Mga Talalupangdon sa Biblia—Salmo 107 tubtob 150
Malipayon nga Dios, Malipayon nga Katawhan!
Ang kalipay amo ang tulumuron sang kalabanan nga tawo nga wala pa gid matigayon. Apang, para sa diutay nga grupo sang iban pa, ang kalipay amo ang dalanon sang kabuhi. Ang yabi nila sa sini? Ang matuod nga pagsimba! Ang Mga Salmo nagakombinse sa aton nga si Jehova isa ka malipayon nga Dios, kag busa mahimo kita magmalipayon paagi sa pagsimba sa iya. Subong pamatuod sa sini, tan-awon naton ang Ikalima nga Tolon-an sang mga Salmo, nga amo, ang Salmo 107 tubtob 150.
Si Jehova ang Manluluwas
Basaha palihog ang Salmo 107 tubtob 119. Ang pangamuyo sang mga Judiyo para sa kaluwasan gikan sa kahiolipnan sa Babilonia ginsabat, kag “ang gintubos ni Jehova” nagsaulog sang pagpauli paagi sa ambahanon. (Salmo 107) Sang ginluwas sing mas nauna pa, si David ‘naghimo sing melodiya’ sa Dios kag ginpahayag ang Iya kaayo kag gugma. (Salmo 108, 109) Paagi sa kusog halin kay Jehova, ang Ginuo ni David, nga amo si Jesucristo, magasakop sa mga kaaway sang Dios. (Salmo 110) Dugang sa pagluwas sa Iya katawhan, ginapakamaayo ni Jehova ang matarong nga tawo nga nagakahadlok sa Iya. (Salmo 111, 112) Pagkatapos sang ila kaluwasan gikan sa Babilonia, ang mga Judiyo nag-amba sang Hallel Psalms, ukon mga ambahanon sang pagdayaw, sa dakung tuigan nga kapiestahan. (Salmo 113-118) Ang ika-119 nga Salmo amo ang pinakamalaba, kag ang tanan luwas sa 2 sang iya 176 ka bersikulo nagapatuhoy sa pulong ukon kasugoan sang Dios.
◆ 107:27—Paano ‘nadula ang ila kaalam’?
Kaangay sang mga marino nga naabtan sang makahalapay nga bagyo, ang kaalam sang mga Judiyo napamatud-an nga walay pulos sang maulipon sila sa Babilonia; ang tanan nga paagi sang tawo sa pagluwas sa ila napaslawan. Apang paagi sa pagliso kay Jehova sa tunga sining bulubagyuhon nga kahimtangan, nag-abot ang kaluwasan. Ginpatinong niya ang bagyo kag ginluwas sila pakadto sa walay peligro nga “dungkaan”—ang duta sang Juda.—Salmo 107:30.
◆ 110:3—Ano ang importansia sang may “tun-og sang pagkapamatan-on”?
Ang tun-og ginabuylog sa pagpakamaayo, pagkamapatubason, kag kabuganaan. (Genesis 27:28) Ang tun-og malum-ok man, makapasulhay, nagasakdag sang kabuhi, kag madamo. Sa adlaw sang puersa militar sang Mesianikong Hari, ang iya mga sakop maabtik, malipayon nga nagahalad sang ila kaugalingon sa kadamuon nga tuman kadamo nga mapaanggid ini sa tun-og. Kaangay sang makapasulhay nga tun-og, sa bug-os nga organisasyon ni Jehova karon madamong pamatan-on nga lalaki kag babayi ang nagaalagad sa Dios kag sa ila mga masigka sumilimba.
◆ 116:3—Ano ang “mga lubid sang kamatayon”?
Daw subong bala nga gingapus sing hugot sang kamatayon ang salmista sing dimabugto nga lubid sa bagay nga ang pagpalagyo imposible. Ang mga lubid nga nahigut sing hugot sa paa masakit, ukon nagangutngut, kag ang Griegong Septuagint version nagabadbad sang Hebreong tinaga “mga lubid” subong “kasakit.” Gani, sang mapatay si Jesucristo, yara sia sa nagaparalisar nga panguyapot, ukon kasakit, sang kamatayon. Busa, sang ginbanhaw ni Jehova si Jesus, Sia “nahuklasan sang kasakit sang kamatayon.”—Binuhatan 2:24.
