang mga tawo nga maalam nagasiling: ukon ang pila ka tradisyonal nga orakulo nga subong sina nga sahi. Si Hillel Daku nagpanudlo matuod, kag nahisuno sa tradisyon tuhoy sa isa ka butang; ‘Apang, bisan nagdiskurso sia tuhoy sa sini nga butang sa bug-os nga adlaw, . . . wala nila ginbaton ang iya doktrina, tubtob nga nagsiling sia sang ulihi, Gani nabatian ko gikan kay Shemaia kag kay Abtalion [mga awtoridad nga nauna kay Hillel].’ ” (A Commentary on the New Testament From the Talmud and Hebraica, ni John Lightfoot) Ginapangangkon sang mga Fariseo bisan ang mga mangin-alamon nga madugay na napatay: “Ang mga bibig sang matarong, kon balikwaton sang isa ang panudlo sang kasuguan sa ila mga ngalan—ang ila mga bibig nagakutibkutib upod sa ila sa lulubngan.”—Torah—From Scroll to Symbol in Formative Judaism.
18. (a) Ano ang kinatuhayan sang panudlo sang mga escriba kag ni Jesus? (b) Sa anong mga paagi tuman ka talalupangdon ang panudlo ni Jesus?
18 Ginbalikwat sang mga escriba ang patay nga mga tawo subong awtoridad; si Jesus naghambal nga may awtoridad gikan sa buhi nga Dios. (Juan 12:49, 50; 14:10) Ang mga rabbi nagkuha sing lang-og nga tubig gikan sa sirado na nga bubon; si Jesus nagkuha sing preska nga tubig gikan sa mga tuburan nga nagbulong sang nasulod nga kauhaw. Nangamuyo sia kag nagpamalandong sa bug-os nga gab-i, kag sang maghambal sia, natandog niya ang balatyagon sang mga tawo sa butang nga wala pa gid nila mahibaluan anay. Naghambal sia nga may gahom nga ila mabatyagan, isa ka awtoridad nga bisan ang mga escriba, mga Fariseo, kag mga Saduceo nahadlok nga hangkaton. (Mateo 22:46; Marcos 12:34; Lucas 20:40) Wala pa sing iban nga tawo nga naghambal kaangay sini! Sa pagtakop sang sermon, ang kadam-an nabilin nga nagakatingala gihapon!
19. Paano ang iban nga mga metodo sa pagpanudlo nga ginagamit sang mga Saksi ni Jehova karon kaanggid sa mga metodo nga gingamit ni Jesus sa Wali sa Bukid?
19 Kamusta naman sa karon? Subong nagapamalaybalay nga mga ministro, ang mga Saksi ni Jehova nagagamit man sing kaanggid nga mga metodo. Ang tagbalay nagasiling sa imo: “Ginatudlo sang amon relihion nga ang duta sunugon.” Nagasabat ka: “Ang inyo mismo King James nga Biblia nagasiling sa Manugwali 1:4: ‘Ang duta magapabilin sing dayon.’ ” Nagakakibot ang tawo. “Ti, wala gid ako makahibalo nga yara ina sa akon Biblia!” Ang isa pa magasiling: “Pirme ko mabatian nga ang mga makasasala sunugon sa kalayuhon nga impierno.” “Apang ang inyo mismo Biblia nagasiling sa Roma 6:23: ‘Ang bayad sang sala kamatayon.’ ” Ukon tuhoy sa Trinidad: “Ang amon pastor nagasiling nga si Jesus kag ang iya Amay magkatupong.” “Apang sa Juan 14:28 ang inyo Biblia nagabalikwat kay Jesus subong nagasiling: ‘Ang akon amay daku pa sa akon.’ ” Ang isa ka tawo nagasiling sa imo: “Nabatian ko nga ginasiling nga ang Ginharian yara sa sulod nimo.” Nagasabat ka: “Sa Daniel 2:44 ang inyo Biblia nagasiling: ‘Sa mga adlaw sang mga hari magapatindog ang Dios sang langit sing ginharian, nga dili gid malaglag . . . Dugmukon sini kag papason ini tanan nga ginharian, kag ini magapadayon tubtob sa walay katubtuban.’ Paano ina mangin sa sulod nimo?”
20. (a) Ano ang kinatuhayan sang paagi sang pagpanudlo sang mga Saksi kag sang klero sang Cristiandad? (b) Tion na karon para sa ano?
20 Naghambal si Jesus nga may awtoridad gikan sa Dios. Ang mga Saksi ni Jehova nagahambal nga may awtoridad sang Pulong sang Dios. Ang klero sang Cristiandad nagahambal sing relihioso nga mga tradisyon nga nadagtaan sang mga doktrina gikan sa Babilonia kag Egipto. Kon mabatian sang sinsero nga mga tawo nga ang ila mga pagtuluuhan ginasumpakil sang Biblia, nagakatingala sila kag nagatuaw: ‘Wala gid ako makahibalo nga yari ini sa akon Biblia!’ Apang yara matuod. Karon na ang tion para sa tanan nga mahunahunahon sang ila espirituwal nga kinahanglanon nga pamatian ang ginasiling ni Jesus sa Wali sa Bukid kag paagi sa amo magpatindog sa mabakod nga igang nga sadsaran.
Repaso nga mga Pamangkot
◻ Sa baylo nga maghukom, ano ang dapat tinguhaan naton nga himuon, kag ngaa?
◻ Paano ginapili karon sang madamo ang masangkad nga dalan?
◻ Ngaa ang paagi sang pagpanudlo ni Jesus tuhay gid sa pagpanudlo sang mga escriba?
◻ Ano ang epekto sang Wali sa Bukid sa mga tagpalamati sini?