Magsul-ob Kamo sing Pagkalum-ok!
“Subong nga mga pinili sang Dios, balaan kag hinigugma, sul-ob kamo sing mahigugmaon nga kaluoy, pagkamainayuhon, pagkamapainubuson, pagkalum-ok, kag pagkamabinatason.”—COLOSAS 3:12.
1-3. Sa Colosas 3:12-14, ano ang ginsiling ni apostol Pablo nahanungod sa pagkalum-ok kag sa iban pa diosnon nga mga kinaiya?
SI Jehova nagahatag sa iya katawhan sing labing maayo nga malaragwayon nga panapton. Sa katunayan, ang tanan nga maluyag sang iya kahamuot dapat magsul-ob sing panapton nga may mabakod nga nahot sang pagkalum-ok. Ini nga kinaiya makalilipay bangod ginabuhinan sini ang santing sang mahuol nga mga kahimtangan. Nagaamlig man ini kay ginasikway sini ang kaawayon.
2 Si apostol Pablo naglaygay sa iya masigkahinaplas nga mga Cristiano: “Subong nga mga pinili sang Dios, balaan kag hinigugma, sul-ob kamo sing mahigugmaon nga kaluoy, pagkamainayuhon, pagkamapainubuson, pagkalum-ok, kag pagkamabinatason.” (Colosas 3:12) Ang tense sang Griegong tinaga nga ginbadbad “sul-ob kamo” nagakahulugan sang aksion nga pagahimuon upod ang pagbatyag sing pagkahilingagawon. Ang mga hinaplas, nga pinili, balaan, kag hinigugma sang Dios, indi dapat magpalantang sa pagsul-ob sang kinaiya subong sang pagkalum-ok.
3 Si Pablo nagdugang: “Padayon kamo sa pagpinaumuray kag pagpinatawaray kon ang isa may inugsumbong batok sa iya. Subong nga si Jehova nagpatawad sa inyo, amo man ang himuon ninyo. Kag, sa ibabaw sini sa ila tanan, isul-ob ninyo ang paghigugma, nga amo ang himpit nga higot sang paghiusa.” (Colosas 3:13, 14) Ang gugma, pagkalum-ok, kag iban pa nga diosnon nga mga kinaiya nagapaposible sa mga Saksi ni Jehova nga “magpuyo sing tingob sa paghiliusa.”—Salmo 133:1-3.
Kinahanglan ang Malum-ok sing Hunahuna nga mga Manugbantay
4. Ang matuod nga mga Cristiano nagasuksok sing malaragwayon nga panapton nga ginlala sa anong mga kinaiya?
4 Ang matuod nga mga Cristiano nagapanikasog sa ‘pagpatay sang ila katapo sang lawas kon tuhoy sa pagkamakihilawason, kahigkuan, seksuwal nga gana, malaut nga handum, kag pagkamahamkunon,’ kag nagatinguha sila sa pag-uba sang daan nga panapton nga may tela sang kasingkal, kaakig, malain nga hunahuna, pasipala, kag malaw-ay nga pululungon. (Colosas 3:5-11) Ginauba nila ang “daan nga personalidad” (sa literal, “ang daan nga pagkatawo”) kag ginasul-ob ang “bag-ong personalidad” (ukon, “bag-o nga pagkatawo”), isa ka matahom nga panapton. (Efeso 4:22-24, Kingdom Interlinear) Ang ila bag-ong panapton, nga ginlala sa kaluoy, kalulo, pagkamapainubuson, pagkalum-ok, nagabulig sa ila sa paglubad sang mga problema kag sa pagkabuhi sing diosnon.—Mateo 5:9; 18:33; Lucas 6:36; Filipos 4:2, 3.
