Ang Matahom nga Palaabuton sang Tawo sa Paraiso sang Kalipay
“Ang Dios nagpakamaayo sa ila kag ang Dios nagsiling sa ila: ‘Magmabungahon kag magbuad kag magtugob sang duta kag magpakaagalon sa sini, kag maggahom sa kaisdaan sang dagat kag sa kapispisan sang kahanginan kag sa tagsa ka buhi nga butang nga nagagiho sa duta.’ ”—GENESIS 1:28.
1, 2. Sa anong katuyuan si Jehova mahigugmaon nga nagapanghikot tuhoy sa mga tawo, kag anong hilikuton ang ginhatag niya kay Adan?
“ANG Dios gugma,” ginasugiran kita sa Balaan nga Biblia. Mahigugmaon sia kag dimakagod nga interesado sa katawhan kag padayon nga nagapanghikot agod nga sila makatigayon sing dayon sing mapagros kag malinong nga kabuhi sa dutan-on nga paraiso sang kalipay. (1 Juan 4:16; ipaanggid ang Salmo 16:11.) Ang nahauna nga tawo, ang himpit nga si Adan, may malinong nga kabuhi kag makawiwili, makalilipay nga hilikuton. Gintulinan sia sang Manunuga sang tawo nga pangumahon ang makalilipay nga hardin sang Eden. Ginhatagan sia karon sang Manunuga sang tawo sing isa pa ka hilikuton, isa ka pinasahi kag makahalangkat nga tulumanon, subong ginapahayag sang kasaysayan kon ano ang natabo:
2 “Gani gikan sa duta ginhimo ni Jehova nga Dios ang tagsa ka sapat sang latagon kag ang tagsa ka pispis sang kahanginan, kag gindala sila sa tawo sa pagtan-aw kon ano ang itawag niya sa ila; kag bisan ano nga pagtawag sang tawo sa tagsa ka tinuga nga buhi, ina amo ang iya ngalan. Ang tawo naghatag sing mga ngalan sa tanan nga kahayupan, kag sa kapispisan sang kahanginan, kag sa tagsa ka sapat sang latagon.”—Genesis 2:19, 20.
3. Ngaa wala nahadlok si Adan kag ang mga sapat?
3 Gintawag sang tawo ang kabayo nga sus, ang baka nga shohr, ang karnero nga seh, ang kanding nga ‘ez, ang pispis nga ‘ohph, ang salampati nga yoh·nahʹ, ang peacock nga tuk·kiʹ, ang leon nga ’ar·yehʹ ukon ’ariʹ, ang uso nga dov, ang gorilya nga qohph, ang ido nga keʹlev, ang man-ug nga na·chashʹ, kag ang iban pa.a Sang magkadto sia sa suba nga nagailig gikan sa hardin sang Eden, nakakita sia sing isda. Gintawag niya ang isda nga da·gahʹ. Ang wala sing armas nga tawo wala mahadlok sa sining mga sapat, domestiko kag ilahas, ukon sa mga pispis, kag wala man sila nahadlok sa iya, nga sing duna ginkilala nila nga ila superyor, isa ka mas mataas nga sahi sang kabuhi. Sila mga tinuga sang Dios, nga ginregalohan Niya sing kabuhi, kag ang tawo wala sing handum ukon huyog nga halitan sila ukon kuhaon ang ila kabuhi gikan sa ila.
4. Ano ang mahimo ihinakop naton tuhoy sa paghingalan ni Adan sa tanan nga sapat kag kapispisan, kag ano nga sahi sang eksperiensia mahimo nangin amo ini?
4 Wala ginasugid sa aton sang rekord kon daw ano kadugay ginpakita sa tawo ang domestiko kag ilahas nga mga sapat kag ang nagalupad nga mga tinuga sang langit. Ini tanan ginahimo sa idalom sang balaan nga pagtuytoy kag kahimusan. Mahimo gid nga naghinguyang si Adan sing tion sa pagtuon sa tagsa ka sapat, ginapanilagan ang duna nga mga batasan kag pagkahuman sini; nian nagpili sia sing ngalan nga nagabagay sa sini. Nagakahulugan ini sing pagligad sing daku nga tion. Sa amo isa gid ka makawiwili nga eksperiensia para kay Adan nga makilala ang madamo nga sahi sang mga sapat sa duta, kag kinahanglan niya ang daku nga ikasarang sa hunahuna kag paghambal agod mapatuhay ang tagsatagsa sining mga sahi sang buhi nga mga tinuga paagi sa nagakabagay nga ngalan.
