Iluga ang Ila Pagtuo
Nagbantay Sia kag Naghulat
LUYAG ni Elias nga mangamuyo sa iya langitnon nga Amay sing isahanon. Apang, madamo nga tawo ang luyag mangayo sing pabor kay Elias bangod bag-o gid lang nila nasaksihan ang milagruso nga pagtawag sining matuod nga manalagna sing kalayo gikan sa langit. Antes pa magtaklad si Elias sa putukputukan sang Bukid Carmel (Carmelo) agod magpangamuyo kay Jehova nga Dios, kinahanglan anay sia makigsugilanon kay Hari Ahab, kag indi ini mahapos himuon.
Magkatuhay gid ining duha ka tawo. Si Ahab, nga nagasuksok sing malahalon nga bayo, isa ka makagod kag wala sing disposisyon nga apostata. Si Elias naman nagasuksok sing simple kag bulbulon nga panapton nga posible nga human sa panit sang sapat ukon sang kamelyo ukon kanding. Maisog sia, may disposisyon, kag may pagtuo. Samtang nagahilapit ang kagab-ihon, mahibaluan na kon ano ang mga kinaiya sining duha ka tawo.a
Indi ini maayo nga adlaw para kay Ahab kag sa iban pa nga mga sumilimba ni Baal. Napamatud-an nga butig ang pagano nga relihion sa napulo ka tribo nga ginharian sang Israel nga ginsuportahan nanday Ahab kag sang iya asawa nga si Reyna Jezebel. Nabuyagyag nga butig nga dios si Baal. Napaslawan yadtong walay kabuhi nga dios sa pagpaigrab sing kalayo bisan pa sang mabaskog nga mga pagpanawag, pagsinaot kag ritwal nga pagpilas sang mga manalagna ni Baal sa ila kaugalingon. Wala man naamligan ni Baal ang 450 ka manalagna sang ginpamatay sila. Apang sa indi madugay, may mabuyagyag pa nga kapaslawan ining butig nga dios. Kapin sa tatlo ka tuig nga ginapangabay sang mga manalagna ni Baal nga pauntaton ni Baal ang tigpalamangag, apang wala gid ini matabo. Sa indi madugay, pauntaton ni Jehova ang tigpalamangag agod ipakita ang iya pagkagamhanan.—1 Hari 16:30–17:1; 18:1-40.
Kon amo, san-o ini himuon ni Jehova? Ano nga panimuot ang ginpakita ni Elias samtang wala pa ini matabo? Kag ano ang matun-an naton sa sining matutom nga tawo? Tan-awon naton kon ano ang ginasiling sang 1 Hari 18:41-46.
Mapinangamuyuon nga Panimuot
Ginpalapitan ni Elias si Ahab kag nagsiling: “Taklad ka, magkaon kag mag-inum; kay may huganas sang bugana nga ulan.” (Bersikulo 41) May natun-an bala ining malauton nga hari gikan sa mga hitabo sa sina nga adlaw? Ang Biblia wala nagasugid sa aton sing espesipiko, apang wala man ini nagsambit nga naghinulsol sia, ukon nangayo man lang sing bulig sa manalagna nga pangabayon si Jehova nga patawaron sia. Sa baylo, “si Acab [Ahab] nagtaklad sa pagkaon kag sa pag-inum.” (Bersikulo 42) Kamusta naman si Elias?
“Kag si Elias nagtaklad sa putokputokan sang Carmelo; kag nagdunguk sia iya sa duta, kag ginbutang ang iya nawung sa ulut sang iya mga tuhod.” Sang naglakat si Ahab agod magkaon, nakahigayon si Elias sa pagpangamuyo sa iya Amay. Talupangda ang posisyon nga ginlaragway diri—nagaluhod si Elias nga halos nagasubsob ang iya ulo sa duta kag ang iya nawong malapit sa iya mga tuhod. Ano ang ginahimo ni Elias? Ginasugiran kita sang Biblia sa Santiago 5:18 nga nangamuyo si Elias nga tapuson na ang tigpalamangag. Pat-od gid nga ginpangamuyo niya ini sa putukputukan sang Carmel.
Antes sini nagsiling si Jehova: “Ako magapaulan sa duta.” (1 Hari 18:1) Kon amo, ginpangamuyo ni Elias nga matuman ang kabubut-on sang iya Amay, subong sang gintudlo ni Jesus nga ipangamuyo sang iya mga sumulunod sang nagligad nga halos duha ka libo ka tuig.—Mateo 6:9, 10.
