KAPITULO ONSE
“Mga Manugbantay nga Nahamut-an sang Akon Tagipusuon”
1, 2. (a) Ano ang matabo kon indi maproteksionan ang panong? (b) Ano ang nadalahig sa buluhaton sang manugbantay sang panahon sang Biblia?
SI Hiroyasu nga taga-Japan ginbaklan sang iya iloy sing isa ka pares nga karnero sang bata pa sia. Ginsagod niya ini, kag nagabata ini sing duha ka kordero kada tuig, gani nagdaku ang iya panong. Sang 12 anyos sia, may 12 ukon 13 na sia ka karnero. “Isa ka aga sang nagahigda pa ako,” saysay niya, “nabatian ko sila nga nagaima. Sang primero, wala ko ini ginsapak. Sang nagua ako, nagapinalagyo na ang grupo sang mga ido nga talunon, kag nariri na ang tiyan sang mga kordero. Ginpangita ko gilayon ang inang. Naabtan ko sia nga nagahimumugto kag nagapaligo sang iya dugo. Ang laki lang nga karnero ang wala napatay. Grabe gid ang akon paghinulsol. Kuntani, ginguaan ko sila sa umpisa pa lang sang ila pag-ima. Wala gid sila sing nahimo sa mga ido.”
2 Sang panahon sang Biblia, pamilyar ang halos tanan sa buluhaton sang manugbantay. Ginapahalab niya ang panong kag ginapat-od nga indi sila magutman. Ginaproteksionan man niya sila sa mga manunukob kag ginapangita ang mga nagtalang. (1 Sam. 17:34-36) Ginapaluko niya sila para makapahuway nga wala sing tublag. Ginabuligan man niya sila kon magbata kag ginatatap. Madamo nga manunulat sang Biblia, lakip na si Jeremias, ang naglaragway sa isa nga may salabton sa pag-atipan sa iban, manuggahom man ini ukon espirituwal nga manugtatap, bilang manugbantay.
3. Sa ano gin-aplikar ni Jeremias ang termino nga “manugbantay”?
3 Ginakabig sang pila ka Cristiano ang mga gulang subong manugbantay sa panahon lang nga ginaduaw sila para buligan kag palig-unon. Pero, makita naton nga gin-aplikar ni Jeremias ang termino nga “manugbantay” sa tanan nga hilikuton sa tunga sang mga manugtatap sang Juda kag sang katawhan. Masami nga ginkondenar sang Dios ang mga pangulo, manalagna, kag mga saserdote sang Juda subong malain nga manugbantay bangod ginpabay-an nila ang ordinaryo nga mga tawo. (Jer. 2:8) Ginmaltrato, ginpatalang, kag ginpabay-an nila ang ila “mga karnero” kag gin-una ang ila mga interes. Napabay-an gid sa espirituwal ang katawhan sang Dios. Nagpahayag si Jehova nga “makaluluoy” ang butig nga mga manugbantay, kag ginpasalig niya ang iya katawhan nga hatagan sila sing matinatapon kag mainulikdon nga mga manugbantay nga magaamlig gid sa ila.—Basaha ang Jeremias 3:15; 23:1-4.
4. Sin-o ang nagatatap sa panong sang Dios karon, kag ano dapat ang ila panimuot?
4 Ang saad sang Dios may daku nga katumanan sa Puno nga Manugbantay sang mga karnero ni Jehova, si Jesus, nga nangin Ulo sang kongregasyon. Gintawag niya ang iya kaugalingon nga “maayo nga manugbantay,” isa nga may matuod nga pagpalangga sa iya ginatatap. (Juan 10:11-15) Sa karon, ginagamit ni Jehova ang hinaplas nga mga lalaki sang matutom kag mainandamon nga ulipon kag ang mainulikdon nga mga gulang sang “dakung kadam-an” subong mga manugbantay sa idalom ni Jesus para tatapon ang iya panong sa duta. (Bug. 7:9) Ginapanikasugan sini nga mga manugbantay nga mapakita ang masinakripisyuhon nga espiritu ni Jesus. Ginapakaon kag ginapalangga gid nila ang kongregasyon bilang pag-ilog kay Cristo. Makaluluoy ang bisan sin-o sa ila nga magpabaya, magpakaginuo ukon magpintas sa ila mga utod! (Mat. 20:25-27; 1 Ped. 5:2, 3) Ano ang ginapaabot ni Jehova sa Cristianong mga manugbantay karon? Ano ang matun-an naton sa ginsulat ni Jeremias parte sa nagakaigo nga mga panimuot kag motibo sang mga gulang sa pagtatap sang ila mga responsibilidad? Binagbinagon naton ang ila mga papel subong manugbulig, manug-amlig, manunudlo sa gua kag sa sulod sang kongregasyon, kag hukom.