5-7. (a) Anong mga pamangkot ang mahimo nag-utwas? (b) Ano nga sahi sang mga sabat ang ginhatag sa rekord sang pagpanuga sa Genesis 1:1-25?
5 Apang ano ang paagisod sa pagtuga sining tanan nga buhi nga tinuga? Gintuga bala ang mga sapat sa duta nga una sa mga pispis ukon indi, kag diin sa tion kag paagisod gintuga ang tawo kon ipaanggid sa sining tanan nga buhi nga tinuga sang manubo nga sahi? Paano ginhanda sang Dios ang kadaygan sang duta para sa daku nga pagkananuhaytuhay sang mga sapat, ang kahawaan agod maluparan sang mga pispis sa sina nga kataason, ang tubig nga mainom kag ang ulutanon nga makaon, ang daku nga sulu sa pagpasanag sa adlaw kag agod makakita ang tawo, kag ang diutay nga sulu sa pagpatahom sang gab-i? Ngaa ang tiempo haganhagan lamang kag mainit-init agod ang tawo makahulaghulag kag makapangabudlay kag makatulog sa guwa kag hubo?
6 Wala ginpabay-an ang tawo nga pakton ang mga sabat. Ang iya nagapamangkot nga hunahuna takus sang intelihente nga mga sabat gikan sa awtoritatibo nga tuburan nga nakahibalo sing sibu. Wala sia ginbiyaan subong isa ka ignorante nga anak sang Dios, apang ang iya mataas nga sahi sang intelihensia mahimo gid nga ginpadunggan sing makatilingala nga maragtas sang pagpanuga nga ginhatag sa Genesis 1:1-25.
7 Mahimo gid nga ginpasalamatan ni Adan yadtong makakulunyag nga rekord sang pagpanuga. Ginpaathag sini ang madamo nga butang. Suno sa mga pulong nga gingamit sa paglaragway sini, nahangpan niya nga may yara tatlo ka malawig nga hut-ong sang tion nga gintawag sang Dios nga mga adlaw suno sa Iya pagtakus sang tion, sa wala pa ang ikap-at nga hut-ong sang pagpanuga sang ginhimo sang Dios ang duha ka daku nga sulu sa kahawaan sang langit agod tandaan ang mas malip-ot nga 24-oras nga adlaw sang tawo. Ining mas malip-ot nga adlaw sang tawo sa duta amo ang tion gikan sa pagtunod sang daku nga sulu tubtob sa masunod nga pagtunod sini. Nahibaluan man ni Adan nga may yara mga tinuig nga tion para sa iya, kag wala sing duhaduha nga ginsugdan niya sa gilayon ang pag-isip sang iya mga tinuig sang kabuhi. Ang daku nga sulu sa kahawaan sang mga langit magabulig sa iya sa paghimo sini. Apang tuhoy sa mas malawig nga mga adlaw sang pagpanuga sang Dios, narealisar sang nahauna nga tawo nga nagakabuhi sia sadto sang ikan-om nga adlaw sang pagpanuga sang Dios sa duta. Wala pa sing ginsambit sa iya nga katapusan sadtong ikan-om nga adlaw sa pagtuga sadtong tanan nga sapat sa duta kag dayon sa pagtuga sa tawo sing tuhay. Karon nahangpan niya ang paagisod sang pagtuga sa mga tanom, sa mga isda, sa mga pispis, kag sa mga sapat sa duta. Apang subong nagaisahanon sa hardin sang Eden, si Adan indi ang bug-os, kompleto nga ekspresyon sang mahigugmaon nga katuyuan sang Dios para sa tawo sa iya dutan-on nga Paraiso.
