Kinahanglan Mo Gid Bala nga Mangayo sing Pasaylo?

‘INDI gid ako mangayo sing pasaylo,’ sulat ni ­George Bernard Shaw. ‘Ang natabo natabo na,’ mahimo isiling sang iban.

Ayhan nagapangalag-ag kita nga batunon ang sala sa kahangawa nga basi mahuy-an. Ayhan mangatarungan kita nga ang iban amo ang may problema. Ukon ayhan plano naton nga mangayo sing pasaylo apang ginpaisol ini tubtob nga naghunahuna kita nga nalimtan na ang natabo.

Gani, nian, kinahanglanon bala ang pagpangayo sing pasaylo? May mahimo gid bala ini?

Ang Gugma Nagatiklod sa Aton sa Pagpangayo sing Pasaylo

Ang utudnon nga gugma isa ka tanda nga nagapakilala sa matuod nga mga sumulunod ni Jesucristo. Sia nagsiling: “Sa sini ang tanan makahibalo nga kamo mga disipulo ko, kon maghigugmaanay kamo.” (Juan 13:35) Ang Kasulatan nagalaygay sa mga Cristiano nga “maghigugmaanay sing hanuot sing tinagipusuon.” (1 Pedro 1:22) Ang hanuot nga gugma nagatiklod sa aton sa pagpangayo sing pasaylo. Ngaa? Bangod ang tawhanon nga pagkadihimpit dimalikawan nga ginabangdan sang nasaklaw nga mga balatyagon nga nagapugong sang gugma kon indi malubad.

Halimbawa, bangod sang personal nga dipaghangpanay upod sa isa pa sa Cristianong kongregasyon, mahimo naton pakamaayuhon nga indi na makighambal sa iya. Kon nakahimo kita sing sala, paano mapasag-uli ang mahigugmaon nga kaangtanan? Sa kalabanan nga hitabo, paagi sa pagpangayo sing pasaylo kag nian sa pagpanikasog nga makigsugilanon sa mainit nga paagi. Utang naton sa aton mga masigkatumuluo ang gugma, kag kon magsiling kita nga ginakasubo naton nga nahimuan naton sia sing sala, ginabuhinan naton ang pila sina nga utang.​—⁠Roma 13:⁠8.

Sa pag-ilustrar: Sanday Mari Carmen kag Paqui duha ka Cristianong babayi nga madugay na nga mag-abyan. Apang, bangod nagpati si Mari Carmen sa makahalalit nga kutso-kutso, ang iya pagpakig-abyan kay Paqui nagbugnaw. Sa walay paathag, bug-os niya nga ginlikawan si Paqui. Halos isa ka tuig sang ulihi, nahibal-an ni Mari Carmen nga indi gali matuod ang kutso-kutso. Ano ang ginhimo niya? Ginpahulag sia sang gugma nga kadtuan si Paqui kag mapainubuson nga ginpabutyag ang iya daku nga kasubo bangod sang iya malain nga gingawi. Naghibi sila nga duha, kag sugod sadto nangin mabakod sila nga mag-abyan.

Bisan pa magahunahuna kita nga wala kita sing nahimo nga sala, ang dipaghangpanay mahimo malubad sang pagpangayo sing pasaylo. Si Manuel nagahinumdom: “Madamong tinuig na ang nakaligad kami sang akon asawa nagdayon sa balay sang isa sang amon espirituwal nga utod nga babayi sang naospital sia. Ginhimo namon ang amon bug-os nga masarangan agod buligan sila sang iya mga anak sa tion sang iya pagmasakit. Apang sang nakapauli na sia halin sa ospital, nagreklamo sia sa isa ka abyan nga wala namon paggamita sing nagakaigo ang mga galastuhon sa balay.

“Ginduaw namon sia kag ginpaathag nga ayhan bangod sang amon pagkalamharon kag kakulang sing eksperiensia, wala namon maatipan ang mga butang subong sang ayhan ginhimo niya. Gilayon sia nga nagsabat paagi sa pagsiling nga sia ang may utang nga kabalaslan sa amon kag nga nagapasalamat gid sia tungod sa tanan nga ginhimo namon sa iya. Nalubad ang problema. Yadto nga eksperiensia nagtudlo sa akon sang importansia sang mapainubuson nga pagpangayo sing kapatawaran kon may dipaghangpanay.”