MANUG-AMLIG
5-7. (a) Ano ang ginapaabot ni Jehova nga pag-atipan sa iya mga karnero, kag ngaa? (b) Paano mapakita sang mga gulang ang matuod nga gugma sa ila kauturan, lakip sa mga nagtalang?
5 Gintawag ni apostol Pedro si Jehova nga “manugbantay kag manugtatap sang [aton] kalag.” (1 Ped. 2:25) Ano ang panimuot sang Dios sa iya “mga karnero”? Masabat naton ini kon balikan naton ang panahon ni Jeremias. Pagkatapos kondenahon ang malain nga mga manugbantay nga nagpaaplaag kag nagpabaya sa panong, nagsiling si Jehova nga “tipunon” niya ang iya mga karnero kag ibalik sila sa ila halalban. Nagsaad sia nga magtangdo sing maayo nga mga manugbantay, “nga magabantay gid sa ila” kag magapat-od nga amligan ang iya katawhan gikan sa mapintas nga mga kaaway. (Jer. 23:3, 4) Sang una, hamili gid para kay Jehova ang iya mga karnero. Amo man subong. Mahal katama ang iya ginbayad para makatigayon sila sing dayon nga kaayuhan.—1 Ped. 1:18, 19.
6 Kaangay sang literal nga mga manugbantay, dapat tatapon sang Cristianong mga manugtatap ang kongregasyon. Kon ikaw isa ka gulang, alisto ka bala sa mga palatandaan nga may problema ang imo mga utod? Nagabulig ka bala gilayon? Nagsulat ang maalam nga si Hari Solomon: “Kilalaha kag atipana sing maayo ang imo panong.” (Hulu. 27:23) Sa sini nga teksto, ginapadaku ang kapisan sang literal nga mga manugbantay; pero maaplikar man ini sang espirituwal nga mga manugbantay sa kongregasyon. Kon ikaw isa ka gulang, ginapamatukan mo bala ang huyog nga dominahan ang iban? Ang ginsiling ni Pedro nga “nagapakaginuo sa mga palanublion gikan sa Dios” nagapamatuod nga posible gid ini himuon sang mga gulang. Ano ang makabulig sa imo para matuman ang Jeremias 33:12? (Basaha.) Ang nagasolo nga mga ginikanan, balo, tapik nga pamilya, tigulang, kag mga pamatan-on nagakinahanglan sing pinasahi nga pagtatap kag pagbulig.
7 Subong sa ginahimo sang manugbantay sa literal nga karnero, kon kaisa kinahanglan sang gulang nga pangitaon kag buligan ang mga indibiduwal nga nagtalang bangod sa pila ka rason. Nagakinahanglan ini sing pagsakripisyo kag pagpaubos. Nagahinguyang sia sing tion sa pag-aman sa kinahanglanon sang iya mga ginatatap. Mahimo pamangkuton sang mga gulang ang ila kaugalingon: ‘Daw ano ka daku ang akon panikasog sa pagpalig-on kag pagpabakod sangsa pagpangakig ukon pagmulay? Gusto ko bala nga mangin maayo pa gid sa sini nga bahin?’ Kon kaisa kinahanglan ang sulitsulit nga panikasog para mabuligan ang isa nga mahangpan ang pagtamod sang Dios. Kon ang utod daw indi magbaton sang laygay sa Kasulatan (indi personal nga opinyon), dumduma ang Pinakamataas nga Manugbantay kag Manugtatap, si Jehova. Padayon sia nga ‘nagasugid’ kag nagapanikasog nga mabuligan ang iya balingag nga katawhan. (Jer. 25:3-6) Kalabanan sa katawhan sang Dios karon wala nagahimo sang kalautan, pero kon kinahanglan sila laygayan, dapat ini himuon bilang pag-ilog kay Jehova.