◆ 119:83—Paano ang salmista kaangay sang “panit nga sa alak”?
Samtang nagahulat kay Jehova sa pagpahalipay sa iya, ang salmista nangin kaangay sang panit nga sa alak nga ginapakabit kon wala ginagamit. Bangod sang aso sa tolda ukon sa balay nga wala sing tsimenea, ini nga sahi sang panit amat-amat nga nagaitom, nagakigang, kag nagakurinot. Sa epekto, amo sini ang natabo sa salmista sa mga kamut sang mga manughingabot. (Bersikulo 84) Ang iya masubo nga kahimtangan ayhan makita sa iya mapung-aw nga pangguyahon kag kurinot nga guya, kag ang iya bilog nga lawas naapektuhan sing daku amo kon ngaa nadulaan ini sang iban sang iya kahun-og. (Ipaanggid ang Salmo 32:4.) Busa nagbatyag sia nga subong ka walay pulos sang nagkurinot nga panit nga sa alak nga ginapahigad sang iban subong dinagakaigo nga taguan sang likido. Apang wala niya ‘malipati ang mga regulasyon sang Dios.’
◆ 119:119—Paano ginasikway sang Dios ang malauton “kaangay sang bu-ay”?
Ang bu-ay nga nagaporma sa gintunaw nga metal ukon ginatunawan nga hurno isa ka walay bili nga waste product, isa nga indi puro nga dapat ihaboy. Gani ginapain sang manug-ayag ang metal subong sang bulawan ukon pilak gikan sa “bu-ay.” Sing kaanggid, ginakabig ni Jehova ang mga malauton nga nagakabagay lamang sa tinumpok nga basura sang tingga kag ginasikway ini, nagapain sa ila gikan sa mga may balor nga kalahamut-an sa iya.—Ipaanggid ang Ezequiel 22:17-22.
Leksion Para sa Aton: Kaangay sang dumaan nga mga Judiyo, ang mga Saksi ni Jehova karon nagahulat sang kaluwasan—sini nga tion sa bagyo sang Armagedon. (Bugna 16:14, 16) Sa gintangdo nga tion sang Dios, ini nga sistema sang mga butang pagahapayon paagi sining daku nga inaway. Ang wala nagahulat kay Jehova sing kaluwasan wala gid sing mahimo samtang ginatumbotumbo sila sang mga balud sining dakung kalaglagan. Apang, ang mga makalampuwas “magapasalamat kay Jehova tungod sa iya mahigugmaon nga kaluoy.” Busa, sa sining katapusan nga mga adlaw, ang hinaplas nga sumulunod ni Jesus kag ang “dakung kadam-an” bug-os nga magasalig kay Jehova.—Salmo 107:31; Bugna 7:9.
‘Ambahanon sa mga Pagtaklad’
Basaha ang Salmo 120 tubtob 134. Ining 15 ka salmo ginatawag nga mga ambahanon “sa mga pagtaklad.” Ang mga iskolar wala nagaugyon sa kon ano ang husto nga kahulugan sang “mga pagtaklad,” apang ayhan ining mga salmo gin-amba sang mga Israelinhon sang magtaklad sila sa mataas nga siudad sang Jerusalem para sa ila tatlo ka tuigan nga piesta.—Salmo 122:1.
◆ 120:4—Ano ining “matalum nga mga baslay” kag “mga baga sang enebro”?
Ang mapasipalahon nga dila sarang mangin kaangay sang isa ka hinganiban ukon kalayo. (Hulubaton 12:18; Santiago 3:6) Bilang balus, ginapahipos ni Jehova ang dila subong sang mga baslay sang mangangaway. Sing makawiwili, ang uling nga naghalin sa daw magapa nga kahoy sang silhig nagadukut sing maayo, nagatudlo sa pagkagrabe sang balaan nga paghukom sa “dila nga malimbungon.”—Salmo 120:2, 3.
◆ 131:2—Paano ang kalag kaangay sang “nalutas nga bata”?