Ginpakamaayo ni Jehova ining mag-asawa bangod sang pagpakita sing gugma kag sa ‘pagsakdag sa mga butang nga nagahatag sing paghidait.’ (Roma 14:19) Ang gugma nagalakip man sang pagkaalisto sa balatyagon sang iban. Si Pedro nagalaygay sa aton sa pagpakita sing “patugsiling.” (1 Pedro 3:8) Kon may patugsiling kita, mas madali naton mahantop ang kasakit nga ginhimo naton bangod sang pataka nga hambal ukon buhat kag mapahulag kita sa pagpangayo sing pasaylo.

“Magpangwagkus Kamo sa Inyo Kaugalingon sing Pagpaubos sang Hunahuna”

Bisan ang matutom nga Cristianong mga gulang mahimo nga mainit nga magabaisay sa pulupanag-on. (Ipaanggid ang Binuhatan 15:​37-39.) Amo ini ang mga tion nga ang pagpangayo sing pasaylo mapuslanon gid katama. Apang ano ang makabulig sa isa ka gulang ukon sa bisan sin-o nga iban pa nga Cristiano nga nabudlayan sa pagpangayo sing pasaylo?

Ang pagkamapainubuson amo ang yabi. Si apostol Pedro naglaygay: ”Magpangwagkus kamo sa inyo kaugalingon sing pagpaubos sang hunahuna sa isa kag isa.” (1 Pedro 5:5) Bisan pa matuod nga sa kalabanan nga binaisay duha ang may sala, ang mapainubuson nga Cristiano nabalaka sa iya kaugalingon nga mga kakulangan kag handa sa pagbaton sini.​—⁠Hulubaton 6:​1-5.

Dapat ini batunon sang isa nga ginapangayuan sing pasaylo sing mapainubuson. Nagagamit sing isa ka ilustrasyon, halimbawa ang duha ka tawo nga dapat magpaalintunay nagatindog sa putukputukan sang duha ka magkatuhay nga bukid. Imposible sila nga makahambalanay bangod sang pil-as nga nagahamulag sa ila. Apang, kon ang isa sa ila manaug pakadto sa nalupyakan sa ubos kag sundon sang isa pa ang iya ginhimo, mahapos sila nga makahambalanay. Sa kaanggid, kon kinahanglan nga lubaron sang duha ka Cristiano ang dipaghangpanay sa tunga nila, ang kada isa dapat mapainubuson nga magasug-alaw sa isa sa nalupyakan, kon hambalon pa, kag magahimo sing nagakaigo nga pagpangayo sing pasaylo.​—⁠1 Pedro 5:⁠6.

Ang Pagpangayo sing Pasaylo Daku Gid ang Mahimo sa Pag-asawahay

Ang pag-asawahay sang duha ka dihimpit nga tawo dimalikawan nga nagahatag sing mga kahigayunan sa pagpangayo sing pasaylo. Kag kon ang bana kag asawa lunsay may patugsiling, magatiklod ini sa ila sa pagpangayo sing pasaylo kon makahambal ukon makahimo sila sing walay patugsiling. Ang Hulubaton 12:​18 nagasiling: “May isa nga nagapamulong sing dimapatugsilingon kaangay sang mga pagbuno sang espada, apang ang dila sang mga maalam nagabulong.” Ang ‘dimapatugsilingon nga mga pagbuno’ indi mahimo madula, apang mahimo ini mabulong sang isa ka hanuot nga pagpangayo sing pasaylo. Sa pagkamatuod, nagakinahanglan ini sing dalayon nga pagbantay kag panikasog.

Nagapamulong tuhoy sa iya pag-asawahay, si Susana nagasiling: “Minyo kami ni Jack sa sulod sang 24 ka tuig, apang nagatuon gihapon kami sing bag-ong mga butang tuhoy sa kada isa. Sing makapasubo, sang pila pa lang ka tion ang nakaligad, nagbulagay kami kag naghilayuay sing pila ka semana. Apang, namati kami sa Makasulatanhon nga laygay gikan sa mga gulang kag nag-uliay. Nahangpan namon karon nga bangod magkatuhay gid ang amon mga personalidad, mahimo nga mahanabo ang binangig. Kon mahanabo ini, maabtik kami nga nagapangayo sing pasaylo kag nagapanikasog sing lakas nga hangpon ang punto-de-vista sang isa. Nalipay ako sa pagsiling nga daku ang gin-uswag sang amon pag-asawahay.” Si Jack nagadugang: “Natun-an man namon nga makilal-an yadtong mga higayon nga madali kami maakig. Sa subong sina nga mga tion mas sensitibo kami sa kada isa.”​—⁠Hulubaton 16:⁠23.