8. Paano mailog sang espirituwal nga mga manugbantay ang halimbawa ni Jeremias?
8 Nangamuyo si Jeremias para sa mga Judiyo bangod may nakita pa sia nga paglaum nga manumbalik sila kay Jehova. Nagsiling sia: “Dumduma nga nagtindog ako sa imo atubangan kag naghambal sing maayo tuhoy sa ila, agod madula ang imo kaakig sa ila.” (Jer. 18:20) Makita mo diri nga ginapangita ni Jeremias ang maayo sa iya mga utod, indi ang ila mga sayop. Dapat ilugon sang Cristianong mga manugtatap ang iya panimuot tubtob may posibilidad pa nga magbag-o ang isa ka tawo. Ang isa pa ka paagi amo ang paghatag sing komendasyon sa mga kauturan sa ila maayo nga binuhatan kag ang pagpangamuyo para sa ila kag kaupod nila.—Mat. 25:21.
Ano ang ginsaad sang Dios paagi kay Jeremias parte sa espirituwal nga mga manugbantay? Paano makaamlig ang Cristianong manugbantay?
“HATAGAN NILA KAMO”
9, 10. Ngaa kinahanglan nga magtudlo ang isa ka maayo nga manugbantay ukon gulang?
9 Subong sang aton nabasa sa Jeremias 3:15, ang Cristianong mga manugbantay ‘nagahatag sa iban sing ihibalo kag paghangop,’ buot silingon, nagatudlo sila. (1 Tim. 3:2; 5:17) Nagsaad si Jehova sa iya katawhan nga himuon ini sang maayo nga mga manugbantay. Ginpalig-on niya ang mga Judiyo nga batunon ang pagtadlong ni Jeremias. (Basaha ang Jeremias 6:8.) Para mangin mapagros, dapat maghalab ang mga karnero. Sing kaanggid, para magpabilin nga mapagros sa espirituwal, dapat batunon sang katawhan sang Dios ang pagpakaon kag panuytoy base sa Kasulatan.
10 May duha ka katuyuan ang pagpanudlo sang mga gulang—ang pagbulig sa mga katapo sang kongregasyon kag sa mga interesado. Sa pagbulig sa mga interesado, dumduma ini: Ang panguna nga rason kon ngaa may Cristianong kongregasyon amo ang pagbantala sang maayong balita sang Ginharian. Gani, ang mga gulang dapat makugi nga mga manugbantala. (Jer. 1:7-10) Sa amo, ginatuman nila ang ila responsibilidad sa Dios kag nangin maayo nga halimbawa sa ila kauturan. Kon ikaw isa ka gulang, regular ka bala nga nagabantala upod sa mga kauturan para mabuligan sila nga mapauswag ang ila ikasarang sa pagpanudlo kag pauswagon man ang imo ikasarang? Kon makugi ka nga nagapanguna sa pagbantala, mapalig-on mo gid sila, kag makabulig ini sa pag-uswag sang kongregasyon.
11, 12. Ano ang dapat talupangdon sang gulang nga gusto mangin maayo nga manugbantay?
11 Dapat nga pasad sa Biblia ang ginatudlo sang mga gulang para mangin masustansia gid ini nga espirituwal nga pagkaon. Gani para mangin maayo nga manunudlo, dapat sila mangin makugi nga mga estudyante sang Pulong sang Dios. Ginsugid ni Jeremias kon ngaa indi maayo nga manunudlo ang mga lider sang iya katawhan: “Wala ginahimo sang mga manugbantay ang dapat nila himuon, kag wala nila ginpangita si Jehova. Gani indi maalamon ang ila ginahimo, kag naglinapta ang ila tanan nga ginapahalab nga mga sapat.” (Jer. 10:21) Wala nila ginsunod ang mga prinsipio sa Kasulatan kag wala nila ginpangita ang Dios, gani wala sila sing matuod nga kaalam. Nagpahayag sing mas matigdas nga paghukom si Jeremias sa sining mga nagapangangkon nga manalagna.—Basaha ang Jeremias 14:14, 15.