5. Ano ang yara sa pagpanghikot sang Cristianong kongregasyon nga nagahimo nga makalilipay ang mangin bahin sini?
5 Ang mga tawo nga ginakabig nga madinalag-on sa sining kalibutan masunson nga matig-a sing balatyagon, mapintas pa gani. (Hulubaton 29:22) Tuhay gid sing makasululhay sa tunga sang katawhan ni Jehova! Ang Cristianong kongregasyon wala nagapanghikot subong sang iban nga mga tawo nga nagapalakat sing negosyo—sa lantip apang matigdas nga paagi nga wala nagapahalipay sa mga tawo. Sa baylo, isa ka kalipay ang mangin bahin sang kongregasyon. Ang isa ka rason amo nga ang pagkalum-ok sing hunahuna isa ka bahin sang kaalam nga ginpakita sang mga Cristiano sa kabilugan kag labi na sang mga tawo nga kalipikado sa pagtudlo sa mga masigkatumuluo. Huo, nagaresulta ang kalipay bangod sang pagpanudlo kag laygay nga ginahatag sang gintangdo nga mga gulang nga nagatudlo nga may “pagkalum-ok sang kaalam.”—Santiago 3:13.
6. Ngaa ang Cristianong mga gulang dapat mangin malum-ok sing hunahuna?
6 Ang espiritu, ukon nagapangibabaw nga panimuot, sang katawhan sang Dios nagakinahanglan sa mga lalaki nga gintugyanan sang pagdumala sa kongregasyon nga mangin malum-ok sing hunahuna, makatarunganon, kag mahangpunon. (1 Timoteo 3:1-3) Ang mga alagad ni Jehova kaangay sang mabuot nga mga karnero, indi sang matig-a sing ulo nga mga kanding, batinggilan nga mga mula, ukon mapintas nga mga lobo. (Salmo 32:9; Lucas 10:3) Bangod kaangay sang karnero, dapat sila tratahon nga may kalum-ok kag kalulo. (Binuhatan 20:28, 29) Huo, ang Dios nagapaabot sa mga gulang nga mangin malum-ok, malulo, mahigugmaon, kag mapailubon sa iya mga karnero.—Ezequiel 34:17-24.
7. Paano dapat tudluan sang mga gulang ang iban ukon buligan ang nagamasakit sa espirituwal?
7 Subong “ulipon sang Ginuo,” ang gulang “dapat magmalulo sa tanan, sampaton sa pagpanudlo, mapainumuron, nagasaway sing malum-ok sang mga kasumpong niya; ang Dios ayhan magatugot sa ila sa paghinulsol nga nagadul-ong sa sibu nga ihibalo sang kamatuoran.” (2 Timoteo 2:24, 25) Ang Cristianong mga manugbantay dapat magpakita sing mapinalanggaon nga patugsiling kon nagabulig sa nagamasakit sa espirituwal, kay ang mga karnero iya sang Dios. Ang mga gulang indi dapat magtratar sa ila subong tawo nga ginabayaran kundi dapat mangin malum-ok sing hunahuna, kaangay sang Maayo nga Manugbantay, si Jesucristo.—Juan 10:11-13.
8. Ano ang natabo sa malum-ok sing hunahuna nga si Moises, kag ngaa?
8 Ang isa ka gulang mahimo kon kaisa mabudlayan sa paghupot sing malum-ok nga espiritu. “Si Moises tama gid ka kamapainubuson labi pa sa tanan nga tawo nga yara sa kadaygan sang duta.” (Numeros 12:3) Apang, sang ang mga Israelinhon ginkulang sing tubig sa Kades, gin-away nila si Moises kag ginbasol sia bangod sang pagpangulo sa ila halin sa Egipto pakadto sa kamingawan. Walay sapayan sang mapainubuson nga ginbatas ni Moises, nagpamulong sia sing padasudaso, sing matigdas. Sia kag si Aaron nagtindog sa atubangan sang katawhan kag nagpatuhoy sang igtalupangod sa ila kaugalingon, si Moises nagsiling: “Pamati karon, kamo nga mga mabinatuon! Paguwaan bala namon kamo sing tubig gikan sining igang?” Nian ginbunal ni Moises ang igang sang iya sungkod sing makaduha, kag ang Dios nagpaguwa sing “buganang tubig” para sa katawhan kag sa ila mga kasapatan. Wala nahamuot si Jehova bangod wala Sia pagpakabalaana ni Moises kag ni Aaron, gani si Moises nadulaan sing pribilehiyo sa pagpangulo sa mga Israelinhon pasulod sa Ginsaad nga Duta.—Numeros 20:1-13; Deuteronomio 32:50-52; Salmo 106:32, 33.
