Ang Dios Nagahimo sing Dalagku nga mga Butang—Kon Paano Ko Ini Nahibaluan

PANUGIRON NI MAURICE RAJ

Ang amon pamilya, upod ang linibo pa ka imigrante nagpalagyo sa isa sa pinakagrabe nga hitabo sang Bug-os Kalibutan nga Inaway II. Pila ka adlaw kami nga nag-agi sa masiot nga kagulangan sang Burma kag sa dalom kahoy kami nagatulog. Siam pa lang ako ka tuig sadto kag isa lang ka gamay nga binagtong ang akon dala. Pero umpisa pa lang ini.

TUIG 1942 sadto. Nagaguerra ang kalibutan, kag nagapalagyo kami sa soldado nga mga Hapon. Bag-o lang nila gin-atake ang Burma, nga Myanmar na subong, kag nakontrol na nila ang minahan sang petrolyo sa Yenangyaung. Antes kami makalab-ot sa dulunan sang India, naabtan kami sang mga Hapon kag ginpabalik kami.

Sang bata pa ako, nag-istar kami sa Yenangyaung, kay nagaobra didto si Tatay sa Burmah Oil Company. Sang masakop sang mga Hapon ang minahan sa Yenangyaung, pirme lang ini ginabombahan sang mga eroplano sang Britanya. Isa ka bes, tatlo ka adlaw nga nanago ang amon pamilya sa buho kay nagalinupok lang ang mga bomba. Sang ulihi, nakasakay kami sa baruto pakadto sa Sale, isa ka gamay nga banwa sang Ayeyarwady, ukon Irrawaddy, River. Pasalamat kami kay wala kami maano, kag didto kami nagtener asta matapos ang guerra.

Trahedya kag Kamatuoran

May edad na si Tatay sang natawo ang akon manghod nga lalaki sang 1945, sang matapos ang Bug-os Kalibutan nga Inaway II. Nalipay gid sia pero wala ini magdugay, kay pagligad sang tatlo ka bulan napatay ang akon manghod. Bangod sa grabe nga kasubo napatay man si Tatay.

Ginlugpayan ako sang akon mga abyan, kag nagsiling sila nga ginkuha sang Dios si Tatay kag ang akon manghod para makaupod Niya sa langit. Gusto ko man nga mag-upod sa ila! Nagasimba kami sa Katoliko kag diri ko una nga natun-an ang parte sa relihion. Siling nila, ang mga pari kag mga madre sigurado nga mapalangit, samtang ang iban maagi sa purgatoryo, diin ginapaantos anay para tinluan ang mga sala. Bangod gusto ko gid makaupod liwat si Tatay kag ang akon manghod, ginhandum ko nga makasulod sa seminaryo sa Maymyo, nga Pyin Oo Lwin na subong, nga mga 210 kilometros halin sa amon.

Para makasulod sa seminaryo, dapat may ineskwelahan ka. Pero bangod nagsaylo kami, duha ka tuig lang ako nga nag-eskwela. Sarado man ang tanan nga eskwelahan sang nagguerra. Sang magbukas ini, pigado gid kami. Indi lang kami nga tatlo ka mag-utod ang ginasagod ni Nanay, kundi pati man ang tatlo ka bata sang iya manghod nga napatay. Gani indi niya kami mapaeskwela.

Nag-obra ang akon magulang, pero bangod 13 anyos pa lang ako, wala ako gawa sing mabulig. Ang utod ni Tatay nga si Manuel Nathan, nagaistar sa Chauk, isa ka banwa nga malapit Sale. Siling ko, ‘Kon maghalin ako sa balay, mabuhinan ang salaguron.’ Gani nagpa-Chauk ako kag nag-istar sa akon tiyo.

Nakilala gali sang akon tiyo ang mga Saksi ni Jehova kag gusto niya isugid sa akon ang iya natun-an parte sa Biblia. Una, ginpaathag niya sa akon ang pangamuyo nga Amay Namon. Nagasiling ini: “Amay namon nga yara sa langit, pakabalaanon ang imo ngalan.”—Mateo 6:9, 10, Douay-Rheims Version.

“Ang Dios may ngalan,” siling sang akon tiyo. “Kag sia amo si Jehova.” Dayon ginpakita niya sa akon ang ngalan sang Dios sa Biblia. Interesado gid ako sa iya ginahambal. Pero mahinay ako magbasa, bisan sa amon lenguahe nga Tamil. Ang Biblia kag mga balasahon sang akon tiyo Ingles tanan, kag indi ko gawa maintiendihan. Bisan pa wala ako sing tinapusan, amat-amat ko nga naintiendihan ang ginatudlo sang Biblia. (Mateo 11:25, 26) Nag-athag sa akon nga wala gali sa Biblia ang madamo nga doktrina nga gintudlo sa akon. “Tiyoy,” siling ko, “amo na ini ang kamatuoran!”