12 Indi kaangay sang butig nga mga manugbantay, ginatun-an kag ginailog sang Cristianong mga manugtatap ang halimbawa ni Jesus. Gani maalamon gid sila nga mga manugbantay. Mahimo nga mabudlayan sila mag-iskedyul sang ila regular nga pagtuon bangod madamo ang ila responsibilidad. Pero kon ikaw isa ka gulang, kumbinsido ka bala nga ang imo ginatudlo mangin mapuslanon, matuod, kag nagapabanaag sing ihibalo kag paghangop kon suno lamang ini sa Pulong sang Dios kag sa panuytoy sang matutom kag mainandamon nga ulipon? Kon ang imo kakugi sa pagtuon indi na pareho sang una, ano ang himuon mo para indi mo mailog ang butig nga mga manugbantay sang panahon ni Jeremias?
13. Paano nangin epektibo nga manunudlo si Jeremias, kag ano ang matun-an sang Cristianong mga manugbantay sa iya?
13 Nangin epektibo nga manunudlo si Jeremias paagi sa paggamit sing mga ilustrasyon. Siempre pa, gintudluan sia ni Jehova. Indi gid malipatan ang pagpusdak niya sang tibod sa duta kag pagpahayag nga kaangay sini ang matabo sa Jerusalem kag sa iya katawhan! (Jer. 19:1, 10, 11) Isa pa, naghimo si Jeremias sing gota kag gintakod ini para ilaragway ang pag-antos sang katawhan sa pagkaulipon sa Babilonia. (Jer., kap. 27-28) Wala ginasugo sang Dios ang mga gulang nga maghimo sing subong sini nga sahi sang mga ilustrasyon. Pero, indi bala nga ginaapresyar mo gid kon maggamit sila sing nagakaigo nga mga ilustrasyon kag mga eksperiensia sa ila pagpanudlo? Epektibo gid kag makapahulag ang paggamit sang nagakaigo nga mga ilustrasyon kag mga halimbawa.
14. (a) Sa ano nabase ang pagpatuhoy ni Jeremias sa “balsamo sa Gilead”? (b) Paano maatipan sang mga gulang ang espirituwal nga kapagros sang ila kauturan?
14 Nagapasalamat gid kita sa pagtudlo sang Cristianong mga manugbantay! Sang panahon ni Jeremias, kinahanglan gid sang katawhan nga mag-ayo sa espirituwal. Namangkot sia: “Wala bala sing balsamo sa Gilead? Wala bala sing manugbulong didto?” (Jer. 8:22) May literal nga balsamo sa Gilead, nga bahin sang Israel sa sidlangan sang Jordan. Ining mahumot nga lana kilala nga makaayo kag masami nga ginabanyos para mag-ayo ang pamatyag sang isa kag mabulong ang mga pilas. Pero, wala sing espirituwal nga pagbulong. Ngaa? Nagsiling si Jeremias: “Ang mga manalagna nagatagna sing kabutigan; ang mga saserdote nagadumala suno sa luyag nila. Naluyagan ini sang akon katawhan.” (Jer. 5:31) Kamusta karon? Indi bala nga may ‘balsamo man sa Gilead’ sa inyo kongregasyon? Mapaanggid naton sa makapaumpaw nga balsamo ang paglugpay sang Cristianong mga manugbantay paagi sa mahigugmaon nga pagtuytoy sa mga kauturan sa mga prinsipio sa Kasulatan, pagpabakod sa ila, kag pagpangamuyo para sa ila kag upod sa ila.—Sant. 5:14, 15.
Ano nga bahin sa pagpanudlo sang mga gulang ang naapresyar mo gid? Ngaa epektibo ang ila pagpanudlo?