Sa wala pa malutas, ang lapsag nagakinahanglan nga paayawan sang iloy ang iya luyag nga pakaunon. Kag ang nalutas nga bata nga ginakugus sang iya iloy nakasapo sing kaayawan, kalig-onan, kag kaumpawan. Kontento sa paglakat sing mapainubuson (bersikulo 1), ang salmista nagbatyag nga “ginpahipus kag ginpatinong,” kaangay sang nalutas nga bata sa butkon sang iya iloy. Ang mapainubuson nga paghulat kay Jehova kag paghimo sang iya kabubut-on nagadala sing kalig-onan kag bugana nga mga pagpakamaayo.
Leksion Para sa Aton: Bisan nga sarang maluwas ni Jehova ang iya katawhan gikan sa kapahamakan, wala niya sila ginalipni gikan sa tanan nga kasisit-an. Sa pagkamatuod, ang mga kasisit-an nagpahulag sa sining mga kompositor nga ipabutyag ining mga salmo. Apang, ang Dios “indi magtugot nga sulayon kamo labaw sa inyo masrangan” kundi “magahatag man sing lulutsan.” (1 Corinto 10:13) Wala kita ginaamligi ni Jehova gikan sa espirituwal nga kalaglagan. Mahimo niya imaniobra ang mga hitabo agod makuha ang kapahamakan ukon mapabakud kita agod nga mabatas naton ang pag-ipit. Bangod sina, makapaumpaw gid kag mapuslanon ang paghiusa nga ginaagom naton sa Cristianong mga miting.—Salmo 133:1-3.
Ang Takus Dayawon nga Dios
Basaha ang Salmo 135 tubtob 145. Kabaliskaran sa mga diosdios nga ang mga naghimo sini kaangay nila, si Jehova takus dayawon nga Dios kag Manluluwas. (Salmo 135, 136) Bisan sang ang iya katawhan yara sa Babilonia, wala nila pagkalimti “ang ambahanon sang Sion.” (Salmo 137) Si David nagasiling nga ‘ang mga hari magadayaw kay Jehova’ kag magapakataas kon daw ano ka makatilingala nga ginhimo sia. (Salmo 138, 139) Nagapangayo sia paagi sa pangamuyo sang pangamlig sang Dios kag ginadayaw ang Iya kaayo, nakahibalo nga ang maayong kaangtanan lamang upod kay Jehova ang nagahatag sing matuod nga kalipay.—Salmo 140-145.
◆ 138:2—Paano ginapakadaku sang Dios ang iya pinamulong nga labaw sa iya ngalan?
Kon si Jehova magapahayag sang pila ka butang sa sadsaran sang iya ngalan, daku ang mapaabot naton sa kon paano ini ginatuman. Apang, pirme sia nagalabaw sa aton mga ginapaabot, nga nagahimo sang katumanan nga labaw sa aton ginahulat. Ginapakadaku sang Dios ang iya “pinamulong” paagi sa paghimo sang iya katumanan nga mas daku sang sa ginapaabot naton.
◆ 139:9—Ano ang kahulugan sang “mga pakpak sang kaagahon”?
Ini nga ekspresyon nagalarawan sa kasanag sang kaagahon, nga daw may pakpak, nga madasig nagalapta sa kahawaan kutob sa sidlangan pakadto sa nakatundan. Agod ‘magamit [ni David] ang mga pakpak sang kaagahon’ kag malab-ot ang pinakaukbong nga bahin sang nakatundan, yara gihapon sia didto sa idalom sang pag-atipan kag kontrol ni Jehova.—Salmo 139:10; ipaanggid ang Amos 9:2, 3.
◆ 141:3—Ngaa luyag ni David nga ‘butangan sing bantay ang atubangan sang iya baba’?
Nahibal-an ni David ang halit nga mahimo sang dila kag kon paano ang dihimpit nga mga tawo nasulay sa paghambal sing makasalaklaw, labi na kon akig. Si Moises amo ang pinakamalum-ok nga tawo sa duta, apang nakasala sia bangod sang iya dila may kahilabtanan sa tubig sang Meriba. (Numeros 12:3; 20:9-13) Nian, ang pagpugong sa dila kinahanglanon agod malikawan ang makahalalit nga hambal kag matipigan ang maayong tagipusuon.—Santiago 3:5-12.