9. Paano tilawan ang pagkalum-ok sang gulang?
9 Ang kalum-ok sang isa ka Cristianong gulang mahimo man nga tilawan sa lainlain nga mga paagi. Halimbawa, si Pablo nagpaandam kay Timoteo nga mahimo magautwas ang isa nga “napahabok sa padayaw” kag “may balatian sa hunahuna nga sa kasuayon kag sa binanggianay nahanungod sa mga pulong.” Si Pablo nagdugang: “Nagapatubas ini sang kahisa, pagpinuyasay, pasipala, malaut nga mga pagpasibangod, kag pagpinuyasay sa tunga sang mga tawo nga dunot sing painoino kag nawad-an sang kamatuoran.” Ang manugtatap nga si Timoteo indi dapat mangpanghikot sing matigdas kundi ‘magpalagyo sa sining butang,’ kag dapat niya ‘tinguhaan ang pagkamatarong, diosnon nga debosyon, pagtuo, gugma, pagbatas, pagkalum-ok sing hunahuna.’—1 Timoteo 6:4, 5, 11.
10. Tuhoy sa ano ginpahanumdom ni Tito ang mga kongregasyon?
10 Bisan pa ang mga gulang kinahanglan magmalum-ok, dapat sila mangin malig-on sa kon ano ang husto. Amo sina si Tito, nga nagpahanumdom sa mga nagapakig-upod sa mga kongregasyon sa Creta nga “dili maghambal sing malaut nahanungod kay bisan sin-o, nga maglikaw sa pagkamapinuyason, nga magmalulo, kag magpakita sing pagkalum-ok ayon sa tanan nga tawo.” (Tito 3:1, 2) Nagapakita kon ngaa ang mga Cristiano dapat magmangin malum-ok sing hunahuna ayon sa tanan, ginpatalupangod ni Tito kon daw ano kalulo kag mahigugmaon si Jehova. Wala pagluwasa sang Dios ang mga tumuluo bangod sang matarong nga mga buhat nga ginhimo nila kundi suno sa iya kaluoy paagi kay Jesucristo. Ang kalum-ok kag pagpailob ni Jehova nagakahulugan man sing kaluwasan para sa aton. Busa, kaangay ni Tito, dapat pahanumdumon sang karon nga mga gulang ang mga kongregasyon nga magpasakop sa Dios, nagapasakop sa Iya paagi sa pagtratar sa ila sa malum-ok nga paagi.—Tito 3:3-7; 2 Pedro 3:9, 15.
Ang Kalum-ok Nagaubay sa Maalam nga Manuglaygay
11. Suno sa Galacia 6:1, 2, paano dapat ihatag ang laygay?
11 Kamusta kon ang malaragwayon nga mga karnero nakasala? Si Pablo nagsiling: “Mga kauturan, kon ang isa ka tawo makahimo sing sayop nga tikang sa wala pa sia makamarasmas sa sini, kamo nga may espirituwal nga kalipikasyon magatinguha sa pagpasag-uli sa iya sa espiritu nga malum-ok, samtang nagaandam ka sa imo kaugalingon, basi kon ikaw man pagsulayon. Magdinalhanay kamo sang inyo mga lulan, kag sa amo matuman ang kasuguan ni Cristo.” (Galacia 6:1, 2) Ang laygay mas epektibo kon ginahatag ini sa espiritu nga malum-ok. Bisan pa ang mga gulang nagalaygay sa tawo nga akig, dapat sila magpakita sing pagpugong sa kaugalingon, nakahibalo nga ang “dila nga mahumok nagabuong sang tul-an.” (Hulubaton 25:15) Ang isa nga matig-a subong sang tul-an mahimo mapahumok paagi sa malum-ok nga pulong, kag ang iya katig-a mahimo nga magahumok.