Sang 16 anyos ako, ginsugid ko man sa iban ang akon natun-an. Sadto, 77 lang ang Saksi ni Jehova sa Myanmar. Ginbisitahan ni Robert Kirk ang akon tiyo sa Chauk. Isa sia ka Saksi nga misyonero halin sa Rangoon, nga Yangon subong. Ginsilingan ko si Robert nga gindedikar ko na ang akon kabuhi kay Jehova. Sang Disiembre 24, 1949, ginbawtismuhan ako sa Ayeyarwady River, bilang simbulo sang akon dedikasyon sa Dios.

Pag-atubang sa mga Kabudlayan

Nagkadto ako sa Mandalay para mangita sing maayo nga obra. Gusto ko magpayunir, ang tawag sa mga Saksi ni Jehova nga nagagamit sang madamo nga oras sa pagwali. Isa ka bes samtang nagatan-aw ako sang soccer, ginkombulsion ako. May kuyap gali ako, gani nagpuli ako sa akon pamilya para may maatipan sa akon.

Sa sulod sang walo ka tuig, nagaabot-abot ang akon kuyap. Sang mag-ayoayo ang akon lawas, nakaobra ako. Indi gusto si Nanay nga magpayunir ako bangod sa akon balatian. Pero isa ka adlaw ginsilingan ko sia: “Indi na ako makahulat. Gusto ko na magpayunir. Indi ako pagpabay-an ni Jehova!”

Sang 1957, nagsaylo ako sa Yangon kag nagpayunir. Daw indi mapatihan nga wala ako gin-atake sang kuyap sa sulod sang 50 ka tuig, asta sang 2007. Asta subong, may ginatomar ako nga bulong. Sang 1958, nangin espesyal payunir ako, nga nagawali sing 150 ka oras kada bulan.

Sa Kyonsha ang akon una nga asaynment. Isa ini ka gamay nga lugar nga mga 110 kilometros sa aminhan-katundan sang Yangon. May diutay nga grupo didto nga nakabasa sang amon mga balasahon parte sa Biblia, kag gusto nila nga makabalo pa. Pag-abot namon ni Robert, nagtipon ang mga tawo. Ginsabat namon ang ila mga pamangkot parte sa Biblia kag ginpakita kon paano ginatun-an ang Biblia sa mga pagtilipon. Ang iban sa ila nag-upod dayon sa pagwali. Nagtener ako didto, kag pagligad sang pila ka bulan, ang diutay nga grupo nangin kongregasyon. Subong, sobra na sa 150 ang Saksi didto.

Sang ulihi, gin-asayn ako bilang nagalakbay nga ministro. Ginabisitahan ko ang mga kongregasyon kag gamay nga mga grupo sa Myanmar. Indi ko mabal-an kon daw ano kalayo ang akon nalakbay sa yab-ukon nga mga dalan sa ibabaw sang gutok nga mga trak. Nag-agi man ako sa kagulangan kag mga suba, kag nagtaklad sa kabukiran. Bisan pa maluya ang akon lawas, nabatyagan ko nga ginapabakod ako ni Jehova.—Filipos 4:13.

“Buligan Ka ni Jehova”

Sang 1962, ginsaylo ako sa branch office sang mga Saksi ni Jehova sa Yangon, diin gin-training ako ni Robert. Wala magdugay, nagmando ang awtoridad nga maggua sa Myanmar ang tanan nga misyonero halin sa iban nga pungsod. Pila ka semana sang ulihi, wala na sila tanan. Daw indi ako kapati nga ako ang ginpadumala sa branch office.

‘Paano ko ini mahimo?’ siling ko. ‘Wala ako sing tinapusan kag eksperiensia.’ Sang makita sang pila ka may edad nga daw indi ako mahim-os, nagsiling sila: “Maurice, indi magkabalaka. Buligan ka ni Jehova. Kag ari man kami.” Napabakod gid ako sang ila ginhambal. Pila ka bulan sang ulihi, kinahanglan ko tipunon ang tuigan nga report sa pagwali sa Myanmar para sa 1967 Yearbook of Jehovah’s Witnesses. Sa sulod sang 38 ka tuig, ako ang nagahimo sang report sang pungsod. Madamo nga beses nga napamatud-an ko nga si Jehova gid ang nagamaniobra sang amon hilikuton.