Pagtuga sa Nahauna nga Babayi
8, 9. (a) Ano ang napanilagan sang himpit nga tawo tuhoy sa mga sapat nga tinuga, apang ano ang ginhinakop niya tuhoy sa iya kaugalingon? (b) Ngaa nagakaigo nga ang himpit nga tawo wala mangayo sa Dios sing kaupod? (c) Paano ginalaragway sang rekord sang Biblia ang pagtuga sa nahaunang tawhanon nga asawa?
8 Paagi sa iya himpit nga hunahuna kag mga ikasarang sa pagpanilag, nakita sang nahauna nga tawo nga sa mga pispis kag mga sapat, may lalaki kag babayi kag sa ulot nila nagpanganak sila sang ila sahi. Apang indi subong sini sa tawo. Kon ining napanilagan naghaylo sa iya nga mangita sing kaupod, wala sia sing nakit-an nga nagakabagay nga kaupod sa tunga sang bisan ano nga mga sapat, wala bisan sa tunga sang mga gorilya. Naghinakop si Adan nga wala sing kaupod para sa iya bangod kon may yara, wala bala kuntani gindala sang Dios ining kaupod sa iya? Gintuga ang tawo nga napain sa tanan nga mga sapat, kag gintuyo sia nga mangin tuhay! Wala sia mamat-od para sa iya kaugalingon kag mangin makahas kag mangayo sa Dios nga iya Manunuga sing kaupod. Nagakaigo nga gintugyan sang himpit nga tawo ang bug-os nga butang sa Dios, kay wala madugay sa tapos sadto nasapwan niya nga ang Dios nakahimo na sang Iya konklusyon nahanungod sa kahimtangan. Nahanungod sini kag kon ano ang natabo, ang rekord nagasugid sa aton:
9 “Apang para sa tawo wala sing nakita nga kabulig nga kaangay niya. Busa ginpatulog ni Jehova nga Dios ang tawo sing hamuok gid kag, samtang nagakatulog sia, ginkuha niya ang isa sang iya mga gusok kag ginpapali niya ang unod sa sina nga bahin. Kag ginhimo ni Jehova nga Dios ang gusok nga ginkuha niya gikan sa lalaki nga babayi kag gindala sia sa lalaki. Nian ang lalaki nagsiling: ‘Ini sa katapusan tul-an sang akon katul-anan kag unod sang akon unod. Tawgon sia nga Babayi, bangod nga ginkuha sia gikan sa lalaki.’ Busa bayaan sang lalaki ang iya amay kag ang iya iloy kag magahiusa sa iya asawa, kag mangin isa sila ka unod. Kag hubo sila nga duha, ang lalaki kag ang iya asawa, kag wala sila mahuya.”—Genesis 2:20-25.
10. Ano ang reaksion sang himpit nga lalaki sang gindala sa iya ang himpit nga babayi, kag ano ang mahimo ginpakita sang iya mga pulong?
10 May bug-os nga kaayawan sa iya mga pulong sang ang himpit nga babayi gindala sa iya subong kabulig kag komplemento: “Ini sa katapusan tul-an sang akon katul-anan kag unod sang akon unod.” Bangod sining mga pulong sang makita niya sang ulihi ang iya bag-o matuga nga asawa, mahimo nga ginhulat niya sa pila ka tion ang iya makalilipay nga tawhanon nga parehas. Sa paglaragway sang iya komplemento, gintawag ni Adan ang iya asawa nga “Babayi” (’ish·shahʹ ukon, sing literal, “babayi nga tawo”), “bangod ginkuha sia gikan sa lalaki.” (Genesis 2:23, New World Translation Reference Bible, footnote) Wala magbatyag si Adan sing undanon nga relasyon sa nagalupad nga mga tinuga kag sa mga sapat sa duta nga ginpatalupangod sa iya sang Dios sang una agod hingalanan niya. Ang iya unod tuhay sa ila unod. Apang pareho gid niya sing sahi ining babayi. Ang tul-an sang gusok nga ginkuha gikan sa iya kilid naghimo sing pareho nga sahi sang dugo nga yara sa iya lawas. (Tan-awa ang Mateo 19:4-6.) Karon may kaupod na sia nga sa iya sia mangin manalagna sang Dios kag upod sa iya mapaambit niya ang makatilingala nga kasaysayan sang pagpanuga.