Daku gid ang aton matun-an sa halimbawa ni Elias tuhoy sa pagpangamuyo. Importante gid kay Elias nga matuman ang kabubut-on sang iya Amay. Kon nagapangamuyo kita, maayo nga dumdumon naton ini: ‘Bisan ano ang pangayuon naton suno sa kabubut-on sang Dios, nagapamati sia sa aton.’ (1 Juan 5:14) Kon amo, maathag nga kinahanglan naton hibaluon ang kabubut-on sang Dios agod pamatian Niya ang aton pangamuyo. Mahibaluan naton ini kon himuon naton nga bahin sang aton matag-adlaw nga pagkabuhi ang pagtuon sing Biblia. Pat-od nga luyag man ni Elias nga mauntat ang tigpalamangag bangod nagapaantos ini sa iya mga kasimanwa. Nagpasalamat gid sia sang nasaksihan niya ang milagro nga ginhimo ni Jehova sadto nga adlaw. Ang kabalaka para sa kaayuhan sang iban kag ang tinagipusuon nga pagpasalamat dapat man ilakip sa aton mga pangamuyo.—2 Corinto 1:11; Filipos 4:6.
Masinaligon kag Mabinantayon
Napat-od gid ni Elias nga pauntaton ni Jehova ang tigpalamangag, apang wala niya mahibaluan kon san-o ini matabo. Gani, ano ang ginhimo sang manalagna samtang wala pa ini matabo? Talupangda ang ginsiling sang bersikulo 43: “Nagsiling sia sa iya alagad: ‘Taklad na karon, tolok nayon sa lawud.’ Kag sia nagtaklad kag nagtolok, kag nagsiling: ‘Wala sing ano.’ Kag nagsiling sia, ‘Lakat liwat sing makapito.’” Duha ka leksion ang aton matun-an sa halimbawa ni Elias. Una, talupangda ang pagsalig sang manalagna. Pagkatapos, binagbinaga ang iya pagkamabinantayon.
Malangkagon nga nangita si Elias sing bisan ano nga palatandaan kon bala magapaulan si Jehova. Gani ginsugo niya ang iya alagad nga magtaklad sa isa ka mataas nga duog agod lantawon ang kahawaan sa unahan. Sa iya pagbalik, dala sang alagad ining makapaluya nga balita: “Wala sing ano.” Maayo gid ang tiempo kag wala sing gal-um sa kalangitan. Karon, natalupangdan mo bala nga daw may problema sa sini nga kahimtangan? Dumduma, wala lang dugay nga ginsilingan ni Elias si Hari Ahab: “May huganas sang bugana nga ulan.” Ti, ngaa nakasiling sing subong sina ang manalagna kay wala gani bisan gal-um nga makita?
Kumbinsido si Elias sa saad ni Jehova. Subong manalagna kag tiglawas ni Jehova, napat-od niya nga tumanon sang Dios ang Iya ginsaad. Daku gid ang pagsalig ni Elias nga daw subong bala nga nabatian na niya ang paghuganas sang ulan. Mahimo madumduman naton ang paglaragway sang Biblia kay Moises: “Nagpabilin sia nga mapag-on subong nga nakakita sa Isa nga di-makita.” Amo man bala sina ka matuod ang Dios sa imo? Nagahatag sia sing madamo nga rason agod magpakita kita sing kaanggid nga pagtuo sa Iya kag sa Iya mga saad.—Hebreo 11:1, 27.
Masunod, talupangda ang pagkamabinantayon ni Elias. Ginpataklad niya ang iya alagad indi lang sing makaisa ukon makaduha kundi sing makapito! Mahimo naton handurawon ang ginakapoy nga alagad samtang nagapakadto-pakari, apang malangkagon gihapon nga ginapaabot ni Elias ang palatandaan kag wala gid sia mangampo. Sang ulihi, pagkatapos sang ikapito nga pagtaklad, nagbalik ang alagad kag nagsiling: “Yari karon, may nagapaibabaw nga gal-um gikan sa lawud subong kadiotay sang kamut sang tawo.” (Bersikulo 44) Mahanduraw mo bala ang alagad samtang ginauntay niya ang iya kamot agod ipakita nga daw palad lang ka diutay ang gal-um sa ibabaw sang Daku nga Dagat?b Mahimo nga daw sa wala lang ini sa iya. Apang, para kay Elias may buot silingon ini nga gal-um. Sa gilayon, ginsugo niya ang iya alagad: “Taklad ka, isiling kay Acab, ‘Takdi ang imo kangga kag dulhog ka, agud indi ka pag-upangan sang ulan.’”