“AMO INI ANG GINSILING NI JEHOVA”
15, 16. Ngaa kinahanglan atipanon ang literal kag espirituwal nga panong?
15 Nalipay gid ang literal nga manugbantay sang ang iya madugay nga pagpangabudlay ginpadyaan sa pagkabun-ag sang mapagros nga mga kordero! Pero nahibaluan niya nga dapat niya sila atipanon para magdaku. Ginasiguro sang manugbantay nga makahalab sila sing maayo. Malaba ang ikog sang mga kordero kag nagapilit diri ang ipot kag higko. Gusto sang manugbantay nga matinlo kag mapagros ang mga kordero, gani mahimo niya utdon ang ila ikog, kag ginahimo ini sing maayo nga indi sila tanto masakitan. Mahigugmaon nga ginaatipan man sang espirituwal nga mga manugbantay ang mga karnero, ang mga miembro sang kongregasyon. (Juan 21:16, 17) Nalipay ang mga gulang sa panikasog sang mga interesado nga mangin matuod nga Cristiano. Gusto nila nga mangin mapagros kag mapakaon sing nagakaigo ang tanan nga karnero, bata kag tigulang, gani wala sila nagauntat sa pag-atipan sa ila, kag nagapasilabot pa gani kon kinahanglanon. Nalakip sa sini ang pagpahanumdom sa ila mga utod ‘sa ginasiling ni Jehova,’ nga nagapatuhoy sa ginatudlo sang Kasulatan.—Jer. 2:2, 5; 7:5-7; 10:2; Tito 1:9.
16 Kinahanglan ni Jeremias ang kaisog para mapahayag ang mensahe sang Dios. Kinahanglan man ini sang mga manugtatap sang kongregasyon, ilabi na kon dapat sila maghambal para proteksionan ang mga kauturan. Halimbawa, mahimo makita sang espirituwal nga manugbantay nga dapat buligan ang ‘bag-o bun-ag nga kordero’ ukon bisan ang “mga karnero” para indi mahigkuan sang kalibutan ni Satanas. Mahimo nga indi mangayo sing laygay ang isa nga nabutang sa katalagman. Ti, tan-awon lang bala sia sang mabinalak-on nga manugbantay? Siempre indi! Indi gid niya sia pagpabay-an, kag magpakunokuno nga wala sing problema samtang yara sa katalagman ang kaangtanan sang isa ka utod kay Jehova.—Jer. 8:11.
17. San-o kag paano mahatagan sang manugbantay sing pinasahi nga atension ang indibiduwal nga karnero?
17 Kon mapahilayo sa panong ang isa ka karnero, ginabalik sia gilayon sang alisto nga manugbantay. (Basaha ang Jeremias 50:6, 7.) Sing kaanggid, mahimo laygayan sing malig-on pero mahigugmaon sang manugtatap ang isa nga yara sa katalagman. Halimbawa, matalupangdan nga pirme nagaupod nga wala sing tsaperon ang magnobyahanay sa mga lugar nga mahimo sila masulay. Mahimo sila buligan sang mainayuhon kag mahinangpanon nga gulang para malikawan ini nga mga sitwasyon. Indi niya sila dapat akigan, pero mahimo niya ipatalupangod ang mga posibilidad nga makahimo sila sing mga butang nga ginakaugtan ni Jehova. Pareho kay Jeremias, ginakondenar sang matutom nga mga gulang ang ginakaugtan sang Dios. Ginailog nila si Jehova, nga indi mapintas kag nagpakitluoy sa iya katawhan paagi sa iya manalagna: “Palihug, indi ninyo paghimua ining makangilil-ad nga butang nga ginakaugtan ko.” (Jer. 5:7; 25:4, 5; 35:15; 44:4) Ginaapresyar mo bala ang kabalaka sa panong sang mahigugmaon nga mga manugbantay?