11-13. (a) Sang makabaton si Adan sing asawa, anong mga pamangkot ang mahimo nag-utwas? (b) Ano ang katuyuan sang Dios para sa nahaunang tawhanon nga mag-asawa? (c) Ano ang mangin pagkaon sang himpit nga pamilya sang tawo?
11 Apang, ano ang katuyuan sang Manunuga sang tawo sa paghatag sa iya sing asawa? Agod lamang bala maghatag sa iya sing kabulig kag komplemento, isa ka kaupod nga pareho niya sing sahi agod indi sia masubuan? Ginapaathag sang rekord ang katuyuan sang Dios samtang ginasugid sini sa aton ang pagpakamaayo nga ginbungat sang Dios sang ginkasal sila:
12 “Kag ang Dios nagsiling: ‘Himuon ta ang tawo sa dagway naton, suno sa kaangay naton, kag pagahumon sila sa kaisdaan sang dagat kag sa kapispisan sang kahanginan kag sa kahayupan kag sa bug-os nga duta kag sa tagsa ka butang nga nagasaug sa duta.’ Kag gintuga sang Dios ang tawo sa iya dagway, sa dagway sang Dios gintuga niya sia; lalaki kag babayi gintuga niya sila. Kag ginpakamaayo sila sang Dios kag ang Dios nagsiling sa ila: ‘Magmabungahon kag magbuad, kag magtugob sang duta kag magpakaagalon sa iya, kag maggahom sa kaisdaan sang dagat kag sa kapispisan sang kahanginan kag sa tagsa ka buhi nga butang nga nagagiho sa duta.’
13 “Kag ang Dios nagsiling: ‘Yari karon, nahatag ko sa inyo ang tagsa ka gamhon nga may binhi nga yara sa kadaygan sang bug-os nga duta kag ang tagsa ka kahoy nga may bunga nga nagadala sing binhi. Ini mangin kalan-on ninyo. Kag sa tagsa ka sapat sang duta kag sa tagsa ka pispis sang kahanginan kag sa tagsa ka butang nga nagasaug sa duta nga sa iya may kabuhi nahatag ko ang tagsa ka gamhon nga malagtom nga kalan-on.’ Kag nangin amo ini.”—Genesis 1:26-30.
Ang mga Paglaum sang Nahaunang Tawhanon nga Mag-asawa
14. Bangod sang pagpakamaayo sang Dios, ano ang palaabuton sang himpit nga lalaki kag babayi, kag ano mahimo ang ginpanan-aw nila?
14 Daw ano ka dalayawon nga butang para sa himpit nga lalaki kag sa iya himpit nga asawa nga mabatian ang tingog sang Dios nga nagapakighambal sa ila, nga nagasugid sa ila kon ano ang himuon kag nagapakamaayo sa ila! Bangod sang pagpakamaayo sang Dios, ang kabuhi indi mangin walay pulos, kundi mabuligan sila sa paghimo sang ginsugo sa ila nga himuon nila. Daw ano nga palaabuton ang yara sa unhan nila! Samtang ang malipayon nga mag-asawa nagatindog didto sa ila puluy-an, ang hardin sang Eden, mahimo gid nga nagpamalandong sila kon ano ang matabo samtang ginatuman nila ang kabubut-on sang Dios para sa ila. Samtang ang mata sang ila hunahuna nagatulok sa malayo nga palaabuton, nakita nila, indi lamang ang “hardin sa Eden, nayon sa sidlangan,” kundi ang bug-os nga duta nga puno sing malipayon nga mga lalaki kag mga babayi. (Genesis 2:8) Ang tagipusuon sang lalaki kag sang babayi naglumpat sa paghunahuna nga ini sila tanan mga anak nila, mga kaliwat nila. Ang tanan himpit, wala sing diperensia sa lawas kag pagkahuman, nga may dayon nga pagkapamatan-on upod ang maayong panglawas kag kalipay sang pagkabuhi, sila tanan nagapakita sing himpit nga gugma sa isa kag isa, ang tanan nahiusa nga nagasimba sa ila dakung Manunuga, ang ila langitnon nga Amay, ginahimo ini upod sa nahauna nga tawhanon nga amay kag iloy. Daw ano ang kalipay sang nahauna nga lalaki kag babayi sa paghunahuna sa pagtigayon sina nga pamilya!