Halimbawa, sang mag-aplay ako para sa akon citizenship sa Myanmar, 450 ka kyata ang balayran sa citizenship book. Wala ako sing kuarta, gani wala ko ini gindayon. Isa ka bes, sang mag-agi ako sa opisina sang kompanya nga ginaubrahan ko anay, nakita ako sang akon amo sadto. Gintawag niya ako: “Raj, kuhaa di anay imo kuarta. Wala mo pa makuha ang imo retirement.” Ginhatagan niya ako sing 450 ka kyat.

Paggua ko sa opisina, ginapanumdom ko kon ano ang akon himuon sa akon kuarta. Pero bangod eksakto gid ini para makakuha ako sing citizenship book, pamatyag ko si Jehova gid ang naghatag sini. Kag maayo gid ang akon desisyon. Bangod may citizenship na ako, indi na ako pagpaguaon, makabiyahe na ako, makadala sing literatura, kag iban pa nga kinahanglan para sa pagwali sa Myanmar.

Isa ka Kombension sa Aminhan

Sang 1969, madasig ang pag-uswag sang amon hilikuton sa Myitkyina sa aminhan sang Myanmar. Gani nagdesisyon kami nga maghiwat sing kombension sa sini nga siudad. Pero problema namon kay wala sing sakyan ang mga Saksi halin sa bagatnan. Nangamuyo kami kag nangabay sa Myanmar Railways nga arkilahan namon ang ila anom ka bagon. Daw indi kami makapati sang nagpasugot sila.

Nahanda gid man namon ang tanan para sa kombension. Sang adlaw nga maabot ang mga delegado, udto pa lang nagkadto na kami sa estasyon, bisan alas 2:30 pa maabot ang tren. Samtang nagahulat, ginhatag sa amon sang stationmaster ang telegrama nga nagasiling: “Ginhukas namon ang anom ka bagon sang Watch Tower Society.” Siling niya indi makataklad ang tren bangod sa sobra nga bagon.

Ano ang himuon namon? Namensar kami nga ipaisol na lang ang kombension. Galing, maaplay naman kami sang bag-o nga permit, nga sinemana antes makuha. Samtang nagapangamuyo kami kay Jehova nag-abot ang tren. Daw indi kami makapati kay ara ang anom ka bagon nga puno sang mga Saksi! Nagayuhum sila kag nagababay. Sang mamangkot kami, ang isa sa ila nagsiling, “May ginhukas gid man sila, pero indi kami!”

Sugod sang 1967 asta 1971, nagdoble ang mga Saksi sa Myanmar kag halos 600 na. Sang 1978, ang branch office ginsaylo sa duha ka panalgan nga balay. Pagligad sang 20 ka tuig, 2,500 na ang mga Saksi. Ginpadakuan pa gid ang mga pasilidad sang branch. Sang Enero 22, 2000, si John E. Barr, nga miembro sang Nagadumala nga Hubon sang mga Saksi ni Jehova, nag-abot halin sa Estados Unidos para maghatag sang dedication talk para sa tatlo ka panalgan nga opisina kag ilistaran nga ginagamit subong.

Mga Pagpakamaayo

Subong, 52 ka boluntaryo ang nagaistar kag nagaobra diri sa branch sa Yangon, kag may mga 3,500 ka Saksi sa 74 ka kongregasyon kag mga grupo sa bilog nga pungsod. Nalipay gid ako nga sang 1969, ang akon pinalangga nga iloy nangin Saksi ni Jehova man, antes sia napatay.

Si Doris Ba Aye, nga isa ka payunir, nangin translator sa branch sang mga dekada 1960. Sang 1959, nag-eskwela sia sa ika-32 nga klase sang Watchtower Bible School of Gilead, nga amo ang naga-training sa misyonero nga mga Saksi ni Jehova. Naluyagan ko ang iya katahom, malipayon nga personalidad, kag mabakod nga relasyon sa Dios. Ginkasal kami sang 1970. Asta subong, matutom kami kay Jehova kag sa isa kag isa.

Sa sulod sang sobra na 60 ka tuig, nakita ko gid kon paano ginmaniobra sang Dios ang pagwali sa sini nga pungsod. Halangdon sia kag dapat gid dayawon. Sia ang ‘nagahimo sang dalagku nga mga butang,’ nga napamatud-an ko sa bilog ko nga kabuhi.—Salmo 106:21.

[Nota]

[Retrato sa pahina 27]

Nagawali sa Rangoon, Burma, sang mga 1957

[Retrato sa pahina 28]

Nagabiyahe para magtambong sa kombension sa Kalemyo, Burma, sang dekada 1970

[Retrato sa pahina 29]

Ang amon matahom nga branch office, nga ginpadakuan sang 2000

[Retrato sa pahina 29]

Kami ni Doris subong

[Retrato sa pahina 29]

Updanay kami sa pagwali