Dapat ka bala mangayo sing pasaylo kon sa banta mo wala ka sing sala? Kon nadalahig ang tudok nga balatyagon, mabudlay mahibaluan kon diin ang salaon. Apang ang importante nga butang amo ang paghidait sa pag-asawahay. Binagbinaga si Abigail, ang isa ka Israelinhon nga babayi nga ang iya bana nakig-angot sing malain kay David. Bisan pa nga indi sia ang balasulon sa pagkabalingag sang iya bana, nangayo sia sing pasaylo. “Pasayluha, palihug, ang paglapas sang imo ulipon nga babayi,” pakitluoy niya. Naghulag si David paagi sa pagpakig-angot sa iya sing mapatugsilingon, mapainubuson nga nagbaton nga kon indi tungod sa iya, nakapatulo sia kuntani sing walay sala nga dugo.​—⁠1 Samuel 25:​24-28, 32-35.

Subong man, ang isa ka Cristianong babayi nga si ­June, nga minyo na sa 45 ka tuig, nagapati nga ang isa ka madinalag-on nga pag-asawahay nagakinahanglan sing kahanda nga mag-una sa pagpangayo sing pasaylo. Sia nagsiling: “Ginasilingan ko ang akon kaugalingon nga ang amon pag-asawahay mas importante sangsa akon mga balatyagon subong isa ka indibiduwal. Gani kon mangayo ako sing pasaylo, ang pamatyag ko nagaamot ako sa pag-asawahay.” Ang isa ka tigulang nga lalaki nga si Jim nagsiling: “Nagapangayo ako sing pasaylo sa akon asawa bisan sa magagmay nga mga butang. Sugod sang gin-operahan sia, madali sia mapung-awan. Gani pirme ko sia ginahakos kag ginasilingan, ‘Pasensia ka na, Mahal. Indi ko tuyo nga paakigon ka.’ Kaangay sang isa ka tanom nga ginabunyagan, gilayon sia nga nagapagsik.”

Kon nasaklaw naton ang tawo nga ginahigugma naton sing labi, ang gilayon nga pagpangayo sing pasaylo tuman ka epektibo. Si Milagros malipayon nga nagaugyon, nga nagasiling: “Nadulaan ako sing pagsalig sa kaugalingon, kag ang masakit nga hambalanon gikan sa akon bana nagapaakig sa akon. Apang kon mangayo sia sing pasaylo, nagaayo gilayon ang akon pamatyag.” Sing nagakaigo, ang Kasulatan nagasiling: “Ang matahom nga mga pulong subong sang uludlan sang dugos, matam-is sa kalag kag ikaayo sa mga tul-an.”​—⁠Hulubaton 16:⁠24.

Tinguhai ang Ikasarang sa Pagpangayo sing Pasaylo

Kon batasan naton ang mangayo sing pasaylo kon kinahanglanon, mahimo naton matukiban nga ang mga tawo nagahulag sing positibo. Kag ayhan magapangayo man sila sing pasaylo. Kon nahunahuna naton nga napaakig naton ang iban, ngaa indi himuon nga batasan ang pagpangayo sing pasaylo sa baylo nga maghinguyang sing madamo nga tion kag panikasog nga likawan ang pag-ako sing bisan ano nga sala? Ang kalibutan mahimo magahunahuna nga ang pagpangayo sing pasaylo isa ka tanda sang kaluyahon, apang nagahatag gid ini sing pamatuod sang Cristianong pagkahamtong. Siempre pa, indi naton luyag nga mangin kaangay sadtong nagabaton sang sala apang nagapakadiutay sang ila salabton. Halimbawa, nakapangayo na bala kita sing pasaylo nga wala sing sinseridad sa sini? Kon ulihi na kita mag-abot kag nangayo sing madamo nga pasaylo, nagapamat-od bala kita nga pauswagon ang aton pag-abot nga husto sa oras?

Gani, nian, kinahanglan gid bala kita nga mangayo sing pasaylo? Huo, kinahanglan gid. Dapat naton ini himuon sa aton kaugalingon kag sa iban. Ang pagpangayo sing pasaylo nagapakanay sang kasakit nga tuga sang pagkadihimpit, kag mabulong sini ang naguba nga mga kaangtanan. Ang tagsa ka pagpangayo sing pasaylo nga ginahimo naton isa ka leksion sang pagpaubos kag nagahanas sa aton nga mangin mas sensitibo sa mga balatyagon sang iban. Subong resulta, tamdon kita sang mga masigkatumuluo, mga magtiayon, kag iban pa subong nagakabagay sang ila pagpalangga kag pagsalig. Matigayon naton ang kalinong sang hunahuna kag si Jehova nga Dios magapakamaayo sa aton.

[Footnote]

[Mga retrato sa pahina 23]

Ang hanuot nga mga pagpangayo sing pasaylo nagapasanyog sang Cristianong gugma