15, 16. (a) Ngaa mangin bugana ang pagkaon para sa pamilya sang tawo? (b) Samtang nagadaku ang malipayon nga pamilya, anong hilikuton ang nagahulat sa ila sa guwa sang hardin sang Eden?
15 May bugana nga pagkaon para sa tagsa ka katapo sining tawhanon nga pamilya nga nagatugob sa bug-os nga duta. May bugana nga pagkaon sa ginsuguran, didto sa hardin sang Eden. Ang Dios nag-aman para sa ila kag ginhatag sa ila ang tanan nga tanom nga may binhi subong makapapagros sang lawas kag makasakdag sang kabuhi nga pagkaon, upod sa hamunga nga mga kahoy.—Ipaanggid ang Salmo 104:24.
16 Samtang nagadaku ang ila malipayon nga pamilya, pasangkaron nila ang hardin tubtob sa kadutaan nga lampas sa mga dulunan sang Eden, kay ginapakita sang mga pulong sang Dios nga sa guwa sang hardin sang Eden, ang duta yara sa kahimtangan nga wala pa matandog. Sa dimagkubos, wala ini ginaatipan kag ginapanguma subong sang ginahimo sa hardin sang Eden. Amo kon ngaa ginsugo sila sang ila Manunuga nga ‘gamhan’ ang duta samtang ginatugob nila ini.—Genesis 1:28.
17. Ngaa mangin bugana ang pagkaon para sa nagadaku nga populasyon, kag ano sa ulihi ang magaluntad samtang nagasangkad ang hardin?
17 Samtang ang hardin ginapasangkad sang himpit nga mga mangunguma kag mga manug-atipan, ang ginagamhan nga duta magapatubas sing bugana para sa nagadaku nga populasyon. Sa ulihi, ang amat-amat nagasangkad nga hardin magalikop sa bug-os nga duta, kag magaluntad ang bug-os duta nga paraiso, sa pag-uswag subong walay katapusan nga puluy-an sang katawhan. Mangin isa ini ka matahom nga duog tan-awon gikan sa langit, kag ang langitnon nga Manunuga magapamulong nga ini tama kaayo.—Ipaanggid ang Job 38:7.
18. Ngaa ang bug-os globo nga hardin sang Eden mangin hilway sa tublag, kag anong kalinong ang magaluntad?
18 Mangin malinong ini kag wala sing tublag subong anay sang hardin sang Eden nga ginpuy-an sang bag-ong kasal nga lalaki kag babayi. Wala na sila sing kahadlukan nga katalagman ukon halit gikan sa tanan nga sapat kag nagalupad nga mga tinuga nga gin-usisa kag ginhingalanan sang nahaunang tawo nga si Adan. Kaangay sang ila nahaunang tawhanon nga amay kag iloy, ang himpit nga mga pumuluyo sang bug-os duta nga Paraiso magagahom sa kaisdaan sang dagat, sa kapispisan sang langit, kag sa tagsa ka nagagiho nga sapat sa duta, bisan ang talunon nga mga sapat sa latagon. Upod ang duna nga sentido sa pagpasakop sa tawo, nga gintuga “sa dagway sang Dios,” ining manubo nga mga tinuga magapakighidait sa iya. Ang ila maluluy-on kag himpit nga tawhanon nga mga agalon, sa paggahom sa sining manubo nga mga tinuga, magasakdag sang isa ka klima sang paghidait sa tunga sang mga sapat. Ang mahidaiton nga impluwensia sining tulad-dios nga tawhanon nga mga agalon magaamlig sa sining kontento na nga manubo nga mga tinuga. Labaw sa tanan, ang himpit nga katawhan magapakighidait sa Dios, nga ang Iya pagpakamaayo indi na gid makuha gikan sa ila.—Ipaanggid ang Isaias 11:9.
Ang Dios Nagapahuway Gikan sa Iya Pagpanuga
19. (a) Tuhoy sa katuyuan sang Dios, ano mahimo gid ang narealisar sang nahauna nga lalaki kag babayi? (b) Ano ang ginpakita sang Dios tuhoy sa tion?