12. Paano nagabulig sa manuglaygay ang malum-ok nga espiritu?
12 Si Jehova malum-ok sing hunahuna nga Instruktor, kag ang iya malum-ok nga paagi sa pagpanudlo epektibo sa kongregasyon. Labi na gid nga amo sini kon nakita sang mga gulang nga kinahanglan laygayan ang mga nagakinahanglan sing espirituwal nga bulig. Si disipulo Santiago nagsulat: “Sin-o bala ang maalam kag mahangpunon sa inyo? Magpakita sia sa iya maayong kabuhi sang iya mga binuhatan sa pagkalum-ok sang kaalam.” Ang pagkalum-ok nagagikan sa pagtahod kag pagpasalamat tungod sang “kaalam gikan sa hitaas,” ginaupdan sang maugdang nga pagkilala sa kaugalingon nga mga limitasyon. Ang malum-ok kag mapainubuson nga espiritu nagaamlig sa nagalaygay gikan sa paghimo sing makahalalit nga mga komento kag mga sala kag nagahimo sang iya laygay nga mas mahapos batunon.—Santiago 3:13, 17.
13. Paano ang “pagkalum-ok sang kaalam” nagaapektar sa paagi nga ang laygay ginahatag?
13 Ang “pagkalum-ok sang kaalam” nagapugong sang dimahalungon nga pagkaprangka ukon pagkatigdas sang isa ka manuglaygay. Apang, ang kabalaka bangod sang pag-abyanay ukon pagpahamuot sa iban indi dapat magpahulag sa isa ka gulang sa paghambal sing mga butang nga gintuyo sa pagpahamuot sa baylo sang sa malum-ok nga paghatag sing prangka nga laygay pasad sa Pulong sang Dios. (Hulubaton 24:24-26; 28:23) Ang laygay nga nabaton ni Amon gikan sa iya pakaisa nagbusog sang iya handum, apang nagbili man ini sa iya sang iya kabuhi. (2 Samuel 13:1-19, 28, 29) Busa, ang mga gulang karon indi dapat magbuhin sang mga prinsipio sang Biblia sa pagpasulhay sa konsiensia sang iban, kay magakahulugan ina sang iya kabuhi. Kaangay ni Pablo, ang mga gulang indi dapat mag-isol sa pagsugid sa iban sang “tanan nga laygay sang Dios.” (Binuhatan 20:26, 27; 2 Timoteo 4:1-4) Ang hamtong nga Cristianong manuglaygay nagapakita sing diosnon nga kahadlok kag nagahatag sing matarong nga laygay nga may pagkalum-ok sang kaalam.
14. Ngaa dapat maghalong ang isa ka gulang nga indi magdesisyon para sa iban?
14 Ang pagkalum-ok nga ginaupdan sang langitnon nga kaalam magapugong sa gulang sa paghimo sing matigdas nga mga pangabay. Dapat niya hibaluon nga dimaalamon kag dinagakaigo para sa iya ang magdesisyon para sa iban. Ang gulang mangin amo ang may salabton sa mga resulta kon magadesisyon sia para sa iban kag pagabasulon tungod sang malain nga resulta. Sarang sang gulang matawag sa igtalupangod kon ano ang ginasiling sang Biblia, apang kon wala sing Makasulatanhon nga kasuguan nahanungod sa isa ka butang, ang kaugalingon nga paghantop kag konsiensia dapat magpat-od kon ano ang iya himuon ukon indi. Subong sang ginsiling ni Pablo: “Ang tagsa ka tawo magdala sang iya kaugalingon nga lulan.” (Galacia 6:5; Roma 14:12) Apang, ang nagapamangkot mahimo mabuligan sa paghimo sing husto nga desisyon paagi sa pagpamangkot sang gulang sing mga pamangkot nga makatabang sa iya sa pagpangatarungan sa mga kasulatan may kaangtanan sa indi obligado nga mga dalanon nga bukas sa iya.
15. Ano ang dapat himuon kon ang gulang wala nakahibalo sang sabat sa isa ka pamangkot?
15 Kon ang gulang wala nakahibalo sang sabat sa pamangkot, indi sia dapat magsabat agod indi lamang mahuy-an. Ang pagkalum-ok sang kaalam magapugong sa iya sa pagpakotpakot kag ayhan sa paghatag sing sala nga sabat nga sa ulihi makatuga sing kasubo. May “tion sa paghipos kag tion sa pagpamulong.” (Manugwali 3:7; ipaanggid ang Hulubaton 21:23.) Ang gulang dapat lamang ‘magpamulong’ kon nahibaluan niya ang sabat sa pamangkot ukon nakahimo sia sing nagakaigo nga panalawsaw sa pagsabat sing husto. Maalamon nga ibilin nga wala nasabat ang mga pamangkot nga nagakinahanglan sing pagpamensar.—Hulubaton 12:8; 17:27; 1 Timoteo 1:3-7; 2 Timoteo 2:14.