◆ 142:7—Ngaa naghunahuna si David nga ang iya kalag yara sa “bilanggoan”?
Nagbatyag sia nga nagaisahanon sa iya palaligban, nga daw subong nga yara sa madulom, makatalagam nga bilanggoan, nga wala mahangpi kag nahamulag sa tanan nga tawo. Kon nagabatyag kita sing subong kag nagahunahuna nga ang aton “tuo nga kamut” handa sa pagsalakay, masinaligon nga makapangayo kita sing bulig kay Jehova.—Salmo 142:3-7.
Leksion Para sa Aton: Sa Salmo 139, ginpabutyag ni David ang kalipay sa ikasarang sang Dios sa ‘pag-usisa’ sa iya kag “pagkilala” sa iya kag sa iya mga dalanon. Sa baylo nga pangitaon ang palalagyuhan, luyag ni David nga magpaidalom pa gid sa pagtuytoy kag kontrol ni Jehova. Nahibal-an niya nga pirme sia ginatan-aw sang Dios. Ina nga ihibalo wala lamang nagapugong sa isa sa paghimo sang sala kundi nagaaman man sa isa sing bug-os nga paumpaw. Ang kamatuoran nga ginatan-aw ni Jehova ang aton mga buhat, nahangpan ang aton mga palaligban, kag pirme handa sa pagbulig sa aton nagapatubas sing daku nga kalig-onan kag paghidait, nga amo ang kinahanglanon sa aton kalipay.
Dayawa si Jah!
Basaha ang Salmo 146 tubtob 150. Ining mga salmo nagabilog sang tema sang bug-os nga Tolon-an sang Mga Salmo—“Dayawa ninyo si Jah!” Ang kada isa sini nagasugod kag nagatapos sa sining mahimayaon nga mga pulong. Ini tanan ginpakataas sing labi pa gid sa ika-150 nga Salmo, nga nagapanawag sa tanan nga tinuga nga ‘dayawon si Jah’!
◆ Salmo 146:3—Ngaa indi pag-ibutang ang pagsalig sa tawhanon nga mga pangulo?
Ang tawhanon nga mga pangulo mamalatyon. Indi nila maluwas ang ila kaugalingon ukon yadtong nagasalig sa ila. Busa, ang pagsalig sa tawhanon nga mga pangulo ginapakawalay pulos sang madangatan nga kamatayon. Apang “malipayon ang isa . . . nga ang paglaum yara kay Jehova nga iya Dios.” (Salmo 146:5, 6) Nakita sang salmista ang kinahanglanon para sa pagtuytoy nga labaw sa kon ano ang mahatag mismo sang tawo.
◆ 148:4—Ano ang ‘mga tubig nga yara sa ibabaw sang kalangitan’?
Maathag nga ang buot silingon sang salmista amo ang mga panganud nga may tubig sa ibabaw sang duta nga nagahaw-as sang ila kaugalingon sa tion kag tion sa dagway sang ulan, nga sa ulihi nagailig pakadto sa dagat. Ini nga siklo kinahanglanon sa kabuhi, kag ang pagluntad mismo sini nagahatag sing kadayawan sa Manunuga. Sanglit ang espasyo sa kahawaan sa ulot sang duta kag panganud sarang mapatuhoyan nga kalangitan, ang salmista nagpatuhoy sa mga panganud subong “mga tubig nga yara sa ibabaw sang kalangitan.’
Ang Mga Salmo nagahimo sini nga kamatuoran nga nagapamatuod sang iya kaugalingon: Agod tunay nga magmalipayon, kinahanglan naton ang maayong kaangtanan upod kay Jehova. Busa, ang kabilogan nga tulumuron sang katawhan sang Dios kag ang katuyoan sang aton pagkabuhi sarang mabilog sa katapusan nga panawagan sang salmista: “Ang tagsa ka butang nga may ginhawa—magdayaw kay Jah. Dayawa ninyo si Jah!”—Salmo 150:6.