19 Samtang ginabinagbinag sang himpit nga mag-asawa ang duta suno sa katuyuan sang Dios, narealisar nila ang isa ka butang. Kinahanglan nila ang tion agod matuman ining dalayawon nga komisyon gikan sa Dios. Daw ano kalawig nga tion? Nahibaluan ini sang ila Manunuga kag langitnon nga Amay. Ginpakita niya sa ila nga ang daku nga mga serye sang mga adlaw sang pagpanuga nakalab-ot na karon sa isa pa ka pagtakop kag sila yara na sa “kagab-ihon,” ang umpisa sang bag-o nga adlaw suno sa pagtanda sang Dios sa mga adlaw sang pagpanuga. Nangin isa yadto ka ginpakamaayo nga adlaw kag ginpakabalaan suno sa putli kag matarong nga katuyuan sang Dios. Natalupangdan ini sang himpit nga tawo nga manalagna sang Dios. Ang inspirado nga kasaysayan nagasugid sa aton:
20. Ano ang ginasiling sang rekord sang Biblia tuhoy sa “ikapito nga adlaw”?
20 “Kag nakita sang Dios ang tagsa ka butang nga nahimo niya, kag yari karon! tama gid kaayo. Kag may kagab-ihon kag may kaagahon, ikan-om nga adlaw. Busa nahuman ang mga langit kag ang duta, kag ang bug-os nga kasoldadosan nila. Kag sa adlaw nga ikapito ang Dios nagtapos sang iya buluhaton nga iya nahimo, kag nagpahuway sia sa adlaw nga ikapito gikan sa tanan nga buluhaton niya nga iya nahimo. Gani ang Dios nagpakamaayo sang adlaw nga ikapito kag nagpakabalaan sini, bangod nga sa sini ang Dios nagpahuway gikan sa tanan nga buluhaton nga natuga kag nahimo niya. Ini amo ang mga gintunaan sang mga langit kag sang duta sang gintuga sila.”—Genesis 1:31–2:4.
21. (a) Nagasiling bala ang Biblia nga gintapos sang Dios ang iya adlaw sang pagpahuway kag nga ini tama gid kaayo? Ipaathag. (b) Anong mga pamangkot ang nagautwas?
21 Ang rekord wala nagasiling nga gintapos sang Dios ang iya adlaw sang pagpahuway kag nakita ini nga tama gid kaayo kag nag-abot ang kagab-ihon kag ang kaagahon, ang ikapito nga adlaw. Subong sang sa nauna nga anom ka adlaw sang pagpanuga, ang ikapito nga adlaw ipahayag pa sang Dios nga tama gid kaayo, kay wala pa ini matapos. Mapahayag bala ni Jehova nga Dios ang adlaw nga tama gid kaayo tubtob sa sadto nga punto? Nangin isa bala yadto ka adlaw sang malinong nga pagpahuway para sa iya tubtob sa sini nga punto? Kamusta ang makalilipay nga paglaum nga ginpanan-aw sang nahauna nga lalaki kag babayi sang adlaw sang ila kasal sa Paraiso? Tan-awon naton samtang ang danyag nagapahayag sa masunod nga artikulo.
[Footnote]
a Amo ini ang mga ngalan nga masapwan sa Hebreong teksto sang Genesis kag sa iban pa nga inspirado nga mga tolon-an sang Hebreong Kasulatan.
Paano Mo Sabton?
◻ Anong hilikuton ang ginhatag sang Dios kay Adan dugang sa pag-atipan sa hardin, kag ano ang ginalakip sini?
◻ Ano ang ginapahayag sang rekord sang pagpanuga sa Genesis 1:1-25?
◻ Paano gintuga ang nahauna nga tawhanon nga asawa, kag ano ang reaksion ni Adan sa adlaw sang ila kasal?
◻ Anong mga paglaum ang yara sa palaabuton sang nahaunang tawhanon nga mag-asawa?
◻ Paano ginpakita sang Dios nga ang dakung mga serye sang mga adlaw sang pagpanuga nakalab-ot sa isa pa ka pagtakop?