Kabilihanan sang Kadam-an sang mga Manuglaygay
16, 17. Ngaa nagakaigo para sa mga gulang nga magkonsultahanay sa isa kag isa?
16 Ang pangamuyo kag pagtuon magabulig sa mga gulang sa pagsabat sa mga pamangkot kag sa paglubad sa mabudlay nga mga pamangkot, apang dapat dumdumon nga sa “kadam-an sang mga manuglaygay napalig-on sila.” (Hulubaton 15:22) Ang pagkonsulta sa iban nga mga gulang nagaresulta sa bilidhon nga pagtingob sang kaalam. (Hulubaton 13:20) Indi tanan nga mga gulang may pareho nga eksperiensia ukon ihibalo sa Biblia. Gani, ang pagkalum-ok sang kaalam magapahulag sa kubos sing eksperiensia nga gulang sa pagkonsulta sa mga gulang nga may mas madamo nga ihibalo kag eksperiensia, labi na kon ang isa ka serioso nga problema dapat atubangon.
17 Kon ang mga gulang ginpili sa pag-uyat sa serioso nga problema, sa gihapon masinaligon sila nga makapangayo sing bulig. Agod buligan sia sa paghukom sa mga Israelinhon, si Moises nagpili sing “mga lalaki nga sangkol, nga mahadlukon sa Dios, mga tawo nga maminatud-on nga nagadumot sang hamham.” Bisan pa mga gulang sila, wala sila sing ihibalo kag eksperiensia subong sang kay Moises. Gani, ‘ang tagsa ka daku nga kasaba ginadala nila kay Moises, apang ang tagsa ka kasaba nga magamay sila ila magahukom.’ (Exodo 18:13-27) Kon kinahanglanon, nian, ang mga gulang nga nagauyat sing mabudlay nga kasaba karon nagakaigo nga makapangayo sing bulig sa eksperiensiado nga mga manugtatap, bisan pa nga sila mismo ang magahimo sang katapusan nga desisyon.
18. Sa pag-uyat sang hudisyal nga mga problema, anong nagapamat-od nga mga butang ang nagapalig-on sang husto nga mga desisyon?
18 Ang Judiyong Mishnah nagasiling nga sa Israel ang katapo sang mga hukmanan sang minuro lainlain sa kadamuon suno sa pagkagrabe sang kasaba. May matuod nga kabilihanan sa kadam-an sang mga manuglaygay, bisan pa nga ang kadamuon lamang wala nagagarantiya sang pagkahusto, kay ang kalabanan mahimo nga magasala. (Exodo 23:2) Ang nagapamat-od nga mga butang nga nagalig-on sa paghimo sing husto nga mga desisyon amo ang Kasulatan kag ang espiritu sang Dios. Ang kaalam kag kalum-ok magapahulag sa mga Cristiano sa pagpasakop sa sini.
Pagpanaksi nga May Kalum-ok
19. Paano ang pagkalum-ok nagabulig sa katawhan ni Jehova sa pagpanaksi sa iban?
19 Ang pagkalum-ok nagabulig man sa mga alagad ni Jehova sa pagpanaksi sa mga tawo nga lainlain sing disposisyon. (1 Corinto 9:22, 23) Bangod nagpanudlo si Jesus nga may kalum-ok, ang mga kubos wala nahadlok sa iya, subong sang pagkahadlok nila sa relihiosong mga lider. (Mateo 9:36) Sa pagkamatuod, ang iya malum-ok nga mga paagi nagganyat sa “mga karnero,” indi sa malaut nga “mga kanding.” (Mateo 25:31-46; Juan 3:16-21) Bisan pa naggamit si Jesus sing matigdas nga mga pulong sa pagpakig-angot sa katulad-kanding nga mga salimpapaw, ang mga Saksi ni Jehova dapat mangin malum-ok kon nagabantala sang mensahe sang paghukom sang Dios karon bangod wala sila sing kaanggid nga paghangop kag awtoridad sang kay Jesus. (Mateo 23:13-36) Samtang nagapamati sila sa mensahe sang Ginharian nga ginbantala nga may kalum-ok, ‘ang matarong nga gintangdo sa kabuhi nga walay katapusan nangin mga tumuluo,’ kaangay sang mga katulad-karnero nga nakabati kay Jesus.—Binuhatan 13:48.