Sa liwat, nagpahamtang si Elias sing talalupangdon nga halimbawa para sa aton. Nagakabuhi man kita karon sa tion nga sa indi madugay magahulag na ang Dios agod tumanon ang iya katuyuan. Naghulat si Elias tubtob natapos ang tigpalamangag; ang mga alagad sang Dios karon nagahulat man sa kalaglagan sining garok nga sistema sa kalibutan. (1 Juan 2:17) Kaangay ni Elias, kinahanglan nga magpabilin man kita nga nagabantay tubtob manghikot si Jehova nga Dios. Ang Anak sang Dios nga si Jesus naglaygay sa iya mga sumulunod: “Busa, magpadayon kamo sa pagbantay, bangod wala kamo makahibalo kon ano nga adlaw magakari ang inyo Ginuo.” (Mateo 24:42) Buot bala silingon ni Jesus nga wala gid sing hinalung-ong ang iya mga sumulunod kon san-o maabot ang katapusan? Indi, kay ginsugid niya kon ano ang mangin kahimtangan sa kalibutan antes ini mag-abot. Mahimo naton matun-an ang detalyado nga tanda “sang katapusan sang sistema sang mga butang.”—Mateo 24:3-7.c
Ang tagsa ka bahin sinang tanda nagahatag sa aton sing mabakod kag makapakumbinsi nga ebidensia. Ini bala nga ebidensia bastante na agod magpalig-on sa aton nga maghulag gilayon? Kumbinsido gid si Elias nga manghikot si Jehova bangod may diutay nga gal-um. Napaslawan bala ining matutom nga manalagna?
Si Jehova Nagapaumpaw kag Nagapakamaayo
Ang rekord nagpadayon: “Sa wala madugay nga tion ang mga langit nagdulum sa mga gal-um kag hangin, kag may daku nga ulan. Kag si Acab nagsakay kag nagkadto sa Jezreel.” (Bersikulo 45) Kadasig lang sang mga hitabo. Samtang nagapakadto pa lang ang alagad sa pagsugid sang mensahe sang manalagna kay Ahab, nagdamol yadtong diutay nga gal-um kag nagdulom ang kalangitan. Naghuyop ang mabaskog nga hangin. Sa katapusan, pagligad sang tatlo ka tuig kag tunga, nag-ulan gid man sa pungsod sang Israel.d Nanalupsop ang tubig sa kigas nga duta. Samtang nagahuganas ang mabunok nga ulan, nag-awas ang suba sang Kison kag gin-anod ang dugo sang ginpamatay nga mga manalagna ni Baal. Nangin kahigayunan man ini para sa batinggilan nga mga Israelinhon nga matinluan ang ila pungsod gikan sa butig nga pagsimba kay Baal.
Pat-od nga ginalauman gid ini ni Elias! Apang, magahinulsol ayhan si Ahab kag isikway ang mahigko nga pagsimba kay Baal? Ang mga hitabo sina nga adlaw naghatag na sa iya sing bastante nga rason para maghinulsol. Matuod, wala kita makahibalo kon ano gid ang ginahunahuna ni Ahab sa sina nga tion. Ang rekord nagasugid lang sa aton nga ang hari “nagsakay kag nagkadto sa Jezreel.” May natun-an bala sia sa sini nga hitabo? Namat-od bala sia nga magbag-o? Wala gid, subong sang ginpakita sang kasaysayan sang ulihi. Apang, wala pa matapos ang adlaw para kay Ahab kag kay Elias.
Ginsubay man sang manalagna ang dalan nga gin-agyan ni Ahab. Isa ini ka malawig nga pagpanglakaton sa madulom kag lutakon nga dalan. Apang, may di-kinaandan nga natabo sang ulihi.
“Ang kamut sang GINOO yara kay Elias; kag nagpanampion sia kag nagdalagan nga nakauna kay Acab sa salamputan sang Jezreel.” (Bersikulo 46) Maathag nga “ang kamut sang GINOO” nagpanghikot kay Elias sa di-kinaandan nga paagi. Ang Jezreel may kalayuon nga 30 kilometros, kag tigulang na si Elias.e Handurawa nga ginabatak sang manalagna ang iya malaba nga panapton kag ginwagkus ini sa iya balikawang agod mangin madasig ang iya pagdalagan sa lutakon nga dalan. Tuman gid kadasig sang iya pagdalagan amo nga naunahan pa niya ang kangga nga ginasakyan sang hari!
Daku gid ini nga pagpakamaayo para kay Elias! Ang pagtigayon sini nga kabaskog, kapagsik kag resistensia, nga labaw pa sa iya nabatyagan sang pamatan-on pa sia, nangin makakulunyag gid nga eksperiensia. Mahimo madumduman naton ang mga saad para sa mga matutom tuhoy sa himpit nga panglawas kag kapagros sa palaabuton nga Paraiso sa duta. (Isaias 35:6; Lucas 23:43) Samtang nagadalagan si Elias sa lutakon nga dalan, pat-od gid nga nahibaluan niya nga ginakahamut-an sia sang iya Amay, ang lamang matuod nga Dios, nga si Jehova!