18. Ano ang makapalig-on nga resulta sa mga panikasog sang espirituwal nga mga manugbantay?
18 Indi tanan namati sa laygay ni Jeremias. Pero may namati man. Halimbawa, sang dapat gid laygayan si Baruc, ang kaupod kag sekretaryo ni Jeremias, ginlaygayan sia ni Jeremias. (Jer. 45:5) Ano ang resulta? Ginkahamut-an sang Dios si Baruc kag naluwas sa kalaglagan sang Jerusalem. Sa karon, ang maayo nga resulta sa pagbulig sa mga kauturan makapalig-on sa mga gulang nga “mag-ukod” sa nagaluwas kabuhi nga ‘paglaygay kag pagpanudlo.’—1 Tim. 4:13, 16.
PAGTADLONG SA “NAGAKAIGO NGA PAAGI”
19, 20. Ano ang katungdanan sang mga gulang sa pagpakig-angot sa mga makasasala?
19 Ang mga manugtatap espirituwal man nga mga hukom. Kon kaisa, dapat nila atubangon ang mga nakasala para buligan sila nga maghinulsol. Mainayuhon pero prangka nga ginpalig-on sila ni Jehova nga biyaan ang ila malain nga mga binuhatan. (Jer. 4:14) Pero, kon indi sila maghinulsol, dapat proteksionan sang mga manugtatap ang panong gikan sa malain nga impluwensia. Subong sang ginsiling sang Kasulatan, dapat isikway ang makasasala. Ginapaabot ni Jehova nga sundon sang mga gulang ang iya hustisya sa sina nga mga kahimtangan. Huwaran gid sa sini si Hari Josias. “Ginpangapinan niya ang kaso sang mga napiutan kag sang mga imol.” Gin-ilog niya ang hustisya sang Dios. Gani namangkot si Jehova sa ginhimo ni Josias: “Indi bala bangod kilala niya ako?” Bangod ginpakita ni Josias ang hustisya kag pagkamatarong sang Dios, “maayo ang iya nadangatan.” Indi bala nga nagabatyag ka sing kalig-unan kon ginailog sang mga gulang sa inyo kongregasyon ang halimbawa ni Josias?—Jer. 22:11, 15, 16.
20 Makasalig ka nga ginatadlong ni Jehova ang mga makasasala sa “nagakaigo nga paagi.” (Jer. 46:28) Mahimo laygayan, palig-unon, ukon sawayon sang mga gulang ang mga kauturan, depende sa ila mga kahimtangan kag panimuot. Kag dapat pa gani i-disfellowship ang indi mahinulsulon. Sa sini nga kahimtangan, indi dapat mangamuyo ang mga gulang sa publiko para sa isa nga ginsikway nga nagapadayon sa iya pagpakasala; wala sing pulos kon himuon nila ini.a (Jer. 7:9, 16) Pero, ginailog nila ang Dios paagi sa paghambal sa disfellowship kon paano sia kahamut-an liwat sang Dios. (Basaha ang Jeremias 33:6-8.) Bisan pa masakit ini, makasiguro kita nga matarong kag makatarunganon ang talaksan sang Dios kag amo gid ini ang pinakamaayo.—Pan. 1:18.
21. Ano dapat ang kahimtangan sang panong sang Dios, kag paano ka makaamot sa sini?
21 Kon ginatun-an kag ginaaplikar sang mga gulang ang talaksan sang Dios, mangin mapagros, mabakod, kag protektado ang panong. (Sal. 23:1-6) Ang ginsugid sa aton ni Jeremias parte sa husto kag sayop nga mga panimuot kag mga motibo makabulig sa mga gulang para matatap gid nila ang mga karnero sang Dios. Gani, pamangkuton naton ang aton kaugalingon, ‘Padayon ko bala nga ginaapresyar ang kahimusan ni Jehova sa pagtudlo, pagtuytoy, kag pag-amlig sa iya katawhan paagi sa pagsuporta sa mga manugbantay nga ‘nagabantay gid’ sa panong upod ang “ihibalo kag paghangop”?’—Jer. 3:15; 23:4.
Sa ano nga mga kahimtangan dapat mangin maisugon ang mga manugtatap? Ano ang ginapaabot ni Jehova sa mga gulang kon nagahukom sila?
a Tan-awa ang Disiembre 1, 2001 nga Ang Lalantawan, pahina 30-31.