20. Paano ang isa ka estudyante sang Biblia nagabenepisyo kon ginatudluan sia nga may kalum-ok?
20 Matigayon ang maayong mga resulta paagi sa pagpanaksi kag pagtudlo sa iban nga may pagkalum-ok kag paagi sa pag-apelar sa ila pasad sa pangatarungan, mga prinsipio sang Biblia, kag kamatuoran. “Pakabalaana sa inyo mga tagipusuon si Cristo subong nga Ginuo,” sulat ni Pedro, “maghanda pirme sa pag-apin sang paglaum nga yara sa inyo sa kay bisan sin-o nga magpamangkot sa inyo, apang himua ini nga may pagpaubos kag pagtahod.” (1 Pedro 3:15) Ang estudyante nga gintudluan sa malum-ok nga paagi sarang makakonsentrar sa materyal sa baylo nga maupangan ukon ayhan masandad bangod sang matigdas kag mabaison nga paagi. Kaangay ni Pablo, ang mga ministro nga nagatudlo nga may kalum-ok makasiling: “Wala kami nagahatag sing kahigayunan sa kasandad sa bisan kay sin-o dalanon, agod nga ang amon ministeryo indi pagsawayon.” (2 Corinto 6:3) Bisan ang mga nagapamatok nagahulag kon kaisa sing paborable sa mga nagatudlo nga may kalum-ok.
Ang Pagkalum-ok Ginakinahanglan sa Tanan
21, 22. Paano ang pagkalum-ok nagabenepisyo sa tanan nga katawhan ni Jehova?
21 Ang Cristianong pagkalum-ok indi dapat isul-ob agod lamang dayawon sang mga tagaguwa sa organisasyon ni Jehova. Ining kinaiya kinahanglanon man sa mga kaangtanan sa tunga sang katawhan sang Dios. (Colosas 3:12-14; 1 Pedro 4:8) Ang mga kongregasyon ginapalig-on sa espirituwal kon ang malum-ok sing hunahuna nga mga gulang kag ministeryal nga mga alagad nagapangabudlay sing tingob nga nahiusa. Ang pagpakita sing kalum-ok kag iban pa nga diosnon nga mga kinaiya importante para sa kada isa sang katawhan ni Jehova bangod may yara “isa ka kasuguan” para sa tanan.—Exodo 12:49; Levitico 24:22.
22 Ang pagkalum-ok nagaamot man sa paghidait kag kalipay sang katawhan sang Dios. Busa, dapat ini mangin bahin sang tela sang mga kinaiya nga nagahuman sa panapton nga ginasuksok sang tanan nga mga Cristiano sa balay, sa kongregasyon, kag bisan diin. Huo, ang tanan nga mga alagad ni Jehova dapat magsul-ob sing pagkalum-ok sing hunahuna.
Paano Mo Sabton?
◻ Ngaa ang Cristianong mga gulang dapat mangin malum-ok sing hunahuna?
◻ Paano ang pagkalum-ok nagaubay sa maalam nga manuglaygay?
◻ Ano ang kabilihanan sang kadam-an sang mga manuglaygay?
◻ Ngaa mapuslanon ang magpanaksi nga may pagkalum-ok?
[Laragway sa pahina 17]
Ang katawhan ni Jehova kaangay sang karnero kag dapat tratahon nga may pagkalum-ok
[Ginkuhaan]
Garo Nalbandian
[Laragway sa pahina 19]
Ang pagkalum-ok nagapaposible sa katawhan ni Jehova nga makapanaksi sa mga tawo nga lainlain sing disposisyon