Nalangkag gid si Jehova sa paghatag sing mga pagpakamaayo. Ang pagtinguha nga matigayon ang pagpakamaayo sang Dios nagakabagay gid panikasugan. Kaangay ni Elias, kinahanglan nga mangin mabinantayon kita, nga ginabinagbinag sing maayo ang mabakod nga ebidensia nga nagapakita nga sa indi madugay magapanghikot na si Jehova sa sining makatalagam kag hilingagawon nga tion. Kaangay ni Elias, may rason gid kita nga magsalig sing bug-os sa mga saad ni Jehova, ang “Dios sang kamatooran.”—Salmo 31:5.
[Mga footnote]
a Para sa mga detalye, tan-awa ang artikulo nga “Ginpangapinan Niya ang Putli nga Pagsimba” sa Enero 1, 2008 nga Ang Lalantawan.
b Sa karon, ang Daku nga Dagat kilala subong Mediteraneo.
c Para sa dugang nga impormasyon tuhoy sa ebidensia nga nagakatuman na ang mga pinamulong ni Jesus karon, tan-awa ang kapitulo 9 sang libro nga Ano Gid ang Ginatudlo Sang Biblia? nga ginbalhag sang mga Saksi ni Jehova.
d Ang iban mahimo magsiling nga nagasumpakilay ang Biblia tuhoy sa kalawigon sang tigpalamangag. Tan-awa ang kahon sa pahina 19.
e Pagkatapos sini nga hitabo, ginsugo ni Jehova si Elias nga hanason si Eliseo, nga nakilal-an nga amo ang “nagbobo sing tubig sa mga kamut ni Elias.” (2 Hari 3:11) Si Eliseo nangin alagad kag kabulig sang tigulang na nga si Elias.
[Kahon/Piktyur sa pahina 19]
Daw Ano Kadugay ang Tigpalamangag sang Adlaw ni Elias?
Si Elias nga manalagna ni Jehova nagpahibalo kay Ahab nga sa indi madugay magauntat na ang malawig nga tigpalamangag. Magauntat na ini pagligad sang “ikatlong tuig,” sugod sang ginpahibalo ni Elias ang tigpalamangag. (1 Hari 18:1) Nagpaulan lamang si Jehova pagkatapos magsiling si Elias nga magapaulan Sia. Ang iban mahimo maghinakop nga ang tigpalamangag nag-untat antes matapos ang ikatlo nga tuig kag gani indi bug-os nga tatlo ka tuig ang tigpalamangag. Apang, sanday Jesus kag Santiago lunsay nagsugid sa aton nga ang tigpalamangag nagdugay sing “tatlo ka tuig kag anom ka bulan.” (Lucas 4:25; Santiago 5:17) May pagsumpakilay bala sa sini?
Wala gid. Ang tig-ilinit sa Israel sadto nagadugay sing anom ka bulan. Gani, wala sing duhaduha nga ginpahibalo ni Elias kay Ahab ang tigpalamangag sang nangin di-kinaandan na ang kadugayon kag ang kainit sang panahon. Sa amo, tunga na sa tuig nga nagsugod ang tigpalamangag. Busa, sang ginpahibalo ni Elias nga magauntat ang tigpalamangag pagligad sang “ikatlong tuig” sugod sa iya una nga pagpahibalo sini, ang tigpalamangag naglawig na sing halos tatlo ka tuig kag tunga. Nagligad na ang “tatlo ka tuig kag anom ka bulan” sa tion nga nagtipon ang tanan nga tawo sa pagsaksi sang daku nga pagtilaw sa Bukid Carmel.
Binagbinaga man ang tion sang una nga pagkadto ni Elias kay Ahab. Nagapati ang mga tawo nga si Baal amo ang “nagasakay sa mga panganod” kag ang dios nga magapaulan kag magapauntat sang tigpalamangag. Kon mangin di-kinaandan ang kadugayon sang tig-ilinit, mahimo gid nga matingala ang mga tawo: ‘Diin na ayhan si Baal? San-o ayhan sia magapaulan?’ Ang pahibalo ni Elias nga wala sing ulan ukon tun-og tubtob indi niya pag-ipamulong ini, isa gid ka kapaslawan sa mga sumilimba ni Baal.—1 Hari 17:1.
[Credit Line]
Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.
[Piktyur sa pahina 18]
Ang mga pangamuyo ni Elias nagapakita nga luyag gid niya makita ang katumanan sang kabubut-on sang Dios